Μορφωτικά αγαθά Προγράμματα μάθησης (Αναλυτικά Προγράμματα) Παραπρόγραμμα ΚΕΦΑΛΑIΟ Η΄

Παρουσίαση με θέμα: "Μορφωτικά αγαθά Προγράμματα μάθησης (Αναλυτικά Προγράμματα) Παραπρόγραμμα ΚΕΦΑΛΑIΟ Η΄"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μορφωτικά αγαθά Προγράμματα μάθησης (Αναλυτικά Προγράμματα) Παραπρόγραμμα
ΚΕΦΑΛΑIΟ Η΄

2 Μορφωτικά αγαθά Οι σκοποί της αγωγής πραγματοποιούνται με τη βοήθεια των μορφωτικών αγαθών και με τη συνδρομή σχετικής διαδικασίας ή παιδαγωγικών μεθόδων. Μορφωτικό αγαθό είναι αυτό που μπορεί να καλύψει μια ανάγκη, να διεγείρει μια επιθυμία και, τελικά, να προκαλέσει ικανοποίηση. “Mορφωτικό αγαθό θεωρείται κάθε αντικείμενο διδασκαλίας που χρησιμοποιείται με την αξίωση μορφωτικής σπουδαιότητας”.

3 H διεύρυνση των επιστημονικών γνώσεων δημιουργεί σχετικά με την επιλογή των μορφωτικών αγαθών ή της διδακτέας ύλης διάφορα προβλήματα. Στη λύση τους συμβάλλουν: Η περικοπή της διδακτέας ύλης και η αντιπροσωπευτική της επιλογή σε συνδυασμό με τη μορφωτική αξία κάθε μαθήματος. Η ανταπόκρισή της στους σκοπούς της αγωγής, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Η εξυπηρέτηση της πολύπλευρης ανάπτυξης του ανθρώπου, η εξασφάλιση της ετοιμότητας για μάθηση με τη σύνδεσή της με το παρελθόν και την ανταπόκρισή της στις συνεχώς μεταβαλλόμενες επιστημονικές και κοινωνικοπολιτιστικές συνθήκες.

4 Προγράμματα μάθησης (Αναλυτικά Προγράμματα)
Τα Προγράμματα μάθησης (Αναλυτικά Προγράμματα) ορίζουν τη διδακτέα ύλη και περιλαμβάνουν το γενικό διάγραμμα των διδασκομένων μαθημάτων και τους γενικούς σκοπούς. Η λέξη Curriculum έχει λατινική προέλευση (currus=άμαξα) και σήμαινε τη διαδρομή στον ιππόδρομο ή και τον κυκλικό δρόμο πάνω στον οποίο έτρεχαν τα ρωμαϊκά άρματα. Υπάρχουν δυο αναλυτικά προγράμματα που λειτουργούν παράλληλα: Το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα: διατυπώνεται με ευθύνη της Πολιτείας σε επίσημο νομικό κείμενο, το οποίο οφείλουν να ακολουθούν και να εφαρμόζουν οι εκπαιδευτικοί. Το ανεπίσημο, άδηλο ή αφανές πρόγραμμα ή παραπρόγραμμα

5 Τέσσερις βασικές θεωρίες διέπουν τα Αναλυτικά προγράμματα:
«Ακαδημαϊκή Θεωρία» επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους είναι οι επιστημονικές γνώσεις, οι οποίες πρέπει να δεσπόζουν στο σχεδιασμό και την κατάρτιση του προγράμματος των σχολείων. Σκοπός του σχολείου είναι να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στη γνώση και το μαθητή, ώστε η πρώτη να κατακτηθεί από τον δεύτερο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη διδασκαλία σε χωριστά και συγκεκριμένα μαθήματα. Ο μαθητής είναι παθητικός αποδέκτης των γνώσεων του εκπαιδευτικού. (θεματοκεντρικά προγράμματα) θεωρία της Κοινωνικής Αποτελεσματικότητας προέχει η κοινωνία μέσα στην οποία διαβιώνει το άτομο. Η μάθηση γίνεται αντιληπτή ως αλλαγή στη συμπεριφορά. Το παιδί θεωρείται η πρώτη ύλη από την οποία θα προκύψει το τελικό προϊόν, ο πολίτης του αύριο. Με βάση καταλόγους με τις δεξιότητες που πρέπει να έχει ένα άτομο για να μπορεί να ενταχθεί στην κοινωνία, τίθενται οι σκοποί και στόχοι για να επιλεγούν τα κατάλληλα αντικείμενα διδασκαλίας και να συγκροτηθούν τα προγράμματα. Ετσι όμως η κοινωνία καταδικάζεται σε στασιμότητα. θεωρία της Κοινωνικής Αναδόμησης. Πρόθεσή της είναι η βελτίωση της κοινωνίας μέσω καλλιέργειας κριτικής ικανότητας στο μαθητή ώστε να επισημαίνει τις ατέλειες του συστήματος και τα ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά για να μπορεί να τα αποφύγει και να τα απομακρύνει. Έτσι η κοινωνία ανανεώνεται και βελτιώνεται συνεχώς. θεωρία της Μελέτης του παιδιού. Θέτει ως αφετηρία τον αναπτυσσόμενο άνθρωπο. Δεν ενδιαφέρουν τόσο οι γνώσεις όσο η διαδικασία αυτοπραγμάτωσης και ανάπτυξης των δυνατοτήτων του μαθητή. Στα πλαίσια αυτά αναγνωρίζεται η μοναδικότητα του ατόμου και γίνεται σεβαστή η ιδιαιτερότητα του καθενός.

