Μπίκα Ευτυχία ειδικευόμενη β παθολογικής κλινικής ΠΓΝΙ

Παρουσίαση με θέμα: "Μπίκα Ευτυχία ειδικευόμενη β παθολογικής κλινικής ΠΓΝΙ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Μπίκα Ευτυχία ειδικευόμενη β παθολογικής κλινικής ΠΓΝΙ
Νόσος Wilson Μπίκα Ευτυχία ειδικευόμενη β παθολογικής κλινικής ΠΓΝΙ

2 Νόσος Wilson Γενετική νόσος που αφορά το μεταβολισμό του χαλκού και κληρονομείται με αυτοσωματικό υπολειπόμενο χαρακτήρα περίπτωση σε κάθε γεννήσεις περίπου Ελλάδα : 1,2% του πληθυσμού φορείς εώς 3 νέοι ασθενείς το χρόνο

3 Μεταβολισμός του χαλκού
Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη χαλκού ­ενήλικες : 1,5-3 mg/ημέρα ­ παιδιά : 0,7-2 mg/ημέρα Τροφές πλούσιες σε χαλκό είναι οι ακόλουθες: οστρακόδερμα, σπλάχνα ζώων, ξηροί καρποί, κακάο, σοκολάτα, μανιτάρια και διάφορα αποξηραμένα φρούτα απαραίτητος για τη λειτουργία πολλών ενζύμων όπως σιδηροξειδάσης, κυτοχρωμικής και λυσικής οξειδάσης, β- υδροξυλάσης της ντοπαμίνης , υπεροξειδικής δισμουτάσης κτλ

4 Απορρόφηση από το 12δάκτυλο κυρίως → ποικίλλει ανάλογα με την προσλαμβανόμενη ποσότητα (~60%) → αναστέλλεται από το μολυβδαίνιο και τον ψευδάργυρο , ενώ ευνοείται από τον σίδηρο → με την ATP7A εισέρχεται στην πυλαία κυκλοφορία και από εκεί στο ηπατοκύτταρο → στο ηπατοκύτταρο συνδέεται με την ATP7B , η οποία ρυθμίζει και την περαιτέρω διακίνηση του χαλκού Μόλις το 5-15% της ημερήσιας ποσότητας απεκκρίνεται στα ούρα. Το υπόλοιπο στα κόπρανα (μέσω των χοληφόρων)

5 ATP7B πρωτεΐνη ­1466 αμινοξέα ­ATP αση P­τύπου που συνδέει το χαλκό στο Ν-τελικό άκρο της ­ εκφράζεται στο ήπαρ, νεφρό και πλακούντα ­2 λειτουργίες ανάλογα με την εντόπισή της στο ηπατοκύτταρο → περιπυρηνικά: σύνδεση χαλκού με αποσερουλοπλασμίνη (=σερουλοπλασμίνη) → μεμβράνη : έξοδος περίσσειας χαλκού από το ηπατοκύτταρο στη χολή

6 Παθολογική πρωτεΐνη ATP7B
Διαταράσσονται τόσο η σύνθεση της σερουλοπλασμίνης όσο και η απέκκριση του χαλκού από το ήπαρ → σύνδεση χαλκού στη μεταλλοθειονίνη αρχικά και συσσώρευσή του στα ηπατικά λυσοσωμάτια σε δεύτερο χρόνο → έξοδος χαλκού στην κυκλοφορία και εναπόθεσή του σε διάφορους ιστούς

7 Μεταλλάξεις σχετιζόμενες με τη νόσο Wilson
Εντοπίζονται στο χρωμόσωμα 13 (μακρύ σκέλος του χρ.13,περιοχή 13q14-q21) και αφορούν το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη ATP7B >200 (αναφέρονται 300 περίπου) Η πιο συχνή είναι η H1069Q(αντικατάσταση μιας ιστιδίνης από γλουταμίνη) που αφορά το 40% του συνόλου των μεταλλάξεων παγκοσμίως και το 65% των μεταλλάξεων στην κεντρική Ευρώπη Στο 10% των ασθενών με τεκμηριωμένη νόσο Wilson δεν ανευρίσκεται γνωστή μετάλλαξη και ο γενετικός έλεγχος είναι αρνητικός Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ετεροζυγώτες , φέροντας διαφορετικές μεταλλάξεις σε κάθε χρωμόσωμα 13

