Το όργανο της ακοής και της ισορροπίας

Παρουσίαση με θέμα: "Το όργανο της ακοής και της ισορροπίας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Το όργανο της ακοής και της ισορροπίας
Μέσο Έσω ους Έξω ους

2 Το έσω ους Οστέινος λαβύρινθος Υμενώδης λαβύρινθος

3

4 Ο οστέїνος λαβύρινθος Μήκος 2 εκ. και αποτελείται από 3 κοίλα τμήματα που επικοινωνούν μεταξύ τους και καλύπτονται από λεπτό περιόστεο Στη μέση βρίσκεται η αίθουσα Μπροστά και έσω ο κοχλίας Πίσω και έξω οι 3 ημικύκλιοι σωλήνες

5 Η αίθουσα Είναι η κεντρική μοίρα του οστέινου λαβυρίνθου
Βρίσκεται μεταξύ του κοίλου του τυμπάνου και του πυθμένα του έσω ακουστικού πόρου Έχει μπροστά της τον κοχλία και πίσω και επάνω, τους 3 ημικύκλιους σωλήνες Είναι ωοειδής κοιλότητα, συμπιεσμένη από τα πλάγια Οβελιαία διαμ.: 6 χιλ., η κάθετη : 4,5 χιλ, και η εγκάρσια : 3χιλ

6 Aίθουσα 6 τοιχώματα Το πρόσθιο: αιθουσαίο στόμιο του κοχλία
Το οπίσθιο: στόμιο του οπίσθιου σκέλους του έξω ημικύκλιου σωλήνα Το άνω: μπροστά, το ληκυθαίο στόμιο του πρόσθιου ημικύκλιου σωλήνα, πίσω, την εκβολή του κοινού σκέλους του άνω και του οπίσθιου ημικυκλ. σωλήνα Το κάτω: ληκυθαίο στόμιο του οπίσθιου Το έξω: άνω τμήμα, την ωοειδή θυρίδα, προς τα κάτω, την στρογγυλή θυρίδα. Επάνω και εμπρός από την ωοειδή θυρίδα, εκβάλλει το ληκυθαίο σκέλος του έξω ημικύκλιου σωλήνα Το έσω: το ελλειπτικό εντύπωμα και το σφαιρικό εντύπωμα. Ανάμεσα τους η αιθουσαία ακρολοφία. Επίσης 3 ομάδες μικρών τρημάτων, τις ηθμοειδείς κηλίδες (άνω, μέσες, κάτω) για τη δίοδο δεσμίδων του αιθουσαίου νεύρου.

7 Οι οστέїνοι ημικύκλιοι σωλήνες
Είναι τρείς : άνω ή οβελιαίος ή πρόσθιος. Κάθετος προς τον επιμήκη άξονα του λιθοειδούς οστού Οπίσθιος ή μετωπιαίος. παράλληλος προς την οπίσθια άνω επιφ.του λιθοειδούς Έξω ή οριζόντιος που φέρεται οριζόντια 2/3 περιφ. Κύκλου. Με δύο άκρα ή σκέλη Το ληκυθαίο σκέλος και το απλό άκρο ή σκέλος. Τα απλά σκέλη του πρόσθιου και οπίσθιου ημικυκλ.σωλήνα, ενώνονται σε κοινό σκέλος και εκβάλλουν μαζί στην αίθουσα. Γι’αυτό εμφανίζει 5 στόμια, αντί 6.

8 Οι οστέϊνοι ημικύκλιοι σωλήνες

9 Ο οστέїνος κοχλίας Αποτελεί το πρόσθιο τμήμα του οστέινου λαβυρίνθου. Μοιάζει με το κέλυφος του κοινού κοχλία. Διαστάσεις: ύψος 5χιλ.περίπου, διάμετρος βάσης 9χιλ. Βρίσκεται οριζόντια και στρέφει τη βάση του πίσω και έσω, προς τον πυθμένα του έσω ακουστικού πόρου Κυλινδρικός οστέινος σωλήνας με διπλό αυλό Αρχίζει από το πρόσθιο τοίχωμα της αίθουσας και ελίσσεται γύρω από ένα κεντρικό άξονα. Όπως το σαλιγκάρι.

