Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας

Παρουσίαση με θέμα: "Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας
Θεματική Ενότητα: Προϊστορική Κατοικία Δεμιρτζόγλου Λάζαρος Προπτυχιακός Φοιτητής Π.Τ.Δ.Ε. Α.Π.Θ.

2 «Ο Τικ Τικ Γυρίζει Σπίτι»
Τίτλος Προγράμματος: «Ο Τικ Τικ Γυρίζει Σπίτι» Κοινό: Ένα σχολικό τμήμα (μέχρι 15 μαθητές) Α΄ και Β΄ Δημοτικού

3 Στόχοι του προγράμματος:
Να δουν τα παιδιά από κοντά ευρήματα του προϊστορικού πολιτισμού. Να κατανοήσουν την έννοια του προϊστορικού πολιτισμού Να εξοικειωθούν με το χώρο του μουσείου και να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο το παρελθόν φθάνει στο παρόν Να μάθουμε να επισκεπτόμαστε το μουσείο για να δούμε αυτό που θέλουμε και όχι το σύνολο των εκθεμάτων.

4 Να καταστήσουμε την επίσκεψη στο μουσείο μια ευχάριστη εμπειρία, τέτοια ώστε να αξίζει να τοποθετηθεί από το παιδί μαζί με τις άλλες όμορφες αναμνήσεις του από το δημοτικό. Να αναπτύξουν τα παιδιά το ενδιαφέρον και το σεβασμό για την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους και να θελήσουν να την διαφυλάξουν

5 Να υλοποιηθούν στόχοι των αναλυτικών προγραμμάτων της γλώσσας, της μελέτης περιβάλλοντος και των μαθηματικών καθώς και του Δ.Ε.Π.Π.Σ. με έναν ποιο ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο μέσα από την ενεργητική μάθηση και το παιχνίδι.

6 Πληροφορίες για τον εκπαιδευτικό:
Η Νεολιθική Εποχή: Ως νεολιθική περίοδος ορίζεται εκείνη η περίοδος της ανθρώπινης πολιτισμικής ανάπτυξης που ακολουθεί την Παλαιολιθική και τη Μεσολιθική περίοδο και είναι τμήμα της Ολόκαινου Εποχής. Η Νεολιθική περίοδος ξεκίνησε περίπου το π.Χ. στη Δ. Ασία και το π.Χ. στην κεντρική Ευρώπη, ενώ οι πρωιμότεροι οικισμοί στην Ελλάδα χρονολογούνται λίγο πριν από το 6500 π.Χ.

7 Πρόκειται για μια περίοδο της ιστορίας κατά την οποία θεσμοθετείται σε μεγάλο εύρος η μόνιμη εγκατάσταση, η εξημέρωση των ζώων και των φυτών αλλά και η χρήση της κεραμικής μετά την Ακεραμική Νεολιθική. Κατά την περίοδο αυτή συνεχίζεται η χρήση των απολεπισμένων λίθινων εργαλείων, ενώ γενικεύεται η χρήση των τριπτών ή λειασμένων λίθινων εργαλείων, τα οποία εμφανίζονται κατά τη Μεσολιθική.

8 Τα στοιχεία που συνδέονται με τη Νεολιθική δεν αποτελούν ένα πακέτο, αλλά πρακτικές τις οποίες οι άνθρωποι υιοθετούσαν κατά περίπτωση και ανάλογα με τις παραδόσεις στις οποίες ζούσαν μέχρι τότε. Στην Ιαπωνία για παράδειγμα η κεραμική ήταν γνωστή πριν από την εξημέρωση των ζώων και των φυτών και τη μόνιμη εγκατάσταση, ενώ στη Νοτιοδυτική Ασία (ή αλλιώς Εγγύς Ανατολή) η καλλιέργεια και η μόνιμη εγκατάσταση προηγήθηκαν της χρήσης της κεραμικής (εξού και οι όροι Ακεραμική και Προκεραμική Νεολιθική). Από άρθρο της Βικιπαίδεια της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας. Ηλεκτρονική Διεύθυνση:

9 Γενικά ως βασικό στοιχείο θεωρείται η εξημέρωση των ζώων και των φυτών, αλλά το πιο εύκολο και πρακτικό στοιχείο αναγνώρισης είναι η κεραμική, λόγω της μεγάλης ποσότητας που ανευρίσκεται στις ανασκαφές (κυρίως στην Ευρώπη, όπου δεν έχει διαπιστωθεί ακεραμική ή προκεραμική φάση της Νεολιθικής).

10 Σε ότι αφόρα τον Ευρωπαϊκό χώρο
Σε ότι αφόρα τον Ευρωπαϊκό χώρο. Η καλλιέργεια της γης κάνει και εδώ την εμφάνιση της μέσα από την πολιτιστική επίδραση της Μέσης Ανατολής.

11 Ειδικά για την περιοχή:
Η Νεολιθική εποχή είναι περίοδος μεγάλης πολιτισμικής και πληθυσμιακής ακμής για τον ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα για την Μακεδονία και τη Θεσσαλία. Στην περιοχή της Δράμα, με βάση τα μέχρι στιγμής αρχαιολογικά δεδομένα οι πρώτες μόνιμες εγκαταστάσεις δεν είναι αρχαιότερες από τα μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας. .

