ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΘΡΕΨΗΣ

Εκτίμηση της θρέψης. Πότε και γιατί; Στον τακτικό και προληπτικό έλεγχο των παιδιών και των εφήβων. Στην ενημέρωση του Ατομικού Δελτίου Υγείας του παιδιού (ανά 2ετία στο σχολείο) Σε κάθε εισαγωγή παιδιού σε νοσοκομείο. Σε κάθε παιδί με χρόνια νόσο (ανάλογα με τη νόσο και η συχνότητα εκτίμησης). Σε εκτίμηση από διαιτολόγο-διατροφολόγο. Σε γυμναστικέςακαδημίες.

Εκτίμηση της θρέψης. Με ποιο τρόπο;

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΘΡΕΨΗΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Γιατί κάποιος δεν ακολουθεί την διατροφική πυραμίδα?

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Παιδί-έφηβος: διατροφικές συνήθειες-προτιμήσεις ποσότητα τροφής. κατάσταση της υγείας. ψυχολογικά στρες. Οικογένεια: διατροφικές συνήθειες-προτιμήσεις παχυσαρκία σε γονέα ή άλλο μέλος. κοινωνικοοικονομική κατάσταση. γενετικό υπόβαθρο.

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Γενική κατάσταση-Επισκόπηση : όψη, διάπλαση, χρώμα Μυικό σύστημα Υποδόριο λίπος Οδοντοφυία, Δέρμα, Τρίχες, Νύχια Στάδιο εφηβείας (κατά Tanner) Συμπεριφορά του παιδιού-εφήβου: Ανησυχία, νευρικότητα, εξάντληση, κόπωση, αδιαφορία-δυσκολίες στο σχολείο Ανορεξία, ευκολία εμφάνισης πεπτικών διαταραχών, δυσκοιλιότητα. Ευαισθησία στις λοιμώξεις Ενδείξεις αναιμίας Οστική ηλικία (κλείσιμο των επιφύσεων)

Εκδηλώσεις από έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στα παιδιά.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΑ Βάρος (ως προς την ηλικία) Ύψος (ως προς την ηλικία) Βάρος ως προς το ύψος Περίμετρος κεφαλής Δείκτης μάζας σώματος Z-score ύψος και βάρος Δερματική πτυχή Περίμετρος βραχίονα Ταχύτητα αύξησης του ύψους Επηρεάζεται σε οξεία υποθρεψία Επηρεάζεται σε χρόνια υποθρεψία Δείκτες μυικής μάζας Αποθέματα υποδόριου λίπους

ΒΑΡΟΣ (ηλικία, φύλο) Ζύγιση: την ίδια ώρα, γυμνό-ελάχιστα ρούχα προσοχή στα βρέφη απαιτείται μεγάλη ακρίβεια. Τιμές αναφοράς (πίνακες) 90 η ΕΘ πρώτη ένδειξη % μέσου σωματικού βάρους=παρόν βάρος/βάρος 50 η ΕΘ X100 ή Α/Β όπου Α=πραγματικό βάρος/πραγματικό ύψος παιδιού Β=50 η ΕΘ βάρους/50 η ΕΘ ύψουςίδιας ηλικίας και φύλου >120%=υπερβάλλον %=πλεονάζον 80-90%=ήπια υποθρεψία %= φυσιολογικό 60-80%=μέτρια υποθρεψία <60%=σοβαρή υποθρεψία Σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις >5% απώλεια σε 1 μήνα μη φυσιολογική στα παιδιά ποσοστό μεταβολής βάρους = σύνηθες-παρόν βάρος Χ100 σύνηθες βάρος

ΥΨΟΣ (ηλικία, φύλο) Μέτρηση σε όρθια θέση >ταινία προσοχή!στάση σώματος. <5 η ΕΘ σοβαρή καθυστέρηση ανάπτυξης 5 η -10 η ΕΘ περαιτέρω διερεύνηση,παρακολούθηση Σύγκριση με προηγούμενες μετρήσεις Εκτίμηση ανάπτυξης, θρέψης

ΒΑΡΟΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΥΨΟΣ Εκτιμάται η δόμηση του σώματος- η αναλογία. Οξεία υποθρεψία Βάρος: μείωση Ύψος: δεν πρόλαβε να επηρεαστεί Χρόνια υποθρεψία και πλημμελής ανάπτυξη Βάρος: μείωση/στασιμότητα Ύψος: στασιμότητα

ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ (ηλικία, φύλο) BMI = weight (hg)/height² (meters)² Ενήλικες: σχετίζεται με ποσοστό του λίπους ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΚΕΦΑΛΗΣ Μέτρηση με μεζούρα- δύο φορές: έξω ινιακό όγκωμα-μεσότητα μετώπου Επηρεάζεται από την θρέψη έως 36 μηνών. (Ανάπτυξη εγκεφάλου)

Z score (ηλικία, φύλο) Μονάδες σταθερής απόκλισης από μέση τιμή Ανιχνεύει την τάση για απομάκρυνση ή σύγκλειση προς την μέση τιμή. Z score= (τιμή μέτρησης-μέση τιμή αναφοράς) /μέση απόκλιση

ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΒΡΑΧΙΟΝΑ Σε συνδυασμό με το πάχος της δερματικής πτυχής του τρικεφάλου για την αξιολόγηση του μυικού ιστού και του λίπους. Σχετίζεται με τη διάπλαση του οστού στα νεογνά και στα βρέφη. Μέτρηση με ταινία της περιμέτρου στο ύψος των θηλών των μαστών. Μέτρηση γίνεται έως τα 3 έτη. Χρήσιμος δείκτης σε παιδιά με γενετικές ανωμαλίες, δυσπλασίες σκελετού. ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΘΩΡΑΚΑ

Πτυχόμετρο: ακρίβεια μέτρησης 0,1mm Αριστερό ημιμόριο σώματος. Μέτρηση τρικεφάλου: στο μέσον της απόστασης μεταξύ ακρωμίου και ωλεκράνου, στην οπίσθια επιφάνεια του βραχίονα ενώ ο πήχυς βρίσκεται σε ελαφριά κάμψη προς τα έσω. Μέτρηση της κοιλίας: στην πλάγια κοιλιακή χώρα, πάνω από την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα, παράλληλα με τον κορμό του σώματος. Μέτρηση ωμοπλάτης: στην υποπλάτιο περιοχή δηλαδή, κάτω ακριβώς από τη γωνία της ωμοπλάτης παράλληλα με τον κορμό. Αξιολογεί την τρέχουσα κατάσταση θρέψης Ένδειξη ενεργειακών αποθηκών σώματος (50% του συνολικού λίπους είναι υποδόρια) Παιδί που αθλείται με αυξημένο βάρος ΠΑΧΟΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΗΣ

ΟΣΤΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ακτινογραφία καρπού Κλείσιμο επιφύσεων=βαθμός ωρίμανσης σκελετού και περιθώρια ανάπτυξης ΣΤΑΔΙΑ ΕΦΗΒΕΙΑΣ Η διατροφή έχει σπουδαίο ρόλο στη επιτάχυνση ή επιβράδυνση της εφηβείας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Γενική αίματος Αναιμία: συχνή, συχνά λόγω πλημμελής διατροφής (Fe, Β12, φυλλικό οξύ) Λεμφοπενία: μέτρια-σοβαρή διαταραχή ισοζυγίου-πρωτεϊνών Ανοσολογικός έλεγχος: νοσηρότητα υποσιτισμού Κλάσματα συμπληρώματος, μέτρηση ανοσοσφαιρινών, κύτταρα και όργανα ανοσοποιητικού συστήματος Διαταραχές στην εμβρυική, νεογνική περίοδο μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμες βλάβες. Πρωτεϊνες ορού(υποθρεψία,παθήσεις νεφρών,ήπατος,λοίμωξη) προαλβουμίνη=ταχεία πτώση σε αρνητικό πρωτεϊνικό κ θερμιδικό ισοζύγιο Retinol Binding Protein, φιμπρονεκτίνη

Ενδοκρινολογικός έλεγχος Αυξητική ορμόνη (GH): Σε φυσιολογικά επίπεδα στην αρχική φάση της πρωτεϊνικής-θερμιδικής διαταραχής Σε χαμηλά επίπεδα σε χρόνια υποθρεψία Σωματομεδίνη C( Insulin like Growth Factor-I) Συντίθεται στο ήπαρ από τη δράση της GH και εκτελεί όλες σχεδόν τις εντολές της GH για αύξηση. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΥΠΟΘΡΕΨΙΑ Ελλιπή ή μη ισορροπημένη πρόσληψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών Πρωτογενή αίτια: ανεπαρκής ποσότητα και ποιότητα τροφής Δευτερογενή αίτια: ανεπαρκής αφομοίωση αυξημένες απαιτήσεις Χρόνιος ή οξύς υποσιτισμός αναστρέψιμος ή όχι.

Εκδηλώσεις από έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στα παιδιά.

Μαρασμός Ενεργειακή ανεπάρκεια Kwashiorkor Πρωτεινικός υποσιτισμός

ΕΠΕΙΓΟΝ! Αφυδάτωση Υπογλυκαιμία Ηλεκτρολυτικές διαταραχές Κατάλληλη θερμοκρασία

ΑΣΚΗΣΗ

Κλίμακα Κρήτης Πανελλήνια Κλίμακα WHO Μη υπέρβαρα (%)85,286,638 Υπέρβαρα (%)9,910,631 Παχύσαρκα (%)4,92,831

Πανελλήνια κλίμακα