KOIΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 3

Παρουσίαση με θέμα: "KOIΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 3"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 KOIΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 3
Γκέκα Μαρία Πανεπιστήμιο Κρήτης

2 ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ

3 ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ
Ενα «ερέθισμα» (π.χ. πρόσωπο, γεγονός, συμπεριφορά) που «διακρίνεται», διαφέρει δηλαδή με κάποιον τρόπο από άλλα ομοειδή αντικείμενα, τραβάει περισσότερο την προσοχή μας και υφίσταται εκτενέστερη γνωστική επεξεργασία.

4 Διακριτότητα Ψευδαίσθηση συνάφειας αφορά την τάση μας να υπερβάλουμε το βαθμό στον οποίο δύο ερεθίσματα σχετίζονται μεταξύ τους Συσχετιστική σημασία Ταυτόχρονη διακριτότητα

5 ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΩΝ
Ελεγχόμενες και αυτόματες γνωστικές διαδικασίες Συνειδητές και ασυνείδητες

6 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Το Συμπεριφορικό Στοιχείο
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Το Συμπεριφορικό Στοιχείο Οι διακρίσεις ορίζονται ως αδικαιολόγητες, επιβλαβείς ή αρνητικές πράξεις σε βάρος των μελών μιας ομάδας, πράξεις που προκαλούνται απλά από τη συμμετοχή τους σε αυτή την ομάδα

7 ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗΣ

8 ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Προκατάληψη και διακρίσεις σε βάρος ατόμων λόγω της εθνικότητας ή του χρώματός τους. Αδηλος ρατσισμός

9 ΣΕΞΙΣΜΟΣ Προκατάληψη και διακρίσεις βάσει του φύλου των ατόμων

10 ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗΣ
Ηλικωμένοι, ομοφυλόφιλοι, άτοπα με αναπηρίες Συγκαλυμμένη προκατάληψη Αντίστροφη μέτρηση: δημόσια εκδήλωση θετικής προκατάληψης υπέρ μιας μειονοτικής ομάδας Προκατάληψη και αυτοεκτίμηση

11 ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΟΜΑΔΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
Εγγενή εξελικτικό μηχανισμό Αποτέλεσμα μάθησης

12 Υπόθεση Ματαίωσης-Επιθετικότητας
«Η προκατάληψη και οι διακρίσεις οφείλονται στη ματαίωση στόχων και στην εκτόνωση ψυχικής ενέργειας σε βάρος κάποιας ομάδας η οποία λειτουργεί ως αποδιοπομπαίος τράγος»

13 Αυταρχική Προσωπικότητα και Προκατάληψη
Σύμπλεγμα χαρακτηριστικών που προδιαθέτουν το άτομο στην προκατάληψη και περιλαμβάνει τον υπερβολικό σεβασμό και την υποταγή σε πρόσωπα εξουσίας, την εμμονή με την ιεραρχία και το κύρος, την τάση μετατόπισης του θυμού και της μνησικακίας σε άλλα αδύναμα άτομα, την αδυναμία ανοχής της αβεβαιότητας, την ανάγκη σαφούς οριοθέτησης του κόσμου και τις προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις (Adorno & al. 1950)

14 Δογματισμός και προκατάληψη
Έλλειψη ανοχής Η θεωρία της Συμβατότητας Απόψεων  Η διατομική συμφωνία απόψεων προκαλεί έλξη και θετικές στάσεις ενώ η ασυμφωνία προκαλεί αρνητικές στάσεις. Η Θεωρία της Ρεαλιστικής Σύγκρουσης  Η διομαδική σύγκρουση οφείλεται στην ανάγκη καταμερισμού «περιορισμένων πόρων» μεταξύ των ομάδων. Σχέση μεταξύ των στόχων Η Θεωρία της Σχετικής Αποστέρησης Διάσταση μεταξύ «επιτευγμάτων» και «προσδοκιών» μιας ομάδας

15 Κοινωνική κατηγοριοποίηση
Ενδο-ομαδική μεροληψία και διομαδικός ανταγωνισμός Πείραμα των ελάχιστων ομάδων (Tajfel, & al. 1971) H απλή κατηγοριόποιηση είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη εθνοκεντρισμού και ανταγωνιστικής διομαδικής συμπεριφοράς

16 Θεωρία της Κοινωνικής Ταυτότητας (ΚΤ)
Ενδο ομάδα: ενίσχυση ομοιοτήτων εντός της ίδιας ομάδας  Εξω-ομάδα: ενίσχυση των διαφορών της σε σχέση με την άλλη ομάδα  Η έννοια της κοινωνικής ταυτότητας αφορά εκείνες τις όψεις της αυτο-εικόνας (self-concept) ενός ατόμου οι οποίες προέρχονται από τις κοινωνικές κατηγορίες στις οποίες θεωρεί ότι ανήκει (Tajfel & Turner 1986).

17 Βασικές αρχές της ΚΤ Διαπερατότητα Το status quo θεωρείται
σταθερό και θεμιτό ασταθές και αθέμιτο Ατομική κινητικότητα Κοινωνική δημιουργικότητα Κοινωνικός ανταγωνισμός

18 ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΜΑΔΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

19 Αναθεώρηση Στερεοτυπικών πεποιθήσεων
Λογιστικό μοντέλο Μοντέλο μεταστροφής Μοντέλο υποτύπων

20 Η υπόθεση της Επαφής Κοινωνική και θεσμική υποστήριξη
Δυνατότητα γνωριμίας Ισότιμη θέση Συνεργασία

21 Η αναθεώρηση της υπόθεσης επαφής
Μοντέλο της αποκατηγοριοποίησης Επανακατηγοριοποίηση Μοντέλο της ελάχιστης ψυχολογικής κατηγοριοποίησης