D RONES ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Ονοματεπώνυμο Φοιτήτριας: Δήμα Μαρία Α.Μ. Φοιτήτριας : 321/2010039 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Λίλιαν Μήτρου.

Παρουσίαση με θέμα: "D RONES ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Ονοματεπώνυμο Φοιτήτριας: Δήμα Μαρία Α.Μ. Φοιτήτριας : 321/2010039 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Λίλιαν Μήτρου."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 D RONES ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Ονοματεπώνυμο Φοιτήτριας: Δήμα Μαρία Α.Μ. Φοιτήτριας : 321/2010039 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Λίλιαν Μήτρου

2 Π ΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ορισμός drone και διαχωρισμός βάσει μεγέθους Αυτόνομη και μη-αυτόνομη πτήση Drones και συσχέτιση με πληροφορική και ρομποτική Εφαρμογές των drones Τι προσφέρουν τα drones στους παραπάνω τομείς Τα drones ως απειλή για τη δημόσια ασφάλεια Νομοθεσία περί drones Στα πλαίσια ενός οικήματος Για τη δημοσιογραφία Για τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου Για τους κατασκευαστές ICAO (International Civil Aviation Organisation) Ποινές που επιβάλλονται κατα τη λανθασμένη χρήση Νόμοι που σχετίζονται με πληροφορική και τηλεπικοινωνίες Νομοθεσία που ισχύει στην Ελλάδα

3 Ο ΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΕΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ Η βασική ιδέα που περιγράφει κάποιο drone είναι το γεγονός ότι ο πιλότος τους δεν βρίσκεται εντός του αεροσκάφους. Η πτήση του πραγματοποίειται μέσω απομακρυσμένου ελέγχου από έναν πιλότο ή και μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών που διαθέτει το ίδιο το drone για την επίτευξη της πλοήγησης του. Για λόγους ευκολίας χωρίζουμε τα drones στις παρακάτω κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθος τους: Μεγάλα drones: μοιάζουν με συμβατικά πειραματικά αεροσκάφη, όριο τα 150 κιλά Mini-drones: μοιάζουν με τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη, όριο τα 25-100 κιλά το πολύ Micro-drones: πολύ μικρά αεροσκάφη που ζυγίζουν μόλις μερικά κιλά συνήθως λιγότερα απο 10. Nano-drones: μπορουν να ταυτιστούν με το μέγεθος ενός μορίου.Αυτή η κατηγορία χαρακτηρίζεται ως «έξυπνη σκόνη».

4 Α ΥΤΟΝΟΜΗ ΚΑΙ ΜΗ - ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΠΤΗΣΗ Απόφαση droneΑπόφαση πιλότου Πλήρης αυτονομία πτήσηςΠαρέμβαση πιλότου Δράση–πτήση μέχρι να γίνει κάποια ανάκληση από πιλότο Ανάκληση δράσης Δίνει προτάσεις για δράσηΕξουσιοδότηση για δράση Δίνει συμβουλέςΑποδοχή συμβουλής Δίνει συμβουλές εφόσον αυτές ζητήθηκαν Αίτηση για συμβουλή Καμία ενέργειαΔιαταγή

5 D RONES KAI ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ (1/2) Τα drones έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα ρομπότ και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και για αυτό καλό θα είναι να δίνεται βάρος στα παρακάτω σημαντικά χαρακτηριστικά: Εμπιστευτικότητα Ακεραιότητα Διαθεσιμότητα Τα drones εξαρτώνται από τοπικούς αισθητήρες που αυτά διαθέτουν. Επίσης δέχονται απομακρυσμένες ροές δεδομένων από πηγές που ενδέχεται να βρίσκονται στη Γη ή ακόμα και σε δορυφόρους (GPS data flows). Επιπλέον δέχονται δεδομένα απο τον απομακρυσμένο πιλότο τους. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως όταν υπάρχουν παρεμβολές σε κάποια από τα παραπάνω το drone δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει ορθά. Επίσης, είναι δυνατόν hackers να αποκτήσουν πρόσβαση στο λογισμικό ενός drone και να παρόυν στα χέρια τους τον έλεγχο του ή μπορούν να το «μπλοκάρουν» κάνοντας το άχρηστο εκτελώντας επιθέσεις τύπου DoS.

6 D RONES KAI ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ (2/2) Επειδή τα drones δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν αδόμητες αποφάσεις καλό είναι να τους αναθέτουμε μόνο δομημένες αποφάσεις. Αυτές είναι στη ουσία αποφάσεις που δεν χρειάζονται κριτική σκέψη. Πρέπει πάντα οι χειριστές και κάτοχοι των drones να είναι υπεύθυνοι και να είναι σε θέση να αποδεχτούν τις συνέπειες των πράξεων τους σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά ακόμα και όταν είναι το drone αυτό που πήρε μια λανθασμένη απόφαση. Τα drones πρεπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν δυσλειτουργίες του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί ο πιλότος και επίσης πρέπει να μπορούν να καταλαβαίνουν σφάλματα που συμβαίνουν κατά την τηλεπικοινωνιακή μετάδοση σημάτων και πρέπει να διαθέτουν μια προκαθορισμένη συμπεριφορά που θα ακολουθούν ανάλογα με τον τύπο του σφάλματος. Πρέπει οι άνθρωποι να μάθουν και να κατανοήσουν τα όρια των drones και των ρομποτικών συστημάτων.

7 Ε ΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ DRONES (1/3) Παράδοση πακέτων: αφορά την παράδοση αντικειμένων που φέρει σαν φορτίο το ίδιο το drone. Αυτά μπορεί να είναι μικρά καθημερινά αντικείμενα ή μπορεί να είναι πυρομαχικά, αντικείμενα που βοηθούν σε διασώσεις, φάρμακα κ.α. Επιβατικές μεταφορές: μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί καμία πτήση με πλήρη αυτονομία του αεροσκάφους. Το κοινό δεν είναι έτοιμο να αποδεχτεί κάτι τέτοιο. Χόμπι και ψυχαγωγία: συνήθως τα άτομα που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα drones ως μέσο ψυχαγωγίας ανήκουν σε κάποια κοινότητα. Δημοσιογραφία: συχνά χρησιμοποιούνται drones για να εξυπηρετήσουν σκοπούς που προβάλει η δημοσιογραφία καθώς αυτά προσφέρουν νέες δυνατότητες για τον τομέα αυτό.

8 Ε ΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ DRONES (2/3) Χρήση από το στρατό: συχνά χρησιμοποιούνται drones για την παρακολούθηση ενός μέρους καθώς και για την αποστολή πυρομαχικών, φαρμάκων κ.α. Χρήση από υπηρεσίες επιβολής του νόμου: τα drones μπορούν να φανούν χρήσιμα για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης. Κοινοτική αστυνόμευση: τα drones εδώ μπορούν να χρησιμεύσουν ως αποδεικτικά στοιχεία για κάποιο έγκλημα ή απλώς παρακολουθούν χώρους για αποφυγή καταστροφών όπως π.χ.παρακολούθηση θαλάσσιου χώρου για αποφυγή καρχαριών από τους surfers κ.α. Διάσωση: τα drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως π.χ. Παρακολούθηση καιρικών φαινομένων, δίασωση ατόμων σε απομακρυσμένα, δύσβατα μέρη, παρακολούθηση ηφαιστιακής δραστηριότητας κ.α. Βιντεο-επιτήρηση: παρακολούθηση ενός χώρου, είτε αυτό είναι κτήριο είτε φυσικός χώρος.

9 Ε ΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ DRONES (3/3) Παράδοση πακέτων με κακόβουλες προθέσεις: εγκληματικές οργανώσεις ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν drones που να λειτουργούν σαν κατευθυνόμενα όπλα, ή να φέρουν στο εσωτερικό τουε πυρομαχικά κ.α.Επίσης ενδέχεται να χρησιμοποιούνται για αντιπερισπασμό σε εναέριο χώρο. Κρυφή παρακολούθηση ατόμων απο ηδονοβλεψίες (voyeurnalism): αποτελεί μορφή δημοσιογραφίας που είναι κακόβουλη και έχει στόχο την παράνομη παρακολούθηση ατόμων.Εδώ έχουμε και την χρήση drones από «παπαράτσι» για την παρακολούθηση διασήμων, δημόσιων προσώπων κ.α.

10 Τ Ι ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΑ DRONES ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΟΜΕΙΣ Νέες γωνίες λήψης, χρήση πολλών drone ταυτόχρονα Είναι σε θέση να ξεπερνούν εμπόδια που βρίσκονται στο έδαφος και να αποφεύγουν την κίνηση στους δρόμους Χαμηλό κόστος Μπορούν να έχουν αισθητήρες για νυχτερινή όραση (night vision) λήψη βιομετρικών στοιχείων κ.α. Θερμική κάμερα GPS Wifi Rfid [Εικόνα από :http://www.telegraph.co.uk/technology/news/11541504/Where-is-the- legal-line-in-flying-drones.html]

11 Τ Α DRONES ΩΣ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ (1/2) Υπάρχει πιθανότητα να προκληθεί κάποιο ατύχημα από τη χρήση ενός drone (π.χ. απότομη πτώση του, ζημιά από τις προπέλες του, σύγκρουση 2 αεροσκαφών κ.α.) Υπάρχουν περιπτώσεις που η πρόκληση ζημιάς είναι ο κύριος σκοπός της χρήσης ενός drone.(π.χ. διεκπαιρέωση τρομοκρατικών ενεργειών, παρεμβολή σε τηλεπικοινωνιακά μέσα, hacking άλλου drone) Επίσης, λόγω χαμηλού κόστους κάποια εξαρτήματα των drones ενδέχεται να είναι ελαττωματικά. Τα μεγαλύτερα drones χαρακτηρίζονται απο μεγαλύτερα standards ποιότητας. Συχνά για κάποια ζημιά που θα προκληθεί μέσω drone, υπεύθυνες είναι και οι καιρικές συνθήκες.

12 Τ Α DRONES ΩΣ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ (2/2) Ένα ακόμη θέμα το οποίο έιναι λόγος για την πρόκληση ζημιών είναι και οι φορτισμένοι με κίνηση αεροδιάδρομοι. Εδώ ο κίνδυνος για συγκρούσεις έιναι προφανώς αυξημένος με αποτέλεσμα ο έλεγχος του αεροσκάφους να είναι ακόμη δυσκολότερος. Εφόσον λοιπόν τα drones είναι ικανά για να προκαλέσουν ζημιές τότε θα πρέπει να ελέγχονται οι πτησεις τους σε συνδυασμό και με τους παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Όπως καταλαβαίνουμε πρέπει να οριστούν νόμοι γύρω απο την χρήση των drones που να περιλαμβάνουν το επιτρεπτό μέγεθος που αυτά θα έχουν,σε ποιες περιοχές αυτά θα πετούν, ποιοι θα μπορούν να τα χειρίζονται κτλ.

13 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ DRONES (1/3) Τις πρώτες κατευθύνσεις για την δημιουργία κανονισμών για την εμπορική χρήση των drones σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζει η «διακήρυξη της Ρίγα» που υπεγράφη από την Αεροπορική κοινότητα της Ευρώπης την Παρασκευή 6 Μαρτίου2015. Τα δικαιώματα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή και την προστασία των δεδομένων, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο Άρθρο 8 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των άρθρων 7 και 8 του Κεφαλαίου των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρμόζονται σε αυτή την αναδυόμενη τεχνολογία των drones. Είναι γεγονός πως στις περισσότερες περιπτώσεις χρήσης τους τα drones επεξεργάζονται και έχουν πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα. Τα drones από μόνα τους μπορεί να μην έχουν να κάνουν με προσωπικά δεδομένα αλλά εφόσον συχνά αυτά συνδυάζονται με άλλες τεχνολογίες τότε αυτό σημαίνει πως πρέπει να ακολουθώνται οι νόμοι που ορίζει το κανονιστικό πλαίσιο που αφορά κάθε επιμέρους τεχνολογία που συνδυάζεται με αυτά.

14 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ DRONES (2/3) Τα drones διαθέτουν κάμερες υψηλής ευκρίνειας άρα είναι δυνατή η αναγνώριση προσώπου, η ανίχνευση κινήσεων και χειρονομιών καθώς και η αναγνώριση του αριθμού της πινακίδας των αυτοκινήτων. Επίσης τα drones διαθέτουν πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω wi-fi αισθητήρων, διαθέτουν μικρόφωνα με τα οποία μπορεί πιθανώς να καταγράψουν την ομιλία κάποιου προσώπου χωρίς τη συγκατάθεση του, διαθέτουν ακόμα και βιομετρικούς αισθητήρες με τους οποίους θα μπορούν να συλλέξουν προσωπικά ευαίσθητα δεδομένα καθώς επίσης και GPS αισθητήρες που θα προβάλλουν ακριβώς την τοποθεσία ενός προσώπου ή αντικειμένου που καταγράφεται μέσω αυτών.

15 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ DRONES (3/3) Είναι ικανά ακόμα και να καταγράψουν όλες τις ΙΡ διευθύνσεις ενός κτηρίου στου οποίου την περιοχή πετούν. Τέλος, με την αναδυση της τεχνολογίας RFID κάθε συσκευή ή άτομο που θα φέρει έναν τέτοιο θα είναι άμεσα ανιχνεύσιμο από τα drones. Επομένως καταλαβαίνει κανείς πως τα drones θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, κατά την έννοια του Αρθρου 2(α) της οδηγίας 95/46/EC. Τα άτομα που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους, είτε είναι απλοί πολίτες είτε διάσημοι έχουν το δικαίωμα να μπορούν να κινούνται χωρίς να καταγράφονται μέσω μιας κάμερας ή να ηχογραφούνται οι συνομιλίες τους

16 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΕΝΟΣ ΟΙΚΗΜΑΤΟΣ Σύμφωνα με το Άρθρο 3 (2) της οδηγίας 95/46/EC οι δραστηριότητες που αφορούν drones αλλά μέσα στα πλαίσια ενός οικήματος είναι επιτρεπτές εφόσον ο χειριστής του drone είναι ο ίδιος ο ιδιοκτήτης του οικήματος. Αυτή η εξαίρεση παύει να ισχύει όταν ο χειριστής του drone δημοσιεύει τις εικόνες και τα δεδομένα που σύλλεχθησαν απο το drone στο διαδίκτυο. Πιο συγκεκριμένα πρέπει να εξετασθεί αν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που καταγράφηκαν από το drone μοιράζονται σε μια μικρή μερίδα κοντινών ατόμων ή αν μοιράζονται σε αόριστο αριθμό ατόμων μέσω κυρίως του διαδικτύου. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψιν το κάτα πόσο τα προσωπικά δεδομένα αφορούν άλλα πρόσωπα της οικίας και πως σχετίζονται με άτομο που τα δημοσιεύει.

17 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων μέσω drones που γίνεται για λόγους δημοσιογραφίας, υπόκειται στη νομοθεσία που ισχύει γενικά για την επεξεργασία δεδομένων για τέτοιους σκοπούς. Η χρήση των drones για αυστηρώς προσωπικούς λόγους και λόγους αναψυχής καθώς και για δημοσιογραφικούς σκοπούς δεν προσκρούει στα θεμελιώδη δικαιώματα περί ιδιωτικότητας και εμπιστευτικότητας των τηλεπικοινωνιών. Όπως προβλέπει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «υπάρχει μια ζώνη αλληλεπίδρασης ενός ατόμου με άλλους γύρω του,που ακόμα και όταν το άτομο βρίσκεται σε δημόσιο χώρο αυτή η ζώνη μπορεί να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ιδιωτικής ζωής όσον αφορά τη νομοθεσία που ισχύει σε αυτή»

18 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (1/2) Το Άρθρο 8 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πρέπει να ακολουθείται απο τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου όταν αυτές πρόκειται να χρησιμοποιούν τα drones ως μέσα συλλογής ευαίσθητων δεδομένων. Οι μέθοδοι και οι τύποι των drones που θα χρησιμοποιούνται απο τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου θα πρέπει να είναι γνωστές στο ευρύ κοινο. Το WP29 δίνει έμφαση στις έννοιες της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας όσον αφορά τον τομέα επιβολής του νόμου. Οι αρχές επιβολής του νόμου οφείλουν να δικαιολογούν τα μέσα που έχουν στη διάθεση τους και γιατί οι εναλλακτικοί τρόποι δεν θα είναι επαρκείς και θεωρείται σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν drones γα να φέρουν εις πέρας μια υπόθεση.

19 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (2/2) Επιπλεόν τέτοιες χρήσεις drones θα πρέπει να περιορίζονται στις περιπτώσεις όπου η επεξεργασία είναι αναγκαία για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων του υποκειμένου ή για την εκτέλεση ενός έργου που συνδέεται με το δημόσιο συμφέρον ή στην άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας των δεδομένων ή ακόμα και σε τρίτους στους οποίους γνωστοποιούνται τέτοιου είδους δεδομένα. Εκτός αυτού,το WP29 υπενθυμίζει ότι η επεξεργασία των δεδομένων που συλλέγονται μέσω drones από τις κυβερνητικές υπηρεσίες θα πρέπει να γίνεται για τους σκοπούς που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αδιάκριτη επιτήρηση,την ανεξέλεγκτη επεξεργασία καθώς και την συγκέντρωση δεδομένων με σκοπό την ταυτοποίηση.

20 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ (1/2) Οι κατασκευαστές οφείλουν να αναλύσουν από τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης των προιόντων τους το πώς μπορεί το προιόν τους να παραβιάσει την ιδιωτικότητα ενός ατόμου Θα πρέπει να ελέγχονται οι τύποι των αισθητήρων που πρόκειται να κατασκευαστούν ανάλογα με τη λειτουργία στην οποία θα χρησιμεύσουν. Για παράδειγμα αν θέλουμε να κατασκεάσουμε ένα drone με στόχο την χαρτογράφηση δεν χρειάζεται να διαθέτει το συγκεκριμένο drone κάμερα υψηλής ευκρίνειας που να έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει πρόσωπα και πινακίδες αυτοκινήτων. Θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα για προγραμματισμό αυτόματης και τακτικής διαγραφής των δεδομένων που υποβάλλονται σε επεξεργασία από το drone.

21 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ (2/2) Θα πρέπει να παρέχονται λειτουργίες «θαμπώματος» των προσώπων που βρίσκονται σε μια λήψη καθώς και η δυνατότητα οι αισθητήρες να ενεργοποιούν τη λήψη στιγμιοτύπων μόνο όταν γίνει κάποιο επιθυμητό ή μη γεγονός και όχι να επιτρέπεται η συνεχής λήψη φωτογραφιών ή βίντεοσκηπη μιας σκηνής. Θα πρέπει οι προεπιλεγμένες ρυθμίσεις να είναι όσο το δυνατόν προσαρμοσμένες έτσι ώστε να μην καταπατούν την ιδιωτικότητα των ατόμων. Θα πρέπει να γίνονται ξεκάθαρες στον αγοραστή οι περιπτώσεις που αφορούν καταπάτηση ιδιωτικότητας.

22 ICAO (I NTERNATIONAL C IVIL A VIATION O RGANISATION ) Ένας οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, το Civil Aviation Organisation (ICAO), που εδρεύει στο Μόντρεαλ, έχει την ευθύνη για την «προώθηση της ασφαλούς και ομαλής ανάπτυξη της διεθνούς πολιτικής αεροπορίας σε ολόκληρο τον κόσμο ». Αυτό γίνεται μέσω της δημοσίευσης των Standards and Recommended Practices (SARPs). Πρακτικά όλες οι χώρες έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, και τα θέματα ασφάλειας των πτήσεων υπόκεινται σε ρύθμιση εντός των εθνικών θεσμικών πλαισίων. Το ICAΟ εστιάζει κυρίως σε αεροσκάφη που σκοπέυουν να περάσουν τα εθνικά σύνορα. Μια κατηγορία που δεν καλύπτει το ICAO είναι τα αεροσκάφη-μοντέλα και έτσι η νομοθεσία για αυτά είναι υπόθεση της κάθε ανεξάρτητης χώρας που καλείται να θεσπίσει τα δικά της νομικά πλαίσια. Τα drones λόγω του μεγέθους τους είναι συχνα λιγότερα ορατά σε σχέση με ενα επανδρωμένο αεροσκάφος στο γυμνό μάτι αλλά και στα ραντάρ αυξάνωντας έτσι το ρίσκο χαμηλής ποιότητας των δεδομένων που είναι διαθέσιμα για τους ελεγκτές της εναέριας κυκλοφορίας.

23 Π ΟΙΝΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ DRONE (1/2) Όταν ένα drone χρησιμοποιείται ή εμπλέκεται σε πράξη που έχει ως στόχο την πρόκληση βλάβης είτε σε άνθρωπο έιτε στο περιβάλλον γύρω από αυτό υπάρχουν ποικίλλοι νόμοι του ποινικού δικαίου που μπορούν να εφαρμοστούν. Όπως ορίζει το Crimes Act (NSW) 1900 τα αδικήματα που σχετίζονται με εσκεμμένη πρόκληση βίας περιλαμβάνουν: Ποινή μέχρι 25 χρόνια φυλάκιση σε περίπτωση τραυματισμού ή πρόκλησης σοβαρών σωματικών βλαβών. Ποινή μέχρι 5-7 χρόνια φυλάκιση σε περίπτωση επίθεσης που είναι ικανή να προκαλέσει σωματική βλάβη. Ποινή μέχρι 2 χρόνια φυλάκιση σε περίπτωση επίθεσης που δεν είναι ικανή να προκαλέσει σοβαρή σωματική βλάβη.

24 Π ΟΙΝΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ DRONE (2/2) Σύμφωνα με το Crimes Act (NSW) 1900 s.154B η καταχρηστική άσκηση ελέγχου ενός αεροσκάφους είναι μια μορφή κλοπής και τιμωρείται με 7 χρόνια φυλάκισης. Η καταστροφή ή η προκληση βλάβης σε αεροσκάφους με πρόθεση να προκαλέσουν το θάνατο αποτελεί αδίκημα σύμφωνα με το s.204 και τιμωρείται με φυλάκιση 25 χρόνων. Στην περίπτωση των drones ο νόμος περί επίθεσης σε ένα μέλος του πληρώματος δεν ισχύει καθώς το drone είναι μη επανδρωμένο. Η επίθεση στο χειριστή του drone μπορεί να έχει παρόμοιες συνέπειες όπως με αυτές της επίθεσης σε ένα μέλος του πληρώματος αλλά ακόμα δεν έχει εξεταστεί ιδιαιτέρως αυτή η περίπτωση. Σε περίπτωση που έχουμε οπλισμένο drone έχουν δημιουργηθεί ορισμένες πρόσθετες παραβάσεις που μπορούν να προκληθούν όπως για παράδειγμα η εσκεμμένη παράδοση εκρηκτικού μηχανισμού.

25 Ν ΟΜΟΙ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Η μη –εξουσιοδοτημένη αλλοίωση μιας ηλεκτρονικής επικοινωνίας σε έναν υπολογιστή προκειμένου να διαπραχθεί ή να διευκολυνθεί η διεκπεραίωση ενός αδικήματος τιμωρείται με ποινή έως και 10 χρόνια φυλάκισης. (s.477.1) Μη-εξουσιοδοτημένη αλλοίωση ή τροποποίηση δεδομένων που είναι αποθηκευμένα σε έναν υπολογιστή τιμωρείται με ποινή έως και 10 χρόνια φυλάκισης. (s.477.2) Πρόκληση βλάβης στην ηλεκτρονική επικοινωνία από και προς έναν υπολογιστή τιμωρείται με ποινή έως και 10 χρόνια φυλάκισης.(s477.3) μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση ή τροποποίηση σε δεδομένα στα οποία η πρόσβαση περιορίζεται από ένα σύστημα ελέγχου πρόσβασης τιμωρείται με ποινή έως και 2 χρόνια φυλάκισης.(s.478.1) μπλοκάρισμα τηλεπικοινωνιακών σημάτων ή κατοχή ενός πομπού ραδιοεπικοινωνιών τιμωρείται με ποινή έως και 2 χρόνια φυλάκισης (s. 46e47)

26 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1/3) Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Ελλάδας δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που να καλύπτει στην χώρα μας την πτήση ιπτάμενων μη επανδρωμένων οχημάτων ή drones. Για τον κανονισμο που αφορά στα αερομοντελα μπορεί κανείς να ανατρέξει στο ΦΕΚ Β9 2010. Όσον αφορά το χειριστή ενός drone αυτός έχει την πλήρη ευθύνη για την σωστή συντήρηση του υλικού και να το ελέγχει σε τακτά χρονικά διαστήματα Είναι υποχρεωμένος να διατηρεί οπτική επαφή με το αερομοντέλο και να διακόπτει την πτήση όταν οι συνθήκες γίνονται δυσμενείς. Ο χειριστής δεν επιτρέπεται να ενεργεί υπό την επήρεια αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών, φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών που μπορούν να αλλοιώσουν την κρίση και αντίδρασή του. Ενδέχεται ο πιλότος ενός drone να μην είναι παντα πλήρως συνειδητοποιημένος για τις πραξεις που εκτελεί το drone του ή μπορεί να χρειάζεται σε κάποιες περιπτώσεις επαγγελματικός χειρισμός αλλά παρόλα αυτά ο πιλότος να μην έχει τις απαραίτητες γνώσεις και να ισχυρίζεται ότι μπορεί να εκτελέσει την πτήση με ασφάλεια.

27 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (2/3) Το σύστημα που είναι υπεύθυνο για τον εξ-αποστάσεως χειρισμό του αεροσκάφους θα πρέπει να είναι σύμφωνο με τις τεχνικές προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί από την αρμόδια αρχή του κράτους και επίσης θα πρέπει να εκπέμπει σε μία ή περισσότερες ραδιο−συχνότητες από αυτές που έχουν εκχωρηθεί για τον σκοπό αυτό, από τις αρμόδιες αρχές του κράτους. Δεν επιτρέπονται πτήσεις αερομοντέλων χωρίς άδεια από την αρμόδια αρχή: σε απαγορευμένες, περιορισμένες, επικίνδυνες και δεσμευμένες περιοχές όπως αυτές αναφέρονται στις πάσης φύσεως αεροναυτικές εκδόσεις της ΥΠΑ. σε ύψος μεγαλύτερο των 400 ποδών (121 μέτρα) από την επιφάνεια του εδάφους. σε απόσταση μικρότερη των 3 χιλιομέτρων από ελεγχόμενο αεροδρόμιο. εντός πολιτικών ή στρατιωτικών αεροδρομίων. ανωθεν, πλησίον ή εντός στρατιωτικών εγκαταστάσεων. άνωθεν η πλησίον κατοικημένων περιοχών. άνωθεν η πλησίον εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας. άνωθεν η πλησίον αρχαιολογικών χώρων. Να σημειωθεί ότι τα παραπάνω δεν ισχύουν για μοντέλα που :α) πετούν σε εσωτερικούς χώρους, β) ζυγίζουν λιγότερο από 350 γραμμάρια γ) Τα μοντέλα κυκλικής πτήσης εξαιρούνται από όλες τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού που αφορούν στις αποστάσεις ασφαλείας για τα τηλεχειριζόμενα αερομοντέλα.

28 Ν ΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (3/3) Δράσεις σε περιπτώσεις παραβίασης «Οταν ο χειριστής ή ο εκμεταλλευόμενος αερομοντέλο υποπέσει σε παράβαση των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, παράβαση κανόνων εναέριας κυκλοφορίας, κανόνων ασυρμάτου επικοινωνίας ή/και άλλων Νόμων και Κανονισμών, καλείται από την ΥΠΑ να δώσει διευκρινήσεις. Ο Διοικητής της ΥΠΑ μετά από αιτιολογημένη απόφαση δύναται να επιβάλλει στον παραβάτη, την ποινή της επίπληξης ή χρηματική ποινή ύψους μέχρι 1.000 € (Χίλια Ευρώ). Οι παραπάνω ποινές δεν απαλλάσσουν τον παραβάτη από τυχόν άλλες ποινικές ευθύνες.»

29 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Αν και το τοπίο είναι θολό παγκοσμίως φαίνεται ότι σύντομα θα μπουν αυστηροί κανόνες για τις πτήσεις drones και θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε ποιες θα είναι οι ελάχιστες απαιτήσεις. Πάντως προς το παρόν φαίνεται ότι υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί που σίγουρα δεν γνωρίζουν πολλοί ιδιοκτήτες και χειριστές drones. Καταρχήν οι πιο σημαντικοί περιορισμοί είναι το μέγιστο ύψος που μπορεί να πετάξει ένα drone και αυτό είναι τα 121 μέτρα καθώς και το γεγονός ότι πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση 3 χλμ από κάποιο αεροδρόμιο. Επιπλέον πρέπει ο χειριστής του drone να διατηρεί οπτική επαφή με το αερομοντέλο σε όλη της διάρκεια της πτήσης και να βασίζεται σ’ αυτή για τους απαραίτητους χειρισμούς ελέγχου του.

30 Ευχαριστώ για την προσοχή σας