Φάρμακο και Φαρμακολογική ενέργεια

Παρουσίαση με θέμα: "Φάρμακο και Φαρμακολογική ενέργεια"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Φάρμακο και Φαρμακολογική ενέργεια
Το φάρμακο είναι χημική ουσία, η οποία όταν εισέλθει στο βιολογικό υπόστρωμα του οργανισμού, μεταβάλλει την συμπεριφορά του Η μεταβολή που προκύπτει από την αλληλεπίδραση του φαρμάκου, που συντελείται μεταξύ των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του με τα λειτουργικά μόρια του ζωντανού οργανισμού, λέγεται φαρμακολογική ενέργεια

2 1. Απορρόφηση (είσοδος) 2. Κατανομή Φάρμακο στους ιστούς
Σχηματική απεικόνιση της απορρόφησης, κατανομής, μεταβολισμού και απέκκρισης φάρμακου 1. Απορρόφηση (είσοδος) 2. Κατανομή Φάρμακο στο πλάσμα Φάρμακο στους ιστούς 3. Μεταβολισμός Μεταβολίτης-τες στους ιστούς 4. Απέκκριση (έξοδος στα ούρα, κόπρανα, χολή

3 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ Νέες κατηγορίες αντιλοιμωδών φαρμάκων
Νέες κατηγορίες αντιλοιμωδών φαρμάκων Δοκιμές διάγνωσης Ανάπτυξη εμβολίων Παρακολούθηση

4 ΣΚΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Πρόληψη Θεραπεία Διάγνωση Ανακούφιση από συμπτώματα…… Αντικατάσταση κάποια ουσίας π.χ ινσουλίνη Αποκατάσταση ή ανάταξη λειτουργίας οργάνου Η χορήγηση φαρ. ευθύνη σοβαρή του Νοσηλευτή

5 Η ασφαλής και ακίνδυνη χορήγηση φαρμάκων απαιτεί:
Επαρκείς γνώσεις φαρμακολογίας. Ενημέρωση για τα νέα φάρμακα. Γνώσεις των παραγόντων που επηρεάζουν τη δόση του φαρμάκου. Υπευθυνότητα για την ακριβή τήρηση των ιατρικών οδηγιών. Ενημέρωση περί περιορισμών –ανοχή,συνήθεια, εθισμός. Βασικές οδοί χορηγήσεως φαρμάκων 1. Δέρμα. φραγμοί εισόδου - απορρόφηση (κερατίνη στοιβάδα και σμήγμα) 2. Βλεννογόνοι. φραγμοί, α) Γαστρεντερικός σωλήνας (στόμα, οισοφάγος, στόμαχος, λεπτό έντερο, απευθυσμένο) β) Πνεύμονες γ) Άλλοι βλεννογόνοι (ουροδόχος κύστη, μύτη, κόλπος κ.ά)

6 Βλεννογόνοι Πεπτικού Συστήματος.
Βλεννογόνος στοματικής κοιλότητας. Απορροφούνται λίγα φάρμακα. Κάτω από γλώσσα ή φατνιοπαρειακή αύλακα. Π.χ. Νιτρογλυκερίνη σε στηθάγχη. Ισοπρεναλίνη σε βρογχικό άσθμα. Adalat σε αρτηριακή πίεση. Βιταμίνες (ορισμένες). Απορρόφηση ταχύτατη - δράση. Παρακάμπτει: πεπτικά υγρά - ένζυμα - ήπαρ. Οισοφάγος. Απορρόφηση σχεδόν ανύπαρκτη. Στόμαχος. Ορισμένα φάρμακα με ελαφρά όξινη αντίδραση - π.χ. σαλικυλικά, βαρβιτουρικά Καλύτερη απορρόφηση - άδειο στομάχι.

7 Δωδεκαδάκτυλο – Λεπτό έντερο
Δωδεκαδάκτυλο – Λεπτό έντερο. Εντερικές λάχνες, βοηθούν στην απορ/ση (επιφάνεια m2) όχι με ενεργητική απορ/ση αλλά με απλή διάχυση λόγω διαφοράς πυκνότητας. Φάρμακα με ασθενή όξινη ή βασική αντίδραση απορ/νται καλύτερα. Φάρμακα με ισχυρή όξινη ή αλκαλική αντίδραση δεν απαρ/νται π.χ. ηπαρίνη. Η2Ο, Na+ απορροφώνται. Τα ιόντα Mg+ δεν απορροφώνται - καθαρτική ενέργεια. Ο Fe++ απορροφάται με αμινοξύ. Πολυπεπτίδια - Πολυσακχαρίτες αδρανοποιούνται. Παχύ έντερο. Απορρόφηση αργή - ορισμένα φάρμακα. Ορθό: μεγαλύτερη απορρόφηση - Παρακάμπτει ήπαρ.

8 Φραγμοί Αναπνευστικού Συστήματος.
Ρινικός βλεν.τραχεία (αέρια ή πτητικά υγρά). Βρόγχοι - βρογχιόλια, απορρόφηση μικρή. Πνευμονικό παρέγχυμα ταχύτατη (μεγάλη κυψελιδική επιφάνεια m2 και η αιμάτωση ). Επιπεφυκώς-υψηλή ικανότητα απορρόφησης. Ουροποιογεννητικό Σ. μικρό βαθμό απορρόφησης. Συνήθως δρουν τοπικά. 3. Παρεντερική οδός α) Υποδόρια ένεση β) Ενδομυϊκή ένεση γ) Ενδοαγγειακή ένεση κ.ά Ταχύτερη απορρόφηση - παράκαμψη φραγμών. Η εκλογή της οδού χορήγησης φαρμάκων εξαρτάται από: 1. χρόνο απορρόφησης του φ. 2. φύση και δόση φ. 3. κατάσταση του ασθενούς 4.Δραστικότητα φ. και 5. ποθούμενη ή αναμενόμενη ενέργεια

9 Δόσις φαρμάκου:Το ποσόν του φαρμάκου που χορηγείται.
Εφ άπαξ δόσις: Το ποσόν του φαρμάκου το οποίον χορηγείται εφ’ άπαξ, για να δράσει σε ένα χρονικό διάστημα εντός του οποίου δεν πρέπει να χορηγηθεί εκ νέου. Δόσις δι’ ημέρας: Το ποσόν του φ. που δύναται να χορηγηθεί κατά την διάρκεια του 24ωρου κατανεμημένο σε μικρότερα ποσά. Π.χ μονάδες Πενικιλίνης την ημέρα, Μ/6ωρο. 3. Δόσις κορεσμού: Η μέγιστη δυνατή δόση χορηγούμενη ποικιλοτρόπως ώστε να επιτευχθεί ικανή πυκνότητα στο αίμα προς επίτευξη επιθυμητού αποτελέσματος. Ο χρόνος εντός του οποίου επιτυγχάνεται η πυκνότητα αυτή εξαρτάται από το φάρμακο π.χ. η διγιτοξίνη έχει δόση κορεσμού 1,2 mgr και επιτυγχάνεται χορηγουμένη σε 2 – 3 ημέρες. 4. Δόσις συντηρήσεως: Ποσότης φ. ώστε να παραμείνει σταθερά η πυκνότητα του φαρμ. στο αίμα δηλ. η στάθμη κορεσμού. Η δόση συντηρήσεως εξαρτάται από την ποσότητα και τον ρυθμό αποβολής του φαρμάκου. Ελάχιστη δόσις: Το μικρότερο ποσό φ. που μπορεί να προκαλέσει θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μέγιστη δόσις: Είναι το ανώτατο ποσόν χορήγησης φαρμ.  υπέρ- τοξική.

10 Υπέρβαση δόσεως: Σε ορισμένες περιπτώσει ς π. χ
Υπέρβαση δόσεως: Σε ορισμένες περιπτώσει ς π.χ. δηλητηριάσεις με προσωπική μας ευθύνη να υπερβούμε τη δόση. Θανατηφόρος δόση 50 (LC 50) είναι το ελάχιστο ποσό που χρησιμοποιείται σε πειραματόζωα και προκαλεί το θάνατο τουλάχιστον στο 50% από αυτούς. Θεραπευτικό πλάτος είναι η διαφορά μεταξύ μεγίστης και ελαχίστης δόσεως. Όσο μεγαλύτερο είναι το θεραπευτικό πλάτος τόσο ολιγότερο τοξικό είναι το φάρμακο. Ενώ όταν το θεραπευτικό πλάτος είναι μικρό, τότε το φάρμακο θεωρείται τοξικό. Κανόνας young. Δόσις δια παιδιά Α ετών = Αθροιστική συνέργεια: Όταν η ενέργεια ενός φαρμάκου προστίθεται στην ενέργεια του άλλου. Δυναμική συνέργεια: Όταν η ενέργεια ενός φαρμάκου πολλαπλασιάζεται από την παρουσία άλλου. Όταν η ενέργεια ενός φαρμάκου περιορίζεται ή αίρεται από την παρουσία ενός άλλου το φαινόμενο λέγεται Ανταγωνισμός.

11 Παράγοντες -Δόση φαρμάκου.
Ατομική ευαισθησία: η δόση εξατομικεύται. Ηλικία: μικρά παιδιά και ηλικιωμένα άτομα, μικρά παιδιά - δόση τύπου Young ή πίνακα του Catzel. Τύπος Young. Π.χ. παιδί 6 ετών, 6/ = 1/3 της δόσης του ενήλικα. Πίνακας Catzel. Παιδί μηνών ,5% δ.εν. 1 έτους % δ.εν. 6 ετών % δ.εν. 12 ετών % δ.εν. Βάρος Βαρύτητα νόσου. Φύλο-φυλή. Η όλη κατάσταση του ασθενούς. Η σύγχρονη χορήγηση άλλων φαρμάκων. Συνέργεια: Αθροιστική ή Δυναμική. Ανταγωνισμός :

12 Χημικός: π.χ. πηκτικά και αντιπηκτικά, σόδα (διτανθρακικό νάτριο) και υδροχλωρικό οξύ.
Βιολογικός: όταν ένα φάρμακο καταλαμβάνει τον υποδοχέα του άλλου φαρμάκου π.χ. κουράριο και νεοστιγμίνη, ισταμίνη και αντισταμινικά φ. Οι χημικοί και βιολογικοί ανταγωνισμοί λέγονται και αντίδοτα. Αλλεργικές εκδηλώσεις. Βραδείες ή ταχείες. Ένωση αντιγόνου - αντισώματος: απελευθέρωση Ισταμίνης, βραδυκινίνης, σεροτονίνης. Ιδιοσυγκρασία - κληρονομικότης. Έλλειψη ορισμένων ενζύμων π.χ. G6PD. 10. Αντοχή ή ανθεκτικότητα ή εθισμός. Φαινόμενο, μετά επανάληψη δόσης φ. μειώνεται η φαρμακολογική ενέργεια. Αυξάνεται η δόση για το ίδιο αποτέλεσμα, συμβαίνει μεταβολισμός κυττάρων ή των φαρμάκων. 11. Αθροιστική ενέργεια.

13 Παράγοντες που συμβάλουν στην άθροιση: συχνή λήψη φαρμάκου.
Φαινόμενο, επανειλημμένες κανονικές δόσεις ενός φαρμάκου αυξάνουν τα επίπεδα στο αίμα, έτσι έχουμε τοξικές εκδηλώσεις όπως : Δακτυλίτης, βρωμιούχα κ.ά. Παράγοντες που συμβάλουν στην άθροιση: συχνή λήψη φαρμάκου. λήψη μεγάλων δόσεων. Ηπατικές ή νεφρικές βλάβες. Βραδεία αποβολή. Βραδύς μεταβολισμός. Σύνδεση με λευκώματα.

14 Φάρμακα Κυκλοφορικού Συστήματος
Φάρμακα Κυκλοφορικού Συστήματος Καρδιοτονωτικά: αυξάνουν τη δύναμη συστολής του καρδιακού μυός, (θετική ινότροπο δράση), χρησιμοποιούνται σε: Καρδιακή Ανεπάρκεια, Κολπική μαρμαρυγή, Παροξυσμική κολπική ταχυκαρδία. Γλυκοζίτες. (Δακτυλίτιδα 1785 William) Φάρμακο δύσκολο στην εφαρμογή του, διότι παρουσιάζει μικρό θεραπευτικό πλάτος, δεν εφαρμόζεται σε σταθερή δοσολογία, έχει μεγάλη τοξικότητα. Χορηγείται σε συνδυασμό με Διουρητικά, αντιαρρυθμικά, υποτασικά κ.λ.π., προς μείωση ανεπιθύμητων ενεργειών.

15 Φάρμακα κυκλοφορικού Συστήματος
Απορροφώνται. Κατανέμονται σε ιστούς και (έμμεσα) στο ΚΝΣ, ΑΝΣ. Εκλεκτικά και (άμεσα) στη καρδιά, νεφρούς και ήπαρ. Οι δόσεις εξατομικεύονται. Παρενέργειες: Διαταραχή του ρυθμού και αγωγιμότητας. Τοξικές εκδηλώσεις: Ναυτία Έμετος Ανορεξία Διάρροια

16 Ζάλη Κεφαλαλγία Συγχυτικές και ψυχωτικές καταστάσεις Φωταψίες – εξανθήματα – μητρορραγία Αρρυθμίες, ταχυκαρδία, διδυμίες, ευρήματα κοιλιακής ταχυκαρδίας και μαρμαρυγής. Ιατρογενής δηλητηρίαση με δακτυλίτιδα είναι πολύ συχνή. Κολποκοιλιακός αποκλεισμός Έκτακτες συστολές κολπικές ή κοιλιακές Παροξυσμική κολπική ταχυκαρδία με κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Άμεση διακοπή επιβάλλεται ,(ΑΤΡΟΠΙΝΗ)

17 Φάρμακα Κυκλοφορικού Συστήματος
Νοσηλευτική Παρέμβαση Ενημέρωση αρρώστου Εκτίμηση κατάστασης ασθενούς (πριν) Μελέτη ΗΚΓ Ζωτικά σημεία Παρατήρηση αποτελέσματος – αναγραφή στο φύλλο νοσηλείας. Ελάττωση βάρους*(ζύγισμα) Υποχώρηση οιδημάτων Υποχώρηση δύσπνοιας – ανησυχίας – κόπωσης Μέτρηση ούρων (διουρητικά) Διαιτολόγιο (περιορισμός αλατιού) Εκτίμηση-επανεκτίμηση της κλινικής πορείας.(κατά και μετά) Συμπτώματα (τοξικής δράσης), ενημέρωση ιατρού - Διακοπή

18 Νοσηλευτική Παρέμβαση
Αγγειοδιασταλτικά φάρμακα 1. Στηθάγχη. Νιτρώδη - Νιτρογλυκερίνη: υπογλώσσια δισκία, αλοιφή και εμποτισμένα αυτοκόλλητα στη προκάρδια χώρα, εισπνοή με νιτρώδες αμύλιο. Παρενέργειες: Κεφαλαλγία Ζάλη, αδυναμία Ορθοστατική υπόταση – λιποθυμικά επεισόδια. Αύξηση ενδοφθάλμιας πίεσης. Νοσηλευτική Παρέμβαση Ενημέρωση - Αναγραφή ΟΧΙ οινοπνευματώδη ποτά - παρενέργειες π.χ. υπόταση, λιποθυμικά επεισόδια (προσοχή) = απώλεια συνείδησης - επιδείνωση της στηθάγχης ίσως και έμφραγμα. 2. Υπέρταση. (αντιυπερτασικά). Α. Διουρητικά- δρουν ωσμωτικά-υποογκαιμία. Β. Συμπαθοπληγικά.

19 Νοσηλευτική Παρέμβαση
Γ. Αγγειοδιασταλτικά. Παρενέργειες: Ξηροστομία Υπνηλία Ζάλη - ορθοστατική υπόταση Ταχυκαρδία Ανορεξία Κεφαλαλγία Γαστρεντερικές διαταραχές. Νοσηλευτική Παρέμβαση Συνδυασμός: φάρμακα, δίαιτα, πρόγραμμα ασκήσεων. Ενημέρωση Λήψη Ζ.Σ ΑΠ* . Όχι ορθοστασία, όχι απότομη έγερση, όχι οινοπνευματώδη ποτά, όχι μπάνιο με ζεστό νερό. Κλιματολογικές συνθήκες. Μείωση αντανακλαστικών ετοιμότητας.

20 Διουρητικά φάρμακα Σκοπός: Μείωση του όγκου (ενυδάτωσης) του εξωκυττάριου διαμερίσματος, όπως: Οιδήματα, ασκίτης, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Αιτία, η κατακράτηση Να+. Το διουρητικό πρέπει να προκαλεί κυρίως αποβολή Να+. Η διούρηση προκαλείται μετά από : α) αύξηση της διήθησης του μαλπιγιανού σωματίου, β) ελάττωση της παλιρρόφησης και γ) αύξηση της έκκρισης στο νεφρικό επιθήλιο. Ωσμωτικά: (Μαννιτόλη ) IV έγχυση 1-2gr/ώρα σε διάλυμα 20%, σάκχαρο, ουρία, Κ+ είναι πολύ επικίνδυνο, ΑDΗ ανταγωνιστές ,το Λίθιο, χλωριούχο αμμώνιο, ξανθίνες: θεοφυλλίνη, θεοβρωμίνη, καφεΐνη.

21 2. Υδραργυρικά: (κυρίως παρεντερικά Ι. Μ
2.Υδραργυρικά: (κυρίως παρεντερικά Ι.Μ.) μόνο όταν ο νεφρός είναι υγιής, είναι τοξικά. 3.Αναστολείς της καρβονικής ανυδράσης: >αποβολή Na+,μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση (χρησ. γλαύκωμα). 4.Θειαζίδες: διουρητική ενέργεια μετά 1 ή 2 ώρες. Αυξάνει το ουρικό οξύ και το σάκχαρο στο αίμα, αυξάνεται η αποβολή Κ+ - υποκαλιαιμία και υποχλωραιμική αλκάλωση. Έχουν αντιυπερτασική δράση.

22 Χρησιμοποιούνται: Υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, άποιο διαβήτη και ιδιοπαθή υπερασβεστιουρία.
Διουρητικά της αγκύλης: Η δράση αρχίζει μετά 90΄ περίπου. (φουροσεμίδη (Lasix) και το αιθακρινικό οξύ). Χρόνια χρήση υπομαγνησιαιμία -αύξάνεται η αποβολή K+ και του ασβεστίου χορηγείται σε υπερασβεστιαιμία. Ανταγωνιστές της αλδοστερόνης, εξοικονομούν Κ+, όπως: Σπιρονολακτόνη (Adalctone), κανρενόνη συνδ. με θειαζίδες (Moduretic). Αναστέλλουν την απέκκριση (Κ+) καλίου (ασθενή διουρητικά), είναι ανταγωνιστές των αλατοκορτικοειδών (αλδοστερόνη). Δεν χορηγούνται σε νεφρική ανεπάρκεια.

23 Παρενέργειες: Υποογκαιμία   Α.Π Ορθοστατική υπόταση.
Υποογκαιμία   Α.Π Ορθοστατική υπόταση. Υπονατριαιμία  οιδήματα. Απώλεια Κ+  αρρυθμίες, ταχυκαρδίες. Απώλεια Ca+  οστά, μυϊκές κράμπες Αλλεργικές εκδηλώσεις Κεφαλαλγίες, Γαστρεντερικές διαταραχές.

24 Νοσηλευτική παρέμβαση
Διαταραχή ηλεκτρολυτών – εργαστηριακός έλεγχος. Πτώση Κ+ = χορήγηση χυμού πορτοκαλάδας – φάρμακα. Υπονατριαιμία – μείωση χορήγησης υγρών. Οιδήματα – καθημερινό ζύγισμα. Μέτρηση προσλαμβανομένων και αποβαλλομένων υγρών. Συμπτώματα αφυδάτωσης Ενημέρωση αρρώστου – φύλλο νοσηλείας. Χορήγηση διουρητικών, πρωινές ώρες. Μέτρηση-εκτίμηση Ζ.Σ,κλινικής πορείας

25 Αντιπηκτικά φάρμακα Ειδικές πρωτεΐνες του πλάσματος με την επίδραση ενζύμων, ιόντων και άλλων ουσιών ενεργοποιούνται και δημιουργούν το φαινόμενο «πήξη του αίματος», βασικό στοιχείο της αιμόστασης. Ενδογενής και εξωγενής ενεργοποίηση του μηχανισμού πήξης. Κόμβος - κεντρικός παράγοντας μηχ. Πήξης είναι ο παράγοντας Χ 1. Αναστολείς «σχηματισμού» παραγόντων πήξης, Κουμαρινικά-παράγωγα δικουμαρόλης, αναστέλλουν τη δράση του ενζύμου σχηματισμού βιταμίνης K(II,VII,IX,X ήπαρ).

26 Χορηγούνται από το στόμα, έλεγχος αποτελεσματικότητας, προσδιορισμός χρόνου Quick ή χρόνος προθρομβίνης (φ.τ 12"), εάν τριπλασιαστεί, επικίνδυνη θεραπεία. Διακοπή. 1α. Αναστολείς του μηχανισμού πήξης Ηπαρίνη πολυσακχαρίτης μ.β > 8.000, ανταγωνιστής η θρομβίνη, χορηγείται IV, SC και σπανιότερα ΙΜ (προσοχή αιματώματα). Ο έλεγχος αποτελεσματικότητας δράσης γίνεται με προσδιορισμό του χρόνου πήξης κατά Lee – White (φ.τ. 4-5'). Υπερβολική χορήγηση ηπαρίνης μπορεί να προκαλέσει : αιμορραγίες και σπάνια αλλεργικές αντιδράσεις.

27 1 β. Θρομβολυτικά φάρμακα
Τα αντιπηκτικά φ. αναστέλλουν την εξάπλωση του θρόμβου. Δεν τον διαλύουν. Ενώ τα θρομβολυτικά, διαλύουν. Η πλασμίνη. (στρεπτοκινάση-ουροκινάση ένζυμα) χορηγούνται IV, κίνδυνος αιμορραγιών. 1γ. Αντιαιμοπεταλιακά (αντιθρομβωτικά) Η θρομβοξάνη Α προκαλεί συσσώρευση των αιμοπεταλίων και θρομβογέννεση. Αναστολείς : (ασπιρίνη, προστακυκλίνη ή προσταγλανδίνη).

28 Τα αντιπηκτικά (γενικά) χορηγούνται σε:
πνευμονική εμβολή, έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικές εμβολές, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, μαρμαρυγή κόλπων, χειρουργική προσθετικών βαλβίδων, μοσχεύματα, χρόνια στεφανιαία νόσο, θρομβοφλεβίτιδες, πρόληψη – κλινήρεις. Τα ινωδολυτικά στα ανωτέρω και στη θρόμβωση οφθαλμικών αγγείων, αρτηριακές αποφράξεις. Παρενέργειες: Αντιδράσεις υπερευαισθησίας: πυρετό, ρίγος, shock . Αιμορραγικές διαθέσεις . Αιμορραγίες . Θρομβοπενία

29 Νοσηλευτική Παρέμβαση
Ενημέρωση αρρώστου – προσωπικού – φύλλο Ν. Παρακολούθηση για αιμορραγία – Διακοπή. Αποφυγή ΙΜ ενέσεων ή εκτίμηση και επανεκτίμηση. Προσεκτική ακρόαση, Πόνο στην κοιλιακή χώρα, αιμορραγία οπισθοπεριτοναϊκή – εντέρου. Αποφυγή ασπιρίνης. Ενημέρωση γυναίκας. Έλεγχος ΡΤ, ΡΤΤ. Σύστημα Heparin – Lock needle, ενημέρωση.

30 Αντιαναιμικά Φάρμακα (τύπου Fe++)
Χορηγούνται σε : αναιμίες Πρόληψη – χρόνια απώλεια αίματος, μετά γαστρεκτομή, αναιμία από κυτταροστατικά κ.ά. Οδοί χορήγησης: στόμα (δισκία, κάψουλες, υγρή- σιρόπι). ΙΜ και IV. Παρενέργειες: Στόμα (peros), γαστρεντερικές διαταραχές. IV, σοβαρές αναφυλακτικές αντιδράσεις – shock – θάνατος. Άλλες αντιδράσεις: πυρετός αρθραλγίες κνίδωση δύσπνοια υπόταση κεφαλαλγία κ.ά. Νοσηλευτική Παρέμβαση Σωστή δόση – οδό – χρόνο – άρρωστο.

31 Ενημέρωση για αλλαγές χρώματος κοπράνων,
δόντια (υπέρχρωση). γαστρεντερικές διαταραχές-παρατήρηση. ΙΜ: βαθειά στο μύ. IV: προσοχή, πολύ αργά – solu – cortef. Εκτίμηση- επανεκτίμηση- Γενική αίματος, Hb, Fe++, κ.λ.π

32 Είναι απαραίτητα στις σοβαρές μικροβιακές λοιμώξεις
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ Είναι χημικές ενώσεις Είναι απαραίτητα στις σοβαρές μικροβιακές λοιμώξεις Δεν ασκούν καμία επίδραση στους ιούς

33 Παρεμπόδιση της σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων.
ΤΡΟΠΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Παρεμπόδιση της σύνθεσης του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων. Παρεμπόδιση της σύνθεσης πρωτεϊνών από το βακτήριο. Καταστροφή οργανιδίων του βακτηρίου. Καταστροφή του γενετικού υλικού του βακτηρίου, δηλαδή το DNA.

34 ΑΝΕΠΥΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Αλλεργική αντίδραση: εξάνθημα πτώση της αρτηριακής πίεσης (shock) Δύσπνοια ταχυκαρδία δυσπεπτικά ενοχλήματα: ναυτία εμετός πόνος στο στομάχι

35 ΑΝΤΟΧΗ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ ΣΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ
Αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών Κίνδυνος σοβαρότερης λοίμωξης αυξανόμενες κλινικές επιπλοκές

36 Αντιβιοτικά στενού φάσματος:
ΤΥΠΟΙ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ Αντιβιοτικά στενού φάσματος: • Στοχεύουν στα θετικά ή αρνητικά κατά Gram βακτήρια  Αντιβιοτικά ευρέος φάσματος: • έχουν επιπτώσεις σε ένα ευρύ φάσμα βακτηριδίων

37 ΣΩΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
ΣΩΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Χορηγούμε τα αντιβιοτικά ακριβώς όπως ορίζει η συνταγή δεν χρειάζονται όλες οι λοιμώξεις αντιβιοτικά. κατάλληλα προστατευτικά μέτρα (πρόληψη) για να εμποδίσουμε τη λοίμωξη. Προστασία του Γ/Σ και αμυντικού Συστ/τος Εκτίμηση- επανεκτίμηση (γαστρεντερικές διαταραχές κ.ά)

38 Φάρμακα Καρδιακής Ανεπάρκειας
Η καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν η καρδιακή απόδοση δεν είναι πλέον ικανή να αντεπεξέλθει στις φυσιολογικές ανάγκες, ώστε να διατηρηθούν ικανοποιητικές προμήθειες στους ιστούς Αιτίες: Υπέρταση Στεφανιαία νόσος Χρόνια αποφρακτική πάθηση των αεροφόρων οδών

39 Διγοξίνη (Digoxin): Θεραπεία της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας Μειώνει την κολπική συχνότητα Βελτιώνει την καρδιακή απόδοση Παρενέργειες: Ναυτία, εμετός, ανορεξία, κοιλιακό άλγος και διάρροια Υπνηλία, σύγχυση, παραισθήσεις και οπτικές διαταραχές Ενοξιμόνη (Enoximone) - Εμπορικό όνομα: Perfan υπόταση, στηθαγχικός πόνος, πονοκέφαλος και περιστασιακά αρρυθμίες

40 Μιλρινόνη (Milrinone) - Εμπορικό όνομα: Primacor
Θεραπεία μικρής διάρκειας σοβαρής συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας Δεν πρέπει να χορηγείται αμέσως μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου Ξαμοτερόλη (Xamoterol) - Εμπορικό όνομα: Corwin Βελτιώνει την συσταλτικότητα του μυοκαρδίου και μειώνει το καρδιακό έργο Παρενέργειες: γαστρεντερικές διαταραχές, ζαλάδα και πονοκέφαλο Αντενδείκνυται: σε σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια και χρειάζεται προσοχή σε αρρυθμίες και αποφρακτική νόσο των αεραγωγών

41 Νοσηλευτική φροντίδα αρρώστου
Ενημέρωση του άρρωστου για το θεραπευτικό σκοπό και τις πιθανές παρενέργειες Μελέτη καρδιογραφήματος, λήψη κορυφαίου καρδιακού παλμού, αξιολόγηση του ρυθμού και αριθμού των σφύξεων και μέτρηση της αρτηριακής πίεσης Παρακολούθηση του αρρώστου για το θεραπευτικό αποτέλεσμα Τήρηση διαιτολογίου

42 Αντιϋπερτασικά Φάρμακα
Ως υπέρταση ορίζεται η επιμένουσα διαστολική πίεση πάνω από 90 mmHg που συνοδεύεται από αυξημένη συστολική πίεση > 140 mmHg Η χρόνια υπέρταση μπορεί να οδηγήσει σε: συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα του μυοκαρδίου, νεφρική βλάβη, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια Μειώνουν την αρτηριακή πίεση, ελαττώνοντας την καρδιακή παροχή ή/και ελαττώνοντας τις περιφερικές αντιστάσεις

43 Χορηγείται στην υπέρταση
Ατενολόλη (Atenolon) - Εμπορικό όνομα: Antipresan και Tenormin Χορηγείται στην υπέρταση Έχει αξία σε καρδιακές αρρυθμίες και σε αρχικό οξύ στάδιο εμφράγματος του μυοκαρδίου Αντενδείκνυται σε ανίατη καρδιακή ανεπάρκεια και καρδιακό αποκλεισμό Λαβηταλόλη (Labetalol) - Εμπορικό όνομα: Trandate Χρησιμοποιείται σε: υπερτασικές καταστάσεις, υπέρταση κύησης, μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, υπερτασική κρίση Παρενέργειες: ζαλάδα, λήθαργο, ορθοστατική υπόταση Προσοχή χρειάζεται σε καρδιακό αποκλεισμό και ασθματικούς ασθενείς

44 Τεραζοσίνη (Terazocin) - Εμπορικό όνομα: Hytrin
Η τεραζοσίνη είναι αντιϋπερτασικό φάρμακο που προκαλεί περιφερική αγγειοδιαστολή. Χρησιμοποιείται σε ήπια έως μέτρια υπέρταση. Παρενέργειες: ζαλάδα, ευφορία, περιφερικό οίδημα, ορθοστατική υπόταση Καπτοπρίλη (Captopril) - Εμπορικό όνομα: Acepril, Kapoten Θεραπεία σοβαρής μορφής υπέρτασης Παρενέργειες: κνησμώδες εξάνθημα, απώλεια της γεύσης, βήχας, παραίσθηση Πιο σοβαρές παρενέργειες: πρωτεϊνουρία, ουδετεροπενία και ακοκκιοκυτταραραιμία

45 Νοσηλευτική φροντίδα αρρώστου
Διδάσκουμε τον άρρωστο και τα μέλη της οικογένειας του: Τη σημασία της πιστής τήρησης των ιατρικών οδηγιών για τη δόση του φαρμάκου και το καθορισμένο διαιτολόγιο Την τεχνική και της αρχές λήψεως της αρτηριακής πίεσης Την ανάγκη λήψεως σφυγμού και της αρτηριακής πίεσης πριν τη λήψη κάθε δόσεως του φαρμάκου Συστήνουμε στον άρρωστο να αποφεύγει: Την παρατεταμένη ορθοστασία Την απότομη έγερση Τη λήψη οινοπνευματωδών ποτών Το πολύ ζεστό νερό στο μπάνιο

46 Αντιστηθαγχικά Φάρμακα
Στηθάγχη είναι ο παροξυσμικός θωρακικός πόνος που εμφανίζεται όταν η παροχή οξυγονωμένου αίματος στην καρδιά είναι ανεπαρκής για να καλύψει τις φυσιολογικές απαιτήσεις Τρεις κατηγορίες φαρμάκων είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των ασθενών με σταθερή στηθάγχη: τα νιτρώδη, οι β- ανταγωνιστές και οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου Συνηθέστερες παρενέργειες: κεφαλαλγία, ζάλη, αδυναμία, ορθοστατική υπόταση

47 Προπρανολόλη (Propranole)
Εμπορική ονομασία: Inderal, Apsolol και Berkolol Εμποδίζει την φυσιολογική απάντηση σε καρδιακή διέγερση και μειώνει τη δύναμη συστολής του καρδιακού μυ Παρενέργειες: βρογχόσπασμο σε ευαίσθητους ασθενείς, μειωμένη περιφερική ροή αίματος, γαστρεντερικές διαταραχές Αντενδεικνύεται: άσθμα, καρδιακή ανεπάρκεια, καρδιακό αποκλεισμό και είναι ακατάλληλη για τη θεραπεία επειγόντων υπερτασικών καταστάσεων Ακεβουτολόλη (Acebutolol) Εμπορική ονομασία: Sectral Έχει τις δράσεις και χρήσεις προπρανολόλης , αλλά είναι πιο καρδιοεκλεκτική Πρέπει να χορηγείται με μεγάλη προσοχή σε ασθενείς με αποφρακτική πάθηση των αεραγωγών

48 Νικαρδιπίνη (Nicardipine) Εμπορική ονομασία: Cardene
Χρησιμοποιείται κυρίως για την πρόληψη και θεραπεία της στηθάγχης σε ασθενείς με κάποια καρδιακή δυσλειτουργία κα στην υπέρταση Παρενέργειες: ζαλάδα, ναυτία, ερύθημα, αίσθημα παλμών, οίδημα των κάτω άκρων Διλτιαζέμη (Diltiazem) Εμπορική ονομασία: Adirem, Dilzen Μειώνει την αγωγή στον κολποκοιλιακό κόλπο και φλεβόκομβο Χρησιμοποιείται σαν προϊόν αργής αποδέσμευσης στη θεραπεία υπέρτασης Παρενέργειες: βραδυκαρδία, υπόταση , οίδημα των σφυρών, πονοκέφαλος, εξάνθημα

49 Νοσηλευτική φροντίδα αρρώστου
Ενημέρωση του ασθενή για τις πιθανές παρενέργειες Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών Σε λιποθυμικό επεισόδιο, τοποθετούμε τον ασθενή σε οριζόντια θέση με τα πόδια ανυψωμένα Τα υποτασικά επεισόδια μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια συνειδήσεως, επιδείνωση της στηθάγχης ή και άλλες επιπτώσεις

50 Αντιπηκτικά Φάρμακα Το αίμα είναι ένα πολύπλοκος υγρός ιστός, τόσο στη φύση των συστατικών του όσο και στο φάσμα των λειτουργιών του. Τα κύρια συστατικά του είναι το πλάσμα, τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια Τα αντιπηκτικά, λαμβάνονται για την θεραπεία προβλημάτων του κυκλοφορικού συστήματος όπως σε περιπτώσεις πνευμονικής εμβολής, εγχειρήσεις καρδιάς και θρομβοφλεβίτιδας Προληπτικά μπορεί να χορηγηθούν σε αρρώστους με ιστορικό θρόμβωσης, παρατεταμένη κατάκλιση και ακινησία

51 Ηπαρίνη (Heparin) Εμπορική ονομασία : Monoparin, Uniparin και Minihep
Ταχείας δράση αντιπηκτικό που χρησιμοποιείται για παρεμποδίσει τον σχηματισμό θρόμβων Χρησιμοποιείται στη θεραπεία: φλεβικής θρόμβωσης, διάχυτης ενδαγγειακής πήξης, πρόληψη μετεγχειρητικής θρόμβωσης, εμποδίζει την ενδαγγειακή θρόμβωση. Αντενδείκνυται: ηπατική πάθηση, υπέρταση, πεπτικό έλκος, αιμορραγικές διαταραχές Παρενέργειες: μώλωπες, αντιδράσεις υπερευαισθησίας, αλωπεκία, αιμορραγία Η αιμορραγία λόγω ελαφράς τοξικής δράσης, μπορεί να ελεγχθεί με διακοπή του φαρμάκου, αλλά αν είναι σοβαρή, ταχεία αναστροφή της αντιπηκτικής δράσης μπορεί να επιτευχθεί με ενδοφλέβια ένεση θειϊκής πρωταμίνης η οποία είναι ειδικό αντίδοτο.

52 Βαρφαρίνη (Warfarin) Εμπορικό όνομα: Marevan
Χρησιμοποιείται: θεραπεία και παρεμπόδιση της φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής, θεραπεία παροδικής εγκεφαλικής ισχαιμίας, εμποδίζει τον σχηματισμό θρόμβων σε τεχνικές καρδιακές βαλβίδες Αντενδείκνυται: εγκυμοσύνη, σοβαρή υπέρταση ή οποιαδήποτε κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία. Παρενέργειες: ναυτία, αλωπεκία, δερματικές αντιδράσεις, αιμορραγία από οποιαδήποτε όργανο του σώματος

53 ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ
Ενδοξαπαρίνη (Enoxaparin) Εμπορικό όνομα: Clexane Χρησιμοποιείται για την πρόληψη θρομβοεμβολικών διαταραχών Χρειάζεται προσοχή σε ασθενείς με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια και σε αυτούς που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακά ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ Τα αντιπηκτικά από το στόμα αναστέλλουν την παραγωγή προθρομβίνης και άλλων παραγόντων της πήξης στο ήπαρ, ανταγωνιζόμενα τη βιταμίνη Κ. Δεν χρησιμοποιούνται στην εγκεφαλική θρόμβωση ή στις περιφερικές αρτηριακές αποφράξεις

54 Νοσηλευτική φροντίδα αρρώστου
Παρακολούθηση αρρώστου για αιμορραγία Αποφυγή ενδομυϊκών ενέσεων Αναφορά ασθενή για πόνο στην κοιλία ή στη μέση, μπορεί να είναι ενδεικτικός για αιμορραγία εντέρου ή οπισθοπεριτοναϊκή Αποφυγή λήψης ασπιρίνης γιατί μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία

55 Αιμοστατικά Φάρμακα Περιλαμβάνουν συγκεκριμένα προϊόντα που μπορεί να εφαρμοστούν τοπικά σε επιφάνειες που αιμορραγούν Τοποθετούνται σε κάποιο σημείο για επακόλουθη απορρόφηση Χρησιμοποιούνται συστηματικά για αιμορραγικές καταστάσεις Τα αιμορραγικά προβλήματα μπορεί να προέρχονται από παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η αιμοφιλία ή μπορεί να είναι συνέπειες ινωδολυτικών καταστάσεων

56  Απροτινίνη (Aprotinin) Εμπορική ονομασία: Trasylol
Χρησιμοποιείται: στη θεραπεία αιμορραγίας λόγω υπερινωδόλυσης και υπερπλασμίναιμίας. Πιο πρόσφατα έχει χρησιμοποιηθεί για να μειώσει την απώλεια αίματος κατά την εγχείρηση ανοικτής καρδιάς με εξωσωματική κυκλοφορία. Περιστασιακές παρενέργειες: αντιδράσεις υπερευαισθησίας και τοπική θρομβοφλεβίτιδα Θειϊκή πρωταμίνη (Protamine Sulfate) Εμπορική ονομασία: Polox Ανταγωνίζεται τα αντιπηκτικά αποτελέσματα της ηπαρίνης Ανεπιθύμητες ενέργειες: δύσπνοια, ερυθρότητα προσώπου, βραδυκαρδία, υπόταση

57 Νοσηλευτική φροντίδα αρρώστου
Ενημερώνουμε τον άρρωστο Παρακολουθούμε τον άρρωστο για το θεραπευτικό αποτέλεσμα και την εμφάνιση παρενεργειών Λήψη σφυγμών και αρτηριακής πίεσης Έγχυση του φαρμάκου με αργό ρυθμό για ανίχνευση πιθανής αλλεργίας