Αρχαία Θέατρα χθες και σήμερα

Παρουσίαση με θέμα: "Αρχαία Θέατρα χθες και σήμερα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Αρχαία Θέατρα χθες και σήμερα
Αρχαία Θέατρα χθες και σήμερα Την εργασία εκπόνησαν οι μαθητές του Γ’3 του 3ου Γυμνασίου Καρδίτσας με την επιμέλεια της φιλολόγου τους Μαρίας Καραλή

2 Καταγραφή αρχαίων θεάτρων που σώζονται
Εργασία από τους μαθητές του τμήματος Γ’3: Δανάη-Αγάπη Κωτοπούλου* *(συντονίστρια) Μαρία Μπαρτζιώκα Κωνσταντίνος Μαργαρίτης Πάια Χρήστος Μπέλλος Βίκτωρ Παλαιοχωρίτης Ελευθέριος

3 Πελοπόννησος Τα σπουδαιότερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα της Πελοποννήσου είναι τα εξής: Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου Αρχαίο θέατρο Ήλιδας Αρχαίο θέατρο Μεσσήνης

4 Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Το τελειότερο αρχαίο ελληνικό θέατρο από άποψης ακουστικής και αισθητικής Βρίσκεται στην Αργολίδα στον αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου Χτίστηκε μεταξύ του 340π.Χ και του 330π.Χ

5

6 Αρχαίο Θέατρο Ήλιδας Βρίσκεται στην αρχαία αγορά της αρχαίας πόλης Ήλιδας Χτίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ ενώ έχει υποστεί μετασκευές στα ελληνιστικά και ρωμαικά χρόνια Παρουσιάζει μία σπάνια ιδιομορφία οτι το κοίλο του είναι χωμάτινο

7

8 Αρχαίο Θέατρο Μεσσήνης
Ήταν από τα μεγαλύτερα θέατρα χωρητικότητας περίπου θεατών. Λειτουργούσε και ως χώρος μαζικών συγκεντρώσεων πολιτικού χαρακτήρα Από τον 4ο αιώνα και μετά εγκαταλείφθηκε Σήμερα γίνονται εργασίες συντήρησης μετά την ολοκλήρωση των οποίων το θέατρο θα ξαναλειτουργήσει.

9

10 Μακεδονία Τα σπουδαιότερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα της Μακεδονίας είναι τα εξής: Θέατρο της Βεργίνας Θέατρο των Φιλίππων Θέατρο της Θέρμης

11 Αρχαίο Θέατρο Βεργίνας
Αποτελεί τη σπουδαιότερη περιοχή της αρχαίας πόλης των Αιγών Είναι από τα παλαιότερα λίθινα θέατρα του ελληνικού χώρου Είναι μεγάλης ιστορικής σπουδαιότητας αφού σχετίζεται με τη δολοφονία του Φιλίππου του Β΄

12

13 Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
Χτίστηκε περίπου το 356π.Χ από το Φίλιππο το Β’ Η τελευταία φορά που διαρρυθμίστηκε ήταν τον 3ο αιώνα μ.Χ. Τότε διαμορφώθηκε ο χώρος της ορχήστρας και φτιάχτηκε υπόγειο πέρασμα

14

15 Αρχαία Θέατρα Θράκης Τα σπουδαιότερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα της Θράκης είναι τα εξής: Θέατρο Μαρώνειας Θέατρο Θάσου Θέατρο Αβδήρων

16 Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας
Βρίσκεται στα νότια του ομώνυμου χωριού, στη θέση <<Καμπάνα>> στο νομό Ροδόπης Βρισκόταν σε συνεχή χρήση από την ελληνιστική εποχή μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ Υπολογίζεται οτι έχει χωρητικότητα θεατές

17

18 Αρχαίο Θέατρο Θάσου Είναι φτιαγμένο σε μία φυσική κοιλότητα του λόφου
Βρίσκεται στη θέση αυτή από τον 5ο αιώνα π.Χ όπως μαρτυρεί ο Ιπποκράτης

19

20 Αρχαία Θέατρα Αττικής και Στερεάς Ελλάδας
Τα σπουδαιότερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα της Στερεάς Ελλάδας είναι τα εξής: Θέατρο Διονύσου Θέατρο Χαιρώνειας Θέατρο Ερέτριας Θέατρο Δελφών

21 Αρχαίο Θέατρο Διονύσου
Θεμελιώθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ Είναι από τους σημαντικότερους και διασημότερους θεατρικούς χώρους της Αθήνας Φιλοξενούσε τα Μεγάλα Διονύσια, τη μεγαλύτερη θεατρική γιορτή της πόλης των Αθηνών Είναι το αρχαιότερο από όλα τα θέατρα του κόσμου

22

23 Αρχαίο Θέατρο Χαιρώνειας
Βρίσκεται στο νομό Βοιωτίας και είναι λαξευμένο πάνω σε βράχο Τα εδώλια και μέρος της ορχήστρας είναι λαξευμένα στο φυσικό βράχο

24

25 Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας
Βρίσκεται στην κεντρική Εύβοια και κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ πάνω σε τεχνητό λόφο Η περίοδος της μεγάλης ακμής του ήταν ο 4ος αιώνας π.Χ και είχε χωρητικότητα θέσεων. Σήμερα γίνονται αρκετές προσπάθειες για την αναστήλωσή του

