Ονόματα της Θεοτόκου Σχολικό έτος: Μάθημα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Διδάσκων: Πέτσας Νικόλαος Συνεργάστηκαν οι μαθητές: Καραδούκας Κωνσταντίνος,

Παρουσίαση με θέμα: "Ονόματα της Θεοτόκου Σχολικό έτος: Μάθημα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Διδάσκων: Πέτσας Νικόλαος Συνεργάστηκαν οι μαθητές: Καραδούκας Κωνσταντίνος,"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ονόματα της Θεοτόκου Σχολικό έτος: 2013-2014 Μάθημα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Διδάσκων: Πέτσας Νικόλαος Συνεργάστηκαν οι μαθητές: Καραδούκας Κωνσταντίνος, Λιοτόπουλος Κοσμάς, Ανδρεάδης Στυλιανός, Κουταλιός Γιώργος

2 Εισαγωγή Το όνομα της Παναγίας συνοδεύεται από ένα πλήθος επιθέτων και προσωνυμιών που της έχουν αποδοθεί. Ξεπερνούν τα 1500 επίθετα που έχουν αποδοθεί στη μητέρα του Χριστού. Ο κάθε ερευνητής όλο και νομίζει ότι ολοκλήρωσε τον κατάλογο και όλο και κάποιο νέο προκύπτει. Η επωνυμία Παναγία (προσωνυμία από τον 3ο αιώνα, ως η αγιότερη από όλους τους αγίους), έχει καθιερωθεί ως η πιο συνηθισμένη επίκληση της Θεοτόκου. Η αγάπη, η γόνιμη σκέψη και η επινοητικότητα του ελληνικού λαού, γεννά συνεχώς και νέα επίθετα για την Παναγία, που μπορούν να χωριστούν σε πολλές κατηγορίες.

3 Κατηγορίες ονομάτων (1) 1. Από την παράσταση της Παναγίας στην εικόνα: Τέτοια επίθετα είναι η Βρεφοκρατούσα, η Γλυκοφιλούσα, η Γαλακτοτροφούσα, η Πλατυτέρα των Ουρανών, η Οδηγήτρια, Δεξιοκρατούσα ή Δεξιά, Μεγαλομάτα. 2. Από τον τόπο Της: Έτσι υπάρχει η Παναγία η Αθηνιώτισσα, η Καστριώτισσα, η Πυργιανή, η Σπηλιανή, η Μεγαλοσπηλαιώτισσα, η Θαλασσινή, η Καλαμού, η Καμινιώτισσα, η Ολυμπιώτισσα και άλλα. 3. Από την τεχνοτροπία του ναού Της: Τέτοια επίθετα είναι η Θολοσκέπαστη, η Μολυβδοσκέπαστη, η Πελεκητή, η Κρεμαστή, η Μαρμαριώτισσα. 4. Από το όνομα του κτήτορα του ναού ή της μονής Της: Τέτοια επίθετα είναι Παναγία η Παχειά, η Γλυκειά, η Περλιγκού, η Λυκοδήμου, η Κοροβιλιά.

4 Κατηγορίες ονομάτων (2) 5. Από το μήνα που εορτάζεται η Παναγία: Βρεχούσα, Αυγουστιανή, Δεκαπεντούσα, Τριτιανή, Μεσοσπορίτισσα. 6. Από τα θαύματα της Παναγίας: Γοργοϋπήκοος, Ελεούσα, Ελεήστρα, Γιάτρισσα, Θεραπεία, Υγεία, Ψυχοσώστρα, Παρηγορήτρα,, Φανερωμένη, Μυροβλύτισσα. 7. Εγκωμιαστικά από την έξαρση της αγάπης των πιστών. Συνήθως χρησιμοποιείται επίθετο με πρώτο συνθετικό το χρυσό: Χρυσοκελλαριά, Χρυσοσπηλιώτισσα, Χρυσοπηγή, Χρυσογαλούσα, Χρυσοποδαρίτισσα, Χρυσοχέρα. 8. Αυτά που Της έδωσαν οι υμνογράφοι της Εκκλησίας. Κυρίως προέρχονται από τον Ακάθιστο Ύμνο: Αμόλυντος, Υψηλοτέρα, Καθέδρα, Κλίμαξ, Σκέπη, Παράκλησις, Επίσκεψις, Καταφυγή, Κεχαριτωμένη.

5 Προσωνυμίες της Παναγίας που χρησιμοποιούνται στην περιοχή μας Κάθε περιοχή της χώρας μας έχει δημιουργήσει διαφορετικά ονόματα προς τιμή της Θεοτόκου. Συνήθως στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν και εκκλησίες με τα ονόματα αυτά. Μερικές προσωνυμίες που χρησιμοποιούνται στην πόλη μας την Θεσσαλονίκη είναι: Αχειροποίητος Δέξα, Δεξιά και Δεξιοκρατούσα Λαβίς, Λαγκαδιώτισσα, Λαγκοβάρδα, Λαγουδιανή Μήτηρ σοφίας, Μήτηρ της Ζωής, Μήτηρ των Πιστών, Μήτηρ Χριστού, Μητρόθεος, Μητροπάρθενος, Μηχανιώνας Νέα Παναγιά Χαλκέων

6

7 Γνωστά ονόματα της Θεοτόκου (1) Παναγία η Γοργοϋπήκοος: Η γνωστότερη μετά την "Πορταΐτισσα" θαυματουργή εικόνα του Αγίου Όρους που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου από το 1646. Η Παναγία η Γοργοϋπήκοος είναι πολύ θαυματουργή, ιατρεύει διάφορες ασθένειες, χαρίζει παιδιά σε άτεκνα ζευγάρια, φανερώνει απολεσθέντα αντικείμενα, προστατεύει όσους κινδυνεύουν στη θάλασσα κ.α Παναγία ἡ Ε ἰ κοσιφοίνισσα: Μονή στο όρος Παγγαίο. Η ίδρυση της Μονής ανάγεται στα χρόνια του επισκόπου Φιλίππων Σώζοντος, ο οποίος έλαβε μέρος στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.). - ο κτήτωρ της Μονής βρισκόταν σε μια μικρή όαση όπου είχε είκοσι φοίνικες, εκεί έλαβε εντολή από τον άγγελο της Θεοτόκου για την ανέγερση της Μονής και σε ανάμνηση της τοποθεσίας την ονόμασε «Παναγία η Εικοσιφοίνισσα».

8 Διάσημα ονόματα της Θεοτόκου (2) Παναγία Αντιφωνήτρια: Στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου ευρίσκεται η εικόνα της Παναγίας της «Αντιφωνήτριας». Ονομάστηκε έτσι όταν η εικόνα της μίλησε στην κόρη του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Πλακιδία, όταν αυτή επισκέφτηκε την Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Παναγία της Τήνου Παναγία του Σουμελά (βρίσκεται στην Τραπεζούντα) Παναγία των Βλαχερνών (βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη)

9

10 Δικτυογραφία http://el.wikipedia.org http://users.sch.gr/babaroutsoup/pareababa/epikoinonia/onoma.ht m#Τα_ονόματα_της_Θεοτόκου_Παναγίας http://users.sch.gr/babaroutsoup/pareababa/epikoinonia/onoma.ht m#Τα_ονόματα_της_Θεοτόκου_Παναγίας http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/agiologion/panagia_onomata. htm http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/agiologion/panagia_onomata. htm http://piotermilonas.blogspot.gr/2013/08/blog-post_8.html

11 Σας ευχαριστούμε πολύ!!!