ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ Από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες αδιαθεσίες στον ανθρώπινο πληθυσμό Παρατηρείται στο 70-75% των γυναικών, 55-60% των ανδρών Μπορεί να σηματοδοτεί Σοβαρή νόσο (~ 10%) Αυτοϊάσιμη νόσο (ένταση κούραση) ΓΝΩΣΗ όλων των πιθανών παθολογικών καταστάσεων, που μπορεί να οδηγήσουν σε πονοκέφαλο Κατανόηση των ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ που οδηγούν σε πονοκέφαλο
Ημικρανία Η πιο συχνή πρωτοπαθής κεφαλαλγία είναι η ημικρανία. Εμφανίζεται σε ποσοστό 3:1 στις γυναίκες έναντι των ανδρών με το 90% των περιπτώσεων χωρίς αύρα. Εκδηλώνεται στις ηλικίες μεταξύ 25–50 ετών. Η ημικρανία διαχωρίζεται σε δύο κύριους τύπους με ή χωρίς αύρα.
Ημικρανία χωρίς αύρα Υποτροπιάζουσα κεφαλαλγία με κρίσεις διάρκειας 4–72 ώρες. Είναι ο συχνότερος τύπος ημικρανίας, που προκαλεί όμως τη μεγαλύτερη ανικανότητα. Τυπικά χαρακτηριστικά: σφύζων χαρακτήρας, μονόπλευρη εντόπιση, μέτρια η ισχυρή ένταση, φωτοφοβία, ηχοφοβία, επιδείνωση με τη φυσική δραστηριότητα. Η εντόπιση αυτής της κεφαλαλγίας είναι μετωποκροταφική. για την αιτιολόγηση της νόσου ερευνάται η σημασία της ευαισθητοποίησης των περιαγγειακών τελικών νευρικών ινών κατά τη διάρκεια των κρίσεων.
Ημικρανία με αύρα περιοδικά εμφανιζόμενα επεισόδια κεφαλαλγίας τα οποία συνυπάρχουν με εστιακά νευρολογικά συμπτώματα αύρα εκδηλώνεται ακριβώς πριν ή με την έναρξη της ημικρανίας. Οι κρίσεις διαρκούν έως και μία ώρα και περιλαμβάνουν διαταραχές όρασης, λόγου, απώλεια αισθητικότητας, αδυναμία άνω ή κάτω άκρου, αιμωδίες, μυρμηγκιάσματα κ.λπ. Η πρόδρομη φάση (πριν την αύρα) χαρακτηρίζεται από κόπωση και χασμουρητό, αδυναμία συγκέντρωσης, ευαισθησία στο φως και τον ήχο, μυαλγίες, αρθραλγίες
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΤΑΣΕΩΣ Είναι ο πιο συχνός τύπος πονοκεφάλου. Η επίπτωσή του κυμαίνεται από 30% έως 78%. Η διάρκεια μεταξύ 30 λεπτών και 7 ημερών Τα χαρακτηριστικά είναι αμφοτερόπλευρη εντόπιση, συσφυκτικός–πιεστικός πόνος, μη επιδείνωση με τη φυσική άσκηση, ήπιος έως μέτριος πόνος. Χωρίς ύπαρξης ναυτίας και εμετού. Μη συχνή κεφαλαλγία τάσεως (10 επεισόδια σε <1η μέρα/μήνα ή <12 ημέρες/έτος). Συχνή κεφαλαλγία τάσεως (10 επεισόδια σε >1ημέρα/μήνα ή >12 ημέρες/έτος). Χρόνια κεφαλαλγία τάσεως (συχνότητα 15 ημερών/μήνα για διάστημα μεγαλύτερο από 3 μήνες
ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ εμφανίζει πολύ μικρότερη επίπτωση από την ημικρανία (0,00279%) συνοδεύεται από εκδήλωση ανικανότητας λόγω συχνών κρίσεων και συχνών διακοπών του ύπνου. Η αναλογία ανδρών γυναικών είναι 4:1. Η αθροιστική κεφαλαλγία εκδηλώνεται με δύο μορφές. Επεισοδιακή. Συνυπάρχει η «ενεργή περίοδος» με καθημερινές κρίσεις και ακολουθεί η «περίοδος ύφεσης» στην οποία ο/η ασθενής είναι ελεύθερος συμπτωμάτων. Χρόνια μορφή. Η «περίοδος ύφεσης» δεν υπάρχει
Δευτεροπαθεις Κεφαλαγίες Γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα Ιδιοπαθής ενδοκράνια υπέρταση. Μηνιγγίτιδα και εγκεφαλίτιδα. Υπαραχνοειδής αιμορραγία και άλλες αιμορραγίες του εγκεφάλου. Φλεβική εγκεφαλική θρόμβωση Επιληψία Διαταραχές του ύπνου που σχετίζονται με κεφαλαλγία. Ενδοκράνιοι όγκοι Κεφαλαλγία που οφείλεται σε γλαύκωμα ή άλλες παθολογικές καταστάσεις των οφθαλμών.
Θεραπεία ΗΠΙΑ ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ ΤΡΙΚΥΚΛΙΚΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ ΑΛΛΑ ΦΑΡΜΑΚΑ BOTOX
ΕΠΙΛΗΨΙΑ Χρόνια νευρολογική διαταραχή, επαναλαμβανόμενων κρίσεων που είναι αποτέλεσμα μη φυσιολογικών ηλεκτρικών αποφορτίσεων του εγκεφάλου. Η κλινική εικόνα του ατόμου διαφέρει και μπορεί να περιλαμβάνει νευρολογικούς σπασμούς έως σύντομες περιόδους έλλειψης συνείδησης.
Επιδημιολογία 5% του πληθυσμού εμφανίζει μία νευρολογική κρίση κάποια στιγμή της ζωής του ≠ Όχι Επιληψία 0.5-1% του πληθυσμού έχουν επαναλαμβανόμενες νευρολογικές κρίσεις = Επιληψία 70% = η κλινική εικόνα των ατόμων ελέγχεται με φαρμακευτική αγωγή 30% = Δεν δρα η φαρμακευτική αγωγή = μη ιάσιμη επιληψία.
Επιληψία Η Επιληψία δεν αποτελεί μια νοσολογική οντότητα – Δεν είναι μία ασθένεια! Δεν υπάρχει μία αιτία... Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων ασθενειών – καρκίνου του εγκεφάλου, εγκεφαλίτιδας, μηνιγγίτιδας, εγκεφαλικού επεισοδίου, τραυματισμού,γενετικών παραγόντων, νευροεκφυλιστικών νόσων, Ορισμένες φορές η αιτία παραμένει άγνωστη παρά την εξονυχιστική εξέταση του ασθενούς
Τα φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τις εστιακές κρίσεις εξαρτώνται από το σημείο των εγκεφαλικών ημισφαιρίων που εκδηλώνονται. Α Δ Β Γ A.Εστιακή κινητική κρίση: ισχυρές σπασμωδικές κινήσεις μίας πλευράς του προσώπου ή του σώματος ή των άκρων B.Εστιακή αισθητική κρίση: ισχυρή, δυσάρεστη και ελαφρώς οδυνηρή αίσθηση καψίματος ή ηλεκτρισμού στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος ή των άκρων Γ. Εστιακή κρίση μετωπιαίου λοβού: ισχυρή, σπασμωδική κίνηση των ματιών, της κεφαλής και του λαιμού και ορισμένες φορές πρόταξη προς τα εμπρός του ενός χεριού Δ. Εστιακή κρίση κροταφικού λοβού (πιο συνηθισμένη): Déjà vu, αναμνήσεις κατακλύζουν τον εγκέφαλο, απώλεια μνήμης κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, παραισθήσεις γεύσης και οσμής, αίσθηση ανύψωσης του σώματος Εστιακές κρίσεις
Εμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση-αύρα Α. Τονική φάση 1.Απώλεια συνείδησης 2.Συστολή των μυών 3.Απώλεια αναπνοής 4.Κυάνωση Λιγότερο από 1min Β. Κλονική φάση 1.Συνεχίζεται η απώλεια συνείδησης 2.Σπασμωδικές κινήσεις 3.Αυτοτραυματισμός 4.Μη φυσιολογική αναπνοή 5.Κυάνωση 1-2 min ή περισσότερο Γ. Κώμα 1.Συνεχίζεται η απώλεια συνείδησης 2.Φυσιολογική αναπνοή 3.Βελτίωση χρώματος δέρματος Δ. Σύγχυση, πονοκέφαλος Αρκετές ώρες Γενικευμένες κρίσεις 1.Τονικές-κλονικές κρίσεις (‘Grand Mal') (πολύ δραματικές) Αρκετά λεπτά
Πρώτες Βοήθειες Χρονομέτρηση της κρίσης Προστασία από τραυματισμούς. Απομάκρυνση αντικειμένων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τραυματισμό. Προστασία του λαιμού. Δεν περιορίζουμε το άτομο, ούτε προσπαθούμε να σταματήσουμε το τίναγμα του σώματος του. Δεν τοποθετούμε αντικείμενο στο στόμα του. Όταν σταματήσει το τίναγμα του σώματός του γυρίζουμε το άτομο στη μία πλευρά του σώματός του (διευκολύνει την αναπνοή και τη έξοδο του σάλιου). Εάν το άτομο κάθεται σε καρέκλα, το αφήνουμε σε αυτή μέχρι να ολοκληρωθεί η κρίση Μένουμε με το άτομο μέχρι να τελειώσει η κρίση
Μιλάμε με ηρεμία στο άτομο μέχρι να επανακτήσει τη συνείδησή του. Τον ενημερώνουμε που βρίσκεται, ότι είναι ασφαλής και ότι θα παραμείνουμε μαζί του μέχρι να αναρρώσει. Καλούμε ασθενοφόρο εάν: Η κρίση διαρκεί περισσότερο από 5 min ή ακολουθήσει 2 η κρίση. Εάν το άτομο δεν ανταποκρίνεται για περισσότερο από 5 min με το πέρας της κρίσης. Εάν το άτομο έχει τραυματιστεί ή το πρόσωπο του έχει αποκτήσει μπλε χρώμα ή έχει νερό ή φαγητό στο στόμα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Πρώτες Βοήθειες
Fyodor DostoyevskyVincent van GoghNapoleon Bonaparte Ιστορικά πρόσωπα
ΑΝΟΪΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΉ Άνοια είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εξασθένηση της μνήμης και τουλάχιστον μιας ακόμη νοητικής λειτουργίας (αφασία, απραξία, αγνωσία, εκτελεστική λειτουργία) Τα συμπτώματα πρέπει να αντιπροσωπεύουν μια σταδιακή πτώση από ένα προηγούμενο επίπεδο λειτουργικότητας και να είναι αρκετά σοβαρά ώστε να έχουν επιπτώσεις στην καθημερινή δραστηριότητα και ανεξαρτησία του ατόμου
Νόσος Alzheimer (AD) Αγγειακή άνοια (VaD) Άνοια με σωμάτια Lewy (DLB) Νόσος Parkinson με άνοια (PDD) Μετωποκροταφική άνοια (FTD) Αναστρέψιμες άνοιες ΚΥΡΙΑ ΑΝΟΪΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ
Οι περισσότερο ηλικιωμένοι με χρόνια άνοια έχουν νόσο Alzheimer σε ποσοστό περίπου 60-80% Οι αγγειακές άνοιες υπολογίζονται στο 10-20% Η άνοια της νόσου του Parkinson εκτιμάται στο 5% περίπου Η επίπτωση της αγγειακής άνοιας είναι σχετικά υψηλότερη σε μαύρους, σε υπερτασικούς και σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη Η άνοια με σωμάτια Lewy φτάνει τα ποσοστά της αγγειακής σε πιο ηλικιωμένους ασθενείς Μερικές από τις αναστρέψιμες άνοιες (λχ μεταβολικές) τείνουν να συμβαίνουν σε νεότερους ασθενείς
ΝΌΣΟΣ ALZHEIMER Πρόκειται για προοδευτική νευρολογική διαταραχή που έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια μνήμης, αλλαγές στη προσωπικότητα, σφαιρική νοητική δυσλειτουργία και λειτουργική έκπτωση Η απώλεια πρόσφατης μνήμης είναι το πρωιμότερο σημείο Σε προχωρημένα στάδια οι ασθενείς είναι ολοκληρωτικά εξαρτώμενοι από φροντιστές ακόμη και για τις βασικές καθημερινές δραστηριότητες όπως το φαγητό και η τουαλέτα
Επιπολασμός: 300/ σε ετών / σε ετών / σε >80 ετών Εκτιμάται ότι προσβάλλει πάνω από 4 εκατομμύρια Αμερικανούς. Στην Ελλάδα οι πάσχοντες υπολογίζονται σε Περίπου 2,3-3,1 εκατομμύρια σύζυγοι, συγγενείς και φίλοι φροντίζουν τους ασθενείς αυτούς στις ΗΠΑ Το κόστος φροντίδας στο σπίτι ενός ατόμου με AD υπολογίζεται σε πάνω από 47000$ το χρόνο Οικογενής εμφάνιση σε 5-15% (νωρίτερη έναρξη)- αυξημένος κίνδυνος σε συγγενείς 1 ου βαθμού
Έχει περιγραφεί σε κάθε περίοδο της ενήλικης ζωής (>40 ετών)- συνήθης έναρξη 6 η δεκαετία με ύπουλο, σχεδόν απροσδιόριστο τρόπο Πρόσφατη μνήμη-> επιδείνωση λεκτικών δεξιοτήτων-> οπτικοχωρικός προσανατολισμός Συμπεριφεριολογικά προβλήματα είναι συνήθη στην AD (ανησυχία, ευερεθιστότητα, άγχος, φοβίες) Αλλαγές προσωπικότητας εκτεινόμενες από προοδευτική παθητικότητα μέχρι επιθετικότητα μπορεί να προηγούνται των νοητικών ελλειμμάτων Παραισθήσεις (κυρίως παρανοειδείς) και ψευδαισθήσεις συνεισφέρουν στις διαταραχές συμπεριφοράς
ΔΙΆΓΝΩΣΗ Η διάγνωση της AD είναι μια κλινική διάγνωση Δεν υπάρχουν εργαστηριακές δοκιμασίες που να επιβεβαιώνουν την παρουσία της νόσου Η αμφοτερόπλευρη ατροφία των ιπποκάμπων στην MRI εγκεφάλου, υποστηρίζει τη διάγνωση χωρίς να είναι ειδικό εύρημα Η κλινική διάγνωση της νόσου είναι εύλογα ακριβής- σε μελέτη με βιοψίες λχ 92 από τις 106 περιπτώσεις (87%) κλινικής διάγνωσης επιβεβαιώθηκαν και παθολογοανατομικά
Προοδευτική έναρξη και συνεχής πτώση της νοητικής λειτουργίας από ένα προηγούμενο υψηλότερο επίπεδο, που έχει σαν αποτέλεσμα την διαταραχή στην κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα Έκπτωση πρόσφατης μνήμης (αδυναμία εκμάθησης νέων πληροφοριών) και τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: διαταραχή λόγου, αδυναμία εκτέλεσης σκόπιμων κινητικών δραστηριοτήτων (χωρίς να υπάρχει μυϊκή αδυναμία), διαταραχή στην οπτικοχωρική λειτουργία, διαταραχή των ανώτερων λειτουργιών (περιλαμβανομένων των αφηρημένων συλλογισμών και της συγκέντρωσης) Τα νοητικά ελλείμματα δεν οφείλονται σε άλλη ψυχιατρική, νευρολογική ή συστηματική νόσο Τα ελλείμματα δεν συμβαίνουν αποκλειστικά στα πλαίσια παραληρήματος Διαγνωστικά κριτήρια National Institute of Neurological and Communicative Disorders and Stroke and the Alzheimer's Disease and Related Disorders Association (NINCDS-ADRDA) και DSM-IV (ευαισθησία 76%- ειδικότητα 80%)
Συνέχιση επιτέλεσης νοητικών δραστηριοτήτων (εκμάθηση καινούργιων δεξιοτήτων, λύση σταυρόλεξων) και σε προχωρημένη ηλικία Άσκηση Έλεγχος υπέρτασης Μείωση επιπέδων χοληστερόλης Δίαιτα πλούσια σε ω-3 λιπαρά και χαμηλή σε κορεσμένα λίπη Κατανάλωση μετρίων ποσοτήτων αλκοόλ Προφύλαξη Ο κίνδυνος για AD μπορεί να μειωθεί με τα ακόλουθα:
ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΟΙΑ Πρόκειται για ένα μάλλον ετερογενές σύνδρομο παρά για μια διακριτή οντότητα, στο οποίο υποκείμενη αιτία είναι η αγγειοεγκεφαλική νόσος και τελική του εκδήλωση η άνοια Περιγράφηκε αρχικά στα τέλη του 19 ου αιώνα από τους Binswanger και Alzheimer που αναγνώρισαν μια ποικιλία μηχανισμών που περιελάμβαναν τα πολλαπλά έμφρακτα και τη χρόνια ισχαιμία και για περίπου 50 χρόνια εθεωρείτο η κύρια μορφή άνοιας
Φάρμακα (αναλγητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοτρόπα, ηρεμιστικά- υπνωτικά, στεροειδή) Σχετιζόμενες με αλκοόλ (τοξική δράση, απόσυρση) Μεταβολικές διαταραχές (νοσήματα θυρεοειδούς, ανεπάρκεια Β12, υπονατριαιμία, υπερκαλιαιμία, ηπατική και νεφρική δυσλειτουργία) Κατάθλιψη (ψευδοάνοια) Νεοπλάσματα ΚΝΣ, χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα, χρόνιες μηνιγγίτιδες Υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ ΑΝΟΙΕΣ
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ Εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η διακοπή της αιμάτωσης οποιουδήποτε τμήματος του εγκεφάλου. η ροή του αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου διακόπτεται εξαιτίας της απόφραξης ή ρήξης ενός εγκεφαλικού αιμοφόρου αγγείου. Εάν η ροή του αίματος σταματήσει για περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να πάρει αίμα και οξυγόνο. Τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να νεκρωθούν, με αποτέλεσμα μόνιμη βλάβη. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι εγκεφαλικού επεισοδίου: το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο
ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο αποφράσσεται από ένα θρόμβο αίματος. Ένας θρόμβος μπορεί να σχηματιστεί σε μια αρτηρία που είναι ήδη πολύ στενή. Ένας θρόμβος αποκολλάται από ένα άλλο αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου, ή άλλο τμήμα του σώματος, και ταξιδεύει προς τον εγκέφαλο αποφράσσοντας μια μικρότερη αρτηρία. Αυτό καλείτε εμβολή. Αθηροσκλήρωση, Συγκεκριμένα φάρμακα και ιατρικές παθήσεις
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο σε ένα τμήμα του εγκεφάλου καθίσταται αδύναμο και υπόκειται σε ρήξη, προκαλώντας αιμορραγία στον εγκέφαλο. Κάποια άτομα έχουν κάποιο έλλειμμα στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου που καθιστούν τη ρήξη περισσότερο πιθανή. Η ροή του αίματος που συμβαίνει μετά τη ρήξη του αιμοφόρου αγγείου, προκαλεί βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Κολπική μαρμαρυγή Διαβήτης Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου Καρδιοπάθεια Υψηλή χοληστερόλη Μεγάλη ηλικία
Συμπτώματα Μεταβολές της εγρήγορσης (όπως υπνηλία, απώλεια αισθήσεων και κώμα) Μεταβολές στην ακοή, Μεταβολές στη γεύση Αδεξιότητα, Σύγχυση ή απώλεια της μνήμης Δυσκολία κατάποσης Δυσκολία στο γράψιμο και διάβασμα Ζαλάδα ή ανώμαλη αίσθηση κίνησης (ίλιγγος) Έλλειψη ελέγχου της κύστης ή του εντέρου Απώλεια της ισορροπίας, Απώλεια του συντονισμού Μυϊκή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι (συνήθως μόνο στη μία πλευρά) Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στη μία πλευρά του σώματος Μεταβολές προσωπικότητας, διάθεσης ή συναισθηματικές Προβλήματα στην όραση, όπως μειωμένη όραση, διπλωπία ή ολική απώλεια της όρασης Πρόβλημα στην ομιλία ή στην κατανόηση άλλων που μιλούν Πρόβλημα στη βάδιση
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί ιατρικό επείγον. Θρομβολυτική θεραπεία χειρουργείο για την αφαίρεση του αίματος από τον εγκέφαλο Φυσικοθεραπεία, εργασιοθεραπεία, λογοθεραπεία Αρκετοί άνθρωποι που είχαν ένα εγκεφαλικό συνεχίζουν να βελτιώνονται μήνες ή χρόνια μετά το επεισόδιο Η πρόγνωση εξαρτάται από τον τύπο του εγκεφαλικού επεισοδίου, το μέγεθος της βλάβης σε επίπεδο εγκεφαλικού ιστού, τις σωματικές λειτουργίες που έχουν επηρεαστεί και πόσο γρήγορα ξεκίνησε η αντιμετώπιση
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Βοτανοθεραπεία Η χρήση των βοτάνων για θεραπευτικούς σκοπούς χάνεται στην αρχαιότητα. Τα βότανα χρησιμοποιούνται σαν συστατικά για φάρμακα και σιρόπια, σαν καρυκεύματα και στην κατασκευή γαζών. Χαλαρώνουν ή διεγείρουν τους ιστούς, έχουν ηρεμιστική δράση, αποτοξινώνουν, καταπολεμούν λοιμώξεις, ρυθμίζουν τις ορμόνες κ.α.
Ομοιοπαθητική Η Ομοιοπαθητική, από τις λέξεις όμοιον και πάθος, είναι μια μέθοδος εναλλακτικής ιατρικής που βασίζεται στην αρχή των ομοίων και τον κανόνα της απειροελάχιστης δόσης. εναλλακτικής ιατρικής Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι μικρής ποσότητας φάρμακα που προέρχονται από το φυτικό, το ζωικό και το ορυκτό βασίλειο και χρησιμοποιούνται μετά από μια διαδικασία δυναμοποίησης. Χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών, τη βελτίωση των συμπτωμάτων τους ή ακόμη και για την πρόληψή τους.
Βελονισμός Είναι μία αρχαία θεραπευτική μέθοδος που βασίζεται στην τοποθέτηση ιδιαίτερα λεπτών βελονών σε συγκεκριμένα σημεία στο σώμα που ονομάζονται σημεία βελονισμού. Πρωτοεμφανίστηκε στη Κίνα τουλάχιστον πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια. Η εισαγωγή βελόνων σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος έχει επιπτώσεις στα νεύρα και τη μετάδοση σημάτων τους. Επίσης προκαλούν απελευθέρωση ενδορφινών από το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Χειροπρακτική Εξαιρετικά διαδεδομένη, κυρίως στο εξωτερικό, θεραπευτική επιστήμη Είναι μια ολιστική αντιμετώπιση για ευεξία και θεραπεία για παθήσεις σπονδυλικής στήλης και αρθρώσεων. Η χειροπρακτική είναι αρκετά επώδυνη διαδικασία για τον ασθενή, παρ’ όλα αυτά δεν περιλαμβάνει κάποιον κίνδυνο.
Οστεοπαθητική Ασχολείται με τις παθήσεις που προέρχονται από την κακή λειτουργία των οστών και ειδικότερα της σπονδυλικής στήλης. Η οστεοπαθητική ενεργεί στον ιστό που περιτριγυρίζει τα κύτταρα και τα οργανώνει σε ιστούς και στρώματα, διασυνδέοντας τον ένα ιστό με τον άλλο. Γίνεται με επιδέξιους χειρισμούς, με τεχνικές μυικής ενέργειας και μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης.
Ρέικι Το Ρέικι είναι μία ενεργειακή μέθοδος από την Ιαπωνία. Ο πρακτικός του Ρέικι, το άτομο που "δίνει Ρέικι", ακουμπά απαλά τα χέρια του σε κάποιες θέσεις στο σώμα του ατόμου που χρειάζεται την ενέργεια Αναζωπυρώνει το ενεργειακό δυναμικό αυτοθεραπείας του ανθρώπου Το Ρέικι δεν έχει αυστηρούς κανόνες ή δύσκολες τεχνικές. Το Ρέικι απαλύνει και συχνά εξαφανίζει τον πόνο. Είναι εντελώς ανώδυνη μέθοδος.
Γιόγκα Η γιόγκα είναι πρακτική τέχνη, βασισμένη στην τακτική εξάσκηση τεχνικών,αναπνοών και διαλογισμού που καλλιεργούν το σώμα και το νου. Βοηθά τους ασκητές της να έχουν αρμονία, υγεία, ευεξία, ηρεμία, άφθονη ενέργεια και αυξημένη συνείδηση. Απώτερος σκοπός είναι η ένωση του σώματος και του νου, ώστε να μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε αρμονικά, ολοκληρωμένα και συνειδητά. Απώτερος σκοπός είναι η ένωση του σώματος και του νου, ώστε να μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε αρμονικά, ολοκληρωμένα και συνειδητά.
Ρεφλεξολογία Στην ρεφλεξολογία ο θεραπευτής εφαρμόζει ειδικές πιέσεις και μαλάξεις στα πέλματα κυρίως καθώς επίσης στην ράχη των ποδιών στα χέρια και στα αυτιά. Κάθε σημείο του σώματος αντανακλά σε αντίστοιχο σημείο του ποδιού. Οι πιέσεις που ασκούνται στο σώμα δεν είναι επώδυνες. Μπορoύν να εφαρμοστούν σε ασθενείς ή όχι.