Οι αρμοδιότητες και οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Νομισματική ένωση Κανάκη Μαρία-Νικολέττα ΑM:1340201300141 Καρέτσος.

Παρουσίαση με θέμα: "Οι αρμοδιότητες και οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Νομισματική ένωση Κανάκη Μαρία-Νικολέττα ΑM:1340201300141 Καρέτσος."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Οι αρμοδιότητες και οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Νομισματική ένωση
Κανάκη Μαρία-Νικολέττα ΑM: Καρέτσος Χρήστος ΑΜ: Σιουρούνη Λήδα- Μαρία ΑΜ:

2 Ιστορική Εξέλιξη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ)
Η ΟΝΕ αποτελεί για την ΕΕ την κορυφαία πτυχή της οικονομικής ενοποίησης με απώτατο στόχο την υιοθέτηση ενός ενιαίου νομίσματος. Σύνοδος Κορυφής της Χάγης (1969)  Έκθεση Werner (1970) Σύνοδος Κορυφής του Παρισιού (1972) Νομισματικό φίδι Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών (1978)  “ECU” European Currency Unit Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1985) Συγκρότηση «Επιτροπής Jacques Delors» (1989)  H έκθεση της επιτροπής πρότεινε τη δημιουργία της ΟΝΕ σε τρία στάδια. Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) υιοθετεί την έκθεση της Επιτροπής Delors

3 Η δημιουργία της ΟΝΕ σε τρία στάδια
1ο στάδιο ( ): - απελευθέρωση κίνησης κεφαλαίων μεταξύ των κρατών μελών 2ο στάδιο ( ): - σύγκλιση των οικονομικών πολιτικών και ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στις κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών - έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ) - ίδρυση ΕΣΚΤ και ΕΚΤ (1998) - καθορισμός αμετάκλητα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών με τις οποίες θα γινόταν η αντικατάσταση των εθνικών νομισμάτων 3ο στάδιο (από 1999): - έναρξη πλήρους άσκησης των εξουσιών και αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ και ΕΣΚΤ -βαθμιαία καθιέρωση του ευρώ ως ενιαίου νομίσματος των κρατών μελών και υλοποίηση κοινής νομισματικής πολιτικής υπο την αιγίδα της ΕΚΤ

4 Πηγές κανόνων δικαίου της ΟΝΕ
Πρωτογενές δίκαιο : - Άρθρα 3 § 4 και 13 ΣΕΕ - Άρθρα (οικονομική και νομισματική πολιτική), και (ΕΚΤ) ΣΛΕΕ -Πρωτόκολλα προσαρτημένα στην ΣΕΕ και την ΣΛΕΕ, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση έχει το Πρωτόκολλο για το «Καταστατικό του ΕΣΚΤ και την ΕΚΤ» Παράγωγο δίκαιο - Κανονισμοί, Οδηγίες - Νομικές πράξεις της ΕΚΤ (κανονισμοί, αποφάσεις, συστάσεις και γνώμες, κατευθυντήριες γραμμές)

5 Πηγές κανόνων δικαίου της ΟΝΕ
Νομοθετική αρμοδιότητα Ένωσης: - Αποκλειστική στη νομισματική πολιτική αλλά μόνο για τα κράτη μέλη με ευρώ (άρθρο 3 § 1 γ’ ΣΛΕΕ). - (Ιδιαίτερης φύσης) συντονιστική στην οικονομική πολιτική (άρθρο 5 § 1 ΣΛΕΕ). Η οικονομική πολιτική δεν «κοινοτικοποιήθηκε».

6 Ένταξη στο ευρώ (130-131, 139-140 ΣΛΕΕ, Πρωτ. 13)
Άρθρα ΣΛΕΕ Η ένταξη στο Ευρώ συνιστά υποχρέωση εκ του ενωσιακού δικαίου για όλα τα κράτη μέλη, πλην των δύο που εξ αρχής δήλωσαν ότι δεν θα ακολουθήσουν το 3ο στάδιο της ΟΝΕ (Ηνωμένο Βασίλειο, Δανία). Τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν την υποχρέωση να υιοθετήσουν το Ευρώ αλλά δεν το έχουν ακόμη επιτύχει, αποκαλούνται «κράτη με παρέκκλιση».

7 Ένταξη στο ευρώ – Κριτήρια Σύγκλισης
Σταθερότητα των τιμών  Το ποσοστό του πληθωρισμού δεν μπορεί να υπερβαίνει περισσότερο από 1,5% τον δείκτη των 3 κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις.   Υγιή και βιώσιμα δημόσια οικονομικά  Το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν μπορεί να υπερβαίνει το 3 % του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60 % του ΑΕΠ. Σταθερότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών  Η υποψήφια χώρα πρέπει να συμμετέχει στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ ΙΙ) για 2 τουλάχιστον έτη χωρίς σοβαρές αποκλίσεις από την κεντρική ισοτιμία του ΜΣΙ ΙΙ και χωρίς υποτίμηση της κεντρικής διμερούς ισοτιμίας του νομίσματός της έναντι του ευρώ κατά την ίδια περίοδο. Μακροπρόθεσμα επιτόκια   Το μακροπρόθεσμο επιτόκιο δεν πρέπει να υπερβαίνει πάνω από 2% τον δείκτη των 3 κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από την άποψη της σταθερότητας των τιμών

8 Φάσεις υιοθέτησης του ευρώ
1η Ιανουαρίου 1999  11 πρώτα κράτη μέλη 1η Ιανουαρίου 2001  Ελλάδα Έως σήμερα επιπλέον 6 κράτη μέλη : Σλοβενία (2007), Κύπρος και Μάλτα (2008), Σλοβακία (2009), Εσθονία (2011), Λετονία (2014), Λιθουανία (2015)

9

10

11 Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ)
Ιδρύθηκε την 1/6/1998, ενώ η πλήρης άσκηση των καθηκόντων του αρχίζει την 1/1/1999 με την έναρξη του τρίτου σταδίου της ΟΝΕ Αποτελείται από 29 κεντρικές τράπεζες : την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες (28) όλων των κρατών μελών της ΕΕ Αντιθέτως, το «Ευρωσύστημα» αποτελείται από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες (19) των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ Δεν έχει νομική προσωπικότητα Αποτελεί μία περιγραφική έννοια ή κοινή ονομασία του συστήματος της ΕΚΤ με τις κεντρικές τράπεζες.

12 Στόχοι του ΕΣΚΤ (άρθρο 127 παρ. 1 ΣΛΕΕ)
Στόχοι του ΕΣΚΤ (άρθρο 127 παρ. 1 ΣΛΕΕ) Η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών Συμβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της ΕΕ, βάσει του άρθρου 3 της ΣΕΕ, στηρίζοντας τις γενικές οικονομικές πολιτικές Ενεργεί σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό

13 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

14 Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Ίδρυση: Έδρα: Φρανκφούρτη Με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας η ΕΚΤ ανήχθη σε ένα από τα 7 θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 13, παρ.1 ΣΕΕ) Η ΕΚΤ απολαύει στην επικράτεια των κρατών μελών όλων των αναγκαίων προνομίων και ασυλιών για την εκπλήρωση της αποστολής της.( άρθρο 39 Καταστατικό) Για παράδειγμα: 1.απαλλάσσεται από κάθε φόρο ή παρόμοια επιβάρυνση λόγω αυξήσεως του κεφαλαίου της και οι δραστηριότητες της δεν υπόκεινται σε φόρο κύκλου εργασιών. 2.απολαύει για την υπηρεσιακή της επικοινωνία και τη διακίνηση των εγγράφων της, εντός της επικρατείας κάθε κράτους μέλους, της μεταχειρίσεως που επιφυλάσσεται από το κράτος μέλος αυτό στις διπλωματικές αποστολές. (Πρωτόκολλο 7 περί των προνομίων και ασυλιών της Ε.Ε.)

15 Νομική προσωπικότητα ΕΚΤ
Η ΕΚΤ έχει σε κάθε κράτος μέλος την ευρύτερη δυνατή νομική ικανότητα που αναγνωρίζεται στα ν.π. από το εσωτερικό τους δίκαιο. Η ΕΚΤ έχει ΙΔΙΩΣ την ικανότητα να αποκτά και να διαθέτει κινητή ή ακίνητη περιουσία και να είναι διάδικος. (άρθρα 282, παρ.3 ΣΛΕΕ και 9.1 Καταστατικό) Αλλά είναι οργανωμένη σαν εταιρία υπό την έννοια ότι η ΕΚΤ έχει μετόχους και μετοχικό κεφάλαιο: Το κεφάλαιο της προέρχεται από τις ΕθνΚΤ όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Τα μερίδια συμμετοχής των ΕθνΚΤ στο κεφάλαιο αυτό υπολογίζονται βάσει κλείδας κατανομής που αντιστοιχεί στο μερίδιο συμμετοχής της οικείας χώρας στον συνολικό πληθυσμό και το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ΕΕ.

16 Εισφορές των ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ στο κεφάλαιο της ΕΚΤ
Εθνική κεντρική τράπεζα Κλείδα κατανομής % Καταβεβλημένο κεφάλαιο (€) Nationale Bank van België / Banque Nationale de Belgique (Βέλγιο) 2,4778 ,17 Deutsche Bundesbank (Γερμανία) 17,9973 ,34 Eesti Pank (Εσθονία) 0,1928 ,63 Banc Ceannais na hÉireann / Central Bank of Ireland (Ιρλανδία) 1,1607 ,06 Τράπεζα της Ελλάδος 2,0332 ,74 Banco de España (Ισπανία) 8,8409 ,02 Banque de France (Γαλλία) 14,1792 ,41 Banca d'Italia (Ιταλία) 12,3108 ,33 Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 0,1513 ,70 Latvijas Banka (Λεττονία) 0,2821 ,94 Lietuvos bankas (Λιθουανία) 0,4132 ,21 Banque centrale du Luxembourg (Λουξεμβούργο) 0,2030 ,35 Bank Ċentrali ta’ Malta / Central Bank of Malta (Μάλτα) 0,0648 ,58 De Nederlandsche Bank (Κάτω Χώρες) 4,0035 ,03 Oesterreichische Nationalbank (Αυστρία) 1,9631 ,78 Banco de Portugal (Πορτογαλία) 1,7434 ,25 Banka Slovenije (Σλοβενία) 0,3455 ,43 Národná banka Slovenska (Σλοβακία) 0,7725 ,61 Suomen Pankki - Finlands Bank (Φινλανδία) 1,2564 ,82 Σύνολο1 70,3915 ,40

17 Όργανα ΕΚΤ Οι αρμοδιότητες , η σύνθεση και η διαδικασία που ακολουθείται κατά την λήψη αποφάσεων των οργάνων της ΕΚΤ καθορίζονται από : ΣΛΕΕ Καταστατικό ΕΚΤ Εσωτερικό Κανονισμό ΕΚΤ Εσωτερικό Κανονισμό οργάνων(Εκτελεστικής Επιτροπής και Γενικού Συμβουλίου)

18 Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει την εξουσία εξωτερικής εκπροσώπησης της ΕΚΤ, δηλαδή: a. Εξουσία νόμιμης δέσμευσης της ΕΚΤ έναντι τρίτων και β. Εξουσία παρουσίασης στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ετήσιας έκθεσης της ΕΚΤ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΕΚΤ: Βιμ Ντόισενμπερχ Ζαν-Κλοντ Τρισέ Μάριο Ντράγκι Γενς Βάιντμαν ο επόμενος?

19 1. Το Διοικητικό Συμβούλιο - κύριο όργανο λήψης αποφάσεων

20 Σύνθεση Διοικητικού Συμβουλίου
Το Διοικητικό Συμβούλιο απαρτίζεται από: τα 6 μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής και τους διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών των 19 χωρών της ζώνης του ευρώ. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι τελευταίοι συμμετέχουν στο Δ.Σ. με την προσωπική τους ιδιότητα, ως πλήρως ανεξάρτητα πρόσωπα και όχι ως εκπρόσωποι των φορέων που διοικούν.

21 Αρμοδιότητες Διοικητικού Συμβουλίου
ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ για τον καθορισμό Κατευθυντήριων γραμμών και λήψη αποφάσεων για την εκπλήρωση των καθηκόντων του ΕΣΚΤ. (άρθρα 12 παρ.1 και 14 παρ.3 Καταστατικό) Χάραξη ενιαίας νομισματικής πολιτικής για την ζώνη του Ευρώ. (άρθρο 12 παρ.1 Καταστατικό) Καθορισμός των ελαχίστων αποθεματικών που υποχρεούνται να διακρατούν στην ΕΚΤ και στις ΕθνΚΤ τα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην ευρωζώνη. (άρθρο 19 παρ. 1 Καταστατικό) Έγκριση της έκδοσης από την ΕΚΤ και τις ΕθνΚΤ τραπεζογραμματίων σε ευρώ και έγκριση της ποσότητας κερμάτων σε ευρώ που εκδίδονται από τα εν λόγω κράτη μέλη. (άρθρο 16 Καταστατικό) Άσκηση συμβουλευτικών λειτουργιών της ΕΚΤ για κάθε προτεινόμενη πράξη της Ένωσης ή σχέδιο εθνικής νομοθετικής διάταξης που εμπίπτουν στο πεδίο της αρμοδιότητάς της (άρθρο 4 Καταστατικό)

22 Αρμοδιότητες Δ.Σ. Καθορισμός του τρόπου εκπροσώπησης του ΕΣΚΤ στο πεδίο της διεθνούς συνεργασίας και χορήγηση έγκρισης στις ΕθνΚΤ για συμμετοχή σε διεθνείς νομισματικούς οργανισμούς. ( άρθρο 6 παρ. 2 Καταστατικό) Θέσπιση του Εσωτερικού Κανονισμού της ΕΚΤ.(Άρθρο 12 παρ. 3 Καταστατικό) Απόφαση για άσκηση προσφυγής της ΕΚΤ στο ΔΕΕ (άρθρο 35 Καταστατικό) Κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης αναφορικά με τη νομισματική πολιτική του προήγουμενου και του τρέχοντος έτους, στο πλαίσιο της λογοδοσίας της ΕΚΤ. ( άρθρο 15, παρ. 3 Καταστατικό) Δικαίωμα εκχώρησης αρμοδιοτήτων του στην Εκτελεστική Επιτροπή( άρθρο 12, παρ. 1 Καταστατικό)

23 2. Εκτελεστική Επιτροπή- καθημερινή λειτουργία της ΕΚΤ

24 Σύνθεση Εκτελεστικής Επιτροπής
Απαρτίζεται από: τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και τέσσερα άλλα μέλη 1. Όλα τα μέλη διορίζονται μεταξύ προσώπων αναγνωρισμένου κύρους και επαγγελματικής εμπειρίας σε νομισματικά ή τραπεζικά θέματα. Η εκλογή τους γίνεται με κοινή συμφωνία από τις κυβερνήσεις των κ-μ σε επίπεδο Αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, βάσει σύστασης του Συμβουλίου και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Δ.Σ. (Η Επιτροπή δεν εμπλέκεται με κανέναν τρόπο στη διαδικασία εκλογής) 2. Τα μέλη έχουν 8ετή , μη ανανεώσιμη θητεία.

25 Αρμοδιότητες Εκτελεστικής Επιτροπής
Εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής που θεσπίζει το ΔΣ. (άρθρο 12, παρ.1 Καταστατικό) Έκδοση ορισμένων κατηγοριών νομικών πράξεων: Αποφάσεων, Συστάσεων, Γνωμών και Οδηγιών. ( π.χ. Δίνει τις απαραίτητες οδηγίες στις ΕθνΚΤ) Ευθύνη για την τρέχουσα διαχείριση της ΕΚΤ. (άρθρο 16,παρ.2 Καταστατικό) Προετοιμασία συνεδριάσεων του ΔΣ. (άρθρο 12 παρ.2 Καταστατικό) Άσκηση αρμοδιοτήτων που της εκχωρούνται από το ΔΣ. (άρθρο 12,παρ.1)

26 3. Γενικό Συμβούλιο- συμβουλευτικός και συντονιστικός ρόλος

27 Σύνθεση Γενικού Συμβουλίου
-Ταυτόχρονα με τη θέση σε εφαρμογή του ΕΣΚΤ ξεκινά η εκκαθάριση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ). -Η ΕΚΤ αναλαμβάνει τα καθήκοντα του ΕΝΙ έναντι των κρατών μελών τα οποία δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ. Γι’αυτό συγκροτείται ένα τρίτο όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ Το Γενικό Συμβούλιο που καθιερώθηκε ως ένα forum για την την νομισματική συνεργασία μεταξύ των ΕθνΚΤ με νόμισμα το ευρώ + των κρατών μελών με παρέκκλιση, για όσο διάστημα υφίστανται τα τελευταία. Απαρτίζεται από: τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και τους διοικητές των ΕθνΚΤ των 28 κρατών μελών της ΕΕ.

28 Αρμοδιότητες Γενικού Συμβουλίου (άρθρα 43 επ. Καταστατικό)
Το Γενικό Συμβούλιο συμβάλλει: στις συμβουλευτικές λειτουργίες των άρθρων 4 και 25.1 της ΕΚΤ , στη συλλογή στατιστικών πληροφοριών και την προετοιμασία των ετήσιων εκθέσεων της ΕΚΤ, στη λήψη μέτρων που αφορούν τον καθορισμό της κλείδας κατανομής για την εγγραφή στο κεφάλαιο της ΕΚΤ, εκτός εκείνων που έχουν καθοριστεί στη Συνθήκη, στις προετοιμασίες για τον αμετάκλητο καθορισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών των νομισμάτων των "κρατών μελών με παρέκκλιση" έναντι του ευρώ.

29 4. Εποπτικό Συμβούλιο

30 Σύνθεση και αρμοδιότητες Εποπτικού Συμβουλίου
Απαρτίζεται από : τον Πρόεδρο- πενταετής θητεία, μη ανανεώσιμη(Ντανιέλ Νουί), τον Αντιπρόεδρο - επιλέγεται μεταξύ των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ (Ζαμπίνε Λοτενσλέγκερ), 4 εκπροσώπους της ΕΚΤ και εκπροσώπους των εθνικών εποπτικών αρχών που συμμετέχουν στον ΕΕΜ. -Ο «σχεδιασμός και η εκτέλεση καθηκόντων» της ΕΚΤ σύμφωνα με τον Κανονισμό SSM - Οχι όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ, όπως το ΔΣ και η Εκτελεστική Επιτροπή. (οι οριστικές αποφάσεις στο πλαίσιο του SSM λαμβάνονται από το ΔΣ της ΕΚΤ προκειμένου να είναι δεσμευτικές ) -Προετοιμάζει και προτείνει πλήρη σχέδια εποπτικών αποφάσεων στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αυτά εγκρίνονται, εάν το Διοικητικό Συμβούλιο δεν τα απορρίψει εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Αν ένα συμμετέχον κράτος μέλος που δεν ανήκει στην ευρωζώνη διαφωνεί με ένα σχέδιο απόφασης του Εποπτικού Συμβουλίου, εφαρμόζεται ειδική διαδικασία, και το συγκεκριμένο κράτος μέλος μπορεί ακόμη και να ζητήσει τον τερματισμό της στενής συνεργασίας.

31 5. Διευθύνουσα Επιτροπή Η Διευθύνουσα Επιτροπή υποστηρίζει τις δραστηριότητες του Εποπτικού Συμβουλίου και προετοιμάζει τις συνεδριάσεις του. Απαρτίζεται από: Τον Πρόεδρο του Εποπτικού Συμβουλίου Τον Αντιπρόεδρο του Εποπτικού Συμβουλίου Έναν εκπρόσωπο της ΕΚΤ Πέντε εκπροσώπους των εθνικών εποπτικών αρχών

32 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΚΤ

33 Κανονιστική αρμοδιότητα της ΕΚΤ- Νομικές πράξεις βάσει ΣΛΕΕ (άρθρο 132)
Κανονισμοί εκδίδονται από το ΔΣ της ΕΚΤ χαράσουν την ενιαία νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη και την πολιτική που αφορά στην προληπτική εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων εξασφαλίζουν υγιή συστήματα πληρωμών επιβάλλουν την υποχρέωση στα πιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης να διακρατούν στην ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες ελάχιστα αποθεματικά η ισχύς του είναι γενική και άμεση στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ Αποφάσεις εκδίδονται από το ΔΣ ή την Εκτελεστική Επιτροπή λαμβάνονται με στόχο την εκτέλεση των καθηκόντων του ΕΣΚΤ με την επιφύλαξη της αρμοδιότητας για την έκδοση κανονισμών αποδέκτες : ΚΜ, κεντρικές τράπεζες των ΚΜ της Ευρωζώνης, ΦΠ,ΝΠ είναι νομικά δεσμευτικές

34 Κανονιστική αρμοδιότητα της ΕΚΤ- Νομικές πράξεις βάσει ΣΛΕΕ (άρθρο 132)
Συστάσεις έκδίδονται από το ΔΣ ή την Εκτελεστική Επιτροπή αποτελούν το μέσο με το οποίο η ΕΚΤ ωθεί τα ΚΜ, τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και τις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης να αναλάβουν συγκεκριμένη δράση δεν είναι νομικά δεσμευτικές Γνώμες  Η ΕΚΤ διατυπώνει γνώμες σε 5 περιπτώσεις : όταν η Συνθήκη ορίζει ότι για την λήψη αποφάσεων από τα θεσμικά οργανα της Ένωσης σε θέματα σχετικά με την νομισματική ένωση πρέπει να έχει προηγηθεί διαβούλευση με την ΕΚΤ για κάθε κοινοτική πράξη (π.χ Οδηγίες, Διεθνείς Συμφωνίες) που εμπίπτει στο πεδίο της αρμοδιότητάς της όλα τα όργανα της Ένωσης οφείλουν να ζητούν την Γνώμη της ΕΚΤ για κάθε νομοσχέδιο που εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιότητας της ΕΚΤ οι εθνικές αρχές οφείλουν να ζητούν την Γνώμη της ΕΚΤ Το άρθρο 48 της ΣΕΕ ορίζει ότι η Γνώμη του ΔΣ πρέπει να ζητείται όταν πρόκειται να επέλθουν στην ΣΛΕΕ τροποποιήσεις θεσμικής φύσεως στο νομισματικό τομέα η ΕΚΤ με δική της πρωτοβουλία υποβάλλει Γνώμες σε θεσμικά ή αλλά όργανα της Ένωσης, σε εθνικές αρχές -Εκδίδονται από το ΔΣ (τεκμήριο αρμοδιότητας) ή την Εκτελεστική Επιτροπή ή το Γενικό Συμβούλιο -Δεν είναι νομικά δεσμευτικές

35 Νομικές Πράξεις βάσει του Καταστατικού (άρθρο 34)
Κατευθυντήριες Γραμμές εκδίδονται αποκλειστικά απο το ΔΣ της ΕΚΤ είναι εσωτερικά κείμενα του Ευρωσυστήματος τα οποία απευθύνονται στις ΕθνΚΤ της Ευρωζώνης και περιέχουν το γενικό πλαίσιο και βασικούς κανόνες δικαίου που πρέπει να ακολουθούν οι εν λόγω τράπεζες στο πλαίσιο της πολιτικής του ευρωσυστήματος κοινοποιούνται στις εθνικές κεντρικές τράπεζες είναι νομικά δεσμευτικές δεν είναι υποχρετικό να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ Οδηγίες εκδίδονται από την Εκτελεστική Επιτροπή είναι εσωτερικά κείμενα του Ευρωσυστήματος με νομική δεσμευτικότητα, με στόχο της διασφάλιση της εφαρμογής των Αποφάσεων και Κατευθυντήριων Γραμμών Εσωτερικές Αποφάσεις αφορούν εσωτερικά οργανωτικά και διοικητικά θέματα του ΕΣΚΤ είναι νομικά δεσμευτικές για το ΕΣΚΤ

36 Κυρωτική εξουσία της ΕΚΤ
Έναντι των Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών  Εδράζεται στο άρθρο 271 περ. δ’ , 258 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 35 παρ. 6 του Καταστατικού Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης υποχρέωσης απορρέουσας εκ των Συνθηκών ή του Καταστατικού από ΕθνΚΤ Η ΕΚΤ αφού διαπιστώσει την παράβαση διατυπώνει αιτιολογημένη γνώμη, αφού προηγουμένως παρέχει στην ΕθνΚΤ δυνατότητα να υποβάλει τις παρατηρήσεις της επί του θέματος, τάσσοντας προθεσμία συμμόρφωσης Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η ΕΚΤ μπορεί να προσφύγει στο ΔΕΕ Την απόφαση για άσκηση προσφυγής την λαμβάνει το ΔΣ της ΕΚΤ

37 Κυρωτική Εξουσία της ΕΚΤ
Έναντι επιχειρήσεων (π.χ. Πιστωτικών ιδρυμάτων)  Εδράζεται στο άρθρο 34 παρ. 3 του Καταστατικού και στον Κανονισμό 2532/98 όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/159 Σε περίπτωση παράβασης υποχρέωσης προβλεπόμενης σε Κανονισμό ή Απόφαση της ΕΚΤ, η ΕΚΤ μπορεί να επιβάλει πρόστιμα κατ’ ανώτατο όριο ευρώ και περιοδικές χρηματικές ποινές σε περίπτωση διαρκούς παράβαση ( ευρώ για κάθε μέρα παράβασης για μέγιστο διάστημα έξι μηνών), Αφού προηγουμένως έχει ειδοποιήσει την επιχείρηση και την ΕθνΚΤ του ΚΜ να παύσει την παράβαση θέτοντας προθεσμία συμμμόρφωσης Επιβάλλεται και έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων που είναι εγκατεστημένα σε ΚΜ, αναφορικά με την υποχρέωση τους να τηρούν ελάχιστα αποθεματικά (άρθρο 19 Κατ.) Η απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας λαμβάνεται από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΕΚΤ Η εν λόγω απόφαση που επιβάλλει κυρώσεις υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο από το ΔΕΕ Επιπλέον κυρώσεις προβλέπονται στο άρθρο 18 του Κανονισμού του SSM