6 Σύμφωνα με το κριτήριο της ταξινόμησης των μορφωτικών αγαθών τα μοντέλα του ΑΠ είναι τα εξής:
Γραμμικό ΑΠ. Συνίσταται σε επιμέρους ενότητες και εμπειρίες μάθησης, δομημένες έτσι ώστε η καθεμιά να λειτουργεί ως ερέθισμα για τη μεταβίβαση στην αμέσως επόμενη. Σπειροειδές ΑΠ. Οι γνωστικές περιοχές που σχετίζονται μεταξύ τους, οργανώνονται έτσι ώστε μετά την εξέταση κάποιου θέματος και την ολοκλήρωση και του επομένου που είναι σχετικό, να υπάρχει η δυνατότητα επανόδου στο πρώτο, για πληρέστερη παρουσίαση. ΑΠ σε μορφή Πυραμίδας. Προσφέρει μια κοινή βάση σε όλους τους μαθητές και κάποια εξειδίκευση σε μία ή περισσότερες περιοχές. ΑΠ σε μορφή Σχεδίων Εργασίας. Παρέχεται ένα πλαίσιο μαθημάτων που θα πρέπει να καλύψουν οι μαθητές για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Ο προγραμματισμός κάλυψης της ύλης αποφασίζεται από τις ομάδες των μαθητών.

7 ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΕΣ ΑΠ ΑΠ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΑΠ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΣΧΕΔΙΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

8 Τα «Προγράμματα μάθησης» (Αναλυτικά Προγράμματα) διακρίνονται σε «κλειστά» και σε «ανοιχτά»
Τα κλειστά καθορίζουν τη διδακτέα ύλη με λεπτομέρειες. Σ’ αυτά ομάδες «ειδικών» σχεδιάζουν και συντάσσουν ΑΠ και τα προσφέρουν έτοιμα στους εκπαιδευτικούς, που δεν χρειάζεται παρά να τα εφαρμόσουν απλώς στην τάξη τους. Κίνδυνος να γίνουν εκπαιδευτικοί και μαθητές αντικείμενα χειραγώγησης. Ενώ εξασφαλίζουν βοήθεια στο έργο του εκπαιδευτικού, περιορίζουν την ελευθερία, την αυτονομία και την πρωτοβουλία του. Ο μαθητής υποβιβάζεται σε αντικείμενο της διδασκαλίας γιατί ο εκπαιδευτικός έρχεται στην τάξη με ένα προδιαγεγραμμένο σχέδιο διδασκαλίας. Η εξέλιξη αυτή αντιστρατεύεται το πνεύμα της δημοκρατικής κοινωνίας και τις προθέσεις της σχολικής εργασίας.

9 Τα ανοιχτά ΑΠ ορίζουν μόνο το γενικό πλαίσιο της διδακτέας ύλης
παρέχουν τη δυνατότητα για αντιπαράθεση με τους προκαθορισμένους στόχους, για την εξεύρεση λύσεων διαφορετικών από τις προκαθορισμένες, για την υιοθέτηση νέων δεδομένων για κάθε συγκεκριμένο μάθημα και για την προσαρμογή σε νέα δεδομένα, ενδιαφέροντα και γεγονότα προωθούν την εικόνα του ελεύθερου και αυτόνομου ανθρώπου που καλείται να διαπλάσει το σχολείο. αποφεύγουν σκοπούς που έχουν την έννοια συγκεκριμένων τελικών μορφών συμπεριφοράς του μαθητή, αλλά η απόληξη και η κατάληξη της διδασκαλίας πρέπει να απομένει πάντα ανοιχτή παραμένουν μια έννοια σχετικά ασαφής και επικαλύπτονται άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο με άλλες έννοιες όπως ανοιχτή διδασκαλία, μάθηση με ανακάλυψη, σχέδιο εργασίας (project), μαθητοκεντρική διδασκαλία, διερευνητική διδασκαλία.

10 Σε περίπτωση που η σύνταξη των ΑΠ θα γινόταν συνειδητά, συστηματικά και οργανωμένα, θα σήμαινε ότι η επίσημη διοίκηση της εκπαίδευσης θα έπρεπε να αφήνει συνειδητά στα ΑΠ κενούς και ελεύθερους χώρους, ώστε να προωθεί συστηματικά την συμμετοχή των εκπαιδευτικών στην σύνταξή τους. Έτσι μόνο θ’ αποφευγόταν ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων από τη μια του ειδικού σχεδιαστή και από την άλλη του εκτελεστή του ΑΠ (που είναι προφανής στη μορφή του ‘κλειστού’ ΑΠ)

11 Ανεπίσημο, άδηλο ή αφανές πρόγραμμα ή παραπρόγραμμα
«πρόκειται για το σύνολο των εμπειριών που αποκτάει ο μαθητής ως αποτέλεσμα επενέργειας παραγόντων, όρων, σχέσεων και καταστάσεων που δεν εμπεριέχονται φανερά και άμεσα στον σχεδιασμό της επίσημης σχολικής διαδικασίας». Προκύπτει ότι αναφέρεται κυρίως σε θέματα καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας που Αντιμετωπίζονται ως δεδομένα και αυτονόητα και έτσι δεν αποτελούν αντικείμενο συστηματικής επεξεργασίας, προβληματισμού ή αμφισβήτησης Προκύπτουν ως απρόβλεπτες ή ανεπιθύμητες ή μη συνειδητές προεκτάσεις, δηλ. ως παραπροϊόντα της επενέργειας διαφορων παραγόντων της σχολικής ζωής που συντελείται έξω από τη γνωστή ζώνη δράσης Διαμορφώνουν τους κοινωνικούς όρους της σχολικής ζωής κάτω από τους οποίους οι μαθητές εσωτερικεύουν τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς, στάσεις, διαθέσεις, αξίες, αρχές κλπ

12 Η επιλογή του όρου «παραπρόγραμμα» τονίζει την παράλληλη λειτουργία του «προγράμματος» αυτού αλλά και την «αντιδραστική» ή «ανατρεπτική» του δράση σε βάρος του επίσημου ΑΠ Όροι που θέτουν σε λειτουργία τους μηχανισμούς αυτούς και σχετίζονται με τη λειτουργία του σχολείου και της κάθε τάξης: Διαρρύθμιση του σχολικού χώρου Κατανομή του χρόνου Ασυμμετρία στις σχέσεις των εταίρων της παιδαγωγικής αλληλεπίδρασης Επιλεκτική λειτουργία του σχολείου και ο ανταγωνισμός των μαθητών Εκλογίκευση και καταπίεση συναισθημάτων Τα σχολικά πρότυπα γλωσσικής χρήσης

13 Από τους βασικότερους λόγους που επεξηγούν την ύπαρξη του σχολικού παραπρογράμματος είναι οι ακόλουθοι: οι επίσημες κρατικές διακηρύξεις δεν έχουν την ίδια σημασία για όλους τους εκπαιδευτικούς. αναντιστοιχίες πρόθεσης και πράξης, ακόμα και ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς. άρνηση των εκπαιδευτικών να υλοποιήσουν τις επίσημες απαιτήσεις των προγραμμάτων λόγω προσωπικών ιδεολογικών, φιλοσοφικών ή άλλων τοποθετήσεων αδιαφορία ή αδυναμία των εκπαιδευτικών να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις περιγράφεται μια σχολική πραγματικότητα ιδανική, ενώ όμως απέχει από τις πραγματικές δυνατότητες της εκπαίδευσης.

14 Βασικά δομικά στοιχεία του Curriculum
Διδακτικοί Στόχοι Αντικείμενα μάθησης Μεθόδευση της διδασκαλίας Έλεγχος επιτυχίας των διδακτικών στόχων

15 Τα δομικά στοιχεία παρατίθενται το ένα δίπλα στο άλλο
Η παράθεση έχει σκοπό να δείξει την οργανική διασύνδεσή τους. Έτσι ο εκπαιδευτικός αντιλαμβάνεται την εσωτερική συνοχή με την οποία συνδέονται τα τέσσερα αυτά στοιχεία και οδηγείται με ασφάλεια στην επίτευξη των στόχων. Αν δεν υπάρχει διασύνδεση και συνάφεια των στοιχείων αυτών μεταξύ τους αν π.χ. η επεξεργασία της ύλης δεν πραγματοποιηθεί με βάση τον στόχο και δεν χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη για το σκοπό αυτό διδασκαλία, η επίτευξη του στόχου δεν είναι εφικτή. Για το λόγο αυτό πρώτο μέλημα του εκπαιδευτικού είναι να συλλάβει το νόημα το στόχου, και, με βάση αυτό, να επιλέξει τα σημεία της ύλης που ανταποκρίνονται στην εκπλήρωσή του και να μεθοδεύσει τη διδασκαλία ανάλογα.

16 Διδακτικοί στόχοι Στη στήλη καταγράφονται, όλοι οι στόχοι διδασκαλίας ώστε η επίτευξή τους να μπορεί να ελεγχθεί από τον εκπαιδευτικό. Η κατάκτηση του στόχου πρέπει να είναι ορατή στη συμπεριφορά του μαθητή Διδακτικός στόχος ορίζεται «η εκ των προτέρων περιγραφή μιας συμπεριφοράς που θα έχει αποκτήσει ο μαθητής, ύστερα από επιτυχή μάθηση». Η μάθηση εκλαμβάνεται, ως αλλαγή της συμπεριφοράς.

17 Αντικείμενα μάθησης & διδασκαλίας
Αφορά την ύλη που θα χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη του στόχου. Πολλές φορές η ύλη δεν είναι δεσμευτική Δεσμευτικός παραμένει μόνο ο στόχος Ο εκπαιδευτικός διατηρεί το δικαίωμα να επιλέξει την ύλη ώστε να μπορεί να προσαρμόζει τη διδασκαλία του στα ενδιαφέροντα των μαθητών και στις τοπικές συνθήκες.

18 Μεθοδολογικές οδηγίες
Προσφέρουν βοήθεια στον εκπαιδευτικό με προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να μεθοδεύσει τη διδασκαλία του ώστε να αποφεύγεται η λεπτομερής περιγραφή της διδασκαλίας Δίνουν ένα γενικό πλάνο με τη μορφή διδασκαλίας, τη μέθοδο, τα οπτικο-ακουστικά μέσα κλπ ως βοήθεια στο σχεδιασμό της διδασκαλίας.

19 Έλεγχος επιτυχίας των διδακτικών στόχων
Σκιαγραφείται ο τρόπος με τον οποίο ο εκπαιδευτικός μπορεί να ελέγξει αν και σε ποιο βαθμό οι στόχοι έχουν κατακτηθεί από τους μαθητές. Προτείνονται διάφορες μορφές αξιολόγησης ή εξέτασης, όπως η προφορική μορφή, η γραπτή μορφή ή η μορφή της πρακτικής εφαρμογής. Ο εκπαιδευτικός θα αποφασίσει να επιλέξει τόσο τη μορφή της εξέτασης όσο και τον τρόπο της αξιολόγησης.

20 Διδακτικός στόχος «Η εκ των προτέρων περιγραφή μιας συμπεριφοράς που θα έχει αποκτήσει ο μαθητής, ύστερα από επιτυχή μάθηση». Ο διδακτικός στόχος θα πρέπει να διατυπώνει ή να περιγράφει με σαφήνεια, ακρίβεια, πληρότητα και συνοπτικά την ικανότητα ή τη δραστηριότητα για την οποία θα είναι ικανοί οι μαθητές μετά το τέλος του μαθήματος. Ο στόχος προσδιορίζει ένα επιδιωκόμενο αποτέλεσμα διδασκαλίας – δεν περιγράφει την πορεία της διδασκαλίας ούτε το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας και έχει ρηματική διατύπωση. Οι στόχοι εκφράζουν πολύ συγκεκριμένες επιδιώξεις σε σύγκριση με τους ειδικούς και τους γενικούς σκοπούς.

21 Είδη σκοπών Γενικοί ή κατευθυντήριοι : εκφράζουν και συνοψίζουν γενικές προσεγγίσεις και στάσεις στο έργο της θρησκευτικής αγωγής σε όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης Σκοποί σχολικής βαθμίδας: εξαρτώνται από τους γενικούς, προσδιορίζουν το τι είδος μάθησης αναμένεται να επιτύχουν οι μαθητές ορισμένης νοητικής ηλικίας(Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) Σκοποί σειράς μαθημάτων: του ιδίου γνωστικού αντικειμένου κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Πρόκειται για σκοπούς ομάδας επί μέρους διδακτικών ενοτήτων, επικεντρωμένων σ’ ένα βασικό-γενικό (τάξη, κεφάλαιο) Ειδικοί ή επιμέρους: αναφέρονται στο τι ακριβώς επιδιώκεται ως αποτέλεσμα της διδασκαλίας μιας ορισμένης διδακτικής ενότητας.

22 Αλληλουχία σκοπών Σκοπός της Εκπαίδευσης (Σύνταγμα)
Σκοπός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Σκοπός της διδασκαλίας του ΜΘ στη Γυμνασιακή βαθμίδα Σκοπός της διδασκαλίας του ΜΘ σε κάθε τάξη Σκοπός της διδασκαλίας επιμέρους κεφαλαίων του βιβλίου κάθε τάξης Σκοπός τη διδασκαλίας μιας διδακτικής ενότητας

23 Σκοπός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Οι μαθητές : Να ενημερωθούν για την υφή του θρησκευτικού φαινομένου Να γνωρίσουν το Χριστιανισμό, κατεξοχήν την Ορθοδοξία, και να τοποθετηθούν υπεύθυνα Να αξιοποιήσουν την προσφορά του μαθήματος, ώστε να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη του λυτρωτικού μηνύματος του Ευαγγελίου και να καλλιεργήσουν το ήθος και την προσωπικότητά τους, να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στο σύγχρονο κοινωνικό προβληματισμό και να βοηθηθούν να πάρουν έμπρακτα θέση. (ΥΠΕΠΘ, ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ, Οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων στο Γυμνάσιο και στο Ενιαίο Λύκειο κατά το σχολικό έτος )

24 Σκοπός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο
Οι μαθητές επιδιώκεται: Να ενημερωθούν για την υφή του θρησκευτικού φαινομένου Να γνωρίσουν ιδιαίτερα το Χριστιανισμό, κατεξοχήν την Ορθοδοξία, μέσα από την Αγία Γραφή, τους Πατέρες, τη ζωντανή παράδοση της Εκκλησίας, και να τοποθετηθούν υπεύθυνα Να συνειδητοποιήσουν ότι ο «Χριστιανισμός δίνει προτάσεις στον σύγχρονο κόσμο για τη συνοχή του, αλλά και για την ποιότητα της ζωής. Να αξιοποιήσουν την προσφορά του μαθήματος ώστε να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη του μηνύματος του Ευαγγελίου και να καλλιεργήσουν το ήθος και την προσωπικότητά τους, να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στον σύγχρονο κοινωνικό προβληματισμό και να βοηθηθούν να πάρουν έμπρακτα θέση Να αντιληφθούν ότι το αυθεντικό χριστιανικό μήνυμα είναι υπερφυλετικό, υπερεθνικό και οικουμενικό Να αντιληφθούν την πολυπολιτισμική, πολυφυλετική και πολυθρησκευτική δομή των σύγχρονων κοινωνιών Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη διαχριστιανικής και διαθρησκειακής επικοινωνίας. ΦΕΚ 303/

25 Σκοπός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στη Β΄ Λυκείου
Σκοπός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στη Β΄ Λυκείου Οι μαθητές : Να γνωρίσουν υπεύθυνα και από κάθε δυνατή πλευρά τη Θρησκεία ως πανανθρώπινο φαινόμενο Να μελετήσουν κατά τρόπο συστηματικό, και πάντοτε σε σχέση με τα όποια υπαρξιακά και κοινωνικά προβλήματά τους, τα καίρια και ουσιώδη στοιχεία του Χριστιανισμού, ιδιαίτερα της ορθοδοξίας, και να εμβαθύνουν χωριστά στο δυναμικό, απελευθερωτικό και μεταμορφωτικό της χαρακτήρα. Να τους δοθεί η ευκαιρία να ενημερωθούν για την κριτική, την αμφισβήτηση ή και την άρνηση της χριστιανικής πίστης, καθώς και πώς αυτές αντιμετωπίζονται με αντικειμενικότητα, τιμιότητα και πνεύμα αυτοκριτικής. Να αποκτήσουν μια κατά το δυνατόν σφαιρική εικόνα για την αξία και προσφορά του Χριστιανισμού και επαρκώς ενημερωμένοι, ελεύθερα και ενσυνείδητα – να πάρουν απέναντί του, αν το θελήσουν, υπεύθυνη προσωπική θέση. Να πληροφορηθούν έγκυρα για τα κυριότερα μη χριστιανική θρησκεύματα, να τα συγκρίνουν στοιχειωδώς με το Χριστιανισμό, να επισημάνουν σ’ αυτά αναζητήσεις και απαντήσεις ζωής, να εκτιμήσουν το βαθμό και τα όρια επάρκειάς τους ή μη, και να μάθουν να σέβονται τις θρησκευτικές δοξασίες των άλλων. ΦΕΚ 406/

26 Παραδείγματα Διδακτικών Στόχων από Διάφορες Διδακτικές Ενότητες
Παραδείγματα Διδακτικών Στόχων από Διάφορες Διδακτικές Ενότητες

27 Διατύπωση ορθής και λανθασμένης διατύπωσης διδακτικού στόχου
Οι μαθητές με βάση το βιβλικό κείμενο και τα ερμηνευτικά σχόλια να είναι σε θέση να περιγράφουν και να συγκρίνουν τη συμπεριφορά του καλού Σαμαρείτη και των Ιερέα και Λευίτη προς τον πληγωμένο και να αναφέρουν ποιους και γιατί πρέπει ως χριστιανοί να θεωρούμε ως «πλησίον». Οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν ώστε να γίνουν και να είναι πάντοτε αληθινοί «πλησίον» σύμφωνα με το πρότυπο του καλού Σαμαρείτη

28 «Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα» (Γ΄ Γυμνασίου)
«Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα» (Γ΄ Γυμνασίου) Γενικός στόχος Να είναι σε θέση οι μαθητές να αποδείξουν μέσα από τις βιβλικές πηγές τη δυναμική του κηρύγματος του Ευαγγελίου (τη δύναμη που έχει να μεταστρέφει ανθρώπους και να αλλάζει ζωές, αλλά και να γίνεται «σημείον αντιλεγόμενον») και το δύσκολο έργο της ιεραποστολής Επιμέρους στόχοι Να αντιληφθούν οι μαθητές τη σημασία του κηρύγματος του απ. Παύλου στην Ευρώπη για τη μετέπειτα ιστορία της Εκκλησίας. Να κατανοήσουν ότι η διάδοση του Χριστιανισμού στην Ελλάδα έγινε με αγώνες και θυσίες Να γνωρίσουν το κήρυγμα του απ. Παύλου στην Αθήνα και να επισημάνουν τις ιδιαιτερότητές του Να γνωρίσουν ιστορικά και γεωγραφικά τις συγκεκριμένες ελληνικές πόλεις από τις οποίες πέρασε ο απ. Παύλος και να διαγνώσουν την εθνική και θρησκευτική πολυχρωμία τους. Να είναι σε θέση να εντοπίσουν και να αξιολογήσουν τους τρόπους που χρησιμοποίησε ο Απ. Παύλος για τη μετάδοση της νέας πίστης στις πόλεις της Ελλάδας που επισκέφθηκε.

29 Ο λατρευτικός πλούτος της Εκκλησίας (Α΄ Λυκείου)
Ο λατρευτικός πλούτος της Εκκλησίας (Α΄ Λυκείου) Γενικός στόχος Να γνωρίσουν οι μαθητές ότι η λατρεία αποτελεί το πιο διακριτικό γνώρισμα της πίστης μας και την αυθεντική έκφραση της σχέσης των χριστιανών με το Δημιουργό τους, τους συνανθρώπους τους και την κτίση ολόκληρη, και να είναι σε θέση να αποδείξουν τη γνώση τους αυτή με επιχειρήματα και συγκεκριμένα παραδείγματα από την παράδοση της Εκκλησίας καθώς τη σύγχρονη ζωή. Επιμέρους στόχοι Να εξοικειωθούν με εποπτικό τρόπο, με τα βασικά μέρη του χώρου της λατρείας, να γνωρίσουν τους συμβολισμούς των μερών και τα χαρακτηριστικά της βυζαντινής αγιογραφίας Να γνωρίσουν τις πιο σημαντικές γιορτές κατά εορτολογικό κύκλο, καθώς και τη σημασία που έχουν στη ζωή κάθε πιστού Να αντιληφθούν ότι τα μυστήρια δεν είναι μαγικές τελετές, αλλά έμπρακτες αποδείξεις της σωτηριώδους αγάπης του Θεού στον άνθρωπο και ότι η αποτελεσματικότητά τους προϋποθέτει την ελεύθερη συγκατάθεση του ανθρώπου Να ενημερωθούν για τα βασικότερα μέρη της Θείας Λειτουργίας, τη σημασία του κάθε ενός από αυτά και κυρίως να αντιληφθούν ότι η Ευχαριστία αποτελεί το κέντρο της Ορθόδοξης Λειτουργίας.

30 «Το Ισλάμ» (Β΄ Λυκείου)
«Το Ισλάμ» (Β΄ Λυκείου) Γενικός Στόχος Οι μαθητές να αναπτύξουν θρησκευτική σκέψη και να καλλιεργήσουν διαθρησκειακή συνείδηση. Ειδικότερα η ανάπτυξη της θρησκειολογικής σκέψης αφορά την αντικειμενική γνώση των ουσιωδών γνωρισμάτων του ισλάμ καθώς και οποιασδήποτε άλλης θρησκείας, ως θρησκευτικού πιστέυω και ως τρόπος ζωής ενώ η διαθρησκειακή συνείδηση θα διαμορφωθεί με την καλλιέργεια και τη διαμόρφωση στάσης σεβασμού προς τον «άλλο», τον «διαφορετικό». Ειδικοί στόχοι Οι μαθητές : Να γνωρίσουν το γεωγραφικό και ιστορικό πλαίσιο γένεσης και εξάπλωσης του ισλάμ μέχρι τις μέρες μας Να κατανοήσουν τις βασικές αρχές τις θεολογίας και διδασκαλίας του ισλάμ έτσι ώστε να ερμηνεύουν σωστά τις λατρευτικές εκδηλώσεις και τις καθημερινές συμπεριφορές των πιστών του Να μάθουν να εκτιμούν και να σέβονται την ετερότητα του συνανθρώπου τους εντός και εκτός της χώρας τους. να γνωρίσουν τις βασικές διδασκαλίες του Ισλάμ να γνωρίσουν τους κυριότερους σταθμούς στην πορεία του Ισλάμ να αντιληφθούν τα ουσιώδη της λατρείας του Ισλάμ να γνωρίσουν τη διαφοροποίηση του Ισλάμ σε σουννιτικό και σηιτικό και τα βασικά χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα να κατανοήσουν το μυστικισμό στο Ισλάμ (ώστε να είναι σε θέση να κατανοήσουν τη σημασία τους και την κατάσταση του Ισλάμ σήμερα.

31 Η Ταξινόμηση των στόχων κατά τον Β.Bloom
Αρχικά αναπτύχθηκε από μια επιτροπή εκπαιδευτικών το 1956, με την ελπίδα να δημιουργήσει καθοδηγητικές γραμμές για το σχεδιασμό curriculum και αξιολογήσεων. Στόχος ήταν να αναπτυχθεί μια ταξινόμηση για κάθε έναν από τους τρεις τομείς : γνωστικό, συναισθηματικό και ψυχοκινητικό. Κάθε τομέας υποδιαιρείται σε κατηγορίες μάθησης ξεκινώντας από τις πιο απλές και καταλήγοντας στις πιο σύνθετες. Κάθε τομέας δε λειτουργεί ανεξάρτητα από τους άλλους αλλά συνυφαίνεται με αυτούς. Μεταξύ γνωστικού & συναισθηματικού τομέα υπάρχει στενός δεσμός καθώς ο δεύτερος συμβάλλει στην αποτελεσματικότητα του πρώτου Τελικά, όμως η ταξινόμηση που χρησιμοποιείται κυρίως είναι η γνωστική.

32 Ταξινόμηση διδακτικών στόχων
Γνωστικός Τομέας (B. Bloom) περιλαμβάνει τα διάφορα επίπεδα νοητικών διαδικασιών (απλή – σύνθετη) για την κατάκτηση της μάθησης με βάση τα οποία ιεραρχούνται. Συναισθηματικός Τομέας (D. Krathwohl) περιλαμβάνει τα διαφέροντα, αξίες, στάσεις και ικανότητες συναισθηματικής & κοινωνικής προσαρμογής Ψυχοκινητικός Τομέας (E. Simpson) Έχει αναπτυχθεί λιγότερο από τους δυο προηγούμενους. Αναφέρεται σε σκοπούς που έχουν σχέση με την ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων. Εκφράζει συνδυασμό νου και σώματος και επομένως επιτρέπει στον άνθρωπο να πετύχει τον έλεγχο του περιβάλλοντός του.

33 Η Ταξινόμηση των στόχων του γνωστικού τομέα κατά τον Β.Bloom
Η ταξινόμηση αυτή διαιρεί την σκέψη σε έξι επίπεδα. Κάθε επίπεδο εξαρτάται από τα προηγούμενα. Η ταξινόμηση αυτή αργότερα αναθεωρήθηκε ώστε να ανακλά την δραστηριότητα σε κάθε επίπεδο και να το κάνει πιο εφαρμόσιμο. Τα πρώτα τρία επίπεδα (ανάμνηση, κατανόηση, εφαρμογή) θεωρούνται κατώτερα επίπεδα σκέψης. Στόχος της ταξινόμησης αυτής είναι να βοηθήσει τους μαθητές να μετακινηθούν στα υψηλότερα επίπεδα σκέψης (ανάλυση, αξιολόγηση, δημιουργία/σύνθεση).

34 Ο Γνωστικός Τομέας περιλαμβάνει έξι κατηγορίες:
Ενθύμηση/Ανάμνηση. Συγκράτηση στη μνήμη των πληροφοριών και/ή ανάκλησή τους Κατανόηση. Αρχικό επίπεδο της αντίληψης της προς μάθηση ύλης, χωρίς εμβάθυνση Εφαρμογή. Ικανότητα εφαρμογής μιας μάθησης σε μια νέα κατάσταση Ανάλυση. Ικανότητα ανάλυσης της δομής της προς μάθηση ύλης στα συστατικά της στοιχεία και εντοπισμού & κατανόησης των μεταξύ τους σχέσεων Αξιολόγηση. Κρίση της αξίας ενός υλικού με εσωτερικές ενδείξεις και σε σχέση με εξωτερικά κριτήρια. Δημιουργία/Σύνθεση. Δημιουργικές ικανότητες για συνδυασμό των επιμέρους στοιχείων σε ένα όλο

35 Τι θέλουμε εμείς να κάνουν οι μαθητές μας;
να κατανοήσουν τη μαθησιακή ύλη και να εμπλακούν σε κριτική σκέψη με κριτικές ιδέες Τι θέλουν οι μαθητές να κάνουν; να απομνημονεύσουν την ύλη να περάσουν τις εξετάσεις Ως εκπαιδευτικοί κατανοούμε ότι όταν οι μαθητές απλώς απομνημονεύουν δεν σκέφτονται στο ίδιο επίπεδο με εκείνο που αναλύουν και εφαρμόζουν την ύλη των μαθημάτων. Στόχος μας είναι να τους βοηθήσουμε να απομακρυνθούν από την απομνημόνευση και να αρχίσουν να σκέφτονται σε υψηλότερο επίπεδο: σχεδιάζοντας (στο μάθημα) δραστηριότητες και αναθέτοντας εργασίες που θα τους ζητούν να εργασθούν ξεκινώντας από τα χαμηλά επίπεδα σκέψης και σταδιακά να φθάσουν στα υψηλότερα

36 Ο Συναισθηματικός Τομέας περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες
Λήψη. Ανοιχτός σε εμπειρίες, πρόθυμος να ακούσει Ανταπόκριση. Αντίδραση και ενεργή συμμετοχή Αξίες. Σύναψη (πρόσληψη) αξιών και έκφραση προσωπικών απόψεων Οργάνωση or Εννοιολογική Σύλληψη Αξιών. Συμφιλίωση εσωτερικών συγκρούσεων. Ανάπτυξη συστήματος αξιών. Εσωτερίκευση Αξιών. Υιοθέτηση συστήματος πιστεύω και φιλοσοφίας.

37 Ο ψυχοκινητικός τομέας περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες:
Μίμηση. Αντιγραφή ενέργειας του άλλου’ παρατήρηση και αναπαραγωγή Διαχείριση. Αναπαραγωγή δραστηριότητας από τη διδασκαλία ή από μνήμης Ακρίβεια. Εκτέλεση δεξιοτήτων αξιόπιστα, χωρίς βοήθεια, η δραστηριότητα είναι γρήγορη και ακριβής. Διάρθρωση. Προσαρμογή και ενσωμάτωση εμπειρίας ώστε να ικανοποιηθεί το νέο πλαίσιο ή εργασία. Εγκλιματισμός. Ενστικτώδης, αβίαστη, ασυνείδητη κυριάρχηση πάνω στη δραστηριότητα και των συναφών δεξιοτήτων σε στρατηγικό επίπεδο

38 Παραδείγματα στόχων (1)
Να μπορεί ο μαθητής, όταν του δίνεται ένα θέμα στην έκθεση, να το αναπτύσσει σε δύο τουλάχιστον σελίδες και μέσα σε μια ώρα, κάνοντας το πολύ τέσσερα ορθογραφικά λάθη. Να μπορεί ο μαθητής, όταν εξετάζεται στο μάθημα να εντοπίζει μόνος του όλες τις λανθασμένες απαντήσεις που έχει δώσει. Να μπορεί ο μαθητής, όταν πηγαίνει για ψώνια με ποδήλατο στην πόλη, να τηρεί όλα τα σήματα οδικής κυκλοφορίας

39 Παραδείγματα στόχων (1)
Να μπορεί ο μαθητής, όταν του δίνεται ένα θέμα στην έκθεση, να το αναπτύσσει σε δύο τουλάχιστον σελίδες και μέσα σε μια ώρα, κάνοντας το πολύ τέσσερα ορθογραφικά λάθη. Να μπορεί ο μαθητής, όταν εξετάζεται στο μάθημα να εντοπίζει μόνος του όλες τις λανθασμένες απαντήσεις που έχει δώσει. Να μπορεί ο μαθητής, όταν πηγαίνει για ψώνια με ποδήλατο στην πόλη, να τηρεί όλα τα σήματα οδικής κυκλοφορίας _________________________________ Δραστηριότητα, Συνθήκες, Κριτήρια

40 Παραδείγματα στόχων (2)
Χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα βοηθήματα να μπορεί να κατονομάσει ορθά κάθε σύμβολο ενός από 20 πίνακες κυκλωμάτων Να περιγράψει χωρίς βοηθήματα τρεις γνωστές βασικές απόψεις σχετικές με το θέμα της φυλετικής ανωτερότητας ή κατωτερότητας, απόψεις που δεν θεμελιώνονται με βάση τα μέχρι τούδε ερευνητικά δεδομένα Ανεξάρτητα από περιεχόμενο και σχολική βαθμίδα πρέπει να μπορείτε να περιγράψετε δέκα παραδείγματα σχολικών ασκήσεων που ευνοούν τη μάθηση και δέκα που την παρεμποδίζουν

41 Παραδείγματα στόχων (2)
Χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα βοηθήματα να μπορεί να κατονομάσει ορθά κάθε σύμβολο ενός από 20 πίνακες κυκλωμάτων Να περιγράψει χωρίς βοηθήματα τρεις γνωστές βασικές απόψεις σχετικές με το θέμα της φυλετικής ανωτερότητας ή κατωτερότητας, απόψεις που δεν θεμελιώνονται με βάση τα μέχρι τούδε ερευνητικά δεδομένα Ανεξάρτητα από περιεχόμενο και σχολική βαθμίδα πρέπει να μπορείτε να περιγράψετε δέκα παραδείγματα σχολικών ασκήσεων που ευνοούν τη μάθηση και δέκα που την παρεμποδίζουν _________________________________ Δραστηριότητα, Συνθήκες, Κριτήρια