Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών.

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων
Advertisements

Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Ελαστικότητα 4η Διάλεξη.
Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων
Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Η Νεοκλασική Πολιτική Οικονομία της Παραγωγής και των Αγορών
Εισαγωγή στην Οικονομική ΤΟΜΟΣ Α΄
Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων
Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 4η
ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η Συνάρτηση Παραγωγής, προσδιορίζει τις δυνατότητες παραγωγής ενός αγαθού ή υπηρεσίας, ως συνάρτησης των παραγωγικών συντελεστών, δεδομένης.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
1 Μικροοικονομική Ενότητα 9 : Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου.
Ενότητα 12 : Μορφές Αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος
Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 7: Αγορά εργασίας Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών.
Κ ΕΦΑΛΑΙΟ 11 ο: Moνοπώλιο και μονοψώνιο Παρακίνηση: Brush Wellman 2. Το πρόβλημα της μεγιστοποίησης των κερδών του μονοπωλίου Η συνθήκη μεγιστοποίησης.
Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 3: Θεωρία επιλογών καταναλωτή Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών.
1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Βαγής Σαμαθρακής 2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΤΟ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ &
Γενική Οικονομική Ιστορία Ενότητα # 12: Η Εποχή μετά το 1973 Διδάσκων: Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση Τμήμα: Οικονομικής Επιστήμης.
Οι εταιρίες στις ανταγωνιστικές αγορές Κεφάλαιο 14 Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Requests for permission to make copies of any.
Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 6: Θεωρία παιγνίων Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών.
Ανάλυση και Σχεδιασμός Μεταφορών Ι Ενότητα 1: Καμπύλη Ζήτησης και Ελαστικότητας Διδάσκων: Γεώργιος Στεφανίδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών.
ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 1: Αγορά Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός.
Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 2: ΖΗΤΗΣΗ. Διάλεξη 3. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, T.E.I. Θεσσαλίας.
Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 4: Ζήτηση Προσφορά και Αγορά. Διαλέξεις 6 έως 7. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης.
1 Μικροοικονομική Ενότητα 11 : Κόστος παραγωγής Καραμάνης Κωνσταντίνος Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου.
Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 2: Ελαστικότητες Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών.
1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ 1 2 Στην αγορά συμμετέχουν πολλοί αγοραστές και πωλητές Τα προσφερόμενα.
Μικροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Ενότητα 5: Προσφορά – Παραγωγή – Κόστος. Διαλέξεις 8 έως 9. Γεώργιος Θεοδοσίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης.
ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ενότητα 6: Ζήτηση Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός.
Προσφορά, ζήτηση και δυνάμεις της αγοράς Κεφάλαιο 4 Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Requests for permission to make copies of any.
1 Βασικές Έννοιες της Οικονομικής Επιστήμης (Επανάληψη ή Εισαγωγή) Τι είναι Οικονομικό Υπόδειγμα; Όφελος Κόστος Αγορές Ελαστικότητα Εξωτερικότητες Οικονομικά.
Μακροοικονομία Διάλεξη 5. Πληθωρισμός: μετράει τη μεταβολή του γενικού επιπέδου των τιμών Τα αίτια του Πληθωρισμού 1)Η θεωρία του πληθωρισμό ζήτησης:
Εισαγωγή στη λογιστική, Ενότητα :Προσδιοριστικοί παράγοντες του λογιστικού αποτελέσματος, ΤΜΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ – Ανοικτά.
Λογιστική Κόστους Ενότητα # 10: Προϋπολογισμοί Διδάσκουσα: Σάνδρα Κοέν
Λογιστική Κόστους Ενότητα # 7: Οριακή Κοστολόγηση
Μάρκετινγκ Αθλητισμού & Αναψυχής
Μικροοικονομία Διάλεξη 1.
M. PARKIN, M. POWELL, K. MATTHEWS
M. PARKIN, M. POWELL, K. MATTHEWS
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Λογιστική Κόστους Ενότητα # 3: Κατά Παραγγελία Κοστολόγηση
Διοικητική Λογιστική Ενότητα # 5: Στατικοί-ελαστικοί προϋπολογισμοί
Μάρκετινγκ Υπηρεσιών Ενότητα # 4: Το Θεωρητικό Μοντέλο της Ποιότητας των Υπηρεσιών Διδάσκουσα: Άννα Ζαρκάδα Τμήμα: Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων.
Ενότητα 7: Ισορροπία της αγοράς
D. ACEMOGLU, D. LAIBSON, J. A. LIST
Ενότητα 10: Καμπύλες κόστους
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ(9)
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Σημειώσεις/Διαφάνειες
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
Διοίκηση Ποιότητας Ενότητα 3: Το κόστος της ποιότητας - Βραβεία ποιότητας Διδάσκων: Τσέλιος Δημήτριος, Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων.
Ενότητα 9 : Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος
Σημειώσεις/Διαφάνειες
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
Ενότητα 2: Εισοδηματικός περιορισμός
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ(5)
Ενότητα 13 : Επανάληψη – ενδεικτικές ερωτήσεις Καραμάνης Κωνσταντίνος
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
Θεωρία Διεθνούς Εμπορίου: μονοπωλιακός ανταγωνισμός
Μεταγράφημα παρουσίασης:

Μικροοικονομική Ι Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Οι εικόνες προέρχονται από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Οικονομική», D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, 2 η έκδοση, 2006, Εκδόσεις Κριτική. 3

Σκοποί ενότητας Κατανόηση των διάφορων μορφών αγορών. Κατανόηση των εννοιών του διαφορισμού τιμής, του φυσικού μονοπωλίου και της κυρτής καμπύλης ζήτησης. Επισκόπηση της αντιμετώπισης των συνεπειών του μονοπωλίου. 4

Περιεχόμενα ενότητας (1 από 2) Τέλειος ανταγωνισμός. Μονοπώλιο. Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό. Διαφορισμός τιμής. Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου. 5

Περιεχόμενα ενότητας (2 από 2) Φυσικό μονοπώλιο. Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο. Κυρτή καμπύλη ζήτησης. 6

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Εισαγωγή

Εισαγωγή (1 από 2) Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους – αριθμός παραγωγών και καταναλωτών, είδος προϊόντος, κλπ - οι αγορές μπορούν να καταταγούν σε σε διάφορες κατηγορίες (μορφές αγοράς). Τέλειος Ανταγωνισμός. Μονοπώλιο. Ολιγοπώλιο. Μονοπωλιακός ανταγωνισμός, κλπ. 8

Εισαγωγή (2 από 2) Σε όλες τις μορφές αγορών, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Π = TR –TC. Τα κέρδη μεγιστοποιούνται όταν dTR/dQ = dTC/dQ. Δηλαδή MR = MC. Συνθήκες δεύτερης τάξης (η καμπύλη MC να τέμνει την καμπύλη MR «από κάτω προς τα επάνω»). 9

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Τέλειος ανταγωνισμός

Τέλειος ανταγωνισμός (1 από 16) Πολλές μικρές επιχειρήσεις, καθεμία ασήμαντη σε σχέση με τον κλάδο ως σύνολο. Τυποποιημένο ή ομοιογενές προϊόν. Τέλεια πληροφόρηση των καταναλωτών. Ελευθερία εισόδου και εξόδου επιχειρήσεων στον κλάδο παραγωγής. 11

Τέλειος ανταγωνισμός (2 από 16) Ανεξαρτησία αποφάσεων. Μάλλον «ιδεατό» μοντέλο – χρήσιμο αναλυτικά. Παραδείγματα: αγροτικά προϊόντα (ιδίως αλιευτικά), μετοχές μεγάλων εταιρειών, πολύτιμα μέταλλα. 12

Τέλειος ανταγωνισμός (3 από 16) Συνέπεια των προηγουμένων: Η καμπύλη ζήτησης της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό είναι οριζόντια, P = AR = MR. 13

Τέλειος ανταγωνισμός (4 από 16) Επιδίωξη μεγιστοποίησης κερδών (ή ελαχιστοποίησης ζημιών) P = MR = SMC. Προσφορά σε Ρ4, Ρ3, Ρ2, Ρ1. TR, TC (ρόλος FC). Περιοχή κερδών (νεκρό σημείο). Βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς ανταγωνιστικής επιχείρησης. 14

