Ορμονικά αίτια ακμής Ν. Μαλτέζος 11 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας /6 / 2015 Θεσσαλονίκη

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΡΜΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗΣ ΑΚΜΗΣ 1.Έναρξη σε βρεφική ή παιδική ηλικία 2.Πρώϊμη ήβη σε αγόρι και αδρεναρχή – εμμηναρχή σε κορίτσια 3.Σημεία υπερανδρογονισμού : α) Υπερτρίχωση β) Ανδρογενετική αλωπεκία γ) Σμηγματόρροια δ) Μεγέθυνση κλειτορίδος ε) Μικροί μαστοί στ) Μελάγχρωση τύπου Αddison (ενίοτε) ζ) Αραιομηνόρροια η) Μελανίζουσα ακάνθωση σε PCOS θ) Χαμηλό ανάστημα λόγω πρώϊμης συγκλείσεως επιφύσεων 4.Πτωχή ανταπόκριση σε κλασσική θεραπεία με αντιβιοτικά συστηματικά και τοπική αγωγή 5.Ταχεία υποτροπή μετά αγωγή με ισοτρετινοϊνη ή παραμονή της ακμής παρα τους 2-3 κύκλους ρετινοειδών 6.Ακμή σε γυναίκες άνω των 20 ετών χωρίς ακμή στην εφηβεία 7.Αιφνίδια εκδήλωση βαρειάς ακμής

ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΑΙΜΙΑΣ 1.Φλοιός επινεφριδίων  Υπερπλασία  Αδενώματα  Καρκίνωμα 2.Ωοθήκες  PCOS  Όγκοι 3.Υπερπαραγωγή ΑCTH  Σύνδρομο Cushing ( υποφυσιακή και έξωυποφυσιακή παραγωγή ACTH) 4.ΧΥΥ γονότυπος 5.Εξωγενής λήψη ανδρογόνων  Τεστοστερόνη  Αναβολικά στεροειδή  Προγεστίνες με ανδρογονική δράση

Χοληστερόλη Προεγνενολόνη Προγεστερόνη Δεσοξυκορτικοστερόνη Κορτικοστερόνη 18-ΟΗ-κορτικοστερόνη Αλδοστερόνη P450scc 3β-HSD P450c21 P450c11 17-ΟΗ-πρεγνενολόνηDHEA 17-OH-προγεστερόνηΑνδροστενεδιόνη P450c17 11-δεσοξυκορτιζόλη Κορτιζόλη P450c21 P450c11 Τεστοστερόνη Οιστραδιόλη 17β-HSD P450 αρωματάση 3β-HSD 5α-αναγωγάση DHT

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ

MW Relative androgenic strength Dehydroepiandrosterone sulfate Androstenedione Testosterone ( 1 -2% free)10-35<3.520 Dihydrotestosterone ΙΣΧΥΣ ΤΩΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ

Sebocyte DHEA’S DHEA-S DHEA Androstenedione Dihydro- testosterone 3β-hydroxysteroid dehydrogenase Testosterone 17β-hydroxyster.dehydrogen Androstenedione Testosterone Dihydro- testosterone 5α-reductaseΑndrogen receptor Nucleus DNA

ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΑΙΜΙΑΣ ΟΡΜΟΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ FSH LH PRL DHEA’S F. Testo T. Testo Androstenedione 17-OH-Progesterone U/S –ωοθηκών 2 η -3 η -4 η ημέρα του κύκλου

Χοληστερόλη Προεγνενολόνη Προγεστερόνη Δεσοξυκορτικοστερόνη Κορτικοστερόνη 18-ΟΗ-κορτικοστερόνη Αλδοστερόνη P450scc 3β-HSD P450c21 P450c11 17-ΟΗ-πρεγνενολόνηDHEA 17-OH-προγεστερόνηΑνδροστενεδιόνη P450c17 11-δεσοξυκορτιζόλη Κορτιζόλη P450c21 P450c11 Τεστοστερόνη 17β-HSD 3β-HSD

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ PCOS ημέρες 2.α) Σημεία υπερανδρογοναιμίας β) LH/FSH >2 γ) Αύξηση ανδρογόνων 3.U/S Xαρακτηριστικά > 9 ωοθυλάκια διαμέτρου 5-9 mm διατεταγμένα στην περιφέρεια  απαιτούνται 2 κριτήρια

DHEA’S < 25 % max τιμής T. Testo = κ.φ Ανδροστενεδιόνη =κ.φ 17-OH-Progesterone =κ.φ U/S - ωοθηκών + κ.φ PCOSΙδιοπαθής

DHEA’S < 25% max T. Testo < 2 / πλασίου max ή Ανδροστενεδιόνη < 2 / πλασίου max 17-OH-Progesterone Φυσιολογική< 4 / πλασίου max> 4 / πλασίου max u/s -ωοθηκών Test-ACTH PCOS - + Όγκος επινεφριδίων ή ωοθηκών Υπερπλασία επινεφριδίων +

TEST ACTH Xορήγηση 250μg ACTH IV 1 ώρα αργότερα προσδιορισμός 17-OH-Progester Α) >1000ng /dl  επινεφριδιακή υπερπλασία Β) 1000 ηg/dl 400ng /dl  πιθανή υπερπλασία των επινεφριδίων Γ) < 200ng /dl  αποκλεισμός επινεφριδιακής υπερπλασίας

Gene CYP21A2

DHEA’S = Οποιαδήποτε τιμή Τ. Testo > 2 / πλάσιου max ή 150ngr /dl ή Ανδροστενεδιόνη > 2 / πλασίου max CT – επινεφριδίων U/S ή CT – ωοθηκών (Αποκλεισμός όγκων επινεφριδίων ή ωοθηκών)

DHEA’S > 50% max & < 2 / πλασίου max T. Testo ή Ανδροστενεδιόνη < 2 / πλασίου max Test ACTH ή Τest - Dexamethasone Για αποκλεισμό επινεφριδιακής υπερπλασίας ή όγκου των επινεφριδίων

DHEA’S > 2 / πλασίου max ή > 700 μgr / dl T. Testo ή Αndrostenedione < 2 πλασίου max CT επινεφριδίων (Αποκλεισμός όγκου επινεφριδίων)