38 Το Eυρωσύστημα

39 Καθήκοντα του Ευρωσυστήματος και της ΕΚΤ
Τα βασικά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος και της ΕΚΤ απαριθμούνται εξαντλητικά στο άρθρο 127(2) ΣΛΕΕ και είναι: Η χάραξη και εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ΕΕ Η διενέργεια πράξεων συναλλάγματος, στο πλαίσιο της εφαρμογής της ενιαίας συναλλαγματικής πολιτικής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 219 ΣΛΕΕ Η κατοχή και διαχείριση των επισήμων συναλλαγματικών διαθεσίμων των κρατών μελών Η προώθηση της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών

40 Επιπλέον καθήκοντα της ΕΚΤ:
Αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την έκδοση τραπεζογραμματίων σε ευρώ μέσα στην ευρωζώνη και να εγκρίνει την ποσότητα των κερμάτων που εκδίδουν τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ. Δικαίωμα συλλογής των αναγκαίων στατιστικών πληροφοριών είτε από τις αρμόδιες εθνικές αρχές είτε απευθείας από οικονομικούς παράγοντες, με τη συνδρομή των ΕθνΚΤ.

41 Η θέση των ΕθνΚΤ-μελών του ευρωσυστήματος
Οι ΕθνΚΤ διαθέτουν τριπλή υπόσταση ως: αναπόσπαστα μέρη του ΕΣΚΤ. Δεσμεύονται πλήρως από το σύνολο των νομικών πράξεων που εκδίδονται από την ΕΚΤ (υπαγωγική σχέση) μέλη του απώτατου οργάνου λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ, του Δ.Σ, καθώς και του Γενικού Συμβουλίου, μέσω της συμμετοχής των Διοικητών τους. Οι ΕθνΚΤ διαθέτουν δηλαδή ένα ποσοστό εξουσίας εντός του Δ.Σ. εθνικά όργανα που ανήκουν στην εθνική έννομη τάξη, αναφορικά με τους στόχους που δεν εντάσσονται στα πλαίσια του ΕΣΚΤ.

42 ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΤ

43 Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση
Η έναρξη λειτουργίας της ΟΝΕ , την 1η Ιανουαρίου 1999, δεν επέφερε καμία μεταβολή στο καθεστώς αδειοδότησης και προληπτικής εποπτείας των πιστωτικών ιδρυμάτων που είχαν καταστατική έδρα στα κράτη μέλη της ευρωζώνης. Σε αντίθεση με όσα καθιερώθηκαν για τη χάραξη και εφαρμογή της ενιαίας νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής στην ευρωζώνη, οι οποίες εκχωρήθηκαν σε υπερεθνικό επίπεδο, η ΕΚΤ δεν ανήχθη σε υπερεθνική εποπτική αρχή του χρηματοπιστωτικού συστήματος καθώς οι σχετικές αρμοδιότητες παρέμειναν σε εθνικό επίπεδο. Αυτό αποτυπώθηκε ρητά στο άρθρο 105(5) ΣΕΚ. Η ΕΚΤ διέθετε μόνο την εξουσία υποβολής Γνωμών βάσει του άρθρου 105(4) ΣΕΚ. Το ενδεχόμενο βέβαια να αναχθεί στο μέλλον η ΕΚΤ σε εποπτική αρχή του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν είχε αποκλειστεί βάσει του 105(6) ΣΕΚ. Και ενώ κατά την αναθεώρηση των Συνθηκών δεν υπήρξε καμία αλλαγή η τρέχουσα δημοσιονομική κρίση στην ευρωζώνη η οποία εκδηλώθηκε το 2010 με επίκεντρο την Ελλάδα άνοιξε τη συζήτηση για τη δημιουργία Τραπεζικής Ένωσης.

44 Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός SSM (Single Supervisory Mechanism)
Κανονισμός 1024/2013 του Συμβουλίου Σε ισχύ από 3/11/2014 Νομική βάση το άρθρο 127(6) ΣΛΕΕ Στόχοι: Ασφάλεια και ευρωστία των πιστωτικών ιδρυμάτων και σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην ΕΕ και σε κάθε κράτος μέλος Ενότητα και ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς με γνώμονα την ίση μεταχείριση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

45 Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός SSM
Με τον SSM που συστάθηκε με τον Κανονισμό SSM συντελέσθηκε η κάθετη μεταβίβαση από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης στην ΕΚΤ : Των καθηκόντων, όπως ορίζονται στο άρθρο 127(2), 128 ΣΛΕΕ και του Καταστατικού και διεξάγονται μέσω του ΕΣΚΤ Των ειδικών καθηκόντων που ανατέθηκαν στην ΕΚΤ από τον Κανονισμό SSM (αποκλειστικά πιστωτικά ιδρύματα, χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών και μεικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών) Η ΕΚΤ ανέλαβε την άμεση προληπτική εποπτεία των 123 μεγαλύτερων πιστωτικών ιδρυμάτων (καθώς και των θυγατρικών τους) που εδρεύουν σε κράτη-μέλη της ευρωζώνης, ενώ Ενώ η άμεση προληπτική εποπτεία των υπολοίπων (περίπου 3.500) πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχίζει να ασκείται από τις εθνικές εποπτικές αρχές (δηλαδή στη χώρα μας από την Τράπεζα της Ελλάδος), υπό τις κατευθυντήριες γραμμές και τις οδηγίες της ΕΚΤ. Στην άμεση εποπτεία της ΕΚΤ υπάγονται και τα τέσσερα (4) ελληνικά συστημικά σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα (Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Alpha Bank και Eurobank)

46 Πεδίο Εφαρμογής Κανονισμού SSM
Στο πεδίο εφαρμογής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού περιλαμβάνονται οι ακόλουθες εποπτευόμενες οντότητες που εδρεύουν σε συμμετέχοντα κράτη-μέλη: πιστωτικά ιδρύματα, χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών (financial holding companies), μεικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών (mixed financial holding companies), υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων που εδρεύουν σε μη συμμετέχοντα κράτη-μέλη. Εξαιρούνται της εποπτικής αρμοδιότητας του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις διότι η προληπτική εποπτεία αυτών δεν μπορεί να ανατεθεί στην ΕΚΤ παρά μόνον εάν τροποποιηθεί το άρθρο 127 παρ. 6 ΣΛΕΕ. Στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, οι προαναφερθείσες εποπτευόμενες οντότητες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τις σημαντικές, οι οποίες εποπτεύονται άμεσα από την ΕΚΤ, και τις λιγότερο σημαντικές, οι οποίες εποπτεύονται από τις εθνικές εποπτικές αρχές.

47 Τα εν λόγω κριτήρια είναι τα ακόλουθα:
α. το μέγεθος τους (συνολική αξία ενεργητικού πάνω από 30 δισ.) β. η σημασία τους για την οικονομία της ΕΕ ή ενός συμμετέχοντος κράτους μέλους (συνολική αξία ενεργητικού πάνω από 5 δισ. Ευρώ και πάνω από το 20% του ΑΕΠ του συμμετέχοντος κράτους μέλους στο οποίο εδρεύει) γ. Οι διασυνοριακές δραστηριότητές τους να καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος των ισολογισμών τους.(Σύμφωνα με τον Κανονισμό SSM Framework, θα πρέπει η αξία των στοιχείων του ενεργητικού να υπερβαίνει τα 5 δισ. ευρώ και ο λόγος των διασυνοριακών στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού προς το σύνολο του ενεργητικού ή παθητικού αντίστοιχα να υπερβαίνει το 20%.) δ. έχουν ζητήσει ή έχουν λάβει άμεσα δημόσια χρηματοδοτική στήριξη, ε. το γεγονός ότι ανήκουν στα τρία πιο σημαντικά ιδρύματα σε κάθε κράτος μέλος.

48 Γενικές αρχές και υποχρεώσεις εντός του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού
Προκειμένου να διασφαλιστεί στενή συνεργασία μεταξύ τους, τόσο η ΕΚΤ όσο και τις εθνικές αρμόδιες αρχές έχουν δύο επιμέρους υποχρεώσεις: να συνεργάζονται καλόπιστα, και να αλληλοενημερώνονται. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές οφείλουν να παρέχουν στην ΕΚΤ, εγκαίρως και με ακρίβεια, όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου η τελευταία να ασκεί τα καθήκοντα που της ανατίθενται με τον Κανονισμό SSM Η ΕΚΤ παρέχει στις εθνικές αρχές πρόσβαση σε επικαιροποιημένες πληροφορίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους σχετικά με την προληπτική εποπτεία.

49 Εξουσίες εποπτείας και έρευνας
Αιτήματα για παροχή πληροφοριών (δεν χωρεί επίκληση του επαγγελματικού απορρήτου) Γενικές έρευνες (π.χ υποβολή εγγράφων, εξέταση οικονομικών στοιχείων) Εποπτεία (off-site και on site=επιτόπιες επιθεωρήσεις) Χορήγηση και ανάκληση άδειας λειτουργίας Διοικητικές Κυρώσεις

50 Επιβολή κυρώσεων από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του SSM
Η ΕΚΤ δεν μπορεί να επιβάλει κύρωση για κάθε είδους παράβαση. Στις περιπτώσεις που δεν είναι αρμόδια θα πρέπει να συνεργάζεται με τις εθνικές αρμόδιες αρχές προκειμένου να διασφαλίζεται η επιβολή κατάλληλων κυρώσεων. Η ΕΚΤ ΜΠΟΡΕΙ να επιβάλλει κυρώσεις: Η ΕΚΤ είναι αποκλειστικά αρμόδια να επιβάλει διοικητικές χρηματικές κυρώσεις σε σημαντικά εποπτευόμενα ιδρύματα για παραβάσεις: (α) του άμεσα εφαρμοστέου ευρωπαϊκού τραπεζικού δικαίου δηλ. Κανονισμούς ) (β) των Κανονισμών και αποφάσεων που εκδίδει η ίδια η ΕΚΤ κατά την άσκηση των εποπτικών της καθηκόντων.

51 Η ΕΚΤ ΔΕΝ μπορεί να επιβάλει κυρώσεις:
(α) στις εποπτευόμενες οντότητες για παραβάσεις του εθνικού δικαίου με το οποίο ενσωματώνονται οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τραπεζικά θέματα (π.χ. Οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων –CRD IV), (β) σε φυσικά πρόσωπα που ανήκουν σε αυτές (π.χ. μέλη δσ) για παραβάσεις του ευρωπαϊκού ή εθνικού δικαίου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, (γ) μη χρηματικής φύσεως κυρώσεις.

52 Χρηματικά Πρόστιμα Η ΕΚΤ μπορεί να επιβάλει μόνο χρηματικά πρόστιμα τα οποία προσδιορίζονται ως εξής: Μέχρι το διπλάσιο του ποσού των κερδών που αποκτήθηκαν ή των ζημιών που αποφεύχθηκαν λόγω της παράβασης, εάν το ποσό μπορεί να προσδιοριστεί, ή Μέχρι το 10% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών ενός νομικού προσώπου κατά την προηγούμενη χρήση, ή Άλλες χρηματικές κυρώσεις που μπορεί να προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης.

53 Έκτακτα μέτρα ρευστότητας

54 Ποσοτική Χαλάρωση Quantitative Easing (QE)
Η κεντρική τράπεζα αγοράζοντας χρεόγραφα προκαλεί άνοδο των τιμών τους και μείωση της απόδοσης (επιτοκίων) τους, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η προσφορά χρήματος στην οικονομία. Η πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης έχει σαν αποτέλεσμα να αυξηθούν τα διαθέσιμα κεφάλαια των εμπορικών τραπεζών, τα οποία θα επενδυθούν στην αγορά νέων χρηματοπιστωτικών προϊόντων, προκαλώντας αύξηση των επιπέδων δανεισμού και της ρευστότητας. Η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει τίτλους από τις εμπορικές τράπεζες τον Μάρτιο του 2015 στο πλαίσιο των μη συμβατικών μέτρων νομισματικής πολιτικής της. Αυτές οι αγορές, γνωστές και ως ποσοτική χαλάρωση (quantitative easing ή QE), στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη σε όλη τη ζώνη του ευρώ και συμβάλλουν στην επάνοδο του πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2%.

55 Μηχανισμός έκτακτης ρευστότητας Emergency Liquidity Assistance (ELA)
Κανένα άρθρο στη ΣΛΕΕ Ανακοίνωση της ΕΚΤ (2014) ELA Agreement ΕΚΤ (2017) ELA: η χορήγηση εκ μέρους αποκλειστικά των ΕθνΚΤ προς φερέγγυο πιστωτικό ίδρυμα που αντιμετωπίζει προσωρινά προβλήματα ρευστότητας: Χρήματος κεντρικής τράπεζας Κάθε άλλης μορφής στήριξης Τέθηκε σε εφαρμογή: Ιρλανδία 2014 Πορτογαλία 2015 Ελλάδα

56 Μηχανισμός έκτακτης ρευστότητας Emergency Liquidity Assistance (ELA)
Η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας δεν εντάσσεται στους σκοπούς της ΕΚΤ σύμφωνα με το άρθρο 127(1) ΣΛΕΕ Οι διατάξεις του άρθρου 127(5)-(6) είναι ειδικές και δεν καλύπτουν όλες τις πτυχές της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας Βάσει του άρθρου 14 παρ. 4 Καταστατικό ΕΣΚΤ και ΕΚΤ, το ΔΣ της ΕΚΤ αποφασίζοντας με 2/3 των ψήφων έχει την εξουσία να απαγορεύσει τον ELΑ αν κρίνει ότι αυτός παρακωλύει τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος.

57 Ανεξαρτησία-Λογοδοσία

58 ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΕΚΤ-ακρογωνιαίος λίθος του νομισματικού συστήματος της Ευρωζώνης
Οι κεντρικές τράπεζες δεν ήταν ανέκαθεν ανεξάρτητες, αλλά με την πάροδο του χρόνου έχει επικρατήσει μια σαφής τάση διαχωρισμού της νομισματικής πολιτικής από κάθε άμεση πολιτική επιρροή. Για να διασφαλιστεί ότι θα ενεργεί προς το συμφέρον των Ευρωπαίων πολιτών, η ΕΚΤ ιδρύθηκε ρητώς ως ανεξάρτητο θεσμικό όργανο. Η ανεξαρτησία της ΕΚΤ ενισχύει την ικανότητά της να διατηρεί χαμηλούς ρυθμούς πληθωρισμού και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη του πρωταρχικού της στόχου να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών.

59 Πυλώνες Ανεξαρτησίας ΕΚΤ
1. Θεσμική ανεξαρτησία(άρθρο 130 ΣΛΕΕ,άρθρο 7 Καταστατικό) Η ΕΚΤ, οι ΕθνΚΤ και τα μέλη των οργάνων της ΕΚΤ δεν πρέπει να ζητούν ούτε να δέχονται υποδείξεις από θεσμικά όργανα, κυβερνήσεις ή άλλους οργανισμούς κράτους μέλους. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν υποχρέωση να τηρούν την αρχή αυτή και δεν επιτρέπεται να επηρεάζουν τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ ή των ΕθνΚΤ, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. 2. Προσωπική ανεξαρτησία(άρθρο 283,παρ.3 ΣΛΕΕ, άρθρο 11 και 14.2 Καταστατικό) Η θητεία των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι οκταετής και μη ανανεώσιμη και η απαλλαγή των μελών από τα καθήκοντά τους είναι δυνατή μόνο σε περίπτωση που παύσουν να πληρούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση τους ή διαπράξουν βαρύ παράπτωμα (ύστερα από απόφαση του ΔΕΕ). Η θητεία του Διοικητή ΕθνΚΤ δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη από 5 έτη και η απαλλαγή από τα καθήκοντά του γίνεται κατά τα ισχύοντα ανωτέρω.

60 Πυλώνες Ανεξαρτησίας ΕΚΤ
3.Οικονομική και οργανωτική ανεξαρτησία(άρθρο ΣΛΕΕ, άρθρο 28 Καταστατικό) Η ΕΚΤ οργανώνει την εσωτερική της δομή όπως η ίδια κρίνει σκόπιμο. Η οικονομική διαχείρισή της είναι χωριστή από την οικονομική διαχείριση της ΕΕ. Έχει δικά της κεφάλαια με πόρους που προέρχονται απο τις ΕθνΚΤ- μέλη του ΕΣΚΤ τα οποία είναι αποκλειστικοί μεριδιούχοι του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΚΤ. Για την αύξηση του κεφαλαίου της ΕΚΤ, απαιτείται απόφαση του ΔΣ τον Δεκέμβριο του 2010 η ΕΚΤ προέβη στην πρώτη αύξηση(διπλασιασμό) του κεφαλαίου της βάσει του άρθρου 20.1 του Καταστατικού10,82 δις.ευρώ 4.Λειτουργική και επιχειρησιακή ανεξαρτησία( άρθρα Καταστατικό) Η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ έχουν στην διάθεσή τους όλα τα μέσα για την άσκηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, απαγορεύεται στην ΕΚΤ να χορηγεί άμεσα δάνεια σε οργανισμούς της ΕΕ ή εθνικούς δημόσιους φορείς, γεγονός που την προφυλάσσει περαιτέρω από πιέσεις εκ μέρους των δημόσιων αρχών.

61 Λογοδοσία ΕΚΤ Η Λογοδοσία είναι το αναγκαίο αντιστάθμισμα αυτής της ανεξαρτησίας. Ως επακόλουθο, η ΕΚΤ υπόκειται σε αυστηρές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τους λαούς της Ευρώπης και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και στο Συμβούλιο της ΕΕ, το οποίο εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Νομική βάση: 284 παρ.3 ΣΛΕΕ, 15 Καταστατικό

62 Βασικοί δίαυλοι λογοδοσίας
Η ΕΚΤ υποβάλλει Ετήσια Έκθεση σχετικά με τη νομισματική πολιτική του προηγούμενου και του τρέχοντος έτους στο: 1. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2. το Συμβούλιο της ΕΕ, 3. την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 4. το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η έκθεση παρουσιάζεται από τον Πρόεδρο κάθε χρόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε συνεδρίαση της ολομέλειας. Το ΕΚ μπορεί μάλιστα, βάσει αυτής της έκθεσης να προβαίνει σε γενική συζήτηση. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ και τα άλλα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής μπορούν, με αίτηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή με δική τους πρωτοβουλία, να εμφανίζονται ενώπιον των αρμοδίων επιτροπών του Κοινοβουλίου. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορούν να απευθύνουν γραπτές ερωτήσεις προς την ΕΚΤ. Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ παρίσταται σε τριμηνιαίες ακροάσεις ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

63 Άλλοι δίαυλοι λογοδοσίας
Η ΕΚΤ διοργανώνει συνεντεύξεις Τύπου μετά από κάθε συνεδρίαση του ΔΣ για θέματα νομισματικής πολιτικής κατά την οποία καθορίζονται τα βασικά επιτόκια για τη ζώνη του ευρώ, δηλ. κάθε έξι εβδομάδες. Εβδομαδιαίες λογιστικές καταστάσεις: πληροφορίες σχετικά με τις πράξεις νομισματικής πολιτικής, τις πράξεις συναλλάγματος και τις επενδυτικές δραστηριότητες. Τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επικοινωνούν τακτικά με το κοινό μέσω άρθρων, συνεντεύξεων και ομιλιών. Το υλικό αυτό δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ. ΠΡΟΣΟΧΗ : Βάσει του άρθρου 10.4 του Καταστατικού, το ΔΣ της ΕΚΤ δεν υποχρεούται να δημοσιεύει τα αποτελέσματα των συσκέψεων του (όπως ισχύει στην περίπτωση των περισσοτέρων κεντρικών τραπεζών).

64 Δικαστικός έλεγχος- Άρθρα 35 Καταστατικό και 340 ΣΛΕΕ
Οι πράξεις ή οι παραλείψεις της ΕΚΤ υπόκεινται σε έλεγχο ή ερμηνεία από το ΔΕΕ. Η ΕΚΤ μπορεί να κινήσει δικαστική διαδικασία στις περιπτώσεις και υπό τους όρους που καθορίζονται στις Συνθήκες.(π.χ. Διαφορά ΕΚΤ- ΕθνΚΤ με βάση το άρθρο 35.5 Καταστατικό) Η ΕΚΤ υπόκειται στο καθεστώς ευθύνης του άρθρου 340 ΣΛΕΕ: υποχρεούται να αποκαθιστά τις ζημιές που προκαλεί η ίδια ή οι υπάλληλοί της κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ, οι ΕθνΚΤ ευθύνονται σύμφωνα με το οικείο εθνικό τους δίκαιο. Το ΔΕΕ είναι , επίσης , αρμόδιο να αποφαίνεται δυνάμει διαιτητικής ρήτρας, περιλαμβανομένης σε σύμβαση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που έχει συναφθεί από την ΕΚΤ ή για λογαριασμό της. (35.4 Καταστατικό)

65

66 Ευρωομάδα (Eurogroup)
Ρυθμίζεται από το άρθρο 137 ΣΛΕΕ και το Πρωτόκολλο για την Ευρωομάδα Έχει συσταθεί ήδη από το 1997 με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αποτελεί ένα forum για τον πολιτικό συντονισμό σε θέματα σχετικά με την ευρωζώνη Απαρτίζεται από τους Υπουργούς Οικονομικών των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ Οι συνεδριάσεις είναι άτυπες και εκεί συμμετέχουν ο Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Συνεδριάζει μία φορά τον μήνα

67

68 Έξοδος από την Ευρωζώνη
Μπορεί να επιβληθεί η έξοδος από την Ευρωζώνη; Οι διατάξεις των άρθρων: - 7 ΣΕΕ (παραβίαση από ΚΜ των θεμελιωδών αρχών του άρθρου 2 ΣΕΕ), 126 ΣΛΕΕ (διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος), 260 ΣΛΕΕ (έννομες συνέπειες δικαστικής αναγνώρισης ότι ένα ΚΜ παραβίασε το ενωσιακό δίκαιο), Δεν περιέχουν καμία κύρωση εις βάρος ΚΜ υπό τη μορφή αποπομπής από την Ευρωζώνη και την ΟΝΕ.

69 Έξοδος από την Ευρωζώνη
Είναι επιτρεπτή η οικειοθελής αποχώρηση ενος κράτους μέλους; Επιχειρήματα ότι είναι νομικά επιτρεπτή: Η ίδια η στάση ορισμένων ΚΜ (ΗΒ, Δανία), και η ανοχή από τα υπόλοιπα, θέτει υπό αμφισβήτηση την υποχρεωτικότητα της ένταξης στην Ευρωζώνη, άρα και τον παράνομο χαρακτήρα της εξόδου. H υποχρεωτικότητα ένταξης στην Ευρωζώνη δεν υποδηλώνει απαραίτητα την απαγόρευση εξόδου από αυτή Επιχειρήματα ότι δεν είναι νομικά επιτρεπτή: Δεν υφίσταται ρητή πρόβλεψη, όπως το άρθρο 50 ΣΕΕ (Δήλωση Ντράγκι). Η ένταξη στο 3ο στάδιο της ΟΝΕ (Ευρώ) είναι υποχρεωτική. Η εξέλιξη του συστήματος υποστήριξης και διάσωσης ενός ΚΜ της Ευρωζώνης κατά την τελευταία δεκαετία (π.χ. ΕΤΧΣ, ΕΜΧΣ, ΕΜΣ) υποδηλώνει τη βούληση των ΚΜ να διαφυλάξουν την ακεραιότητα και τη σταθερότητα της Ευρωζώνης, ως παράμετρο του ενωσιακού συμφέροντος.

70 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΙΣΤΟΓΡΑΦΙΑ
 Βιβλιογραφικές Πηγές: Χρήστος Βλ. Γκόρτσος, «Εισαγωγή στο Δίκαιο της Οικονομικής & Νομισματικής Ένωσης, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, 2014 Χρήστος Βλ. Γκόρτσος, «ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ», Πρώτος Τόμος, Η θεμελίωση της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης-Δομή και λειτουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2004 Ιωσήφ Α. Νικολαΐδης, ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΟΝΕ-ΕΥΡΩ, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2001 Αγραπίδη, Βίκυ Γρ. – Γκόρτσου, «H ευρωπαϊκή κεντρική τραπεζα στο θεσμικό σύστημα της ευρωπαϊκής ένωσης», Eκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2006 Γκόρτσος Χρήστος, Εισαγωγή στο δίκαιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης : γενικό μέρος: ιστορική διάσταση και θεσμικές διατάξεις», Nομική Bιβλιοθήκη, Αθήνα 2014 Γκόρτσος Χρήστος βλ. Εευρδ, τεύχος 1/2014, «η πορεία προς την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση: θεσμικές και κανονιστικές διαστάσεις» Περάκης Εμμανουήλ, συνήγορος, τεύχος 84/2011, «Η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα» Gortsos Christos, «Τhe single supervisory mechanism (SSM) – legal aspects of the first pillar of the European banking union», Nomiki Bibliothiki, Athens 2015 Ι. Στουρνάρας, Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι επιπτώσεις, οι προοπτικές και η νέα αρχιτεκτονική Λ. Λιαρόπουλος, Παγκοσμιοποίηση και κοινωνικό κράτος, εκδ. Παπαζήση, 2006 Χ. Γκόρτσος, «Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση: Θεσμικές και κανονιστικές διαστάσεις και οι επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ,2013 Ζαχαριάδης-Σούρας, Χρήμα-πίστη-τράπεζες, εκδ. Σταμούλη, 2002 Θ. Δουγέκος, Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη, 2008 Δ. Παπακωνσταντίνου, Πτυχιακή εργασία, 2014 Γεώργιος Μπακατσίακος, Παγκόσμια οικονομική κρίση, ευρωπαϊκή ένωση και Ελλάδα, 2010

71 Πηγές από το διαδίκτυο:
politikes.html central-bank_el Gros, D. and T. Mayer (2010) “Financial Stability beyond Greece: Making themost out of the European Stabilisation Mechanism”, Vox, 11 May, (internet: 

72 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !