Η δουλεία στην Νεότερη εποχή και το Τριγωνικό Εμπόριο.

Παρουσίαση με θέμα: "Η δουλεία στην Νεότερη εποχή και το Τριγωνικό Εμπόριο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η δουλεία στην Νεότερη εποχή και το Τριγωνικό Εμπόριο

2 Slavery in the Modern Age and the Triangular Trade
L’Esclavage dans l’Ere Moderne et le Commerce Triangulaire

3 Το πιο γνωστό τριγωνικό σύστημα εμπορικών συναλλαγών είναι το διΑντλαντικό δουλεμπόριο, που λειτούργησε από τα τέλη του 16ου έως τις αρχές του 19ου αιώνα, μεταφέροντας σκλάβους, σοδειά διαφόρων ειδών, και βιομηχανικά προϊόντα μεταξύ της Δυτικής Αφρικής, της Καραϊβικής ή αμερικανικές αποικίες και τις ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις. Κάποτε οι αποικίες της βρετανικής Βόρειας Αμερικής, ειδικά της Νέας Αγγλίας, αντικαθιστούσαν την Ευρώπη. Η χρήση των Αφρικανών σκλάβων ήταν θεμελιώδης για την ανάπτυξη αποικιακών καλλιεργειών, οι οποίες εξάγονταν στην Ευρώπη. Ευρωπαϊκά προϊόντα, με τη σειρά τους, ανταλλάχθηκαν με Αφρικανούς σκλάβους, οι οποίοι στη συνέχεια δια θαλάσσης δυτικά από την Αφρική στην Αμερική, το λεγόμενο μεσαίο πέρασμα.-

4 ΔιΑτλαντικό Δουλεμπόριο

5 Ένα κλασικό παράδειγμα είναι το εμπόριο της ζάχαρης (του ζαχαροκάλαμου) συχνά σε υγρή μορφή, η μελάσας, από την Καραϊβική προς την Ευρώπη ή τη Νέα Αγγλία, όπου αποσταζόταν σε ρούμι. Τα κέρδη από την πώληση της ζάχαρης, χρησιμοποιούντο για την αγορά βιομηχανικών προϊόντων, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται στη Δυτική Αφρική, όπου ανταλλάσσονταν με σκλάβους. Τους σκλάβους στη συνέχεια τους έφερναν στην Καραϊβική για να πουληθούν στις φυτείες της ζάχαρης. Στη συνέχεια, τα κέρδη από την πώληση των δούλων, τα  χρησιμοποιούσαν για να αγοράσουν περισσότερη ζάχαρη, η οποία έπρεπε να αποσταλεί στην Ευρώπη, κλπ. Το ίδιο το ταξίδι έπαιρνε πέντε έως δώδεκα εβδομάδες.

6 Το πρώτο σκέλος του τριγώνου ήταν από κάποιο ευρωπαϊκό λιμάνι προς την Αφρική, προς την οποία τα πλοία μετέφεραν προμήθειες για πώληση ή ανταλλαγή, όπως χαλκό, υφάσματα, μπιχλιμπίδια, χάντρες, όπλα και πυρομαχικά. Όταν το πλοίο έφθανε, το φορτίο του πωλείτο ή ανταλλάσσονταν με σκλάβους. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, το πλοίο έκανε το ταξίδι του Μεσαίου Περάσματος, από την Αφρική προς τον Νέο Κόσμο. Πολλοί σκλάβοι έχασαν τη ζωή τους από αρρώστιες στα ασφυκτικά «παστωμένα»  αμπάρια των πλοίων. Μόλις το πλοίο έφθανε στο Νέο Κόσμο, οι επιζώντες σκλάβοι πωλούντο στην Καραϊβική ή τις αμερικανικές αποικίες. Τα πλοία ήταν τώρα έτοιμα να καθαριστούν επιμελώς, να στεγνώσουν, και να φορτωθούν με αγαθά για το ταξίδι της επιστροφής δηλ. το τρίτο σκέλος μέχρι το λιμάνι της «πατρίδας». Από τις Δυτικές Ινδίες τα κύρια φορτία εξαγωγών ήταν η ζάχαρη, το ρούμι, και η μελάσα, από τη Βιρτζίνια, ο  καπνός και η κάνναβη. Το πλοίο στη συνέχεια επέστρεφε στην Ευρώπη για να ολοκληρωθεί το τρίγωνο.