8 Μεταλλάξεις σχετιζόμενες με τη νόσο Wilson στην Ελλάδα

9 Νόσος Wilson : ηλικία , φύλο
Ηλικία εμφάνισης : τυπικά 5 εώς 40 ετών (βιβλιογραφία : 3 εώς 80 ετών) Ηλικία και εκδήλωση νόσου ● ηπατικές εκδηλώσεις → παιδική-εφηβική ηλικία με peak ετών ● νευροψυχιατρίκες εκδηλώσεις → νέοι ενήλικες με peak ετών → η ηλικία δεν αποτελεί πλέον διαγνωστικό κριτήριο ή κριτήριο αποκλεισμού όπως παλαιότερα ♀/♂ : 1/ → κεραυνοβόλος έναρξη της νόσου εμφανίζεται 4 φόρες συχνότερα στις γυναίκες

10 Νόσος Wilson : κλινική εικόνα
Ηπατική νόσος ● διαταραγμένη ηπατική βιολογία με επίμονη ↑ τρανσαμινασών ή ↑ χολερυθρίνης χωρίς άλλα συμπτώματα ● χρόνια ηπατίτιδα ,που μιμείται πολλές φορές αυτοάνοση ηπατίτιδα ● κίρρωση πιο συχνά και πυλαία υπέρταση ● κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια (5%) → στο 40% εμφανίζεται ως χρόνια ηπατική νόσος → νευρολογική σημειολογία εμφανίζεται 2-5 χρόνια αργότερα σε αυτούς τους ασθενείς

11 Κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια
Κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια ­ συνηθέστερα σε παιδιά και νέους ενήλικες ­ αφορμή εκδήλωσης αποτελεί κάποια ιογενής λοίμωξη ή τοξικότητα από φάρμακο ● AST,ALT < 2000 IU/L, ALP < 40 IU/L, ALP/TBIL< ● διαταραχές πηκτικότητας,που δεν ανταποκρίνονται στη χορήγηση vit K ● αιμολυτική αναιμία με Coombs (-)ve ● οξεία νεφρική ανεπάρκεια ● εμφάνιση δακτυλίου Kayser – Fleischer ,που ΔΕΝ προϋπήρχε στο 50 % περίπου των ασθενών ( ! )

12 Νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις
Νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις ­ >35% των ασθενών με Wilson εμφανίζουν νευρολογική σημειολογία (τρόμος, αταξία, δυστονίες, σιελόρροια , βραδύτητα ομιλίας ,σαρδόνιο γέλωτα κτλ) ­ συχνή σε αυτούς τους ασθενείς η μετάλλαξη H1069Q ­ ασυμπτωματική διαταραχή ηπατικής βιολογίας συνυπάρχει ­ 3 ή 4 πλάσια συγκέντρωση χαλκού στο ΕΝΥ σε σχέση με τους ασθενείς χωρίς νευρολογική σημειολογία ή τον υγιή πληθυσμό ­ ~10­20% μόνο ψυχιατρικές εκδηλώσεις(από ήπιες συμπεριφορικές αλλαγές και κατάθλιψη εώς παράνοια, κατατονία κτλ)

13 MRI εγκεφάλου ● αλλοιώσεις ↑ σήματος στις Τ2 και ↓ σήματος στις Τ1 ακολουθίες, κυρίως στα βασικά γάγγλια και θάλαμο , αλλά και στη γέφυρα , μέσο εγκέφαλο και παρεγκεφαλίδα. ● συχνά εγκεφαλική ατροφία και μη ειδικές αλλοιώσεις της λευκής ουσίας Νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις σε σχέση με την ανατομική θέση της βλάβης ● βραδυκινησία, υπερτονία ,οργανικό ψυχοσύνδρομο → διάταση της τρίτης κοιλίας ● αταξία και τρόμος → εστιακές βλάβες στο θάλαμο ● δυσκινησία, δυσαρθρία, διαταραχές προσωπικότητας → εστιακές βλάβες στο φακοειδή πυρήνα Σε ιστολογικό επίπεδο το κύτταρο Opalski θεωρείται παθογνωμικό

