ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ Δημήτριος Ι. Μπαφαλούκος Ογκολόγος-Παθολόγος Δ/ντης Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan.

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ Δημήτριος Ι. Μπαφαλούκος Ογκολόγος-Παθολόγος Δ/ντης Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ Δημήτριος Ι. Μπαφαλούκος Ογκολόγος-Παθολόγος Δ/ντης Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan

2 Οι διαταραχές της καρδιακής λειτουργίας αφορούν 1.Διαταραχές της έντασης της συστολής 2.Διαταραχές της γένεσης και μεταβίβασης του ερεθίσματος με αποτέλεσμα μεταβολές του καρδιακού ρυθμού 3.Διαταραχές της αιμάτωσης του καρδιακού μυός.

3 Τα προβλήματα που έχουν σχέση με την οδοντιατρική πράξη σχετίζονται: 1.Με τις παρεκκλίσεις της ανατομίας και φυσιολογίας του καρδιακού μυός 2.Με τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής για την αντιμετώπιση της υποκείμενης καρδιακής νόσου και τέλος 3.Με τα φάρμακα που θα δώσει ο οδοντίατρος και θα αλληλεπιδράσουν με το σύμπλεγμα "ασθενής- νόσος- Θεραπεία".

4 Δομή της καρδιάς 4 Αριστερός κόλπος Αριστερή κοιλία Δεξιός κόλπος Δεξιά κοιλία Κάθε μία απο τις αντλίες αποτελείται από έναν κόλπο και μία κοιλία που συστέλλονται περιοδικά. Οι κόλποι συστέλλονται πριν από τις κοιλίες και προωθούν το αίμα σε αυτές πριν την ισχυρή κοιλιακή συστολή. Οι κόλποι συστέλλονται πριν από τις κοιλίες και προωθούν το αίμα σε αυτές πριν την ισχυρή κοιλιακή συστολή. Οι κόλποι ενεργούν σαν προαντλίες για την πλήρωση των κοιλιών. Οι κόλποι ενεργούν σαν προαντλίες για την πλήρωση των κοιλιών. Οι κοιλίες ενεργούν σαν κύριες αντλίες που προωθούν το αίμα στα αγγεία. Οι κοιλίες ενεργούν σαν κύριες αντλίες που προωθούν το αίμα στα αγγεία. Μυοκάρδιο κοιλιών: πιο μεγάλο λόγω υψηλότερων πιέσεων.

5 Ανατομία της καρδιάς 4. Άνω Κοίλη Φλέβα 5. Κάτω Κοίλη Φλέβα 6. Αορτή 7. Πνευμονική Αρτηρία 8. Πνευμονική Φλέβα 5 9. Δεξιός Κόλπος 10. Δεξιά Κοιλία 11. Αριστερός Κόλπος 12. Αριστερή Κοιλία 15. Τριγλώχιν Βαλβίδα 16. Μιτροειδής Βαλβίδα 17.Πνευμονική Βαλβίδα

6 Οι βαλβίδες της καρδιάς 6 Τριγλώχιν Βαλβίδα Δεξιός κόλπος και Δεξιά κοιλία Μιτροειδής Βαλβίδα Αριστερός κόλπος και Αριστερή κοιλία Βαλβίδα Πνευμονικής Αρτηρίας Δεξιά κοιλία και Πνευμονική Αρτηρία Αορτική Βαλβίδα Αριστερή κοιλία και Αορτή Κολποκοιλιακές Βαλβίδες Μηνοειδείς Βαλβίδες

7 ΑΓΓΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ 7

8 Το Κυκλοφορικό Σύστημα 8 Οξυγονωμένο αίμα Μη οξυγονωμένο αίμα Η καρδιά αποτελείται από δύο ξεχωριστές αντλίες : 1.Η δεξιά καρδιά διοχετεύει το αίμα μέσα από τους πνεύμονες 2.Η αριστερή καρδιά διοχετεύει το αίμα μέσα από τα περιφερειακά όργανα του σώματος

9 Λοίμωξη της ενδοθηλιακής επιφάνειας της καρδίας η οποία φαίνεται μακροσκοπικά σαν εκβλάστηση. Χωρίς θεραπεία είναι θανατηφόρος ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ

10 Βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα  Άνω του 50% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδας σε εξαρτημένα άτομα οφείλονται στον Staphylococcus aureus.  Στην οδοντιατρική πράξη πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη η ύπαρξη ανατομικών ανωμαλιών, διότι αυτοί οι ασθενείς υπό την επίδραση βακτηριαιμίας μπορεί να αναπτύξουν ενδοκαρδίτιδα. SOS

11 Αυξημένος κίνδυνος Προσθετικές βαλβίδεςΠροσθετικές βαλβίδες Ιστορικό ερυθηματώδους λύκουΙστορικό ερυθηματώδους λύκου Συγγενείς κυανωτικές καρδιοπάθειεςΣυγγενείς κυανωτικές καρδιοπάθειες Βλάβες της καρδιάς και των αγγείων που αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας

12 Ενδιάμεσος κίνδυνος Πρόσπτωση μιτροειδούς με ανεπάρκειαΠρόσπτωση μιτροειδούς με ανεπάρκεια Επίκτητη βαλβιδική δυσλειτουργία (ρευματική καρδιοπάθεια)Επίκτητη βαλβιδική δυσλειτουργία (ρευματική καρδιοπάθεια) Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθειαΥπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Συγγενείς καρδιοπάθειεςΣυγγενείς καρδιοπάθειες

13 Χαμηλός αμελητέος κίνδυνος (όχι μεγαλύτερος του γενικού πληθυσμού) σηπτικές βλάβες κόλπωνσηπτικές βλάβες κόλπων αθηρωματικές βλάβεςαθηρωματικές βλάβες στεφανιαία νόσοςστεφανιαία νόσος σύφιλη αορτήςσύφιλη αορτής βηματοδότηςβηματοδότης χειρουργική διόρθωση των καρδιακών βλαβών με ελαχίστη αιμοδυναμική ανωμαλία (6 μήνες μετά την επέμβαση)χειρουργική διόρθωση των καρδιακών βλαβών με ελαχίστη αιμοδυναμική ανωμαλία (6 μήνες μετά την επέμβαση)

14 Βακτηριαιμία μικρής διάρκειας (10 min) μπορεί να παρατηρηθεί και σε φυσιολογικές λειτουργίες του στοματογναθικού συστήματος. Η μάσηση παραφίνης εισάγει βακτήρια στο αίμα σε ποσοστό 50%, το βούρτσισμα των δοντιών 40% και ο καθαρισμός (πλάκας-τρυγίας) κατά 50%.Βακτηριαιμία μικρής διάρκειας (10 min) μπορεί να παρατηρηθεί και σε φυσιολογικές λειτουργίες του στοματογναθικού συστήματος. Η μάσηση παραφίνης εισάγει βακτήρια στο αίμα σε ποσοστό 50%, το βούρτσισμα των δοντιών 40% και ο καθαρισμός (πλάκας-τρυγίας) κατά 50%. Έχει εκτιμηθεί ότι ο κίνδυνος βακτηριαιμίας ανέρχεται σε 88% μετά από χειρουργική παρέμβαση του περιοδοντίου, 85% μετά από εξαγωγή, ενώ είναι πολύ μικρότερος σε άλλης φύσεως επεμβάσεις.Έχει εκτιμηθεί ότι ο κίνδυνος βακτηριαιμίας ανέρχεται σε 88% μετά από χειρουργική παρέμβαση του περιοδοντίου, 85% μετά από εξαγωγή, ενώ είναι πολύ μικρότερος σε άλλης φύσεως επεμβάσεις. ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΧΗΜΕΙΟΠΡΟΦΥΛΑΞΗ.ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑΣ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΧΗΜΕΙΟΠΡΟΦΥΛΑΞΗ.

15 Συχνότητα εμφάνισης βακτηριαιμίας στους διάφορους οδοντιατρικούς χειρισμούς Εξαγωγές51-85%Εξαγωγές51-85% Χειρουργική περιοδοντίου 88%Χειρουργική περιοδοντίου 88% Αφαίρεση τρυγίας 8-88%Αφαίρεση τρυγίας 8-88% Βούρτσισμα 0-40%Βούρτσισμα 0-40% Μάσηση17-51%Μάσηση17-51% Ενδοδοντική θεραπεία (νεκρό δόντι) 0%Ενδοδοντική θεραπεία (νεκρό δόντι) 0% Pallasch η. JCalif Oent.Assoc, 17 (6)27-39 1989Pallasch η. JCalif Oent.Assoc, 17 (6)27-39 1989

16 ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ πρόπτωση μιτροειδούς χωρίς ανεπάρκειαπρόπτωση μιτροειδούς χωρίς ανεπάρκεια βηματοδότης ή απινιδωτήςβηματοδότης ή απινιδωτής ιστορικό νόσου Kawasaki ή ρευματικού πυρετού χωρίς προσβολή βαλβίδωνιστορικό νόσου Kawasaki ή ρευματικού πυρετού χωρίς προσβολή βαλβίδων αθώο φύσημααθώο φύσημα αθηρωματική πλάκααθηρωματική πλάκα ιστορικό στεφανιαίας παράκαμψης (by pass)ιστορικό στεφανιαίας παράκαμψης (by pass) ΠΟΤΕ ΔΙΝΕΙ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΗ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ Ο ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ;

17 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΠΟΥ ΠΑΣΧΕΙ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ;

18 Για την αντιμετώπιση του ασθενή με συμφορητική καρδιακή κάμψη, εν όψη οδοντιατρικών χειρισμών είναι απαραίτητα: 1. επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό για α. φάρμακα που τυχόν λαμβάνει β. υποκείμενη νόσος, αιτιολογία καρδιακής ανεπάρκειας (νόσο βαλβίδων, υπέρταση, έμφραγμα, υπερθυρεοειδισμός, εμφύσημα) 2. Λήψη δακτυλίτιδας ευαισθησία εμετού και ναυτίας- αποφυγή έκλυσης αντανακλαστικών από τον φάρυγγα ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

19 3. Λήψη διουρητικών, αγγειοδιασταλτικών, αναστολέων μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης (ΜΕΑ) α. αποφυγή επανειλημμένης χορήγησης αδρεναλίνης β. γνώση των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων 4. Λήψη κουμαρινικών αντιπηκτικών (Sintrom, Warfarin)

20 5. Κύτταρα αίματος α. θρομβοκυττοπενία και ελαττωμένο ινωδογόνο β. διαταραχή λειτουργίας πήξης γ. αποφυγή αφυδάτωσης κίνδυνος λόγω θρομβώσεως δ. λευκοπενία -κάλυψη με αντιβίωση για την αποφυγή λοιμώξεων 6. Σύντομες πρωινές συνεδρίες 7. Ανόρθωση του κορμού του ασθενή αν υπάρχει πνευμονικό οίδημα. 8. Τοπικό αναισθητικό με αδρεναλίνη 1/100 000 εκτός αν υπάρχει σοβαρή αρρυθμία

21 ΤΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ Ο ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ;

22 Ερυθρά Ερυθρά άνδρες >6200 000/mm3άνδρες >6200 000/mm3 γυναίκες >5400 000/mmγυναίκες >5400 000/mm Αιμοσφαιρίνη Αιμοσφαιρίνη άνδρες >18g/mlάνδρες >18g/ml γυναίκες >16g/mlγυναίκες >16g/ml Αιματοκρίτης Αιματοκρίτης άνδρες >54%άνδρες >54% γυναίκες >47%γυναίκες >47% Εργαστηριακά ευρήματα ασθενή με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

23 Αιμοπετάλια Αιμοπετάλια <150 000/mm3<150 000/mm3 Λευκά Λευκά <5000/mm3<5000/mm3 Χρόνος προθρομβίνης (ΡT) Χρόνος προθρομβίνης (ΡT) >14sec (εξαρτάται από το εργαστήριο πρέπει να υπολογίζεται βάσει του χρόνου μάρτυρα)>14sec (εξαρτάται από το εργαστήριο πρέπει να υπολογίζεται βάσει του χρόνου μάρτυρα) Εργαστηριακά ευρήματα ασθενή με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

24 Χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης (ΡΤΤ) Χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης (ΡΤΤ) >35sec (εξαρτάται από το εργαστήριο πρέπει να υπολογίζεται βάσει του χρόνου μάρτυρα)>35sec (εξαρτάται από το εργαστήριο πρέπει να υπολογίζεται βάσει του χρόνου μάρτυρα) Γενική ανάλυση ούρων Γενική ανάλυση ούρων ειδικό βάρος >1025ειδικό βάρος >1025 λεύκωμα -συνήθως είναι παθολογικόλεύκωμα -συνήθως είναι παθολογικό Εργαστηριακά ευρήματα ασθενή με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

