ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ευρωπαϊκός σχεδιασμός: Εσωτερική Αγορά, Κόστος των συναλλαγών, Οικονομική πολιτική, Πλεονεκτήματα και κίνδυνοι, Κρίσεις, Ανάγκη για μεταρρυθμίσεις Ουσιαστικοί κανόνες της ΟΝΕ ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

2 Οικονομική και Νομισματική Ένωση 1
Προοίμιο ΣΕΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ να επιτύχουν την ενίσχυση και τη σύγκλιση των οικονομιών τους και την ίδρυση οικονομικής και νομισματικής ένωσης, η οποία θα συμπεριλαμβάνει, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Συνθήκης και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα ενιαίο και σταθερό νόμισμα. Άρθρο 3 ΣΕΕ 4. Η Ένωση εγκαθιδρύει οικονομική και νομισματική ένωση, της οποίας το νόμισμα είναι το ευρώ. Άρθρο 119 ΣΛΕΕ 1. Για τους σκοπούς του άρθρου 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η δράση των κρατών μελών και της Ένωσης περιλαμβάνει, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπουν οι Συνθήκες, τη θέσπιση μιας οικονομικής πολιτικής, που βασίζεται στο στενό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, στην εσωτερική αγορά, καθώς και στον καθορισμό κοινών στόχων, και ασκείται σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό. Για διάβασμα Άρθρα 120 – 126 ΣΛΕΕ Η Ένωση; Οικονομική και Νομισματική Ένωση ; In addition, there are a number of Protocols attached to the Treaties, including: Protocol 4: On the Statute of the European System of Central Banks and of the European Central Bank; Protocol 12: On the excessive deficit procedure; Protocol 13: On the convergence criteria; Protocol 14: On the Euro Group (established by the December 1997 European Council as an informal grouping of Finance Ministers from eurozone Member States (see Presidency Conclusions), the Eurogroup allows participants, which also include the Commission and the ECB, ‘to discuss issues connected with their shared specific responsibilities for the single currency’); Protocols 15 and 16 concern the positions of the United Kingdom and Denmark respectively on EMU. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

3 Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μέλη της ΕΕ
ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

4 Μέλη της ΕΥΡΩ-ΖΩΝΗΣ ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

5 Οικονομική και Νομισματική Ένωση ;
Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην Οικονομική Ένωση και την Νομισματική Ένωση; ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

6 Ενιαίο Νόμισμα – Εναρμονισμένες Οικονομίες
Άρθρο 119 TFEU 1.  Για τους σκοπούς του άρθρου 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η δράση των κρατών μελών και της Ένωσης περιλαμβάνει, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπουν οι Συνθήκες, τη θέσπιση μιας οικονομικής πολιτικής, που βασίζεται στο στενό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, στην εσωτερική αγορά, καθώς και στον καθορισμό κοινών στόχων, και ασκείται σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό. 2. Παράλληλα, και σύμφωνα με τους όρους, και τις διαδικασίες που προβλέπουν οι Συνθήκες, η δράση αυτή περιλαμβάνει ένα ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, και τον καθορισμό και την άσκηση ενιαίας νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής, πρωταρχικός στόχος των οποίων είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, και, υπό την επιφύλαξη του στόχου αυτού, η υποστήριξη των γενικών οικονομικών πολιτικών στην Ένωση, σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

7 Οικονομική και Νομισματική Ένωση
Άρθρο 119 ΣΛΕΕ 3. Οι δράσεις αυτές των κρατών μελών και της Ένωσης συνεπάγονται την τήρηση των ακόλουθων κατευθυντήριων αρχών: σταθερές τιμές, υγιή δημόσια οικονομικά, υγιείς νομισματικές συνθήκες και σταθερό ισοζύγιο πληρωμών. Για διάβασμα Άρθρα 127 – 133 ΣΛΕΕ ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

8 Εσωτερική Αγορά-Στόχοι
Άρθρο 3 ΣΕΕ 3. Η Ένωση εγκαθιδρύει εσωτερική αγορά. Εργάζεται για την αειφόρο ανάπτυξη της Ευρώπης με γνώμονα την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών, την κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας, με στόχο την πλήρη απασχόληση και την κοινωνική πρόοδο, και το υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Προάγει την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο. Η Ένωση καταπολεμά τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις και προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Η Ένωση προάγει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών. Η Ένωση σέβεται τον πλούτο της πολιτιστικής και γλωσσικής της πολυμορφίας και μεριμνά για την προστασία και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19 Ελευθερίες Παγιωμένος Ανταγωνισμός

9 Μείωση του κόστους συναλλαγών
Κόστος των Οικονομικών Συναλλαγών Αναζήτηση και Πληροφόρηση για το αντικείμενο της συναλλαγής Διαπραγματευτικό κόστος Κόστος εποπτείας και επιβολής (συχνά μέσω νομικής οδού) Κόστος νομισματικής συναλλαγής; Πιθανότητα μείωσης του εν λόγω κόστους σε μία Νομισματική Ένωση; ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

10 Πλαίσιο της Οικονομικής Πολιτικής
Άρθρο 120 ΣΛΕΕ Τα κράτη μέλη ασκούν την οικονομική τους πολιτική με σκοπό να συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και στα πλαίσια των γενικών προσανατολισμών που αναφέρονται στο άρθρο 121 παράγραφος 2. Τα κράτη μέλη και η Ένωση δρουν σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό, που ευνοεί την αποτελεσματική κατανομή των πόρων, και σύμφωνα με τις αρχές του άρθρου 119. See art.134: the economic and social council ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19 5

11 Συντονισμός της Οικονομικής Πολιτικής – Γενικοί Προσανατολισμοί και Συστάσεις
Άρθρο 121 ΣΛΕΕ 1. Τα κράτη μέλη θεωρούν τις οικονομικές τους πολιτικές θέμα κοινού ενδιαφέροντος και τις συντονίζουν στα πλαίσια του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 120. 2.   Το Συμβούλιο, μετά από σύσταση της Επιτροπής, συντάσσει σχέδιο των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης και απευθύνει έκθεση με τα πορίσματά του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας με βάση την έκθεση αυτή του Συμβουλίου, συζητά τα συμπεράσματα για τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Ένωσης. Με βάση τα συμπεράσματα αυτά, το Συμβούλιο, διατυπώνει σύσταση όπου εκτίθενται αυτοί οι γενικοί προσανατολισμοί. Το Συμβούλιο γνωστοποιεί τη σύστασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

12 Συντονισμός της Οικονομικής Πολιτικής - Παρακολούθηση
Article 121 3. Προκειμένου να εξασφαλισθεί στενότερος συντονισμός των οικονομικών πολιτικών και συνεχής σύγκλιση των οικονομικών επιδόσεων των κρατών μελών, το Συμβούλιο, βάσει εκθέσεων που υποβάλλει η Επιτροπή, παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις σε κάθε κράτος μέλος και στην Ένωση, καθώς και τη συνέπεια των οικονομικών πολιτικών με τους γενικούς προσανατολισμούς που αναφέρονται στην παράγραφο 2, και προβαίνει τακτικά σε συνολική αξιολόγηση. Για τους σκοπούς αυτής της πολυμερούς εποπτείας, τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για τα σημαντικά μέτρα που λαμβάνουν στον τομέα της οικονομικής τους πολιτικής και της διαβιβάζουν όποιες άλλες πληροφορίες κρίνουν αναγκαίες. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

13 Συντονισμός της Οικονομικής Πολιτικής – προειδοποίηση και σύσταση
Άρθρο 121 ΣΛΕΕ 4. Όταν διαπιστώνεται, στο πλαίσιο της διαδικασίας της παραγράφου 3, ότι η οικονομική πολιτική ενός κράτους μέλους αντιβαίνει προς τους γενικούς προσανατολισμούς της παραγράφου 2 ή ότι ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την καλή λειτουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, η Επιτροπή ΜΠΟΡΕΙ να απευθύνει προειδοποίηση στο εν λόγω κράτος μέλος. Το Συμβούλιο, μετά από σύσταση της Επιτροπής, ΜΠΟΡΕΙ να απευθύνει τις αναγκαίες συστάσεις προς το εν λόγω κράτος μέλος. Το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να αποφασίσει να ανακοινώσει δημόσια τις συστάσεις του. Στο πλαίσιο της παρούσας παραγράφου, το Συμβούλιο αποφασίζει χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ψήφος του μέλους του Συμβουλίου που εκπροσωπεί το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Η ειδική πλειοψηφία των λοιπών μελών του Συμβουλίου ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 238, παράγραφος 3, σημείο α). ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

