Ενδεικτική διδασκαλία Β Δημοτικού στο μάθημα της Γλώσσας Αφού καλημερίσουμε το πρωί στην τάξη ρωτάμε αν είναι καλά αν κάποιος γιορτάζει κ.λ.π. Ετοιμάζουμε.

Παρουσίαση με θέμα: "Ενδεικτική διδασκαλία Β Δημοτικού στο μάθημα της Γλώσσας Αφού καλημερίσουμε το πρωί στην τάξη ρωτάμε αν είναι καλά αν κάποιος γιορτάζει κ.λ.π. Ετοιμάζουμε."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ενδεικτική διδασκαλία Β Δημοτικού στο μάθημα της Γλώσσας Αφού καλημερίσουμε το πρωί στην τάξη ρωτάμε αν είναι καλά αν κάποιος γιορτάζει κ.λ.π. Ετοιμάζουμε τα παιδιά για την ορθογραφία τη γράφουμε και την αξιολογούμε κάνοντας παρατηρήσεις και βοηθάμε τα αδύνατα παιδιά. Κατόπιν αξιολογούμε την ανάγνωση του κειμένου που είχαν προς ανάγνωση.

2 Ενδεικτική διδασκαλία στη Γλώσσα Β Τάξη Αξιολογούμε το προηγούμενο μάθημα με την ανάγνωση του συγκεκριμένου μαθήματος ενθαρρύνοντας και βοηθώντας πάντα τους αδύνατους, ώστε τα παιδιά να αισθάνονται στο σχολείο σαν στο σπίτι τους. Εξετάζουμε τις κατ’ οίκων εργασίες της γλώσσας εάν έχουν και την αντιγραφή τους. Προσέχουμε πάντα να είμαστε ενθαρρυντικοί και χαμογελαστοί με τα παιδιά μας και να μην ξεχνάμε ότι πάντα πρέπει να ενθαρρύνουμε τις προσπάθειες των παιδιών.

3 Ενδεικτική διδασκαλία στη Γλώσσα Β Τάξη Ρωτάμε τα παιδιά σχετικά για τα μουσεία τι γνωρίζουν, τι εμπειρίες έχουν, αν θα ήθελαν στο επόμενο μάθημα να μελετήσουν τα μουσεία της περιοχής τους και αν θα ήθελαν να ασχοληθούν με τα μουσεία.

4 Μες στο μουσείο, χρόνος 2 ώρες Στόχοι της ενότητας 1. Άντληση πληροφορία από λεζάντα 2. Δημιουργία λεζάντας 3. Περιγραφή αντικειμένου και χώρου 4. Καλλιέργεια λεξιλογίου (χρώματα, σχήματα, τοπικά επιρρήματα, ηχοποίητες λέξεις) 5. Θηλυκά ουσιαστικά σε –η 6. Η γραμματική των ουσιαστικών θηλυκών σε –η. (Κλίσεις ουσιαστικών) 7. Γνωριμία με το αόριστο άρθρο 8. Γνωριμία με τη λαογραφική παράδοση του τόπου μας 9. Γνωριμία με τα μουσεία της Ελλάδος μας 10. Γνωριμία με τα μουσεία της περιοχής μας

5 Προοργανωτής Οι εικόνες του προοργανωτή και οι ερωτήσεις που ακολουθούν δίνουν το ερέθισμα στα παιδιά, για να αντιληφθούν τη λειτουργικότητα της λεζάντας (επεξήγηση – περιγραφή φωτογραφίας, εικόνας, προθήκης μουσείου κτλ.). Στο μουσείο αυτό ο εκπαιδευτικός μπορεί να παροτρύνει τους μαθητές να ανατρέξουν στα σχολικά βιβλία τους, για να εντοπίσουν εικόνες ή φωτογραφίες και να σχολιάσουν τις λεζάντες τους.

6 Προοργανωτής Τα κείμενα των νέων βιβλίων είναι μικρότερα σε αριθμό αλλά και σε έκταση από τα αντίστοιχα των παρελθόντων βιβλίων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν όλα στη διδασκαλία της ενότητας. Επιπλέον, καλύπτουν όλα τα είδη κειμένων (άρθρα, ειδήσεις, διαφημίσεις, λογοτεχνία, εικόνες, κόμικς κ.ά.).

7 Προοργανωτής Οι ερωτήσεις κατανόησης, οι οποίες κατά κανόνα ακολουθούν τα εισαγωγικά κείμενα κάθε ενότητας, αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο στην κατάκτηση της γλωσσικής ωρίμανσης των μαθητών και απαραίτητη διαδικασία για την επίρρωση της νοητικής λειτουργίας τους. Για την απάντησή τους δίνεται έμφαση στις σαφώς εκπεφρασμένες πληροφορίες που περιέχει το κείμενο. Οι ερωτήσεις κατανόησης βοηθούν το διδάσκοντα να προσμετρήσει την προσληπτική ικανότητα των μαθητών.

8 Προοργανωτής Γι’ αυτό κρίνεται σκόπιμο ανάλογα με το επίπεδο και τις απαιτήσεις της τάξης να ενισχύσουμε τις ενδεικτικές λιγοστές ερωτήσεις κατανόησης του βιβλίου με περισσότερες απλές και κατανοητές προκειμένου να βοηθηθούν όλοι οι μαθητές.

9 Προοργανωτής Σημαντικό ρόλο στη διδασκαλία της ενότητας παίζει η εικονογράφηση, που υποστηρίζει, αλλά και συμπληρώνει το κείμενο. Η κεντρική εικόνα θέτει το αφηγηματικό πλαίσιο της ιστορίας. Τα παιδιά παρατηρώντας τη θα ανακαλύψουν επιπλέον ήρωες και καταστάσεις που εμφανίζονται στα κείμενα των επόμενων ενοτήτων. Η διατύπωση υποθέσεων γύρω από τα ζώα, τα πρόσωπα, τα γεγονότα και τις καταστάσεις όχι μόνο προκαλεί το ενδιαφέρον των παιδιών για την ανάγνωση, αλλά και προάγει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.

10 Γενικές ερωτήσεις για τις εικόνες 1. Τι βλέπετε στην εικόνα; 2. Πού βρίσκονται και τι κάνουν τα παιδιά; 3. Τι σας κάνει εντύπωση στην εικόνα; 4. Έχετε ξαναδεί παρόμοιες εικόνες; 5. Που χρησιμεύει η εικόνα τη ζωή των ανθρώπων; 6. Τι γράφουν οι μικρές καρτέλες;

11 Γενικές ερωτήσεις για τις εικόνες 1. Σε τι χρησιμεύουν; 2. Έχεις επισκεφτεί ποτέ κάποιο λαογραφικό μουσείο; 3. Τι υπάρχει σε ένα λαογραφικό μουσείο; Γιατί; 4. Έχει επισκεφτεί κάποιο άλλο μουσείο; 5. Μήπως ξέρετε κανένα τραγούδι που αναφέρεται για το μουσείο;

12 Επεξεργασία του κειμένου Οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο για το πατητήρι και συγχρόνως παρατηρούν την αντίστοιχη φωτογραφία. Καλό είναι, στο πλαίσιο επεξεργασίας του κειμένου, να προηγηθούν οι ερωτήσεις κατανόησης (με τι είναι χτισμένο το πατητήρι, τι χρώμα έχει κ.τ.λ.) και έπειτα να αναζητηθούν οι προτεινόμενες ή και άλλες άγνωστες λέξεις στο λεξικό.

13 Επεξεργασία κειμένου Σχετικές ερωτήσεις για το Πατητήρι  Με τι είναι χτισμένο το πατητήρι;  Τι χρώμα έχει;  Τι έχει μέσα;  Τι κάνουν μέσα στο πατητήρι;  Έχετε πατητήρι στο σπίτι σας; Μήπως έχετε δει κανένα πατητήρι;  Τι σα έκανε εντύπωση;  Σαν τι μοιάζει ο χώρος του πατητηριού;

14 Επεξεργασία κειμένου Προτείνεται να ακολουθήσει μια γενικότερη συζήτηση σχετικά με τα είδη μουσείων (λαογραφικό, αρχαιολογικό, παιχνιδιών, ιστορικό κτλ.). Επίσης, ως δραστηριότητα εκτός σχολικού εγχειριδίου, θα μπορούσε να ζητηθεί από τα παιδιά να φέρουν υλικό από τα μουσεία που έχουν επισκεφτεί ή, αν υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο στο σχολείο, να πραγματοποιήσουν εικονικές επισκέψεις στα μουσεία.

15 Επεξεργασία κειμένου 1. Οι μαθητές μπορούν επίσης να κάνουν έναν κατάλογο με τα μουσεία του νομού τους, να γράψουν μια σύντομη περιγραφή για καθένα από αυτά και στη συνέχεια να εκδώσουν ένα διαφημιστικό δίπτυχο με τα μουσεία της περιοχής. Το κείμενο για το πατητήρι, σε συνδυασμό με τις οδηγίες της Βάγιας στην επόμενη σελίδα, αποτελεί ταυτόχρονα το υλικό στο οποίο βασίζεται η διδασκαλία της περιγραφής του χώρου.

16 Επεξεργασία κειμένου Οι εικόνες που υπάρχουν εδώ, οι λεζάντες που τις συνοδεύουν και η σύντομη περιγραφή της δασκάλας που παρατίθεται κάτω από κάθε λεζάντα βοηθούν το μαθητή να συνειδητοποιήσει τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της λεζάντας (συντομία, έλλειψη ρημάτων και αντωνυμιών, παράθεση της ονομασίας του περιγραφόμενου αντικειμένου, του ονόματος του κατασκευαστή, του τόπου κατασκευής, του χρόνου δημιουργίας του αντικειμένου, κτλ.). Εδώ χρησιμοποιείται η αντίστοιχη μεταγλώσσα (λεζάντα). Οι ασκήσεις 1,2, 3,4, του Τετραδίου Εργασιών (Τ.Ε.) εξοικειώνουν περαιτέρω τους μαθητές με τη λειτουργικότητα και τη δημιουργία λεζάντας.

17 Αξιολόγηση Δίνονται συμπληρωματικές ασκήσεις για την ενότητα που διδάχθηκε. Γίνεται η εικονική δραματοποίηση και να μην ξεχνάμε ότι όσο περισσότερες αισθήσεις λαμβάνουν μέρος κατά την εκτέλεση των ασκήσεων τόσα περισσότερα μπορεί η μνήμη των παιδιών να συγκρατήσει. Σε αυτή την ώρα δίδονται και οι κατ’ οίκων εργασίες των παιδιών.

18 Αξιολόγηση Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει στις συναντήσεις με τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στην ολόπλευρη εκτίμηση της παρουσίας του κάθε μαθητή, στην παρωθητική αρχή της αξιολόγησης, στην πνευματική του ωρίμανση, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και στον ατομικό τρόπο και ρυθμό μάθησης. Είναι απαραίτητο να είναι περιγραφικοί για τις προσπάθειες του κάθε μαθητή, τα ενδιαφέροντά του, τις ανάγκες του και τις προσωπικές του ιδιαιτερότητες.

19 Αξιολόγηση Τελειώνοντας θεωρούμε απαραίτητο να υπενθυμίσουμε την ανάγκη τήρησης για τον κάθε μαθητή του portfolio και του φακέλου αξιολόγησης. Οι μαθητές καλούνται να συγκρίνουν τις νέες γνώσεις με τις αρχικές, να δουν αν οι αρχικές υποθέσεις τους επαληθεύτηκαν ή διαψεύστηκαν, να συνειδητοποιήσουν τη γνωστική τους πορεία και να εξηγήσουν τους λόγους πιθανής αλλαγής των ιδεών τους. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει στοιχεία αυτοελέγχου και αυτοαξιολόγησης, η οποία καλλιεργεί τις μεταγνωστικές ικανότητες του μαθητή και οδηγεί στην αυτορρύθμιση της μάθησης.

20 Αξιολόγηση Στο ζήτημα της αξιολόγησης έμφαση δίδεται τόσο στη διαδικασία όσο και στο αποτέλεσμα, τα λάθη εκλαμβάνονται ως ανεπαρκής ή λανθασμένος μετασχηματισμός των προηγούμενων γνώσεων, γι’ αυτό και απαιτούνται διορθωτικές κινήσεις.

21 Δραστηριότητες ενότητας 1. Παραγωγή γραπτού λόγου: λεζάντα για εικόνα, περιγραφή αντικειμένου, περιγραφή χώρου. 2. Γραμματική: συμφωνία άρθρου- ουσιαστικού- επιθέτου, αόριστο άρθρο, κλίση θηλυκών ουσιαστικών σε –η, Υ-Ρ-Κ. 3. Λεξιλόγιο: τα χρώματα, τα σχήματα, τα τοπικά επιρρήματα, ηχοποίητες λέξεις, αντίθετες λέξεις.

22 Γενικές οδηγίες για τη Γλώσσα Προτείνεται η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στο δημοτικό να περιλαμβάνει τα ακόλουθα κύρια σημεία, στα οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί: 1.Τη διδακτική προσέγγιση, όπως προκύπτει από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (2003). 2.Τη διδακτική μέθοδο και το διάγραμμα της, όπως προκύπτει από τα συγγραφόμενα διδακτικά εγχειρίδια (πβλ. Συμπληρωματικές προδιαγραφές εκπαιδευτικού υλικού για το δημοτικό - παράρτημα, τόμος Γ', τχ. α', 2003).

23 Γενικές οδηγίες για τη Γλώσσα 1.Τη λειτουργία του διδακτικού υλικού ως συστήματος (εγχειρίδιο, γραμματική, λεξικό, λογισμικό, φύλλα οδηγιών, τετράδιο εργασιών). 2. Την περιγραφή διδακτικής ενότητας και το σχεδιασμό μαθήματος. Κατά την παρουσίαση μιας ενδεικτικής ενότητας του εγχειριδίου θα πρέπει να δοθεί έμφαση στα ακόλουθα δύο σημεία, τα οποία χρειάζεται να διευκρινιστούν:

24 Γενικές οδηγίες για γη Γλώσσα Στην παραγωγή λόγου να γίνει σαφές ότι ο λόγος γράφεται για κάποιο σκοπό και με τρόπο, ώστε το κείμενο, γραπτό ή προφορικό, να γίνει κατανοητό ως περιεχόμενο και ως πρόθεση από τον αποδέκτη. Στη λογική αυτή προσαρμόζονται και τα κριτήρια αξιολόγησης του παραγομένου λόγου. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί σχολαστικά, προκειμένου να γίνει κατανοητό από τον εκπαιδευτικό, ότι από την «εκφώνηση» του θέματος πρέπει να προκύπτει σαφώς ο σκοπός του γραψίματος και, στο μέτρο του δυνατού, τα λεξικογραμματικά μέσα. Το ζητούμενο είναι να γνωρίζει ο μαθητής για ποιον σκοπό γράφει και τι περίπου αποτέλεσμα αναμένει.

25 Γενικές οδηγίες για τη Γλώσσα Από τα προηγούμενα προκύπτει έμμεσα η διαπιστωμένη επιστημονικά σχέση μεταξύ του είδους του παραγομένου λόγου και των λεξικογραμματικών δομών του. Γι' αυτό και προτείνεται να δοθεί βαρύτητα (κατά τη διδασκαλία όλων των επιπέδων της γραμματικής) στη σχέση γραμματικής και επικοινωνιακής λειτουργίας.

26 Α. Σχέδιο εργασίας (Το Μουσείο) Β. Σκοπός του σχεδίου εργασίας: είναι να δώσει στα παιδιά την ευκαιρία να γνωρίσουν και να αγαπήσουν το Μουσείο, ως ένα χώρο που μπορούν να τον ερευνήσουν, να τον απολαύσουν και να χρησιμοποιήσουν σαν ένα τρισδιάστατο λεξικό, ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Γ. Στόχος: να εξοικειωθούν τα παιδιά με την έννοια Μουσείο.

27 Δ. Λόγοι επιλογής του θέματος 1. Το μουσείο αποτελεί τον πιο συχνό προορισμό των σχολικών εκδρομών 2. Συνδέεται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα 3. Προσφέρεται για έρευνα και ανακαλύψεις 4. Είναι χώρος που προσφέρει αυθεντικές εμπειρίες 5. Στο μουσείο υπάρχουν αντικείμενα και η μάθηση γίνεται πιο αποτελεσματική

28 Ε. Διεπιστημονική ανάλυση 1. Τη Γλώσσα 2. Μαθηματικά 3. Ιστορία 4. Μυθολογία 5. Γεωγραφία 6. Φυσικές Επιστήμες 7. Τεχνολογία 8. Εικαστικά Κοινωνική και Πολιτική αγωγή

29 ΣΤ. Διαθεματική ανάλυση 1. Τι θα ήθελες να μάθεις για το μουσείο; 2. Ποιος φτιάχνει ένα μουσείο; 3. Ποιοι εργάζονται στα μουσεία; 4. Τι είδους μουσεία υπάρχουν στην Ελλάδα; 5. ποιο είναι το πρώτο Μουσείο στον κόσμο; 6. Τι μπορούμε να κάνουμε σε ένα μουσείο;

30 Ζ. Αξιολόγηση Η αξιολόγηση προτείνεται να γίνει με τους εξής τρόπους: Α) με το Φάκελο Εργασιών του μαθητή. Ο κάθε φάκελος μπορεί να βαπτιστεί με το όνομα ενός μουσείου ή μιας συλλογής και να περιλαμβάνει τις εργασίες γύρω από το μουσείο, τα αναμνηστικά από τις επισκέψεις, τους στόχους και τις επιτεύξεις των μαθητών και ότι άλλο έχει παραχθεί στο πλαίσιο της Σ. Ε.

31 Αξιολόγηση Β) με τη δημιουργία ενός φακέλου συνεργασίας σχολείου, μουσείου και οικογένειας. Γ) με τελική συζήτηση γύρω από το τι άλλαξε στη σχέση των μαθητών με τα μουσεία. Τέλος, η συζήτηση καταγράφεται και προκύπτουν προτάσεις, ιδέες και ανάγκες που αποστέλλονται σε μουσεία.