14 Εκδηλώσεις από τους οφθαλμούς
Εκδηλώσεις από τους οφθαλμούς ● δακτύλιος Kayser - Fleischer ● καταρράκτης σαν άνθος ηλιοτροπίου → ορατές με την σχισμοειδή λυχνία ενώ σε προχωρημένη νόσο ο δακτύλιος είναι εμφανής και δια γυμνού οφθαλμού → δείκτες συμμόρφωσης στη θεραπεία ενώ υποχωρούν μετά από μεταμόσχευση ήπατος ● οπτική νευρίτιδα, μείωση οπτικής οξύτητας τη διάρκεια της νύκτας και στραβισμός σπανιότερες εκδηλώσεις

15 Δακτύλιος Kayser - Fleischer
Εναποθέσεις χαλκού στη μεμβράνη Descemet του κερατοειδούς Πράσινου, γκρι, χρυσού ή καφέ χρώματος, αρχικά στον άνω και στη συνέχεια στον κάτω πόλο και περιφερικά. Σε >90%των ασθενών με νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις και περίπου στο %των ασθενών με ηπατική προσβολή μόνο

16 ΔΕΝ θεωρείται πλέον παθογνωμικός της ν
ΔΕΝ θεωρείται πλέον παθογνωμικός της ν.Wilson (εκτός αν συνοδεύεται από νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις) Έχει αναφερθεί σπάνια και σε άλλα χρόνια ηπατικά νοσήματα όπως πρωτοπαθή χολική κίρρωση, πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα, μερική ατρησία των χοληφόρων κτλ Σε αρκετά προχωρημένη νόσο

17 Καταρράκτης σαν άνθος ηλιοτροπίου
Καταρράκτης σαν άνθος ηλιοτροπίου Δεν είναι γνωστή η επίπτωση στη νόσο Wilson αν και αναφέρεται πολύ συχνά Εναποθέσεις χαλκού στον φακό πρασινωπού ή καφέ χρώματος Δεν επηρεάζουν την όραση

18 Προσβολή άλλων οργάνων
Προσβολή άλλων οργάνων ● νεφροί : σύνδρομο Fanconi, λιθίαση ουροποιητικού → πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής η προσβολή των νεφρών, καθώς η ATP7B εκφράζεται στους νεφρούς ` ● μυοσκελετικό : αρθροπάθειες, που αφορούν συχνότερα την σπονδυλική στήλη και τις μεγάλες αρθρώσεις, συχνά χονδρασβέστωση και οστεοπενία → αργά στη νόσο και αφορούν το 20-50% των ασθενών ● αίμα : αιμολυτική αναιμία με Coombs (-)ve στο 10-15% των ασθενών ● καρδιά : μυοκαρδιοπάθειες, αρρυθμίες και διαταραχές επαναπόλωσης στο ΗΚΓ

19 ● ανικανότητα ● επαναλαμβανόμενες αποβολές ● υποπαραθυρεοειδισμό
Συσχέτιση με καρκίνο → μικρή (έχουν περιγραφεί μόλις 11 περιπτώσεις) → επίπτωση καρκίνου σχετίζεται με τη διάρκεια της νόσου και την ηλικία Συνύπαρξη με άλλα γενετικά νοσήματα → σπάνια → στη βιβλιογραφία αναφέρονται μόλις 2 case reports συνύπαρξης Wilson με αιμοχρωμάτωση

20 Νόσος Wilson : διάγνωση
Δεν υπάρχουν σαφή διαγνωστικά κριτήρια Έχουν εκδοθεί οδηγίες από το AASLD, που διαφέρουν όμως ανάλογα με το πώς εκδηλώνεται η νόσος Στη διάγνωση είναι σημαντικά τα παρακάτω : ● σερουλοπλασμίνη ορού ● χαλκός στα ούρα 24ώρου ή / και η δοκιμασία πρόκλησης αποβολής χαλκού στα ούρα με πενικιλλαμίνη ● ποσοτικός προσδιορισμός χαλκού ανά γραμμάριο ξηρού ηπατικού ιστού ● παρουσία δακτυλίου Kayser – Fleischer Συνήθως συνδυασμός 2 από τα προηγούμενα 4 είναι διαγνωστικά