26

27 Αρχαίο Θέατρο Δελφών Βρίσκεται κοντά στο ιερό του Απόλλωνα και είναι από τα γνωστότερα αρχαία θέατρα στην Ελλάδα Εκεί διεξάγονταν μουσικοί αγώνες καθώς και διάφορες θρησκευτικές τελετές Χωρούσε θεατές Η σημερινή μορφή του ανάγεται στους πρώιμους ρωμαικούς χρόνους

28

29 Αρχαία Θέατρα Θεσσαλίας
Θέατρο Λάρισας Θέατρο Δημητριάδος Θέατρο Κασσώπης (μικρό & μεγάλο)

30 Αρχαίο Θέατρο Λάρισας Το μεγαλειώδες αρχαίο θέατρο της πόλης κατασκευάστηκε στις νότιες υπώρειες του λόφου ≪Φρούριο≫, όπου βρισκόταν οχυρωμένη η αρχαία ακρόπολη Είχε διάρκεια ζωής έξι αιώνων, περίπου από τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. μέχρι το τέλος του 3ου αιώνα μ.Χ.

31

32 Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος
Κατασκεαυάστηκε το π.Χ Το θέατρο περιέπεσε σε αχρηστία για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω καταστροφών του Εγκαταλείφθηκε τελικά τον 4ο αιώνα μ.Χ και μετατράπηκε σε μεγάλο λατομείο

33

34 Αρχαίο Θέατρο Κασσώπης(μικρό)
Το μικρό αρχαίο θέατρο βρίσκεται στις Νότιες υπώρειες του Ζαλόγγου στο νέο Καλλικρατικό Δήμο Πρέβεζας του Ν. Πρέβεζας Κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του 3ου αι. π.Χ στην ανατολική πλευρά της αγοράς της αρχαίας πόλης

35 Αρχαίο Θέατρο Κασσώπης(μεγάλο)
Το μεγάλο αρχαίο θέατρο βρίσκεται βορειοδυτικά της Κασσώπης Κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ και έχει χωρητικότητα άτομα

36 Τα μέρη του θεάτρου και η εξέλιξή τους
Εργασία από τους μαθητές του τμήματος Γ’3: Λιάππη Ελένη Μηλίτσης Πλάτων Μπλάνη Αποστολία (συντονίστρια) Μυλωνάς Λάμπρος Νταβαντζής Φαέθων Παπαβασιλείου Παναγιώτης

37 Λίγα λόγια για την Αρχιτεκτονική των αρχαίων θεάτρων
H Αρχιτεκτονική των αρχαίων Ελληνικών θεάτρων εξελίσσεται ανάλογα με τα τεχνικά, οικονομικά και πολιτιστικά δεδομένα των διαφόρων περιόδων. Tο θέατρο εξαπλώνεται σε όλη την έκταση του αρχαίου Ελληνισμού.

38 Λίγα λόγια για την Αρχιτεκτονική των αρχαίων θεάτρων
Οι χοροί και οι διθύραμβοι αποτέλεσαν τα πρώτα στοιχεία της ανάπτυξής του. Απ' τη γέννησή του συσχετιζόταν με τη λατρεία του Διονύσου. Στη γιορτή των Mεγάλων Διονυσίων του 534 π.X. ένας ηθοποιός με βαμμένο πρόσωπο έκανε διάλογο με το χορό. Τον απλό χώρο καλής οπτικής και ακουστικής, το χωμάτινο κοίλο με κυκλική ορχήστρα, που ο χορός εκτελούσε τα δρώμενα γύρω απ το βωμό, ακολούθησε η τοποθέτηση ξύλινων και μετέπειτα στους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους λίθινων εδωλίων. H λίθινη κατασκευή του ολοκληρώνεται τον 4ο αιώνα.π.X. Oι διαστάσεις μεγάλωναν απ την κλασική έως τη Ρωμαϊκή περίοδο.

39 Λίγα λόγια για την Αρχιτεκτονική των αρχαίων θεάτρων
Tα θέατρα κτίζονταν κοντά στα κέντρα της κοινωνικής ζωής, Την ακρόπολη (Aθήνα, Λάρισα, Aργος), Την αγορά ( Mαντίνεια, Kορίνθος, Mεσσήνη, Σίδη), Το στάδιο (Δελφοί, Pόδος), Το βουλευτήριο ( Mεγαλόπολη, Δωδώνη), Τα ιερά ( Eπίδαυρος, Δελφοί, Ωρωπός). Συχνά σχετίζονται με την οχύρωση (Δωδώνη με οχυρωματικού χαρακτήρα αναλήμματα, N. Πλευρώνα που θέση σκηνής υπέχει ένας πύργος, Σπάρτη). Φιλοξενούσαν και άλλες λειτουργίες (Mεγαλόπολη, Aρκ. Oρχομενός συνεδριάσεις, Δελφοί, B. Oρχομενός μουσικούς αγώνες, Σπάρτη χορούς γυμνοπαίδων, Πριήνη δικαστήριο).

40 Κάτοψη αρχαίου ελληνικού θεάτρου και τα μέρη σκηνής, ορχήστρας και κοίλου
Στο κέντρο ενός αρχαίου ελληνικού θεάτρου βρίσκεται μια κυκλική, συχνά πλακόστρωτη πλατεία, η ορχήστρα. Στην ορχήστρα έπαιρνε θέση με την έναρξη της θεατρικής παράστασης ο χορός και εκεί ανέπτυσσαν τη δράση τους κατά την πρώιμη περίοδο και οι υποκριτές. 2. Ο αμφιθεατρικός χώρος που περιέβαλλε τη σκηνή ήταν το κοίλον. ‘Hταν το κεκλιμένο χωνοειδές επίπεδο, στο οποίο απλώνονται αμφιθεατρικά τα εδώλια των θεατών 3. Στο κέντρο της ορχήστρας βρισκόταν η θυμέλη, ένας βωμός για το θεό Διόνυσο.

41 Κάτοψη αρχαίου ελληνικού θεάτρου και τα μέρη σκηνής, ορχήστρας και κοίλου
Ανάμεσα στους αναλημματικούς του τοίχους και τα άκρα της σκηνής υπήρχαν διάδρομοι για την προσέλευση των θεατών και, με την έναρξη της παράστασης, για την είσοδο του χορού. Αυτοί οι διάδρομοι ονομάζονται πάροδοι. Οριζόντιοι διάδρομοι, τα διαζώματα, χωρίζουν το κοίλον σε ζώνες. Κάθε ζώνη χωρίζεται με εγκάρσιες ακτινωτές σκάλες σε σφηνοειδή τμήματα, τις κερκίδες. Στην πρώτη σειρά του κοίλου, στην περίμετρο της ορχήστρας, βρισκόταν η προεδρία, μια ημικυκλική σειρά λίθινων καθισμάτων ή θρόνων προορισμένων για τους αξιωματούχους και τα τιμώμενα πρόσωπα Τα υπόλοιπα καθίσματα μπορεί να ήταν λίθινα, ή από ξύλο (ίκρια) πάνω σε λίθινο υπόβαθρο.

42

43 Κάτοψη αρχαίου ελληνικού θεάτρου και τα μέρη σκηνής, ορχήστρας και κοίλου
Σκηνή στο αρχαίο θέατρο ονομάζεται ένα ορθογώνιο, μακρόστενο, στεγασμένο κτήριο, που προστέθηκε τον 5ο αι. π.X. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Αρχικά η σκηνή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούνταν μόνο ως αποδυτήριον. Μπροστά της, προς την πλευρά της ορχήστρας, βρισκόταν το προσκήνιον, μια στοά με κίονες ή ημικίονες. Ανάμεσα στα μετακιόνια διαστήματα του προσκηνίου βρίσκονταν θυρώματα και ζωγραφικοί πίνακες, που απέδιδαν το σκηνικό βάθος της δράσης πίσω από τους υποκριτές στην ορχήστρα. Τα θυρώματα του προσκηνίου απέδιδαν τρεις πύλες, από τις οποίες έρχονταν οι υποκριτές. Το προσκήνιον ήταν αρχικά πτυσσόμενο και χρησιμοποιούνταν ιδιαίτερα στις παραστάσεις της Νέας Κωμωδίας του Μενάνδρου (περ. 300 π.Χ.), στην οποία περιορίστηκε ο ρόλος του χορού και ενισχύθηκαν οι υποκριτές.

44 Κάτοψη αρχαίου ελληνικού θεάτρου και τα μέρη σκηνής, ορχήστρας και κοίλου
Πάνω από την τελευταία σειρά καθισμάτων μπορούσε να επεκταθεί το θέατρο, αν το επέβαλλαν οι ανάγκες, με την προσθήκη επιθεάτρου. Στην Αθήνα και στο θέατρο του Διονύσου επικράτησε η εξής συνήθεια: οι ερχόμενοι από την πόλη ή το λιμάνι έμπαιναν στη σκηνή από τη δεξιά, σε σχέση με το θεατή, πάροδο, ενώ όσοι έφταναν από τους αγρούς από την αριστερή. Η σύμβαση αυτή ίσως συνδέεται με τα τοπογραφικά δεδομένα της Αθήνας. Γενικά ο χώρος του αρχαίου θεάτρου συνδέεται άμεσα με τη θεατρική πράξη, πράγμα που σημαίνει ότι το δράμα μόνο στο συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό χώρο μπορούσε να λειτουργήσει θεατρικά. Είναι γνωστό ότι με τον θεατρικό χώρο συνδέεται και η σκηνογραφία, όπως και η χρησιμοποίηση μέσων και μεθόδων που εξασφαλίζουν την επιτυχία της θεατρικής σύμβασης.

45

46 Τα αρχαία θέατρα που έχουν αναστηλωθεί
Εργασία από τους μαθητές του τμήματος Γ’3: Μουζίνα Ειρήνη-Αγορή* *(συντονίστρια) Μπούζος Κωσταντίνος Οικονόμου Αρχοντία Παναγιώτου Ιωάννης Πανταζή Χαρίκλεια

47 Αναστήλωση των αρχαίων θεάτρων
Αρκετά από τα αρχαία ελληνικά θέατρα έχουν υποστεί αναστηλωτικές διαδικασίες προκειμένου να φιλοξενήσουν θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις , συναυλίες. Βασικός στόχος των αναστηλώσεων είναι η προστασία των μνημείων, η ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής τους αξίας, η δομική αποκατάστασή τους καθώς και η αποκατάσταση της αρχικής γεωμετρίας τους με σκοπό ο σύγχρονος επισκέπτης να μπορέσει να απολαύσει και να κατανοήσει την αρχική μορφή του θεάτρου.

48 Αναστήλωση των αρχαίων θεάτρων
Η αποκατάσταση είναι συνεχής, και ουδέποτε εγκαταλείπεται, ακόμη και στις πιο χαλεπείς περιόδους του νεοελληνικού κράτους. Ιδιαίτερα σε ευτυχείς καιρούς, οι αναστηλωτικές εργασίες αντιπροσωπεύουν την ακμή της επιστήμης και της τεχνογνωσίας της χώρας. Οι εργασίες εκτελούνται με τρόπο ερασιτεχνικό και εμπορικό, ανάλογα προς τα διαθέσιμα οικονομικά και τεχνικά μέσα, αλλά και το επιστημονικό επίπεδο της εποχής. Για παράδειγμα, το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου δέχτηκε μεγάλης κλίμακας εργασίες στο πλαίσιο της ανακατασκευής και αποκατάστασής του, ενώ το θέατρο της Δωδώνης, αποχωματώθηκε πλήρως και ανατοποθετήθηκαν με γρήγορο ρυθμό εδώλια στα διαζώματά του.

49 Τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου
Το ρωμαϊκό θέατρο της Νικόπολης Στο θέατρο της Νικόπολης πραγματοποιούνται προκαταρκτικές, αρχαιολογικές και ανασκαφικές εργασίες εν όψει των εργασιών αποκατάστασης του μνημείου. Οι εργασίες χρηματοδοτούνται μέσω της προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης . Με τη συνέχιση των ανασκαφικών εργασιών αποκαλύφθηκε τμήμα του πλακόστρωτου δαπέδου της ορχήστρας του θεάτρου.

50 Τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου
Αρχαίο θέατρο της Κασσώπης Στο θέατρο αυτό ολοκληρώθηκε ο ανασκαφικός καθαρισμός. Σε ανασκαφική τομή που ανοίχθηκε στην ορχήστρα του θεάτρου αποκαλύφθηκε το στρώμα καταστροφής του μνημείου. Οι εργασίες στο μεγάλο θέατρο του αρχαιολογικού χώρου της Κασσώπης ξεκίνησαν από τον περασμένο Νοέμβριο με συνολικό προϋπολογισμό ευρώ. Μετά την ολοκλήρωση των ανασκαφικών καθαρισμών μπορεί πλέον να ξεκινήσει η διαδικασία για την ανάθεση των απαιτούμενων μελετών αποκατάστασης του μνημείου.

51

52 Τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου
Αρχαίο θέατρο της Αμβρακίας Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών αποκαλύφθηκε ο κεραμικός κλίβανος της βυζαντινής περιόδου, ο οποίος δημιουργήθηκε πολύ κοντά στο κοίλο του αρχαίου θεάτρου. Δίπλα από το αρχαίο θέατρο αποκαλύφθηκε και το αποχετευτικό δίκτυο της αρχαίας πόλης. Για την υλοποίηση των παραπάνω εργασιών το θέατρο έχει ενταχθεί στο Ε.Σ.Π.Α., με χρηματοδότηση ύψους ,00 ευρώ.

53 Τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου
Αρχαίο θέατρο της Δωδώνης Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του πρώτου πειραματικού σταδίου, που περιελάμβανε την αποκατάσταση των δύο ακραίων ανατολικά κερκίδων του πρώτου διαζώματος. Έχουν ξεκινήσει οι εργασίες της τρίτης από ανατολικά κερκίδας με την αποκατάσταση του υποστρώματος έδρασης των λίθων των εδράνων. Παράλληλα συντηρούνται τα απομακρυνθέντα δομικά στοιχεία και ο υποκείμενος βράχος. Συντάσσεται η μελέτη αποκατάστασης της τέταρτης και πέμπτης κερκίδας.

54

55 Τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου
Αρχαίο θέατρο των Γιτάνων Οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίζονται στο κατώτερο διάζωμα του κοίλου του θεάτρου. Αποκαλύφθηκαν πλήρως και διατηρούνται σε καλύτερη κατάσταση οι τρεις κεντρικές κερκίδες του κάτω κοίλου. Έχουν αποκαλυφθεί και τμήματα των ακραίων κερκίδων, οι οποίες, δυστυχώς, δε σώζονται σε καλή κατάσταση. Ανασκαφικές εργασίες πραγματοποιούνται και στο σκηνικό οικοδόμημα του μνημείου.

56 Τα αρχαία θέατρα της Θεσσαλίας
Αρχαίο θέατρο Φθιωτίδων Θηβών Παρακάτω θα δούμε αναλυτικά τις ανασκαφικές δραστηριότητες στο αρχαίο θέατρο Φθιωτίδων Θηβών για την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου. Ο αριθμός και οι ειδικότητες των θέσεων αναλύονται ως ακολούθως: 24 εργάτες Εργατοτεχνίτες 3 αρχαιολόγοι Παραδοτέα πράξης: Καθαρισμός του μνημείου με κοπή της άναρχης βλάστησης που καταστρέφει το Θέατρο. 2. Αποκάλυψη των παρόδων και των περιβαλλόντων το μνημείο κτιρίων με συστηματικό καθαρισμό με χειρωνακτικά μέσα γύρω από αυτό, ώστε να αποκαλυφθούν οι κατασκευές που το περιβάλλουν εντός των ορίων του.

57

58 Τα αρχαία θέατρα της Στερεάς Ελλάδας
Αρχαίο θέατρο Στράτου Υπογράφηκε σύμβαση που έχει ως στόχο την έρευνα και τη μελέτη αποκατάστασης – αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου Στράτου, για να διαφυλαχθεί η τεράστια αρχαιολογική και πολιτιστική του αξία. Η Σύμβαση θα περιλαμβάνει δύο υποέργα: Την πραγματοποίηση καθαρισμών και συμπληρωματικής ανασκαφικής έρευνας στο αρχαίο θέατρο Στράτου. Η συνολική δαπάνη υπολογίζεται στο ποσό των ,00 € με Φ.Π.Α. Την εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης και αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου. Η συνολική δαπάνη υπολογίζεται στο ποσό των ,00 € με Φ.Π.Α.

59

60 Τα αρχαία θέατρα της Στερεάς Ελλάδας
Αρχαίο θέατρο της Ερέτριας Οι εργασίες, που πραγματοποιήθηκαν στο αρχαιολογικό θέατρο της Ερέτριας αναγράφονται λεπτομερώς παρακάτω: Αποψίλωση και χημική αδρανοποίηση των δέντρων Αρχαιολογικός καθαρισμός - κατά τόπους αποχωμάτωση - και μικρής κλίμακας ανασκαφική έρευνα. Περισυλλογή του συνόλου του ορατών αρχιτεκτονικών μελών, ταξινόμηση και τοποθέτησή τους σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Συνολικά μετακινήθηκαν περίπου 350 κυβόλιθοι και μεγάλος αριθμός θραυσμάτων. Υποστηλώσεις ευπαθών και ετοιμόρροπων αρχιτεκτονικών στοιχείων. Είναι σε εξέλιξη οι εργασίες αρχαιολογικού καθαρισμού του αρχαίου θεάτρου και οι εργασίες περισυλλογής και αποτύπωσης του διάσπαρτου οικοδομικού υλικού.

61

62 Τα αρχαία θέατρα της Στερεάς Ελλάδας
Αρχαίο θέατρο του Διονύσου Ήδη από το 2002 ξεκίνησαν οι εργασίες αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου του Διονύσου. Σύμφωνα με δελτία τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού κατά την περίοδο 2002 – 2009 διατέθηκαν 3,5 εκατομμύρια ευρώ, προερχόμενα τόσο από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, όσο και από εθνικούς πόρους, των οποίων θα ακολουθήσει νέα χορηγία ύψους 6 εκατομμυρίων ευρώ από τη Νομαρχία Αθηνών για την αναμόρφωση της κεντρικής κερκίδας με την κατασκευή 13 ακόμη σειρών εδωλίων, προσθέτοντας έτσι 500 ακόμα θέσεις στις 1600 υπάρχουσες.

63 Τα αρχαία θέατρα της Στερεάς Ελλάδας
Αρχαίο θέατρο του Διονύσου Για την αναστήλωση: Θα χρησιμοποιηθεί αντί του πειραϊκού ακτίτη, που ήταν το αρχαίο υλικό κατασκευής, παρόμοιος λίθος από την Κορινθία, καθώς και το υλικό των αρχαίων εδωλίων που έχει εντοπιστεί και βρίσκεται διάσπαρτο στον χώρο. Υπεύθυνος της αναστήλωσης είναι ο αρχιτέκτονας - αναστηλωτής Κωνσταντίνος Μπολέτης με ειδικό επιτελείο αρχιτεκτόνων, τον Κλήμη Ασλανίδη, την Αθηνά Σαμαρά και τις αρχαιολόγους Χριστίνα Παπασταμάτη και Ελένη Παριανού Το κεντρικό τμήμα του θεάτρου προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2013 ενώ όλος ο χώρος, με προεκτάσεις των πλαϊνών σημείων του το 2016. Τον Ιανουάριο του 2010 είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες κατασκευής έξι σειρών εδωλίων.

64

65 Τα αρχαία θέατρα της Πελοποννήσου
Αρχαίο θέατρο της Σπάρτης Με την τεκμηρίωση του μνημείου, προέκυψαν νέα στοιχεία για την αρχική μορφή και κατασκευή του αρχαίου θεάτρου της Σπάρτης, τα οποία δεν ήταν αρχικά γνωστά, όπως, για παράδειγμα, η ύπαρξη και τρίτου διαζώματος. Για την επιτυχημένη ολοκλήρωση της μελέτης συγκροτήθηκε μια διευρυμένη διεπιστημονική ομάδα, η οποία περιλάμβανε πολιτικό μηχανικό, αρχιτέκτονες, τοπογράφους, αρχαιολόγο και συντηρητές αρχαιοτήτων.

66 Τα αρχαία θέατρα της Πελοποννήσου
Αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου Το θέατρο της Επιδαύρου ολοκληρώθηκε σε δυο φάσεις κατασκευής : Η πρώτη φάση χρονολογείται τον 2ο αιώνα π.Χ. Η δεύτερη τον 4ο αιώνα π.Χ. Η διατήρηση του χώρου του θεάτρου είναι σε πολύ καλή κατάσταση καθώς με τις αναστηλωτικές επεμβάσεις του Π. Καββαδία (1907),του Α. Ορλάνδου( ) και της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Επιδαύρου (1988),ανακτήθηκε το οικοδόμημα σχεδόν στην αρχική του μορφή.

67

68 Τα αρχαία θέατρα της Πελοποννήσου
Αρχαίο θέατρο του Ορχομενού της Αρκαδίας Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η διενέργεια ανασκαφικής έρευνας στο χώρο του αρχαίου θεάτρου του Αρκαδικού Ορχομενού και συγκεκριμένα: Η πλήρης αποκάλυψη του αποστραγγιστικού συστήματος, Η ανασκαφή του κοίλου, με ιδιαίτερη έμφαση στις δύο βασικότερες κερκίδες και τα όριά τους, Η διενέργεια ερευνητικών τομών στο διάζωμα και το επιθέατρο Η πλήρης αποκάλυψη του σκηνικού οικοδομήματος Η χρηματοδότηση θα καλυφθεί από το Δήμο Τρίπολης Αρκαδίας, φορέας υλοποίησης του έργου θα είναι η ΛΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το πρόγραμμα θα διαρκέσει 12 μήνες.

69 Τα αρχαία θέατρα της Πελοποννήσου
Αρχαίο θέατρο του Ορχομενού της Αρκαδίας Περιγραφή αποκατάστασης του θεάτρου: Αντικατάσταση της πεπαλαιωμένης περίφραξης με άλλη, νέου τύπου, εναρμονισμένης με το περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου. Απομάκρυνση μπάζων παλαιών ανασκαφών κυρίως από την περιοχή της σκηνής. Τακτοποίηση, ταξινόμηση, καταγραφή, φωτογράφηση και σχεδίαση διάσπαρτου δομικού υλικού. Μικρές ανασκαφικές τομές σε επιλεγμένα σημεία του μνημείου, οι οποίες θα βοηθήσουν να αποκτήσουμε μία πληρέστερη εικόνα για τη μορφή και τη δομή του μνημείου έτσι ώστε να διευκολυνθεί το έργο της αποκατάστασης του Θεάτρου. Λεπτομερής αρχιτεκτονική αποτύπωση του μνημείου

70

71

72 Τα αρχαία θέατρα της Κρήτης
Αρχαίο θέατρο της Γόρτυνας Οι ανασκαφικές εργασίες προχωρούν στο πρώτο (κατώτερο) διάζωμα του ρωμαϊκού θεάτρου. Αποκαλύφθηκε πλήρως το κάτω διάζωμα, το οποίο σώζεται σε αρκετά καλή μορφή, όπως και ο περιμετρικός διάδρομος (διάζωμα) μεταξύ του κάτω και του μεσαίου τμήματος του κοίλου. Ο διάδρομος διατηρείται σε εντυπωσιακό βαθμό. Σώζεται πολύ καλά, επίσης, και ο τοίχος που στήριζε το διάδρομο και ο αγωγός απορροής των ομβρίων υδάτων. Οι εργασίες χρηματοδοτούνται με το ποσό των € από την προγραμματική σύμβαση που έχει υπογραφεί ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου Κρήτης.

73 Τα αρχαία θέατρα της Κρήτης
Αρχαίο θέατρο της Απτέρας στο νομό Χανίων Οι εργασίες στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας άρχισαν τον Ιούλιο του 2008 με βάση την εγκεκριμένη από το Κ.Α.Σ. μελέτη και χρηματοδότηση, ύψους ευρώ από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης – Π.Ε.Π. Κρήτης. Ολοκληρώθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος του θεάτρου, έως το τέλος του 2008 στον απαλλοτριωμένο αγρό και συνεχίστηκαν το 2009 στο ανατολικό τμήμα του κοίλου, της σκηνής και του προσκηνίου τα οποία βρίσκονται στην όμορη ιδιοκτησία και η οποία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο απαλλοτρίωσης.

74

75 Τα αρχαία θέατρα της Κρήτης
Αρχαίο θέατρο της Ιεράπετρας Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η ανασκαφική έρευνα στο χώρο, όπου τοποθετείται το αρχαίο θέατρο της Ιεράπετρας. Αναλυτικότερα θα πραγματοποιηθούν οι εξής εργασίες: Αποψιλώσεις, επιφανειακός καθαρισμός, εντοπισμός του θεάτρου με δοκιμαστικές τομές. Ανασκαφή και πλήρης αποκάλυψη του μνημείου.

76 Προβλήματα από τη σημερινή χρήση ή κατάχρηση των αρχαίων θεάτρων
Εργασία από τους μαθητές του τμήματος Γ’3: Μπαλταδώρος Σωκράτης Μπάτζιου Κωνσταντίνα Ντάτσι Ισλάμ Οικονόμου Αναστασία Πανταζή Κατερίνα* *(συντονίστρια) Παπαγιαννοπούλου Μαρία

77 Το θέαμα, ιδιαίτερα το ψυχαγωγικό, με την πραγματική έννοια της ψυχαγωγίας, την αγωγή δηλαδή της ανθρώπινης ψυχής, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά και πολιτισμικά αγαθά. Από τη γέννησή του στους χώρους λατρείας της αρχαίας Ελλάδας μέχρι και σήμερα παράγει πολιτισμό. Στο χώρο της Μεσογείου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα έχουμε το προνόμιο να σώζονται οι χώροι στους οποίους ασκήθηκε από την εποχή της διαμόρφωσής της η θεατρική δημιουργία. Οι χώροι αυτοί ασκούν στη σύγχρονη κοινωνία και δημιουργία μια ιδιαίτερη πρόκληση επαφής του παρόντος με το παρελθόν, επειδή προσφέρονται κατεξοχήν για την χρησιμοποίησή τους με την ίδια λειτουργία για την οποία σχεδιάστηκαν. Η ιδιαίτερα σημαντική αυτή συνάντηση σύγχρονης δημιουργικότητας και διαμορφωμένων σχημάτων δημιουργικού παρελθόντος θέτουν βέβαια προβλήματα, αφού τα αρχαία θέατρα και οι άλλοι χώροι θέασης, είναι πλέον μνημεία, όλα με μικρότερες ή μεγαλύτερες φθορές. Η τάση για επανάχρηση των μνημείων συνδυάστηκε στον τόπο μας κατά τις ίδιες ακριβώς δεκαετίες με την αλόγιστη τουριστική ανάπτυξη και την αποκέντρωση των πολιτιστικών πρωτοβουλιών χωρίς την απαραίτητη επιστημονική και τεχνική υποστήριξη. Έτσι, θα μπορούσε κανείς να διακρίνει τριών ειδών καταχρήσεων που προκαλούνται από τη σύγχρονη θεατρική δράση και τις πρακτικές εφαρμογής της.

78

79 Πολλά από τα θέατρα έχουν χάσει τα καθίσματά τους και τους πλάγιους αναλημματικούς τοίχους που συγκρατούσαν στα δύο άκρα το κοίλον. Από τα κτίρια της σκηνής σώζονται μόνο θεμέλια και σκόρπια αρχιτεκτονικά μέλη. Ό,τι απέμεινε είναι ευαίσθητο, δεν αντέχει στις φυσικές αιτίες φθοράς (νερά και παγετό), πολύ περισσότερο δε σε βήματα των θεατών, μετακινήσεις λίθων και τα παρόμοια. Μερικά έχουν τόσες ανωμαλίες στο κοίλον, ώστε η χρήση τους είναι επικίνδυνη για τους θεατές, ιδίως κατά τη νύχτα. Στα θέατρα αυτά έπρεπε να απαγορεύεται η είσοδος και να δημιουργηθούν στέγαστρα προστασίας όπου χρειάζεται. Η αρχαιολογική τους αξία είναι πολύ πιο σημαντική από τη χρηστική.

80

81 Βιαστικές αποκαταστάσεις
Όπως κάθε κτίριο της αρχαιότητας που φέρνει στο φως η αρχαιολογική ανασκαφή, έτσι και τα θέατρα πρέπει εγκαίρως να δημοσιεύονται. Να δίνεται δηλαδή με εικαστική τεκμηρίωση (σχέδια και φωτογραφίες) και με αναλυτικά κείμενα όχι μόνον η περιγραφή τους, αλλά και η αναπαράσταση και η ιστορική τους ερμηνεία. Πριν από την εξαντλητική μελέτη και δημοσίευση, κάθε επέμβαση είναι αντιδεοντολογική. Πολλά αρχαία θέατρα άλλωστε έχουν περισσότερες από μια οικοδομικές φάσεις και αυτό περιπλέκει τα πράγματα. Στην Ελλάδα πολλά θέατρα χρησιμοποιούνται ήδη χωρίς ποτέ να μελετηθούν και μερικά συμπληρώθηκαν βιαστικά χωρίς να τηρηθεί η δεοντολογία των αναστηλώσεων. Οι μη αναστρέψιμες ενέργειες εις όφελος των παραστάσεων και εις βάρος της αρχαίας ύλης του μνημείου καταστρέφουν ανεπανόρθωτα την αρχαιολογική του αξία.

82

83 Πρόκειται για τα σκηνικά τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για το ανέβασμα ενός έργου. Οι άνθρωποι του θεάτρου, εν ονόματι της σύγχρονης δημιουργίας στήνουν στα αρχαία θέατρα μεγάλες κατασκευές, παραμορφωτικές του αρχιτεκτονικού μνημείου, συνήθως μέσα στην ορχήστρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το προσκήνιο του θεάτρου της Επιδαύρου, το οποίο αναστηλώθηκε το 1960, απομακρύνθηκε αμέσως, μετά από απαίτηση των ανθρώπων του θεάτρου, γιατί εμπόδιζε τα σύγχρονα σκηνικά μεγάφωνα, καλώδια, στύλοι και καμπίνες χειρισμού των φώτων, καμαρίνια, χώροι αποθηκεύσεως και κάθε μορφής εξυπηρετήσεις, οι οποίες παραμορφώνονται κατά το διάστημα των παραστάσεων (και όχι μόνο) στα αρχαία θέατρα. Ωστόσο η πολυπλοκότητα του θεάματος, η αντίθεση των καλλιτεχνών του θεάτρου σε κάθε μορφής πειθάρχηση και η αμάθεια των ενθουσιωδών τοπικών παραγόντων , σε συνδυασμό με τον διάχυτο λαϊκισμό, δεν δικαιολογούν αισιοδοξία για την κατάσταση των ελληνικών θεάτρων στο εγγύς μέλλον.

84

85 Το Θέατρο της Επιδαύρου…
Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου είναι ένα αριστουργηματικό αρχιτεκτονικό μνημείο και παράλληλα ένας χώρος στον οποίο οργανώνονται εδώ και μισό περίπου αιώνα -αν εξαιρέσουμε κάποιες προδρομικές παλαιότερες παραστάσεις- συστηματικά θερινές παραγωγές αρχαίου δράματος. Συγχρόνως, με τις φεστιβαλικές παραστάσεις –όπως και καθ' όλη τη διάρκεια κάθε έτους- το μνημείο επισκέπτονται χιλιάδες Έλληνες εκδρομείς ή ξένοι, τουρίστες, για να απολαύσουν την ομορφιά του, την τόσο «δεμένη» με το τοπίο και την εκπληκτική ακουστική του.

