Οπωροκηπευτικά προϊόντα

Παρουσίαση με θέμα: "Οπωροκηπευτικά προϊόντα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οπωροκηπευτικά προϊόντα
Φρούτα - Λαχανικά

2 Φρούτα – κυρίως ώριμοι καρποί  Ως επιδόρπια γλυκιάς γεύσης
Λαχανικά – διάφορα μέρη φυτών  Ως σαλάτες (μη γλυκιάς γεύσης) Ρίζες, βολβοί: πατάτες Φύλλα: σπανάκι Λουλούδια: κουνουπίδι Καρποί: ντομάτες

3 Ποιότητες φρούτων - λαχανικών
Σύμφωνα με την Κοινοτική Νομοθεσία έχουν θεσπιστεί οι παρακάτω ποιοτικές διαβαθμίσεις των Λαχανικών (ισχύουν και για τα φρούτα), με κριτήριο πάντα την Φρεσκάδα - Εμφάνιση - Μέγεθος και Ωρίμανση: Άριστη Ποιότητα (Extraclass), για την ανωτέρη ποιότητα λαχανικών Α' Ποιότητα (Class Α), για τα καλής ποιότητας λαχανικά Β' Ποιότητα (Class Β), για τα σχετικής ποιότητας λαχανικά Γ ' Ποιότητα (Class C), για τα χαμηλής ποιότητας λαχανικά

4 Εφοδιαστική αλυσίδα λαχανικών
Από την ωρίμανση ως την κατανάλωση Παραγωγός  Χονδρέμπορος  Λιανέμπορος  Καταναλωτής Χονδρεμπόριο: χονδρέμποροι πλήρους εξυπηρέτησης, λαχαναγορά, δημοπρατήρια Μεσάζοντες: αντιπρόσωποι παραγωγών, τοπικοί αγοραστές, μετακινούμενοι αγοραστές, αγοραστές βάσει παραγγελιών Λιανεμπόριο: σουπερμάρκετ και αλυσίδες καταστημάτων, τοπικά καταστήματα, μανάβικα, εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων καταστήματα παραγωγού & συνεταιρισμών, λαϊκή αγορά και άλλες υπαίθριες αγορές, επιχειρήσεις εστίασης

5 Γή, προμηθευτές πρώτων υλών, γεωπόνοι
Παραγωγός - Καλλιεργητής Συγκομιδή, διαλογή, συσκευασία, μεταφορά, αποθήκευση, διανομή Χονδρέμπορος - Μεσάζοντες Λιανέμπορος  Τελικός καταναλωτής

6 Λαχανικά

7 Λαχανικά Τα λαχανικά γενικά περιέχουν μεγάλη ποσότητα νερού και δεν αποτελούν, ούτε πηγή ενέργειας, ούτε πηγή πρωτεϊνών. Είναι όμως πλούσια σε άλατα και βιταμίνες, τα οποία στερούνται τα άλλα τρόφιμα. Χρησιμοποιούνται ωμά σε σαλάτες μη γλυκιάς γεύσης ή ως γαρνιτούρες. Χρησιμοποιούνται επίσης αναμεμειγμένα με σάλτσες στην παρασκευή της ρώσικης σαλάτας, μελιτζανοσαλάτας κ.λπ. Από την ντομάτα παράγεται πολτός που χρησιμοποιείται ευρύτατα στη μαγειρική, διότι δίνει ιδιαίτερη γεύση. Τα κρεμμύδια και τα σκόρδα έχουν έντονη γεύση και οσμή και πιστεύεται ότι διαθέτουν θεραπευτικές ικανότητες για την υπέρταση, παθήσεις των νεφρών και καρδιάς, οι δε αγκινάρες ενδείκνυνται για ορισμένες παθήσεις του συκωτιού. Τα καρότα είναι πολύτιμη τροφή γιατί περιέχουν μεγάλη ποσότητα καροτίνης, που μέσα στον οργανισμό μετατρέπεται σε βιταμίνη A. Ανάλογα με το μέρος που καταναλώνουμε, τα λαχανικά χωρίζονται σε 5 βασικές ομάδες: ρίζες, βολβοί, φύλλα, άνθη και καρποί.

