17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών 17o Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Ιωάννινα, 24-26 Σεπτεμβρίου 2008 Έρευνα θεματικής συσχέτισης.

Παρουσίαση με θέμα: "17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών 17o Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Ιωάννινα, 24-26 Σεπτεμβρίου 2008 Έρευνα θεματικής συσχέτισης."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών 17o Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Ιωάννινα, 24-26 Σεπτεμβρίου 2008 Έρευνα θεματικής συσχέτισης δεδομένων χρήσης βιβλιακού υλικού και πρόσβασης σε αυτό (δανεισμών και διαδανεισμών) και δεδομένων τοπικής συλλογής. Συμπεράσματα σχετικά με την ανάπτυξη της συλλογής. Θεοδώρα Τσώλη Πάντειον Πανεπιστήμιο. Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης thetsoli@panteion.gr

2 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Διάγραμμα παρουσίασης ► Εισαγωγή - Αξιολόγηση συλλογής ► Έρευνες χρήσης / χρηστών ► Κίνητρα και στόχοι ► Μεθοδολογία ► Αποτελέσματα ► Σχόλια και συμπεράσματα

3 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Διαχείριση συλλογής και αξιολόγηση ► Διαχείριση συλλογής  δραστηριότητα πολυδιάστατη και καθοριστική για τη ζωή της βιβλιοθήκης ► Αξιολόγηση συλλογής: «Απόδοση αξίας σε ένα αντικείμενο ή δραστηριότητα»  κατά πόσο η συλλογή ανταποκρίνεται στους στόχους της βιβλιοθήκης ; ► Έρευνες χρήσης ή χρηστών  πρότυπα χρήσης  τα δεδομένα χρήσης αποκαλύπτουν την καταλληλότητα και χρησιμότητα της συλλογής  έρευνες χρηστών αποκαλύπτουν τη γνώμη του κοινού

4 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Έρευνες χρήσης και αξιολόγηση ► Αποτίμηση συλλογής με χρήση στατιστικών δεδομένων χρήσης (δανεισμοί) και πρόσβασης (διαδανεισμοί) σε υλικό. ► Δείκτες  «Δείκτης χρήσης» (“use factor’’ )  «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» (“percentage of expected use”- PEU)  «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή» (“ratio of borrowings to holdings”-RBH) ► Πλεονεκτήματα  Εύκολη πρόσβαση σε αντικειμενικά δεδομένα  Στοιχεία που προκύπτουν από τους χρήστες και το περιβάλλον της βιβλιοθήκης  Συνδυασμός δεδομένων  Θεματική ανάλυση

5 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Κίνητρα και στόχοι (1) ► Βιβλιοθήκη-Υπηρεσία Πληροφόρησης Παντείου Πανεπιστημίου  13.500 ενεργά μέλη, 18.000 εγγεγραμμένα  10 προπτυχιακά τμήματα  14 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών  Θεματική κάλυψη που εκτείνεται σε όλο το φάσμα των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών ► Υποθέσεις  Θεματικές περιοχές (κατηγορίες) που υπερ- χρησιμοποιούνται και υπο-χρησιμοποιούνται μέσω χρήσης (δανεισμοί) και ζήτησης (διαδανεισμοί).  Η ανισορροπία ενισχύεται από τις προσκτήσεις.

6 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Κίνητρα και στόχοι (2) ► Χαρακτηριστικά ανάπτυξης συλλογής  Πολιτική επιλογής υλικού  Προϋπολογισμός και κατανομή του  Ελλιπής γνώση της τρέχουσας κατάστασης αναφορικά με τη χρήση της συλλογής ► Στόχοι  Παραγωγή αντικειμενικών δεδομένων χρήσης / ζήτησης και θεματική κατανομή της  Πρόταση ενός συνόλου δεικτών χρήσης / ζήτησης υλικού  Καθιέρωση ενός προγράμματος αξιολόγησης

