Οικιακή Κομποστοποίηση

Παρουσίαση με θέμα: "Οικιακή Κομποστοποίηση"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οικιακή Κομποστοποίηση
Οικιακή Κομποστοποίηση Μειώνοντας τα σκουπίδια μας: Λύσεις και προτάσεις Ημέρα ενημέρωσης στο πλαίσιο του προγράμματος Med: Low Cost - Zero Waste Municipality 20/10/2010 Δήμος Χαϊδαρίου «Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (OEA) είναι περιβαλλοντική οργάνωση, που ασχολείται από το 1990, με την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, τη βιώσιμη διαχείριση των στερεών και άλλων αποβλήτων, των φυσικών πόρων, του νερού και της ενέργειας και δραστηριοποιείται στην περιβαλλοντική ενημέρωση». 1

2 Το έχετε ξαναδεί; Εμείς διαφέρουμε;
Εμείς διαφέρουμε; Πολύ συχνά συναντάμε το θέαμα που βλέπουμε στις εικόνες, δηλαδή μεγάλες ποσότητες από «πράσινα» απόβλητα να γεμίζουν τους κάδους των απορριμμάτων. «Πράσινα» απόβλητα ονομάζουμε όλα τα υλικά που πετάμε όταν καθαρίζουμε τον κήπο μας, δηλαδή κλαδέματα, γκαζόν, ξερά φύλλα κ.α. Οι κάδοι μας όμως γεμίζουν και από τα απόβλητα της κουζίνας (φρούτα, λαχανικά, υπολείμματα φαγητού όπως σαλάτες, φλούδες κ.λπ.) Αυτά αποτελούν έως και το 35% των απορριμμάτων μας. Στις επαρχιακές πόλεις, όταν οι άνθρωποι καθαρίζουν τους κήπους ή τις καλλιέργειές τους, μαζεύουν όλα αυτά τα «πράσινα» απόβλητα που παράγονται και τα βάζουν φωτιά για να τα εξαφανίσουν. Με αυτό τον τρόπο όμως δημιουργούνται τρία πολύ σοβαρά προβλήματα: 1) Ο καπνός από τα κλαδέματα που καίγονται έχει πολύ διοξείδιο του άνθρακα (CO2) το οποίο μαζεύεται στην ατμόσφαιρα και ενισχύει το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου, που είναι ένα από τα σοβαρότερα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη. 2) Υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος για πυρκαγιά. Πάρα πολλές φορές αυτές οι φωτιές στις αυλές και στα χωράφια ξεφεύγουν από τον έλεγχο των ανθρώπων και ξεκινούν πυρκαγιές που καταστρέφουν τα δάση μας. 3) Όλα αυτά τα απόβλητα καταλήγουν στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων όπου και θάβονται. Όταν όμως γίνεται αυτό, τα υλικά αυτά σαπίζουν μέσα στο χώμα, χωρίς αέρα, και αυτή η διαδικασία δημιουργεί αέρια, όπως το μεθάνιο (CH4) το οποίο όταν πηγαίνει στην ατμόσφαιρα ενισχύει το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου κατά 24 φορές περισσότερο απ’ ότι το διοξείδιο του άνθρακα. 2

3 Τι είναι η κομποστοποίηση;
Κομποστοποίηση είναι η αξιοποίηση των αποβλήτων της κουζίνας και του κήπου μας και η μετατροπή τους σε χρήσιμο λίπασμα. Όπως γίνεται και στη φύση! Η κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία που εμείς αναπαράγουμε μέσα σε έναν κάδο στο μπαλκόνι ή στον κήπο μας. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή σε όλους μας, αν σκεφτούμε ‘Τι γίνονται τα φύλλα από τα δέντρα το φθινόπωρο;’ Τα φύλλα, με τη βοήθεια των μικροοργανισμών που υπάρχουν στο έδαφος, μετατρέπονται σε χώμα και δίνουν τις θρεπτικές τους ουσίες πάλι στα δέντρα και τα άλλα φυτά. Αυτό που κάνουμε στην οικιακή κομποστοποίηση είναι αυτή ακριβώς η διαδικασία, αλλά μέσα σε έναν κάδο. Μετατρέπουμε δηλαδή όλα τα φύλλα του κήπου μας, αλλά και άλλα υλικά που προέρχονται από την κουζίνα όπως θα δούμε στη συνέχεια, σε χώμα για τα φυτά μας. Για να γίνει αυτό γρήγορα προσπαθούμε να ελέγχουμε τις συνθήκες μέσα στον κάδο και κυρίως να έχει αέρα. 3