8 Ρίζες - Βολβοί Πατάτα Καρότο Παντζάρι Ραπάνι Κρεμμύδι Σκόρδο
Γλυκοπατάτα Bean sprouts Σελινόριζα Μανιτάρια – Τρούφες Πράσα Φινόκιο (Γλυκομάραθο)

9 Φύλλα Μαρούλι Λάχανο (άσπρο, κόκκινο, πράσινο, Βρυξελλών) Σπανάκι
Χόρτα (ραδίκι, βλίτο, πικραλίδα κλπ) Σέλινο Μαϊντανός Άνηθος

10 Άνθη Κουνουπίδι Μπρόκολο Αγκινάρα Σπαράγγια

11 Καρποί Αρακάς Καλαμπόκι Κολοκύθι Κουκί Φασόλια Μπάμια Ελιές

12 Ελιές Η ελιά ευδοκιμεί σε κλίματα εύκρατα χωρίς ακρότητες θερμοκρασίας (με μέση ετήσια θερμοκρασία 16οC) και υγρασίας, για αυτό είναι ευρύτατα διαδεδομένη στη μεσογειακή ζώνη (όπως στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Τουρκία, την Αλγερία και αλλού). Ευδοκιμεί σε πολλές περιοχές του κόσμου, αρκεί η θερμοκρασία να μη κατέρχεται πολύ και για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάτω από το μηδέν. Γι' αυτό και ιδιαίτερα κατάλληλες περιοχές για την καλλιέργειά της είναι οι παραθαλάσσιες. Θρεπτική αξία Ο καρπός της ελιάς είναι πολύ βασικός για τη Μεσογειακή διατροφή, τόσο ως εδώδιμος όσο και επειδή από αυτόν παράγεται το ελαιόλαδο. Ο καρπός της ελιάς είναι πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Η ελιά παρέχει φυτικές ίνες και μέταλλα στον οργανισμό και είναι πηγή βιταμίνης Ε, που είναι φυσικό αντιοξειδωτικό. Περιέχει ανόργανα στοιχεία με βιολογική αξία για τον ανθρώπινο οργανισμό, όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, το κάλιο (σε μεγάλη ποσότητα), το μαγνήσιο, ο φώσφορος και άλλα. Είναι αξιοσημείωτο ότι η περιεκτικότητα της ελιάς σε ασβέστιο είναι μεγαλύτερη όχι μόνο από εκείνη των φρούτων και των λαχανικών, αλλά και των κρεάτων, των ψαριών, του ψωμιού κτλ. Τέλος, η ελιά είναι σημαντική πηγή βιταμίνης Α. Η μέση ενεργειακή τιμή της ελιάς είναι μεγαλύτερη των άλλων φρούτων και λαχανικών.

13 Ελιές Χημική σύσταση καρπού
Ο ελαιόκαρπος χωρίζεται σε τρία κύρια µέρη, το επικάρπιο, το µεσοκάρπιο και το ενδοκάρπιο. Το επικάρπιο ή επιδερμίδα ή μεμβράνη καλύπτει το 1,5-3,5% του βάρους του καρπού. Το µεσοκάρπιο ή σάρκα, καλύπτει το 70-90% του καρπού και τέλος το ενδοκάρπιο ή πυρήνας καλύπτει το υπόλοιπο μέρος του καρπού. Το ενδοκάρπιο ή πυρήνας αποτελείται από το σκληρό ξυλώδες τμήμα, µε συνήθως ένα και πολύ σπάνια δύο ενδοσπέρµια (σπόροι). Τα κύρια συστατικά της σάρκας της ελιάς είναι: • το νερό •το ελαιόλαδο •τα σάκχαρα •οι πρωτεΐνες •τα κόµµεα-ρητίνες •τα οργανικά οξέα (οξικό, οξαλικό, µηλονικό, φουµαρικό, γαλακτικό, τρυγικό, µηλικό και κιτρικό) Η περιεκτικότητα του οξαλικού κυµαίνεται από 0,10-0,17%, του κιτρικού από 0,10-0,15% και του µηλικού από 0,01-0,07% στο νωπό καρπό. Τα οξέα αυτά συναντώνται είτε σε μορφή αλάτων, είτε ελεύθερα. Μέρος των οξέων του καρπού της ελιάς παρασύρεται κατά την επεξεργασία του καρπού στο ελαιουργείο και μεταφέρεται στα απόνερα μαζί µε άλλα υδατοδιαλυτά συστατικά του.

14 Ελιές

15 Ελιές Επεξεργασία της βρώσιμης ελιάς
Βαθμός ωρίμανσης: Κατάλληλες για να διατηρηθούν οι πράσινες ελιές, είναι όταν έχουν πάρει μια γυαλάδα και το χρώμα τους είναι κιτρινωπό ή πρασινοκίτρινο. Οι μαύρες ελιές είναι κατάλληλες για να διατηρηθούν όταν έχουν πάρει το μενεξεδί χρώμα μέχρι τον πυρήνα, και του τύπου Καλαμών όταν το μαύρο τους χρώμα έχει φθάσει σε βαθμό πιο πολύ από το μισό στη σάρκα του καρπού. Τρόπος συλλογής: Τις ελιές μαζεύουμε με το χέρι και όχι με ράβδισμα ή από το έδαφος. Οι θρουμποελιές σε αυτή τη περίπτωση εξαιρούνται. Ελιές χτυπημένες, φαγωμένες από έντομα και ακάθαρτες, είναι ακατάλληλες για διατήρηση. Το διάλεγμα λοιπόν, αποτελεί απαραίτητη προεργασία. Τρόπος μεταφοράς: Προσοχή χρειάζεται και στη μεταφορά τους. Τα καλάθια ή τα κοφίνια που τις μεταφέρουμε, καλό είναι να ντύνονται με χαρτί ή με λινάτσα. Τα δοχεία: Η διατήρηση αλλά και το ξεπίκρισμα των ελιών πρέπει να γίνονται σε δοχεία γυάλινα, πήλινα, μολυβωτά, ξύλινα, νάιλον και ποτέ σε μεταλλικά. Καθαριότητα: Απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή διατήρηση των ελιών αποτελεί η καθαριότητα, καθαρό νερό, καλά πλυμένα δοχεία, καθαρό αλάτι και καθαρά χέρια. Το αλάτι: Πρέπει να μπαίνει σε κανονική αναλογία και να είναι καθαρό. Καλό είναι να δένεται σε τουλουπάνι για να συγκρατεί τις ξένες και άχρηστες ουσίες. Το λάδι: Το λάδι που χρησιμοποιούμε στις διατηρημένες ελιές, πρέπει να είναι άριστης ποιότητας και οξύτητας 0. Για να διατηρήσουν οι ελιές το φυσικό τους χρώμα, πράσινο ή μαύρο, δεν πρέπει να έλθουν σε επαφή με τον αέρα, γι’ αυτό το ξεπίκρισμα αλλά και η διατήρηση τους καλό είναι να γίνονται σε δοχεία με μικρό άνοιγμα, ή να σκεπάζονται με σκέπασμα τυλιγμένο με καθαρό πανί.

16 Εποχικότητα Τα φρούτα και τα λαχανικά παρουσιάζουν «εποχικότητα», δηλαδή η διαθεσιμότητα τους διακυμαίνεται κατά τη διάρκεια του χρόνου. Αυτό το φαινόμενο έχει περιοριστεί σημαντικά με τις καλλιέργειες θερμοκηπίου και την παγκοσμιοποίηση των μεταφορών. Πρέπει να έχουμε πάντα υπόψιν μας ότι τα είδη θερμοκηπίου δεν έχουν τόσο ωραία γεύση όσο τα εποχιακά, παρά την ωραία εμφάνιση τους.

17 Επεξεργασία λαχανικών
Από εμπορευματολογικής άποψης τα λαχανικά κατατάσσονται ανάλογα με την κατάσταση που τα βρίσκουμε στην αγορά σε: 1. Νωπά(Φρέσκα) 2. Επεξεργασμένα όπως: Κονσερβοποιημένα Κατεψυγμένα Αφυδατωμένα Ημιέτοιμα

18 Φρέσκα λαχανικά Έχουν μικρή διάρκεια αποθηκευτικής ζωής
Τα φρέσκα λαχανικά είναι από τα σπουδαιότερα είδη τροφίμων, τόσο από οικονομικής όσο και από θρεπτικής άποψης. Σερβίρονται ωμά ή μαγειρεμένα σε μεγάλη ποικιλία παρασκευών και κατέχουν σημαντική θέση σε όλα τα πιάτα. Οι Ξενοδοχειακές και οι επισιτιστικές επιχειρήσεις, προμηθεύονται μεγάλες ποσότητες από τα παραπάνω είδη, συνήθως σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση, όμως τα είδη αυτά παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες στη διαδικασία της προμήθειάς τους διότι: Έχουν μικρή διάρκεια αποθηκευτικής ζωής Είναι ευαλλοίωτα Παρουσιάζουν συχνές διακυμάνσεις τιμών λόγω της αστάθειας που χαρακτηρίζει την προσφορά και τη ζήτησή τους Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στην προμήθεια των περισσότερων λαχανικών (όπως π.χ. επεξεργασμένα) που πρέπει να εξετάζονται από οικονομικής, ποιοτικής άποψης κ.λπ.

19 Επεξεργασμένα λαχανικά
Τα λαχανικά σε όλες τις μορφές επεξεργασίας και συντήρησης έχουν μεγάλη χρήση στη μαζική παραγωγή γιατί εξασφαλίζουν. Σταθερή ποιότητα Γρήγορη προετοιμασία Μεγάλη ποικιλία Χαμηλό κόστος αγοράς, σε σχέση με τα αντίστοιχα φρέσκα Μεγάλη διάρκεια αποθηκευτικής ζωής Ευκολία στις μεθόδους προμήθειας και στην αποθήκευσή τους Εξαλείφουν τα πρόβλημα της εποχικότητας.

20 Επεξεργασμένα λαχανικά
1. Κονσερβοποιημένα Αγκινάρες, σπαράγγια, καρότα, σέλινο, μανιτάρια, καλαμπόκι, αρακάς, φασολάκια, μπάμιες, ντομάτες (αποφλοιωμένες, πολτός) κ.λπ. 2. Κατεψυγμένα Μετά από προσεκτική διαλογή και καθαρισμό, τα λαχανικά καταψύχονται αμέσως μετά τη συγκομιδή τους. Υπάρχουν όλα τα είδη λαχανικών σ' αυτή τη μορφή (ανάμικτα, πατάτες, λαχανάκια Βρυξελλών κ.λπ.). 3. Αφυδατωμένα Τα αφυδατωμένα λαχανικά χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη διάρκεια ζωής τους και τη φυσική τους γεύση και υπάρχουν: φασολάκια, κρεμμύδια, πατάτες, καρότα, σπανάκι κ.λπ. 4. Ημιέτοιμα Είναι τα λαχανικά που έχουν υποστεί βιομηχανική μεταποίηση, με αποτέλεσμα να απαλλάσσουν το προσωπικό της κουζίνας από την παραδοσιακή διαδικασία παρασκευής, αλλά απαιτούν την παρέμβαση του Chef. Θεωρείται ότι έχουν καλή απόδοση και σταθερή ποιότητα. Ημιέτοιμα λαχανικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι: προτηγανισμένες πατάτες (κατεψυγμένες), αφυδατωμένη πατάτα για πουρέ, κροκέτες κ.λπ.

21 Εναλλαγή καλλιεργειών
Η εναλλαγή της καλλιέργειας των φυτών σε διαφορετικά κάθε χρόνο σημεία του κήπου είναι σημαντική για την διατήρηση των θρεπτικών συστατικών του εδάφους και την αποφυγή παρασίτων και ασθενειών. Ίσως ακούγεται ως υπερβολή για ένα μικρό κήπο, αλλά ακόμα κι εκεί βοηθάει στην καλύτερη εξισορρόπηση των θρεπτικών ουσιών του χώματος. Υπάρχουν τέσσερες οικογένειες φυτών που πρέπει να φυτεύονται κάθε χρόνο σε διαφορετικά σημεία του κήπου: Cucurbits: Κολοκύθι, αγγούρι, πεπόνι Brassicas: Λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, σινάπι Solanums: Πατάτα, τομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα Ψυχανθή: Αρακάς, φασόλι Παντζάρια, μαρούλια, φασόλια, καρότα, αρακάς, πιπεριές και αρωματικά φυτά.

22 Φρούτα

23 Φρούτα Ως φρούτα συνήθως ομαδοποιούμε καρπούς δέντρων ή φυτών που μπορούν να καταναλωθούν χωρίς κάποια επεξεργασία και έχουν γλυκιά κυρίως γεύση. Τα φρούτα είναι πολύ σημαντικά για την υγεία του ανθρώπου, καθώς περιέχουν πολλές βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία -για παράδειγμα, το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, η οποία αν δεν καταναλώνεται συχνά μπορεί ο άνθρωπος να οδηγηθεί σε σκορβούτο. Τα φρούτα, μαζί με τα λαχανικά, βρίσκονται στην δεύτερη βάση της διατροφικής Μεσογειακής πυραμίδας, σύμφωνα με την οποία πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών.

24 Εσπεριδοειδή Πορτοκάλι Περγαμόντο Σαγκουίνι Γκρέιπφρουτ Λεμόνι
Γλυκολέμονο (λάιμ) Κουμκουάτ Μανταρίνι Κίτρο Φράπα

25 Μουροειδή Ακτινίδιο Μύρτιλλο Βατόμουρο Άγριο βατόμουρο Κράνμπερι
Σταφίδα Φράουλα Αγριοφράουλα (χαμοκέρασο) Λαγοκέρασα Σταφύλι Σμέουρο Φραγκοστάφυλο

26 Εμπύρηνοι καρποί Αβοκάντο Ασερόλα Βερίκοκο Ελιά Κεράσι Ροδάκινο
Νεκταρίνι Δαμάσκηνο

27 Τροπικά φρούτα Μπανάνα Καρύδα Παπάγια Χουρμάς Σύκο Μάνγκο Ανανάς Ρόδι
Φρούτο του πάθους Πεπονοειδή Πεπόνι Καρπούζι Πιτάια ή φρούτο του δράκου Γκουάβα

28 Σαρκώδη φρούτα Φρουτώδη λαχανικά Πιπεριά Αγγούρι Κολοκύθα Μελιτζάνα
Μήλο Αχλάδι Μούσμουλο Κυδώνι Φρουτώδη λαχανικά Πιπεριά Αγγούρι Κολοκύθα Μελιτζάνα Ντομάτα

29 Επεξεργασία φρούτων Οι συνηθέστερες μέθοδοι επεξεργασίας των φρούτων είναι οι εξής: Παρασκευή χυμού Παρασκευή μαρμελάδας ή γλυκού του κουταλιού Παρασκευή ζελέ Αποξήρανση

30 Χυμοί Φρούτων Πλύσιμο φρούτων Επιθεώρηση ακαταλλήλων Κοπή - θραύση
Πίεση – απομάκρυνση υπολείμματος Θέρμανση (80οC) (απομάκρυνση χρωστικών) Προσθήκη πηκτινάσης (- πηκτίνες) Ψύξη (4οC) + μετάγγιση (- τριγυκά) Διαύγαση- διήθηση (με καζεΐνη) Παστερίωση (υδρόλουτρο 76,7οC) Θερμή εμφιάλωση

31

32 Μαρμελάδες - Ζελέδες Πλύσιμο φρούτων
Κοπή – θραύση  Διήθηση χυμού για ζελέδες Προσθήκη πηκτίνης pH 3,3 (+ κιτρικό οξύ) Παστερίωση (γυάλινα δοχεία 71,1οC, με θερμό νερό) Ψύξη (15οC) Προς κατανάλωση

33

34 Αποξήρανση

35 Φρούτα & Λαχανικά ανά εποχή και μήνα
Παράρτημα Φρούτα & Λαχανικά ανά εποχή και μήνα

36 Χειμώνας Δεκέμβριος Φρούτα: Μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ, μήλα, αχλάδια Λαχανικά: τα ίδια με το Δεκέμβριο και επιπλέον ράπα, αβοκάντο, άνηθος και μαϊντανός Ιανουάριος Φρούτα: Πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, μήλα Λαχανικά: άνηθος, μαϊντανός, μπρόκολο, παντζάρι, πράσα, ραδίκια, ράπα, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο, αβοκάντο, κουνουπίδι, μαρούλια, καρότο Φεβρουάριος Φρούτα: Τον Φεβρουάριο τα φρούτα είναι τα ίδια που υπάρχουν και τον Ιανουάριο μόνο που τα μήλα αρχίζουν να μειώνονται και απαιτείται συντήρηση στο ψυγείο Λαχανικά: τα ίδια λαχανικά με τον Ιανουάριο και επιπλέον αγκινάρα και αντίδια

37 Άνοιξη Μάρτιος Φρούτα: τα ίδια με τον Φεβρουάριο χωρίς το γκρέιπφρουτ Λαχανικά: τα ίδια λαχανικά με το Μάρτιο και επιπλέον σπαράγγια λευκά και πράσινα, αρακάς και ραπανάκι Απρίλιος Φρούτα: τα ίδια με το Μάρτιο Λαχανικά: Κολοκυθάκια, κουκιά, ράπα (τελευταία), αγκινάρες, αβοκάντο, άνηθος, αρακάς, καρότο, κουνουπίδι, κρεμμύδια φρέσκα, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, μαϊντανός, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πράσο, ραδίκια, σπαράγγια, σέσκουλο, σπανάκι Μάιος Φρούτα: Καλοκαιρινά πορτοκάλια (Βαλένσια), φράουλες, κεράσια, βερίκοκα, μούσμουλα, πρώιμα πεπόνια. Λαχανικά: Αβοκάντο, βλίτα, φασολάκια, πρώιμα αγγούρια, πρώιμες μελιτζάνες, άνηθος, αντίδι, αρακάς, καρότο, κολοκυθάκια, λάχανο, μαϊντανός, μάραθο, μαρούλι, παντζάρι, πιπεριά, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, σπαράγγια και μπρόκολο (τελευταία)

38 Καλοκαίρι Ιούνιος Φρούτα: Βερίκοκα, φράουλες, κεράσια, ροδάκινα (ορισμένες ποικιλίες), καρπούζια, βύσσινα, πεπόνια, αχλάδια, μούσμουλα, πορτοκάλια. Λαχανικά: Ντομάτες, αγγούρι, αβοκάντο, βλίτα, κρεμμύδι, μαϊντανός, ραπανάκια, σκόρδο, σπανάκι, πιπεριά, πατάτες, αρακάς, κολοκυθάκια, μελιτζάνα, φασολάκια Ιούλιος Φρούτα: Βερίκοκα, φράουλες, αχλάδια, σύκα, βύσσινα, κεράσια, ροδάκινα , καρπούζια, πεπόνια Λαχανικά: Αγγούρι, άνηθος, αντίδι, αρακάς, βλίτα, κολοκυθάκια, φρέσκο κρεμμύδι, λάχανο, μαϊντανός, μάραθος, μαρούλι, πιπεριά, ραδίκια, μπάμιες, σέλινο, σέσκουλο, σκόρδο, φασολάκια, ντομάτες, παντζάρια, ραπανάκια, καρότα, κολοκύθες, μελιτζάνες, πατάτες Αύγουστος Φρούτα: Αχλάδια, γκρέιπφρουτ, καρπούζια, μήλα, ροδάκινα, πεπόνια, σταφύλια και σύκα, δαμάσκηνα Λαχανικά: Αγγούρια, άνηθος, αντίδια, βλίτα, καρότα, κολοκύθα, κολοκυθάκια, κρεμμύδι, λάχανο, μαϊντανός, μάραθος, μαρούλι, μελιτζάνες, μπάμιες, παντζάρια, πατάτες, πιπεριές, ραδίκια, ραπανάκια, σέλινο, σέσκουλο, σκόρδο και φρέσκα φασολάκια, ντομάτες

39 Φθινόπωρο Σεπτέμβριος Φρούτα: Σταφύλια, σύκα, αχλάδια, μήλα, δαμάσκηνα, καρπούζι, πεπόνι Λαχανικά: Κολοκυθάκια, ντομάτες, μπάμιες, κρεμμύδια ξερά, πατάτες Οκτώβριος Φρούτα: Ακτινίδια, κυδώνια, μήλα, σταφύλια, λωτοί, ρόδια Λαχανικά: Τελευταία βλίτα, κολοκυθάκια, μάραθος, μελιτζάνες, πιπεριές, ραπανάκια, φασολάκια και ντομάτες αγγούρι, αντίδι, άνηθος, καρότο, κολοκύθα, κουνουπίδι, λάχανο, μαϊντανός, παντζάρι, μαρούλι, πράσο, ραδίκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, μπρόκολο, ράπα, φινόκιο Νοέμβριος Φρούτα: Αχλάδια, μήλα, ρόδια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, πορτοκάλια Λαχανικά: Αντίδι, καρότο, κουνουπίδι, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, μαρούλι, μπρόκολο, παντζάρι, πατάτα, πράσο, ραδίκια, σέλινο, σέσκουλο, σπανάκι, φινόκιο