14 Ενισχύσεις σε δύσκολες περιστάσεις
ΑΡΘΡΟ 122 ΣΛΕΕ 1. Με την επιφύλαξη άλλων διαδικασιών που προβλέπονται στις Συνθήκες, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να θεσπίζει, σε πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών, τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάστασης, ιδίως εάν ανακύψουν σοβαρές δυσκολίες στον εφοδιασμό με ορισμένα προϊόντα, ιδίως στον τομέα της ενέργειας. 2.   Όταν ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει δυσκολίες ή διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες, οφειλόμενες σε φυσικές καταστροφές ή έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό του, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να αποφασίσει να του χορηγήσει, υπό ορισμένους όρους, χρηματοδοτική ενίσχυση της Ένωσης. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη ληφθείσα απόφαση. Konnte man auf Abs. 2 die Hilfen nach dem Memorandum mit Griechenland stützen? ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

15 Καμία πίστωση από τις Κεντρικές Τράπεζες
Άρθρο 123 ΣΛΕΕ 1. Απαγορεύονται οι υπεραναλήψεις ή οποιουδήποτε άλλου είδους πιστωτικές διευκολύνσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από τις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών, οι οποίες εφεξής αποκαλούνται «εθνικές κεντρικές τράπεζες», προς θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης, κεντρικές κυβερνήσεις, περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις των κρατών μελών απαγορεύεται επίσης να αγοράζουν απευθείας χρεόγραφα, από τους οργανισμούς ή τους φορείς αυτούς, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή οι εθνικές κεντρικές τράπεζες. 2.   Η παράγραφος 1 δεν ισχύει για τα πιστωτικά ιδρύματα που ανήκουν στο δημόσιο, στα οποία οφείλουν να επιφυλάσσουν οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την ίδια μεταχείριση όπως και στα ιδιωτικά πιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά τη διάθεση αποθεμάτων από τις κεντρικές τράπεζες. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

16 Καμία προνομιακή πρόσβαση στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
Άρθρο 124 ΣΛΕΕ Απαγορεύεται κάθε μέτρο που θεσπίζει προνομιακή πρόσβαση των θεσμικών και λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης, των κεντρικών κυβερνήσεων, των περιφερειακών, τοπικών ή άλλων δημόσιων αρχών, των άλλων οργανισμών δημοσίου δικαίου ή των δημόσιων επιχειρήσεων των κρατών μελών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εφόσον δεν υπαγορεύεται από λόγους προληπτικής εποπτείας. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

17 Κανόνας : Νο BAIL OUT Άρθρο 125 ΣΛΕΕ
1. Η Ένωση δεν ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κεντρικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλοι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις των κρατών μελών, ούτε τις αναλαμβάνει, με την επιφύλαξη των αμοιβαίων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου. Κανένα κράτος μέλος δεν ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κεντρικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλοι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις άλλου κράτους μέλους, ούτε τις αναλαμβάνει, με την επιφύλαξη των αμοιβαίων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου. 2.   Εάν προκύψει ανάγκη, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας προτάσει της Επιτροπής και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπορεί να προσδιορίσει τους ορισμούς για την εφαρμογή των απαγορεύσεων των άρθρων 123 και 124 καθώς και του παρόντος άρθρου. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

18 Δημοσιονομική πειθαρχία (Άρθρ. 126 ΣΛΕΕ)
Δημοσιονομική πειθαρχία (Άρθρ ΣΛΕΕ) Υποχρέωση προς αποφυγή «υπερβολικών δημόσιων ελλειμμάτων» Σύμφωνα με το Πρωτόκολο αρ. 12 σχετικά με την διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος, οι τιμές αναφοράς (παρ.1) είναι: 3% για το λόγο μεταξύ του προβλεπομένου ή υφισταμένου δημοσιονομικού ελλείμματος και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε τιμές αγοράς, 60% για το λόγο μεταξύ του δημοσίου χρέους και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε τιμές αγοράς. Έκθεση (παρ. 3 – 5) από την Επιτροπή Η ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος πρέπει να αποφασισθεί από το Συμβούλιο, ύστερα από πρόταση της Επιτροπής (παρ. 6), μόνον με ομοφωνία (293 παρ. 1). Το Συμβούλιο υποχρεούται να αποφασίσει για την ύπαρξη και όχι για την μη ύπαρξη ελλείματος. Συστάσεις στο εν λόγω κράτος μέλος από το Συμβούλιο, προκειμένου να τερματίσει την κατάσταση αυτή εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος (παρ. 7). Πιθανή γνωστοποίηση αυτών μετά από ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Η λήψη μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος σύμφωνα με τις παρ. 9-11, αφορούν μόνον τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης (άρθρο β ΣΛΕΕ). ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

19 Μέτρα Επιβολής - 1 Για τα Κράτη της Ευρωζώνης – άρθρο 126 παρ ΣΛΕΕ 9. Εάν ένα κράτος μέλος επιμένει να μην εφαρμόζει τις συστάσεις του Συμβουλίου, τότε το Συμβούλιο ΜΠΟΡΕΙ να αποφασίσει να ειδοποιήσει το κράτος μέλος να λάβει, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος την οποία το Συμβούλιο κρίνει αναγκαία για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή. Σε αυτή την περίπτωση, το Συμβούλιο ΜΠΟΡΕΙ να ζητήσει από το κράτος μέλος αυτό, να υποβάλλει εκθέσεις σύμφωνα με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, για να εξετάσει τις προσπάθειες προσαρμογής που καταβάλλει αυτό το κράτος μέλος. 10. Τα δικαιώματα προσφυγής που προβλέπονται στα άρθρα 258 και 259 δεν μπορούν να ασκηθούν στα πλαίσια των παραγράφων 1 έως 9 του παρόντος άρθρου. 9. If a Member State persists in failing to put into practice the recommendations of the Council, the Council may decide to give notice to the Member State to take, within a specified time limit, measures for the deficit reduction which is judged necessary by the Council in order to remedy the situation. In such a case, the Council may request the Member State concerned to submit reports in accordance with a specific timetable in order to examine the adjustment efforts of that Member State. 10. The rights to bring actions provided for in Articles 258 and 259 may not be exercised within the framework of paragraphs 1 to 9 of this Article. 11. As long as a Member State fails to comply with a decision taken in accordance with paragraph 9, the Council may decide to apply or, as the case may be, intensify one or more of the following measures: — to require the Member State concerned to publish additional information, to be specified by the Council, before issuing bonds and securities, — to invite the European Investment Bank to reconsider its lending policy towards the Member State concerned, — to require the Member State concerned to make a non-interest-bearing deposit of an appropriate size with the Union until the excessive deficit has, in the view of the Council, been corrected, — to impose fines of an appropriate size. The President of the Council shall inform the European Parliament of the decisions taken. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

20 Μέτρα Επιβολής - 2 11. Το Συμβούλιο, εφόσον ένα κράτος μέλος δεν συμμορφώνεται με απόφαση που έχει ληφθεί σύμφωνα με την παράγραφο 9, ΜΠΟΡΕΙ να αποφασίσει να εφαρμόσει ή να ενισχύσει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μέτρα: να απαιτήσει να δημοσιεύει το εν λόγω κράτος μέλος πρόσθετες πληροφορίες τις οποίες ορίζει το Συμβούλιο, προτού εκδώσει ομολογίες και χρεόγραφα, να καλέσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αναθεωρήσει την πολιτική δανεισμού που ασκεί έναντι του εν λόγω κράτους μέλους, να απαιτήσει από το εν λόγω κράτος μέλος να καταθέσει ατόκως στην Ένωση ποσό κατάλληλου ύψους, έως ότου, κατά τη γνώμη του Συμβουλίου, διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα, να επιβάλει πρόστιμα εύλογου ύψους. 13. Το Συμβούλιο λαμβάνει τις αποφάσεις, ή τις συστάσεις του, που αναφέρονται στις παραγράφους 8, 9, 11 και 12, μετά από σύσταση της Επιτροπής. Το Συμβούλιο, όταν θεσπίζει τα μέτρα που αναφέρονται στις παραγράφους 6 έως 9, 11 και 12, αποφασίζει χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη ψήφο του μέλους του Συμβουλίου που εκπροσωπεί το εν λόγω κράτος μέλος. Η ειδική πλειοψηφία των λοιπών μελών του Συμβουλίου ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 238, παράγραφος 3, σημείο α). ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

21 Ειδικό καθεστώς για τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης
Άρθρο 136 ΣΛΕΕ 1. Προκειμένου να συμβάλει στην καλή λειτουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις των Συνθηκών, το Συμβούλιο θεσπίζει, σύμφωνα με την οικεία διαδικασία μεταξύ των προβλεπομένων στα άρθρα 121 και 126, εξαιρουμένης της διαδικασίας του άρθρου 126, παράγραφος 14, μέτρα για τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ, προκειμένου: α) να ενισχυθεί ο συντονισμός και η εποπτεία της δημοσιονομικής τους πειθαρχίας, β) να χαράσσονται, ως προς τα εν λόγω κράτη, οι προσανατολισμοί οικονομικής πολιτικής, μεριμνώντας ώστε να είναι συμβατοί με τους καθοριζόμενους για το σύνολο της Ένωσης, και να διασφαλίζεται η εποπτεία τους. 2. Για τα μέτρα της παραγράφου 1, δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο τα μέλη του Συμβουλίου που εκπροσωπούν κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ. Η ειδική πλειοψηφία των εν λόγω μελών ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 238, παράγραφος 3, σημείο α). ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

22 Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης
Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Άμστερνταμ, 17 Ιουνίου 1997, ΕΕ. C 236/ , p. 1–2 Δεν έχει δεσμευτική δύναμη σύμφωνα με το Ενωσιακό ή το Δημόσιο Διεθνές δίκαιο, παρά μόνον «συμπαγείς πολιτικές κατευθύνσεις» (είναι όμως παρόλα αυτά δεσμευτικές;) Βασισμένο στο άρθρο 126 ΣΛΕΕ και στο Πρωτόκολλο αρ. 12 της Συνθήκης της Λισαβόνας Τονίζεται σε αυτό η υποχρέωση του άρθρου 126 ΣΛΕΕ για την απάλειψη των υπερβολικών ελλειμμάτων Σκοπός: ύπαρξη υγιών, σχεδόν ισορροπημένων ισολογισμών Τα Κράτη Μέλη παραμένουν υπεύθυνα για την δημοσιονομική τους πολιτική Το Σύμφωνο εμπεριέχει την Απόφαση και τους Κανονισμούς 1466/97/EΚ και 1467/97/EΚ The Title was a gift of the German to the French Government. The Pact was “concluded“ in the time after the binding rules on the development of the EMU, as a requirement of the German government to secure the discipline within this Union. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

23 Κανονισμός 1466/97/EΚ – Το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης
Συγκεκριμένοι κανόνες για το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης στο πλαίσιο του Άρθρου 126 παρ. 3 Σήμερα τροποποιήθηκε από τον πρώτο „Sixpack“ – Κανονισμό (1173/2011/EΕ) ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

24 Κανονισμός 1467/97/EΚ Συγκεκριμένοι κανόνες για την Διαδικασία, στο πλαίσιο του Άρθρου 126 παρ. 11 ΣΛΕΕ Η επιβολή κυρώσεων είναι υποχρεωτική (και όχι απόφαση διακριτικής ευχέρειας) Αλλά το Συμβούλιο πρέπει προηγουμένως να δηλώσει ότι το Κράτος Μέλος βρίσκεται σε κατάσταση ολιγωρίας Καμία υποχρέωση να προβεί σε αυτή την δήλωση, (βλ. ΔΕΚ, C-27/04) Κανονικά επιβολή καταβολής χρηματικού ποσού χωρίς τόκο σε λογαριασμό της ΕΕ, η οποία μπορεί μετά την πάροδο δύο ετών να μετατραπεί σε επιβολή χρηματικής ποινής. Σήμερα τροποποιήθηκε από τον δεύτερο „Sixpack“ – Κανονισμό (1174/2011/EU) ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

25 Αποδυνάμωση της πειθαρχίας
ΔΕΚ 13 Απριλίου 2004 C-27/04 – Επιτροπή κατά Συμβουλίου Κανονισμοί 1055/2005 και 1056/2005: Υψηλότερο από το επιτρεπόμενο χρέος σύμφωνα με το άρθρο 126 ΣΛΕΕ μπορεί να επιτρέπεται, εάν αυτό είναι απαραίτητο για εθνικούς οικονομικούς λόγους και ειδικά σε περιπτώσεις για τις οποίες κρίνεται απαραίτητη η λήψη οικονομικών αποφάσεων για δομικές μεταρρυθμίσεις. Αυτή η θέση σχετικοποιεί την πειθαρχία. Γεγονός που μαζί με την ’μαλακή’ διαδικασία του άρθρου 126 ΣΛΕΕ μπορεί να δημιουργεί προϋποθέσεις για αποφυγή των δεσμεύσεων, ώστε αυτές καθεαυτές να μην θεωρούνται αυστηρές. Σε κάθε στάδιο της διαδικασίας του άρθρου 126 ΣΛΕΕ απαιτείται Απόφαση του Συμβουλίου, η οποία έγκειται στην διακριτική του ευχέρεια (κατόπιν, απαραιτήτως, σύστασης της Επιτροπής, εκτός από την παρ. 6) Το Συμβούλιο δεσμεύεται από την διαδικασία αλλά εναπόκειται στην διακριτική του ευχέρεια εάν θα προβεί στο επόμενο βήμα της διαδικασίας. Αυτό είναι επίσης αληθές για την έναρξη της διαδικασίας των μέτρων επιβολής σύμφωνα με το άρθρο 126 παρ. 9 ΣΛΕΕ. Εάν δεν αποφασίσει σχετικά μπορεί και να μην φέρει καμία ευθύνη για την μη ενέργειά του. Το Συμβούλιο δεν δεσμεύεται από τις συστάσεις της Επιτροπής, εκτός εάν αυτές έχουν έχουν ήδη τυπικά αναγνωρισθεί. Έτσι, η Επιτροπή δεν έχει καμία επιρροή στην Διαδικασία (εκτός από το ό,τι χωρίς τις συστάσεις της δεν μπορεί να αρχίσει η εν λόγω Διαδικασία). ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

26 Προβλήματα στον ορίζοντα
Μερικά ΚΜ παραμελούν τους στόχους σταθεροποίησης εξαρχής (ειδικά η Γερμανία και η Γαλλία) Το ΔΕΚ με την απόφασή του C-27/04 αποδυνάμωσε ριζικά το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το Σύμφωνο δεν αποτελεί – λόγω των πολλών μη δεσμευτικών κανόνων – αποτελεσματικό τρόπο επιβολής των κανόνων της Συνθήκης. Τί να περιμένεις από το εάν παραβάτες αποφασίζουν για τις παραβάσεις άλλων και τις συνέπειές τους. Αλλά η οικονομική κρίση από το 2009 επέφερε πολλές βελτιώσεις, όπως επί παραδείγματι το Sixpack και το Two pack. Eine Publikation der Misere eines Staates schädigt den EURO, wenn er daran teilhat, und damit auch alle anderen EURO-Staaten Einlage-Verpflichtungen oder Geldbußen haben bei Staaten mit starken Finanzproblemen womöglich kontraproduktive Wirkungen. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

27 Δημόσιο Χρέος στην ΕΕ ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

28 Συνολικό Κυβερνητικό Χρέος ορισμένων Κρατών Μελών της Ευρωζώνης
ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

29 Die Grafik zeigt, wie bereits seit 2001 eine ganze Reihe von Mitgliedstaaten, darunter eben auch Deutschland, die Stabilitätskriterien nicht mehr erfüllten. Besonders seit 2009 ist klar, dass die meisten Mitgliedstaaten die Sekretärin nicht mehr gewährleisten können. Dies zeigt sich also, das der Stabilitätspakt niemals völlig eingehalten wurde. Alle Staaten machte neue, übermäßige Schulden. Nur konnten einige Staaten dies besser verkraften als andere. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

30 Auch diese Grafik zeigt eine weitere entscheidende Wurzel des Problems
Auch diese Grafik zeigt eine weitere entscheidende Wurzel des Problems. Während vor der Einführung des Euro alle Mitgliedstaaten ganz unterschiedliche Zinssätze zu bezahlen hatten, je nach ihrer Wettbewerbsfähigkeit, harmonisierte sich das Zinsniveau seit Einführung des Euro in erstaustrebende Zinssätze wieder nach dem wirtschaftlichen Leistungsvermögen der einzelnen Mitgliedstaaten auseinander. Die gezeigten Phänomene bedeuten aber auch, dass wegen der Sogwirkung des Euro Staaten erheblich mehr Kredit bekamen, als sie dies normalerweise unter Marktbedingungen bekommen hätten. Das Geld wurde ebenfalls in einigen Mitgliedstaaten rein konsumtiv eingesetzt, nicht jedoch für Investitionen benutzt. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

31 Dieses Schaubild zeigt, dass ich die Gesamtverschuldung der Staaten aus der öffentlichen Verschuldung und außer Verschuldung der Banken zusammensetzt. Es zeigt sich auch, dass die Schuldverträge der Banken wesentlich höher sind, als diejenige der Staaten. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

32 Hier zeigt sich, dass die gesamtwirtschaftlichen Ungleichgewichte zwischen den Mitgliedstaaten erheblich sind. Deutschland hat erhebliche Gewinne im Exportbereich. Die Mitgliedstaaten, welche zu viel Kredit bekamen, haben von diesem Krediten dann wiederum Dinge in Deutschland eingekauft. Damit aber wurde Handelsbilanzüberschuss Deutschlands noch erhöht. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

33 ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
3/5/19

34 Hier zeigt sich, dass letztlich der Rettungsschirm in seiner Größe ständig im möglichen Bedarf hinterher hinkt. Dies lädt dazu ein, dagegen zu spekulieren. Mehrheitlich war wohl der Meinung, dass ein Rettungsschirm nur dann erfolgreich sein könnte, wenn eher alle betroffenen Länder mit ihren gesamten Schulden abgedeckt werden können. Allerdings zeigt sich auch, welch horrende Summen benötigt werden. Insgesamt ist der Anfang und dann die Vergrößerung des Rettungsschirm ist durchaus zögerlich gewesen. Die Mitgliedstaaten sind nicht bereit, gleich von vornherein das gesamte benötigte Geld zur Verfügung zu stellen, sondern sie reagieren nur nachträglich. Dies kann auf die Krise auch einen verschärfenden Einfluss haben.. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

35 Hier zeigt sich am Beispiel Italiens, wie die Krise mehr oder minder schnell eskaliert.
ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

36 Hier zeigt sich, wie sich der Vertrauensverlust unmittelbar wirtschaftlich Auswirkt. Die Kreditkosten steigen plötzlich immens an, fallen dann aber auch wieder in dem Maße, in dem glaubwürdige Aktionen zur Reduzierung des Schuldenstandes ausgearbeitet werden. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

37 Der erste Teufelskreis
ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

38 jemahier annd schließt sich dann sogleich der zweite an.
ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

39 Auch hier zeigt sich, wie stark die Bilanzsumme der Europäischen Zentralbank in der Krise angewachsenes. Es zeigt sich aber auch, dass ein gleiches Phänomen bei der amerikanischen Zentralbank zu finden ist. ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19

40 Παραδείγματα από την Ελληνική Δημοσιονομική Κρίση ;
Συνέπειες Παρεμβατισμός στην ανταγωνιστική θέση των εγχώριων αγαθών και υπηρεσιών (προστατευτισμός) Διαφορετικοί Οικονομικοί Κύκλοι Διαφορετικές Πολιτικές Σταθεροποίησης Δημοσιονομική Πολιτική Δημόσια Χρέη Εντός της ΕΕ Πιστωτές από Τρίτες Χώρες Παραδείγματα από την Ελληνική Δημοσιονομική Κρίση ; ΜΑΡΙΑ ΜΕΝΓΚ-ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 3/5/19