4 Γνωρίζουμε 3 επίπεδα κομποστοποίησης
Οικιακή Κομποστοποίηση – σημαίνει κομποστοποίηση βιοαποδομήσιμων υλικών και χρήση του κομπόστ στους κήπους, που ανήκουν στο άτομο που κάνει κομποστοποίηση˙ Κοινοτική Κομποστοποίηση – αυτό σημαίνει κομποστοποίηση από μια ομάδα ανθρώπων σε μια περιοχή (γειτονιά, κήπο, σχολείο, δημοτικό χώρο ...) με σκοπό τη διαχείριση των δικών της αποβλήτων. Το κομπόστ χρησιμοποιείται στη συνέχεια από την κοινότητα. Δημοτική / Βιομηχανική Κομποστοποίηση – σημαίνει κομποστοποίηση βιοαποδομήσιμων υλικών από μια ευρύτερη περιοχή σε μια κεντρική μονάδα λιπασματοποίησης, στην οποία ιδιωτικές εταιρείες αναλαμβάνουν το έργο. Το κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις δικές τους ανάγκες ή να πωληθεί. Μπορούμε να χωρίσουμε την κομποστοποίηση σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτή. Έτσι, έχουμε την Οικιακή Κομποστοποίηση για 1-2 οικογένειες, την Κοινοτική ή Ομαδική Κομποστοποίηση στην οποία υλικά δίνει μια ομάδα ανθρώπων π.χ. ένα σχολείο, μια γειτονιά, ένας σύλλογος κ.λπ. και, τέλος, τη Δημοτική ή Βιομηχανική Κομποστοποίηση όπου τα υλικά μαζεύονται από ολόκληρους Δήμους. Εμείς θα μιλήσουμε για την οικιακή κομποστοποίηση, την οποία μπορείτε να εφαρμόσετε κι εσείς δοκιμαστικά στο σχολείο σας. Ας δούμε όμως τι υλικά θα μπορείτε να φέρετε από το σπίτι ή να βρείτε στο σχολείο, για να τα κομποστοποιήσετε. 4

5 Τι μπορούμε να κομποστοποιήσουμε;
υπολείμματα από ΦΡΟΥΤΑ και ΛΑΧΑΝΙΚΑ υπολείμματα τροφίμων ληγμένα τρόφιμα κατακάθια και τσάι λερωμένο από τρόφιμα χαρτί (π.χ. χαρτοπετσέτες) νεκρά φυτά κομμένο ΓΡΑΣΙΔΙ ΚΛΑΔΙΑ και ΦΥΛΛΑ χαλασμένα φρούτα ζιζάνια από ξεχορτάριασμα χώμα στάχτη από ξύλα πριονίδι κοπριά τρίχες, πούπουλα... Για να δούμε όμως τι άλλο μπορούμε να κάνουμε κομπόστ, εκτός από τα πράσινα απόβλητα που αναφέραμε προηγουμένως. 5