12 Από κείμενα του μουσείου
Τα σταθερά εδάφη των ελών της κεντρικής λεκάνης της Δράμα και οι αναβαθμίδες των ορεινών όγκων που πλαισιώνουν την κεντρική πεδιάδα αποτελούν τους κυριότερους τόπους εγκατάστασης.. Η πυκνότητα των νεολιθικών οικισμών μαρτυρεί πληθυσμιακή και πολιτιστική άνθιση της περιοχής στη Νεολιθική εποχή Από κείμενα του μουσείου

13 Από κείμενα του μουσείου
Ο Οικισμός: Το βασικό επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης κατά τη Νεολιθική φαίνεται πως ήταν η κοινότητα. Οι περισσότεροι οικισμοί είχαν αρκετά σαφή όρια, για να θεωρούνται αυτόνομες μονάδες στο χώρο (και ίσως, αν και όχι απαραίτητα, αυτόνομες κοινωνικές μονάδες θέση των οικισμών επιλέγεται δίπλα σε ποτάμι η σε φυσική πηγή νερού σε φυσικό περιβάλλον που προσφέρεται για γεωργικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία.. Από κείμενα του μουσείου

14 Από κείμενα του μουσείου
Ο οικισμός συχνά περιβάλλεται από τάφρο ενώ τα σπίτια διαθέτουν ξύλινο σκελετό και τοίχους από πλεχτά κλαδιά και επάλειψη από πηλό. Οι νεολιθικοί άνθρωποι της περιοχής φέρνουν τη γη στα μέτρα τους. Από κείμενα του μουσείου

15 Από κείμενα του μουσείου
Για να εξασφαλίσουν καλλιεργήσιμη γη εκχερσώνουν το δασός. Καλλιεργούν όσπρια και δημητριακά, εκτρέφουν βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοίρους. Ωστόσο συνεχίζουν να συλλέγουν καρπούς και να κυνηγούν δραστηριότητες που συναντούσαμε κυρίως κατά την παλαιολιθική εποχή. Ο λίθος, ο πηλός, το ξύλο, τα καλάμια, τα οστά, τα όστρεα αποτελούν τις πρώτες ύλες για την κατασκευή αγγείων, κοσμημάτων, εργαλείων και ειδωλίων. Επιπρόσθετα ο νεολιθικός άνθρωπος γνωρίζει την υφαντική και την καλαθοπλεκτική και ήδη από τα τέλη της 5ης χιλιετίας αρχίζουν να επεξεργάζονται και τα μέταλλα. Από κείμενα του μουσείου

16 Α΄ Φάση «Η Προετοιμασία»

17 «Δραστηριότητες» Αφόρμηση: Σκάβοντας τα παιδιά μια μέρα
«Παίζουμε τον αρχαιολόγο;» Διάρκεια: 1 διδακτικό δίωρο Αφόρμηση: Σκάβοντας τα παιδιά μια μέρα στο σκάμμα, της αυλής βρίσκουν στοιβαγμένες πέτρες (σπασμένες) που δίνουν την εντύπωση παλαιού γκρεμισμένου τοίχου κάτι που έχουμε τοποθετήσει οι ίδιοι την προηγούμενη μέρα σε σημείο του σκάμματος που γνωρίζουμε ότι τα παιδιά παίζουν τακτικά.

18 Ιστόγραμμα Ερωτήσεων:
Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που βρήκατε; Πόσο μεγάλο είναι; (χωράει σε μια αγκαλιά ) Τι χρώμα έχει; Τι σχήμα έχει; Είναι φυσικό υλικό ή είναι κατασκευασμένο; Από τι υλικό είναι κατασκευασμένο; Μυρίζει; Παράγει ήχο; Είναι ολόκληρο; Έχει αλλάξει; Είναι φθαρμένο; Είναι χειροποίητο; Σπάει; Πως το βρήκατε; Ποιος είχε την ιδέα να σκάψετε τόσο βαθιά και γιατί, Πως αισθανθήκατε όταν είδατε κάτι στον πάτο του σκάμματος;

19 Ζωγραφίζουμε τις υποθέσεις μας.
Τι νομίζατε αρχικά ότι ήτανε; Που βρισκόταν αυτό το κομμάτι ; -σε τι χρησίμευε; Πως βρέθηκε εκεί κάτω; Πως θα προστατεύσουμε τον χώρο; Ζωγραφίζουμε τις υποθέσεις μας. Ανασκάβουμε στο σκάμμα για να βρούμε οτιδήποτε άλλο και δημιουργούμε έτσι μια μικρή συλλογή από διάφορα κομμάτια από αντικείμενα που προσπαθούμε να μαντέψουμε από τι είναι καθαρίζουμε ευλαβικά και τα φυλάμε σε κάποια γωνιά της τάξης Κατασκευή απαγορευτικών πινακίδων και αντίσκηνου στο χώρο του σκάμματος.

20 «Τι είναι; Αρχαιολόγος-Μουσείο» Διάρκεια: 1 διδακτικό δίωρο
«Τι είναι; Αρχαιολόγος-Μουσείο» Διάρκεια: 1 διδακτικό δίωρο Με αφορμή την προηγούμενη «ανασκαφή» συζητούμε στην τάξη…. 1)Αν πρόκειται για παιδιά της Β΄ Δημοτικού (Εχουν διδαχθεί την ενότητα για το μουσείο από το βιβλιο της Α΄ δημοτικου Μελέτη Περιβάλλοντος) Γνωρίζετε αν κάποιοι κάνουν αυτή τη δουλειά ,που κάναμε εμείς; Πως λέγονται; (Βλέπουμε τις εικόνες που βρίσκονται και στην ενότητα 2 παρακάτω) Τι τα κάνουν τα ευρήματα; Πως λέγεται το μέρος που τα συγκεντρώνουν, Έχετε επισκεφθεί μουσείο -πως είναι; Ξέρετε αν υπάρχει στην πόλη μας κάτι τέτοιο; Δίνουμε στα παιδιά τον χάρτη της πόλης όπου φαίνεται η θέση του μουσείου και ζητούμε να το βρουν. Θα θέλατε να το επισκεφθούμε; Πως θα μπορούσαμε;

21 2)Αν τα παιδιά φοιτούν στη Α΄ Δημοτικού:
Παράλληλα με την διδασκαλία της ενότητας του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος που προαναφέρθηκε την οποία διδάσκουμε νωρίτερα (Βρίσκεται προς το τέλος του βιβλίου) μοιράζουμε τις παρακάτω… Πηγή:

22 Πηγή:

23 Πηγή:http://www. kalaureia. org/files/images/DSCN1801
Πηγή:

24 Αρχαιολόγος Πόσους ανθρώπους βλέπετε στις εικόνες;
Μπορείτε να τους περιγράψετε; Τι νομίζετε ότι κάνουν; Πού βρίσκονται; Πληροφοριακό κείμενο: Είναι αρχαιολόγοι. Ο αρχαιολόγος είναι αυτός που φέρνει τα πράγματα του παρελθόντος στο φώς. Κάνει τη δουλεία που κάναμε εμείς αλλά έχει πολύ πιο εξειδικευμένα εργαλεία και βοηθούς. Ότι υπάρχει μέσα σε ένα μουσείο τα έχει βρει κάποιος αρχαιολόγος. Αλλά και έξω από το μουσείο στους αρχαιολογικούς χώρους Είναι αυτοί που έχουν κάνει τις ανασκαφές.

25 Όταν σε ένα μέρος βρεθεί κάποιο εύρημα
καλούν έναν αρχαιολόγο. Αυτός εκτιμά το μέγεθος της ανακάλυψης φέρνει ανθρώπους για να σκάψουν και αρχίζει η ανασκαφή..! Μπορεί να περάσουν πολύ δύσκολες μέρες κάτω από τον ήλιο και την βροχή αλλά ένα και μόνο αντικείμενο τους κάνει να πλημμυρίζουν από χαρά. Όταν βρεθεί κάτι τέτοιο το καθαρίζουν με πολύ μεγάλη προσοχή, του δίνουν ένα αριθμό για να μη χαθεί κατά τη μεταφορά και το τοποθετούν μέσα σε ένα κιβώτιο αφού το τυλίξουν προσεχτικά.

26 Στη συνέχεια αυτά γίνονται τα εκθέματα που
βλέπουμε στο μουσείο…. Στη συνέχεια ρωτάμε: Έχετε επισκεφθεί μουσείο -πως είναι; Ξέρετε αν υπάρχει στην πόλη μας κάτι τέτοιο; Δίνουμε στα παιδιά τον χάρτη της πόλης όπου φαίνεται η θέση του μουσείου και ζητούμε να το βρουν. Θα θέλατε να το επισκεφθούμε; Πως θα μπορούσαμε;

27 Πηγή: http://1lyk-dramas.dra.sch.gr/drama/drama_hartis.htm
Ο Χάρτης της Πόλης Πηγή:

28 «Μίμηση διαδικασίας» Να πάρουμε τηλέφωνο; Σε ποιον να πάρουμε;
Ποιος θα απαντήσει; Τι θα ζητήσουμε - Ποιοι θα πούμε ότι είμαστε; Από που θα βρούμε τον αριθμό τηλεφώνου; Πως θα πάμε; Μιμούμαστε τη διαδικασία για το μουσείο και κλείσιμο αστικού λεωφορείου.

29 «Το έκθεμα….» Το έναυσμα δίνεται από τα βιβλία του μαθήματος ¨Μελέτη Περιβάλλοντος¨ Η συζήτηση μπορεί να γίνει παράλληλα με την διδασκαλία των ενοτήτων που ασχολούνται με την κατοικία και το σπίτι που υπάρχουν τόσο στο βιβλίο της Α΄ όσο και της Β΄ Δημοτικού. Το εύρημα μας παραπέμπει σε κατοικία. Κατά την προετοιμασία μπορεί να γίνει συζήτηση για τα σπίτια και τις κατοικίες των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.

30 «Σπίτια σε όλο τον κόσμο» «Μια ματιά στο παρελθόν» Διάρκεια: 1 Διδακτικό Δίωρο
Τα παιδιά διατυπώνουν τις απόψεις τους για το πώς μοιάζουν τα σπίτια των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο αλλά και για το που ζούσαν παλαιοτέρα οι άνθρωποι. Τους ζητάμε να μας πουν από πού το γνωρίζουν (περιοδικά τηλεόραση, ταινίες) στη συνέχεια βλέπουμε φωτογραφίες από πραγματικές κατοικίες και σκίτσα από τα βιβλία της βιβλιοθήκης της τάξης καθώς και από τα σχολικά εγχειρίδια.

31 «Σπίτια σε όλο τον κόσμο» Ενδεικτικές Εικόνες

32 Copyright: Shelter Publications

33 Copyright: Shelter Publications

34 Copyright: Shelter Publications

35

36 «Μια Ματιά Στο Παρελθόν» Ενδεικτικές Εικόνες

37 Πηγή:http://www. esoterica
Πηγή: Πηγή: Πηγή:

38 Πηγή: Πηγή: Πηγή:

39 Πηγή: www.dimos-anthemountos.gr
Πηγή: Πήγή:

40 Πώς να έμοιαζε άραγε το πρώτο σπίτι που κατασκεύασε ο άνθρωπος;
Το σύνολο των παραπάνω συζητήσεων στοχεύει στην προετοιμασία των παιδιών για το παρακάτω ερώτημα: Πώς να έμοιαζε άραγε το πρώτο σπίτι που κατασκεύασε ο άνθρωπος; Οι πρώτοι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές….αλλά κάποτε σταμάτησαν και έφτιαξαν σπίτια….. Θα θέλατε να δούμε από κοντά ένα σπίτι προϊστορικού ανθρώπου; Πως θα έμοιαζε από μέσα;

41 Μήπως υπάρχει κάτι παρόμοιο στο μουσείο μας;
Δίνουμε στα παιδιά να δουν τη φωτογραφία από την αντίστοιχη γωνία του μουσείου. Πηγή:

42 «Η Ιστορία Του Τικ Τικ» Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα
«Η Ιστορία Του Τικ Τικ» Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα Διήγηση της ιστορίας: Ο Τικ Τικ είναι ο μικρότερος στην οικογένεια του Γκούμ και της Βίλε. Έχει τρία ακόμα μεγαλύτερα αδέλφια, πολλά ξαδέλφια και γενικά πολλούς συγγενείς. Τώρα που το σκέφτομαι ίσως και όλοι στο χωριό να έχουν κάποια συγγένεια μεταξύ τους…. Ο μπαμπάς του καλλιεργεί μαζί με άλλους άντρες από το χωριό σιτάρι. (Ο Τικ Τικ βέβαια θέλει να γίνει κυνηγός. Δεν του αρέσει να σκάβει και να ποτίζει ούτε και να προσέχει τα ζώα όπως κάνουν οι θειοι του και φυσικά ούτε λόγος για το ψάρεμα… Άλλωστε δεν του αρέσουν τα ψάρια όπως και να τα μαγειρέψει η μαμά του… Θέλει να πηγαίνει ταξίδια χάνετε μέσα στο δάσος, να στήνει ενέδρες, να παλεύει με τα ζώα.

43 Ένα βράδυ ο Τικ Τικ γύρισε αργά στο σπίτι του… Είχε ξεχαστεί παίζοντας με τους φίλους του στη «νεροτσουλήθρα» όπως ονόμαζαν τα παιδιά τη μικρή στροφή που κάνει το ποτάμι καθώς κατεβαίνει πάνω από ένα όρμο με βράχια. Στο σπίτι δεν ήταν κανείς… «Που να πήγαν άραγε;» σκέφτηκε ο Τικ Τικ. Πρόσεξε ότι η μητέρα του είχε αφήσει μέσα στο φούρνο ένα αγγείο με κριθάρι. Πόσο του άρεζε.. «Μπράβο μανούλα» σκέφτηκε. Αφού έφαγε πήγε κοντά στο κρεβάτι του όπου είχε αφήσει τα παιχνίδια του. Πολύ όμορφα παιχνίδια από πηλό που είχαν διάφορες μορφές… ζωάκια, άνθρωποι, ακόμα και το ίδιο τους το σπίτι. Το αγαπημένο του βέβαια ήταν το κόκκινο αγαλματάκι που έμοιαζε με σκύλο. Ώρες ατελείωτες μπορεί να έπαιζε μαζί του κα να μην καταλάβαινε πως περνούσε η ώρα. Τώρα όμως ήταν πολύ κουρασμένος. Θα ξάπλωνε να ξεκουραστεί και όταν θα έρχονταν οι υπόλοιποι θα τους ζητούσε συγνώμη που άργησε αλλά και θα τους ρωτούσε που είχαν πάει. Ίσως τον έψαχναν… αλλά….. Τελικά η κούραση τον νίκησε και ο Τικ Τικ έπεσε σε ένα βαθύ ύπνο. Κάθε άλλο όμως παρά ήσυχος ήταν ο ύπνος του.

44 Στη διάρκεια του ο Τικ Τικ έβλεπε μορφές και ανθρώπους να περνάνε από μπροστά του, να του μιλούν αλλά αυτός δεν καταλάβαινε ούτε μπορούσε να διακρίνει τα πρόσωπά τους. Προς το τέλος του ονείρου όλα άρχιζαν να γυρίζουν πολύ γρήγορα ενώ ένοιωθε το κορμί του βαρύ σα πέτρα… Μετά όλα ησύχασαν. Επιτέλους κατάφερε να κοιμηθεί…. Από τον ήρεμο πια ύπνο του τον έβγαλε ένα περίεργο γαργαλητό. Κάτι τριβόταν στο πρόσωπο του και του προκαλούσε μεγάλο γέλιο…. Θα άνοιγε τα μάτια του για να δει ποιος είναι το πειραχτήρι.«Σίγουρα κάποιο από τα αδέλφια μου» σκέφτηκε. Πάνω από το κεφάλι του ωστόσο βρισκόταν μια σκιά που έμοιαζε με άνθρωπο. Δεν μπορούσε όμως ακόμα να διακρίνει καθαρά γιατί το φώς του ήλιου ήταν πολύ δυνατό. Το φώς του ήλιου; Τι γύρευε έξω; σκέφτηκε. .«Ποιος είναι αυτός; Τι θέλει από εμένα ; Γιατί με γαργαλάει; Όχι.. Μη φοβάσαι…. Τι κυνηγός θα γίνεις αν φοβάσαι;…..» είπε από μέσα του. Τα μάτια του γρήγορα συνήθισαν στο φως και κατάφερε να διακρίνει τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου.

45 Ήταν ποιο ανοιχτόχρωμος από αυτούς που γνώριζε και είχε σαφώς πολύ λιγότερες τρίχες στο πρόσωπο του. Φαινόταν αρκετά μεγάλος. Φορούσε κάτι περίεργα στενά ρούχα που έκρυβαν σχεδόν ολόκληρο το κορμί του ενώ πάνω στη μύτη του είχε στερεωμένο ένα αλλόκοτο ξυλάκι που κρατούσε με τη σειρά του δυο διάφανα βότσαλα που όταν κοιτούσες από μέσα έκαναν τα μάτια του ανθρώπου να φαίνονται τεράστια. Αυτό που τον γαργαλούσε ήταν μια μικρή βούρτσα την οποία ο άνθρωπος αυτός φαινόταν να ξέρει να τη χρησιμοποιεί πολύ καλά. «Ποιος είσαι και τι θέλεις; Που είμαστε; Πού είναι η οικογένειά μου;» ρώτησε ήρεμα ο Τικ Τικ αλλά ο άνδρας φάνηκε να μη του δίνει σημασία σα να μην υπήρχε…. Ο Τικ Τικ τότε τινάχτηκε από τη θέση του και στάθηκε στα δυο του πόδια. Τότε ήταν που έμεινε με το στόμα ανοικτό…. Τα πάντα γύρω είχαν αλλάξει… Το ποτάμι δεν υπήρχε.. τα σπίτια, τα χωράφια. Παντού γύρω του υπήρχαν ανοιχτόχρωμοι άνθρωποι σαν και αυτόν που πρωτοείδε ενώ έκαναν πολύ φασαρία.

46 Κάποιοι ήταν σκυμμένοι πάνω από τρύπες στο χώμα μερικοί άνοιγαν καινούργιες, άλλοι κουβαλούσαν ξύλινα κουτιά, άλλοι….. ε για στάσου αυτό ήταν το αγαπημένο του παιχνίδι, ο σκύλος του….. που το πήγαινε αυτός; «Άστο κάτω αυτό είναι δικό μου..» φώναξε και έτρεξε προς τον άντρα που το κρατούσε στα χέρια του. Άπλωσε τα δικά του για να το αρπάξει αλλά…Τα χέρια του προσπέρασαν το σώμα του άντρα σα να μην υπήρχε .Η μάλλον καλύτερα σαν ο ίδιος να μην υπήρχε. Προσπάθησε ξανά και ξανά αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να κουραστεί. Γι’αυτό δεν του έδινε κανένας σημασία τόση ώρα; Μήπως είχε γίνει ένα πνεύμα σα και αυτά που υπάρχουν στις ιστορίες της γιαγιάς μάγισσας; Δεν είχε όμως χρόνο για να δώσει απάντηση. Έπρεπε να δει που θα πήγαιναν τα πράγματά τους. Ότι και να του είχε συμβεί δεν θα άφηνε από τα μάτια του τα πράγματα της οικογένειάς του που οι άνθρωποι αυτοί ξέθαβαν από το χώμα εκεί που άλλοτε ήταν το σπίτι τους. Άλλωστε αυτά ήταν το μόνο πράγμα που του έμοιαζε γνωστό μέσα σε όλη αυτή την τρέλα. Οι άνθρωποι φόρτωσαν τα πράγματα μέσα στα οχήματα.

47 Ο Τικ Τικ πήδηξε μέσα σε ένα από αυτά. Δεν ήξερε τι είναι αλλά…
Ο Τικ Τικ πήδηξε μέσα σε ένα από αυτά. Δεν ήξερε τι είναι αλλά…. Οι δυο άνθρωποι έκλεισαν την πόρτα πίσω του και έβαλαν μπρος στη μηχανή . Ο καημένος ο Τικ Τικ κουλουριάστηκε σε μια γωνιά και έκλεισε τα μάτια του . Τότε για πρώτη φορά αφότου ξύπνησε σε αυτό τον εφιάλτη ένιωσε να φοβάται. «Μαμά…» ψιθύρισε. Τον ξύπνησαν οι φωνές κάποιων ανθρώπων και το δυνατό φώς που έμπαινε από την ανοιχτή πόρτα. Μερικοί από αυτούς που είχε δει την πρώτη φορά άρχισαν να ξεφορτώνουν τα κιβώτια. Ο Τικ Τικ βγήκε έξω από το φορτηγό και τους ακολούθησε…. Βρέθηκε σε μία μεγάλη αίθουσα με πολύ ψηλό ταβάνι λουσμένη στο φως . Όχι το φώς του ήλιου όπως παρατήρησε αργότερα αλλά φώς που προέρχονταν από περίεργα λυχνάρια στο ταβάνι. Στη μέση της αίθουσας βρισκόταν ο άντρας με την βούρτσα και γύρω του υπήρχαν ανοιγμένα τα κιβώτια με τα πράγματα. Άλλοι άνθρωποι έκτιζαν γύρω γύρω ένα τοίχο όπως του σπιτιού του. Έξω είχε πια νυχτώσει για τα καλά. Τι γινόταν εδώ; Οι μέρες περνούσαν και ο Τικ κοιμόταν μέσα στο μουσείο όπως έμαθε ότι λεγόταν το περίεργο αυτό μέρος που βρισκόταν.

48 Οι άνθρωποι είχαν χτίσει ένα σπίτι όμοιο με το δικό του και είχαν βάλει τα πράγματα πάνω σε ένα πάγκο. Τα κοσμήματα της μαμάς του και τα παιχνίδια του τα είχαν βάλει μέσα σε γυάλινες προθήκες όπως τις έλεγαν. Όταν τελείωσαν οι άνθρωποι έφυγαν. Για έναν ανεξήγητο λόγο ο Τικ Τικ μπορούσε να ξυπνήσει αποκλειστικά και μόνο το βράδυ που το μουσείο ήταν άδειο και σκοτεινό. Μόνο ένας φύλακας έμενε για να προσέχει τα εκθέματα. Οι μέρες περνούσαν και ο Τικ Τίκ ένιωθε μόνος. Ήθελε να επιστρέψει πια στην αγκαλιά της μαμάς του. Δεν είχε να μιλήσει σε κανένα και μόνη του συντροφιά ήταν τα παιχνίδια του και ο φύλακας που έβλεπε τηλεόραση. Ένα βράδυ όμως συνέβει κάτι απίστευτο. Καθώς κοιμόταν εμφανίστηκαν στο όνειρό του η μαμά, ο μπαμπάς και τα αδέλφια του. Τον ρωτούσαν γιατί είχε φύγει και του έλεγαν πόσο πολύ τους λείπει και ότι τον περιμένουν να γυρίσει. Εκείνος τους απάντησε πως και σε αυτόν του λείπουν, ότι θέλει να γυρίσει αλλά δεν ξέρει το πώς και τους παρακάλεσε να βρουν μια λύση. Τότε εμφανίστηκε μπροστά του η γιαγιά μάγισσα του χωριού που μιλούσε με τα πνεύματα.

49 Του είπε : «Σε δύσκολες ώρες χρειάζεται μεγάλο θάρρος σα το δικό σου
Του είπε : «Σε δύσκολες ώρες χρειάζεται μεγάλο θάρρος σα το δικό σου. Δεν εγκατέλειψες το σπίτι σου, δεν ξέχασες αυτούς που αγαπάς και δεν τα έβαλες με τα πνεύματα για την τωρινή σου κατάσταση. Έγινε ένα μεγάλο λάθος, Αυτό είναι σίγουρο… δεν έπρεπε να βρεθείς εκεί. Υπάρχει όμως τρόπος να διορθωθούν τα πράγματα. Μπορώ να ζητήσω από τα πνεύματα να σε γυρίσουν πίσω αλλά πρώτα εσύ θα πρέπει να ζωντανέψεις το σπίτι. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να μαζέψεις όλα τα πράγματα που βρίσκονταν μέσα στο σπίτι το βράδυ που εξαφανίστηκες, να μάθεις να τα χρησιμοποιηθείς και να κάνεις οτιδήποτε μπορεί να κάνει κάποιος μέσα στο σπίτι με αυτά αλλά και χωρίς αυτά. Κατάλαβες…;» «Κατάλαβα» είπε ο Τικ Τικ. «Αλλά γιαγιά πώς θα το κάνω αυτό αφού δεν μπορώ να αγγίξω τίποτα;» ,«Μπορώ να ζητήσω από τα πνεύματα να σου δώσουν τι δύναμη να αγγίζεις και να μετακινείς αλλά μόνο για μία νύχτα. Το πώς θα τη χρησιμοποιήσεις πρέπει να το βρεις μόνος σου. Καλή τύχη….» «Όχι γιαγιά στάσου…» φώναξε ο Τικ Τικ καθώς τα πάντα άρχισαν να θολώνουν και να γυρίζουν πολύ γρήγορα.

50 Ξύπνησε και για ακόμα μια φορά ήταν… βράδυ στο μουσείο
Ξύπνησε και για ακόμα μια φορά ήταν… βράδυ στο μουσείο. «Λες να μην ήταν μόνο ένα όνειρο;». Ο Τικ Τικ πλησίασε το παιχνίδι του.. Άπλωσε τα χέρια και το έπιασε….! Επιτέλους μετά από τόσο καιρό μπορούσε να αγγίζει ξανά. Τώρα όμως έπρεπε να βρει μια λύση αν ήθελε να γυρίσει πίσω. Δεν θα προλάβαινε να τα κάνει όλα μόνος του. Έπρεπε να ζητήσει βοήθεια…. Το βρήκε….. Θα έγραφε ένα γράμμα στους φύλακες του μουσείου. Θα έγραφε την ιστορία του και με την ελπίδα ότι θα τον πίστευαν θα ζητούσε τη βοήθειά τους. Πήρε λοιπόν χαρτί και μολύβι και έγραψε το γράμμα. Την επόμενη μέρα οι υπεύθυνοι του μουσείου το βρήκαν. Τους παραξένεψε, και δεν το πολύ πίστεψαν. Ακόμα και αν ήταν αλήθεια δεν είχαν την όρεξη να βοηθήσουν.. Αποφάσισαν λοιπόν να απευθυνθούν στα παιδιά που θα επισκέπτονταν σε λίγες μέρες το μουσείο…. Ποιος θα βοηθήσει τον Τικ Τικ;

51 «Τα Φύλλα Του Ερευνητή»
Για να βοηθήσουμε τον Τικ Τικ στην έρευνα του, κάθε παιδί αναλαμβάνει να ερευνήσει ένα αντικείμενο της κατοικίας. Μπορεί να υπάρξει και συνεργασία στην «έρευνα» μέσα στο μουσείο από δυο ή περισσότερα παιδιά.

52 Προσφερόμενα Αντικείμενα:
Το μεγάλο πιθάρι Το λυχνάρι Ο αργαλειός Ο λίθινος πέλεκυς Το μικρό αγγείο, Θήλαστρο; Το ζωόμορφο ειδώλιο (Το παιχνίδι του Τικ Τικ) Οι κουτάλες

53 Ο φούρνος Ο αμφορέας Ανθρωπόμορφο ειδώλιο Το δρεπάνι Πέτρες για τη σφεντόνα Οι κουβαρίστρες Το κολιέ Σκουρόχρωμο αγγείο-Φάση Ι Αγγείο-Φάση ΙΙ

54 Όνομα: Είναι φτιαγμένο από: Χρησιμοποείται για:

55 «Η Επίσκεψη Στο Μουσείο»
Β΄ Φάση «Η Επίσκεψη Στο Μουσείο»

56 Δραστηριότητες: «Ακολουθούμε τα ίχνη του Τικ Τικ»
Η ξενάγηση στο χώρο του μουσείου παίρνει την μορφή αναζήτησης. Για να βρούμε την κατοικία ακολουθούμε τα «ίχνη» που έχει αφήσει ο Τικ Τικ από την χθεσινή περιπλάνηση του στο μουσείο κατά τη διάρκεια της νύχτας . Τα ίχνη αυτά είναι πατούσες από καφέ χαρτόνι τις οποίες έχουμε τοποθετήσει κατά μήκος του διαδρόμου που οδηγεί από την εξωτερική αυλή στην αίθουσα όπου βρίσκεται η κατοικία. Η κατοικία έπεται της αίθουσας που είναι αφιερωμένη στα εργαλεία, και τους προϊστορικούς κυνηγούς. Στεκόμαστε μπροστά στα εκθέματα και κάνουμε υποθέσεις γι αυτά που βλέπουμε. Τι νομίζετε ότι είναι; Από τι είναι φτιαγμένο; Άραγε αυτή είναι η κατοικία του Τικ Τικ; Διαβάζουμε και τις ταμπελίτσες και επιβεβαιωνόμαστε.

57 «Τα Φύλλα του Ερευνητή»
Το κάθε παιδί εντοπίζει το αντικείμενο που έχει επιλέξει και συμπληρώνει το «πιστοποιητικό» που τους έχουμε μοιράσει από το σχολείο, αν χρειάζεται και με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού.

58 «Μικρές Δραματοποιήσεις»
Ο Τικ Τικ πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τα πράγματα… Χωρίζουμε τα παιδιά σε 4 ομάδες. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να κάνει και από μια μικρή δραματοποίηση για τη χρήση των αντικειμένων-εργαλείων και οικοσκευή: Είναι κάποια παιδιά μάγειρες και φτιάχνουν το φαγητό και μας μοιράζούν σε υποτιθέμενα σκεύη, που κρατάμε χρησιμοποιώντας τις κουτάλες. Δοκιμάζουμε και λέμε τι γεύση έχει, τι φαγητό είναι. Γινόμαστε γεωργοί και θερίζουμε με το δρεπάνι, μαζεύουμε καρπούς από τα δέντρα Κόβουμε ξύλα με το τσεκούρι μας… Ανάβουμε φωτιά τρίβοντας ξύλα ή χτυπώντας πέτρες. Φυσάμε για να δυναμώσει…

59 «Ακούς; Μυρίζεις;» Ζητούμε από τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια τους, να αφήσουν ελεύθερο τον εαυτό τους και με τη φαντασία τους να «ακούσουν» ή να «μυρίσουν» τους ήχους και τις μυρωδιές αντίστοιχα του σπιτιού όταν αυτό βρισκόταν στην εποχή του. Διορθώνουμε τυχόν ιστορικές ΄΄αστοχίες΄΄ π.χ. «…ακούω τον θόρυβο από ένα μηχανάκι…»

60 «Τα Δώρα του Τικ Τικ» Συμφωνούμε όλοι να κάνουμε από μια ζωγραφιά και να τις χαρίσουμε στον Τικ Τικ για να τις πάρει μαζί του στο ταξίδι του. Έτσι όταν γυρίσει σπίτι του θα έχει κάτι για να μας θυμάται. Θα ξέρει ότι τα παιδία της τάξης μας θα τον θυμούνται και δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ. Το ίδιο θα κάνει και αυτός. Βγαίνουμε από το μουσείο παίρνοντας τα ενημερωτικά του φυλλάδια και χαρίζοντας τα έργα μας.

61 «Φύλακες και Ποντίκια»
Στον αύλιο χώρο του μουσείου παίζουμε το παιχνίδι «Φύλακες και ποντίκια» κατά το παιχνίδι «Ένα, δύο τρία, κόκκινο φως». Είναι κάποιος ακουμπισμένος στο τοίχο (φύλακας) έχοντας την πλάτη του γυρισμένη στους υπόλοιπους (ποντίκια) που είναι στη σειρά και λέει: ένα, δύο, τρία φύλακας.

62 Στη λέξη φύλακας, ενώ όσο είναι γυρισμένος τα ποντίκια περπατούν προχωρώντας προς αυτόν, ο φύλακας γυρνάει και τα βλέπει και αυτά πρέπει να κοκαλώσουν. Αυτό γίνεται μέχρι κάποιο ποντίκι να ακουμπήσει χωρίς να το δει, οπότε αρχίζει να τα κυνηγάει. Αυτό που θα πιάσει γίνεται ο νέος φύλακας.

63 «Επιστροφή Στο Σχολείο»
Γ΄ Φάση «Επιστροφή Στο Σχολείο»

64 Ο Μπάμ Μπάμ είναι φίλος του Τικ Τικ
Ο Μπάμ Μπάμ είναι φίλος του Τικ Τικ. Ο Τικ Τικ του περιγράφει τα πράγματα του σήμερα αλλά αυτός δεν μπορεί να καταλάβει πως λειτουργούν… Αντιστοίχησε το παλιό με το καινούργιο και βοήθησε τον Μπάμ Μπάμ να μάθει τι κάνει το καθετί….

65 «Ένα αντικείμενο διηγείται την ιστορία του»
Διαλέγουμε ένα αντικείμενο και πλάθουμε την ιστορία του. π.χ το τσεκούρι. Πως η πέτρα και το ξύλο που πριν ήταν ένα δέντρο βρέθηκαν μαζί όταν ένας άνθρωπος αποφάσισε να φτιάξει ένα τσεκούρι. Αυτός …… συνεχίστε το…. Διάρκεια και των δύο παραπάνω δραστηριοτήτων: 1 διδακτική ώρα

66 «Το μουσείο μας» Πρόταση για μουσείο στο σχολείο από δικές μας δημιουργίες.

67 Διάρκεια: 1 διδακτικό δίωρο
«Τα Ευρήματα» Κατασκευάζουμε με πηλό μια μακέτα του προϊστορικού σπιτιού καθώς και αντίγραφα των αντικειμένων που είδαμε στο μουσείο σε πραγματικό μέγεθος χρησιμοποιώντας υλικά της εποχής. Πρότυπα μας είναι τα «φύλλα του ερευνητή» τα οποία έχουμε υποτίθεται παραδώσει στο μουσείο για να τα βρει ο Τικ Τικ αλλά τώρα που δεν τα χρειάζεται τα έχουμε πάρει πίσω. Τα πιστοποιητικά θα αποτελέσουν τις ταμπελίτσες των «ευρημάτων» που κατασκευάσαμε. Διάρκεια: 1 διδακτικό δίωρο

68 Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα
«Το Κολλάζ» Φτιάχνουμε το κολλάζ της επίσκεψης στο μουσείο από τις φωτογραφίες μας ,τα φυλλάδια, τις ζωγραφιές που φτιάξαμε στο μουσείο. Ζωγραφίζουμε σε χαρτί του μέτρου με δαχτυλομπογιές, εικόνες από διακόσμηση προϊστορικής κατοικίας. Διάρκεια: 1 διδακτική ώρα

69 «Η Γιορτή» Ντύνουμε τους εξωτερικούς τοίχους του
σχολείου με το ζωγραφισμένο χαρτί και δημιουργούμε μια υπαίθρια έκθεση με τα αντικείμενα που δουλέψαμε. Το μουσείο μας είναι έτοιμο. Καλούμε τα παιδιά άλλων τάξεων του σχολείου να το επισκεφτούν.

70 Καλούμε επίσης τους γονείς να θαυμάσουν τη δουλειά μας και διοργανώνουμε μια μικρή γιορτή με την έκθεση και τη δραματοποίηση : «Μια δύσκολη μέρα ». Όλα τα παιδιά παίρνουν από ένα αντικείμενο και παίζουν αναλόγως… Γίνονται κυνηγοί με το τόξο και το ακόντιο, θερίζουν με το δρεπάνι, πίνουν από το αγγείο, μαγειρεύουν στο φούρνο μαζεύουν καρπούς κ.τ.λ..

71 Ήρωας της δραματοποίησης είναι ένα παιδί που υποδύεται ένα προϊστορικό άνθρωπο που η γυναίκα του του ζήτησε να φέρει λίγο σιτάρι. Αυτός ξεκινά την αναζήτηση και ρωτά όλους τους κατοίκους του χωριού αν έχουν καθόλου περίσσιο να του δώσουν. Όλοι όμως έχουν κάποια δουλειά… Άλλος θερίζει, άλλος θα πάει για κυνήγι ,κάποιο κορίτσι γνέθει…κ.τ.λ. Τα παιδιά υποδύονται γνωστούς ρόλους που έχουμε παίξει στο μουσείο

72 Επίσης παίζουμε το παιχνίδι: «Φύλακας και Κλέφτης»
Επίσης παίζουμε το παιχνίδι: «Φύλακας και Κλέφτης». Κάθε παιδί κρεμά στο πίσω μέρος του παντελονιού του μια έγχρωμη κορδέλα από γκοφρέ. Όλα τα παιδιά είναι ταυτόχρονα φύλακες αλλά και κλέφτες. Πρέπει να αρπάξουν τις κορδέλες των άλλων παιδιών αλλά να προσέξουν να μην τους πάρουν τη δική τους. Αν ένα παιδί χάσει την κορδέλα του βγαίνει από το παιχνίδι. Νικήτρια/-ης είναι το παιδί που θα μείνει τελευταίο και θα έχει μαζέψει τις περισσότερες κορδέλες.

73 Παράρτημα

74 Οι φωτογραφίες των υπόλοιπων εκθεμάτων:
Το μεγάλο Πιθάρι

75 Το μικρό Αγγείο Θήλαστρο;
Το Λυχνάρι Λίθινος Πέλεκυς Το μικρό Αγγείο Θήλαστρο;

76 Οι κουτάλες Ο φούρνος Αμφορέας

77 Πέτρες για την Σφεντόνα
Ανθρωπόμορφο Ειδώλιο Το Δρεπάνι Πέτρες για την Σφεντόνα

78 Ειδώλιο-«Το παιχνίδι του Τικ Τικ» Σκουρόχρωμο Αγγείο-Φάση Ι
Αγγείο Φάση-ΙΙ Σκουρόχρωμο Αγγείο-Φάση Ι

79 Το Κολιέ Οι Κουβαρίστρες Αργαλειός