21 Σερουλοπλασμίνη ορού Μη ειδική από μόνη της
Σερουλοπλασμίνη ορού Μη ειδική από μόνη της Φυσιολογικές τιμές mg/dL < 20 mg/dL στο % των ασθενών με Wilson < 5 mg/dL αποτελεί ισχυρότατη ένδειξη της νόσου Τιμές εξαρτώνται )από την ηλικία → ↓ νεογνά και βρέφη εώς 6 μηνών → ↑ παιδιά (30-50 mg/dL) )μεθοδολογία μέτρησης → οι ανοσολογικές μέθοδοι την υπερεκτιμούν 3)πρωτεΐνη οξείας φάσεως → ↑ σε λοιμώξεις, φλεγμονές ήπατος, εγκυμοσύνη, λήψη οιστρογόνων κτλ

22 4) καταστάσεις που ↓ την σερουλοπλασμίνη
4) καταστάσεις που ↓ την σερουλοπλασμίνη → νόσοι με απώλειες πρωτεϊνών , όπως νεφρωσικό σύνδρομο, ηπατική ανεπάρκεια , εντεροπάθειες και σύνδρομα δυσαπορρόφησης → σπάνια γενετικά νοσήματα πχ νόσος Menkes και ασερουλοπλασμιναιμία → κακή διατροφή και ↓ πρόσληψη χαλκού

23 Χαλκός ούρων 24 ώρου Φυσιολογικές τιμές χαλκού στα ούρα ≤ mcg /24ωρο Στη Wilson >40 mcg /24ωρο – τυπικά ~100 mcg /24ωρο → 25% ασυμπτωματικών ατόμων με τεκμηριωμένη Wilson έχουν φυσιολογικές τιμές χαλκού στα ούρα → χαλκός ούρων > 40 mcg /24ωρο μπορεί να εμφανίζεται και σε άλλα ηπατικά νοσήματα ¤ δοκιμασία πενικιλλαμίνης → προσοχή στη συλλογή ούρων

24 Δοκιμασία πενικιλλαμίνης
Δοκιμασία καλά μελετημένη σε συμπτωματικά παιδιά με έντονη υπόνοια ν.Wilson και τιμές χαλκού ούρων 24ώρου < 100 mcg Άγνωστη η ευαισθησία της δοκιμασίας στους ενήλικες Χορήγηση 500mg D πενικιλλαμίνης στην αρχή της δοκιμασίας και στη συνέχεια στις 12 ώρες της 24ωρης συλλογής → η δοκιμασία είναι διαγνωστική για ν.Wilson όταν ο χαλκός ούρων > 1600 mcg/24ωρο

25 Βιοψία ήπατος και ποσοτικός προσδιορισμός
Βιοψία ήπατος και ποσοτικός προσδιορισμός χαλκού ανά γραμμάριο ξηρού ιστού Βιοψία ήπατος : μη ειδικά ευρήματα όπως χρόνιας ηπατίτιδας , νέκρωσης ή κίρρωσης , ανάλογα πάντα και με το στάδιο της νόσου → ειδικές χρώσεις αναγκαίες ­ χρώση ορσείνης : αναδεικνύει πρωτεΐνη που συνδέεται με χαλκό ­ χρώση ροδανίνης : πιο αξιόπιστη και αναδεικνύει εναποθέσεις χαλκού → περιορισμένη ευαισθησία και ειδικότητα

26 Ποσοτικός προσδιορισμός χαλκού στο ηπατικό παρέγχυμα
Ποσοτικός προσδιορισμός χαλκού στο ηπατικό παρέγχυμα ­ φυσιολογικές τιμές mcg χαλκού /gr ξηρού ηπατικού ιστού με μέσο όρο τα 35 mcg /gr ­ διαγνωστικές τιμές >250 mcg /gr Το πιο αξιόπιστο διαγνωστικό κριτήριο Φυσιολογικές τιμές δεν αποκλείουν ούτε εδώ τη νόσο Wilson (εώς και 15% των ασθενών ) καθώς ● εμφανίζεται μεγάλη ποικιλία στην κατανομή χαλκού στις διάφορες περιοχές του ηπατικού παρεγχύματος , λόγω της ίνωσης, φλεγμονής ή νέκρωσης που συνυπάρχει στα διάφορα τμήματα ● σε οξεία ηπατική ανεπάρκεια λόγω της μαζικής και ταχείας απελευθέρωσης χαλκού στην κυκλοφορία από τα νεκρωμένα ηπατοκύτταρα , περιέχεται μικρή μόνο ποσότητα χαλκού στο ηπατικό παρέγχυμα Ψευδώς ↑ συγκέντρωση χαλκού στη χρόνια χολόσταση

27 Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ηπατική νόσο και υπόνοια Wilson

28 Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με εκδηλώσεις νευροψυχιατρικές , με ή χωρίς ηπατική νόσο

29 Θεραπεία νόσου Wilson Η θεραπεία δίνεται δια βίου ­ διακόπτεται μόνο σε περίπτωση μεταμόσχευσης Στόχος ­ η απομάκρυνση της περίσσειας χαλκού ­ η αποτροπή επανασυσσώρευσής του

30 Θεραπεία νόσου Wilson Απομάκρυνση περίσσειας χαλκού
Απομάκρυνση περίσσειας χαλκού Πρόληψη επανασυσσώρευσης Χηλικοί παράγοντες ● D πενικιλλαμίνη ● τριεντίνη Χαμηλές δόσεις χηλικών παραγόντων Μέταλλα ανταγωνιστές της απορρόφησης του χαλκού ● ψευδάργυρος ● μολυβδαίνιο

31 D πενικιλλαμίνη Πρώτης γραμμής φάρμακο
Προάγει τη νεφρική απέκκριση του χαλκού(μειώνοντας τη σύνδεσή του με τις πρωτεΐνες του πλάσματος ) , καθώς και τη δράση της μεταλλοθειονίνης Αποτελεσματικό από το πρώτο 2μηνο με 6μηνο της θεραπείας Δοσολογία : ­ έναρξη mg/ημέρα με προοδευτική αύξηση κατά 250 mg/ημέρα κάθε 4 με 7 ημέρες, φτάνοντας τα mg/ημέρα σε 2 ή 4 διαιρεμένες δόσεις ­ δόση συντήρησης τα mg/ημέρα σε 2 δόσεις ­ παιδιά 20mg/Kg ΣΒ/ημέρα ­ λήψη 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά το φαγητό για καλύτερη απορρόφηση Συγχορήγηση πυριδοξίνης 25mg/ημέρα

32 Μη καλά ανεκτό στο 30%των ασθενών ενώ το 5% διακόπτει την αγωγή λόγω παρενεργειών
Αντενδείκνυται σε νεφρική ανεπάρκεια, θρομβοπενία και αντιδράσεις υπερευαισθησίας Παρενέργειες : ● αντιδράσεις υπερευαισθησίας στις πρώτες 3 εβδομάδες με πυρετό, εξάνθημα , λεμφαδενοπάθεια , ↓WBC, ↓PLTs και πρωτεινουρία ● όψιμες αντιδράσεις (μήνες εώς και χρόνια από την έναρξη της θεραπείας) με μυελοτοξικότητα με ↓PLTs ή απλαστική αναιμία , νεφρωσικό σύνδρομο ,lupus-like syndrome,μυασθένεια gravis,δερματικές εκδηλώσεις, ναυτία, έμετοι και ανορεξία ,άμβλυνση γεύσης, οπτική νευρίτιδα ● στο 10-20% επιδείνωση της νευρολογικής σημειολογίας → διακοπή

33 Διακοπή αγωγής :. ­ WBC < 3000/mm³ με ουδετερόφιλα < 2000/mm³
Διακοπή αγωγής : ­ WBC < 3000/mm³ με ουδετερόφιλα < 2000/mm³ ­ PLTs < ή συνεχής πτώση σε επανελέγχους ­ πρωτεινουρία > 2+ στο stick ούρων ­ RBC στα ούρα >10 / κοπ ΔΕΝ διακόπτεται η αγωγή στην κύηση και τον θηλασμό απλά ↓ η δοσολογία κατά 25-50% Παρακολούθηση της θεραπείας : ­ μέτρηση χαλκού ούρων 24ωρου ● αρχικά στάδια θεραπείας >2000mcg/ημέρα ● στη συνέχεια <500mcg/ημέρα ● έναρξη δόσης συντήρησης σε τιμές mcg/ημέρα ­ μέτρηση ελεύθερου χαλκού στο πλάσμα (ολικός χαλκός – 3xσερουλοπλασμίνη) < 15 mcg/dL

34 Τριεντίνη Μέχρι πριν λίγο καιρό αποτελούσε θεραπεία δεύτερης γραμμής σε περιπτώσεις μη ανοχής της D πενικιλλαμίνης Πλέον πρώτης γραμμής φάρμακο με το ίδιο καλή αποτελεσματικότητα Δρα όπως η πενικιλλαμίνη, με τη διαφορά ότι μόλις το 1% της προσλαμβανόμενης ποσότητας απεκκρίνεται στα ούρα (σε αντίθεση με το 80% της πενικιλλαμίνης) Δοσολογία : ● mg/ημέρα σε 2 ή 3 δόσεις ● mg/ημέρα η δόση συντήρησης ● 20 mg/Kg ΒΣ /ημέρα σε 2 ή 3 δόσεις Λήψη 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά το φαγητό

35 Παρενέργειες : λιγότερες
Παρενέργειες : λιγότερες ● αντιδράσεις υπερευαισθησίας και πανκυτταροπενία σπάνια ● αιμορραγική γαστρίτιδα, άμβλυνση γεύσης, εξάνθημα επίσης σπάνια ● αναστρέψιμη σιδηροβλαστική αναιμία ● εναπόθεση σιδήρου στο ήπαρ (και στα πλαίσια της νόσου και στα πλαίσια της ‘ υπερθεραπείας ’ ) ● ραβδομυόλυση? 1 περίπτωση στη βιβλιογραφία σε ασθενή με πρωτοπαθή χολική κίρρωση Κύηση : δεν έχει αποδειχθεί η ασφάλεια του Παρακολούθηση θεραπείας με τον ίδιο τρόπο ­ η αύξηση τρανσαμινασών είναι δείκτης μη συμμόρφωσης στη θεραπεία Σε συγχορήγηση σιδήρου ή ψευδαργύρου να μεσολαβεί παρέλευση τουλάχιστον 2 ωρών

36 Ψευδάργυρος Επάγει τη σύνδεση του χαλκού με τη μεταλλοθειονίνη
­ Ο συνδεδεμένος χαλκός αποβάλλεται στα κόπρανα ­ Ο χαλκός που περιέχεται επίσης στις εκκρίσεις του ΓΕΣ έχει δεσμευτεί από τη μεταλλοθειονίνη Δεύτερης γραμμής φάρμακο και χορηγείται ­ προληπτικά σε ασυμπτωματικούς ετεροζυγώτες ­σε συντήρηση ­σε θεραπεία στα παιδιά ­σε μη ανοχή στα χηλικά σκευάσματα ­σε μη ανταπόκριση σε θεραπεία νευροψυχιατρικών εκδηλώσεων

37 Δοσολογία :. ­ 150mg σε 2 ή 3 διαιρεμένες δόσεις
Δοσολογία : ­ 150mg σε 2 ή 3 διαιρεμένες δόσεις ­ παιδιά >5 ετών 75 mg σε 3 δόσεις Επηρεάζεται από τη λήψη τροφής Παρενέργειες : γαστρεντερικές διαταραχές (δυσπεψία) πιο συχνά ­ επιδείνωση ηπατικής λειτουργίας ↑AMS και λιπάσης ορού χωρίς κλινική εικόνα παγκρεατίτιδας ­ επιδείνωση νευρολογικών εκδηλώσεων πολύ σπάνια Κύηση : ασφαλές

38 Μολυβδαίνιο Ammonium tetrathiomolybdate
Δεν διατίθεται στην Ευρώπη ενώ στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται ΜΟΝΟ σε κλινικές μελέτες Διπλή δράση καθώς και δεσμεύει και μειώνει την απορρόφηση του χαλκού Η δράση του επηρεάζεται από τη λήψη τροφής ­ κατά τη διάρκεια των γευμάτων ο χαλκός συνδέεται με το φαγητό και αποβάλλεται από το έντερο ­ ανάμεσα στα γεύματα συνδέει τον χαλκό με αλβουμίνες και το σύμπλεγμα μεταβολίζεται στο ήπαρ και αποβάλλεται από τη χολή αποτελεσματικό σε νευρολογικές κυρίως εκδηλώσεις (σε τελευταίες κλινικές μελέτες αποτελεσματικότερο από την τριεντίνη )

39 Άλλοι παράγοντες… Βιταμίνη Ε (αντιοξειδωτική δράση)
Ν ακετυλοκυστείνη (αντιοξειδωτικό και χηλικος παράγοντας ) Αγωνιστές ντοπαμίνης (νέα δεδομένα από SPECT και PET εγκεφάλου που αναδεικνύουν προ – και μετασυναπτικό έλλειμμα ντοπαμίνης σε ορισμένους ασθενείς με νευρολογική σημειολογία) BAL ή διμερκαπρόλη (η πρώτη θεραπεία που εξακολουθεί και σήμερα να χορηγείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις)

40 Άλλα θεραπευτικά μέτρα
Πλασμαφαίρεση , Αφαιμαξομεταγγίσεις , Αιμοκάθαρση : σε κεραυνοβόλο εμφάνιση της νόσου και στα πλαίσια υποστήριξης ,εώς ότου βρεθεί συμβατό μόσχευμα Μεταμόσχευση ήπατος : ­σε ηπατική νόσο που δεν ανταποκρίνεται σε φαρμακευτική αγωγή ­σε κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια ,με αμφίβολα αποτελέσματα και αντικρουόμενες απόψεις ,ειδικά όταν συνυπάρχουν νευρολογικές εκδηλώσεις → ωστόσο έχει αναφερθεί βελτίωση των νευροψυχιατρικών εκδηλώσεων μετά μεταμόσχευση ήπατος

41 Επιπρόσθετα μέτρα Ειδική δίαιτα χαμηλή σε χαλκό ­αποφυγή οστρακόδερμων, σπλάχνων ζώων, μανιταριών, ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων, κακάο και σοκολάτας ­ η κατανάλωση αυτών των τροφών μετά τον πρώτο χρόνο θεραπείας επιτρέπεται ­ η δίαιτα από μόνη της δεν είναι επαρκές θεραπευτικό μέσο Αποφυγή χρήσης χάλκινων σκευών, τόσο στο μαγείρεμα, όσο και στις οικιακές εγκαταστάσεις πχ σωλήνες ύδρευσης Αποφυγή αλκοόλ και ηπατοτοξικών φαρμάκων

42 Πρόγνωση Πολύ καλή για τους περισσότερους ασθενείς ΕΚΤΟΣ : ­ τις περιπτώσεις προχωρημένης νόσου ­ της κεραυνοβόλου ηπατικής ανεπάρκειας με αιμόλυση Γι’ αυτό και το έγκαιρο screening είναι ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΟ

43 Screening για νόσο Wilson
Συγγενείς πρώτου βαθμού ασθενών με τεκμηριωμένη νόσο Ειδικοί πληθυσμοί : ­ εμφάνιση αυτοάνοσης ηπατίτιδας σε παιδική ηλικία ­ ενήλικες με άτυπη αυτοάνοση ηπατίτιδα ή αυτοάνοση ηπατίτιδα που δεν έχει καλή ανταπόκριση στην κορτιζόνη ­ εμφάνιση οξείας ηπατικής ανεπάρκειας με αιμολυτική αναιμία με Coombs (-)ve, τρανσαμινασαιμία και ALP/TBIL< ­ σε ♀ αναπαραγωγικής ηλικίας με ιστορικό ανεξήγητων επαναλαμβανόμενων αποβολών

44 Screening για τη νόσο Wilson