Προβλήματα όρασης και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Προβλήματα όρασης και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προβλήματα όρασης και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις
20/4/2017

2 Τι προκαλεί τα προβλήματα όρασης;
Γενετικά αίτια, Γονείς φορείς ή στενοί συγγενείς Προγεννητικά, Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του εμβρύου. Από μολύνσεις και αρρώστιες όπως είναι η rubella Περιγεννητικά αίτια, Κατά τη διάρκεια του τοκετού, όπως είναι ένας τραυματισμός, ή ακόμα μια πρώιμη γέννηση (retinopathy of prematurity) Μεταγεννητικά αίτια Στα πρώτα χρόνια της ζωής: όγκους, χημειοθεραπείες,. Οι παιδικές αρρώστιες, οι μολύνσεις, οι τραυματισμοί, οι όγκοι, οι χημειοθεραπείες επίσης μπορούν να προκαλέσουν οπτικές δυσλειτουργίες. Ένας μεγάλος αριθμός γενικών νευρολογικών διαταραχών μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική οπτική δυσλειτουργία 20/4/2017

3 Περιοχές που επηρεάζονται από ένα οπτικό πρόβλημα
Οπτική οξύτητα: Το παιδί δεν βλέπει καθαρά το περίγραμμα ή τις λεπτομέρειες ενός αντικειμένου (π.χ. αφακία, εκφυλισμός οπτικού νεύρου. Οπτικό πεδίο: μικρό οπτικό πεδίο, tunel όραση, κάποιο σημάδι (σκότωμα). Κίνηση οφθαλμών: Νυσταγμός, στραβισμός, κλπ. Εγκεφαλική οπτική δυσλειτουργία: νευρολογική βλάβη. Όραση χρωμάτων: αχρωματοψία. 20/4/2017

4 Διαθλαστικές ανωμαλίες
Στον χωρίς κανένα πρόβλημα όρασης οφθαλμό (εμμετρικός οφθαλμός), οι ακτίνες φωτός οι οποίες έρχονται από κάποια απόσταση εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Την ακριβή εστίαση ενός αντικειμένου πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα ρυθμίζουν ο κερατοειδής χιτώνας, ο κρυσταλλοειδής φακός και το υαλοειδές σώμα στο πίσω μέρος του βολβού. 20/4/2017

5 Υπερμετρωπία οι ακτίνες φωτός οι οποίες προέρχονται από ένα αντικείμενο εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή και σχηματίζουν θαμπή και ασαφή εικόνα Πρόβλημα στην κοντινή όραση. Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις: Υπάρχει πρόβλημα εστίασης των ακτινών φωτός ενός αντικειμένου, όταν το αντικείμενο είναι πολύ κοντά στο πρόσωπο. Η ανάγνωση για μεγάλη χρονική διάρκεια πρέπει να αποφεύγεται ή οι άλλες κοντινές εργασίες, γιατί προκαλούν κούραση και ενόχληση. Κάποιοι μαθητές ίσως χρειάζονται βοηθήματα όρασης όπως μεγεθυντικούς φακούς, τηλεσκόπιο ή κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, τα οποία πρέπει να μάθουν να χρησιμοποιούν κατάλληλα. 20/4/2017

6 Αμβλυωπία («τεμπέλικο μάτι»)
Συμβαίνει όταν η όραση δεν αναπτύσσεται κανονικά στην πρώιμη παιδική ηλικία. Δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί από το γονέα, αλλά αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμο πρόβλημα στην όραση. Η όρασή μας συνεχίζει να αναπτύσσεται μέχρι τα 9 με 12 χρόνια. Όμως μερικές φορές η όραση στο ένα μάτι δεν αναπτύσσεται κανονικά, εξαιτίας στραβισμού ή επειδή σε σύγκριση με το άλλο μάτι δεν εστιάζει σωστά. Όταν συμβαίνει αυτό, ο εγκέφαλος αγνοεί το μάτι που δεν εστιάζει και το παιδί εξαρτάται από το άλλο μάτι. Αίτια: Κληρονομικότητα, καταρράκτης, στραβισμός,κλπ. 20/4/2017

7 Αμβλυωπία Πότε πρέπει να ανησυχούν οι εκπαιδευτικοί:
Όταν το παιδί στρίβει το ένα μάτι προς διάφορες κατευθύνσεις Όταν κλείνει το ένα μάτι (ειδικά στο έντονο φως) Η θεραπεία πρέπει να γίνει πριν την ηλικία των 6 ετών. Το παιδί με αμβλυωπία έχει πρόβλημα στην τρισδιάστατη όραση. 20/4/2017

8 Στραβισμός Εσοτροπία: Παρουσιάζεται με τη γέννηση ή μέχρι 3 ετών
Εξοτροπία: Σπάνια με τη γέννηση, συνήθως αναπτύσσεται αργότερα. Κατακόρυφος στραβισμός Επιπτώσεις: Μείωση της όρασης, πρόβλημα στην τρισδιάστατη όραση Αίτια: Πρόβλημα στους μύες ή στα νεύρα, όγκοι, καταρράκτης κλπ. 20/4/2017

