4-1 Πόροι και διεθνές εμπόριο: Το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin

4-2 Προεπισκόπηση μαθήματος Παραγωγικές δυνατότητες Σχέσεις μεταξύ τιμών των αγαθών, τιμών των συντελεστών και αναλογιών των συντελεστών Σχέσεις μεταξύ τιμών των αγαθών, τιμών των συντελεστών και εκροής. Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin Εξίσωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών Κατανομή εισοδήματος και εισοδηματικές ανισότητες Εμπειρικές ενδείξεις

4-3 Εισαγωγή Ενώ η εμφάνιση (και ύπαρξη εμπορίου) εξηγείται μερικώς από τις διαφορές στην παραγωγικότητα εργασίας, μπορεί και να εξηγηθεί από διαφορές ανάμεσα στους πόρους των χωρών. Η θεωρία των Heckscher-Ohlin θεωρεί ότι οι διεθενείς διαφορές στην εργασία, τις δεξιότητες, τους φυσικούς πόρους ή τη γη (συντελεστές της παραγωγής) δημιουργούν διαφορές στην παραγωγικότητα που εξηγούν γιατί υπάρχει εμπόριο.  Οι χώρες έχουν σχετική αφθονία σε συντελεστές της παραγωγής.  Οι παραγωγικές διαδικασίες χρησιμοποιούν συντελεστές της παραγωγής με σχετική ένταση.

4-4 Το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin με δύο παραγωγικούς συντελεστές 1.Η εργασία και η γη είναι σημαντικοί πόροι για την παραγωγή. 2.Η ποσότητα εργασίας και γης μεταβάλλεται ανάμεσα στις χώρες, και αυτή η μεταβολή επηρεάζει την παραγωγικότητα. 3.Η προσφορά εργασίας και γης σε κάθε χώρα είναι σταθερή. 4.Μόνο δύο αγαθά είναι σημαντικά για την παραγωγή και κατανάλωση: ύφασμα και τρόφιμα. 5.Ο ανταγωνισμός επιτρέπει στους συντελεστές της παραγωγής να αμείβονται με ένα «ανταγωνιστικό» μισθό, συνάρτηση της παραγωγικότητάς τους και της τιμής του αγαθού που παράγεται. Ο ανταγωνισμός επιτρέπει επίσης στους συντελεστές να χρησιμοποιούνται από τη δραστηριότητα που πληρώνει τη μεγαλύτερη αμοιβή (μισθό ή ενοίκιο). 6.Μόνο δύο χώρες παίρνουν μέρος στο υπόδειγμα: η ημεδαπή και η αλλοδαπή.

4-5 Παραγωγικές δυνατότητες Όταν υπάρχουν περισσότεροι από ένας συντελεστές της παραγωγής, το όριο παραγωγικών δυνατοτήτων (PPF κόστος ευκαιρίας στην παραγωγή) δεν είναι πια ευθεία γραμμή. Γιατί; Ας διευρύνουμε το υπόδειγμα του προηγουμένου κεφαλαίου (Ρικαρδιανό υπόδειγμα) συμπεριλαμβάνοντας δύο συντελεστές παραγωγής, γη και εργασία.  a TC = εκτάρια γης για παραγωγή ενός m 2 υφάσματος  a LC = ώρες εργασίας για παραγωγή ενός m 2 υφάσματος  a TF = εκτάρια γης για την παραγωγή μίας θερμίδας τροφίμων  a LF = ώρες εργασίας για παραγωγή μίας θερμίδας τροφίμων  L = συνολική ποσότητα εργασίας διαθέσιμης για παραγωγή  T = συνολική γη διαθέσιμη για παραγωγή

4-6 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Οι παραγωγικές δυνατότητες επηρεάζονται από τις ανάγκες για εργασία και γη: a TF Q F + a TC Q C ≤ T a LF Q F + a LC Q C ≤ L Σύνολο γης Γη για την παραγωγή μιας μονάδας τροφίμων Συνολική ποσότητα τροφίμων Γη για τη παραγωγή μιας μονάδας υφάσματος Συνολική ποσότητα υφάσματος Σύνολο εργασίας Εργασία για την παραγωγή μιας μονάδας τροφίμων Εργασία για την παραγωγή μιας μονάδας υφάσματος

4-7 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Ας υποθέσουμε ότι κάθε μονάδα υφάσματος χρησιμοποιεί την εργασία εντατικά και κάθε μονάδα τροφίμων χρησιμοποιεί την γη εντατικά:  a LC /a TC > a LF /a TF  Ή a LC /a LF > a TC /a TF  Ή, θεωρώντας τις συνολικές διαθέσιμες ποσότητες που χρησιμοποιούνται σε κάθε δραστηριότητα, λέμε ότι η παραγωγή υφάσματος είναι εντατική εργασίας και η παραγωγή τροφίμων είναι εντατική γης εάν L C /T C > L F /T F. Αυτή η υπόθεση επηρεάζει τη κλίση του ορίου των παραγωγικών δυνατοτήτων:

4-8 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Σχήμα 4-1Α Το Όριο Παραγωγικών Δυνατοτήτων χωρίς δυνατότητα υποκατάστασης των πόρων Εάν δεν μπορούμε να υποκαταστήσουμε γη για εργασία και αντίστροφα, το PPF καθορίζεται από τους περιορισμούς των δύο πόρων: Η οικονομία δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει περισσότερη από τη διαθέσιμη εργασία ή γη. Το PPF είναι η κόκκινη γραμμή. Το κόστος ευκαιρίας του υφάσματος σε σχέση με τα τρόφιμα δεν είναι σταθερό. Αυξάνεται καθώς το μείγμα εκροής της οικονομίας κινείται προς περισσότερη παραγωγή υφάσματος. Ποσότητα Τροφίμων, Q F περιορισμός γης PPF. Κλίση=κόστος ευκαιρίας υφάσματος σε όρους τροφίμων Ποσότητα Τροφίμων, Q F Ποσότητα Q c

4-9 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Το κόστος ευκαιρίας παραγωγής υφάσματος σε σχέση με τρόφιμα δεν είναι σταθερό σε αυτό το υπόδειγμα:  Είναι χαμηλό όταν η οικονομία παράγει μικρή ποσότητα υφάσματος και μεγάλη ποσότητα τροφίμων  Είναι υψηλό όταν η οικονομία παράγει μεγάλη ποσότητα υφάσματος και μικρή ποσότητας τροφίμων

4-10 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Οι παραπάνω εξισώσεις που περιγράφουν τα PPF δεν επιτρέπουν υποκατάσταση μεταξύ γης από εργασίας ή αντίστροφα.  Οι κατά μονάδα απαιτήσεις είναι σταθερές κατά μήκος κάθε ευθυγράμμου τμήματος του PPF. Εάν επιτρέψουμε υποκατάσταση των εισροών, τότε το PPF παίρνει καμπύλη μορφή.  Για παράδειγμα, πολλοί εργάτες θα μπορούσαν να εργασθούν σε ένα μικρό κομμάτι γης και λίγοι σε μεγάλα κομμάτια γης για να παράγουν την ίδια ποσότητα εκροής.  Οι κατά μονάδα απαιτήσεις δεν είναι σταθερές για κάθε ποσότητα παραγόμενου υφάσματος ή τροφίμων.

4-11 Παραγωγικές δυνατότητες (συνέχεια) Ποσότητα Τροφίμων, Q F Ποσότητα Υφάσματος, Q c Σχήμα 4-1Β Το Όριο Παραγωγικών Δυνατοτήτων με υποκατάσταση παραγωγικών συντελεστών

4-12 Δυνατότητες εισροών Στη παραγωγή κάθε μονάδας τροφίμων, οι αναγκαίες εισροές γης και εργασίας δεν είναι σταθερές στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin Σχήμα 4-1 Γ Δυνατότητες εισροών στην παραγωγή τροφίμων Μονάδες εισροής γης a TF, σε εκτάρια ανά θερμίδα Μονάδες εισροής εργασίας a LF, σε ώρες ανά θερμίδα Συνδυασμοί εισροών που παράγουν μια θερμίδα τροφίμων

4-13 Παραγωγή και τιμές Το όριο παραγωγικών δυνατοτήτων περιγράφει τι θα μπορούσε να παράγει η οικονομία, αλλά για να προσδιορίσουμε τι παράγει η οικονομία, πρέπει να καθορίσουμε τιμές για τα αγαθά. Γενικά, η οικονομία θα παράγει σε ένα σημείο που μεγιστοποιείται η αξία της παραγωγής, V: V = P C Q C + P F Q F  Όπου το P C είναι η τιμή του υφάσματος και P F είναι η τιμή των τροφίμων.

4-14 Παραγωγή και τιμές (συνέχεια) Ορίζουμε μία γραμμή ίσης αξίας σαν την γραμμή εκείνη που αναπαριστά μία σταθερή αξία συνολικής παραγωγής.  V = P C Q C + P F Q F  P F Q F = V – P C Q C  Q F = V/P F – (P C /P F )Q C  Η κλίση μιας γραμμής ίσης αξίας είναι – (P C /P F )

4-15 Παραγωγή και τιμές (συνέχεια) Ποσότητα Υφάσματος, Q c Ποσότητα Τροφίμων, Q F Γραμμές ίσης αξίας Κλίση=-P c /P F Σχήμα 4-1Δ Τιμές και Παραγωγή

4-16 Παραγωγή και τιμές (συνέχεια) Με δεδομένες τις τιμές των παραγόμενων αγαθών, μία γραμμή ίσης αξίας αναπαριστά τη μέγιστη αξία παραγωγής, ας πούμε στο σημείο Q. Σε αυτό το σημείο, η κλίση του PPF ισούται με – (P C /P F ), έτσι, το κόστος ευκαιρίας του υφάσματος ισούται με τη σχετική τιμή του υφάσματος.

4-17 Επιλογή τεχνολογίας Σχήμα 4-2Α Επιλογή άριστου λόγου γης-εργασίας Γραμμές ίσου κόστους Συνολικό κόστος παραγωγής μίας μονάδας τροφίμων: K=wa LF +ra TF a TF =K/r – (w/r)a LF Ίση ποσότητα τροφίμων Μονάδες γης για την παραγωγή μιας θερμίδας τροφίμων, a TF Μονάδες εργασίας για την παραγωγή μιας θερμίδας τροφίμων, a LF

4-18 Επιλογή τεχνολογίας (συνέχεια) Σχήμα 4-2Β Μεταβολή λόγου μισθού- γαιοπροσόδου Η άνοδος του λόγου w/r μετατοπίζει την επιλογή εισροής ελάχιστου δυνατού κόστους από το σημείο 1 στο σημείο 2 και άρα σε ψηλότερο λόγο γης-εργασίας Μονάδες γης για την παραγωγή μιας θερμίδας τροφίμων, a TF Μονάδες εργασίας για την παραγωγή μιας θερμίδας τροφίμων, a LF Κλίση=-(w/r) 2 Κλίση=-(w/r) 1

4-19 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών Οι παραγωγοί μπορούν να διαλέξουν διαφορετικές ποσότητες συντελεστών για την παραγωγή υφάσματος και τροφίμων. Η επιλογή τους εξαρτάται από το μισθό, w, και το κόστος (ευκαιρίας) της χρήσης γης, δηλαδή τη γαιοπρόσοδο (ή το ενοίκιο) r. Καθώς ο μισθός αυξάνει σχετικά με τη γαιοπρόσοδο, οι παραγωγοί επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν περισσότερη γη και λιγότερη εργασία στην παραγωγή υφάσματος και τροφίμων.  Θυμηθείτε, η παραγωγή τροφίμων είναι εντατική γης και η παραγωγή υφάσματος είναι εντατική εργασίας.

4-20 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών (συνέχεια) Σχήμα 4-2 Τιμές συντελεστών και επιλογές εκροών Λόγος μισθού και γαιοπροσόδου, w/r Λόγος γης και εργασίας, T/L

4-21 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών – Επίδραση Rybczynski Υπό συνθήκες ανταγωνισμού, η τιμή ενός αγαθού ισούται με το κόστος της παραγωγής, το οποίο με τη σειρά του εξαρτάται από το μισθό και τη γαιοπρόσοδο. Η επίδραση της γαιοπροσόδου στη τιμή του υφάσματος εξαρτάται από την ένταση χρήσης γης στην παραγωγή του υφάσματος.  Μία αύξηση στη γαιοπρόσοδο θα επηρεάσει τη τιμή των τροφίμων περισσότερο από ότι τη τιμή του υφάσματος. Υπό συνθήκες ανταγωνισμού, μεταβολές στο w/r είναι άμεσα σχετιζόμενες με τις αλλαγές στο P C /P W.

4-22 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών Εισροή γης Εισροή εργασίας Σχήμα 4-3Α Προσδιορισμός λόγου μισθού-γαιοπροσόδου. Οι CC και FF είναι καμπύλες ίσης ποσότητας και δείχνουν τις αναγκαίες εισροές για παραγωγή ποσότητας υφάσματος και τροφίμων αξίας ενός δολαρίου. Τιμή ίση με κόστος σημαίνει ότι οι εισροές για κάθε αγαθό πρέπει να κοστίζουν ένα δολάριο. Ο λόγος μισθού- γαιοπροσόδου πρέπει να ισούται με την κλίση μιας γραμμής που εφάπτεται και στις δύο καμπύλες ίσου κόστους. Κλίση=-(w/r)

4-23 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών Εισροή γης Εισροή εργασίας Σχήμα 4-3Β Άνοδος της τιμή ςτου Υφάσματος. Εάν η τιμή του υφάσματος αυξηθεί, μικρότερη ποσότητα προϊόντος θα αξίζει ένα δολάριο. Έτσι, η CC 1 αντικαθίσταται από την CC 2. Επομένως ο λόγος μισθού- γαιοπροσόδου θα πρέπει να αυξηθεί από (w/r) 1 σε (w/r) 2 Κλίση=-(w/r) 1 Κλίση= -(w/r) 2

4-24 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών (συνέχεια) Σχήμα 4-3 Τιμές συντελεστών παραγωγής και τιμές αγαθών Σχετική τιμή υφάσματος, P c /P F Λόγος μισθού- γαιοπροσόδου, w/r

4-25 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών (συνέχεια) ‘Έχουμε μια σχέση μεταξύ τιμών συντελεστών και τιμών αγαθών και του επιπέδου των εισροών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή: Θεώρημα Stolper-Samuelson: εάν η σχετική τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, τότε ο πραγματικός μισθός ή η γαιοπρόσοδος του συντελεστή που χρησιμοποιείται εντατικά στην παραγωγή αυτού του αγαθού αυξάνει, ενώ ο πραγματικός μισθός ή η γαιοπρόσοδος του άλλου συντελεστή μειώνεται.  Υπό συνθήκες ανταγωνισμού, ο πραγματικός μισθός (απόδοση) είναι ίσος με το οριακό προϊόν αυτού του συντελεστή.  Η οριακή παραγωγικότητα ενός συντελεστή αυξάνεται καθώς το επίπεδο χρήσης αυτού του συντελεστή στην παραγωγή μειώνεται.

4-26 Τιμές συντελεστών τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών (συνέχεια) Σχήμα 4-4 Από τις τιμές αγαθών στις επιλογές εισροών Λόγος μισθού- γαιοπροσόδου, w/r Λόγος γης- εργασίας, T/L Σχετική τιμή υφάσματος, P c /P F Αύξηση

4-27 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών, και επιλογές εισροών (συνέχεια) Έχουμε μια θεωρία που προβλέπει μεταβολές στη κατανομή του εισοδήματος όταν οι σχετικές τιμές των αγαθών μεταβάλλονται, ας πούμε λόγω εμπορίου Μία αύξηση στη σχετική τιμή του υφάσματος, P C /P F, θα:  Αυξήσει το εισόδημα των εργατών σε σχέση με το εισόδημα των γαιοκτημόνων (γεωργών), w/r.  Αυξήσει το λόγο γης-εργασίας, T/L, και στις δύο δραστηριότητες και θα αυξήσει το οριακό προϊόν της εργασίας και στις δύο δραστηριότητες και θα μειώσει το οριακό προϊόν της γης και στις δύο δραστηριότητες.  Αυξήσει το πραγματικό εισόδημα των εργατών και θα μειώσει το πραγματικό εισόδημα των γαιοκτημόνων (γεωργών).

4-28 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής Η κατανομή των συντελεστών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή προσδιορίζει το επίπεδο εκροής στο PPF της οικονομίας. Μπορούμε να συνοψίσουμε τη σχέση μεταξύ του επιπέδου χρήσης των συντελεστών στην παραγωγή και του επιπέδου εκροής, με το παρακάτω διάγραμμα:

4-29 Τιμές συν- τελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής (συνέχεια) Σχήμα 4-5 Η κατανομή των πόρων Αυξάνει Εργασία απασχολούμενη στον κλάδο τροφίμων Αυξάνει Εργασία απασχολούμενη στον κλάδο υφάσματος Αυξάνει Γη απασχολούμενη στον κλάδο υφάσματος Αυξάνει Γη απασχολούμενη στον κλάδο τροφίμων LcLc LFLF

4-30 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής (συνέχεια) Πώς μεταβάλλονται τα επίπεδα εκροής όταν αλλάζουν οι πόροι (διαθέσιμοι) της οικονομίας; Εάν κρατήσουμε τις τιμές των εκροών σταθερές καθώς ένας συντελεστής της παραγωγής αυξάνει, τότε η προσφορά του αγαθού που χρησιμοποιεί αυτόν τον συντελεστή εντατικά αυξάνει και η προσφορά των άλλων αγαθών μειώνεται.  Αυτή η πρόταση είναι γνωστή σαν θεώρημα Rybczynski.

4-31 Τιμές συν- τελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής (συνέχεια) Σχήμα 4-6 Αύξηση της προσφοράς γης Αυξάνει Γη απασχολούμενη στον κλάδο υφάσματος Αυξάνει Εργασία απασχολούμενη στον κλάδο τροφίμων Αυξάνει Γη απασχολούμενη στον κλάδο τροφίμων Αυξάνει Εργασία απασχολούμενη στον κλάδο υφάσματος

4-32 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής (συνέχεια) Σχήμα 4-7 Πόροι και παραγωγικές δυνατότητες Ανισομερής διεύρυνση των παραγωγικών δυνατοτήτων Παραγωγή τροφίμων, Q F Παραγωγή υφάσματος, Q c Κλίση=-P c /P F

4-33 Τιμές συντελεστών, τιμές αγαθών και επίπεδα εκροής (συνέχεια) Μία οικονομία με υψηλό λόγο γης προς εργασία προβλέπεται να έχει υψηλή εκροή τροφίμων σε σχέση με το ύφασμα και χαμηλή τιμή των τροφίμων σε σχέση με το ύφασμα.  Θα είναι σχετικά πιο αποτελεσματική (συγκριτικό πλεονέκτημα) στην παραγωγή τροφίμων.  Θα είναι σχετικά μη-αποτελεσματική στην παραγωγή υφάσματος. Μία οικονομία θα είναι σχετικά αποτελεσματική στην παραγωγή αγαθών που χρησιμοποιούν εντατικά τους συντελεστές παραγωγής για τους οποίους η χώρα είναι καλά προικισμένη.

4-34 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin Υποθέστε ότι η ημεδαπή έχει αφθονία εργασίας σχετικά με γη.  Στην ημεδαπή η εργασία είναι ο άφθονος συντελεστής και στην αλλοδαπή η γη είναι ο άφθονος συντελεστής: L/T > L*/ T*  Ομοίως, στην ημεδαπή η γη είναι ο σπάνιος συντελεστής και στην αλλοδαπή η εργασίας  Υποθέτουμε ότι οι χώρες έχουν την ίδια τεχνολογία και τις ίδιες προτιμήσεις καταναλωτών. Επειδή η ημεδαπή έχει αφθονία εργασίας, θα είναι σχετικά αποτελεσματική στην παραγωγή υφάσματος όπου η εργασία είναι εντατικά χρησιμοποιούμενη.

4-35 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Αφού η παραγωγή υφάσματος είναι εντατική εργασίας, το PPF της ημεδαπής θα επιτρέπει ένα υψηλότερο λόγο υφάσματος προς τρόφιμα σχετικά με το PPF της αλλοδαπής. Σε κάθε σχετική τιμή, η ημεδαπή θα παράγει ένα υψηλότερο λόγο υφάσματος προς τρόφιμα από ότι η αλλοδαπή.  Η ημεδαπή θα έχει υψηλότερη σχετική προσφορά υφάσματος από ότι η αλλοδαπή.

4-36 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Σχήμα 4-8 Το διεθνές εμπόριο οδηγεί σε σύγκλιση των σχετικών τιμών Σχετική τιμή υφάσματος, P c /P F Σχετική ποσότητα υφάσματος

4-37 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Όπως και το Ρικαρδιανό υπόδειγμα, το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin προβλέπει σύγκλιση των σχετικών τιμών με το εμπόριο. Με εμπόριο, η σχετική τιμή υφάσματος θα αυξηθεί στην ημεδαπή και θα μειωθεί στην αλλοδαπή.  Στην ημεδαπή, η αύξηση στη σχετική τιμή θα οδηγήσει σε αύξηση της σχετικής παραγωγής υφάσματος και μείωση στη σχετική κατανάλωση υφάσματος. Η ημεδαπή γίνεται εξαγωγική υφάσματος και εισαγωγική τροφίμων.  Η μείωση στη σχετική τιμή του υφάσματος στην αλλοδαπή την οδηγεί να γίνει εισαγωγική σε ύφασμα και εξαγωγική σε τρόφιμα.

4-38 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Μία οικονομία θα είναι σχετικά αποτελεσματική (θα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα) στην παραγωγή αγαθών τα οποία χρησιμοποιούν με ένταση τους συντελεστές που βρίσκονται σε αφθονία. Μία οικονομία θα εξάγει αγαθά τα οποία χρησιμοποιούν εντατικά τους συντελεστές που βρίσκονται σε αφθονία και θα εισάγει τα αγαθά που χρησιμοποιούν εντατικά τους σπάνιους συντελεστές.  Το παραπάνω λέγεται θεώρημα Heckscher-Ohlin

4-39 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Με το χρόνο, η αξία των αγαθών που καταναλώνεται περιορίζεται να ισούται με την αξία των αγαθών που παράγονται σε κάθε χώρα. P C D C + P F D F = P C Q C + P F Q F όπου D C είναι η ζήτηση της ημεδαπής για ύφασμα και D F είναι η ζήτηση της ημεδαπής για τρόφιμα (D F – Q F ) = (P C /P F )(Q C – D C ) Ποσότητα εξαγωγών Τιμή εξαγωγών σχετικά με εισαγωγές Ποσότητα εισαγωγών

4-40 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) (D F – Q F ) = (P C /P F )(Q C – D C ) Αυτή η εξίσωση είναι ο εισοδηματικός περιορισμός μιας οικονομίας και έχει κλίση –(P C /P F ) (D F – Q F ) – (P C /P F )(Q C – D C ) = 0

4-41 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Σχήμα 4-9 Εισοδηματικός περιορισμός σε μία οικονομία με εμπόριο Κατανάλωση τροφίμων, D F Παραγωγή τροφίμων, Q F Κατανάλωση υφάσματος, D c Παραγωγή υφάσματος, Q c Όριο Παραγωγικών Δυνατοτήτων Εισοδηματικός περιορισμός (κλίση = -P c /P F )

4-42 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού εφάπτεται στο PPF: μία χώρα πάντα μπορεί να αντέξει να καταναλώνει ότι παράγει. Παρ’ όλα αυτά, μία χώρα δεν είναι ανάγκη να καταναλώνει μόνο τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγει με το εμπόριο.  Οι εξαγωγές και εισαγωγές μπορεί να είναι μεγαλύτερες από μηδέν. Επιπλέον, μία χώρα μπορεί να αντέξει να καταναλώνει περισσότερο και από τα δύο αγαθά εάν υπάρχει εμπόριο.

4-43 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Ποσότητα τροφίμων Εισοδηματικός περιορισμός ημεδαπής Εισοδηματικός περιορισμός αλλοδαπής Εισαγωγές τροφίμων ημεδαπής Εξαγωγές τροφίμων αλλοδαπής Ποσότητα υφάσματος Εξαγωγές υφάσματος ημεδαπής Εισαγωγές υφάσματος αλλοδαπής Σχήμα 4-10 Ισορροπία Εμπορίου

4-44 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Κατανάλωση τροφίμων, D F Παραγωγή τροφίμων, Q F Κατανάλωση υφάσματος, D c Παραγωγή υφάσματος, Q c Εισοδηματικός περιορισμός (κλίση = -P c /P F ) Σχήμα 4-11 Το εμπόριο διευρύνει τις καταναλωτικές δυνατότητες μιας οικονομίας

4-45 Εμπόριο στο υπόδειγμα Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Επειδή μια οικονομία μπορεί να αντέξει να καταναλώνει περισσότερο με το εμπόριο, η χώρα συνολικά βρίσκεται σε καλύτερη θέση. Μερικοί όμως δεν κερδίζουν από το εμπόριο, εκτός και το υπόδειγμα προβλέπει για μία ανακατανομή του εισοδήματος. Το εμπόριο αλλάζει τις σχετικές τιμές των αγαθών, και αυτό έχει επιπτώσεις στα σχετικά εισοδήματα από την εργασία και τη γη.  Μία αύξηση στη τιμή του υφάσματος αυξάνει την αγοραστική δύναμη των εργατών της ημεδαπής, αλλά μειώνει την αγοραστική δύναμη των γεωργών. Το υπόδειγμα προβλέπει ότι με το εμπόριο θα κερδίσουν οι ιδιοκτήτες των πόρων σε αφθονία αλλά οι ιδιοκτήτες των σπάνιων πόρων θα χάσουν.

4-46 Εξίσωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών Αντίθετα με το Ρικαρδιανό υπόδειγμα, το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin προβλέπει ότι οι τιμές των συντελεστών θα εξισωθούν μεταξύ των χωρών με το εμπόριο. Επειδή οι σχετικές τιμές εξισώνονται και λόγω της άμεσης σχέσης μεταξύ σχετικών τιμών και τιμών των συντελεστών, οι τιμές των συντελεστών επίσης εξισώνονται. Το εμπόριο αυξάνει τη ζήτηση για αγαθά που παράγονται από άφθονους συντελεστές, έμμεσα αυξάνοντας τη ζήτηση για τους άφθονους συντελεστές που αυξάνει τις τιμές τους στις χώρες.

4-47 Εξίσωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών (συνέχεια) Αλλά οι τιμές των συντελεστών δεν είναι πραγματικά ίσες ανάμεσα στις χώρες. Το υπόδειγμα προβλέπει ότι οι χώρες που εμπλέκονται στο εμπόριο παράγουν τα ίδια αγαθά, και έτσι οι τιμές αυτών των αγαθών μπορούν να εξισωθούν, αλλά οι χώρες μπορεί να παράγουν διαφορετικά αγαθά. Το υπόδειγμα υποθέτει ότι οι χώρες που εμπλέκονται στο εμπόριο έχουν την ίδια τεχνολογία, αλλά, διαφορετικές τεχνολογίες μπορεί να επηρεάζουν τις παραγωγικότητες των συντελεστών και συνεπώς το λόγο μισθού γαιοπροσόδου που πληρώνετε για αυτούς τους συντελεστές.

4-48 Εξίσωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών (συνέχεια) Εμπόδια στο εμπόριο και το κόστος μεταφοράς μπορεί να μην επιτρέπουν στις τιμές των αγαθών και στις τιμές των συντελεστών να εξισωθούν. Μετά τη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου, οι συντελεστές μπορεί να μην μετακινηθούν γρήγορα προς τις δραστηριότητες εκείνες που χρησιμοποιούν εντατικά τους άφθονους πόρους.  Βραχυχρόνια, η παραγωγικότητα των συντελεστών θα προσδιορίζεται από τη χρήση τους στη τρέχουσα δραστηριότητα, έτσι ο λόγος μισθού γαιοπροσόδου μπορεί να διαφέρει ανάμεσα στις χώρες.

4-49 Αυξάνει το εμπόριο την ανισότητα των εισοδημάτων; Στα τελευταία 40 χρόνια, χώρες όπως η Νότια Κορέα, το Μεξικό και η Κίνα εξάγουν στις ΗΠΑ αγαθά εντατικά σε ανειδίκευτη εργασία (π.χ., ενδύματα, υποδήματα, παιχνίδια, κ.λπ.). Την ίδια στιγμή, οι εισοδηματικές ανισότητες στις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί διότι ο μισθός των ανειδίκευτων εργατών αυξάνεται με μικρότερο ρυθμό απ’ ότι ο αντίστοιχος μισθός για εξειδικευμένους εργάτες. Έχουν αυτές οι δύο παρατηρήσεις κάποια σχέση;

4-50 Αυξάνει το εμπόριο την ανισότητα των εισοδημάτων; (συνέχεια) Το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες των άφθονων συντελεστών θα κερδίσουν από το εμπόριο ενώ οι ιδιοκτήτες των σπάνιων συντελεστών θα χάσουν. Παρ’ όλα αυτά, πολύ λίγες εμπειρικές ενδείξεις υπάρχουν που να στηρίζουν αυτή την πρόβλεψη. 1.Σύμφωνα με το υπόδειγμα, μία μεταβολή στη κατανομή του εισοδήματος εμφανίζεται μέσα από μεταβολές στις τιμές των αγαθών, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις μεταβολής στις τιμές αγαθών που χρησιμοποιούν με ένταση ειδικευμένους εργάτες σε σχέση με τις τιμές αγαθών που χρησιμοποιούν εντατικά ανειδίκευτους εργάτες.

4-51 Αυξάνει το εμπόριο την ανισότητα των εισοδημάτων; (συνέχεια) 2.Σύμφωνα με το υπόδειγμα, οι μισθοί των ανειδίκευτων εργατών θα έπρεπε να αυξηθούν σε χώρες όπου η ανειδίκευτη εργασία είναι άφθονη σχετικά με τους μισθούς των ειδικευμένων εργατών, αλλά σε μερικές περιπτώσεις το αντίθετο έχει συμβεί:  Οι μισθοί των ειδικευμένων εργατών έχουν αυξηθεί περισσότερο γρήγορα από ότι οι μισθοί των ανειδίκευτων στο Μεξικό. 3.Ακόμη και εάν το υπόδειγμα ήταν ακριβώς σωστό, το εμπόριο είναι μικρό μέρος της οικονομίας των ΗΠΑ και έτσι οι επιπτώσεις στις τιμές των αγαθών και των συντελεστών θα έπρεπε να είναι μικρές.

4-52 Εμπόριο και κατανομή εισοδήματος Μεταβολές στη κατανομή εισοδήματος συμβαίνουν με κάθε οικονομική αλλαγή, όχι μόνο το διεθνές εμπόριο.  Μεταβολές στη τεχνολογία, αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών, εξάντληση των πόρων και η ανακάλυψη νέων, επηρεάζουν τη κατανομή του εισοδήματος.  Οι οικονομολόγοι, ρίχνουν το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης στη τεχνολογική αλλαγή και στο συνακόλουθο πριμ στην εκπαίδευση σαν τους κύριους παράγοντες αύξησης της άνισης κατανομής εισοδήματος στις ΗΠΑ. Θα ήταν καλύτερο να αποζημιώνουμε τους χαμένους από το εμπόριο από το να το απαγορεύσουμε.  Το σύνολο της οικονομίας ωφελείται από την ύπαρξη εμπορίου.

4-53 Εμπόριο και κατανομή εισοδήματος (συνέχεια) Υπάρχει ένα είδος πολιτικής μεροληψίας στην πολιτική του εμπορίου: οι χαμένοι είναι καλύτερα οργανωμένοι από τους κερδισμένους από το εμπόριο.  Η απώλεια είναι συνήθως συγκεντρωμένη ανάμεσα σε λίγους, αλλά τα οφέλη είναι συνήθως διάσπαρτα στους πολλούς.  Έχει υπολογισθεί ότι κάθε αμερικανός πολίτης πλήρωνε για το προστατευτικό εμπόριο της ζάχαρης περίπου $8 το χρόνο με συνολικό κόστος περίπου $2 δισ. το χρόνο.  Το όφελος από ο προστατευτικό εμπόριο ήταν περίπου $1 δισ. το χρόνο, το οποίο και κατευθυνόταν σε λίγους παραγωγούς ζάχαρης.

4-54 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin Έλεγχοι με δεδομένα από τις ΗΠΑ  Ο οικονομολόγος Leontief βρήκε ότι οι εξαγωγές των ΗΠΑ ήταν λιγότερο έντασης κεφαλαίου από ότι οι εισαγωγές αν και οι ΗΠΑ είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη αφθονία κεφαλαίου στο κόσμο. Αυτό ονομάστηκε παράδοξο του Leontief. Έλεγχοι με διεθνή δεδομένα  Οι Bowen, Leamer, και Sveikauskas έλεγξαν το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin με δεδομένα από 27 χώρες και επιβεβαίωσαν το παράδοξο του Leontief σε διεθνή κλίμακα. Έλεγχοι με δεδομένα από το κλάδο της μεταποίησης μεταξύ χωρών χαμηλού και μέτριου εισοδήματος και χωρών υψηλού εισοδήματος.  Αυτός ο έλεγχος έδωσε μεγαλύτερη στήριξη στη θεωρία.

4-55 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin (συνέχεια) ΕισαγωγέςΕξαγωγές Κεφάλαιο ανά εκατ. $ Εργασία (1 χρόνος) ανά εκατ. $ Λόγος κεφαλαίου εργασίας ($ ανά εργάτη) Μέσο ετών εκπαίδευσης ανά εργάτη Ποσοστό μηχανικών και επιστημόνων στο εργατικό δυναμικό Πίνακας 4-3. Περιεχόμενο συντελεστών στις εξαγωγές και εισαγωγές των ΗΠΑ το 1962

4-56 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Πίνακας 4-4. Έλεγχος του υποδείγματος Heckscher-Ohlin. Συντελεστής παραγωγήςΕπιτυχία πρόβλεψης Κεφάλαιο0.52 Εργασία0.67 Ειδικευμένοι εργαζόμενοι0.78 Διοικητικοί υπάλληλοι0.22 Απλοί υπάλληλοι0.59 Υπάλληλοι πωλήσεων0.67 Υπάλληλοι υπηρεσιών0.67 Εργάτες γης0.63 Βιομηχανικοί εργάτες0.70 Καλλιεργήσιμη γη0.70 Βοσκοτόπια0.52 Δασικές εκτάσεις0.70

4-57 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin (συνέχεια) ΠροϊόνταΕξαγωγές ΗΠΑ προς Νότιο Κορέα Εισαγωγές ΗΠΑ από Νότιο Κορέα Χημικά, πλαστικά, κ.λπ Γεννήτριες70593 Επαγγελματικά όργανα51296 Μεταφορικά μέσα Ενδύματα, υποδήματα Πίνακας 4-5. Εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Νοτίου Κορέας, 1992 σε εκατ. δολάρια

4-58 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Επειδή το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin προβλέπει ότι οι τιμές των συντελεστών θα εξισωθούν μεταξύ των χωρών που κάνουν εμπόριο, επίσης προβλέπει ότι οι συντελεστές θα παράγουν και εξάγουν μία συγκεκριμένη ποσότητα αγαθού μέχρι οι τιμές τους να εξισωθούν.  Με άλλα λόγια, μία προβλεπόμενη αξία υπηρεσιών από τους συντελεστές παραγωγής θα ενσωματωθεί στο προβλεπόμενο όγκο εμπορίου ανάμεσα στις χώρες.

4-59 Εμπειρικές ενδείξεις του υποδείγματος Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Αλλά, επειδή οι τιμές των συντελεστών δεν εξισώνονται ανάμεσα στις χώρες, ο προβλεπόμενος όγκος εμπορίου είναι πολύ μικρότερος από αυτόν που πραγματικά διενεργείται.  Η περίπτωση του χαμένου εμπορίου από τον Daniel Trefler. Ο λόγος για αυτό το «χαμένο» όγκο εμπορίου φαίνεται να είναι η υπόθεση ίδιων τεχνολογιών ανάμεσα στις χώρες.  Η τεχνολογία επηρεάζει την παραγωγικότητα της εργασίας και συνεπώς την αξία των υπηρεσιών εργασίας.  Μία χώρα με υψηλή τεχνολογία και υψηλή αξία υπηρεσιών εργασίας δεν θα έκανε αναγκαστικά και μεγάλες εισαγωγές από χώρα χαμηλής τεχνολογίας και χαμηλής αξίας υπηρεσιών εργασίας.

4-60 Περίληψη 1.Υποκατάσταση των συντελεστών στην παραγωγή δίνει ένα καμπύλο PPF.  Όταν μία οικονομία παράγει ένα χαμηλό επίπεδο ενός αγαθού, το κόστος ευκαιρίας της παραγωγής είναι χαμηλό.  Όταν μία οικονομία παράγει ένα υψηλό επίπεδο ενός αγαθού, το κόστος ευκαιρίας της παραγωγής είναι υψηλό. 2.Όταν μία οικονομία παράγει πάνω στο PPF, το κόστος ευκαιρίας παραγωγής του αγαθού ισούται με τη σχετική τιμή του αγαθού.

4-61 Περίληψη (συνέχεια) 3.Εάν η σχετική τιμή ενός αγαθού αυξάνει, τότε ο πραγματικός μισθός ή η γαιοπρόσοδος του συντελεστή που χρησιμοποιείται εντατικά στην παραγωγή του αγαθού αυξάνεται, ενώ ο πραγματικός μισθός ή η γαιοπρόσοδος του άλλου συντελεστή μειώνεται. 4.Εάν κρατήσουμε τις τιμές των αγαθών σταθερές καθώς ένας συντελεστής αυξάνεται, τότε η προσφορά του αγαθού που χρησιμοποιεί αυτόν τον συντελεστή εντατικά αυξάνεται, και η προσφορά του άλλου συντελεστή μειώνεται.

4-62 Περίληψη (συνέχεια) 5.Μία οικονομία θα παράγει τα αγαθά που χρησιμοποιούν εντατικά τους άφθονους συντελεστές της (πόρους) και θα εισάγει τα αγαθά που χρησιμοποιούν εντατικά τους σπάνιους συντελεστές της (πόρους). 6.Το υπόδειγμα Heckscher-Ohlin προβλέπει ότι οι σχετικές τιμές των αγαθών και των συντελεστών θα εξισωθούν, όμως τίποτα απ’ τα δύο δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. 7.Το υπόδειγμα προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες των άφθονων συντελεστών κερδίζουν, αλλά οι ιδιοκτήτες των σπάνιων συντελεστών χάνουν με το εμπόριο.

4-63 Περίληψη (συνέχεια) 8.Μια χώρα, συνολικά, θα βρίσκεται σε καλύτερη θέση με εμπόριο, ακόμα και αν το υπόδειγμα προβλέπει ότι η θέση των ιδιοκτητών σπάνιων πόρων θα χειροτερέψει χωρίς αποζημίωση. 9.Οι εμπειρικές μελέτες που υποστηρίζουν την ισχύ του υποδείγματος Heckscher-Ohlin είναι περιορισμένες εκτός από την περίπτωση του εμπορίου ανάμεσα σε χώρες υψηλού εισοδήματος και χαμηλού-μεσαίου εισοδήματος.