Προγράμματα Προαγωγής Υγείας στην Ελλάδα και διεθνώς

Παρουσίαση με θέμα: "Προγράμματα Προαγωγής Υγείας στην Ελλάδα και διεθνώς"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προγράμματα Προαγωγής Υγείας στην Ελλάδα και διεθνώς
Προσέγγιση των τοποθεσιών «The settings Approach»

2 Για την Προαγωγή Υγείας η έννοια «Settings Approach» σημαίνει:
Ότι οι χώροι όπου εφαρμόζονται προγράμματα Προαγωγής της Υγείας περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά όπως το ήθος αλλά και τις προϋποθέσεις προάσπισης και βελτίωσης της υγείας όλων όσων ζουν, εργάζονται, εκπαιδεύονται στον χώρο αυτό, αλλά και εκείνων που έρχονται σε επαφή με αυτόν.

3 Setting κατά ΠΟΥ: Εκεί όπου τα άτομα χρησιμοποιούν και διαμορφώνουν το περιβάλλον και δημιουργούν ή επιλύουν προβλήματα που σχετίζονται με την υγεία. Αναγνωρίζονται από: Την ύπαρξη φυσικών ορίων Ένα εύρος ατόμων με καθορισμένους ρόλους Από μία οργανωτική δομή Tones and Green, 2004

4 Σχολεία Προαγωγής της Υγείας
Νοσοκομεία Προαγωγής της Υγείας Υγιείς Πόλεις Υγεία στις γειτονιές Προαγωγή της υγείας στην εργασία

5 Διαφορετικές προσεγγίσεις της Προαγωγής της Υγείας με βάση τον χώρο που πραγματοποιούνται

6 Το σχολείο ως χώρος εφαρμογής της Προαγωγής της Υγείας
Οι στάσεις απέναντι στην υγεία και η υιοθέτηση συμπεριφορών διαμορφώνονται από τα πρώτα χρόνια της ζωής. Οι εμπειρίες που αποκομίζει το παιδί και έφηβος από το σχολείο μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται Τον εαυτό του Τα επίπεδα αυτοεκτίμησης Τη συμπεριφορά του σε θέματα υγείας (χρήση καπνού, αλκοόλ, φυσική άσκηση, διατροφή)

7 Το σχολείο ως χώρος εφαρμογής της Προαγωγής της Υγείας_2
Το σχολείο αποτελεί το περιβάλλον κοινωνικοποίησης του παιδιού και του εφήβου Παιδιά που θεωρούν το σχολείο εχθρικό παρουσιάζουν την τάση να κάνουν χρήση αλκοόλ και καπνού σε μικρές ηλικίες Παιδιά που νιώθουν ότι το σχολείο ενδιαφέρεται για αυτά, δεν εμπλέκονται με την ίδια ευκολία σε επικίνδυνες για την υγεία τους συμπεριφορές.

8 Μοντέλα εφαρμογής Προαγωγής της Υγείας στο Σχολείο
Το μοντέλο που βασίζεται στη γνώση Εκπαιδευτικά μοντέλα που βασίζονται στο συναίσθημα Μοντέλα συμπεριφοράς Μοντέλα ενδυνάμωσης

9 Μοντέλο που βασίζεται στη γνώση
Εφόσον οι μαθητές κατανοήσουν τις αρνητικές συνέπειες μιας συμπεριφοράς, ενδέχεται να λάβουν ορθολογικές αποφάσεις και να μην την υιοθετήσουν

10 Εκπαιδευτικά μοντέλα που βασίζονται στο συναίσθημα
Οι αξίες, τα συναισθήματα, οι αντιλήψεις και οι προσδοκίες παράλληλα με τη γνώση επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Χρησιμοποιούν τεχνικές ανάπτυξης της αυτοπεποίθησης, και της θετικής εικόνας του εαυτού, της αντιμετώπισης και της λύσης προβλημάτων, της ανάπτυξης προσωπικών δεξιοτήτων και διαπροσωπικών σχέσεων.

11 Μοντέλα συμπεριφοράς. Εκπαίδευση στην αποφυγή των διάφορων κοινωνικών πιέσεων, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την υιοθέτηση επικίνδυνων για την υγεία συμπεριφορών, με τη δημιουργία κατάλληλου υποστηρικτικού περιβάλλοντος

12 Μοντέλα ενδυνάμωσης Καθιστούν τον μαθητή ενεργητικό μέλος στη λήψη αποφάσεων και στον καθορισμό και την επίλυση των προβλημάτων

13 Ποιο μοντέλο είναι περισσότερο αποτελεσματικό;
Αποτελεσματικότερη είναι η χρήση των παραπάνω μοντέλων συνδυαστικά, αφού το κάθε ένα ξεχωριστά δεν έχει αποδειχτεί ότι είναι καταλληλότερο του άλλου.

14 Μεταξύ των παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται στο σχολείο
Προγράμματα με θεματολογία την υγιεινή διατροφή, την πρόληψη ατυχημάτων, τη φυσική άσκηση, την αύξηση φυσικής δραστηριότητας, την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι περισσότερο αποτελεσματικά Προγράμματα καταχρήσεων και σεξουαλικής συμπεριφοράς.

15 Το σχολείο Προαγωγής Υγείας
Ανάπτυξη Ευρωπαϊκού δικτύου Σχολείων Προαγωγής Υγείας Γραφείο Ευρώπης του ΠΟΥ Συμβούλιο Ευρώπης Ευρωπαϊκή Κοινότητα

16 Η ιδέα του σχολείου βασίζεται:
Στην ικανότητα ανάδειξης του σχολείου σαν σημαντικού φορέα προαγωγής της υγείας με την εφαρμογή ολιστικών προγραμμάτων υγείας

17 Χαρακτηριστικά του σχολείου Προαγωγής της Υγείας
Η προσφορά κατάλληλων εμπειριών μάθησης ανάλογα με την κοινωνική και γνωστική τους ανάπτυξη (σπειροειδής ανάπτυξη) Το πρόγραμμα, η δομή και οι αξίες που αναπτύσσονται μέσα στο σχολείο το διακρίνουν για το ήθος του. Διατήρηση και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος του σχολείου Η ικανότητα δημιουργίας καλών σχέσεων και δεσμών με την κοινότητα.

18 Οφέλη του σχολείου Προαγωγής Υγείας
Προσφέρει ένα ολιστικό μοντέλο υγείας Ενεργητική συμμετοχή γονέων Αναγνώριση της σημασίας του φυσικού περιβάλλοντος του σχολείου για την υγεία Προώθηση συνεργασιών σε τοπικό, εθνικό, διεθνές επίπεδο.

19 Οφέλη του σχολείου Προαγωγής Υγείας_2
Προώθηση της ισότητας στην εκπαίδευση και την υγεία Δημιουργία υποστηρικτικού και ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας Συμβολή στη δημιουργία –με τη συμμετοχή των μαθητών- ενός επίσημου σχολικού προγράμματος ικανού να παρέχει γνώσεις και δεξιότητες στους μαθητές.

20 Εμπόδια για τη προαγωγή της υγείας στο σχολείο
Εμπόδια για τη προαγωγή της υγείας στο σχολείο Η δομή και οι απαιτήσεις του υπάρχοντος σχολικού προγράμματος δεν επιτρέπουν παρόμοιες ενέργειες εύκολα. Η απουσία κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού. Η έλλειψη οικονομικής υποστήριξης. Η μη συμφωνία μεταξύ των χαρασσόντων πολιτικές και της κοινής γνώμης για τη θεματολογία των προγραμμάτων.

21 Η Προαγωγή Υγείας στο ελληνικό Σχολείο
1992: Ένταξη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό δίκτυο. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Εντοπισμός και ιεράρχηση αναγκών, δημιουργία κατάλληλου υλικού, εκπαίδευση ατόμων και εξασφάλιση πόρων. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Μετά την εφαρμογή, έγινε καταγραφή των προβλημάτων, κατάθεση προτάσεων βελτίωσης

22 Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα
Έχει συμπεριλάβει την Αγωγή Υγείας στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και λειτουργεί ειδικό γραφείο Αγωγής Υγείας στο ΥΠΑΙΘ. Παράλληλα λειτουργεί στο Υπουργείο Υγείας η Διεύθυνση Αγωγής Υγείας και Πληροφόρησης.

23 Η εφαρμογή της αγωγής υγείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση εφαρμόζεται:
Υπό τη μορφή προαιρετικών μαθημάτων Υπό τη μορφή ένταξης στην ευέλικτη ζώνη μαθημάτων Υπό τη μορφή σχολικών δραστηριοτήτων.

24 Θεματολογία Διατροφή- γενετικά τροποποιημένα προϊόντα
Διαφυλικές σχέσεις- σεξουαλική αγωγή Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα AIDS- Ηπατίτιδα Β Διαπροσωπικές σχέσεις (Ρατσισμός, βία, ξενοφοφία) Εθελοντισμός (Αιμοδοσία, προσφορά ιστών και οργάνων, εθελοντική εργασία) Καρδιαγγειακά νοσήματα Κατανάλωση και υγεία Συμβουλευτικοί σταθμοί νέων

25 Στόχοι αγωγής υγείας (Υπουργείο Παιδείας)
Προάσπιση και προαγωγή ψυχικής και σωματικής υγείας και της κοινωνικής ευεξίας Αναβάθμιση σχολικής ζωής και σύνδεση με την κοινωνική πραγματικότητα Πρόληψη αποκλεισμού ατόμων από την αγορά εργασίας Ανάπτυξη δεξιοτήτων και διαμόρφωση ατόμων με κριτική στάση Μείωση σχολικής αποτυχίας και πρόωρης εγκατάλειψης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης

26 Προτεινόμενες μέθοδοι
Παθητικές μέθοδοι Μέθοδοι ενεργητικής συμμετοχής Βιωματικές μέθοδοι

27 Διαδικασία Ο υπεύθυνος του Συμβουλευτικού σταθμού νέων κάθε Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ο Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας και το σχολείο ανάλογα με τις ανάγκες του υποβάλλουν πρόταση η οποία εγκρίνεται κάθε Σεπτέμβριο και Οκτώβριο

28 Προβλήματα: Ανάλογα προγράμματα δεν έχουν ενσωματωθεί στο επίσημο πρόγραμμα των μαθημάτων, με αποτέλεσμα η αγωγή Υγείας στο σχολείο να είναι προαιρετική και να εμφανίζει μικρή συμμετοχή Δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο σπειροειδής χαρακτήρας των προγραμμάτων Υπάρχει πρόβλημα με την εκπαίδευση των δασκάλων Δεν φτάνει σε όλους τους μαθητές (ισότητα)

29 Η εργασία σαν χώρος προαγωγής της υγείας
Είναι σημαντικό τα άτομα να εργάζονται σε ασφαλή εργασιακά περιβάλλοντα Σημαντικές ασθένειες σχετίζονται με την εργασία Καρκίνοι Καρδιαγγειακά νοσήματα Μυοσκελετικά προβλήματα Εργασιακό stress Ατυχήματα κατά τη διάρκεια της εργασίας

30 Προαγωγή της Υγείας στην Εργασία σημαίνει:
Η προαγωγή υγείας στην εργασία αφορά και απαιτεί υπευθυνότητα και συνεργασία από τους εργαζόμενους, τους εργοδότες, τους επαγγελματίες υγείας που ειδικεύονται στην υγιεινή και ασφάλεια στο χώρο της εργασίας και στους ειδικούς της προαγωγής υγείας στο χώρο της εργασίας.

31 Προβλήματα υγείας στο χώρο εργασίας
Ατυχήματα Επαγγελματικά νοσήματα Εργασιακό stress Σωματικές διαταραχές (μυοσκελετικά προβλήματα)

32 Παρεμβάσεις Προαγωγής Υγείας στο χώρο εργασίας
Άμεσο φυσικό περιβάλλον (κτηριακή υποδομή, εργασιακή διαδικασία) Ψυχοκοινωνικό περιβάλλον (οικονομικό, οργανωτικό, νομικό)

33 Προγράμματα προαγωγής υγείας στην εργασία
Πρόληψη ατυχημάτων Παροχή πρώτων βοηθειών Μέθοδοι διαλογής και ανίχνευσης Πρόληψη κινδύνων από μολύνσεις Αγωγή υγείας και συμβουλευτική σχετικά με την υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών Προαγωγή του περιβάλλοντος εργασίας Ανάπτυξη υπηρεσιών που προάγουν την υγεία

34 Το Ευρωπαϊκό δίκτυο για την προαγωγή της υγείας στον χώρο εργασίας
Δημιουργήθηκε το 1995 και αποτελείται από: Ινστιτούτα δημόσιας Υγείας Ινστιτούτα Υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, όλων των χωρών της Ευρώπης Κάθε κράτος μέλος ανέπτυξε ένα Εθνικό Εστιακό Πόλο, αρμοδιότητες του οποίου μεταξύ άλλων είναι η έρευνα, η ανταλλαγή πληροφοριών, η οργάνωση ενημερωτικών ημερίδων, ο εμπλουτισμός της βιβλιογραφίας, η σύνταξη έκθεσης για τον απολογισμό των δραστηριοτήτων.

35 Υγεία, Ασφάλεια και προαγωγή υγείας στο ελληνικό περιβάλλον εργασίας.
ΒΑΣΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΦΟΡΕΑΣ: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Κ.Υ.Α.Ε.) ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

36 Διεύθυνση Συνθηκών εργασίας
Προετοιμασία νομοθετικών πράξεων

37 Κέντρο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (Κ.Υ.Α.Ε.)
Εφαρμόζει μετρήσεις στους εργαζόμενους Υλοποιεί ερευνητικό έργο Συμβάλλει στην επιμόρφωση και την εκπαίδευση Αποτελεί τον Εθνικό εστιακό πόλο του Δικτύου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την υγιεινή και ασφάλεια

38 Σώμα επιθεώρησης της εργασίας
Ελέγχει την εφαρμογή της υφιστάμενης Νομοθεσίας

39 Μη κερδοσκοπικοί Οργανισμοί
Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.), με ρόλο: Συμβουλευτικό Ερευνητικό Εκπαιδευτικό Κατάρτισης Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.) Συνεργάζονται με το Υπουργείο Εργασίας και η Ελλάδα συμμετέχει σε ερευνητικά Ευρωπαϊκά προγράμματα

40 Προβλήματα ή εμπόδια εφαρμογής προγραμμάτων προαγωγής της υγείας στην εργασία
Σχετικά προγράμματα δεν παρέχονται δια νόμου Οι σχετικές προτεραιότητες στην Ελλάδα κατευθύνονται προς την Υγιεινή και Ασφάλεια και όχι στην προαγωγή της υγείας στην εργασία Δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι Δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ των αρμόδιων Υπουργείων (Εργασίας, Υγείας)

41 Παράγοντες που προωθούν την ανάπτυξη προαγωγής της υγείας στην εργασία
Η παροχή πληροφόρησης από τα αρμόδια Υπουργεία Η υιοθέτηση προγραμμάτων από μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα Η ανάπτυξη προγραμμάτων από εκπροσώπους εργοδοτών και εργαζομένων σε κάποιες μικρές επιχειρήσεις Η ύπαρξη σχετικών επιμορφωτικών σεμιναρίων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

42 Η χρησιμότητα της προαγωγής της υγείας στην εργασία
Βελτιώνει: τις συνθήκες εργασίας τους παράγοντες που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υγεία τη δημόσια εικόνα των επιχειρήσεων τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού Συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας Αυξάνει τα επίπεδα γνώσης αναφορικά με την υγεία και προσφέρει κίνητρα Οδηγεί στη δημιουργία ενός υγιούς εργατικού δυναμικού Αυξάνει το αίσθημα ικανοποίησης από την εργασία

43 Οι Υπηρεσίες Υγείας ως χώρος εφαρμογής της προαγωγής της Υγείας
Το νοσοκομείο Προαγωγής της υγείας προσφέρει πλήρεις ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες, αλλά επίσης ενστερνίζεται τους σκοπούς της προαγωγής της υγείας. Παράλληλα αναπτύσσει ανάλογη δομή και κουλτούρα περιλαμβάνοντας ενεργούς, συμμετοχικούς ρόλους για τους ασθενείς, τα μέλη του προσωπικού λειτουργώντας ενεργά στα πλαίσια της κοινότητας στην οποία υπάγεται.

44 Η Ελληνική συμμετοχή στο Δίκτυο Νοσοκομείων Προαγωγής της υγείας
Συμμετοχή με το Αρεταίειο Νοσοκομείο το 1993, κατόπιν ενθάρρυνσης από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιατρικής και Πρόληψης Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την ανεπάρκεια πόρων την έλλειψη επαρκούς προσωπικού και η ελάχιστη εμπειρία από την αξιολόγηση εφαρμογής Η αξιολόγηση της εφαρμογής έδειξε αυξημένη ικανοποίηση από τους ασθενείς και τους εργαζόμενους , ανάπτυξη ικανοτήτων και βελτίωση της εικόνας του νοσοκομείου στην κοινότητα

45 Ελληνικό Δίκτυο Νοσοκομείων Προαγωγής της Υγείας
2002: Απαριθμούσε 16 Νοσοκομεία της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών. Κύριος σκοπός του είναι η προαγωγή της υγείας των ασθενών του προσωπικού, αλλά και της κοινότητας σε θέματα βελτίωσης και διασφάλισης ποιότητας του νοσοκομειακού περιβάλλοντος

46 Κύριες επιτυχίες του Ελληνικού Δικτύου Νοσοκομείων υπήρξαν:
Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των υπευθύνων των νοσοκομείων αναφορικά με τη φιλοσοφία των νοσοκομείων προαγωγής της υγείας Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εκπροσώπων του προσωπικού των νοσοκομείων Η συμμετοχή των επιστημονικών επιτροπών του Νοσοκομείου Η εφαρμογή προγραμμάτων και η επέκταση του δικτύου

47 Κύρια προβλήματα Γραφειοκρατική πολιτική των νοσοκομείων που καθυστερεί τη λήψη απόφασης για ένταξη στο δίκτυο. Έλλειψη προσωπικού που οδηγεί σε μη διαθεσιμότητα χρόνου για την εφαρμογή των προγραμμάτων Έλλειψη επαρκών διαθέσιμων πόρων

48 Η κοινότητα ως χώρος εφαρμογής προγραμμάτων προαγωγής της υγείας
Ένα παράδειγμα της συμμετοχής της κοινότητας στα προγράμματα προαγωγής της υγείας είναι οι «Υγιείς Πόλεις»

49 Στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υγιών πόλεων περιλαμβάνονται:
Καθαρό και ασφαλές φυσικό περιβάλλον Σταθερό και διατηρήσιμο οικοσύστημα Συμμετοχή των πολιτών και αύξηση του ελέγχου στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την υγεία και την ποιότητα ζωής τους Κάλυψη βασικών προϋποθέσεων για όλους τους πολίτες Πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες υγείας Υψηλοί δείκτες υγείας.

50 Η Αθήνα ως πιστοποιημένη πόλη συμμετέχει στο πρόγραμμα από το 1995.
Έρευνα και μελέτη συνθηκών ζωής στην πόλη των Αθηνών. Αστικός σχεδιασμός βελτίωσης των συνθηκών ζωής. Προγραμματισμός δράσεων που αφορούν την υγεία, την πρόνοια το περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης. Συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο υγιών πολιτών Υποβολή έκθεσης πεπραγμένων στο τέλος κάθε χρόνου.