7 Δουλεμπόριο

8 Ωστόσο, λόγω των πολλών μειονεκτημάτων που αντιμετώπιζαν τα δουλεμπορικά πλοία σε σύγκριση με άλλα εμπορικά πλοία, συχνά επέστρεφαν στο λιμάνι της χώρας τους μεταφέροντας κάποια λίγα εμπορεύματα που ήταν άμεσα διαθέσιμα στην Αμερική και γεμίζοντας ένα μεγάλο μέρος ή το σύνολο της χωρητικότητάς τους με έρμα. Άλλα μειονεκτήματα περιλάμβαναν την χωρητικότητα των πλοίων για τη μεταφορά όσο το δυνατόν περισσότερων σκλάβων, που όμως δεν ήταν ιδανική για την μεταφορά του μέγιστου όγκου προϊόντων. Υπήρχαν επίσης καθυστερήσεις στη διάρκεια του πλου, καθιστώντας πρακτικά αδύνατο να προγραμματιστούν συναντήσεις στην Αμερική, πράγμα που σημαίνει ότι τα δουλεμπορικά πλοία συχνά έφτασε στην Αμερική εκτός εποχής σοδειάς. Αντ ‘αυτού, οι καλλιέργειες των φυτειών μεταφέρονταν κυρίως με ξεχωριστό στόλο, που έπλεε μόνο από την Ευρώπη προς την Αμερική και πίσω.

9 ΔιΑτλαντικό Δουλεμπόριο

10 Η Νέα Αγγλία Νέα Αγγλία επωφελήθηκε επίσης από το τριγωνικό εμπόριο, καθώς πολλοί έμποροι από τη Νέα Αγγλία, ιδιαίτερα στο κράτος του Rhode Island, αντικατέστησαν την Ευρώπη στο τρίγωνο. Η  Νέα Αγγλία έκανε επίσης ρούμι από ζάχαρη και μελάσα της Καραϊβικής, το οποία απέστελλαν στην Αφρική, καθώς και στην ενδοχώρα του Νέου Κόσμου. Τα δουλεμπορικά πλοία που έφευγαν από την Αφρική για την Αμερική, περιείχαν εκατοντάδες σκλάβων, σφικτά «συσκευασμένων» σε φρικτές συνθήκες, καθ’ οδόν προς το νέο τους «σπίτι». Μόλις το δουλεμπορικό έφτανε στην Αμερική, έπρεπε να ξεφορτώσει τους σκλάβους και να φορτώσει ένα ή περισσότερα προϊόντα: μελάσα, ρούμι, ζάχαρη, ή καπνό και στη συνέχεια να βάλει πλώρη για τη Μεγάλη Βρετανία, ώστε να ολοκληρωθεί το τρίγωνο. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι δεν έκαναν όλα τα δουλεμπορικά αυτή τη γιγαντιαία τριγωνική διαδρομή. Πολλά πλοία έκαναν Αμερική προς την Αφρική και αντίστροφα ή από την Αγγλία για να Αφρική και αντίστροφα.

11 Μερικά δουλεμπορικά πλοία που έρχονταν στην Αμερική έπλεαν κατ’ευθείαν στα λιμάνια κατά μήκος της ανατολικής ακτής, αν και μερικά σταματούσαν στην Καραϊβική ή τη Βραζιλία, όπου υπήρχαν μεγάλες φυτείες με σκλάβους. Ο αριθμός των Αφρικανών που στάλθηκαν ως σκλάβοι στην Αμερική συντηρητικά εκτιμάται σε 10 εκατομμύρια. Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τις χιλιάδες που έχασαν τη ζωή τους στο ταξίδι. Ορισμένες εκτιμήσεις έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το 15% ​​- 25% των Αφρικανοί πέθαναν στο ταξίδι. Το δουλεμπόριο έχει μια ιστορία εκατοντάδων ετών. Το 1807 κηρύχθηκε παράνομο στην Αμερική, όμως συνεχίστηκε για πολλά χρόνια ακόμη μετά από αυτό. Η ανακάλυψη της ανατολικής ακτής της Αφρικής και η κατάκτηση και αποικιοποίηση της Αμερικής από τους Ευρωπαίους στα τέλη του 15oυ αιώνα οδήγησε σε μια άνθιση του δουλεμπορίου και σε βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών από την Αφρική στην Αμερική για περίπου 3 αιώνες.