10 Ο οστέινος κοχλίας Αποτελείται από 1) την άτρακτο 2) τις έλικές του
3) το οστέινο ελικοειδές πέταλο Η άτρακτος είναι κωνοειδές μόρφωμα από σπογγώδη οστέινη ουσία. Γύρω της ελίσσονται οι έλικες του κοχλία. Η βάση της ατράκτου (υπόκοιλη) στρέφεται προς τον πυθμένα του έσω ακουστικού πόρου. Η κορυφή εκτείνεται μέχρι την 2η έλικα του κοχλία. Συνέχειά της είναι το πέταλο της ατράκτου. Το μήκος της ανέρχεται σε 3 χιλ. Η διάμετρος μικραίνει βαθμιαία προς την κορυφή.

11 Η άτρακτος Στην έσω επιφάνεια της υπόκοιλης βάσης της ατράκτου παρατηρείται διπλή σειρά από τρήματα που φέρονται ελικοειδώς. Το σύνολο των τρημάτων αυτών αποτελούν την ελικοειδή τρηματώδη ταινία Τα τρήματα αυτά οδηγούν στα επιμήκη σωληνάρια που διατρέχουν την άτρακτο Εκβάλλουν στον ελικοειδή πόρο Κεντρικό σωληνάριο ή επιμήκης πόρος του κοχλία.

12 Οι έλικες του κοχλία Είναι 3, η βασική ή πρώτη, η μέση ή δεύτερη και η κορυφαία ή τρίτη. Η βασική αποτελεί το υπόθεμα του ακρωτηρίου Η κορυφαία δεν σχηματίζει πλήρη έλικα. Αποτελεί τα ¾ της έλικας.

13 Το οστέїνο ελικοειδές πέταλο
Εκφύεται από τα πλάγια του τοιχώματος της ατράκτου Εκτείνεται περίπου μέχρι του μέσου του αυλού των ελίκων. Συμπληρώνεται μέχρι το έξω τοίχωμα των ελίκων με το υμενώδες ελικοειδές πέταλο Επάνω, κλίμακα της αίθουσας, κάτω, κλίμακα του τυμπάνου. Άγκιστρο ελικοειδούς πετάλου Ελικότρημα

14 Το οστέϊνο ελικοειδές πέταλο
Επάνω βρίσκεται η κλίμακα της αίθουσας Κάτω βρίσκεται η κλίμακα του τυμπάνου. Μέσα στο προσφυτικό χείλος του ελικοειδούς πετάλου βρίσκεται ο ελικοειδής πόρος που περιέχει το ελικοειδές γάγγλιο.

15 Ελικοειδής πόρος Στο έσω τοίχωμα του πόρου βρίσκονται τρήματα που οδηγούν μέσα στα επιμήκη σωληνάρια. Τα επιμήκη σωληνάρια εκβάλλουν στα τρήματα της ελικοειδούς τρηματώδους ταινίας. Τα επιμήκη σωληνάρια περιέχουν τις κεντρικές αποφυάδες των διπόλων κυττάρων του ελικοειδούς γαγγλίου

16 Οι υδραγωγοί του λαβυρίνθου
Δύο λεπτά οστέινα σωληνάρια με τα οποία ο οστέινος λαβύρινθος επικοινωνεί με την εξωτερική επιφάνεια του λιθοειδούς. Ο υδραγωγός της αίθουσας : αρχίζει πίσω από το ελλειπτικό εντύπωμα και καταλήγει στην οπίσθια επιφάνεια του λιθοειδούς, κάτω από την σκληρή μήνιγγα. Περιέχει τον ενδολεμφικό πόρο και μικρό φλεβίδιο Ο υδραγωγός του κοχλία: αρχίζει από το κάτω τοίχωμα της αρχής της κλίμακας του τυμπάνου, μπροστά από τη στρογγυλή θυρίδα, καταλήγει στην οπίσθια κάτω επιφάνεια του λιθοειδούς. Περιέχει τη φλέβα του κοχλιακού σωληναρίου Υδραγωγός της αίθουσας Υδραγωγός του κοχλία

17 Ο υμενώδης λαβύρινθος Περικλείεται από τον οστέινο. Ο υμενώδης έχει έκκεντρη θέση μέσα σ’αυτόν. Ανάμεσα τους παρεμβάλλεται ο περιλεμφικός χώρος. Εμφανίζει, όπως και ο οστέινος, 3 μοίρες (αιθουσαία, ημικύκλια, κοχλιακή )που επικοινωνούν και περιέχουν την έσω λέμφο

18 Η αιθουσαία μοίρα (σφαιρικό κυστίδιο)
Η αιθουσαία μοίρα (σφαιρικό κυστίδιο) Αποτελείται από δύο κυστίδια, το σφαιρικό και το ελλειπτικό. Το σφαιρικό επικάθεται στο ομώνυμο εντύπωμα. Είναι μικρότερο από το ελλειπτικό (διαμ.περίπου 2χιλ) Στην εσωτερική επιφάνεια του έσω τοιχώματος του, υπάρχει πάχυνση του επιθηλίου, η ακουστική κηλίδα του σακκιδίου. Από αυτήν αρχίζει δεσμίδα του αιθουσαίου ν. Στην άνω μοίρα του σφαιρικού κυστιδίου εκβάλλει το παχύτερο σκέλος του ενδολεμφικού πόρου. Έτσι συνδέεται έμμεσα με το ελλειπτικό Ελλειπτικό κυστίδιο Σφαιρικό κυστίδιο Σφαιρικό κυστίδιο

19 Αιθουσαία μοίρα (ελλειπτικό κυστίδιο)
Μεγαλύτερο από το σφαιρικό (διαμ.3-4χιλ) Στην εσωτερική επιφάνεια, στο πρόσθιο άκρο του, διακρίνεται ωοειδής πάχυνση του επιθηλίου. Η ακουστική κηλίδα του ελλειπτικού κυστιδίου. Το ελλειπτικό κυστίδιο, στην οπίσθια μοίρα του, δέχεται τις εκβολές των υμενωδών ημικυκλίων σωλήνων Ελλειπτικό κυστίδιο

20 Αιθουσαία μοίρα (ενδολεμφικός πόρος)
Αιθουσαία μοίρα (ενδολεμφικός πόρος) Συνδέει το σφαιρικό με το ελλειπτικό κυστίδιο Αρχίζει με δύο σκέλη. Ένα λεπτό, που ξεκινά από το ομώνυμο κυστίδιο και ονομάζεται ελλειπτικός πόρος. Και ένα παχύτερο που ονομάζεται σφαιρικός πόρος και ξεκινά από το ομώνυμο κυστίδιο. Τα σκέλη ενώνονται σε κοινό στέλεχος που πορεύεται μέσα στον υδραγωγό της αίθουσας και καταλήγει στην οπίσθια – άνω επιφ. του λιθοειδούς με τυφλό και ανευρυσμένο άκρο τον ενδολεμφικό θύλακο. Ενδολεμφικός πόρος

21 Η ημικύκλια μοίρα Υμενώδεις ημικύκλιους σωλήνες
Μορφολογικά παρουσιάζουν τα ίδια χαρακτηριστικά, όπως και οι οστέινοι. Διευρυσμένο άκρο (υμενώδης λήκυθος) Οι υμενώδεις λήκυθοι εμφανίζουν στην έσω επιφάνεια, αντίστοιχα προς το κυρτό χείλος, μία πάχυνση του επιθηλίου, την ακουστική ακρολοφία . Από αυτήν αρχίζει ένας λυκηθαίος κλάδος του αιθουσαίου νεύρου.

