Προξενιό και Γάμος κατά τη βυζαντινή εποχή

Παρουσίαση με θέμα: "Προξενιό και Γάμος κατά τη βυζαντινή εποχή"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προξενιό και Γάμος κατά τη βυζαντινή εποχή
1 Προξενιό και Γάμος κατά τη βυζαντινή εποχή

2 Αφορμή της εργασίας ο Ερωτόκριτος του
2 Αφορμή της εργασίας ο Ερωτόκριτος του Βιτζέντζου Κορνάρου

3 Λίγα λόγια για τον Ερωτόκριτο
Το πιο σημαντικό γλωσσικό και λογοτεχνικό δημιούργημα της Κρητικής Λογοτεχνίας Αποτελείται από στίχους, ομοιοκατάληκτους 15σύλλαβους Χωρίζεται σε 5 μέρη Δύο είναι οι βασικοί ήρωες του έργου: ο Ερωτόκριτος κι η Αρετούσα Κεντρικό θέμα: ο έρωτας των δύο νέων Τόπος: η Αρχαία Αθήνα, με επιρροές του ιπποτικού πνεύματος της Δύσης Ο γλωσσικός πλούτος του, οι ψυχολογημένοι χαρακτήρες των ηρώων, η κλιμάκωση των δραματικών συγκρούσεων, το φυσιολατρικό στοιχείο δίνουν χαρακτήρα επικής σύνθεσης

4 Η κατάλληλη ηλικία γάμου
Τα παιδιά δεσμεύονται από τους γονείς τους διά της μνηστείας σε μικρή ηλικία. Τα κορίτσια παντρεύονται από τα τους χρόνια, ενώ τα αγόρια στα τους χρόνια. Η κοπέλα κι ο νέος δεν έχουν τη δυνατότητα να συναντηθούν και να ερωτευθούν λόγω του νεαρού της ηλικίας τους αλλά και του γεγονότος ότι η κοπέλα δε βγαίνει από το σπίτι μόνη. Βυζαντινός γάμος

5 Βυζαντινός γάμος Η επιλογή συζύγου
Βάσει νόμου, μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού μόνο ο πατέρας διαλέγει το γαμπρό για την κόρη του χωρίς να εμπλέκεται η μητέρα. Κατά την εποχή των Ισαύρων (8ος - 9ος αι.) η θέση της γυναίκας-μητέρας αναβαθμίζεται κι απαιτείται πλέον η συγκατάθεση και των δύο γονέων ακόμα και για τη μνηστεία. Η δυναστεία των Μακεδόνων (10ος – 11ος αι.) όμως στερεί πάλι αυτό το δικαίωμα από τη μητέρα. Η κόρη έχει το δικαίωμα να επιλέξει μόνη το σύζυγό της, μόνον αν είναι 25 χρόνων και δεν την έχει παντρέψει ακόμα ο πατέρας της (σπάνια περίπτωση). Βυζαντινός γάμος

6 Βυζαντινός γάμος Το Προξενιό
Βοηθός στο έργο του πατέρα για την επιλογή γαμπρού είναι η «νυμφαγωγός» ή «νυμφεύτρια» ή «προμνήστρια» ή «προξενήτρια» ή «κουρκουσούρα» ή «μεσάζων» ή «μεσολαβών» ή «μεσιτεύων». Αυτή αναλαμβάνει να τακτοποιήσει το συνοικέσιο έναντι μεγάλης αμοιβής, η οποία αποτελεί μέρος της προίκας, και κάποιες φορές ήταν παράλογη. Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες μάλιστα αναγκάζονται να εισάγουν σχετική νομοθετική ρύθμιση, η οποία απαγόρευε αμοιβή προξενήτριας μεγαλύτερη των 10 λίτρων χρυσού. Τα πρώτα χριστιανικά χρόνια η προξενήτρια πρέπει να προέρχεται από την τάξη των παρθένων. Αργότερα, όμως, ο ρόλος αυτός δίνεται σε άτομο μεγάλης ηλικίας. Βυζαντινός γάμος

7 Βυζαντινός γάμος Το Προξενιό
Η προξενήτρια βρίσκει το κατάλληλο έτερον ήμισυ βάσει κάποιων προδιαγραφών, οι οποίες αλλάζουν ανάλογα με την κοινωνική τάξη. Τέτοιες είναι: η ανατροφή, η κοσμιότητα, η σωφροσύνη και γενικότερα η αρετή ψυχής. Επίσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι δεν επιτρέπεται γάμος με μοναχό ή μοναχή, ανάμεσα σε άτομα διαφορετικής θρησκείας κι ανάμεσα σε συγγενείς. Βυζαντινός γάμος

8 Βυζαντινός γάμος Μνηστεία - Γάμος
Αφού προτείνεται ο υποψήφιος γαμπρός από την προξενήτρια κι επιλέγεται από τον πατέρα, ζητείται κι η άποψη της υποψήφιας νύφης. Έπειτα τελείται η προκαταρκτική πράξη γάμου, η οποία συνίσταται είτε σε δεσμό είτε σε αρραβώνα. Μετά τη σύναψη του δεσμού ή του αρραβώνα, ο μνηστήρας μπορεί να επισκέπτεται τη μέλλουσα σύζυγό του στο σπίτι της φέρνοντας τα ανάλογα δώρα. Ο γάμος τελείται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα κι αφού οι μελλόνυμφοι έχουν συμπληρώσει το απαιτούμενο όριο ηλικίας. Βυζαντινός γάμος

9 Η συμμετοχή της Εκκλησίας στη βυζαντινή μνηστεία
Από κάποια εποχή και μετά: ο αρραβώνας συνοδεύεται από ιερή ευλογία ανταλλάσσεται και δαχτυλίδι στο «προικοσύμφωνο» η συγγραφή ξεκινά με το σύμβολο του Σταυρού είναι συχνές οι επικλήσεις στη βοήθεια της Παναγίας, του Ιησού, του Ιωάννη του Προδρόμου κι άλλων αγίων Βυζαντινός γάμος

10 Βυζαντινός γάμος Είδη γάμου
Τα πρώτα βυζαντινά χρόνια συνηθίζεται ο «άγραφος» γάμος, όπου απαιτείται μόνο προφορική συναίνεση των γονέων και των ενδιαφερομένων χωρίς θρησκευτική ή πολιτική τελετή. Από τον 9ο αιώνα συνηθίζεται ο «έγγραφος» γάμος, κατά τον οποίο προαπαιτείται η επισφράγιση της συμφωνίας με την υπογραφή δεσμευτικών εγγράφων. Στο «προικοσύμφωνο» ή «προικοσυμβόλαιο» ή «πράξη νυμφαγωγίας» δηλώνεται: το μέγεθος και το περιεχόμενο της προίκας ή «φερνής» που δίνεται από την οικογένεια της νέας (μετρητά, ενδύματα, υφαντά φτιαγμένα από την ίδια, κοσμήματα, δούλοι, ζώα κλπ., ανάλογα με την κοινωνική τάξη) η προίκα από την οικογένεια του νέου και η «προγαμιαία δωρεά» (το «θεώρετρο» ή «υπόβολο») του γαμπρού προς τη νύφη (χρήματα ή γη), η οποία υπολογίζεται ανάλογα με την προίκα και προορίζεται για την εξασφάλιση της γυναίκας σε περίπτωση θανάτου του συζύγου Βυζαντινός γάμος

11 Ομάδα εργασίας Ευαγγελία Γαϊδατζή Θανάσης Δερμεντζής Πέτρος Μποσκοψίου