6 Τι δεν ανήκει στην κομποστοποίηση!
- μέταλλα, πλαστικά, γυαλί, υφάσματα... χαρτί μπογιές φάρμακα λάδια μπαταρίες χημικά σκόνη από ηλεκτρικές σκούπες στάχτη και υπολείμματα από νοβοπάν κόκαλα, κρέας γαλακτοκομικά - κόπρανα κατοικίδιων και ανθρώπων Τώρα θα δούμε υλικά τα οποία δεν κάνει να ρίχνουμε στον κάδο κομποστοποίησης. Σίγουρα στον κάδο δε θα βάλουμε το μικρό μας αδερφάκι!!! Τα περισσότερα υλικά που δεν ρίχνουμε στον κάδο μπορούμε να τα ανακυκλώσουμε, σε άλλους κάδους ανακύκλωσης που υπάρχουν στη γειτονιά μας, όπως οι συσκευασίες, οι μπαταρίες, τα λάδια κ.λπ. Ας δούμε όμως τώρα πως είναι οι κάδοι κομποστοποίησης. 6

7 Μέσα σε τί να κάνω κομποστοποίηση;
Για να δούμε τώρα που μπορούμε να κάνουμε οικιακή κομποστοποίηση. Είπαμε προηγουμένως ότι χρειαζόμαστε έναν κάδο κομποστοποίησης. Σε αυτές τις εικόνες μπορείτε να δείτε τους κάδους, πολλούς από τους οποίους μπορούμε να τους φτιάξουμε μόνοι μας, αξιοποιώντας ‘άχρηστα’ υλικά όπως π.χ. ξύλινες παλέτες. Αν θέλουμε όμως μπορούμε να αγοράσουμε έναν κάδο από κάποιο κατάστημα. Το λόγο για τον οποίο χρειαζόμαστε τον κάδο θα τον δούμε αργότερα. Στη συνέχεια θα δούμε που είναι καλύτερα να τοποθετήσουμε τον κάδο μας. 7

8 Που και πως να βάλω τον κάδο μου;
Τοποθετούμε τον κάδο έτσι ώστε: - Να έχει εξασφαλισμένη επαφή με το έδαφος - Να μην έχει μεγάλη απόσταση από την πηγή των οργανικών Να έχει επαρκή χώρο γύρω-γύρω για ανακάτωμα Να είναι προσβάσιμος και με βροχερό καιρό - Να μην είναι εκτεθειμένος σε αέρα, ήλιο, βροχή - Να μην ενοχλεί τους γείτονες Είναι σημαντικό που θα τοποθετήσουμε τον κάδο μας, έτσι ώστε να μας είναι εύκολο να τον χρησιμοποιούμε. Ας δούμε μερικές πρακτικές συμβουλές, πριν προχωρήσουμε στους 4 βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την κομποστοποίησης. 8

9 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Σωστό μέγεθος υλικών ... Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξουμε όταν βάζουμε υλικά στον κάδο κομποστοποίησης είναι το μέγεθός τους. Δεν γίνεται να βάλουμε π.χ. ένα καρπούζι μέσα στον κάδο και να περιμένουμε να γίνει σωστά τη διαδικασία!!! Τα υλικά μας πρέπει να έχουν μικρό μέγεθος. Όσο πιο μικρά είναι, τόσο πιο γρήγορα θα αρχίσουν να μετατρέπονται σε κομπόστ. Όταν έχουμε πολλά κλαδιά μπορεί να είναι χρήσιμο να αποκτήσουμε έναν κλαδοτεμαχιστή που τα μετατρέπει σε ροκανίδι, αλλιώς θα πρέπει να τα σπάσουμε σε όσο πιο μικρά κλαδάκια γίνεται. Το ιδανικό μέγεθος των υλικών φαίνεται στη φωτογραφία με το κινητό που χρησιμεύει ως μέσω σύγκρισης. 9

10 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Κομποστοποιούμε όλα τα υλικά... Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να προσέξουμε όταν κάνουμε κομποστοποίηση είναι η ποικιλία των υλικών που ρίχνουμε μέσα. Δεν γίνεται να πετάμε συνέχεια πατατόφλουδες και να περιμένουμε να γίνουν κομπόστ. Πρέπει να ρίχνουμε όλα τα υλικά που είδαμε στη λίστα προηγουμένως και αν γίνεται να ρίχνουμε περισσότερο τα σκληρά, σα ξύλο, υλικά, δηλαδή το ροκανίδι και τα ξερά φύλλα, χόρτα και κλαδάκια. 10

11 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Εξασφαλίζουμε επαρκή αερισμό... Το τρίτο πολύ σημαντικό πράγμα που πρέπει να προσέξουμε και το αναφέραμε και στην αρχή, είναι τα υλικά και ο κάδος μας να παίρνουν αέρα. Ο αέρας χρειάζεται για τους μικροοργανισμούς που μετατρέπουν τα υλικά σε κομπόστ. Χωρίς αυτόν μπορεί να μυρίσουν άσχημα. Η άσχημη μυρωδιά είναι και ένα είδος συναγερμού που χτυπάει στον κάδο μας και μας λέει να του δώσουμε κι άλλο αέρα. Για να εξασφαλίσουμε τον αέρα φροντίζουμε όταν φτιάχνουμε τον κάδο να αφήνουμε αρκετά ανοίγματα και επίσης, όταν ο κάδος λειτουργεί, να ανακατεύουμε τα υλικά με μια πιρούνα κάθε ημέρες. 11

12 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Εξασφαλίζουμε επαρκή υγρασία... Το τέταρτο και τελευταίο πράγμα που πρέπει να προσέξουμε όταν κάνουμε κομποστοποίηση είναι η υγρασία. Για να ζήσουν οι μικροοργανισμοί που αναφέραμε προηγουμένως, εκτός από αέρα (οξυγόνο) χρειάζονται και νερό. Χωρίς νερό δεν μπορεί να ζήσει τίποτα, και ειδικά για την κομποστοποίηση χωρίς νερό πολύ απλά σταματά. Δεν πρέπει όμως να το παρακάνουμε. Τα υλικά στον κάδο μας πρέπει να είναι πάντα νωπά. Για να ελέγχουμε την υγρασία πρέπει να προσέχουμε όταν ρίχνουμε πολύ ζουμερά υλικά, όπως π.χ. καρπουζόφλουδες, χαλασμένες τομάτες κ.λπ. να έχουμε λίγα ξερά υλικά αποθηκευμένα και να τα χρησιμοποιούμε π.χ. ξερά φύλλα ή ροκανίδι. Με αυτό τον τρόπο δε θα γίνει πολύ υγρός ο σωρός των υλικών μας. Αντίθετα, όταν δεν υπάρχουν υγρά υλικά να ρίξουμε στον κάδο, τότε απλά καταβρέχουμε τα υλικά με λίγο νερό με το λάστιχο ή το ποτιστήρι. Η υπερβολική υγρασία μπορεί να κάνει τα υλικά να μυρίσουν άσχημα. Όπως και πριν, στην περίπτωση του αέρα, έτσι και τώρα, για να λύσουμε το πρόβλημα ανακατεύουμε τα υλικά και προσθέτουμε και λίγα ξερά υλικά να απορροφήσουν την υπερβολική υγρασία. 12

13 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Ελέγχουμε για την σωστή υγρασία ... Υπάρχει τρόπος να καταλάβουμε αν έχουμε την ιδανική υγρασία: Σφίγγουμε μια χούφτα υλικού απ’ το σωρό. Θα πρέπει να στάξουν μερικές σταγόνες. Το υλικό θα πρέπει να παραμένει ενωμένο μετά το άνοιγμα της χούφτας. Αν τρέξει πολύ νερό, το κομπόστ είναι πολύ υγρό και πρέπει να προσθέσουμε ξερά υλικά. Αν δεν πέσει ούτε μια σταγόνα και το υλικό σκορπάει όταν ανοίξουμε τη χούφτα μας τότε είναι πολύ ξερό και χρειάζεται νερό. 13