22 Η κοχλιακή μοίρα Υμενώδης κοχλίας ή κοχλιακός πόρος
Πορεύεται ελικοειδώς μέσα στον οστέινο και επικοινωνεί με το σφαιρικό κυστίδιο με τον συνδετικό ή συνενωτικό πόρο Τα δύο άκρα του υμενώδη κοχλία απολήγουν τυφλά Το άνω τυφλό άκρο ονομάζεται κορυφαίο τυφλό Το κάτω τυφλό άκρο είναι ευρύτερο και ονομάζεται αιθουσαίο τυφλό Ο κοχλιακός πόρος έχει μήκος 35 χιλ.

23 Η κοχλιακή μοίρα (συνέχεια)
Σε εγκάρσια διατομή έχει σχήμα τριγωνικό με τρία τοιχώματα Το άνω ή αιθουσαίο που ονομάζεται και υμένας του Reissner Το έξω Το κάτω ή τυμπανικό που είναι και το σπουδαιότερο γιατί επάνω του βρίσκεται το όργανο του Corti

24 Το περιόστεο και οι λεμφώδεις χώροι του λαβυρίνθου
Τα τοιχώματα του οστέινου λαβύρινθου καλύπτονται από περιόστεο που η ελεύθερη επιφάνειά του καλύπτεται από λεπτή στιβάδα ενδοθηλιακών κυττάρων Αντίστοιχα προς τον κοχλία εμφανίζει δύο σημαντικές παχύνσεις την ελικοειδή στεφάνη και τον ελικοειδή σύνδεσμο

25 Η ελικοειδής στεφάνη Η ελικοειδής στεφάνη: πάχυνση του περιοστέου της άνω επιφ. του οστέινου ελικοειδούς πετάλου. Σε εγκάρσια διατομή έχει σχήμα τριγωνικό. Η κορυφή στρέφεται προς την άτρακτο του κοχλία και η βάση προς τα έξω. Η βάση είναι αυλακοειδής και ονομάζεται έσω ελικοειδής αύλακα. Η ελικοειδής αύλακα εμφανίζει 2 χείλη, το άνω ή αιθουσαίο, για την πρόσφυση του καλυπτήριου υμένα του οργάνου του Corti, και το κάτω ή τυμπανικό που επεκτείνεται περισσότερο του άνω και συνέχεται με το υμενώδες ελικοειδές πέταλο. Το χείλος αυτό εμφανίζει πολλά μικρά τρήματα (διάτρητη ζώνη). Μέσα από αυτά αναδύονται οι περιφ. αποφυάδες των κυττάρων του ελικοειδούς γαγγλίου. Αιθουσαίο χείλος ελικοειδούς στεφάνης

26 Ο ελικοειδής σύνδεσμος
Αποτελεί επίσης πάχυνση του περιοστέου που βρίσκεται στο έξω τοίχωμα του κοχλιακού πόρου και σε εγκάρσια διατομή εμφανίζει μηνοειδές σχήμα Η κάτω μοίρα της έσω επιφάνειας του είναι παχύτερη, ονομάζεται ελικοειδές έπαρμα και χωρίζεται από το υμενώδες ελικοειδές πέταλο με την έξω ελικοειδή αύλακα. Ανάμεσα στην ελικοειδή στεφάνη και το άνω άκρο του ελικοειδούς συνδ., εκτείνεται ο αιθουσαίος υμένας (του Reissner).

27 Οι λεμφώδεις χώροι Είναι δύο, ο έξω και ο έσω λεμφικός χώρος που περιέχουν αντίστοιχα, την έξω και την έσω λέμφο Ο έξω λεμφικός ή περιλεμφικός χώρος, βρίσκεται μεταξύ των δύο λαβυρίνθων Αρχίζει από την αίθουσα με διευρυμένη πρώτη μοίρα (αιθουσαία δεξαμενή) Η δεξαμενή αυτή,προς τα πίσω επικοινωνεί με τον περιλεμφικό χώρο των ημικύκλιων σωλήνων, ενώ μπροστά με την κλίμακα της αίθουσας του κοχλία. Μέσω δε του ελικοτρήματος με την κλίμακα του τυμπάνου. Η τελευταία θα καταλήξει στην στρογγύλη θυρίδα. Αιθουσαία δεξαμενή

28 Υφή του υμενώδους λαβυρίνθου
Τα κυστίδια και οι ημικύκλιοι σωλήνες έχουν πολύ λεπτό και διαφανές τοίχωμα από αγγειοφόρο συνδετικό υπόστρωμα. Η έξω επιφάνεια που βλέπει στον περιλεμφικό χώρο επαλείφεται από ενδοθήλιο. Η έσω, καλύπτεται από εξωδερμικό επιθήλιο. Περίπου τη ίδια υφή έχει και ο ενδολεμφικός πόρος Αντίστοιχα προς τις ακουστικές κηλίδες και ακρολοφίες, παρατηρούνται μεταβολές της υφής

29 Υφή του υμενώδους λαβυρίνθου
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αλλαγή του επιθηλίου που σκεπάζεται από καλυπτήριο υμένα με πηκτοειδή σύσταση Ο υμένας αυτός, στις κηλίδες λέγεται ωτολιθοφόρος υμένας, ενώ στις ακρολοφίες , τελικό κυπέλιο

30 Το επιθήλιο των ακουστικών κηλίδων και ακρολοφιών
Το επιθήλιο των ακουστικών κηλίδων είναι μονόστιβο κυλινδρικό, περίπου 10 φορές παχύτερο από το υπόλοιπο επιθήλιο (30 – 40 μm) Εμφανίζει τα στηρικτικά (ερειστικά) και τα τριχωτά κύτταρα. Τα στηρικτικά καταλαμβάνουν όλο το πάχος του επιθηλίου. Φέρουν λεπτό μαστίγιο στην ελεύθερη επιφάνεια τους. Τα τριχωτά καταλαμβάνουν το επιφανειακό ημιμόριο του πάχους του επιθηλίου, ανάμεσα στα στηρικτικά κύτταρα. Διακρίνονται σε δύο τύπους τον τύπο Ι (απιοειδές σχήμα), τον τύπο ΙΙ (κυλινδρικό σχ.)

31 Ο καλυπτήριος υμένας Το επιθήλιο των ακουστικών κηλίδων και ακρολοφιών καλύπτεται από υμένα πηκτοειδούς σύστασης. Ο ωτολιθοφόρος υμένας (ακουστικές κηλίδες). Το τελικό κυπέλιο (ακουστικές ακρολοφίες) Ο ωτολιθοφόρος υμένας χωρίζεται από το επιθήλιο των ακουστικών κηλίδων με λεπτή σχισμή που περιέχει έσω λέμφο Οι ωτόλιθοι: πρισματικά σωμάτια σε 3-6 σειρές, αποτελούμενα από πρωτεїνικό υπόστρωμα και συγκρίματα αλάτων ανθρακικού ασβεστίου.

32 Ο ωτολιθοφόρος υμένας Όταν η κεφαλή βρίσκεται σε κανονική θέση, η ωτοκονία, λόγω της βαρύτητας, πιέζει ή έλκει τις ακουστικές τρίχες των κηλίδων του ελλειπτικού και σφαιρικού κυστιδίου. Έτσι δημιουργείται το αίσθημα της κανονικής θέσης της κεφαλής. Όταν η κεφαλή αλλάξει θέση, μεταβάλλεται η πίεση ή η έλξη στις ακουστικές τρίχες. Έτσι γίνεται αντιληπτή η αλλαγή θέσης και προκαλούνται αντανακλαστικές κινήσεις για την επαναφορά της κεφαλής στην αρχική θέση.

33 Το τελικό κυπέλιο Μόρφωμα πηκτοειδούς σύστασης με επιμήκη γράμμωση που μοιάζει με κώδωνα που επικάθεται στις ακουστικές ακρολοφίες Κατά τις περιστροφικές κινήσεις της κεφαλής το τελικό κυπέλιο κάμπτεται και ερεθίζει τις ακουστικές τρίχες με αποτέλεσμα την αντίληψη της περιστροφής. Ταυτόχρονα προκαλούνται αντανακλαστικές κινήσεις των οφθαλμών και αντίρροπες κινήσεις που τείνουν να επαναφέρουν την ισορροπία της κεφαλής.

34 Ο κοχλιακός πόρος Εμφανίζει τρία τοιχώματα, άνω, έξω, κάτω. Το τελευταίο υποβαστάζει το όργανο του Corti. Το άνω ή αιθουσαίο τοίχωμα (Reissner). Συνδετικογενής υμένας που ονομάζεται αιθουσαίος υμένας. Το έξω τοίχωμα έχει υπόθεμα τον ελικοειδή σύνδεσμο (δύο μοίρες), την άνω ή αγγειώδη ταινία και την κάτω ή ελικοειδές έπαρμα Το κάτω ή τυμπανικό τοίχωμα (δύο μοίρες) την έσω (οστέινο ελικοειδές πέταλο) και την έξω (υμενώδες ελικοειδές πέταλο). Σ’αυτό επικάθεται το όργανο του Corti.

35 To όργανο του Corti ή ελικοειδές όργανο
Το υποδεκτικό όργανο της ακοής 1. Τα στηρικτικά κύτταρα: Είναι επιθηλιακά και παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία Διακρίνονται στα στυλοειδή, φαλαγγοειδή (έσω,έξω), αφοριστικά, κύττ. του Hensen και Claudius 2. Τα ακουστικά ή τριχωτά κύτταρα: Είναι νευροεπιθηλιακά, βρίσκονται μεταξύ των στηρικτικών και διακρίνονται σε έσω και έξω. 3. ο δικτυωτός υμένας: είναι η επιφανειακή στιβάδα του οργάνου. Σχηματίζεται από την ελεύθερη επιφάνεια όλων των στηρικτικών κυτ. 4. ο καλυπτήριος υμένας: θεμέλια πηκτωματώδης ουσία με δίκτυο ινιδίων.

36 Τα αγγεία και τα νεύρα του έσω ωτός
έσω ακουστική αρτηρία: κλάδος της πρόσθιας κάτω παρεγκεφαλιδικής. Δίδει κλωνία για τον οστέινο λαβύρινθο και μεταπίπτει στην λαβυρινθική αρτ. που διαιρείται στην αιθουσαία και στην κοινή κοχλιακή αρτηρία που αποσχίζεται στην αιθουσοκοχλιακή και την ιδίως κοχλιακή αρτηρία ελικοειδείς Όργανο Corti + κάτω τοίχωμα κοχλιακού πόρου από έσω λέμφο έσω ακουστικές φλέβες φλέβα του υδραγωγού της αίθουσας φλέβα του υδραγωγού του κοχλία Το λεμφοφόρο Σ.: συγκροτείται από τον περιλεμφικό και τον έσω λεμφικό χώρο Τα νεύρα του λαβυρίνθου: αιθουσαίο και κοχλιακό νεύρο

37 Έπαρμα 1ου ημικύκλιου αναβολέας Προσωπικό νεύρο Ακουστική σάλπιγγα Μυς του αναβολέα Ακρωτήριο Στρογγύλη θυρίδα

38 Ημικύκλιοι σωλήνες Αίθουσα Κοχλίας

39 Οστέινος λαβύρινθος Αιθουσαία κλίμακα Τυμπανική κλίμακα

40 Υμενώδης λαβύρινθος

41 Αιθουσαία κλίμακα Κοχλιακός πόρος Τυμπανική κλίμακα