Τέλειος ανταγωνισμός (5 από 16) 15

Τέλειος ανταγωνισμός (6 από 16) Βραχυχρόνια περίοδος: επιχείρηση και κλάδος. 16

Τέλειος ανταγωνισμός (7 από 16) Ισορροπία της επιχείρησης στη μακροχρόνια περίοδο. Είσοδος και έξοδος επιχειρήσεων (πληροφοριακός ρόλος κερδών). Προσφορά σε Ρ4, Ρ3, Ρ2. Οικονομικό κέρδος. Μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς ανταγωνιστικής επιχείρησης. Ρόλος εισόδου και εξόδου επιχειρήσεων. 17

Τέλειος ανταγωνισμός (8 από 16) 18

Τέλειος ανταγωνισμός (9 από 16) Μακροχρόνια περίοδος: επιχείρηση και κλάδος. 19

Τέλειος ανταγωνισμός (10 από 16) Σχέση βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας καμπύλης προσφοράς ανταγωνιστικής επιχείρησης. 20

Τέλειος ανταγωνισμός (11 από 16) Οριακή επιχείρηση και μεταβολή συνθηκών κόστους (π.χ. μεταβολή μισθών ή κόστους πρώτων υλών). 21

Τέλειος ανταγωνισμός (12 από 16) Καμπύλη προσφοράς κλάδου: Προκύπτει από την οριζόντια άθροιση των καμπυλών προσφοράς των επιμέρους επιχειρήσεων. 22

Τέλειος ανταγωνισμός (13 από 16) Η καμπύλη προσφοράς του κλάδου είναι πιο οριζόντια κατά τη μακροχρόνια περίοδο. Προσαρμογή παραγωγικών συντελεστών. Είσοδος & έξοδος επιχειρήσεων. 23

Τέλειος ανταγωνισμός (14 από 16) Μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς: Οριζόντια ή θετικής κλίσης; Αμφιλεγόμενο ζήτημα, αλλά μάλλον θετικής κλίσης. Διαφορές σε καμπύλες κόστους επιμέρους επιχειρήσεων ακόμα και μακροχρόνια (μάνατζμεντ, τόπος εγκατάστασης, κλπ). Επιδράσεις μεταβολών προσφερόμενης ποσότητας στις τιμές των παραγωγικών συντελεστών. 24

Τέλειος ανταγωνισμός (15 από 16) Μεταβολή του κόστους. 25

Τέλειος ανταγωνισμός (16 από 16) Μετατόπιση της ζήτησης. 26

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μονοπώλιο

Μονοπώλιο (1 από 5) Χαρακτηριστικά: – Ένας μόνο παραγωγός και δυνητικός παραγωγός. – Ορισμός κλάδου (σταυροειδής ελαστικότητα). – Προστατεύεται από εμπόδια εισόδου (Πατέντες, συνεργασία επιχειρήσεων, διοικητική παρέμβαση, κλπ). – Αντιμετωπίζει ολόκληρη την καμπύλη ζήτησης του κλάδου. 28

Μονοπώλιο (2 από 5) Συνέπεια του τελευταίου: Διαφορά μέσου και οριακού εσόδου. Εφόσον MC>0 και ο μονοπωλητής επιδιώκει μεγιστοποίηση κερδών, δεν θα παράγει ποτέ εκεί όπου MR<0. Άρα πάντα παραγωγή στο ελαστικό τμήμα της καμπύλης ζήτησης. 29

Μονοπώλιο (3 από 5) 30

Μονοπώλιο (4 από 5) Ελάχιστο αποτελεσματικό μέγεθος παραγωγής (LACmin) σε σχέση με ζήτηση. Ρόλος διεθνούς εμπορίου. 31

Μονοπώλιο (5 από 5) Πmax όπου MC = MR στο (Q1,P1). AR (=P) > AC. Υπερκανονικά κέρδη (σκιασμένη περιοχή). Περιορισμοί εισόδου δεν επιτρέπουν σε νέες επιχειρήσεις να εισέλθουν στον κλάδο (contestability). 32

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (1 από 8) Ανταγωνιστικός κλάδος εξαγοράζεται από μονοπωλητή. 34

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (2 από 8) 35 Μακροχρόνια, ο μονοπωλητής μπορεί να μεταβάλει τις εισροές του ώστε MR = LMC στο P 3, Q 3.

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (3 από 8) Ανταγωνιστική ισορροπία στο Α, προϊόν Q 1 και τιμή P 1. Για τον μονοπωλητή, η LRSS είναι η καμπύλη LMC και η SRSS είναι η καμπύλη SMC. Βραχυχρόνια, ο μονοπωλητής μεγιστοποιεί τα κέρδη του όταν MR = SMC, στο P 2 Q 2. 36

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (4 από 8) Επομένως, σε σύγκριση με τον τέλειο ανταγωνισμό, στο μονοπώλιο έχουμε: – Υψηλότερη τιμή. – Χαμηλότερο επίπεδο παραγωγής. Συνέπειες σε όρους κοινωνικής ευημερίας: μείωση πλεονασμάτων καταναλωτή (& παραγωγού;). Υπόθεση: παρόμοια δομή κόστους. 37

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (5 από 8) Τέλειος ανταγωνισμός. Πλεόνασμα καταναλωτή: ΑΔΡC. Πλεόνασμα παραγωγού: 0. Μονοπώλιο. Πλεόνασμα καταναλωτή: ΑΒΡΜ. Υπερκανονικά κέρδη: ΒΓPCPM. Καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας: ΒΓΔ. 38

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (6 από 8) Η προηγούμενη ανάλυση βασίστηκε στην υπόθεση ότι η δομή του κόστους της ανταγωνιστικής και της μονοπωλιακής επιχείρησης είναι η ίδια (μάλλον μη ρεαλιστική υπόθεση). Ρόλος έρευνας και (τεχνολογικής) ανάπτυξης (Research and Development, R&D, J. Schumpeter). – Τεχνολογική πρόοδος. – Οικονομίες κλίμακας. – Χαμηλότερο κόστος & υψηλότερο επίπεδο παραγωγής (επομένως, βελτίωση κοινωνικής ευημερίας). Ρόλος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. 39

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (7 από 8) Μία ακόμα σημαντική διαφορά τέλειου ανταγωνισμού και μονοπωλίου: στο μονοπώλιο δεν υπάρχει καμπύλη προσφοράς. P 1 συμβατή με Q 1 και Q 2, ανάλογα με τις συνθήκες ζήτησης. Ο μονοπωλητής γνωρίζει ότι το επίπεδο παραγωγής του επηρεάζει MC και MR (άρα, πρέπει να προσδιορισθούν ταυτόχρονα). 40

Σύγκριση μονοπωλίου με τέλειο ανταγωνισμό (8 από 8) 41

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Διαφορισμός τιμής

Διαφορισμός τιμής (1 από 2) Όταν η αγορά μπορεί να «τμηματοποιηθεί» ο μονοπωλητής μπορεί να αυξήσει τα κέρδη του αν διαφοροποιήσει την τιμή του προϊόντος σε διαφορετικά τμήματα της αγοράς. Ιδίως όταν το αγαθό είναι δύσκολο ή αδύνατο να μεταπωληθεί. Παράδειγμα: εισιτήρια τρένων, επιστημονικά περιοδικά. 43

Διαφορισμός τιμής (2 από 2) Εξίσωση MC με ΜR κάθε αγοράς. Υψηλότερη τιμή στην αγορά με την πλέον ανελαστική ζήτηση. 44

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (1 από 7) Διοικητικοί έλεγχοι (π.χ. έλεγχος ποσότητας και ποιότητας παρεχομένων υπηρεσιών). Επιβολή φορολογίας επί των κερδών. Αναλογική ή σταθερή: MC σταθερό. Επιπτώσεις: Καμία μεταβολή στο επίπεδο παραγωγής. 46

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (2 από 7) Φορολογία ανά μονάδα προϊόντος. Μεταβολή MC. Αλλαγή άριστου Q. Μείωση κοινωνικής ευημερίας. 47

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (3 από 7) 48

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (4 από 7) Επιβολή ανώτατης τιμής. Άριστη επιλογή: P=LMC και φορολογία κερδών. Αν επιχειρηθεί P=LAC, ο μονοπωλητής παράγει εκεί όπου P(=MR)=MC. 49

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (5 από 7) 50

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (6 από 7) Επομένως, άριστη πολιτική η επιβολή ανώτατης τιμής (P=LMC). Όμως, πολλές χώρες –κυρίως αναπτυσσόμενες - επιλέγουν φορολογία ανά μονάδα προϊόντος (ή/και επιβολή σταθερής φορολογίας). Γιατί; Δύσκολο να ελεγχθούν τα στοιχεία κόστους. 51

Αντιμετώπιση των συνεπειών του μονοπωλίου (7 από 7) Σοβαρά ζητήματα πολιτικής οικονομίας. Μεγάλη δύναμη μονοπωλίων – επηρεασμός εποπτευουσών πολιτικών & διοικητικών αρχών. Εναλλακτικά, εθνικοποίηση και παραγωγή στο κοινωνικά άριστο επίπεδο παραγωγής. Όμως, προβλήματα κινήτρων, γραφειοκρατίας, κλπ. Συνήθης εμπειρία εθνικοποιημένων επιχειρήσεων: Χαμηλή παραγωγικότητα, πλεονάζον προσωπικό, χρησιμοποίησή τους για πελατειακό-κομματικό- προσωπικό όφελος. 52

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Φυσικό μονοπώλιο

Φυσικό μονοπώλιο (1 από 4) Σημαντικές οικονομίες κλίμακας σε σχέση με τη ζήτηση (φθίνον LAC σε όλο το εύρος παραγωγής). Αδύνατον να εισέλθει άλλη επιχείρηση στον κλάδο παραγωγής. Παραδείγματα: δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας, δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. 54

Φυσικό μονοπώλιο (2 από 4) 55

Φυσικό μονοπώλιο (3 από 4) Πολιτικές. Άριστη πολιτική από την άποψη της κοινωνικής ευημερίας: P=MC. Όμως P<AC. Ζημίες, κάλυψη από προϋπολογισμό. Εναλλακτικά, P=AC. Ούτε κέρδη, ούτε ζημίες αλλά P>MC. Εθνικοποίηση, αλλά... 56

Φυσικό μονοπώλιο (4 από 4) 57

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο (1 από 4) Οι περισσότερες αγορές μεταξύ μονοπωλίου και τέλειου ανταγωνισμού (ατελώς ανταγωνιστικές). Η ατελώς ανταγωνιστική επιχείρηση: – Επιθυμεί να πωλήσει μεγαλύτερη ποσότητα προϊόντος στην επικρατούσα τιμή. – Αντιμετωπίζει καμπύλη ζήτησης με αρνητική κλίση. – Αντιλαμβάνεται ότι η τιμή του προϊόντος της εξαρτάται από το επίπεδο παραγωγής (τόσο της ίδιας όσο και των άλλων επιχειρήσεων). 59

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο (2 από 4) Ολιγοπώλιο (Oligopoly): – Κλάδος παραγωγής με μικρό αριθμό παραγωγών – ομοιογενές προϊόν. – Κάθε παραγωγός αντιλαμβάνεται ότι η τιμή που αντιμετωπίζει εξαρτάται τόσο από τις δικές του ενέργειες όσο και από αυτές των άλλων παραγωγών. 60

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο (3 από 4) Μονοπωλιακός ανταγωνισμός (Monopolistic competition). – Πολλοί παραγωγοί που παράγουν στενά υποκατάστατα - διαφοροποιημένο προϊόν. – Κάθε επιχείρηση μπορεί να επηρεάσει σε μικρό βαθμό την τιμή του προϊόντος της. 61

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ολιγοπώλιο (4 από 4) Γιατί διαφέρουν μεταξύ τους οι δομές αγοράς; – Δομή κόστους (LACmin σε σχέση με ζήτηση). – Τύπος προϊόντος (ομοιογενές ή διαφοροποιημένο). Ρόλος παγκοσμιοποίησης, διεθνούς εμπορίου και πολυεθνικών επιχειρήσεων. Επιδράσεις: Βραχυχρόνιες (ανταγωνισμός, αύξηση τιμής). Mακροχρόνιες (μονοπώλιο, συμπράξεις, μείωση τιμής). 62

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός (1 από 2) Διαφοροποίηση προϊόντος. Περιορισμένες οικονομίες κλίμακας. Ελευθερία εισόδου και εξόδου. Βραχυχρόνια (DD, MR): Όπως μονοπώλιο όπου MC=MR, (P 0, Q 0 ), κέρδη. Μακροχρόνια (DD’, MR’): Είσοδος νέων επιχειρήσεων, περιορισμός ζήτησης. Όταν MC=MR, AC όπου LACmin, (P1, Q1), κέρδη=0. 63

Μονοπωλιακός ανταγωνισμός (2 από 2) 64

Ολιγοπώλιο (1 από 5) Μικρός αριθμός παραγωγών. Ομοιογενές προϊόν – προσπάθειες διαφοροποίησης. Κάθε επιχείρηση προσπαθεί να προβλέψει πως οι ενέργειές της θα επηρεάσουν τις αποφάσεις των άλλων επιχειρήσεων. Σύμπραξη ή ανταγωνισμός (collusion or competition?); 65

Ολιγοπώλιο (2 από 5) Σύμπραξη: Ρητή ή άρρητη συμφωνία μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου για να αποφύγουν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Μεγιστοποίηση κοινών κερδών – Λειτουργία όπως μονοπώλιο πολλών εγκαταστάσεων. Συνολική παραγωγή Q m σε τιμή P m. Κίνητρο για παρασπονδία και αύξηση παραγωγής. Αντίδραση άλλων παραγωγών; 66

Ολιγοπώλιο (3 από 5) 67

Ολιγοπώλιο (4 από 5) Οι συμπράξεις είναι συνήθως παράνομες σε εθνικό επίπεδο (αλλά άτυπα;). Όχι πάντα σε διεθνές επίπεδο. Παράδειγμα OPEC: – 1974 και 1980: σημαντικές αυξήσεις τιμών. – Αρχές δεκαετίας 1980: παρασπονδίες, αύξηση παραγωγής, ρόλος Σαουδικής Αραβίας (περιορισμός παραγωγής). – Μέσα δεκαετίας 1980: αλλαγή ρόλου Σαουδικής Αραβίας (αύξηση παραγωγής), κατάρρευση τιμών πετρελαίου, τιμωρία όσων παρασπόνδησαν. – Τέλη δεκαετίας 1990: Επανασύμπηξη καρτέλ, άνοδος τιμών. 68

Ολιγοπώλιο (5 από 5) Οι συμπράξεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες όταν: – Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις στον κλάδο παραγωγής. – Το προϊόν δεν είναι τυποποιημένο. – Οι συνθήκες ζήτησης και κόστους αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς. – Δεν υπάρχουν εμπόδια εισόδου. – Οι επιχειρήσεις έχουν πλεονάζον δυναμικό. 69

Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Κυρτή καμπύλη ζήτησης

Κυρτή καμπύλη ζήτησης (1 από 3) Εμπειρική διαπίστωση: Πολύ συχνά, οι ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις δεν μεταβάλουν τις τιμές όταν μεταβάλλεται το κόστος τους. Γιατί; Αν η επιχείρηση θεωρεί ότι αν αυξήσει την τιμή της οι άλλες επιχειρήσεις δεν θα αντιδράσουν ενώ αν τη μειώσει θα αντιδράσουν, τότε θεωρεί ότι αντιμετωπίζει την ακόλουθη καμπύλη ζήτησης. 71

Κυρτή καμπύλη ζήτησης (2 από 3) Αριστερά του αρχικού συνδυασμού P 0, Q 0 (ενδεχομένως, αποτέλεσμα σύμπραξης) η καμπύλη ζήτησης είναι πιο ελαστική απ’ ότι δεξιά του: Κυρτή καμπύλη ζήτησης. Ερμηνεία. 72

Κυρτή καμπύλη ζήτησης (3 από 3) Αυτό έχει συνέπειες για το σχήμα της καμπύλης MR (ασυνεχής καμπύλη). Μεταβολές του MC δεν μεταβάλουν το άριστο επίπεδο παραγωγής και την τιμή του προϊόντος της επιχείρησης. 73

Τέλος Ενότητας # 5 Μάθημα: Μικροοικονομική Ι, Ενότητα # 5: Μορφές αγοράς Διδάσκων: Πάνος Τσακλόγλου, Τμήμα: Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών