Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο. Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, για την παιδεία του 2000, για μια.

Παρουσίαση με θέμα: "Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο. Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, για την παιδεία του 2000, για μια."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο

2 Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, για την παιδεία του 2000, για μια παιδεία ανοιχτών οριζόντων θέσπισε με το νόμο 25/25/97 την εκπαιδευτική καινοτομία : «Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Εισαγωγικό Σχολείο Διευρυμένου Ωραρίου».

3 Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο * Είναι σχολείο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για παιδιά 4-6 χρόνων. * Έχει σκοπό να υποβοηθήσει τα παιδιά να αναπτυχθούν ολόπλευρα και ισόρροπα. * Προσφέρει στα παιδιά ένα παιδαγωγικό πλαίσιο ανεξαρτησίας, ελευθερίας, ασφάλειας, χαράς και δημιουργίας. * Συμβάλλει στην άμβλυνση των όποιων μορφωτικών και κοινωνικών διαφορών. * Δημιουργεί –όσο γίνεται περισσότερο- ίσες αφετηρίες και ευκαιρίες για το μέλλον των παιδιών. * Είναι ανοιχτό σχολείο και ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας.

4 Εν κατακλείδι το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο «είναι ένας καινοτόμος θεσμός της εκπαίδευσης, ο οποίος μπορεί να ικανοποιεί ταυτόχρονα τις σύγχρονες εκπαιδευτικές απαιτήσεις των παιδιών του νηπιαγωγείου αλλά και τις ανάγκες της σημερινής και της αυριανής κοινωνίας. Για την εφαρμογή του προγράμματος εργάζονται δύο νηπιαγωγοί. Η λειτουργία του διαρκεί οχτώ ώρες ημερησίως και προσφέρει στα παιδιά επιπλέον χρόνο για ποικιλία παιδαγωγικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αποσκοπούν στην ολόπλευρη ανάπτυξή τους» (Οδηγός Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, 2008).

5

6 «Με την εφαρμογή του διασφαλίζεται ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας της εκπαίδευσης. Τον κυρίαρχο ρόλο στην οργάνωση και λειτουργία του τον έχει ο δάσκαλος – παιδαγωγός. Οργανώνεται έτσι ώστε να αποτελεί υπέρβαση του σημερινού διδακτικοκεντρικού σχολείου. Λειτουργεί με ενιαία παραγωγική αντίληψη των δραστηριοτήτων του, διδακτικών, πολιτιστικών, ψυχαγωγικών. Η λειτουργία του στοχεύει στη δημιουργία πολίτη υπεύθυνου, δημιουργικού και συμμέτοχου στην κοινωνία. Λειτουργεί αντισταθμιστικά – εξισωτικά τόσο για μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες, όσο και για μειονεκτούσες γεωγραφικές περιοχές με ιδιαίτερη βαρύτητα στις αγροτικές και ημιαστικές.

7 Υπάρχει ευελιξία τόσο στην οργάνωση, όσο και στη λειτουργία του με βάση τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Το ανοιχτό πρόγραμμά του στηρίζεται στην διαφοροποίηση και την αρχή της επιλογής. Απαλλάσσει την οικογένεια από δυσβάσταχτα εκπαιδευτικά βάρη και λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι αντιπαραθετικά προς αυτή. Την ενισχύει αλλά δεν την υποκαθιστά. Σχεδιάζεται με τρόπο συστηματικό, αξιολογείται και στη συνέχεια γενικεύεται. Μετασχηματίζεται σε σχολείο χαράς, δημιουργικότητας, όπου ζουν, μαθαίνουν και συνεργάζονται μαθητές, δάσκαλοι και γονείς. Μετατρέπεται σε εθνικό ανάχωμα απέναντι στις πολιτιστικές διεισδύσεις που επιχειρεί να επιβάλλει η εποχή μας με την εισαγωγή ξένων προτύπων.» (Κόκκινος, 2003 : 5-6).

8

9 H ιδρυτική υπουργική απόφαση θέτει ως προϋπόθεση της λειτουργίας των τμημάτων αυτών, να διατίθενται κατάλληλοι χώροι ή να είναι δυνατή η διαμόρφωσή τους με τη συνεργασία όλων των φορέων που εμπλέκονται σε αυτό, για τις ποικίλες δραστηριότητες των μαθητών. Έτσι, ενώ σε μερικές περιπτώσεις αξιοποιήθηκαν με τον καλύτερο τρόπο εγκαταλελειμμένοι χώροι και μετατράπηκαν σε αίθουσες ηλεκτρονικών υπολογιστών, ή μουσικοκινητικής αγωγής, υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις όπου διάφορες δραστηριότητες γίνονται σε αίθουσες που κενώνονται νωρίς ή σε χώρους ακατάλληλους για την παραμονή των παιδιών.

10

11 Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο άρχισε να λειτουργεί στη χώρα μας από το 1997 (Νόμος 2525/1997, ΦΕΚ 188 τ. Α΄ ) Εγκύκλιος Φ. 32/522/ 87900/Γ1 της 1/9/2004 «Ολοήμερο Νηπιαγωγείο» αναφέρεται στην εξυπηρέτηση των εργαζόμενων γονέων Εγκύκλιος Φ. 32/267/48/79/Γ1 της 9/5/2003 «Φοίτηση νηπίων στο νηπιαγωγείο Ολοήμερο και κλασσικό» αναφέρεται στη φοίτηση στα ολοήμερα τμήματα που είναι διετής και εγγραφή των νηπίων που συμπληρώνουν την 3ιη Δεκεμβρίου ηλικία 4 ετών Εγκύκλιος Φ. 32/252/45861/ Γ1 της 13/5/2003 «Φοίτηση νηπίων στο νηπιαγωγείο Ολοήμερο και κλασσικό» αναφέρεται στη φοίτηση όλων των νηπίων ανεξάρτητα αν οι γονείς είναι εργαζόμενοι ή όχι»

12 Εγκύκλιος Φ. 32/522/87900/της 1/9/2004 «Ολοήμερο Νηπιαγωγείο» αναφέρεται στις κενές θέσεις όπου γίνονται δεκτά νήπια από όμορη περιφέρεια με την έγκριση του Διευθυντή Εκπαίδευσης Εγκύκλιος Φ. 32/209/97290/Γ1 αναφέρεται την αποχώρηση των νηπίων με τη λήξη του προγράμματος και σε καμία περίπτωση νωρίτερα. Εγκύκλιος Φ. 107407/Γ1 της 2-10-2003 «Λειτουργία Ολοήμερου Νηπιαγωγείου» αναφέρεται στην περίπτωση που λειτουργεί μόνο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο και οι γονείς προτιμούν το κλασσικό ωράριο αποχώρησης στις 12.15΄ με υπεύθυνη δήλωση.

13 Στην ίδια εγκύκλιο επισημαίνεται ο αριθμός των νηπίων ανά τμήμα με 20 νήπια λόγω μικρών διαθέσιμων χώρων, με την προϋπόθεση ότι τα επιπλέον νήπια καλύπτονται σε όμορα νηπιαγωγεία μετά από έγκριση του Διευθυντή Εκπαίδευσης. Εγκύκλιος Φ. 32/209/97290/ Γ1 της 7/9/2007 αναφέρεται στον ελάχιστο αριθμό νηπίων που ανέρχεται στο 7, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ο ελάχιστος αριθμός μπορεί να ορίζεται διαφορετικά μετά από εισήγηση της σχολικής συμβούλου και του διευθυντή εκπαίδευσης. Εγκύκλιος Φ. 32/522/87900/της 1/9/2004 «Ολοήμερο Νηπιαγωγείο» που αναφέρεται στο εναλλασσόμενο ωράριο των νηπιαγωγών, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 1 μηνός

14 Εγκύκλιος Φ. 32/522/87900/Γ1 που αναφέρεται στον κοινό χρόνο παραμονής των δύο νηπιαγωγών Εγκύκλιος Φ. 32/ 190/81670/Γ1/20-7-2007 υπουργική απόφαση ΦΕΚ 1420/8-8-2007 τ.Β΄ αναφέρεται στη δυνατότητα λειτουργίας πρωινής προαιρετικής ζώνης Εγκύκλιος 32/209/97290/Γ1 της 7-9-2007 αναφέρεται στο πρόγραμμα που υποβάλλεται σε 3 αντίγραφα για θεώρηση (για Σχολική Σύμβουλο, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Νηπιαγωγείο) Εγκύκλιος Φ. 32/522/87900/Γ1 της 1-9-2004 αναφέρεται στη δυνατότητα χρήσης του χώρου του κλασικού τμήματος για την εξασφάλιση καλύτερης λειτουργίας του ολοήμερου τμήματος

15 Εγκύκλιος Φ. 32/209/97290/Γ1 της 7-9-2007 «Ολοήμερο Νηπιαγωγείο» αναφέρεται στην πρόβλεψη χρόνου για ξεκούραση των νηπίων Εγκύκλιος 8495/19-11-2007 αναφέρεται στο στόχο για τη συστηματική και ολοκληρωμένη προετοιμασία των νηπίων για μετάβαση στο δημοτικό σχολείο Εγκύκλιος Φ. 50/92/57655/Γ1 της 5-6-2007 αναφέρεται στη δημιουργία ιστοτόπου με στόχο την ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών, δραστηριοτήτων νηπιαγωγών και στελεχών

16 Ο περισσότερος χρόνος στο ολοήμερο νηπιαγωγείο προσφέρεται για τον εμπλουτισμό του αναλυτικού προγράμματος, τον επαναπροσδιορισμό της διδακτικής πράξης με ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας, την καλύτερη συνεργασία εκπαιδευτικού παιδιών και εκπαιδευτικών μεταξύ τους, την ανατροφοδότηση του προγράμματος μέσα από την αξιολόγηση, την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Ένα μοντέλο σχεδιασμού και οργάνωσης του προγράμματος του ολοήμερου νηπιαγωγείου μπορεί να είναι αποτελεσματικό, όταν διαμορφώνει και αξιοποιεί κατάλληλα το μαθησιακό περιβάλλον, ανταποκρίνεται στις ανάγκες των συγκεκριμένων παιδιών και βασίζεται στο σκεπτικό ότι τα μικρά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν ενεργά σε αναπτυξιακά κατάλληλες δραστηριότητες, ανακαλύπτοντας και οικοδομώντας τα ίδια τη γνώση.

17 Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης αποτελεί μια καινούρια προσπάθεια που καταλύει τις γνωστικές περιοχές και επιχειρεί να προσεγγίσει τη σχολική γνώση ενιαιοποημένη όπως προκύπτει από τη σφαιρική μελέτη θεμάτων καθολικού ενδιαφέροντος και μεγάλης σημασίας. Επί πλέον στην προσέγγιση αυτή το σχολείο είναι είναι ανοιχτό προς την κοινωνία και τη ζωή. Η Νηπιαγωγός αποτελεί οδηγό για τη διαμόρφωση των μαθησιακών διαδικασιών οι οποίες αναπτύσσονται ως διαδικασίες συνεχούς διαπραγμάτευσης μετασχηματισμού και ανακατασκευής του συνόλου των γνώσεων.

18 Το ωράριο του ολοήμερου νηπιαγωγείου ευνοεί τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις που προτείνει το ΔΕΠΠΣ, τη βιωματική προσέγγιση της μάθησης μέσα από την οποία διαπλέκονται και υλοποιούνται στόχοι από όλες τις γνωστικές περιοχές του αναλυτικού προγράμματος, δίνοντας περισσότερες δυνατότητες για τη λειτουργία των παιδιών σε μικρές ομάδες και ευκαιρίες για συμμετοχή όλης της ομάδας σε κοινές δραστηριότητες. Προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για την υλοποίηση σχεδίων εργασίας κατά τα οποία δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να συμμετέχουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους σε πολυδύναμες δραστηριότητες με ποικίλους στόχους. Τα παιδιά ανακαλύπτουν τη γνώση επιλύοντας προβλήματα που έχουν νόημα για τα ίδια και τα οποία σχετίζονται με την καθημερινή τους ζωή και το άμεσο φυσικό ή κοινωνικό περιβάλλον, κρίνουν και υπολογίζουν τα αποτελέσματα των πράξεών τους, επεκτείνουν τις εμπειρίες τους, εξερευνούν τον κόσμο, μαθαίνουν συμμετέχοντας με όλες τους τις αισθήσεις, δίνουν σημασία περισσότερο στη διαδικασία και λιγότερο στο αποτέλεσμα (Γκλιάου, 2002).

19 Το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία μπορεί να αποτελέσει ένα ανοιχτό, ευέλικτο και πλούσιο σε ιδέες πρόγραμμα, το οποίο κινητοποιεί τα παιδιά συμβάλλοντας στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων, αλλά και στην ανάπτυξη της αυτενέργειας τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με επιτόπου επισκέψεις των μαθητών σε διάφορους χώρους π.χ. μουσεία, θέατρα, ζωολογικός κήπος, καταστήματα, τράπεζα κ.α. είτε με παρουσίαση μέσα στο χώρο της τάξης ορισμένων δραστηριοτήτων π.χ. κουκλοθέατρο, μαριονέτες από επαγγελματίες ή και γονείς που παρουσιάζουν κάποιο χόμπι τους ή εμπειρίες από τη δουλειά τους.

20 Η ποιότητα σε ένα πρόγραμμα νηπιαγωγείου ποικίλει ανάλογα με την ποιότητα των ίδιων των εκπαιδευτικών και των στόχων που αυτοί θέτουν για τα παιδιά. Μεγάλο μέρος της επιτυχίας του προγράμματος στηρίζεται στη συνεργασία των νηπιαγωγών, στη γνωριμία και στην ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης, στην ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, στην επίλυση προσωπικών συγκρούσεων, στη λήψη από κοινού αποφάσεων, στον επιμερισμό των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων, στην αμοιβαία υποστήριξη, στην ενιαία γραμμή δράσης τους, στη συνέχεια και τη συνάφεια του προγράμματος, ώστε να έχει ενδιαφέρον και νόημα για τα παιδιά (Επιστημονική ομάδα Υ.Π.Ε.Π.Θ., 2000).

21

22

23

24

25

26

27

28 Πρακτικές σίτισης – πρακτικές χαλάρωσης 6ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Ορεστιάδας «Ευγενίδειο» Αναπληρώτρια νηπιαγωγός Γωνιάδου Ειρήνη Στην αρχή κάθε εβδομάδας, μετά από κλήρωση, ορίζονται οι ομάδες εργασίας. Συγκεκριμένα, τέσσερα παιδιά για την ομάδα των κρεβατιών, δύο παιδιά για την καθαριότητα, δύο για τα τραπεζομάντηλα,δύο για τη διανομή των φαγητών.Επιπλέον ένα παιδί, αρχηγός του τρένου, και άλλες δύο υποκατηγορίες που όμως δεν άπτονται του θέματος για να αναφερθούν. Όταν, λοιπόν, ξεκινά η διαδικασία για την προετοιμασία της σίτισης τα παιδιά γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν. Η ομάδα της καθαριότητας παίρνει σαπούνι και χαρτί, προπορεύεται των άλλων παιδιών μπαίνει στο μπάνιο και περιμένει. Έπειτα όλοι με τη σειρά πλένουν, σκουπίζουν χέρια και μοιράζονται στις ομάδες τους προκειμένου να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους. Για παράδειγμα, η ομάδα των τραπεζομάντηλων στρώνει στα τραπέζια τα τραπεζομάντηλα η ομάδα των φαγητών βγάζει τα φαγητά από το ψυγείο και αφού ζεσταθούν τα μοιράζει, η ομάδα των κρεβατιών ετοιμάζει τη διάταξη των κρεβατιών,μετρώντας κάθε φορά πόσα ακριβώς χρειάζονται. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία,καθόμαστε όλοι στις θέσεις μας λέμε την προσευχή μας, ευχόμαστε «καλή όρεξη» και ξεκινάμε. Αρκετά, συχνά, παρατηρούμε και επισημαίνουμε σε ποιες ομάδες τροφών ανήκουν τα φαγητά της ημέρας.Άλλοτε, φτιάχνουμε πρόχειρα σχεδιαγράμματα προκειμένου να μετρήσουμε πόσες φορές το μήνα φάγαμε όσπρια ή μακαρόνια, ενώ αρκετές φορές φτιάχνουμε σύνθετες λέξεις με αφορμή το σπανακόρυζο ενός παιδιού. Σε σχέση με την ώρα της χαλάρωσης, αφού τακτοποιήσουμε ταπεράκια, καθαρίσουμε τραπέζια,πλύνουμε χέρια και τελειώσουμε με την τουαλέτα,ξαπλώνουμε στα κρεβάτια μας και το ταξίδι στον κόσμο του παραμυθιού ξεκινάει… «Παραμύθι –μύθι –μύθι,στρογγυλό σαν κολοκύθι, μακρουλό σαν κουκουνάρι, μαλακό σαν το ζυμάρι, φωτεινό σαν το φεγγάρι…» Το παραμύθι,όταν είναι παραδοσιακό, παρουσιάζεται στα παιδιά με τη μέθοδο της αφήγησης.Στην περίπτωση που επιλέγεται παιδική λογοτεχνία- συνήθως σχετική με τη θεματική που κατά καιρούς δουλεύεται-η ιστορία παρουσιάζεται στα παιδιά με απλή ανάγνωση. Σχεδόν πάντα, το παραμύθι μας δίνει την αφορμή να το επεξεργαστούμε περαιτέρω αμέσως μετά τη χαλάρωση. Έτσι, άλλοτε το δραματοποιούμε, άλλοτε ζωγραφίζουμε ότι μας έκανε περισσότερο εντύπωση, άλλοτε γράφουμε απλά τον τίτλο, άλλοτε δίνουμε δικό μας τίτλο, άλλοτε κάνουμε αναδιήγηση.

29 10ο Νηπιαγωγείο Ορεστιάδας Σχολικό έτος 2013-2014 Αναπληρώτριες Νηπιαγωγοί ΕΣΠΑ: Γκαργκαβούζη Μαρία Χαιροπούλου Βασιλική ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ ΚΑΙ ΥΠΝΟΥ Όταν πλησιάζει η ώρα του φαγητού (και αφού πλέον έχει ολοκληρωθεί η οποιαδήποτε δραστηριότητα λάμβανε χώρα), τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος τακτοποιούν προσεκτικά τις γωνιές και τα παιχνίδια τους. Από εκεί και πέρα επιλέγονται από τη νηπιαγωγό 2-3 άτομα (αναλόγως) από την εκάστοτε ομάδα εργασίας (τα παιδιά που τη συγκεκριμένη ημέρα έχουν υπηρεσία) και τα οποία αναλαμβάνουν (με τη βοήθεια της νηπιαγωγού) την τοποθέτηση των κρεβατιών μέσα στην τάξη αλλά και την τακτοποίηση των κλινοσκεπασμάτων των συμμαθητών τους. Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας βοηθούν στην προετοιμασία των τραπεζιών για το μεσημεριανό. Στρώνουν τα τραπεζομάντηλα με τη συνδρομή της τραπεζοκόμου. Τη βοηθούν και στο μοίρασμα του φαγητού σε όλα τα παιδιά. Πριν το φαγητό μπαίνουν σε σειρά τα υπόλοιπα παιδιά και πηγαίνουν σταδιακά στην τουαλέτα για να πλύνουν τα χέρια τους. Παίρνουν τις τσάντες τους από τα ράφια και κάθονται στα παγκάκια και περιμένουν να τους σερβιριστεί το φαγητό από τους συμμαθητές τους. Περιμένουν να καθίσουν όλοι και να είναι έτοιμοι, κάνουν προσευχούλα και ξεκινούν. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, σηκώνονται και πάλι με τη σειρά (όταν πλέον έχουν φάει όλοι στο τραπέζι τους και έχουν μαζέψει τα σκεύη τους), πηγαίνουν εκ νέου στην τουαλέτα, βγάζουν τα παντοφλάκια τους, στρώνουν με προσοχή τα σκεπάσματά τους και ξαπλώνουν. Τους προτείνουμε κάποια ακούσματα και τελικά (τις περισσότερες φορές) ακούν με ενδιαφέρον κάποιο σχετικά μικρής διάρκειας παραμύθι ή ιστορία της επιλογής τους. Ακολούθως ακούγεται από το ραδιοκασετόφωνο ανάλαφρη χαλαρωτική μουσική (διαφόρων ειδών ορχηστρικά κομμάτια). Τα παιδιά ξεκουράζονται και αποκοιμιούνται (όσοι τελικά τα καταφέρουν) για περίπου 40 - 50 λεπτά. Μετά τη μεσημεριανή ανάπαυλα, όλα τα παιδιά διπλώνουν και μαζεύουν τοποθετώντας στις προκαθορισμένες θέσεις τους τα σεντόνια, τα μαξιλάρια και τις κουβέρτες τους. Βάζουν φυσικά στη θέση τους και τα κρεβάτια τους. Πηγαίνουν να ετοιμαστούν και επιστρέφουν στην παρεούλα για τη συνέχεια του προγράμματος. Τα παιδιά διατηρούν καρτέλες ύπνου και φαγητού στα συρτάρια τους στις οποίες κολλάμε καθημερινά ποικίλα αυτοκόλλητα της αρεσκείας τους προς επιβράβευσή τους (εφόσον έχουν φάει ή κοιμηθεί). Κατά τη λειτουργία του ολοήμερου τμήματος, μας ενοχλεί πολύ η πρόωρη αποχώρηση ορισμένων νηπίων. Αυτό που παρατηρείται μάλιστα συχνά (παρά τις σχετικές υποδείξεις) είναι ότι δυστυχώς δεν τηρείται αυστηρά το ωράριο αποχώρησης καθώς άλλοτε οι γονείς καταφθάνουν πολύ αργά για να πάρουν το παιδί τους και άλλοτε νωρίς. Παρακωλύεται έτσι σημαντικά η ομαλή λειτουργία του τμήματος. Επικρατεί συνήθως μια διάχυτη ανησυχία μεταξύ των υπολοίπων παιδιών του τμήματος ( κάποιες φορές μάλιστα ζητούν κι αυτά να αποχωρήσουν νωρίτερα) και δύσκολα εφαρμόζεται η τάξη και επικρατεί ηρεμία για να μπορέσουν να ξεκουραστούν. Επίσης δεν τηρείται σταθερά η πρόωρη αποχώρηση, αλλά αντίθετα πολλοί γονείς επιδιώκουν να παίρνουν τα παιδιά τους συχνά και κατά το κανονικό ωράριο της αποχώρησης των υπολοίπων νηπίων ανάλογα με το πρόγραμμα τους και τις διαθέσεις τους. Η εφαρμογή της πρόωρης αποχώρησης ενισχύει στους γονείς την εντύπωση ότι η λειτουργία του ολοημέρου τμήματος λειτουργεί καθαρά ως παιδοφυλακτήριο και δεν έχει έναν καθαρά εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό σκοπό.

30 10ο Νηπιαγωγείο Ορεστιάδας Σχολικό έτος 2013-2014 Αναπληρώτριες Νηπιαγωγοί ΕΣΠΑ: Γκαργκαβούζη Μαρία Χαιροπούλου Βασιλική ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ ΚΑΙ ΥΠΝΟΥ Όταν πλησιάζει η ώρα του φαγητού (και αφού πλέον έχει ολοκληρωθεί η οποιαδήποτε δραστηριότητα λάμβανε χώρα), τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος τακτοποιούν προσεκτικά τις γωνιές και τα παιχνίδια τους. Από εκεί και πέρα επιλέγονται από τη νηπιαγωγό 2-3 άτομα (αναλόγως) από την εκάστοτε ομάδα εργασίας (τα παιδιά που τη συγκεκριμένη ημέρα έχουν υπηρεσία) και τα οποία αναλαμβάνουν (με τη βοήθεια της νηπιαγωγού) την τοποθέτηση των κρεβατιών μέσα στην τάξη αλλά και την τακτοποίηση των κλινοσκεπασμάτων των συμμαθητών τους. Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας βοηθούν στην προετοιμασία των τραπεζιών για το μεσημεριανό. Στρώνουν τα τραπεζομάντηλα με τη συνδρομή της τραπεζοκόμου. Τη βοηθούν και στο μοίρασμα του φαγητού σε όλα τα παιδιά. Πριν το φαγητό μπαίνουν σε σειρά τα υπόλοιπα παιδιά και πηγαίνουν σταδιακά στην τουαλέτα για να πλύνουν τα χέρια τους. Παίρνουν τις τσάντες τους από τα ράφια και κάθονται στα παγκάκια και περιμένουν να τους σερβιριστεί το φαγητό από τους συμμαθητές τους. Περιμένουν να καθίσουν όλοι και να είναι έτοιμοι, κάνουν προσευχούλα και ξεκινούν. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, σηκώνονται και πάλι με τη σειρά (όταν πλέον έχουν φάει όλοι στο τραπέζι τους και έχουν μαζέψει τα σκεύη τους), πηγαίνουν εκ νέου στην τουαλέτα, βγάζουν τα παντοφλάκια τους, στρώνουν με προσοχή τα σκεπάσματά τους και ξαπλώνουν. Τους προτείνουμε κάποια ακούσματα και τελικά (τις περισσότερες φορές) ακούν με ενδιαφέρον κάποιο σχετικά μικρής διάρκειας παραμύθι ή ιστορία της επιλογής τους. Ακολούθως ακούγεται από το ραδιοκασετόφωνο ανάλαφρη χαλαρωτική μουσική (διαφόρων ειδών ορχηστρικά κομμάτια). Τα παιδιά ξεκουράζονται και αποκοιμιούνται (όσοι τελικά τα καταφέρουν) για περίπου 40 - 50 λεπτά. Μετά τη μεσημεριανή ανάπαυλα, όλα τα παιδιά διπλώνουν και μαζεύουν τοποθετώντας στις προκαθορισμένες θέσεις τους τα σεντόνια, τα μαξιλάρια και τις κουβέρτες τους. Βάζουν φυσικά στη θέση τους και τα κρεβάτια τους. Πηγαίνουν να ετοιμαστούν και επιστρέφουν στην παρεούλα για τη συνέχεια του προγράμματος. Τα παιδιά διατηρούν καρτέλες ύπνου και φαγητού στα συρτάρια τους στις οποίες κολλάμε καθημερινά ποικίλα αυτοκόλλητα της αρεσκείας τους προς επιβράβευσή τους (εφόσον έχουν φάει ή κοιμηθεί). Κατά τη λειτουργία του ολοήμερου τμήματος, μας ενοχλεί πολύ η πρόωρη αποχώρηση ορισμένων νηπίων. Αυτό που παρατηρείται μάλιστα συχνά (παρά τις σχετικές υποδείξεις) είναι ότι δυστυχώς δεν τηρείται αυστηρά το ωράριο αποχώρησης καθώς άλλοτε οι γονείς καταφθάνουν πολύ αργά για να πάρουν το παιδί τους και άλλοτε νωρίς. Παρακωλύεται έτσι σημαντικά η ομαλή λειτουργία του τμήματος. Επικρατεί συνήθως μια διάχυτη ανησυχία μεταξύ των υπολοίπων παιδιών του τμήματος ( κάποιες φορές μάλιστα ζητούν κι αυτά να αποχωρήσουν νωρίτερα) και δύσκολα εφαρμόζεται η τάξη και επικρατεί ηρεμία για να μπορέσουν να ξεκουραστούν. Επίσης δεν τηρείται σταθερά η πρόωρη αποχώρηση, αλλά αντίθετα πολλοί γονείς επιδιώκουν να παίρνουν τα παιδιά τους συχνά και κατά το κανονικό ωράριο της αποχώρησης των υπολοίπων νηπίων ανάλογα με το πρόγραμμα τους και τις διαθέσεις τους. Η εφαρμογή της πρόωρης αποχώρησης ενισχύει στους γονείς την εντύπωση ότι η λειτουργία του ολοημέρου τμήματος λειτουργεί καθαρά ως παιδοφυλακτήριο και δεν έχει έναν καθαρά εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό σκοπό.

31 ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΝ Αναπληρώτριες νηπιαγωγοί: Γραμματόση Δήμητρα Ντούπη Ειρήνη Στο ολοήμερο νηπιαγωγείο όπως προβλέπεται υπάρχει χρόνος για κανονικό γεύμα, το οποίο ετοιμάζουν οι γονείς από το σπίτι όπως και χρόνος ανάπαυσης και ξεκούρασης. Βασικό μέλημα κατά τη διάρκεια του γεύματος είναι τα παιδιά να μάθουν να αυτοεξυπηρετούνται, να επικοινωνήσουν και να συνεργαστούν μέσα σε ένα ήρεμο περιβάλλον χωρίς θόρυβο, συνωστισμό και βιασύνη όπως επίσης και η τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής. Τα παιδιά αρχικά πλένουν τα χέρια τους και κάθονται όλα μαζί στα τραπεζάκια το κάθε ένα με τη δική του πετσέτα φαγητού. Καθημερινά ορίζονται δυο «βοηθοί» οι οποίοι φοράνε και τα αντίστοιχα καπέλα. Αρμοδιότητά τους είναι να μοιράσουν τις σαλάτες και τα μαχαιροπίρουνα στα παιδιά. Το σερβίρισμα του φαγητού γίνεται από τη νηπιαγωγό έτσι ώστε να αποφευχθεί τυχόν κάψιμο ή ρίξιμο του φαγητού. Τα παιδιά τρώνε ήρεμα, συζητάνε χαμηλόφωνα και τακτοποιούν τη θέση τους όταν τελειώσουν. Όλα τα παιδιά μετά το γεύμα αναπαύονται. Στρώνουν τα σεντόνια, τα μαξιλάρια και τα σκεπάσματά τους και ξαπλώνουν στα στρωματάκια. Όσα παιδιά δεν θέλουν να κοιμηθούν παραμένουν στο χώρο ανάπαυσης καθώς είναι αναγκαίο μετά το γεύμα να ξεκουράζονται. Επίσης σε καθημερινή βάση τα παιδιά ακούν ένα παραμύθι ή μια ιστορία από τη νηπιαγωγό ή ως εναλλακτική ακούν παραμύθια από παιδικά «cd».

32 ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΏΡΑΣ ΤΟΥ ΓΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ-ΥΠΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΕΑΣ ΒΥΣΣΑΣ Στο 2/θέσιο νηπιαγωγείο μας, το νηπιαγωγείο Νέας Βύσσας, υπάρχουν 14 παιδιά, 8 αγόρια και 6 κορίτσια, από τα οποία τα 9 είναι προνήπια και τα 5 νήπια. Στο ολοήμερο τμήμα του νηπιαγωγείου μας, παρακολουθούν 13 παιδιά. Ειδικότερα, σ’ αυτό στο οποίο θα αναφερθώ, την ώρα δηλαδή της προετοιμασίας του φαγητού και του γεύματος του ολοημέρου, ξεκινά στις 13:00 ως τις 13:45 και ακολουθεί η ώρα της χαλάρωσης και του ύπνου από τις 13:45 ως τις 14:30. Ξεκινώντας λοιπόν η ώρα της προετοιμασίας, τα ίδια τα παιδιά αρχικά συμμαζεύουν τις γωνιές της τάξης ώστε να τακτοποιηθεί και να προετοιμαστεί ο χώρος για την ώρα της χαλάρωσης-ύπνου μετά το γεύμα, και στη συνέχεια, αφού μπουν σε «τρενάκι» για να υπάρχει ηρεμία, τάξη και ασφάλεια, πηγαίνουμε στους νιπτήρες. Ακολουθώντας τους κανόνες υγιεινής και προκειμένου να αποκτήσουν αυτονομία, αυτοσυντήρηση και αυτοεξυπηρέτηση, βάζουν μόνα τους κρεμοσάπουνο για να πλύνουν τα χέρια τους και το κάθε παιδί σκουπίζεται με τη δική του πετσέτα που βρίσκεται κρεμασμένη στις κρεμάστρες κοντά στους νιπτήρες, κάτω από το όνομά του και τη φωτογραφία του. Κατόπιν, μπαίνοντας πάλι σε «τρενάκι», πηγαίνουμε στο χώρο της κουζίνας, όπου το κάθε παιδί κάθεται στη θέση που το ίδιο επέλεξε. Τότε, ανοίγει την τσάντα του και παίρνει τα ειδικά σκεύη με το γεύμα που του ετοίμασαν οι γονείς του απ’ το σπίτι, μέσα στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής. Ξεχωρίζουμε τα σκεύη για το φούρνο μικροκυμάτων και την κουζίνα, και καθώς ζεσταίνονται τα φαγητά λέμε με τα παιδιά τη μεσημεριανή μας προσευχή. Στη συνέχεια, τα παιδιά τρώνε και όποιο παιδί τελειώνει, μαζεύει το σουπλά του, τακτοποιεί και μαζεύει τα σκεύη του περιμένοντας υπομονετικά ωσότου τελειώσουν όλοι, ενώ παράλληλα, ο «βοηθός της κουζίνας», το παιδί δηλαδή που για εκείνη τη μέρα ορίσαμε ως υπεύθυνο για το χώρο της κουζίνας, φροντίζει και επιμελείται τη γενική καθαριότητα του χώρου. Μετά, το κάθε παιδί παίρνει από το δικό του ντουλάπι που υπάρχει μέσα την τάξη, την οδοντόκρεμα και την οδοντόβουρτσά του, και όλοι μαζί οδηγούμαστε στους νιπτήρες όπου πλένουν τα δόντια τους, στα πλαίσια της στοματικής τους υγιεινής. Έπειτα, πηγαίνουμε στην τάξη, όπου το κάθε παιδί επιλέγει το κρεβατάκι του για να χαλαρώσει και να κοιμηθεί, το στρώνει, κι αφού ξαπλώσουν όλα, τους λέμε ή τους διαβάζουμε για το λόγο αυτό ένα παραμύθι. Στη συνέχεια όταν τελειώσει η αφήγηση ή η ανάγνωση, όλα τα παιδιά παραμένουν στα κρεβάτια τους μέχρι την προκαθορισμένη ώρα κάτω από τη δική μας συνεχή επίβλεψη. Όσα μάλιστα δεν κοιμούνται, απλώς χαλαρώνουν χωρίς να ενοχλούν τους άλλους, μαθαίνοντας έτσι να σέβονται την ανάγκη των άλλων για ύπνο καθώς και την ώρα κοινής ησυχίας. Με τη λήξη της προκαθορισμένης ώρας (14:30), βάζουμε προεπιλεγμένη απαλή μουσική, ξυπνώντας έτσι όσα παιδιά είχαν κοιμηθεί. Κατόπιν, τα παιδιά ξεστρώνουν και διπλώνουν τα υποσέντονα και τα σκεπάσματά τους, και τα τοποθετούν στα ατομικά τους ντουλάπια που βρίσκονται μέσα στο χώρο της τάξης, μαθαίνοντας έτσι να φροντίζουν και να τακτοποιούν τα πράγματά τους. Μάλιστα, σε τακτά χρονικά διαστήματα, τα παιδιά παίρνουν στο σπίτι τα σκεπάσματά τους, τις πετσέτες τους και τις οδοντόβουρτσες τους, για να καθαριστούν και να απολυμανθούν.