7 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Μεθοδολογία ► Ανάλυση  Θεματική κατηγοριοποίηση σε 16 κατηγορίες (Dewey)  Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή χρήση ► «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης»-PEU  Εντοπισμός περιοχών με υψηλή και χαμηλή ζήτηση ► «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή»-RBH  Σύγκριση δεικτών  Γραφική αναπαράσταση θεματικής κατανομής προσκτήσεων και χρήσης / ζήτησης υλικού ► Δεδομένα (Ιαν. – Δεκ. 2007)  Δανεισμοί (51.912)  Αιτήματα διαδανεισμών (210)  Προσκτήσεις (βιβλιογραφικά δελτία) (1.568)  Συλλογή (43.678 τίτλοι) ► Περιορισμοί  Μικρό δείγμα αιτημάτων διαδανεισμών 2007 : έτος βάσης  Έλλειψη δεδομένων χρήσης εντός της βιβλιοθήκης  Έτος ελέγχου προσκτήσεων

8 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Οι 16 θεματικές κατηγορίες (Dewey) Θεματική κατηγορία Ταξινομικοί αριθμοί (Dewey) Περιγραφή 1000-089Πληροφορική, Επιστήμες της πληροφόρησης, Μουσειολογία, Δημοσιογραφία 2100-149+160-199Φιλοσοφία, Ηθική, Λογική, Αρχαία ελληνική φιλοσοφία, Σύγχρονη φιλοσοφία 3150-158+610-618Ψυχολογία, Ιατρική 4200-299Θρησκεία 5300-301Κοινωνικές επιστήμες-Μεθοδολογία, Κοινωνιολογία 6302Κοινωνική αλληλεπίδραση, Κοινωνιολογία των ΜΜΕ 7303-307Κοινωνικές διεργασίες, Δημογραφία, Κοινωνικές ομάδες, Κουλτούρα και θεσμοί, Κοινωνικής ανθρωπολογία, Αστική κοινωνιολογία 8320-328Πολιτική επιστήμη, Πολιτικά συστήματα, Κράτος, Πολιτικά κόμματα, Διεθνείς σχέσεις 9330-339Οικονομία, Χρηματοοικονομική, Διεθνής οικονομική, Οικονομική ανάπτυξη 10340-349Δίκαιο 11350-368Δημόσια διοίκηση, Κοινωνικά προβλήματα και υπηρεσίες, Εγκληματολογία 12370-599Εκπαίδευση, Εμπόριο-επικοινωνίες, Γλώσσα, Φυσικές επιστήμες 13650-659Λογιστική, Διοίκησης και οργάνωση 14700-796Τέχνη 15800-875+880-899Ρητορική, Λογοτεχνία 16900-999Παγκόσμια ιστορία, Ελληνική ιστορία

9 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» “percentage of expected use”- PEU (1) ► Δείκτης : «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» (PEU) ► Εκτεταμένη χρήση :  6: Κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνική ψυχολογία, κοινωνιολογία των ΜΜΕ  3: Ψυχολογία, Ιατρική  11: Κοινωνικά προβλήματα και υπηρεσίες  13: Διοίκηση και οργάνωση  7: Κοινωνικές ομάδες, πολιτισμός, κ.ά.  … Θεματική κατηγορία Ταξινομικοί αριθμοί PEU > 100 6302204 3150-158+610-618193 11350-368156 13650-659124 7303-307123 5300-301110 8 320-328 320-328107

10 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» “percentage of expected use”- PEU (2) ► Δείκτης : «αναμενόμενο ποσοστό χρήσης» (PEU) ► Περιορισμένη χρήση :  15: Λογοτεχνία  4: Θρησκεία  1: Επιστήμη της πληροφορίας, δημοσιογραφία, μουσειολογία  10: Δίκαιο  2: Φιλοσοφία  9: Οικονομία  16: Ιστορία Θεματική κατηγορία Ταξινομικοί αριθμοί PEU < 100 16900-99995 12370-59985 9330-33983 2 100-149+ 160-199 81 10340-34977 1000-08965 4200-29956 15800-875+880-89947

11 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών «αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή» “ratio of borrowings to holdings” - RBH (1) ► Δείκτης «αναλογία διαδανεισμών προς υφιστάμενη συλλογή» (RBH) ► Εκτεταμένη ζήτηση :  7: Κοινωνικές ομάδες, πολιτισμός, κοινωνική ανθρωπολογία, κ.ά.  3: Ψυχολογία, Ιατρική  … ► 4 θεματικές περιοχές εμφανίζουν συνολικά αυξημένη χρήση και ζήτηση (3, 5, 6 και 7) Θεματική κατηγορία Ταξινομικοί αριθμοί RBH > μέση τιμή = 0,94 7 303-307 1,8 3 150-158 + 610-618 1,7 2 100-149 + 160-199 1,6 12370-5991,5 5300-3011,3 63021,3 10340-3491,2

12 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών «αναλογία διαδανεισμών προς συλλογή» “ratio of borrowings to holdings” - RBH (2) ► Δείκτης «αναλογία διαδανεισμών προς holdings» (RBH) ► 2 θεματικές περιοχές εμφανίζουν ελάχιστη ζήτηση  1: Επιστήμη της πληροφορίας, δημοσιογραφία, μουσειολογία  4: Θρησκεία  … ► 3 θεματικές περιοχές εμφανίζουν συνολικά μειωμένη χρήση και ζήτηση (1, 4, 9) Θεματική κατηγορία Ταξινομικοί αριθμοί RBH < μέση τιμή = 0,94 9330-3390,8 8320-3280,7 11350-3680,6 14700-7960,5 16900-9990,5 13650-6590,4 4200-2990,3 1000-0890,0

13 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Σύγκριση δεικτών PEU - RBH PEURBH Ομάδες θεματικών κατηγοριών και χαρακτηριστικά Αριθμός κατηγοριών Θεματικές κατηγορίες  Α : υψηλός δανεισμός και διαδανεισμός 4 3, 5, 6, 7  Β. : υψηλός δανεισμός και χαμηλός διαδανεισμός 4 8, 11, 13, 14  Γ. : χαμηλός δανεισμός και υψηλός διαδανεισμός 3 2, 10, 12  Δ. : χαμηλός δανεισμός και διαδανεισμός 5 1, 4, 9, 15, 16

14 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Θεματική κατανομή δανεισμών και προσκτήσεων

15 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Θεματική κατανομή διαδανεισμών και προσκτήσεων

16 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Σύγκριση δεικτών PEU – RBH(1) PEURBH Ομάδες θεματικών κατηγοριών και χαρακτηριστικά Αριθμός κατηγοριών Θεματικές κατηγορίες  Α : υψηλός δανεισμός και διαδανεισμός 4 3, 5, 6, 7 [ψυχολογία, κοινωνιολογία, κοινωνιολογία των ΜΜΕ, κοινωνική ανθρωπολογία, κουλτούρα και κοινωνικές διεργασίες, κ.ά.]  Β. : υψηλός δανεισμός και χαμηλός διαδανεισμός 4 8, 11, 13, 14 [πολιτική επιστήμη, δημόσια διοίκηση, εγκληματολογία, τέχνες, κ.ά.]  Γ. : χαμηλός δανεισμός και υψηλός διαδανεισμός 3 2, 10, 12 [φιλοσοφία, δίκαιο, εκπαίδευση, γλώσσα, κ.ά.]  Δ. : χαμηλός δανεισμός και διαδανεισμός 5 1, 4, 9, 15, 16 [επιστήμη της πληροφορίας, θρησκεία, οικονομία, λογοτεχνία, ιστορία, κ.ά.]

17 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Σύγκριση δεικτών PEU – RBH(2) ► Ομάδα Α: θέματα με αυξημένη χρήση και ζήτηση  Ποιοι είναι οι λόγοι ; ► αριθμό των σπουδαστών/χρηστών ανά τμήμα/κατεύθυνση/πρόγραμμα, ► κοινά μαθήματα τμημάτων, ► όγκος της συλλογής, ► ποιότητα της συλλογής (παλαιότητα, συνάφεια, ποικιλία, κ.λπ.)  Οι επιλογές των προσκτήσεων επιδεινώνουν την κατάσταση ► Ομάδα Δ: θέματα με μειωμένη χρήση και ζήτηση  Ποιοι είναι οι λόγοι ; ► Άστοχη επιλογή υλικού, παλαιότητα, μικρή σχετικότητα, πλεονασματικός προϋπολογισμός,…

18 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Συμπεράσματα ► Η σημασία των χρηστοκεντρικών μεθόδων αξιολόγησης ► Επιβεβαίωση υποθέσεων – προβληματισμός ► Δείκτες χρήσης ► Πρόγραμμα αξιολόγησης ► Ορθολογική ανάπτυξη συλλογής

19 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών ► Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας !