Το ζήτημα της ενέργειας

Παρουσίαση με θέμα: "Το ζήτημα της ενέργειας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Το ζήτημα της ενέργειας
και η αέρια ρύπανση

2 Πού καταναλώνεται όμως αυτή η ενέργεια;
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Η συνολική κατανάλωση ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο ολοένα αυξάνεται Πού καταναλώνεται όμως αυτή η ενέργεια; Πηγή:

3 Η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα ανά τομέα
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα ανά τομέα Πηγή πρωτογενών δεδομένων: EUROSTAT -

4 Η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα

5 Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας
Τις τελευταίες δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο: Μεταφορές: Ραγδαία αύξηση της χρησιμοποιούμενης ενέργειας 46,5% αύξηση της ενέργειας στις οδικές μεταφορές μεταξύ (στροφή σε βαρύτερα αυτοκίνητα) 80% αύξηση των χλμ. σε αεροπορικές μεταφορές μεταξύ Σχεδόν διπλάσια φορτία διακινούνται με θαλάσσιες μεταφορές μεταξύ Βιομηχανία: Στις ΗΠΑ σχετική μείωση (σε σχέση με μεταφορές και υπηρεσίες) – Στην Ασία, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική αύξηση σε όλους του τομείς.

6 Πηγές ενέργειας Μη ανανεώσιμες (συμβατικές) Ανανεώσιμες (εναλλακτικές) Δύο έννοιες σχετικές

7 Ορυκτά Καύσιμα Μη ανανεώσιμες πηγές Κάρβουνο, λιγνίτης κ.λπ.
Πηγές ενέργειας Πετρέλαιο & παράγωγα Κάρβουνο, λιγνίτης κ.λπ. Ορυκτά Καύσιμα Φυσικό αέριο Πυρηνική ενέργεια

8 Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν τη βασική πηγή παραγωγής ενέργειας
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν τη βασική πηγή παραγωγής ενέργειας Το 81% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας προέρχεται από ορυκτά καύσιμα (2015). Πηγή πρωτογενών δεδομένων: IEA (2017). Key World Energy Statistics Paris: OECD/IEA.

9 Η παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα συνεπάγεται
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Η παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα συνεπάγεται Εξάντληση αποθεμάτων Ρύπανση

10 * Υπολογισμός (2007) του Oil & Gas Journal
Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας Εξάντληση αποθεμάτων Ορυκτά καύσιμα Αποθέματα (2007) Παραγωγή (2006) Χρόνος ζωής για σταθερή παραγωγή στα επίπεδα του 2006 (έτη) Άνθρακας Πετρέλαιο Φυσικό αέριο εκατ. short tons εκατ. βαρέλια* δισ. κυβ. πόδια* 6.490 εκατ. short tons ** εκατ. βαρέλια δισ. κυβ. πόδια 154 43 59 1 short ton = 907,2 κιλά * Υπολογισμός (2007) του Oil & Gas Journal ** Υπολογισμός 2005 ΠΗΓΗ πρωτογενών δεδομένων (απόθεμα, παραγωγή): US Department of Energy - EIA

11 Παραγωγή & κατανάλωση ενέργειας
Ρύπανση Αρκετές μορφές ρύπανσης συνδέονται άμεσα με την καύση ορυκτών καυσίμων σε οχήματα, βιομηχανίες, κεντρικές θερμάνσεις κ.ά. Το νέφος και η όξινη βροχή είναι δύο από τις πιο γνωστές μορφές. Όμως το πρόβλημα που έχει παγκόσμια διάσταση και κυριαρχεί σήμερα στην διεθνή περιβαλλοντική ατζέντα είναι η κλιματική αλλαγή !!! που δημιουργείται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου

12 3 μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με την ατμόσφαιρα
Αέρια ή ατμοσφαιρική ρύπανση, αραίωση της στιβάδας του στατοσφαιρικού όζοντος, κλιματική αλλαγήΑ Αρα

13 Η ατμόσφαιρα της Γης: ένα λεπτό αεριώδες περίβλημα.
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Η ατμόσφαιρα της Γης Η ατμόσφαιρα της Γης: ένα λεπτό αεριώδες περίβλημα. Τα πρώτα χλμ. περιλαμβάνουν το 99% της συνολικής μάζας του ατμοσφαιρικού αέρα. Σημερινή σύσταση «αρρύπαντης» ατμόσφαιρας

14

15 Ατμοσφαιρική ρύπανση πριν τη βιομηχανική επανάσταση;
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Ατμοσφαιρική ρύπανση πριν τη βιομηχανική επανάσταση; Δυσοσμία από απόβλητα ζώων ... ένας από τους λόγους του νομαδικού τρόπου ζωής. Ανακάλυψη φωτιάς  προϊόντα ατελούς καύσης Mεταλλουργία, κεραμοποιία Ανακάλυψη καμινάδας  μετατόπιση του προβλήματος στην ευρύτερη περιοχή.

16 Η έλευση της βιομηχανικής επανάστασης…
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Η έλευση της βιομηχανικής επανάστασης… Εντατική χρήση κυρίως κάρβουνου και μετέπειτα πετρελαίου... Παραγωγή ενέργειας, κίνηση ατμομηχανών & πλοίων, οικιακή θέρμανση…  παραγωγή καπνού και στάχτης. Λονδίνο 1875: αρκετοί θάνατοι ανθρώπων και ζώων. Μεγ. Βρετανία & ΗΠΑ: ανάπτυξη αντιρρυπαντικής τεχνολογίας

17 Λονδίνο 1952: 1 εβδομάδα καπνομίχλης  4000 νεκροί !!!
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ 20ός αιώνας Λονδίνο 1952: 1 εβδομάδα καπνομίχλης  4000 νεκροί !!! Αντικατάσταση κάρβουνου από πετρέλαιο  εμφάνιση φωτοχημικής αιθαλομίχλης (1940 Λος Άντζελες)

18 Τι είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση;
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Τι είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση; Ατμοσφαιρική ρύπανση ονομάζεται η παρουσία στην ατμόσφαιρα ρύπων, δηλαδή κάθε είδους ουσιών, θορύβου ή ακτινοβολίας σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια τέτοια ώστε να είναι δυνατόν να προκληθούν αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και στα οικοσυστήματα.

19 Αιωρούμενα σωματίδια (π.χ. PM10 δηλ.διαμέτρου <10μm
Υγρά ή στερεά σωματίδια που βρίσκονται σε ελεύθερη μορφή στον αέρα και έχουν κατάλληλες διαστάσεις και ειδικό βάρος που τους επιτρέπουν να παραμένουν σε αιώρηση για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Το μέγεθός τους (διάμετρος): από 0,0002μm ως 500μm Η χημική τους σύσταση ποικίλει ανάλογα με την πηγή από την οποία προέρχονται. Βιομηχανικές δραστηριότητες (κυρίως παραγωγή τσιμέντου και γύψου και χυτήρια μεταλλευμάτων). Κατασκευές. Αγροτικές δραστηριότητες. Φυσικές πηγές: διάβρωση εδαφών και πετρωμάτων, ηφαιστειακή δραστηριότητα, το σπρέι της θάλασσας, καύση βιομάζας. ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Λόγω των πολύπλοκων χημικών αντιδράσεων που οδηγούν είτε στον σχηματισμό είτε στην καταστροφή του, οι υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος δεν συνδυάζονται με υψηλές συγκεντρώσεις οξειδίων του αζώτου. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε για την Αθήνα, ότι υψηλές συγκεντρώσεις των οξειδίων του αζώτου παρατηρούνται συνήθως στο κέντρο της πόλης (λόγω μεγάλων εκπομπών από τα αυτοκίνητα) ενώ τα υψηλότερα επίπεδα όζοντος καταγράφονται στα βόρεια προάστια. συνήθως παρασύρεται από τη θαλάσσια αύρα και εγκλωβίζεται στους ορεινούς όγκους. 6 κοινοί αέριοι ρύποι: Αιωρούμενα σωματίδια (π.χ. PM10 δηλ.διαμέτρου <10μm Διοξείδιο του θείου (SO2) Διοξείδιο του αζώτου (NO2) Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) Τροποσφαιρικό όζον (O3) Μόλυβδος (Pb) Οι ρύποι μπορεί να είναι πρωτογενείς ή δευτερογενείς. Οι πρώτοι εκπέμπονται κατευθείαν στον αέρα. Οι δεύτεροι δημιουργούνται στον αέρα με χημικές αντιδράσεις. Επιπτώσεις σε: Ανθρώπινη υγεία Αγροτική παραγωγή Ανάπτυξη δασών Δομή και λειτουργία οικοσυστημάτων Υλικά Ορατότητα

20 Φυσικές πηγές (ο κύριος όγκος)
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Πηγές αέριων ρύπων Φυσικές πηγές (ο κύριος όγκος) Η χλωρίδα της γης (CO2 από αναπνοή και παραγωγή υδρογονανθράκων). Ωκεανοί  παραγωγή θειούχων ενώσεων από δράση βενθικών και φυτοπλανγκτονικών οργανισμών. Μηχανική δράση κυμάτων  διάβρωση πετρωμάτων  αιωρούμενα σωματίδια … αλλά και υδροσταγονίδια (αεροζόλ) Επίδραση ανέμου στο έδαφος  αιωρούμενα σωματίδια Καύση βιομάζας (πυρκαγιές)  CO2, CO, SO2 Ηφαίστεια  αιωρούμενα σωματίδια, SO2, CH4, H2S κ.ά. Έκρηξη Pinatubo (1991 Φιλιππίνες)  ελαφρά μείωση θερμοκρασίας πλανήτη

21 Πηγές αέριων ρύπων Ανθρωπογενείς πηγές Α. Βιομηχανία
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Πηγές αέριων ρύπων Ανθρωπογενείς πηγές Α. Βιομηχανία Καύση ορυκτών καυσίμων  παραγωγή SO2 και NOx αλλά και βαρέων μετάλλων.

22 Β. Μεταφορές (κυρίως αυτοκίνητο)
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Πηγές αέριων ρύπων Ανθρωπογενείς πηγές Β. Μεταφορές (κυρίως αυτοκίνητο) Καύση βενζίνης και ντήζελ (μίγματα υδρογονανθράκων) Σε μια τέλεια μηχανή: ΚΑΥΣΙΜΟ (υδρογονάνθρακες) + ΑΕΡΑΣ (οξυγόνο και άζωτο)   ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ + νερό + άζωτο + θερμότητα Όμως σε μια κανονική μηχανή αυτοκινήτου: ΚΑΥΣΙΜΟ (υδρογονάνθρακες) + ΑΕΡΑΣ (οξυγόνο και άζωτο)   ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ + νερό + ΑΚΑΥΣΤΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΟΞΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ + ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ + θερμότητα ** Υδρογονάνθρακες + NOx (παρουσία ηλ. ακτινοβολίας)  O3 (το πιο επικίνδυνο συστατικό του φωτοχημικού νέφους)

23 Παραγωγή καπνού, SO2 και (λιγότερο) NOx
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Πηγές αέριων ρύπων Ανθρωπογενείς πηγές Γ. Θέρμανση Εποχικός χαρακτήρας. Παραγωγή καπνού, SO2 και (λιγότερο) NOx SO2  ρύπος δείκτης στις αστικές περιοχές για τη λειτουργία της κεντρικής θέρμανσης Πρόβλημα οι χαμηλές καμινάδες. Εντονότερο το πρόβλημα κατά τις πρώτες βραδινές και πρωινές ώρες.

24 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Οι επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέονται στενά με τη φτώχεια και το φύλο !!! Οι γυναίκες είναι δυσανάλογα περισσότερο επιβαρυμένες εξαιτίας της έκθεσης τους σε ρύπους που οφείλονται σε κακής ποιότητας καύσιμα κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος.

25 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Ατμοσφαιρικές διεργασίες που επηρεάζουν τη διασπορά των ρύπων

26 Καπνομίχλη ή Αιθαλομίχλη ή Βιομηχανική αιθαλομίχλη ή SMOG
ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Καπνομίχλη ή Αιθαλομίχλη ή Βιομηχανική αιθαλομίχλη ή SMOG Κατανάλωση καύσιμων υλών (κυρίως κάρβουνο)  βιομηχανία, τζάκια κ.λπ. Παραγωγή οξειδίων του θείου και αιωρούμενων σωματιδίων. Υψηλή υγρασία. Καπνομίχλη τύπου Λονδίνου ( Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη). Φωτοχημική ρύπανση ή Φωτοχημική αιθαλομίχλη Εκπομπές κυρίως από οχήματα αλλά και στάσιμες πηγές. Υδρογονάνθρακες, οξείδια του αζώτου, μονοξείδιο του άνθρακα. Όζον !!! Μεγάλη ηλιοφάνεια. Φωτοχημική αιθαλομίχλη τύπου Λος Άντζελες ( Αθήνα).

27

28 Acid rain  Βροχή που περιέχει οξέα.
ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ Acid rain  Βροχή που περιέχει οξέα. 1852: Χρησιμοποιείται για πρώτη φορά ο όρος από τον Άγγλο χημικό Robert Angus Smith. Υπεύθυνοι ρύποι: κυρίως SO2 και NOx Κυριότερη αιτία: καύση ορυκτών καυσίμων (παραγωγή ενέργειας, βιομηχανία, μεταφορές, θέρμανση). Τα αέρια αντιδρούν με το νερό της ατμόσφαιρας και μετατρέπονται σε H2SO4 και ΗΝΟ3. (σύνθετες αντιδράσεις με συμμετοχή ηλιακού φωτός, υδρατμών και άλλων αερίων) Τα οξέα αυτά εναποτίθενται στο έδαφος. Μεταφορά ρύπων σε μεγάλες αποστάσεις. Εντονότερα προβλήματα: ΒΑ Αμερική, Κεντρ. Ευρώπη, Σκανδιναβία.

29 pH βροχής  5,0 – 5,6 (λόγω παρουσίας CO2 και χλωρίου από θάλασσες)
ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ pH βροχής  5,0 – 5,6 (λόγω παρουσίας CO2 και χλωρίου από θάλασσες) Όξινη βροχή  pH < 5,0 Έχει μετρηθεί pH ακόμα και < 3,0

30 Επιπτώσεις της όξινης βροχής Καταστροφή φυτών, δέντρων
ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ Επιπτώσεις της όξινης βροχής Καταστροφή φυτών, δέντρων Υποβάθμιση υδάτινων οικοσυστημάτων (ιδιαίτερα ευαίσθητα) Διάβρωση υλικών  καταστροφή μνημείων

31 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Το O3 δημιουργείται από την επίδραση της υπεριώδους ηλ. ακτινοβολίας στο οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Το O3 επίσης απορροφά έντονα την UV ακτινοβολία… … προστατεύοντας τους ζωντανούς οργανισμούς. Τρεις ζώνες της UV: UV-C ( nm): απορροφάται στο σύνολό της στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τα μόρια O2 και O3. UV-B ( nm): μικρό μέρος της διεισδύει προς το έδαφος  βλάβες σε οικοσυστήματα και στον άνθρωπο. UV-A ( nm): μέρος της διεισδύει προς το έδαφος  λιγότερο επικίνδυνη και απαραίτητη στον άνθρωπο. Εκτίμηση: μόνιμη μείωση 1% του στρατοσφαιρικού O3   αύξηση 2% των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος (πλην μελανώματος)

32 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Επιπτώσεις: Όταν το όζον μειώνεται στη στρατόσφαιρα αυξάνεται το ποσό της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) που φθάνει στην επιφάνεια της Γης με σοβαρές επιπτώσεις σ’ όλους τους οργανισμούς: αύξηση των ποσοστών του καρκίνου του δέρματος και του καταρράκτη των ματιών στον άνθρωπο και τα ζώα εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου μείωση της αυξητικής ικανότητας των φυτών και της απόδοσης των καλλιεργειών αναστολή της αύξησης του φυτοπλαγκτού

33 Στρώματα της ατμόσφαιρας
ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ Στρώματα της ατμόσφαιρας

34 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Το 90% του στρώματος του O3 βρίσκεται σε ύψος χλμ. Περιβάλλει τη γη εδώ και 3 περίπου δισ. χρόνια. 1970: Επιστήμονες έδειξαν ότι το στρώμα μπορεί να διαταραχθεί και να αραιώσει σημαντικά από ανθρώπινες δραστηριότητες. Πρώτες έρευνες: εστίαση στις υπερηχητικές πτήσεις αεροπλάνων στη στρατόσφαιρα.  εκπομπές NOx  ενίσχυση της καταστροφής του όζοντος. 1974: Χημικοί του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια  προειδοποίηση για το ρόλο των χλωροφθοριομένων υδρογονανθράκων (CFCs) στην καταστροφή του O3. CFCs: θεωρούνταν τελείως ασφαλή (είναι μη τοξικά, άφλεκτα ενώ στην τροπόσφαιρα δεν συμμετέχουν σε χημικές αντιδράσεις).

35 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Ευρύτατη χρήση των CFCs: ως προωθητικά αέρια στα αεροζόλ, ως ψυκτικό μέσο σε ψυγεία, ψυκτικές εγκαταστάσεις, σε συστήματα κλιματισμού, ως διαλυτικά, για την παραγωγή πολλών αφρωδών συνθετικών προϊόντων (από τους πυροσβεστήρες μέχρι τα μονωτικά υλικά των οικοδομών ή τις πλαστικές συσκευασίες). Κύριες χημικές ουσίες που ευθύνονται: Χλωροφθοράνθρακες (CFCs) Τετραχλωράνθρακας Μεθυλικό χλωροφόρμιο Halons  ΠΡΟΣΟΧΗ: μεγάλος χρόνος παραμονής στην ατμόσφαιρα ( χρόνια)   μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις

36 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Τα μόρια των χλωροφθορανθράκων (CFCs) μεταφέρονται στη στρατόσφαιρα. Εκεί η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου αποσπά ένα άτομο χλωρίου από το μόριο του CFC. Το ελεύθερο χλώριο αντιδρά με ένα μόριο όζοντος (O3) και σχηματίζεται ένα μόριο μονοξειδίου του χλωρίου (ClO) και ένα μόριο οξυγόνου (O2). Ένα ελεύθερο άτομο οξυγόνου μπορεί να αφαιρέσει το οξυγόνο από το μονοξείδιο του χλωρίου σχηματίζοντας ένα μόριο οξυγόνου (O2) … … απελευθερώνοντας το άτομο του χλωρίου το οποίο μπορεί να αντιδράσει εκ νέου με ένα μόριο όζοντος ξαναρχίζοντας τη διαδικασία. Μ’ αυτόν τον τρόπο κάθε άτομο χλωρίου μπορεί να καταστρέψει μέχρι και μόρια όζοντος!!!

37 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Άνοιξη 1987: παρατηρείται αραίωση 50% του O3 πάνω από την Ανταρκτική (έκταση αραιωμένης επιφάνειας = έκταση Ευρώπης) Γιατί κυρίως πάνω από την Ανταρκτική; Χειμερινοί άνεμοι  ακραία ψύξη πάνω από την Ανταρκτική  σχηματισμός πολικών στρατοσφαιρικών νεφών   τα νέφη σε συνδυασμό με τις χημικές ουσίες (CFCs κλπ.) επιταχύνουν την καταστροφή του O3 κατά τη διάρκεια της άνοιξης του Νότ. Ημισφαιρίου (Σεπτέμβριο / Οκτώβριο). Αργότερα, η θέρμανση του αέρα από την ηλιακή ακτινοβολία έχει σαν αποτέλεσμα να εξαφανίζονται τα στρατοσφαιρικά νέφη και να επιβραδύνεται η καταστροφή του όζοντος.

38 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
1987: Υπογραφή Πρωτοκόλλου Μόντρεαλ Χρονοδιάγραμμα για την ελάττωση των εκπομπών των CFCs … …και την αντικατάστασή τους με ενώσεις του βρώμιου  αποδεικνύεται αργότερα ότι καταστρέφουν το όζον με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό!!! 1992: Συνάντηση της Κοπεγχάγης Αποφασίζεται η ταχύτερη αντικατάσταση των ουσιών που καταστρέφουν το όζον. Καθιερώνεται ταμείο για την υποστήριξη των χωρών του τρίτου κόσμου. Υποκατάσταση των CFCs από τα HCFCs  υποκατάστατα των CFCs τα οποία καταστρέφουν το όζον με πολύ βραδύτερο ρυθμό.

39 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ

40 ΑΡΑΙΩΣΗ ΣΤΙΒΑΔΑΣ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ
Δείκτης UV

41 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Χωρίς το φαινόμενο του θερμοκηπίου η μέση θερμοκρασία της γης θα ήταν περίπου κατά 35οC χαμηλότερη, δηλαδή περίπου -20οC. Ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επιτείνουν το φαινόμενο και δημιουργούν το πρόβλημα. Εκτός από τις ανθρωπογενείς εκπομπές, στο φαινόμενο αυτό συμβάλλει ιδιαίτερα η εκτεταμένη καταστροφή των τροπικών δασών.

42 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Αέρια του θερμοκηπίου Αέριο Συνεισφορά στο φαινόμενο Κύριες πηγές Διοξείδιο του άνθρακα (CO2) 50-60% Καύση ορυκτών καυσίμων. Έμμεσα από καταστροφή δασών. Χλωροφθοράνθρακες (CFCs) 15-25% Χημικές ενώσεις που χρησιμοποιούνταν σε κλιματιστικά, ψυγεία, ψυκτικά υγρά, σπρέι κ.ά. Μεθάνιο (CH4) 12-20% Αποσύνθεση οργανικής ύλης. Πεπτικό σύστημα μηρυκαστικών ζώων. Χωματερές. Όζον (O3) και άλλα αέρια 11% Φωτοχημική δράση ηλιακού φωτός σε αέριους ρύπους όπως τα οξείδια του αζώτου και οι υδρογονάνθρακες. Υποξείδιο του αζώτου (Ν2Ο) 5% Βακτηριακή δράση στο νερό και το χώμα. Διάσπαση αζωτούχων λιπασμάτων.

43 Διοξείδιο του άνθρακα ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Το πιο σημαντικό αέριο με συνεισφορά στο φαινόμενο 50 – 60% είναι το CO2. Προέρχεται από την καύση των ορυκτών καυσίμων. Πετρέλαιο Φυσικό αέριο 43

44 Διοξείδιο του άνθρακα ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Το CO2 αυξάνεται γιατί αυξάνεται η καύση των ορυκτών καυσίμων, τα οποία αποτελούν τη βασική πηγή παραγωγής ενέργειας στον πλανήτη. Το 81% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας προέρχεται από ορυκτά καύσιμα (2015). Συμμετοχή διαφόρων πηγών στην παραγωγή ενέργειας Πηγή πρωτογενών δεδομένων: IEA (2017). Key World Energy Statistics Paris: OECD/IEA.

45 Διοξείδιο του άνθρακα ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

46 Διοξείδιο του άνθρακα Οι εκπομπές CO2 για παραγωγή ενέργειας το 2009
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Οι εκπομπές CO2 για παραγωγή ενέργειας το 2009 Χώρα  % των συνολικών ετήσιων εκπομπών Τόνοι κατά κεφαλή Κίνα 23,6 5,13 ΗΠΑ 17,9 16,9 Ινδία 5,5 1,37 Ρωσία 5,3 10,8 Ιαπωνία 3,8 8,6 Γερμανία 2,6 9,2 Ιράν 1,8 7,3 Καναδάς 15,4 Κορέα 10,6 Αγγλία 1,6 7,0 Πηγές: International Energy Agency (IEA) (2011), CO2Emissions From Fuel Combustion: Highlights (2011 edition), Paris,France: IEA.

47 Διοξείδιο του άνθρακα και αποδάσωση
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Διοξείδιο του άνθρακα και αποδάσωση Τα φυτά απορροφούν αλλά και εκπέμπουν CO2. Τα υγιή δάση απορροφούν πολύ περισσότερο CO2 από αυτό που εκπέμπουν. Τα δάση σήμερα απορροφούν το ¼ του CO2 που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα. Τα υποβαθμισμένα ή κατεστραμμένα δάση αποβάλλουν CO2 στην ατμόσφαιρα. Η αποδάσωση στον πλανήτη ευθύνεται για το 12-20% των συνολικών ανθρωπογενών εκπομπών CO2 Υπολογίζεται ότι η αποψίλωση του Αμαζονίου θα οδηγήσει στην απελευθέρωση 55,5 έως 96,5 δισ. τόνων CO2, ποσότητα που είναι μεγαλύτερη από το σύνολο των σημερινών εκπομπών σε διάστημα δύο χρόνων.

48 Χλωροφθοράνθρακες ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Γνωστοί και για την αραίωση της στιβάδας του όζοντος. Χρησιμοποιούνται σε κλιματιστικά, ψυγεία, ψυκτικά υγρά κ.λπ. Συνεισφέρουν κατά % στο φαινόμενο. Έχουν το μεγαλύτερο δυναμικό υπερθέρμανσης: 1 μόριο CFC προκαλεί την ίδια επιβάρυνση με την προσθήκη μορίων CO2. Από τα τέλη του ’80 και την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ έχουμε μείωση των CFCs αλλά τα αέρια που τα αντικατέστησαν (π.χ. υδροχλωροφθοράνθρακες HCFCs) αποδεικνύονται επίσης αρκετά ισχυροί παράγοντες υπερθέρμανσης.

49 Μεθάνιο ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Το μεθάνιο (CH4) είναι 70 φορές πιο ισχυρό από το CO2 αλλά επειδή διασπάται γρήγορα συγκρατεί τελικά 20 φορές περισσότερη ακτινοβολία σε μια περίοδο 100 χρόνων. Συνεισφέρει κατά 12-20% στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η χώρα με τη μεγαλύτερη συνεισφορά είναι η Κίνα και ακολουθούν οι ΗΠΑ. Προέρχεται κυρίως από: - την αποσύνθεση οργανικής ύλης, χωματερές - το πεπτικό σύστημα μηρυκαστικών ζώων - μέσα από ρωγμές στους αρκτικούς πάγους

50 Όζον Συνεισφέρει κατά 11% στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Συνεισφέρει κατά 11% στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μας ενδιαφέρει το όζον που βρίσκεται στην τροπόσφαιρα. Πρόκειται για το ‘κακό’ όζον σε αντίθεση με το ‘καλό’ όζον της στρατόσφαιρας που μας προστατεύει από την υπεριώδη ακτινοβολία. Είναι παράγοντας του φωτοχημικού νέφους. Είναι δευτερογενής ρύπος και προέρχεται από τη χημική αντίδραση οξειδίων του αζώτου και υδρογονανθράκων. Η αντίδραση καταλύεται από το ηλιακό φως.

51 Πώς συμμετέχουν οι διάφοροι τομείς στην ένταση του
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Πώς συμμετέχουν οι διάφοροι τομείς στην ένταση του φαινομένου του θερμοκηπίου; Ετήσιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ανά τομέα

52 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στις μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών σε παγκόσμια κλίμακα που οφείλονται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες.

53 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Τα 11 από τα 12 χρόνια μεταξύ συμπεριλαμβάνονται ανάμεσα στα 12 θερμότερα έτη από το 1850 !!! Η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της γης έχει αυξηθεί κατά 0,74οC από το 1906. Υπάρχουν πλέον σαφείς ενδείξεις ότι η αύξηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο σε ανθρωπογενείς παράγοντες.

54 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Πηγή πρωτογενών δεδομένων: World Resources Institute (

55 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Σενάρια για το μέλλον Τρία εναλλακτικά σενάρια σύμφωνα με το Intergovernmental Panel on Climate Change (2007) Β1: αρχικά αύξηση και μετά σταδιακή μείωση του πληθυσμού από τα μέσα του αιώνα, οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες με πιο καθαρές και αποτελεσματικές τεχνολογίες Α1Β: ίδια εξέλιξη του πληθυσμού με Β1, συνεχής οικονομική ανάπτυξη Α2: συνεχής ανάπτυξη του πληθυσμού, συνεχής οικονομική ανάπτυξη

56 Λιώσιμο πάγων Λιώσιμο παγετώνων
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Λιώσιμο πάγων  900 χλμ3 πάγου έχουν εξαφανιστεί στον Αρκτικό ωκεανό τα τελευταία χρόνια, απώλεια 50% μεγαλύτερη από αυτή που περίμεναν οι επιστήμονες.  Η θαλάσσια περιοχή στην Αρκτική που καλύπτεται από πάγο συρρικνώθηκε κατά 10% ενώ το πάχος του πάγου που βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας μειώθηκε κατά 40%. Λιώσιμο παγετώνων  Το όρος Κιλιμάντζαρο στην Αφρική έχασε μέσα σε έναν αιώνα το 80% των παγετώνων.  Από το 1850 ο παγετώνας των Ευρωπαϊκών Άλπεων έχασε τα 2/3 του όγκου του.

57 Άνοδος στάθμης θάλασσας
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Άνοδος στάθμης θάλασσας Αιτίες: θερμική διαστολή του μορίου του νερού τήξη των πάγων Εκτίμηση: άνοδος της στάθμης της θάλασσας 0,22-0,75 μ. μέχρι το τέλος του αιώνα. στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει μέχρι τα 0,60 μ. Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας δεν είναι ομοιόμορφη αλλά εξαρτάται από: Το εύρος της θερμικής διαστολής Την κίνηση των ανέμων και των ωκεανών. Άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε χιλ (Univertsity of Colorado) Τάσεις ανόδου της στάθμης της θάλασσας από δορυφόρο (χιλ/έτος)

58 Άνοδος στάθμης θάλασσας
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Άνοδος στάθμης θάλασσας Πολλές περιοχές ήδη απειλούνται Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Τουβαλού στον Ειρηνικό ωκεανό. Οι ατόλες (κοραλλιογενή νησιά) του μικρού αυτού κράτους έχουν κατά μέσο όρο ύψος 2 μ. και κινδυνεύουν να καλυφθούν από τη θάλασσα. Κίνδυνος υφαλμύρωσης των υπόγειων νερών 1-2% θαλασσινό νερό καθιστά το γλυκό νερό μη πόσιμο. Παρατηρείται διάβρωση των ακτών Οι ακτές του Ατλαντικού υποχωρούν μέχρι και ένα μέτρο ετησίως. Tuvalu Tuvalu

59 Έντονα καιρικά φαινόμενα
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Έντονα καιρικά φαινόμενα Σε ορισμένες περιπτώσεις τα έντονα καιρικά φαινόμενα γίνονται ακόμα πιο έντονα, σε άλλες πιο συχνά και σε άλλες και τα δύο. Πλημμύρες Από το 1998 οι πλημμύρες έχουν προκαλέσει το θάνατο περισσότερων από 700 ατόμων στην Ευρώπη και την υποχρεωτική μετακίνηση Τυφώνες O αριθμός των πιο έντονων τροπικών καταιγίδων (κατηγορίας 4 και 5) έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 35 χρόνια.

60 Το καλοκαίρι του 2012 η έντονη ξηρασία έπληξε τις ΗΠΑ.
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Καύσωνες 2003: Κύμα καύσωνα στην Ευρώπη προκάλεσε θανάτους, πυρκαγιές στη Νότια Ευρώπη και γεωργικές και δασικές απώλειες 10 δις ευρώ. Ο Ιούλιος του 2012 ήταν ο πιο ζεστός όλων των εποχών για το βόρειο ημισφαίριο. Ξηρασία Τον Ιούλιο του 2011 η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 60 χρόνων έπληξε την Ανατολική Αφρική με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες θανάτους. Μετά από 30 χρόνια ο ΟΗΕ κήρυξε δυο περιοχές της Σομαλίας σε καθεστώς πείνας. Το καλοκαίρι του 2012 η έντονη ξηρασία έπληξε τις ΗΠΑ.

61 Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα Είδη (πανίδας και χλωρίδας) προσπαθούν να προσαρμοστούν στις ραγδαία μεταβαλλόμενες συνθήκες (κυρίως αύξηση θερμοκρασίας). Π.χ. επιχειρούν να «μεταναστεύσουν» προς ψυχρότερα κλίματα, κάτι όμως που δεν είναι πάντα δυνατό. Ιδιαίτερα ευάλωτα τα ορεινά είδη καθώς και τα ενδημικά των νησιών. O αγκαθοπόντικας (Αcomys minus), ενδημικό είδος της Κρήτης αναμένεται να εξαφανιστεί λόγω αδυναμίας μετανάστευσης. Είδη βατράχου Harlequin στα ορεινά της νότιας Αμερικής έχουν ήδη εξαφανιστεί. Το ½ των ειδών της Ευρώπης αναμένεται να απειλούνται με εξαφάνιση μέχρι το 2080 (Τhuiller et al 2005).

62 Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία Μεταδοτικές ασθένειες H αύξηση της θερμοκρασίας θα επηρεάσει την εξάπλωση ασθενειών που μεταφέρουν κυρίως έντομα και τρωκτικά. Ως το 2080 εκτιμάται ότι εκ. άνθρωποι επιπλέον θα προσβληθούν από ελονοσία ενώ θα διπλασιαστεί ο αριθμός των ατόμων που απειλούνται από τον δάγκειο πυρετό. Άλλες αρρώστιες που θα εξαπλωθούν είναι η σχιστοσωμίαση, η εχινοκοκκίαση, νόσος του Lyme, λοιμώξεις από ιούς hanta κ.λπ. Διαρροϊκές ασθένειες εξαιτίας της έλλειψης νερού και της επιμόλυνσης των υδάτων Το 2000 υπολογιζόταν ότι για το 2,4% των περιπτώσεων διάρροιας σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.

63 Επιπτώσεις στη γεωργία και την παραγωγή τροφής
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Επιπτώσεις στη γεωργία και την παραγωγή τροφής Παρόλο που μια μικρή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την απελευθέρωση CO2 μπορεί προσωρινά να ευνοήσει τη γεωργική παραγωγή, η περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Κατ’ επέκταση ο κίνδυνος της πείνας θα αυξηθεί στις πιο ευάλωτες περιοχές (π.χ. Αφρική). Λόγω της κλιματικής αλλαγής θα υπάρξουν μεταβολές στη γεωγραφική θέση της παραγωγής τροφής. Διαδραστικός χάρτης

64 Οι σημαντικότερες συμφωνίες
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; Τι κάνει η διεθνής κοινότητα για την κλιματική αλλαγή; Οι σημαντικότεροι σταθμοί 1979: Η πρώτη παγκόσμια Διάσκεψη για το κλίμα 1988: Ίδρυση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) των Η.Ε. 1992: Σύμβαση – Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) Προτείνεται από την IPCC στη Διάσκεψη του Ρίο και υιοθετείται από τα Ηνωμένα Έθνη. Προβλέπει ότι τα συμβαλλόμενα κράτη-μέλη πρέπει να θεσπίσουν εθνικά προγράμματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Οι βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες οι οποίες ευθύνονται για το φαινόμενο, καλούνται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων στα επίπεδα του Η σύμβαση όμως δεν είναι δεσμευτική.

65 Οι σημαντικότερες συμφωνίες
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; 1997: Πρωτόκολλο του Κιότο. Θέτει σε εφαρμογή τη Σύμβαση-Πλαίσιο καθώς είναι δεσμευτικό για τις χώρες που το υπογράφουν. Προβλέπει μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από τις ανεπτυγμένες χώρες κατά 5% την περίοδο σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Θεσπίζει την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. 2007: Οδικός χάρτης του Μπαλί Αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για το τι θα γίνει μετά το 2012, ημερομηνία λήξης του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύονται για την παροχή τεχνολογικής και οικονομικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες. Οι σημαντικές αποφάσεις μετατίθενται για το

66 Οι σημαντικότερες συμφωνίες
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; 2009: Διάσκεψη της Κοπεγχάγης 120 αρχηγοί κρατών και 192 χώρες αποτυγχάνουν να καταλήξουν σε μια νέα νομικά δεσμευτική συμφωνία. Οι χώρες είναι διχασμένες με τις ΗΠΑ και την Κίνα να παίζουν πρωταρχικό ρόλο και την ΕΕ σε ρόλο μεσολαβητή : - Oι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες επιθυμούν επέκταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο σε μια δεύτερη δεσμευτική περίοδο για τις αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες και χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών. - Oι ανεπτυγμένες χώρες επιθυμούν αντικατάσταση του Κιότο με νέα συμφωνία που θα περιλαμβάνει υποχρεώσεις για όλες τις χώρες του πλανήτη, ιδιαίτερα την Κίνα, την Ινδία και τη Βραζιλία.

67 Οι σημαντικότερες συμφωνίες
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; 2010: Η συμφωνία του Cancun (Μεξικό) Μπαίνουν τα θεμέλια για να ξεκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις μετά την αποτυχία της Κοπεγχάγης. - Αναγνωρίζεται ότι πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες μειώσεις για να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω από στους 2οC. - Συστήνεται το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα για τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι ανεπτυγμένες χώρες θα δίνουν 100 δισ. κάθε χρόνο. 2011: Η πλατφόρμα του Durban (Νότια Αφρική) Τα συμμετέχοντα κράτη συμφωνούν ότι θα προχωρήσουν σε μια νέα παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία που θα περιλαμβάνει και τις ανεπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες με ισχύ από το Η συμφωνία θα πρέπει να είναι έτοιμη μέχρι το 2015 και τα κράτη να την επικυρώσουν μέχρι το 2020.

68 2015: Η συμφωνία των Παρισίων
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; 2015: Η συμφωνία των Παρισίων Τα μέρη κατέληξαν σε μια νέα παγκόσμια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Περιλαμβάνει σχέδιο δράσης για να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2°C. Άρχισε να ισχύει στις 4 Νοεμβρίου 2016 (αφού κυρώθηκε από 55 τουλάχιστον χώρες που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 55% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου). Όλες οι χώρες της ΕΕ επικύρωσαν τη συμφωνία. Οι χώρες

69 Η πολιτική της ΕΕ Ποιοι είναι οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; Ποιοι είναι οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Το πλαίσιο της Ε.Ε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που υιοθετήθηκε το 2007 προβλέπει: Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% μέχρι το 2020 (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990). Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά 20% μέχρι το 2020. Αύξηση του ποσοστού αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών στο 20% μέχρι το 2020. Αύξηση του επιπέδου βιοκαυσίμων ως καύσιμου στις μεταφορές στο 10% μέχρι το 2020.

70 Η πολιτική της ΕΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; Oι σημαντικότερες μορφές των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στις οποίες η ΕΕ στηρίζει μέρος της πολιτικής της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι οι ακόλουθες: Βιομάζα, Αιολική, Ηλιακή, Γεωθερμική, Υδροηλεκτρική, Πλημμυρική, Κυματική

71 Η πολιτική της ΕΕ Η οικονομική ύφεση φέρνει νέα δεδομένα
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ; Η οικονομική ύφεση φέρνει νέα δεδομένα Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ μειώθηκαν το 2009 κατά 6,9% σε σύγκριση με το Και αυτό γιατί: μειώθηκε η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων κατά 5,5% αυξήθηκε η χρήση ΑΠΕ κατά 8.3%. Συνολικά το 2009 ήταν 17,3% μικρότερες σε σχέση με το Οι μεγαλύτερες μειώσεις εκπομπών σημειώθηκαν στις βιομηχανικές διεργασίες λόγω της μείωσης της δραστηριότητας στους τομείς του τσιμέντου, των χημικών, του σιδήρου και του χάλυβα. Μείωση εκπομπών και στις ΗΠΑ όπου η παραγωγή CO2 έπεσε στα επίπεδα του Η μείωση αυτή αποδίδεται και στην ύφεση αλλά και στην επέκταση της χρήσης φυσικού αερίου.

72 Στην Ελλάδα… H περίπτωση της Ελλάδας ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ;
Η Ελλάδα παρουσιάζει τη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανά μονάδα ΑΕΠ: (0,61χγρ ισοδύναμου CO2 ανά μονάδα ΑΕΠ). Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο, η αύξηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο διάστημα πρέπει να περιοριστεί στο 25%. Το 2008 η αύξηση ήταν 18,6% και το ,5% (εντός ορίων). Σύμφωνα με το νόμο 3855/2010 η συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας πρέπει να φτάσει το 20%. Συγκεκριμένα:  40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή  20% σε ανάγκες θέρμανσης – ψύξης  10% στις μεταφορές

73 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΓΗΣ Η αποδάσωση έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση CO2 που βρίσκεται «αποθηκευμένο» στα δέντρα και το έδαφος, ενώ ταυτόχρονα χάνεται μια πολύτιμη δεξαμενή συγκράτησης CO2. Η συνεπαγόμενη χρήση της γης για καλλιέργειες και βόσκηση, οδηγεί στην αύξηση εκπομπών μεθανίου, αμμωνίας και νιτρικών. Συνολικά η αποδάσωση σε παγκόσμιο επίπεδο συμβάλλει κατά 20-25% των ετήσιων εκπομπών CO2. Συνηθισμένες αγροτικές εργασίες, όπως το κάψιμο υπολειμμάτων της παραγωγικής διαδικασίας αποτελούν επίσης παράγοντες αύξησης των εκπομπών CO2, αιωρούμενων σωματιδίων και άλλων ρύπων.

74 ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Σε πυκνοκατοικημένες περιοχές οι εκπομπές ρύπων είναι μεγαλύτερες εξαιτίας του συνολικού επιπέδου των ρυπογόνων δραστηριοτήτων, έστω και αν η κατά κεφαλήν εκπομπές μειώνονται (λόγω υψηλής αποδοτικότητας και μικρότερων διανυόμενων αποστάσεων με ΙΧ). Η αστικοποίηση συνεχίζεται σε Λατινική Αμερική, Ασία, Αφρική και φυσικά σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, εξαιτίας συνδυασμού κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων. Οι αστικές περιοχές συγκεντρώνουν τις μεγαλύτερες ενεργειακές απαιτήσεις για μεταφορές, θέρμανση, μαγείρεμα, air conditioning, φωτισμό κ.λπ. Συχνά καταγράφονται πιέσεις για μη αειφορική χρήση πόρων και αποθεμάτων, π.χ. χρήση ενός πάρκου για δημιουργία γκαράζ, δρόμου, εμπορικού κέντρου. Δημιουργία ‘θερμικών νησίδων’.