Περικλής Λουκόπουλος Πάνος Καρδάσης { pl | kardasis Εφαρμογές Πληροφοριακών Συστημάτων H oπτική γωνία των οργανωτικών δομών.

Παρουσίαση με θέμα: "Περικλής Λουκόπουλος Πάνος Καρδάσης { pl | kardasis Εφαρμογές Πληροφοριακών Συστημάτων H oπτική γωνία των οργανωτικών δομών."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Περικλής Λουκόπουλος Πάνος Καρδάσης { pl | kardasis }@co.umist.ac.uk Εφαρμογές Πληροφοριακών Συστημάτων H oπτική γωνία των οργανωτικών δομών

2 2  Να παρέχει γενικές γνώσεις πάνω σε μεθοδολογίες μοντελοποίησης των στόχων και των δομών ενός οργανισμού  Να εμβαθύνει στην περιγραφή συγκεκριμένων εργαλειών μοντελοποίησης  Να παρουσιάσει τον τρόπο χρήσης / εφαρμογής των προαναφερθέντων εργαλείων  Να δόσει παραδείγματα από ένα πρόγραμμα εξυγείανσης ηλεκτρικών εταιρειών στην Ευρώπη Σκοπός της παρουσίασης

3 3 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

4 4 Προσεγγίσεις στο χώρο της μοντελοποίησης ObjectFunctional UMLUML BOOCHBOOCH OMTOMT ObjectoryObjectory E-RE-R JSDJSD NIAMNIAM SASDSASD SADTSADT IDEF0IDEF0 SSADMSSADM Informational KAOS [Lamswerde]KAOS [Lamswerde] F3 [Bubenko]F3 [Bubenko] i* [Yu]i* [Yu] GBRAM [Anton]GBRAM [Anton] IntentionalPolicy The GUIDE Project [IBM]The GUIDE Project [IBM] The Ross Method [Ronald Ross]The Ross Method [Ronald Ross] TEMPORATEMPORA [Herbst][Herbst] [Greenspan & Rosca][Greenspan & Rosca] Social RADsRADs Role Interaction NetsRole Interaction Nets ORDIT [Dobson]ORDIT [Dobson] i* [Yu]i* [Yu]

5 5 Στοχοκεντρικές προσεγγίσεις στην τεχνολογία απαιτήσεων Συλλογή απαιτήσεω ν Διαπραγμάτευσ η απαιτήσεων Ανάπτυξη προδιαγραφών Αξιολόγηση απαιτήσεω ν Συλλογή απαιτήσεω ν Κατανόηση της ανάγκης για αλλαγή Παροχή του πλαισίου για διαπραγμάτευση στα πλαίσια της τεχνολογίας απαιτήσεων Συσχέτιση των επιχειρησιακών στόχων με τα τμήματα του συστήματος Αξιολόγηση των προδιαγραφών του συστήματος σε σχέση με τους επιχειρησιακούς στόχους Κατανόηση της παρούσας κατάστασης του οργανισμού MBO IE ISAC F 3 [Smith, 1993] - Decision support SIBYL REMAP KAOS GBRAM Τhe NFR framework [Ben Achour, 1998] - Goal & scenarios [Wilson, 1995] - Safety critical systems GQM GOMS ORDIT [Ellis, 1994] - Goal based workflow i*

6 6 i* i* Κάθε οργανισμός περιγράφεται μέσω σχέσεων εξάρτησης μεταξύ φορέων ρόλων. ‘Ενας φορέας ρόλου είναι μια οντότητα που εκτελέι ενέργειες με σκοπό την πραγματοποίηση επιχειρησιακών στόχων. Στόχοι, αφηρημένοι στόχοι και καθήκοντα εμφανίζονται σε γραφήματα, όντας συνδεδεμένα με δύο ειδών σχέσεις: (1) σχέσεις τρόπου - αποτελέσματος, μεταξύ στόχων και καθηκόντων, και (2) σχέσεις οργάνωσης, μεταξύ στόχων και υποστόχων, καθηκόντων και υποκαθηκόντων, κ.λπ.

7 7 F 3 (Μοντέλο Στόχων) Το μοντέλο των στόχων του F3 παρουσιάζει τα κίνητρα και τις προθέσεις πίσω από τη λειτουργία ενός οργανισμού, μαζί με τα προβλήματα που εμποδίζουν την πραγματοποίηση των επιχειρησιακών στόχων. Βασικές έννοιες στο μοντέλο αυτό είναι ο «στόχος», το «πρόβλημα», το «αίτιο», η «αδυναμία», η «απειλή», και η «ευκαιρία». Δύο είδη σχέσεων υπάρχουν μεταξύ των τμημάτων του μοντέλου: η σχέση «υποστηρίζει» και η σχέση «εμποδίζει».

8 8 REMAP

9 9 KAOS Στην μεθοδολογία KAOS οι αφηρημένοι επιχειρησιακοί στόχοι τελικά μετασχηματίζονται σε άλλους πιο υλοποίησιμους που εμπλέκουν λειτουργίες, αντικείμενα και περιορισμούς του υπό ανάπτυξη λογισμικού.

10 10 GQM Στη μεθοδολογία GQM, οι στόχοι ορίζονται βάσει αντικειμένων (π.χ. κομματια κώδικα), σκοπό (π.χ. πρόβλεψη), επίκεντρο (π.χ. συντηρησιμότητα του κώδικα), και οπτική γωνία (π.χ. συντηρητής). Κάθε στόχος οδηγεί σε ερωτήσεις (π.χ. ποια είναι η δομή του κώδικα;). Κάθε ερώτηση οδηγεί σε κριτήρια μέτρησης (π.χ. πλήθος γραμμών σχολίων ανα 1Κ κώδικα).

11 11 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

12 12 Οι τρεις οπτικές γωνίες

13 13 Οργάνωση  Για την περιγραφή των επιχειρησιακών στρατηγικών  Μοντελοποίηση επιχειρησιακών στόχων  Για την περιγραφή των επιχειρησιακών δομών  Μοντελοποίηση ρόλων και φορέων ρόλων  Για την περιγραφή των επιχειρησιακών τακτικών  Μοντελοποίηση οργανωτικών κανόνων

14 14 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

15 15 Μοντελοποίηση στόχων  Η μοντελοποίηση επιχειρησιακών στόχων συντελεί στην ανάπτυξη “πλεγμάτων” στόχων, μέσα στα οποία η συνεχής αποσαφήνιση τους οδηγεί στον προσδιορισμό ενός συγκεκριμένου προϊόντος που πληρεί τις αρχικές απαιτήσεις του οργανισμού.  Ο χώρος εμπλέκει γνώσεις προερχόμενες από διαφορετικές γνωστικές περιοχές:  διαχείριση επιχειρήσεων, κοινωνικές επιστήμες, πληροφορική και επιστήμη των υπολογιστών.

16 16 Ο ορισμός του “στόχου”  Ο όρος εμπεριέχει τις έννοιες:  στόχος: μία κατάσταση που επιθυμούμε να επιτύχουμε  πρόθεση: μία απόφαση που πρέπει να ληφθεί για να επιτευχθεί ένας στόχος  σκοπός: εδώ δίνεται έμφαση στο αποτέλεσμα των ενεργειών μας  Οι στόχοι εκφράζουν και ζητήματα διαδικαστικά και ποιοτικά  π.χ. “βελτίωση της διαδικασίας συλλογής λογαριασμών, λογιστικών και μετρήσεων”.  Π.χ. “διασφάλιση της ποιότητας του προϊόντος”.

17 17  Κάθε επιχειρησιακή διαδικασία συνδέεται με κάποιο στόχο  ‘Ενας στόχος ισοδυναμεί με ένα μετρήσιμο σύνολο καταστάσεων, προθέσεων ή στρατηγικών κατευθύνσεων  ‘Ενας στόχος εκφράζεται με ένα ρήμα και “n” παραμέτρους Παραδείγματα: Ensure (verb) always (time) accurate billing (object) Reduce (verb) power failures (object) by 10% (quantity) for the 5 forthcoming years (time) Estimate (verb) load needs (object) efficiently (manner) Ο ορισμός του “στόχου”

18 18 Το μετα-μοντέλο των στόχων

19 19 Συμβολισμοί στα μοντέλα των στόχων OR AND Υλοποίηση Process AND/OR

20 20 Η σημασιολογία των γράφων

21 21 Παράδειγμα γράφου στόχων Estimate load needs efficiently Choose estimation agents Select estimation means Make forecast Separate district Separate region Central estimation Define forecast periodicity Define estimation criteria Make shifting forecast Make short term forecast Make long term forecast Use forecast efficiently OR AND AND/OR

22 22 Πίνακες ζητημάτων - στόχων

23 23 Πίνακες συσχέτισης στόχων

24 24 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

25 25 Μοντελοποίηση ρόλων και φορέων ρόλων  Σκοπός  Να περιγράψει τον τρόπο συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών φορέων ρόλων μέσα σε ένα οργανισμό (π.χ. άτομα, πληροφοριακά συστήματα, ομάδες εργασίας, κ.λπ.)  Οι φορείς ρόλων συνεργάζονται  μοιράζονται κοινούς στόχους  πραγματοποιούν τους στόχους τους μέσα από τους ρόλους που παίζουν  Οι φορείς ρόλων έχουν στόχους  στόχο καλούμε το επιθυμητό αποτέλεσμα πού δύναται να επιτευχθεί με την εκτέλεση μιας επιχειρησιακής δραστηριότητας (ή ολόκληρης διεργασίας).

26 26 Ορισμός του όρου “ρόλος”  ‘Ενας ρόλος αποτελείται από ένα σύνολο δραστηριοτήτων, όπως στα ακόλουθα παραδείγματα:  Μια ομάδα: “Τμήμα Μηχανοργάνωσης”, “Λογιστήριο”.  ‘Ενα πόστο: “Διευθυντής του Τμήματος Ανάλυσης”, “Γενικός Διευθυντής”.  Κλάση προσώπων: “Μέλος του Συνδικαλιστικού Οργάνου”, “Πελάτης”.  Μια αφηρημένη έννοια: “Αρχειοθέτηση Τιμολογίων”.  ‘Ενας ρόλος υφίσταται ανεξάρτητα από το ποιος τον παίζει σε μία συγκεκριμένη στιγμή.  ‘Ενας φορέας ρόλων μπορεί να παίζει περισσότερους του ενός ρόλους.  Π.χ. Ο ίδιος φορέας μπορεί να παίζει το ρόλο του “υπουργού”, και το ρόλο του “μέλους του κοινοβουλίου”.

27 27 Παραδείγματα ρόλων και φορέων ρόλων  Το “κεντρικό κατάστημα” παίζει δυο ρόλους:  Διαχείριση λογαριασμών πελατών  ‘Εκδοση λογαριασμών  Το “τμήμα μηχανικών συστημάτων” παίζει δυο ρόλους:  Ανάπτυξη απαιτήσεων για καινούριους υποσταθμούς  ‘Ελεγχος προδιαγραφών νέων υποσταθμών

28 28 To μετα-μοντέλο ρόλων - φορέων

29 29 Διαγράμματα ρόλων - φορέων

30 30 Παραδείγματα C To summarise data collected by all meter readers Meter Data Collection Goals: To perform meter reading for a number of meters Local Office Meter Reader plays Meter Reading Goals: Meter Data Collection awaits completion of Meter Reading

31 31 Παραδείγματα To bill customers for electricity consumption & special services Central Billing Goals: To keep track of customers’ payment details Central Office plays Customer Accounting Goals: Billing needs customer data kept by Accounting Accounting needs billing data to update customer data R R

32 32 Service Requesting Customer District Customer Section District Technical Section Region Administration Office Service Administrative Handling Service Providing Service Authorising Goal: To get connected to the electricity network Goal: Administer servicing of customer’s request for electricity Deal with contractual and financial matters Goal: Authorise service provision to the customer Deal with customer installation logistics Ι Ι R A Goal: Investigate all technical parameters Calculate required materials and costs Construct new customer installation and connect it to the network R plays R Get connected to electricity network Await application acceptance Await authorisation Money Need customer details Ικανοποίηση αίτησης για παροχή ηλεκτρισμού

33 33 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

34 34 Το μετα-μοντέλο των οργανωτικών κανόνων

35 35 Παράδειγμα κανόνων σε σχέσεις στόχων No more than 15 machines are permitted per 100sqm It is prohibited for private companies to own all production units

36 36 Παραδείγματα κανόνων σε σχέσεις ρόλων A sales representative must have the authority of branch manager in order to reject customer applications

37 37 Πρόοδος της παρουσίασης  Παρουσίαση μεθοδολογιών  Τοποθέτηση του προτεινόμενου πλαισίου  Η έννοια του επιχειρησιακού στόχου  Η έννοια του ρόλου και του φορέα ρόλου  Η έννοια του οργανωτικού κανόνα  Τρόπος χρήσης των τεχνικών μοντελοποίησης

38 38 Δραστηριότητες στην τεχνολογία απαιτήσεων Συλλογή απαιτήσεων Διαπραγμάτευση απαιτήσεων Ανάπτυξη προδιαγραφών Αξιολόγηση απαιτήσεων   

39 39 Σενάριο τρόπου εργασίας  Προσδιορισμός των ρόλων, φορέων ρόλων, και των αρμοδιοτήτων σε διαγράμματα ρόλων - φορέων ρόλων.  Ανάπτυξη γράφων στόχων της παρούσας κατάστασης της εταιρείας από διαγράμματα ρόλων - φορέων ρόλων.  Συλλογή απαιτήσεων / στόχων για αλλαγή της παρούσας κατάστασης κατά τν διάρκεια συσκέψεων.  Ανάπτυξη ενός μοντέλου μετάβασης από την παρούσα στη μελλοντική κατάσταση με τν μορφή ενός γράφου “πρόθεσεων”.  Αναγνώριση εναλλακτικών σεναρίων.  Αξιολόγηση των σεναρίων.

40 40

41 41  Η λειτουργία του οποιουδήποτε συστήματος βασίζεται στην προσπάθεια το σύστημα αυτό να ικανοποιήσει στόχους που τέθηκαν (συνειδητά ή μη) μέσω μιας στοχο- κεντρικής διαδικασίας.  Η μετάβαση από αφηρημένους σε πιο υλοποιήσιμους στόχους βασίζεται σε  ένα οργανωμένο και  αλληλοεξαρτούμενο σύνολο μικρότερων αλλαγών  Η πραγματοποίηση αυτών των αλλαγών είναι διαδικασία βαθμιαία Στοχο-κεντρική αλλαγή

42 42 Καταγραφή παρούσας Κατάστασης Προσδιορισμός Μελλοντικών Απαιτήσεων Ανάπτυξη Εναλλακτικών Σχεδίων Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σχεδίων Τι απαιτήσεις υπάρχουν για την μελλοντική κατάσταση; Τί προσπαθεί να πετύχει ο οργανισμός αυτή τη στιγμή; Πώς μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι για την μελλοντική κατάσταση; Πόσο καλά ικανοποιούνται οι στόχοι του οργανισμού από τις προτεινόμενες λύσεις; Συνοπτικά ο τρόπος εργασίας

43 43 …για την ανάπτυξη συστημάτων Data Bases Μελλοντικό πληροφοριακό σύστημα Παρούσα κατάσταση του οργανισμού Επιχειρησιακοί στόχοι, ρόλοι, κανόνες, κ.λπ. Νέες στρατηγικές, αρχιτεκτονική πληροφοριακού συστήματος Τεχνολογία Απαιτήσεων

44 44 …για αναδιοργάνωση Research & Development Production Finance Commercial Process Leader Process Leader Process Leader Customer Team Order Fulfillment Complaint Treatment New Product Introduction Ιεραρχική οργάνωση επιχείρησης Πελατο-κεντρική, στοχο-κεντρική οργάνωση Τεχνολογία Απαιτήσεων

45 45 ATTICA 5.4 TS DISTRICT TS CS MAC/THR 5.5 TS DISTRICT TS CS PEL/EPIR 5.6 TS DISTRICT TS CS CENTRAL 5.7 TS DISTRICT TS CS ISLANDS 5.8 TS DISTRICT TS CS DED 5.3 STANDARDS MAINTENANCE 5.1.5 MONITORING DNES 5.1.4 TECHNOLOGY WATCH TECHNICAL INFRASTRUCTURE (DECOD 5.1, DSD 5.2) Παρούσα κατάσταση

46 46 Παροχή Ηλεκτρισμού G0G0 G 1,1 G 1,2 G i,1 G i,2 G i,j G i,j+1 G i,n... Role 1 Role 2 Role n Actor 1 Actor 2 Actor n G i,1 G i,2 G i,j...... G i,j+1 G i,n...... Οι στόχοι που εμφανίζονται σε κάθε ρόλο στηρίζουν την ικανοποίηση ενός επιχειρησιακού στόχου. Ικανοποίηση αιτήσεων πελατών Συσχέτιση των διαδικασιών με τους επιχειρησιακούς στόχους

47 47 Στόχοι από τα μοντέλα ρόλων - φορέων ρόλων Παράδειγμα: Ικανοποίηση αίτησης για παροχή ηλεκτρισμού

48 48 Διερεύνηση προβλημάτων και ευκαιριών Πίνακας Συσχέτισης Στόχων

49 49 Μοντελοποίηση της διαδικασίας της αλλαγής

50 50 Καταγραφή νέων δεδομένων Απαιτήσεις για το μελλοντικό σύστημα Καταγραφή Εξωτερικών Παραγόντων  

51 51 Modelling scenarios for change The current state Contextual forces ESIC Distribution requirements Change Process Model The current state Run ESIC distribution Satisfy customer requests Supply L/V customers with electricity A1, A4,... A6, A39’, A4 Ensure product quality Minimise operational costs Alter characteristics of existing customer installation Ensure safe and continuous electricity provision Handle financial aspects of electricity supply to customers Change ESIC distribution to comply to the E.U. rules Enter the competition market Introduce means for TPA Contextual forces ESIC Distribution requirements... Achieve higher rate of return Develop a customer oriented culture Reduce debt Improve billing cycle and accounting procedures Introduce structural unbundling When necessary to visit Distribution offices apply one point contact procedures Προς την ανάπτυξη του μοντέλου μετάβασης

52 52 To μοντέλο της μετάβασης Reorganise the ESIC distribution to comply with the E.U. rules IMPROVE Serve efficiently non eligible customer Ιεραρχία στόχων που αφορούν σε επιχειρησιακές αλλαγές Οι νέες επιχειρησιακές διαδικασίες είναι προσαρτημένες στα φύλλα του γράφου. (A1*, A15’*, A17’*, C8’*, A7*,...) INTRODUCE Introduce intelligent front desk for serving efficiently non eligible customers IMPROVE Improve current practices for serving efficiently non eligible customers IMPROVE Exploit distribution network in a competitive environment INTRODUCE Undbundle technical services and customer operations Μοντέλο Μετάβασης

53 53

54 54 CG CG1 CG2 CG3 Στόχοι Παρούσας Κατάστασης Απαιτήσεις για μετάβαση σε μια νέα κατάσταση: υπό συζήτηση FG Change goal CG Introduce alternative to CG Improve CG1 Cease CG2Maintain CG3 Introduce manner M2 for improving CG1 Improve CG1 using manner M1 Σχέδιο για τη μετάβαση στην μελλοντική κατάσταση Διαπραγμάτευση

55 55 G1 G1.1 G1.2G1.3 G1.1.1 G1.1.2 G1.2.1 G1.2.2 AND/OR resolution 2  N(Gi) - 1 Αναγνώριση σεναρίων OR resolution  N(Gi) AND resolution N(G) =  N(Gi)

56 56 Η διαδικασία της αξιολόγησης συνοπτικά Στρατηγικά κριτήρια Ελάττωση του πλήθους των πιθανών σεναρίων Ποιοτική αξιολόγηση των επιλεγμένων σεναρίων Στρατηγικά κριτήρια Ποσοτική αξιολόγηση των επιλεγμένων σεναρίων Λειτουργικά κριτήρια Τελική επιλογή Στρατηγικά κριτήρια

57 57 Ελάττωση των πιθανών σεναρίων Removed due to the Productivity Criterion Replace with AND Removed due to the Product Quality Criterion

58 58 Ποιοτική αξιολόγηση Τα Ventana GroupSystems είναι ένα σύνολο εργαλείων για συλλογική λήψη αποφάσεων που βοηθούν στην αναγνώριση, καταγραφή και επεξεργασία επιχειρησιακών στόχων. Χρήσιμα εργαλεία Categoriser Electronic Brainstorming Group Outliner Topic Commenter Vote

59 59 Ποιοτική αξιολόγηση Δόμηση και κατηγοριοποίηση στόχων

60 60 Ποιοτική αξιολόγηση: ψηφοφορία

61 61 Ποσοτική αξιολόγηση σεναρίων