25 Ηπατικές δοκιμασίες Ηπατικές δοκιμασίες SGOT>8U/lSGOT>8U/l SGPT > 25 U/ISGPT > 25 U/I Αλκαλική φωσφατάση Αλκαλική φωσφατάση >13 King-Armstrong U/100ml>13 King-Armstrong U/100ml Γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH) Γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH) >400U/I>400U/I Ολική χολερυθρίνη Ολική χολερυθρίνη >1.5mg/100ml>1.5mg/100ml Εργαστηριακά ευρήματα ασθενή με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

26 Αυτόματες ουλορραγίεςΑυτόματες ουλορραγίες Εκχυμώσεις και πετέχιεςΕκχυμώσεις και πετέχιες Εκδηλώσεις στο στοματικό βλεννογόνο ασθενή με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

27 27

28 28

29 ΟΞΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Η Οξεία Καρδιακή Ανεπάρκεια (ΟΚΑ) ορίζεται ως η ταχεία έναρξη συμπτωμάτων και σημείων μετά από ανωμαλία της καρδιακής λειτουργίας. Μπορεί να συμβεί με ή χωρίς προηγηθείσα καρδιακή νόσο. Η καρδιακή δυσλειτουργία μπορεί να σχετίζεται με συστολική ή διαστολική δυσλειτουργία, ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό ή διαταραχές στο προφόρτιο και μεταφόρτιο της καρδιάς. Είναι συχνά απειλητική για τη ζωή και χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση. 29

30 Αντιμετώπιση υπερτασικού ασθενήΑντιμετώπιση υπερτασικού ασθενή ΙστορικόΙστορικό ΦάρμακαΦάρμακα Προσπάθεια ελαττώσεως του άγχους και του stressΠροσπάθεια ελαττώσεως του άγχους και του stress Αποφυγή μεγάλων χρονικά συνεδριώνΑποφυγή μεγάλων χρονικά συνεδριών Χορήγηση διαζεπάμηςΧορήγηση διαζεπάμης Σταδιακή αλλαγή στάσεως του ασθενή για τον κίνδυνο ορθοστατικής υπότασηςΣταδιακή αλλαγή στάσεως του ασθενή για τον κίνδυνο ορθοστατικής υπότασης ΥΠΕΡΤΑΣΗ

31 Στην κλινική πράξη, παρά τις αλληλεπιδράσεις αδρενολυτικών ουσιών με τα αγγειοσυσπαστικά, η λογική χρήση της αδρεναλίνης είναι ασφαλής για τους περισσότερους ασθενείς. ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΟΣΥΣΠΑΣΗ

32 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΑΡΡΥΘΜΙΕΣ

33 Ο οδοντίατρος πρέπει να προλάβει την καρδιακή αρρυθμία 1. ελαττώνοντας το άγχος του ασθενή. Πρέπει να δίνεται διαζεπάμη προληπτικά 5mg το προηγούμενο βράδυ και 5 mg 1h πριν από τους οδοντιατρικούς χειρισμούς. 2. Να ελαττωθούν οι στρεσσογόνες καταστάσεις. Ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο ή συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια θα πρέπει υφίστανται όσο το δυνατόν μικρότερης έντασης ερεθίσματα ώστε να αποφευχθεί η έκλυση αρρυθμίας. ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΡΡΥΘΜΙΑ

34 3. Πρέπει να αποφεύγεται η επανειλημμένη χορήγηση αγγειοσυσπαστικών (μέγιστο 3 αμπούλες με αδρεναλίνη). Σε σοβαρές αρρυθμίες να αποφεύγεται η χρήση αδρεναλίνης τελείως. 4. Ασθενείς με σοβαρή αρρυθμία δεν πρέπει να λαμβάνουν γενική αναισθησία στο οδοντιατρείο.

35 5. Ασθενείς με βηματοδότη δεν θα πρέπει να υφίστανται εργασίες ηλεκτρομαγνητικού περιεχομένου (έλεγχος ζωτικότητας πολφού, αυτόματα ρυθμιζόμενη οδοντιατρική έδρα, Cavitron (υπέρηχοι) διότι μπορεί να απορυθμιστεί ο βηματοδότης. Επίσης δεν πρέπει σ' αυτούς τους ασθενείς να χρησιμοποιείται ηλεκτροτόμος. 6. Γενικά δεν ενδείκνυται προληπτική χημειοθεραπεία σε ασθενείς με βηματοδότη.

36 διακοπή εργασίαςδιακοπή εργασίας έλεγχος σφίξεων και αρτηριακής πίεσηςέλεγχος σφίξεων και αρτηριακής πίεσης τοποθέτηση σε θέση Trendelenburg (ελαττώνει αρτηριακή πίεση)τοποθέτηση σε θέση Trendelenburg (ελαττώνει αρτηριακή πίεση) χορήγηση νιτρογλυκερίνηςχορήγηση νιτρογλυκερίνης ενεργοποίηση παρασυμπαθητικού δοκιμασία Valsava (μάλαξη καρωτίδων) σε υπόταση με ταχυκαρδίαενεργοποίηση παρασυμπαθητικού δοκιμασία Valsava (μάλαξη καρωτίδων) σε υπόταση με ταχυκαρδία κινητοποίηση για νοσοκομειακή φροντίδακινητοποίηση για νοσοκομειακή φροντίδα Αντιμετώπιση αρρυθμίας στο Οδοντιατρείο

37 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

38 38

39 Ασθενείς με σταθερή στηθάγχη χωρίς ιστορικό εμφράγματος συνήθως έχουν πολύ μικρό κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών από τους χειρισμούς της οδοντιατρικής πράξης.Ασθενείς με σταθερή στηθάγχη χωρίς ιστορικό εμφράγματος συνήθως έχουν πολύ μικρό κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών από τους χειρισμούς της οδοντιατρικής πράξης. Ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος δεν πρέπει να υποστούν οδοντιατρική αγωγή ρουτίνας πριν περάσουν 6 μήνες από το έμφραγμα.Ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος δεν πρέπει να υποστούν οδοντιατρική αγωγή ρουτίνας πριν περάσουν 6 μήνες από το έμφραγμα. ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

40 ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ (ΟΕΜ) 40

41 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΣΦΙΓΚΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΠΙΕΣΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΚΑΙ ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ Ή ΣΤΟ ΛΑΙΜΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΣΦΙΓΚΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΠΙΕΣΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΚΑΙ ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ Ή ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ ΜΙΚΡΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 5-10 minΜΙΚΡΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 5-10 min ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΗΚΓ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΑ ΝΙΤΡΩΔΗ ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΜΕ TEST ΚΟΠΩΣΗΣ Ή ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΗΚΓ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΑ ΝΙΤΡΩΔΗ ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΜΕ TEST ΚΟΠΩΣΗΣ Ή ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ 41

42 Συνεδρία πρωινή ή νωρίς το απόγευμαΣυνεδρία πρωινή ή νωρίς το απόγευμα Σύντομη συνεδρίαΣύντομη συνεδρία Έλεγχος stress και άγχους (διαζεπάμη 5-10 mg, πρωτοξείδιο αζώτου προσοχή στην υποξία)Έλεγχος stress και άγχους (διαζεπάμη 5-10 mg, πρωτοξείδιο αζώτου προσοχή στην υποξία) Δισκία νιτρογλυκερίνης διαθέσιμαΔισκία νιτρογλυκερίνης διαθέσιμα Τοπική αναισθησία με αδρεναλίνη 1/100 000 όχι πάνω από 3 αμπούλεςΤοπική αναισθησία με αδρεναλίνη 1/100 000 όχι πάνω από 3 αμπούλες Όχι αγγειοσυσπαστικό για τον έλεγχο της ουλικής αιμορραγίας ή σε κονία στις επεμβάσεις του περιοδοντίουΌχι αγγειοσυσπαστικό για τον έλεγχο της ουλικής αιμορραγίας ή σε κονία στις επεμβάσεις του περιοδοντίου Διακοπή της οδοντιατρικής αγωγής όταν υπάρχει κόπωση ή αλλαγές του καρδιακού ρυθμού ή του σφυγμούΔιακοπή της οδοντιατρικής αγωγής όταν υπάρχει κόπωση ή αλλαγές του καρδιακού ρυθμού ή του σφυγμού Οδοντιατρική πράξη σε ασθενή με στηθάγχη

43 Οδοντιατρική αγωγή 6 μήνες μετά το έμφραγμαΟδοντιατρική αγωγή 6 μήνες μετά το έμφραγμα Έλεγχος χρόνου ροής (λήψη ασπιρίνης) και χρόνου προθρομβίνης (κουμαρινικά) ρύθμιση επιθυμητής πηκτικής ικανότητας από θεράπονταΈλεγχος χρόνου ροής (λήψη ασπιρίνης) και χρόνου προθρομβίνης (κουμαρινικά) ρύθμιση επιθυμητής πηκτικής ικανότητας από θεράποντα Αντιβίωση για ελάττωση πιθανοτήτων λοίμωξης μετεγχειρητικάΑντιβίωση για ελάττωση πιθανοτήτων λοίμωξης μετεγχειρητικά Σύντομες πρωινές συνεδρίες ή νωρίς το απόγευμα έλεγχος stress και άγχους (διαζεπάμη 5-10 mg)Σύντομες πρωινές συνεδρίες ή νωρίς το απόγευμα έλεγχος stress και άγχους (διαζεπάμη 5-10 mg) Τοπ. αναισθησία με αδρεναλίνη 1/100 000 μέχρι 3 αμπούλες, αναρρόφηση όχι αγγειοσυσπαστικά για έλεγχο αιμορραγίας και περιοδοντική αγωγή.Τοπ. αναισθησία με αδρεναλίνη 1/100 000 μέχρι 3 αμπούλες, αναρρόφηση όχι αγγειοσυσπαστικά για έλεγχο αιμορραγίας και περιοδοντική αγωγή. Διακοπή της συνεδρίας αν εμφανιστεί αλλαγή στον καρδιακό ρυθμό ή το σφυγμόΔιακοπή της συνεδρίας αν εμφανιστεί αλλαγή στον καρδιακό ρυθμό ή το σφυγμό Οδοντιατρική πράξη σε ασθενή με ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου

44 - νιτρογλυκερίνη υπογλωσσίως (Trinitrine 0,15 mg, 5 l.tab) α. υποχωρεί ο πόνος συνεχίζονται οι εργασίες την ίδια ή άλλη μέρα β. δεν υποχωρεί ο πόνος -έλεγχος πίεσης και σφυγμού - σταθερή κατάσταση ασθενή επανάληψη χορήγησης (2ο δισκίο) νιτρογλυκερίνης και συνέχιση της θεραπείας αν ο πόνος παρέλθει σε 2-3min - σταθερή κατάσταση ασθενή επανάληψη χορήγησης (3ο δισκίο) νιτρογλυκερίνης, συνέχιση της θεραπείας αν ο πόνος παρέλθει σε 2-3min - επιμένει ο πόνος μετά το 3ο δισκίο νιτρογλυκερίνης παραπομπή του ασθενή στον θεράποντα και μεταφορά στο νοσοκομείο. Οδοντιατρική πράξη σε ασθενή με σταθερή στηθάγχη και εμφάνιση οπισθοστερνικού πόνου κατά τους οδοντιατρικούς χειρισμούς

45 - διακοπή οδοντιατρικής πράξης - νιτρογλυκερίνη υπογλωσσίως α. υποχωρεί ο πόνος, έλεγχος πίεσης και σφυγμού σταθερή κατάσταση ασθενή, συνεχίζονται οι εργασίες και ενημερώνεται ο θεράπων β. δεν υποχωρεί ο πόνος σταθερή κατάσταση ασθενή (-έλεγχος πίεσης και σφυγμού) 2-3ο δισκίο νιτρογλυκερίνης, αν σε 15min η κατάσταση του ασθενή δεν είναι σταθερή γίνονται τα απαραίτητα για την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού και τη μεταφορά του ασθενή στο νοσοκομείο.

46 Βασικά ο οδοντίατρος θα πρέπει να ζητήσει τις εξής εξετάσεις: αριθμό αιμοπεταλίων, PT, PTT, TT, BT, INR.Βασικά ο οδοντίατρος θα πρέπει να ζητήσει τις εξής εξετάσεις: αριθμό αιμοπεταλίων, PT, PTT, TT, BT, INR. Επιλογή εργαστηριακών εξετάσεων που αποδεικνύουν προβλήματα αιμόστασης

47 Συμπερασματικά συνιστάται να μην διακόπτεται η θεραπεία με βαρφαρίνη σε ασθενείς που υποβάλλονται σε οδοντιατρικές επεμβάσεις και δεν θεωρούνται ως μεγάλου κινδύνου για αιμορραγία. Αντίθετα η θεραπεία διακόπτεται στους ασθενείς υψηλού κινδύνου για αιμορραγία. Σε όσους υποβάλλονται σε οδοντιατρικές επεμβάσεις και συνεχίζουν την αντιπηκτική αγωγή, η τοπική αιμορραγία μπορεί να ελεγχθεί με τη χρήση στοματικού διαλύματος τρανεξαμικού οξέος ή ε-αμινοκαπροικού οξέος.

48 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

49 Η κατάσταση πλήρους ή μερικής ανεπάρκειας της ινσουλίνης που προκαλείται από χαμηλή έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ή αδυναμίας χρησιμοποίησής τηςΗ κατάσταση πλήρους ή μερικής ανεπάρκειας της ινσουλίνης που προκαλείται από χαμηλή έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ή αδυναμίας χρησιμοποίησής της 6 η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ6 η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ Περίπου 1:10 ενήλικες πάσχουν (130 εκατ/κοσμο) 18% του ηλικιωμένου πληθυσμούΠερίπου 1:10 ενήλικες πάσχουν (130 εκατ/κοσμο) 18% του ηλικιωμένου πληθυσμού ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ (Σ.Δ.)

50 Κατά μέσο όρο στους 1000 οδοντιατρικούς ασθενείς αναμένονται 50-200 ανάλογα με την ηλικίαΚατά μέσο όρο στους 1000 οδοντιατρικούς ασθενείς αναμένονται 50-200 ανάλογα με την ηλικία Σ’ ένα μέσο οδοντιατρείο 7% είναι διαβητικοίΣ’ ένα μέσο οδοντιατρείο 7% είναι διαβητικοί ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΔ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ;

51 Ο οδοντίατρος πρέπει να γνωρίζει τον τύπο του ΣΔ του πάσχοντοςΟ οδοντίατρος πρέπει να γνωρίζει τον τύπο του ΣΔ του πάσχοντος Τον τύπο της θεραπευτικής αγωγής που λαμβάνειΤον τύπο της θεραπευτικής αγωγής που λαμβάνει Πρέπει να γνωρίζει τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίαςΠρέπει να γνωρίζει τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας Να καλύπτει τον ασθενή από ενδεχόμενη λοίμωξηΝα καλύπτει τον ασθενή από ενδεχόμενη λοίμωξη ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΔ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ;

52 Οι ασθενείς με ΣΔ τύπου 1 είναι νεαρά άτομα σε θεραπεία με ινσουλίνη – εμφανίζουν μεγαλύτερη τάση για διαβητική κετοξέωση και λοιμώξειςΟι ασθενείς με ΣΔ τύπου 1 είναι νεαρά άτομα σε θεραπεία με ινσουλίνη – εμφανίζουν μεγαλύτερη τάση για διαβητική κετοξέωση και λοιμώξεις Οι ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 λαμβάνουν δισκία. Αν και εμφανίζουν μικρότερη τάση για διαβητική κετοξέωση, εμφανίζουν επιπλοκές από το καρδιαγγειακό και μπορεί να χρειαστούν αλλαγές στο σχέδιο θεραπείας τουςΟι ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 λαμβάνουν δισκία. Αν και εμφανίζουν μικρότερη τάση για διαβητική κετοξέωση, εμφανίζουν επιπλοκές από το καρδιαγγειακό και μπορεί να χρειαστούν αλλαγές στο σχέδιο θεραπείας τους ΓΙΑΤΙ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΤΟΥ ΣΔ;

53 Αδυναμία, νευρικότητα, τρόμος, αίσθημα παλμών, έντονη εφίδρωσηΑδυναμία, νευρικότητα, τρόμος, αίσθημα παλμών, έντονη εφίδρωση  Μοιάζουν πολύ με τα συμπτώματα από την εσφαλμένως ταχεία πρόσληψη του αγγειοσυσπαστικού κατά την τοπική αναισθησία  Εάν ο ασθενής είναι νηστικός πριν την συνεδρία, δώστε του ένα αναψυκτικό  Εάν διαγνώσετε υπογλυκαιμία δώστε του χυμό πορτοκάλι ή κάτι γλυκό ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ

54 Ξηροστομία, λοιμώξεις βακτηριακές, μυκητιασικές καθώς και από ιούς, κακή επούλωση των τραυμάτων, αυξημένη επίπτωση αλλά και σοβαρότητα τερηδόνας, ουλίτιδα και περιοδοντική νόσος, ακρορριζικά αποστήματα και καυσαλγία (burning mouth syndrome). Εκδηλώσεις σακχαρώδη διαβήτη και των επιπλοκών του στη στοματική κοιλότητα

55 Η υπεργλυκαιμία οδηγεί σε μεγάλη παραγωγή ούρων με αποτέλεσμα μεγάλη απώλεια εξωκυττάριου υγρού οπότε η έκκριση σάλιου ελαττώνεται σημαντικά και εκδηλώνεται η καυσαλγία στη στοματική κοιλότητα.

56 Όταν το σάλιο ελαττωθεί το περιβάλλον της στοματικής κοιλότητας καθίσταται ευαίσθητο, πχ βλάβες του βλεννογόνου και εκτεταμένες τερηδόνες των δοντιών με πόνο. Τα συμπτώματα συνοδεύονται από μυκητιάσεις, κοινές λοιμώξεις και ιώσεις, έλκη και διαβρώσεις. Πολλές φορές η παρουσία μυκητίασης στη στοματική κοιλότητα είναι το πρώτο σύμπτωμα του σακχαρώδη διαβήτη.

57 Η περιοδοντική νόσος επί διαβητικών (με κακή ρύθμιση) είναι συχνότερη και πιο εκτεταμένη σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό. Αντίθετα στον ρυθμιζόμενο διαβήτη η περιοδοντική νόσο μπορεί να απαντάται συχνότερα αλλά χωρίς τα αποτελέσματα να δείχνουν σαφώς στατιστική διαφορά.

58 Το περιοδοντικό status των ασθενών με λανθάνοντα διαβήτη μπορεί να ελεγχθεί με βιοψία ούλων όπου καθίστανται ορατά ευρήματα όπως πάχυνση και υαλινοποίηση των μικρών αγγείων των ούλων που προαναγγέλλουν την εγκατάσταση της μεταβολικής νόσου. Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη λόγω ξηροστομίας παρουσιάζουν αδυναμία συγκράτησης των ολικών οδοντοστοιχιών και απαιτείται η χρήση τεχνητού σάλιου.

59 Η νευροπάθεια αποτέλεσμα της μικροαγγειοπάθειας των τροφοφόρων αγγείων των νεύρων ευθύνεται για την εμφάνιση παραισθησίας, εμβοών των αυτιών, αιμωδίας και νευραλγιών στην στοματοπροσωπική περιοχής.

60 Πρωταρχικός στόχος να αποφευχθούν μεταβολικές διαταραχές κατά την οδοντιατρική θεραπείαΠρωταρχικός στόχος να αποφευχθούν μεταβολικές διαταραχές κατά την οδοντιατρική θεραπεία Να δίνονται προσεκτικές οδηγίες σχετικά με τη δίαιτα και τα φάρμακαΝα δίνονται προσεκτικές οδηγίες σχετικά με τη δίαιτα και τα φάρμακα Να μειώνεται το στρεςΝα μειώνεται το στρες Να εξαλείφεται ο κίνδυνος λοιμώξεωνΝα εξαλείφεται ο κίνδυνος λοιμώξεων ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ

61 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΣΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΣΔ – ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

62 Πολύ συχνή νόσος * να ρωτάτε πάντα τον ασθενήΠολύ συχνή νόσος * να ρωτάτε πάντα τον ασθενή Ανεξήγητη περιοδοντίτιδα μπορεί να οφείλεται σε ΣΔΑνεξήγητη περιοδοντίτιδα μπορεί να οφείλεται σε ΣΔ Μεγάλος κίνδυνος λοιμώξεων – χημειοπροφύλαξηΜεγάλος κίνδυνος λοιμώξεων – χημειοπροφύλαξη Να έχετε στο ΟδοντιατρείοΝα έχετε στο Οδοντιατρείο  Μέτρηση σακχάρου  Πιεσόμετρο  Ακουστικά  Ορό γλυκόζης (50%)  Υπογλώσια δισκία pensordil TAKE HOME MESSAGES

63 Ευχαριστώ