9 Στραβισμός Άλλοτε είναι μόνιμος, και άλλοτε εμφανίζεται κατά διαστήματα, όπως: μόνο όταν το παιδί δεν φορά τα γυαλιά του, όταν κοιτάζει σε ορισμένη απόσταση ή όταν είναι κουρασμένο. Πολλά είδη του υπάρχουν εκ γενετής και η αγωγή συνήθως αρχίζει πριν πάει το παιδί στο σχολείο. Η συνηθέστερη ηλικία για την εμφάνισης είναι από το 1ο έτος μέχρι το 4ο. Αν συνυπάρχει με άλλη πάθηση των ματιών (όπως π.χ, ο καταρράκτης), τότε πρέπει να γίνει μια προσεκτική αξιολόγηση της οπτικής λειτουργίας του παιδιού, καθώς ο στραβισμός προσθέτει μεγάλες δυσκολίες στο υπάρχον πρόβλημα. 20/4/2017

10 Επιπτώσεις τον στραβισμού στην εκπαίδευση
Δυσκολία σε παιχνίδια και δραστηριότητες που απαιτούν γρήγορο οπτικοκινητικό συντονισμό. Απαιτείται στενή επίβλεψη σε μαθήματα με πρακτική άσκηση, όπως π.χ σε πειράματα. Στα μικρά παιδιά ίσως χρειαστεί να σκεπαστεί με επίδεσμο το «καλό» μάτι, μειώνοντας έτσι την οπτική οξύτητα και καθιστώντας ενδεχομένως το παιδί αντικείμενο πειράγματος από τα άλλα παιδιά. Όταν το μάτι δεν είναι σκεπασμένο με επίδεσμο, μπορεί να υπάρχει διπλωπία. Πρέπει να δίνεται προσοχή στη θέση του παιδιού στην τάξη, για να μεγιστοποιείται η χρησιμοποίηση του «καλού» ματιού. 20/4/2017

11 Αστιγματισμός Κύρια αιτία είναι η διακύμανση της διαθλαστικής ικανότητας του κερατοειδούς, που οφείλεται σε ανωμαλίες της καμπυλότητας του. Αυτό προκαλεί στρεβλωμένη εικόνα στην ωχρά κηλίδα, η οποία μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί με μια κυλινδρική διόρθωση στο φακό των γυαλιών η κατάσταση ωστόσο δυσκολεύει όταν παράλληλα υπάρχει μυωπία και υπερμετρωπία. Στην περίπτωση που υπάρχει και άλλο πρόβλημα όρασης, όχι μόνο δεν θεραπεύεται εύκολα ο αστιγματισμός, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει και σε μείωση της οπτικής οξύτητας. 20/4/2017

12 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του αστιγματισμού
Υπάρχει πρόβλημα εστίασης όταν το αντικείμενο είναι πολύ κοντά στο πρόσωπο. Η ανάγνωση για μεγάλη χρονική διάρκεια πρέπει να αποφεύγεται ή οι άλλες κοντινές εργασίες, γιατί προκαλούν κούραση και ενόχληση. Κάποιοι μαθητές ίσως χρειάζονται βοηθήματα όρασης όπως μεγεθυντικούς φακούς, τηλεσκόπιο ή κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, τα οποία πρέπει να μάθουν να χρησιμοποιούν κατάλληλα. Τα μικρά παιδιά είναι πιθανόν να συγχέουν τους αριθμούς με τα γράμματα. 20/4/2017

13 Μυωπία Αυτός ο οποίος έχει μυωπία μπορεί να δει τους αριθμούς στο εισιτήριο του λεωφορείου, αλλά το ίδιο το λεωφορείο σε κάποια απόσταση φαίνεται θολό. Αυτό γίνεται, γιατί οι ακτίνες φωτός δεν εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή, αλλά μπροστά απ' αυτόν επειδή ο βολβός είναι μακρύτερος. 20/4/2017

14 Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τη μυωπία
Επειδή υπάρχει κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, πρέπει πάντοτε να ζητείται η συμβουλή του οφθαλμιάτρου προτού το παιδί πάρει μέρος σε ορισμένες δραστηριότητες (όπως το τζούντο, τις βουτιές στο κολύμπι, το ποδόσφαιρο ή άλλα σπορ «σωματικής επαφής») Τα παιδιά πρέπει να φοράνε τα γυαλιά ή τους φακούς επαφής που τους σύστησε ο γιατρός. (Πιθανόν να χρειάζονται ενθάρρυνση σ' αυτό). Για τις εργασίες που γίνονται σε μικρή απόσταση από τα μάτια, το παιδί πιθανόν να διευκολύνεται να δουλεύει χωρίς γυαλιά και να φέρνει την εργασία του κοντά στο πρόσωπο του. Υπάρχει ενδεχομένως πρόβλημα με τη μακρινή όραση, όπως το να βλέπει τον πίνακα. Όταν το παιδί διαβάζει και γράφει, χρειάζεται να χρησιμοποιεί αναλόγιο για τα βιβλία του ή θρανίο με ανασηκωμένο καπάκι. Ο απαραίτητος εξοπλισμός μπορεί να δοθεί από τον ΟΣΚ, ή να χρειαστεί να τον αγοράσει το σχολείο. Οτιδήποτε τυπωμένο —και οι χάρτες και τα διαγράμματα— πρέπει να έχει έντονη αντίθεση (κοντράστ) και καθαρή εκτύπωση στο κατάλληλο μέγεθος, το οποίο θα καθοριστεί από τον οπτομέτρη. 20/4/2017

15 Κερατόκωνος είναι μια πάθηση του κερατοειδούς, που συνήθως πλήττει και τα δύο μάτια τα οποία αποκτούν σχήμα κώνου, πράγμα που διαστρεβλώνει το οπτικό πεδίο και προκαλεί βαθμιαία απώλεια της μακρινής οπτικής οξύτητας. Σε σοβαρές περιπτώσεις, στις οποίες δεν έχει ακολουθηθεί ιατρική αγωγή, μπορεί να δημιουργηθεί ουλή ή διάρρηξη του κερατοειδούς και να χρειαστεί μεταμόσχευση. Θεωρείται κληρονομική πάθηση και ενδέχεται να συνυπάρχει με πολλές άλλες παθήσεις, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, η ανιριδία, τα σύνδρομα Marian και Down. Σε μερικές περιοχές του κόσμου, για παράδειγμα στην Αυστραλία, σημειώθηκε αύξηση των περιστατικών, η οποία οφείλεται τρίψιμο των ματιών λόγω της γύρης της ακακίας. 20/4/2017

16 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις:
Υπάρχει πρόβλημα εστίασης όταν το αντικείμενο είναι πολύ κοντά στο πρόσωπο. Η ανάγνωση για μεγάλη χρονική διάρκεια πρέπει να αποφεύγεται ή οι άλλες κοντινές εργασίες, γιατί προκαλούν κούραση και ενόχληση. Χρήση βοηθημάτων όπως μεγεθυντικούς φακούς, τηλεσκόπιο ή κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης. Τα μικρά παιδιά είναι πιθανόν να συγχέουν τους αριθμούς με τα γράμματα. Πρόβλημα με τη μακρινή όραση, όπως το να βλέπει τον πίνακα. Όταν το παιδί διαβάζει και γράφει, χρειάζεται να χρησιμοποιεί αναλόγιο για τα βιβλία του ή θρανίο με ανασηκωμένο καπάκι. Οτιδήποτε τυπωμένο πρέπει να έχει έντονη αντίθεση (κοντράστ) και καθαρή εκτύπωση στο κατάλληλο μέγεθος, το οποίο θα καθοριστεί από τον οπτομέτρη. 20/4/2017

17 Αλμπινισμός Κληρονομική πάθηση, που παρουσιάζεται σε όλες τις φυλές και η οποία συνδέεται με την έλλειψη χρωστικής ή την αδυναμία του σώματος να παράγει μελανίνη. Τα παιδιά με αλμπινισμό μπορεί να έχουν άσπρα μαλλιά, ανοιχτό δέρμα, ή και να μην παρουσιάζουν κανένα εξωτερικό γνώρισμα της ασθένειας. 20/4/2017

18 Αλμπινισμός 20/4/2017

19 Αλμπινισμός Τα παιδιά με αλμπινισμό έχουν συνήθως σοβαρό πρόβλημα όρασης και σπάνια έχουν μεγαλύτερη οπτική οξύτητα από 6/36 στο Τεστ Snellen ωφελούνται ωστόσο από τη χρήση κάποιων συσκευών για μειωμένη όραση ή από την τηλεόραση κλειστού κυκλώματος 20/4/2017

20 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του αλμπινισμού και της δυστροφίας των κωνίων
Μεγάλο πρόβλημα είναι η φωτοφοβία, γι' αυτό: Χρήση χρωματιστών γυαλιών με απορροφητικούς φακούς και κάτι που θα σκιάζει το μέτωπο τους ή καπέλο του μπέιζμπολ. Έλεγχος του φυσικού φωτισμού στην τάξη· (π.χ, ίσως χρειαστούν περσίδες στα παράθυρα για να μην επιτρέπουν την είσοδο του ηλιακού φωτός. Κάτι τέτοιο είναι πιθανό να έχει σημαντικές επιπτώσεις στα γενικά-ενταξιακά σχολεία). Οποιοδήποτε «εκτυφλωτικό» φως, για παράδειγμα το φως που περνάει από τα παράθυρα και αντανακλάται σε γυαλιστερές επιφάνειες, είναι ανυπόφορο· οι μαθητές πρέπει να εργάζονται σε ένα σημείο της τάξης λιγότερο εκτεθειμένο στο φως. Ο μαθητής πρέπει να έχει αναλόγιο για τα βιβλία του ή θρανίο με ανασηκωμένο καπάκι, καθώς ενδέχεται να προτιμάει να εργάζεται από κοντινή απόσταση. Οι μαθητές ωφελούνται από τη χρήση συσκευών για μειωμένη όραση τις οποίες έχει συστήσει ο γιατρός. 20/4/2017

21 Αχρωματοψία ή δυστροφία των κωνίων
Κληρονομική πάθηση, η οποία εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες. Η υπανάπτυξη των κωνίων της ωχράς κηλίδας έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αχρωματοψία και τη μειωμένη μακρινή οπτική οξύτητα. Λόγω της μη λειτουργίας των κωνίων, τα ραβδία δεν εμποδίζονται στο φως της ημέρας και υπερεκτίθενται σε μεγάλο βαθμό. Τα παιδιά και οι νέοι με τη συγκεκριμένη πάθηση παρουσιάζουν φωτοφοβία και νυσταγμό. Οι εκπαιδευτικές επιπτώσεις είναι ίδιες με του αλμπινισμού. 20/4/2017

22 Ανιριδία 20/4/2017

23 Ανιριδία Είναι κληρονομική πάθηση στην οποία η ίρις έχει αναπτυχθεί μερικώς ή καθόλου. Αυτό που μοιάζει με μαύρη ίριδα είναι στην πραγματικότητα διευρυμένος βολβός. Συνυπάρχει με άλλες οπτικές αναπηρίες όπως ο νυσταγμός, η φωτοφοβία, η μετατόπιση φακού και, μερικές φορές, ο καταρράκτης (θόλωση του φακού), το γλαύκωμα . 20/4/2017

24 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις της ανιριδίας
Μοιάζουν με κείνες του αλμπινισμού. Ενδέχεται να παρουσιαστούν οπτική κόπωση, πονοκέφαλοι ή γενική δυσφορία στα μάτια έπειτα από περιόδους έντονης εργασίας. Πρέπει να υπάρχει έντονο κοντράστ ανάμεσα στο κείμενο και στο χαρτί. Οι μαθητές θα ωφεληθούν από τη χρήση των συσκευών για μειωμένη όραση που έχει συστήσει ο γιατρός. Αν υπάρχει νυσταγμός, ακολουθείται αυτό που συστήνεται για τη συγκεκριμένη πάθηση. 20/4/2017

25 Καταρράκτης αδιαφάνεια του φακού του ματιού
20/4/2017

26 Καταρράκτης Στα παιδιά είναι εκ γενετής ή από τραυματισμό.
Η όρασή τους είναι σαν να βλέπουν μέσα από ένα πολύ βρόμικο τζάμι αυτοκινήτου. Ο Καταρράκτης που δεν αντιμετωπίζεται ιατρικά μπορεί να καταλήξει σε στραβισμό. Ο καταρράκτης συνυπάρχει με άλλες παθήσεις, όπως το σύνδρομο Down. Παρατηρείται συχνά σε μωρά που κόλλησαν ερυθρά πριν γεννηθούν. Ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε καταρράκτη 20/4/2017

27 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του καταρράκτη
Ο δάσκαλος πρέπει να ζητάει οδηγίες από τον οφθαλμίατρο ή τον οπτομέτρη, αφού η οπτική οξύτητα εξαρτάται από τη θέση, το μέγεθος και το βάθος του καταρράκτη. Παιδιά με καταρράκτη στην περιφέρεια του φακού χρειάζονται περισσότερο φωτισμό, ενώ αν η αδιαφάνεια είναι στο κέντρο του φακού, έχουν καλύτερη όραση με χαμηλό φωτισμό. Βεβαιωθείτε ότι: έχετε αποφύγει οτιδήποτε εκτυφλωτικό (όπως το ηλιακό φως που αντανακλάται σε γυαλιστερό χαρτί)· η φωτεινή πηγή βρίσκεται πίσω από το παιδί υπάρχει έντονο κοντράστ ανάμεσα στο κείμενο και στο χαρτί το μέγεθος των τυπωμένων στοιχείων είναι το ενδεδειγμένο έχουν παρασχεθεί συσκευές για μειωμένη όραση και έχει γίνει η ενδεδειγμένη εκπαίδευση στη χρήση τους· υπάρχει αναλόγιο για τα βιβλία αν το παιδί προτιμά να εργάζεται από κοντινή απόσταση· έτσι θα προλάβει προβλήματα κακής στάσης. 20/4/2017

28 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του καταρράκτη (συνέχεια)
Συχνά παρατηρούνται μεγάλες διαφορές λειτουργικής όρασης ανάμεσα σε παιδιά με καταρράκτη που έχουν την ίδια οπτική οξύτητα. Να θυμάστε ότι: μερικά είδη καταρράκτη προκαλούν μειωμένη όραση σε σκοτεινούς και αμυδρά φωτισμένους χώρους, ενώ άλλα προκαλούν ευαισθησία στο έντονο φως και μειωμένη αντίληψη των χρωμάτων τα γυαλιά συνήθως βελτιώνουν την κεντρική όραση, αλλά μειώνουν το οπτικό πεδίο επηρεάζοντας την ασφάλεια της κίνησης στο χώρο. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα χρώματα ξεθωριασμένα και προς το κίτρινο 20/4/2017

29 Γενικά για τον καταρράκτη
Δεν μεταδίδεται από το ένα μάτι στο άλλο, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί και στα δυο μάτια την ίδια χρονική περίοδο. Ο καταρράκτης δεν είναι μια μεμβράνη στην εξωτερική πλευρά του ματιού. Δεν προκαλείται από την υπερβολική κούραση των ματιών και η χρήση τους δεν τον χειροτερεύει. Ο καταρράκτης αναπτύσσεται συνήθως με την πάροδο των χρόνων και όχι σε λίγους μήνες. Δεν σχετίζεται με τον καρκίνο. Ο καταρράκτης δεν οδηγεί σε μόνιμη τύφλωση. 20/4/2017

30 Κολόβωμα 20/4/2017

31 Κολόβωμα Κληρονομική ασθένεια,
Συνήθως χαρακτηρίζεται από κόρη σε σχήμα κλειδαρότρυπας, (η παραμόρφωση αυτή μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλα σημεία του ματιού). Eνδέχεται να συνοδεύεται από νυσταγμό, στραβισμό, φωτοφοβία και από καταρράκτη. Μερικά παιδιά μπορεί να έχουν και μικροφθαλμία. Ανάλογα με το σημείο όπου είναι το χάσμα, ενδέχεται να υπάρχει μείωση του οπτικού πεδίου στο κάτω μέρος του ματιού. Ενίοτε συνδέεται με άλλες παθήσεις, για παράδειγμα το σύνδρομο CHARGE. 20/4/2017

32 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του κολοβώματος
Όλη η κλίμακα των παθήσεων που συνυπάρχουν έχει επιπτώσεις: στη διευθέτηση των θρανίων στον καθορισμό των συνθηκών φωτισμού μέσα και έξω από την τάξη, ώστε να αποφεύγεται το απευθείας ηλιακό φως ή οτιδήποτε εκτυφλωτικό. 20/4/2017

33 Γλαύκωμα Παρατηρείται αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, η οποία συνήθως επηρεάζει την παροχή αίματος στην κεφαλή του οπτικού νεύρου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι γλαυκώματος μπορεί να συνυπάρχει με άλλα προβλήματα όπως η ανιριδία. Ένα είδος γλαυκώματος που εμφανίζεται σε παιδιά είναι ο βούφθαλμος, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τη διόγκωση των ματιών. Είναι σοβαρή πάθηση και αν δεν ακολουθηθεί η κατάλληλη αγωγή, ενδέχεται να προκληθεί βλάβη στο φακό, στον αμφιβληστροειδή ή στο οπτικό νεύρο. Άλλοι τύποι γλαυκώματος χαρακτηρίζονται από μειωμένο οπτικό πεδίο και οπτική δυσκολία όταν ο χώρος είναι σκοτεινός ή αμυδρά φωτισμένος. 20/4/2017

34 Γλαύκωμα Ατομα υψηλού Κινδύνου είναι αυτά που έχουν
Ιστορικό με glaucoma Διαβήτης Ημικρανίες μυωπία Τραύματα στα μάτια Πίεση του αίματος Χρήση κορτιζονούχων φαρμάκων (steroids) 20/4/2017

35 Γλαύκωμα Όραση με γλαύκωμα Κανονική όραση 20/4/2017

36 Αμφιβληστροειδής χιτώνας σε προχωρημένο γλαύκωμα
20/4/2017

37 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του γλαυκώματος
Μοιάζουν με εκείνες της ανιριδίας. Οι οφθαλμικές σταγόνες, που χρησιμοποιούνται για να διατηρείται η σωστή οφθαλμική πίεση, διαστέλλουν την κόρη προκαλώντας φωτοφοβία. Είναι σημαντικό να χορηγούνται στο σωστό χρόνο οι σταγόνες κι αυτό πρέπει να το θυμούνται οι υπεύθυνοι της οργάνωσης σχολικών εκδρομών. Η εμφάνιση του βουφθαλμικού ματιού ίσως να είναι αφύσικη και το παιδί να εκτίθεται σε σκληρά σχόλια. 20/4/2017

38 Ημιανοψία Απουσία οπτικού πεδίου στο δεξί ή στο αριστερό μισό του κάθε αμφιβληστροειδούς. Η αιτία της πάθησης βρίσκεται στις οπτικές οδούς, η ωχρά κηλίδα είναι συνήθως άθικτη και πιθανόν να υπάρχει κάποια κεντρική απευθείας όραση. Οι μαθητές ενδέχεται να υιοθετούν ασυνήθιστη στάση του κεφαλιού, για να μπορούν να κάνουν καλύτερη χρήση των οπτικών τους δυνατοτήτων. 20/4/2017

39 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις της ημιανοψίας
Οι δεξιότητες σάρωσης και παρακολούθησης του κειμένου ίσως είναι μειωμένες, ιδιαίτερα στην αριστερή ημιανοψία (δηλαδή, όταν το αριστερό μισό του οπτικού πεδίου κάθε ματιού έχει ελάττωμα)· κάτι τέτοιο έχει επιπτώσεις στο διάβασμα. Η θέση στην τάξη είναι πολύ σημαντικό ζήτημα για να έχει ο μαθητής τη δυνατότητα να προσλαμβάνει το ευρύτερο δυνατόν οπτικό πεδίο. Το μικρό παιδί μπορεί να χρειάζεται ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης της οπτικής αντίληψης. 20/4/2017

40 Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας
Ο όρος περιγράφει μια ομάδα παθήσεων, οι οποίες πλήττουν το βοθρίο και την ωχρά κηλίδα (δυστροφία Stargardt). Στην παιδική ηλικία τα αίτια είναι γενετικά. Συγκεκριμένα γονίδια για την κανονική όραση δίνουν λανθασμένες εντολές στα κύτταρα της ωχρής κηλίδας και τα οδηγούν στον σταδιακό εκφυλισμό τους και τελικά στην απώλεια της όρασης. Παρατηρούνται: μείωση τόσο της κοντινής όσο και της μακρινής όρασης Αναπτύσσονται σκοτώματα (ελαττώματα του οπτικού πεδίου) και χρειάζεται μεγέθυνση για να μπορεί να δει κάποιος γύρω από αυτά. Μπορεί επίσης να πληγεί η αντίληψη των χρωμάτων και η ευαισθησία στο κοντράστ 20/4/2017

41 Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας
20/4/2017

42 Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας
20/4/2017

43 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας
Το παιδί θα ωφεληθεί από: Τη χρήση ενός μεγεθυντικού φακού, τον οποίο θα κρατάει στο χέρι, και/ή μιας τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος. Καλό φωτισμό για όλες τις εργασίες του. Ένα χάρακα για τις γραμμές καθώς θα διαβάζει. Βιβλία και φυλλάδια ασκήσεων με έντονο κοντράστ κειμένου-χαρτιού. Τη Χρήση χοντρού χαρτιού με μαύρες γραμμές και μαύρων μαρκαδόρων για να γράφει τις εργασίες του. ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης της οπτικής αντίληψης· εκπαίδευση σε πρωτότυπες τεχνικές όρασης αν το παιδί έχει ασυνήθιστη στάση του κεφαλιού όταν διαβάζει. Προσπαθήστε να αποφύγετε: εκτυφλωτικό φως ή αντανάκλαση οποιασδήποτε μορφής· αναγνωστικά ή άλλα βιβλία με κείμενο ανάμεσα στις εικόνες. 20/4/2017

44 Νυσταγμός Ακούσια ρυθμική επαναληπτική κίνηση, που συνήθως συμβαίνει στα δύο μάτια. Συνήθως συνυπάρχει με αλμπινισμό, ανιριδία, συγγενή καταρράκτη ή άλλες παθήσεις. Τα παιδιά με νυσταγμό ενδέχεται να έχουν μεγάλο πρόβλημα (το οποίο μπορεί να αυξάνει με οποιουδήποτε είδους στρες) ιδιαίτερα στις δεξιότητες συγκέντρωσης του ματιού, καθώς δεν διαθέτουν τον κατάλληλο μηχανισμό για να κρατήσουν ακίνητα τα μάτια τους σε κάποια θέση. Μερικά παιδιά μπορεί να βοηθηθούν αν εκπαιδευτούν να εντοπίζουν το «μηδενικό σημείο», τη θέση δηλαδή των ματιών ή την κατεύθυνση του βλέμματος στις οποίες η κίνηση είναι η πλέον περιορισμένη. 20/4/2017

45 Νυσταγμός 20/4/2017

46 Νυσταγμός Οριζόντιος νυσταγμός Κατακόρυφος νυσταγμός Κανονική κίνηση
20/4/2017

47 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις τον νυσταγμού
Το παιδί θα ωφεληθεί από: Έναν χάρακα για τις γραμμές όταν διαβάζει Υλικό για διάβασμα και γράψιμο με μεγάλα έντονα στοιχεία, έντονο κοντράστ και τους ελάχιστους περισπασμούς. Να θυμάστε ότι: Η εργασία από πολύ κοντινή απόσταση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα είναι πιθανό να προκαλέσει κόπωση του ματιού Πολλά παιδιά στρέφουν ή γέρνουν ή κατεβάζουν το κεφάλι τους για να επιτύχουν τη βέλτιστη εστίαση· μην τα σχολιάζετε και μην τα διορθώνετε ως προς αυτό. 20/4/2017

48 Οπτική ατροφία Είναι ένας όρος γενικός, ο οποίος περιγράφει τον εκφυλισμό του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο διαβιβάζει μηνύματα από τον αμφιβληστροειδή στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου. Επιπτώσεις: στην οπτική οξύτητα, το οπτικό πεδίο και η ευαισθησία στο κοντράστ· μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης στο κεντρικό ή στο περιφερικό πεδίο, καθώς και σε δυσκολίες προσαρμογής στο μειωμένο φωτισμό. Είναι εξίσου πιθανό να εμφανίζεται μόνη της ή να συνδέεται με άλλες παθήσεις, Τέλος, άλλοτε εξελίσσεται και άλλοτε όχι. 20/4/2017

49 Το οπτικό νεύρο 20/4/2017

50 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις της οπτικής ατροφίας
Μοιάζουν με κείνες του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει κανενός είδους εκτυφλωτικό φως και ίσως να χρειαστεί ένα φωτιστικό γραφείου. Συνήθως συστήνονται συσκευές για μειωμένη όραση, όπως για παράδειγμα ένας φωτεινός μεγεθυντικός φακός χεριού ή ένα κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης ή, σε μερικές περιπτώσεις, ένας τηλεσκοπικός φακός προσαρμοσμένος στα γυαλιά. 20/4/2017

51 Υποπλασία οπτικού νεύρου
Υποπλασία σημαίνει υπανάπτυξη. Στην πάθηση αυτή η κεφαλή του οπτικού νεύρου, που ονομάζεται οπτικός δίσκος, είναι μικρότερη από το σύνηθες. Η υποπλασία του οπτικού νεύρου έχει αρχίσει να αποτελεί τη συχνότερη αιτία μειωμένης όρασης στα μικρά παιδιά. Παρατηρείται, μάλιστα, και στα πρόωρα βρέφη. Οι εκπαιδευτικές της επιπτώσεις μοιάζουν με κείνες της οπτικής ατροφίας. 20/4/2017

52 Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
Το όνομα αυτό δίνεται σε μια ομάδα εξελικτικών παθήσεων, οι οποίες πλήττουν τον αμφιβληστροειδή. Επιπτώσεις: Πρόβλημα στην περιφερική περιοχή που περιέχει τα ραβδία, δηλαδή τα κύτταρα που είναι ευαίσθητα στην όραση σε συνθήκες αμυδρού φωτός. Οδηγεί σε περιορισμό του πεδίου της περιφερικής όρασης (tunnel vision) και σε μείωση της όρασης κατά τη διάρκεια της νύχτας όταν ο φωτισμός είναι ελάχιστος (night blindness), πολύ πιο συχνή στα αγόρια, και συνήθως συνυπάρχει με μια σειρά από σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Usher (δηλαδή, μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια μαζί με κώφωση), την αμαύρωση Leber και το σύνδρομο Laurence-Moon-Biedl. Προκαλείται φωτοφοβία και πιθανότατα χρειάζονται χρωματιστοί φακοί. Ο ρυθμός επιδείνωσης της πάθησης ποικίλλει, αλλά μπορεί να είναι πολύ ταχύς στην εφηβεία, κατά την οποία ο νέος είναι πιθανό να φτάσει σε κατάσταση όπου δεν θα μπορεί να μελετάει με τις μεθόδους για βλέποντες. 20/4/2017

53 Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
20/4/2017

54 Εκπαιδευτικές επιπτώσεις μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας
Εκπαιδευτικές επιπτώσεις μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας Λόγω του συστελλόμενου οπτικού πεδίου θα υπάρξουν δυσκολίες: στις δεξιότητες σάρωσης και παρακολούθησης που είναι απαραίτητες στο διάβασμα· στις μεγάλες κινήσεις και στη γενική κινητικότητα στις οποίες ο μαθητής ενδέχεται να γίνεται όλο και πιο αδέξιος· στην προσαρμογή από τον έντονο στο μειωμένο φωτισμό (ο μαθητής θα συμπεριφέρεται σαν τυφλός σε σκοτεινά μέρη ή τη νύχτα). Μερικά παιδιά μπορεί να βοηθηθούν με: τη χρήση κίτρινου διαφανούς πλαστικού (ασετάτ) πάνω από το κείμενο για να ενισχυθεί το κοντράστ την τηλεόραση κλειστού κυκλώματος και το διευρυντή πεδίου το έντονο κοντράστ μεταξύ τυπωμένων στοιχείων και χαρτιού· τον καλοφωτισμένο και χωρίς «λάμψεις» χώρο εργασίας· το χαρτί με μαύρες γραμμές και τους μαύρους μαρκαδόρους· τα μικρότερα δυνατά τυπογραφικά στοιχεία, ώστε το υπάρχον οπτικό πεδίο του παιδιού να δέχεται τη μέγιστη ποσότητα πληροφορίας 20/4/2017

55 Το ειδικό πρόγραμμα σπουδών πρέπει να περιλαμβάνει:
γραφή με τυφλό σύστημα πληκτρολόγησης. εξέλιξη της κινητικότητας (ιδιαίτερα τη νύχτα). σύστημα Braille, αν προβλέπεται πλήρης απώλεια της όρασης. 20/4/2017

56 Παθήσεις του οπτικού φλοιού
20/4/2017

57 Παθήσεις του οπτικού φλοιού
Παρατηρείται παροδική ή μόνιμη απώλεια της όρασης, η οποία προκαλείται από τη διαταραχή των πρόσθιων οπτικών οδών και/ή των ινιακών λοβών (Jan 1993). Οι αιτίες είναι ποικίλες όπως: όπως η αυξημένη ποσότητα οξυγόνου που δόθηκε στο πρόωρο βρέφος, οι συγγενείς παραμορφώσεις του εγκεφάλου, οι τραυματισμοί στο κεφάλι (ακόμη και οι τυχαίοι), η μη λειτουργία της βαλβίδας αποβολής υγρού στην υδροκεφαλία. Ο αμφιβληστροειδής σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πιθανό να δείχνει φυσιολογικός και συχνά αυτό που συμβάλλει στη διάγνωση είναι η οπτική συμπεριφορά των παιδιών. 20/4/2017

58 Συμπτώματα Τα παιδιά αυτά μπορεί:
να μη δείχνουν τυφλά, αλλά να έχουν ελάχιστη όραση· να βλέπουν πολύ λίγο και οι οπτικές τους ικανότητες να αλλάζουν από λεπτό σε λεπτό' να βλέπουν γραμμές και σχήματα, αλλά να μην τα αναγνωρίζουν να διακρίνουν τα χρωματιστά αντικείμενα, ειδικά τα κίτρινα και τα κόκκινα, πιο εύκολα από τα μαύρα και τα άσπρα αντικείμενα· να στρέφουν το κεφάλι τους για να κοιτάξουν κάτι, καθώς η περιφερική τους όραση μπορεί να είναι καλύτερη από την κεντρική· να κοιτάζουν τα φώτα, ακόμα και τον ήλιο (πολύ επικίνδυνο)· να είναι φωτοφοβικά να έχουν «όραση τυφλού» (blind sight), ένα επίπεδο υποσυνείδητης όρασης που τους δίνει τη δυνατότητα να κινούνται στο χώρο δίχως να σκοντάφτουν στα αντικείμενα· να διαθέτουν ικανοποιητικές δεξιότητες κινητικότητας· να έχουν νευρολογικά προβλήματα σχετικά με την πάθηση τους, όπως, λόγου χάριν, κινητικές αναπηρίες· να κοιτάζουν τα αντικείμενα από πολύ κοντά να κάνουν απότομες και αφύσικες κινήσεις με τα μάτια (όχι νυσταγμό)· να μην εργάζονται αρκετά και να μην είναι συνεργάσιμα. 20/4/2017

59 Ερυθρά Οι επιπτώσεις της ερυθράς εξαρτώνται από το μήνα τον οποίο διένυε το έμβρυο όταν εκτέθηκε στον ιό, οι τρεις πρώτοι μήνες της εμβρυϊκής ζωής είναι οι πιο επικίνδυνοι. Ενδέχεται να επηρεάσει την ανάπτυξη των ματιών, των αυτιών, της καρδιάς και των πνευμόνων. Οι συνέπειες στην όραση μπορεί να είναι καταρράκτης, αδιαφάνεια του κερατοειδούς, γλαύκωμα και μικροφθαλμία. Πολλά από τα παιδιά αυτά έχουν ευαισθησία στο φως, ενώ η επέμβαση για τον καταρράκτη πολύ συχνά είναι ανεπιτυχής λόγω της μόλυνσης των ματιών από ιούς. 20/4/2017

60 Σύνδρομο του Usher Πρόκειται για διπλή αισθητηριακή αναπηρία, η οποία εξελίσσεται και συγκαταλέγεται στις κύριες αιτίες κώφωσης στους ενήλικες. Εμφανίζεται με τρεις διαφορετικές μορφές. Τύπος Ι: Γέννηση με μια σοβαρή απώλεια ακοής, μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, και προβλήματα ισορροπίας. Τύπος ΙΙ: Γέννηση με μια μέτρια έως σοβαρή απώλεια ακοής, μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, και κανένα πρόβλημα ισορροπίας. Τύπος ΙΙΙ: απώλεια ακοής που χειροτερεύει κατά τη διάρκεια του χρόνου, μελαγχρωστική. αμφιβληστροειδοπάθεια, και μπορεί να έχει προβλήματα ισορροπίας. 20/4/2017

61 Σύνδρομο του Usher 20/4/2017

62 Σύνδρομο Leber (Leber Congenital Amaurosis)
Είναι μια κληρονομική εκφυλιστική ασθένεια του αμφιβληστροειδούς που χαρακτηρίζεται από σοβαρή απώλεια όρασης κατά τη γέννηση. Εμφανίζονται ποικίλες άλλες σχετικές με τα μάτια ανωμαλίες όπως: της περιπλάνησης των ματιών, υποχώρησης των βολβών προς τα μέσα, και της ευαισθησίας στο φωτεινό φως. Μερικοί ασθενείς με LCA παρουσιάζουν ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η ασθένεια μπορεί είτε να οφείλεται σε μια ανώμαλη ανάπτυξη των κυττάρων φωτοϋποδοχέων στον αμφιβληστροειδή, είτε σε έναν εξαιρετικά πρόωρο εκφυλισμό αυτών των κυττάρων. Πολλά παιδιά με LCA πιέζουν συνήθως στα μάτια τους με τα δάχτυλά τους. 20/4/2017