86 Το Θέατρο της Επιδαύρου
Ουδέποτε στο απώτερο παρελθόν –εννοούμε μέχρι προ 15ετιας περίπου- είχε τεθεί θέμα καλλιτεχνικής χρήσης (κατά κάποιους αρχαιολόγους) κατάχρησης του χώρου. Γύρω στο 1985 εμφανίστηκαν κάποιες σκηνοθετικές – σκηνογραφικές παρεμβάσεις στην ορχήστρα της Επιδαύρου –και στο χώρο του λογείου- που εξόργισαν σοβαρούς αρχαιολόγους. Υπάρχουν –διεθνώς- κάποιοι θεατρικοί χώροι που λόγω της αισθητικής τους, της ιστορικής φόρτισης που τους συνοδεύει, λόγω του περιβάλλοντος αυτό στο οποίο υποβάλλουν, προβάλλουν και τελικά –έμμεσα- επιβάλλουν μια διαφορετική αντιμετώπιση. Τέλος, στο θέατρο της Επιδαύρου αλλά και στα υπόλοιπα, όταν μπει ένα θέαμα όμορφο, ο χώρος το αναδεικνύει ως ακόμη ωραιότερο, αν μπει ένα άσχημο, ο χώρος το εκδικείται και φαντάζει ακόμη χειρότερο. Η ρήση αυτή θα μπορούσε να παραλλαχτεί: «Έχε την εξυπνάδα να σεβαστείς το χώρο αυτόν και θα βγεις κερδισμένος».

87

88 Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με διάφορα μέτρα, τα οποία έχει θεσπίσει η πολιτεία. Οι περιπτώσεις με την καλύτερη διατήρηση συντηρούνται και αναστηλώνονται μέχρι του επιτρεπτού σημείου κατά τους διεθνείς κανόνες, ώστε να μπορούν να δεχθούν εκδηλώσεις. Άλλα μνημεία του είδους κατατάσσονται σε κατάλογο μη χρησιμοποιήσιμων χώρων. Η παραχώρηση των θεάτρων, που δίδονται για παραστάσεις, γίνεται μετά από έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και περιέχει όρους που εκτιμάται ότι προστατεύουν τα μνημεία αυτά από φθορές, λόγω χρήσης και από επεμβάσεις που επικαλούνται επιχειρήματα σχετικά με το ύφος και την αισθητική των σύγχρονων δημιουργών. Όμως το ανεπτυγμένο αυτό σύστημα δυνατότητας σύγχρονης χρήσης, με ταυτόχρονη ασφαλή προστασία των χρησιμοποιουμένων μνημείων, δεν εφαρμόζεται ακόμα χωρίς προβλήματα.

89 Τα μέτρα αντιμετώπισης
Τα κύρια προβλήματα που καταγράφονται σχετικά είναι αφενός η μη τήρηση των όρων παραχώρησης ή η πίεση από τους φορείς των συγχρόνων εκδηλώσεων για υποχωρήσεις στα μέτρα προστασίας, και αφετέρου η πίεση, από τοπικούς ιδίως φορείς, για περισσότερη χρήση μνημείων τα οποία είτε είναι ακατάλληλα, λόγω κακής διατήρησης, είτε είναι ακόμη ανώριμα για χρήση. Τα προβλήματα αυτά δεν πρέπει βέβαια να οδηγούν σε αρνητική τοποθέτηση για τη σύγχρονη χρήση των κατάλληλων για τη δραστηριότητα αυτή μνημείων. Η επαφή του κοινού με τα μνημεία, και ιδιαίτερα στην περίπτωση αυτή η βίωση σύγχρονων καλλιτεχνικών εκφράσεων μέσα από το ιστορικό περιβάλλον, είναι ο καλύτερος τρόπος να προσεγγίσει και να οικειωθεί το ευρύ κοινό την πολιτισμική μας κληρονομιά και, παράλληλα, να δημιουργηθεί συνείδηση εκτίμησης και προστασίας των μνημείων μας. Υπό τον απαράβατο βέβαια όρο, ότι η σύγχρονη χρήση δεν απειλεί την αυθεντικότητα, την ακεραιότητά και την «αιώνια γοητεία» των χώρων θέασης και ακρόασης, ότι τα σύγχρονα θεάματα και ακροάματα δεν προσβάλλουν το ήθος, τη γαλήνη και την ιερότητα των «ηλικιωμένων αλλά καλοστεκούμενων» αυτών μνημείων.

90 Περίληψη της εργασίας στην αγγλική γλώσσα
Ancient Theatres Now and Then Ancient Greek theatres were usually built on hillsides of an amphitheatric shape. The amphitheatres’ circular ordinance allowed the elevation of the seats and guaranteed unhindered view as well as optimal acoustics. Placed within natural landscapes they form creations of great architecture. Most ancient theatres such as the theatre of Epidaurus, Delphi, and Eretria were built in relevance to sacred places. Theatrical contests revealed the indissoluble bonds of the art and the theocratic thought of antiquity. Today, many of these theatres are saved while many efforts of reconstruction, maintenance or full restoration are under way. The goal of these interventions is to protect the monuments as well as to make their historical and cultural value known to the general public. However, many contemporary archeologists warn of the dangers of their reopening. They claim that very old monument is sensitive. Natural causes exacerbate their deterioration, along with the hasty way of reconstruction that aims at economic profits from tourism. Moreover, reopening of the ancient theatres in such a way leads to the destruction of the archeological value of these important documents. However, because a theatre constitutes a place of democracy and equality and because the values of the ancient theatre such as justice, parity, judgment, grace, elegance and beauty are embraced by the new Hellenism, it is an imperative that their utilization be governed by some steady values of proper cultural administration, that must be strictly followed by everyone. It is vital that initiatives such as the one of the organization “Diazoma” that protect and highlight the ancient theatres, are supported. This will enable to perpetuate “breaths of culture” and to contribute to sustainable development of Greece. Η περίληψη εργασίας αποδόθηκε από την Κωτοπούλου Δανάη Αγάπη Γ3 στα αγγλικά και θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου μας.

91 Βιβλιογραφία http://www.slideshare.net/ http://www.diazoma.gr/

92 Τέλος Ευχαριστούμε που μας παρακολουθήσατε!!!