14 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Τα κάνουμε όλα σωστά; Ας δούμε τώρα πως θα καταλάβουμε ότι όλα πηγαίνουν καλά με την κομποστοποίηση που κάνουμε στον κάδο μας. Μπορούμε μέσα στον κάδο να ρίξουμε γαιοσκώληκες. Αυτοί οι οργανισμοί που τους συναντάμε συχνά, συνήθως όταν βρέχει πολύ, είναι σύμμαχοί μας στην κομποστοποίηση επειδή τρώνε τα υλικά της κουζίνας που πετάμε. Με αυτό τον τρόπο επιταχύνουν την κομποστοποίηση. Αν λοιπόν δεν έχουν εξαφανιστεί οι γεωσκώληκές μας, τότε αυτό είναι μια καλή ένδειξη ότι τα κάνουμε όλα σωστά. Μια άλλη ένδειξη ότι τα κάνουμε όλα σωστά είναι η μυρωδιά του κάδου και του κομπόστ. Αν όλα πηγαίνουν καλά, τότε ο κάδος μας δε μυρίζει άσχημα και το κομπόστ έχει μια ευχάριστη γήινη μυρωδιά, που θυμίζει το βρεγμένο χώμα από τη βροχή στο δάσος. 14

15 Πως να κάνω κομποστοποίηση σωστά;
Πριν τη χρήση του κομπόστ... Για να βεβαιωθούμε ότι το κομπόστ που φτιάξαμε είναι καλό για τα φυτά μας μπορούμε να κάνουμε ένα απλό τεστ. Αφού πάρουμε κομπόστ από τον κάδο μας και ξεχωρίσουμε κάποια υλικά που δεν έχουν γίνει ακόμα κομπόστ, βάζουμε μια μικρή ποσότητα σε ένα δοχείο και φυτεύουμε μέσα μερικούς σπόρους που φυτρώνουν γρήγορα π.χ. φασόλια ή φακές. Αν οι σπόροι φυτρώσουν και κιτρινίσουν τότε αυτό σημαίνει ότι το κομπόστ που φτιάξαμε είναι πολύ φρέσκο ακόμα και πρέπει αν το αφήσουμε να κάτσει για περίπου ένα μήνα, πριν ξανακάνουμε το τεστ. Μπορεί να καταστρέψει τα φυτά μας. Αν οι σπόροι φυτρώσουν και είναι πράσινοι, τότε το κομπόστ μας είναι έτοιμο ή ώριμο όπως λέμε, και μπορούμε να ρίξουμε λίγο σε κάθε φυτό, αντί να χρησιμοποιήσουμε κάποιο χημικό λίπασμα. 15

16 Πως να χρησιμοποιήσουμε το κομπόστ;
Χρήση του κομπόστ... Τελικά, κάνοντας οικιακή κομποστοποίηση έχουμε πολλά οφέλη: Μπορούμε να μειώσουμε τα σκουπίδια που πετάμε στους κάδους κατά 35% τουλάχιστον. Μπορούμε να φτιάξουμε χρήσιμο κομπόστ που θα χρησιμοποιήσουμε στον κήπο και τις γλάστρες μας, χωρίς να ξοδέψουμε χρήματα αγοράζοντας επικίνδυνα για εμάς και το περιβάλλον χημικά λιπάσματα. Προστατεύουμε το κλίμα της γης, επειδή δε συμβάλλουμε στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μαθαίνουμε να κάνουμε μόνοι μας ανακύκλωση και καταλαβαίνουμε έτσι πόσο σημαντικό είναι να μην παράγουμε πολλά σκουπίδια, αλλά και μαθαίνουμε να ανακυκλώνουμε και όσο περισσότερα υλικά μπορούμε, εκτός από αυτά που μετατρέπουμε σε κομπόστ. 16

17 Ας γίνουμε όλοι συμμέτοχοι στη λύση!!!
17