12 Nave Negriera

13 Κυρίως οι Πορτογάλοι αλλά και οι Ισπανοί κάλυπταν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό στον Νέο Κόσμο (Αμερική) με τη μεταφορά Αφρικανών. Το 15o αιώνα πωλητές δούλων από την κεντρική Αφρική σε αγορές της Μέσης Ανατολής και των Ινδιών ήταν οι Άραβες έμποροι. Οι ίδιοι αυτοί έμποροι διακινούσαν και Ευρωπαίους δούλους που είχαν αιχμαλωτιστεί από πειρατές σε επιδρομές στη νότια Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

14 ΔιΑτλαντικό Δουλεμπόριο

15 Στη Λατινική Αμερική υποδουλώθηκαν αρχικά από τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς οι ντόπιοι πληθυσμοί, οι Ινδιάνοι. Οι ιθαγενείς της Αμερικής (Ινδιάνοι) αποδεκατίστηκαν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, λόγω της εξαντλητικής εργασίας και των βασανιστηρίων, επειδή έπρεπε να εκχριστιανιστούν, αλλά και εξ αιτίας των ασθενειών που μεταφέρθηκαν από την Ευρώπη. Έπειτα από αυτό, άρχισε η βίαιη εισαγωγή Αφρικανών, των οποίων απόγονοι είναι οι σημερινοί μαύροι (Αφροαμερικανοί) κάτοικοι της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής.

16 Το Διατλαντικό Δουλεμπόριο

17 Κατά το 16o αιώνα αρχίζει να συμμετέχει στο δουλεμπόριο και η Βρετανία, η οποία με πολεμικές ενέργειες αμφισβητεί το «προνόμιο» της Πορτογαλίας να προμηθεύει την Αμερική με δούλους. Αρωγοί των Εγγλέζων σ’ αυτή την προσπάθεια ήρθαν οι Γάλλοι, οι Ολλανδοί, οι Δανοί και οι άποικοι της Βόρειας Αμερικής. Το 1713, η Βρετανία απέσπασε τελικά το αποκλειστικό δικαίωμα να προμηθεύει η εταιρία British South Sea Company την αμερικάνικη ήπειρο με σκλάβους.

18 Jamestown, Virginia, logo 1907

19 Οι πρώτοι Αφρικανοί σκλάβοι έφτασαν το 1619 στο Jamestown (Virginia) της Βόρειας Αμερικής. Η νομική θέση αυτών των ανθρώπων περιγραφόταν ως limited servitude (περιορισμένη δουλεία) και ήταν όμοια με αυτή λευκών και ιθαγενών (ερυθρόδερμων) δούλων. Στα έτη 1641 στο Massachusetts, το 1650 στο Connecticut και το 1661 στη Virginia αποφασίστηκαν οι πρώτοι νόμοι για τη δουλεία που αφορούσαν τη μεταχείριση δούλων που είχαν δραπετεύσει.

20 Στο δεύτερο μισό του 17oυ αιώνα αναπτύχθηκε στις νότιες επαρχίες της Βόρειας Αμερικής το σύστημα των μεγάλων αγροκτημάτων (φυτείες), το οποίο απαιτούσε τεράστιο αριθμό εργατικών χεριών. Έτσι άρχισε η μαζική εισαγωγή μαύρων δούλων από την Αφρική. Μερικές παράλιες πόλεις των σημερινών ΗΠΑ αναπτύχθηκαν αρχικά ως δουλεμπορικά κέντρα.

21 1619: Africans landed at Jamestown, Virginia.

