Είδη Θρεπτικών Υλικών Dr Αγγελική Γεροβασίλη

Γενικά Προκαθορισμένης σύστασης Εμπειρικά ή φυσικά (πεπτόνες, εκχύλισμα κρέατος, ζύμης)

Αφυδατωμένα Θρεπτικά Υλικά Πλεονεκτήματα 1.Εύκολη προετοιμασία χωρίς ρύθμιση του pH 2.Ομοιόμορφη παρτίδα 3.Παρασκευή μικρής ποσότητας Μειονεκτήματα 1.Απουσία ελέγχου χρήστη 2.Αν περιέχουν θερμοασταθή συστατικά δεν μπορεί να είναι αφυδατωμένα πχ αίμα

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύσταση Στερεά Θρεπτικά υλικά –Θρεπτικά υλικά διαλυμένα σε νερό και αγαρ %.Το άγαρ στερεοποιείται σε θερμοκρασίες κάτω των 40 ο C Υγρά θρεπτικά Υλικά –ΘΥ διαλυμένα σε νερό Ημίρρευστα Θρεπτικά Υλικά –ΘΥ διαλυμένα σε νερό και άγαρ 0.5%

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση Κοινά ή συνήθη Θρεπτικά Υλικά –Θρεπτικός ζωμός, θρεπτικό άγαρ, πεπτονούχο νερό Εμπλουτισμένα Θρεπτικά Υλικά –Αιματούχο άγαρ, σοκολατούχο άγαρ, σακχαρούχα ΘΥ (προσθήκη σακχάρου) –Πλούσια σε πρωτεΐνη για να αντιγράφουν φυσικό περιβάλλον και να ευνοούν ανάπτυξη

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση Εκλεκτικά ή ανασταλτικά –Chapman (Mannitol Salt agar) –Επιτρέπουν την ανάπτυξη ενός βακτηρίου ενώ αναστέλλουν την ανάπτυξη άλλων. Σημαντικό ρόλο παίζει η πηγή του δείγματος πχ δέρμα, φάρυγγας, έντερο –Ταυτόχρονη χρήση διαφορετικών τύπων εκλεκτικών ΘΥ.

Chapman Agar Οι περισσότεροι μικροοργανισμοί δεν αντέχουν σε υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων Εκλεκτικό για τα είδη του σταφυλόκοκκου Ξεχωρίζουν για την ιδιότητά τους να ζυμώνουν μανιτόλη Η ζύμωση της μανιτόλης παράγει οξέα που αλλάζουν το pH Φυσικό χρώμα= ροδακινή, δεν υπάρχει ζύμωση Έντονο κίτρινο-όξινο-ζύμωση μανιτόλης- St. aureus

Chapman Agar ΕίδοςΑνάπτυξη Staphylococcus aureus Καλή/ πολύ καλή Staphylococcus epidermidis Καλή/ πολύ καλή Staphylococcus simulans Μέτρια/καλή Escherichia coliκαμία Proteus vulgarisκαμία Pseudomonas aeruginosa καμία Streptococcus pyogenes καμία (A)Staphylococcus aureus, (B) Staphylococcus epidermidis, (C) Escherichia coli Chapman άγαρ (S. aureus) S. Aureus & S. epidermis- κίτρινες αποικίες Άλλοι σταφυλόκοκκοι- λευκές αποικίες

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση Διαχωριστικά ή διαφοροποιητικά Θρεπτικά Υλικά –MacConkey –Εκλεκτικό και διαχωριστικό –Επιτρέπει ανάπτυξη Gram - βακτηρίων και αναστέλλει τα Gram + βακτήρια επειδή περιέχει χολικά άλατα. –Περιέχει το σάκχαρο λακτόζη που διασπάται από ορισμένα Gram - βακτήρια και ένα δείκτη του pH (ουδέτερο ερυθρό) –Έτσι θα αναπτύσσονται μόνο τα Gram - βακτήρια (εκλεκτικό) και αυτά που διασπούν (ζυμώνουν) τη λακτόζη θα έχουν χρώμα κόκκινο ή ροζ ενώ τα άλλα άχρωμο (διαχωρισμός). –E.coli

MacConkey MacConkey άγαρ (Gram – ve), εντεροβακτηριακά και εντερόκοκκοι Lactose +ve: escherichia, kliebsiella, enterobacter- κόκκινες αποικίες Lactose –ve: salmonella, shigella, citrobacter, proteus- providencia, edwardsiella, serratia-άχρωμες διαφανεις αποικίες

Αιματούχο Άγαρ Διαχωριστικό- Διακρίνει την αιμόλυση Μερικά βακτήρια εκκρίνουν ένζυμα που λύουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια και καθαρίζει η γύρω περιοχή από την αποικία –  αιμόλυση- πλήρης καθαρισμός (λευκή αιμόλυση) –  αιμόλυση – μη ολοκληρωμένος καθαρισμός (πράσινη αιμόλυση) –  αιμόλυση – δεν υπάρχει αιμόλυση

Αιμόλυση Η α αιμόλυση προκαλείται από το υπεροξείδιο του υδρογόνου που παράγεται από τα βακτήρια οξειδώνοντας την αιμοσφαιρίνη σε πράσινη μεθεαιμοσφαιρίνη Ο Streptococcus pneumoniae και μια ομάδα στοματικών στρεπτόκοκκων (Streptococcus viridans) εμφανίζουν α αιμόλυσηStreptococcus pneumoniaeStreptococcus viridans Η β αιμόλυση προκαλείται από την στρεπτολυσίνη, μια εξοτοξίνη που παράγεται από τα βακτήρια και προκαλεί πλήρη λύση ερυθρών αιμοσφαιρίων Οι Streptococcus pyogenes, και η ομάδα Α (β αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι) εμφανίζουν β αιμόλυση.Streptococcus pyogenes Στη γ αιμόλυση δεν βλέπουμε αιμόλυση Οι Enterococcus faecalis και άλλα εντεροβακτήρια δεν εμφανίζουν αιμόλυσηEnterococcus faecalis

Αιμολύσεις με Στρεπτόκοκκους α-hemolysis (S. mitis); β-hemolysis (S. pyogenes); γ-hemolysis (S. salivarius)

Shigella-Salmonella Agar

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση Θρεπτικά υλικά για διατήρηση –Επιτρέπουν διατήρηση καλλιεργειών –Θρεπτικό άγαρ –Dorset- διατήρηση ορολογικών χαρακτηριστικών –Robertson-αναερόβια βακτήρια

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση Θρεπτικά υποστρώματα για τον καθορισμό των διατροφικών απαιτήσεων των μικροβίων –Για διαγνωστικούς σκοπούς όταν οι τροφικές απαιτήσεις του μικροοργανισμού είναι άγνωστες –Παραλείπεται ένα συστατικό –Χρονοβόρα διαδικασία –Καθαρός εξοπλισμός- για να μη δώσουμε άλλες ουσίες στο μικρόβιο για την ανάπτυξή του

Θρεπτικά Υλικά ανάλογα με τη σύνθεση ΘΥ για χαρακτηρισμό μικροβίου –Δείκτης που αλλάζει χρώμα ΘΥ για γρήγορη διάγνωση –Πολλά διαφορετικά υποστρώματα πάνω σε ένα δίσκο ΘΥ για δοκιμασίες με αμινοξέα και βιταμίνες

Ανάπτυξη μικροβίων στα ΘΥ Στερεά Θρεπτικά Υλικά –Τρυβλία Petri –Ανάπτυξη αποικιών –Διαχωρισμός με βάση το μέγεθος, σχήμα, χρώμα, άκρα, όψη επιφάνειας, ύψος και σύσταση –Πλεονεκτήματα: Καλλιέργεια και διαχωρισμός και απομόνωση βακτηρίων

Ανάπτυξη μικροβίων στα ΘΥ Ρευστά ΘΥ –Σωληνάρια –Ανάπτυξη με θόλωση ομοιογενής ή στον πυθμένα ή στην επιφάνεια –Χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να καλλιεργήσουμε μεγάλο αριθμό κυττάρων

Απομόνωση μικροβίου σε καθαρή καλλιέργεια Καλλιέργεια τρυβλία –Εναιώρημα του δείγματος καλλιεργείται σε θρεπτικό άγαρ –Ανάπτυξη αποικιών –Λήψη μίας αποικίας και ανακαλλιέργεια σε νέο θρεπτικό άγαρ Αραίωση –Εναιώρημα του δείγματος υποβάλεται σε διαδοχικές αραιώσεις –Καλλιέργεια των αραιώσεων σε τρυβλία με θρεπτικό άγαρ –Δεν είναι πολύ αξιόπιστη

Συντήρηση μικροβιακών στελεχών Ανακαλλιέργειες –Περιστασιακά, όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί το μικρόβιο πεθαίνει ή παθαίνει σοβαρές μεταβολές (Πρωτείς, ψευδομονάδες, E.coli) Ανακαλλιέργειες σε ειδικά ΘΥ –Ζωμος σε κρέας κιμά ( ανερόβια μικρόβια) –Sabouraud αγαρ (μύκητες) –Ωούχα θρεπτικά υλικά (Dorset, Griffiths) (σταφυλόκοκκοι, στρεπτόκοκκοι, εντεροβακτήρια)

Συντήρηση μικροβιακών στελεχών Κατάψυξη –Η πιο πρακτική μέθοδος –Μεγάλο χρονικό διάστημα –Όχι θρεπτικά υλικά αλλά… Αποστειρωμένο νερό βρύσης (-20 ο C) αποβουτυρωμένο γάλα (-70 ο C) γλυκερυνούχος ζωμός 15% (-40 ο C) –Απόψυξη στους 37 ο C για 2 λεπτά –Αποξήρανση: αφυδατωμένα μικρόβια