22 Στις βόρειες επαρχίες των αγγλικών αποικιών απασχολούνταν οι μαύροι κυρίως στις οικιακές και αγροτικές εργασίες, στις νότιες επαρχίες όμως κυρίως στις φυτείες. Σταδιακά έγινε η παρουσία των (άμισθων) δούλων στις φυτείες οικονομικός παράγων, χωρίς τον οποίο η αγροτική παραγωγή δεν ήταν ανταγωνιστική. Έτσι, την εποχή του πολέμου της αμερικάνικης ανεξαρτησίας ( ) οι μαύροι είχαν μετατραπεί με ειδικούς σκληρούς νόμους σε «δούλους με πλήρη εξάρτηση» από τον κύριό τους, για τους οποίους αυτός είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου – μια επιστροφή στις συνθήκες της αρχαίας Ρώμης.

23 Βρετανικό δουλεμπορικό πλοίο «Σύμφωνα με τους Κανονισμούς»

24 Βρετανικό δουλεμπορικό πλοίο «Σύμφωνα με τους Κανονισμούς»

25 Στα τέλη του 18oυ αιώνα εκτελούσαν τα εγγλέζικα εμπορικά πλοία ταξίδια για την κάλυψη του λεγόμενου «τριγωνικού εμπορίου»: μετέφεραν από τα βρετανικά λιμάνια, κυρίως το Λίβερπουλ, μέταλλα, υφάσματα και όπλα στη βάση του Cape Coast στη σημερινή Γκάνα της Δυτικής Αφρικής.

26 Δουλεμπόριο & προέλευση των σκλάβων

27 Από εκεί παραλάμβαναν νεαρούς νέγρους, τους οποίους στοίβαζαν στα αμπάρια του πλοίου και τους παρέδιδαν, όσους επιζούσαν, σε δουλεμπόρους στα νησιά της Καραϊβικής.

28 Απεικόνιση του κλασσικού μοντέλου του Τριγωνικού εμπορίου

29 Απεικόνιση του τριγωνικού εμπορίου των σκλάβων, της ζάχαρης, του ρούμι, και με τη Νέα Αγγλία αντί της Ευρώπης στην τρίτη γωνία.

30 Επιστρέφοντας δε πάλι στα βρετανικά λιμάνια μετέφεραν ζάχαρη, καπνό κ
Επιστρέφοντας δε πάλι στα βρετανικά λιμάνια μετέφεραν ζάχαρη, καπνό κ.ά. Εκτιμάται ότι στα πλαίσια αυτού του τριγωνικού εμπορίου μεταφέρθηκαν περί τα 13 εκατομμύρια Αφρικανοί στην αμερικάνικη ήπειρο.

31 Βρετανικό δουλεμπορικό πλοίο «Σύμφωνα με τους Κανονισμούς»

32 Κάποια υποτυπώδη δικαιώματα των δούλων της Αμερικής που προέβλεπαν οι νόμοι στις ΗΠΑ, π.χ. ιατρική περίθαλψη στο γήρας, αν έφταναν ποτέ σε τέτοια ηλικία, δυνατότητα επιλογής δικηγόρου, αλλά και το δικαίωμα για χριστιανική κατήχηση, ήταν στην πραγματικότητα κενό γράμμα. Αυτό που διαφοροποιούσε τους μαύρους του 18ου αιώνα στον αμερικάνικο Νότο από τους αρχαίους δούλους ήταν το δικαίωμα να δημιουργούν οικογένεια και να διαθέτουν ιδιωτική περιουσία, πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη του κυρίου τους.

33 Η ζωή των μαύρων στον αμερικάνικο Νότο περιγράφεται, εκτός από χρονικογράφους της εποχής και από πολλούς λογοτέχνες (Harriet Beecher Stowe ( , που ήταν κατά της δουλείας): Η καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά ή η Ζωή με τους Ταπεινούς, 1852), οι οποίοι μετέφεραν σε όλο το μορφωμένο κόσμο (τότε περίπου η Ευρώπη), ιδίως κατά το 19ο αιώνα, τις πληροφορίες για τα συμβαίνοντα στην Αμερική.

34 Harriet Beecher Stowe, 1852 περ.

35 Uncle Tom΄s Cabin or Life Among the Lowly Η Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά ή Η Ζωή με τους Ταπεινούς

36 Οι περιγραφές αυτές αναφέρονται σε εγκλήματα χωρίς κυρώσεις από λευκούς κτηματίες αλλά και εργάτες, όπως ομαδικοί βιασμοί κοριτσιών και γυναικών, σφράγισμα δούλων με πυρακτωμένο σίδερο, μαζικές εκτελέσεις δραπετών κτλ. Μέχρι την έκρηξη του αμερικάνικου εμφύλιου πολέμου το 1861, αναφέρονται φρικιαστικά γεγονότα για τη μεταχείριση μαύρων δούλων στις φυτείες των νότιων πολιτειών της Αμερικής.

37 Charles Caroll, «The Negro Α beast»

38 Σε όλη τη διάρκεια του δουλεμπορίου, το οποίο απέφερε τεράστια κέρδη στις κοινωνίες των Ευρωπαίων εποίκων στην Αμερική, προσπάθησαν διάφοροι θεολόγοι να εξηγήσουν ότι η δουλεία είναι συμβατή με τη χριστιανική θρησκεία, π.χ. ότι «οι μαύροι άνθρωποι είναι διασταύρωση του Κάιν με θηλυκό πίθηκο», άρα ευτελές βιολογικό είδος. Αυτά από τον θεολόγο-ιεραπόστολο Thomas Thompson (σε μονογραφία του στα τέλη του 18ου αιώνα), από τον καθηγητή Charles Caroll («The Negro a beast», 1900) κ.ά.

39 William Wilberforce (1759–1833) http://en. wikipedia

40 Ο William Wilberforce (24 Αυγούστου Ιουλ 1833) ήταν ένας Άγγλος πολιτικός, φιλάνθρωπος και ηγέτης του κινήματος για την κατάργηση του δουλεμπορίου. Γεννήθηκε στο Kingston upon Hull, στο Yorkshire. Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα το 1780 και έγινε τελικά ανεξάρτητο μέλος του Κοινοβουλίου του Γιόρκσαϊρ ( ). Το 1785, προσηλυτίστηκε και έγινε ευαγγελιστής Χριστιανός, κάτι που οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του και στο δια βίου ενδιαφέρον του για μεταρρυθμίσεις. Το 1787, ήρθε σε επαφή με τον Thomas Clarkson και μια ομάδα αντι-δουλεμπορικών ακτιβιστών, συμπεριλαμβανομένων και των Granville Sharp, Hannah More και Charles Middleton. Έπεισαν Wilberforce να πάρει επάνω του το ζήτημα της κατάργησης της δουλείας, και σύντομα έγινε ένας από τους κορυφαίους Άγγλους «αντιδουλεμποριστές». Υπήρξε επικεφαλής της κοινοβουλευτικής εκστρατείας ενάντια στο βρετανικό δουλεμπόριο για είκοσι έξι χρόνια μέχρι την ψήφιση του νόμου για την κατάργηση του εμπορίου σκλάβων το 1807.

41 Billie Holiday, Παράξενα Φρούτα (στίχοι)
Τα δέντρα του Νότου έχουν παράξενα φρούτα, Αίμα στα φύλλα και αίμα στη ρίζα, Μαύρα κορμιά αιωρούνται στην αύρα του νοτιά, Παράξενα φρούτα κρέμονται από τις λεύκες. Βουκολική σκηνή του γενναίου νότου, Μάτια πεταγμένα από τις κόγχες τους, στριμμένα στόματα, Άρωμα από μανόλιες, γλυκό και φρέσκο, Και τότε ξαφνικά μυρωδιά καμμένης σάρκας. Εδώ είναι τα φρούτα για να κόψουν τα κοράκια, Να τα μαζέψει η βροχή, να τα ρουφήξει ο άνεμος, Να τα σαπίσει ο ήλιος, να τα ρίξουν τα δέντρα, Εδώ είναι μια παράξενη και πικρή σοδειά.