Friedrich Nietzsche «Η Γέννηση της Τραγωδίας»

Παρουσίαση με θέμα: "Friedrich Nietzsche «Η Γέννηση της Τραγωδίας»"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Friedrich Nietzsche «Η Γέννηση της Τραγωδίας»
Τίτλος πρωτότυπου έργου «Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik, Oder: Griechentum und Pessimismus» «Η Γέννηση της Τραγωδίας από το πνεύμα της Μουσικής ή Ελληνισμός και Πεσιμισμός» Εκδότης E. W. Fritzsch – Λειψία 1872

2 Ο Νίτσε και η Φιλολογία Ο Νίτσε είχε σπουδάσει φιλολογία και στο έργο αυτό ασχολείται με την ιστορία της τραγωδίας. Είναι ο πρώτος φιλόσοφος και φιλόλογος, ο οποίος εισάγει την διχοτομία ανάμεσα στο διονυσιακό και το απολλώνιο στοιχείο (το διονυσιακό στοιχείο συμβολίζει την πραγματικότητα ως ένα σύνολο ακατάστατων και μη διαφοροποιημένων μορφών και το απολλώνιο, το οποίο παρουσιάζει την πραγματικότητα ως ένα οργανωμένο σύνολο και με διαφοροποιημένες μορφές).

3 Η Γέννηση της Τραγωδίας
Πρόκειται για ένα βιβλίο, το οποίο έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της νεότερης ευρωπαϊκής φιλοσοφίας.

4 Κλασσική Φιλολογία Αρχαιογνωσία
H σκέψη του Νίτσε Φιλοσοφία Μεταφυσική Βάγκνερ Σοπενχάουερ Emerson Κλασσική Φιλολογία Αρχαιογνωσία Επιστήμη Φιλολογία Υπέρβαση Θέατρο - Τραγωδία

5 Η Γέννηση της Τραγωδίας
Παράλληλη διαδρομή ανάμεσα στην ιστορία της τραγωδίας και της κοινωνίας των αρχαίων Ελλήνων Ελληνισμός Griechentum Διονυσιακό Πνεύμα Χορός – Ηρωικό Πνεύμα Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα Πεσιμισμός Pessimismus Απολλώνιο Πνεύμα Λογική – Επιβολή της Λογικής στην αγάπη για την ζωή και στα ένστικτα Παρακμή του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού και της Τραγωδίας

6 Πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της εξαφάνισης του τραγικού πνεύματος στον άνθρωπο;
Μπορεί να λυθεί χάρις στον Richard Wagner Ισορροπία Διονυσιακού και Απολλώνιου Πνεύματος Το τραγικό πνεύμα 1. Τριστάνος και Ιζόλδη 2.Βαλκυρίες 3. Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν

7 Aπολλώνιο + Διονυσιακό Πνεύμα
Εκφράζουν μία διαλεκτική σχέση, η οποία ισορροπεί τα αντίθετα Ο Νίτσε δέχεται την παράδοση της Φιλολογίας, προτρέπει αρχικά τους φίλους του να περιορίσουν την φαντασία, να σεβαστούν τη μέθοδο και να ελέγξουν τις υποθέσεις. Με την συγγραφή του έργου « Η Γέννηση της Τραγωδίας», ο ίδιος ο Νίτσε επιχειρεί μία αναθεώρηση των απόψεων που είχε εκφράσει παλαιότερα και ανατρέπει την αντίληψη που θέλει την Κλασσική Φιλολογία, την Ιστορία και την Αρχαιολογία να είναι κλεισμένες στον εαυτό τους και να αποτελούν μουσειακά εκθέματα, κλεισμένα σε ωραίες βιτρίνες, τα οποία χρησιμοποιούν οι λίγοι ειδήμονες, για να αναδείξουν την προσωπικότητα και το έργο τους. Ο Νίτσε έρχεται σε ρήξη με το κατεστημένο της εποχής του και θέτει την Φιλολογία μαζί με την Φιλοσοφία ως δύο ζωντανά όντα. Αυτά είναι αθάνατα, χρήσιμα στον άνθρωπο, για να τον βοηθήσουν να ξαναβρεί την ουσία της ζωής που είναι η ομορφιά του χορού και του τραγικού. Βλέπει την Αρχαιογνωσία ως ένα μέσο που αναδεικνύει τα προβλήματα και τις αντιλήψεις των σύγχρονων ανθρώπων. Μέσα από την αναβίωση του διονυσιακού στοιχείου, ο άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει το νόημα της ζωής, να δει την ζωή ως μία οδό που οδηγεί στην γνώση και στην ελευθερία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί και μέσα από το θέαμα (Αττική Τραγωδία).

8 Αισχύλος και Σοφοκλής Αισχύλος Σοφοκλής Διονυσιακό Στοιχείο

9 Ευριπίδης και Σωκράτης: Απολλώνιο στοιχείο Σωκράτης: o διαφθορέας της Αττικής Τραγωδίας Ευριπίδης: ο ποιητής που αντικατέστησε το διονυσιακό στοιχείο με το απολλώνιο Ευριπίδης Σωκράτης Απολλώνιο στοιχείο Παρακμή της ανθρωπότητας Διανόηση σωκρατικού τύπου Εννοιοκρατία – Υπεροχή της Λογικής

10 Νίτσε και Αρχαία Ελληνική Σκέψη
Ο Νίτσε αντιτίθεται στον Πλάτωνα, στον Παρμενίδη και στον Πλωτίνο, λόγω της σχέσης του με τον μεταφυσικό ιδεαλισμό, τ Σύμφωνα με το Νίτσε, ο Πλάτων με τον Παρμενίδη και τον Πλωτίνο αποτελούν την βάση του Χριστιανισμού (Πλατωνισμός, για τον λαό) και του Γερμανικού Ιδεαλισμού. Επιτίθεται στην Δημοκρατία και τον Χριστιανισμό και υποστηρίζει τον καθαρά μεταφυσικό χαρακτήρα της ηθικής, κάθε αρχής και της ίδιας της παράδοσης. Θεωρεί ότι οι αξίες του δυτικού πολιτισμού: η αλήθεια, η επιστήμη, η πρόοδος, η θρησκεία έχουν ένα προσωπείο, το οποίο πρέπει να αποκαλυφθεί, διότι είναι πλασματικές και δεν έχουν σταθερή βάση. Υπάρχει, δηλαδή, ένας φόβος στον άνθρωπο. Αυτός τον εμποδίζει να είναι δημιουργικός και δυνατός, για να διαμορφώσει τις συλλογικές αξίες βάσει του νομικού πλαισίου, χάρις στο οποίο η ζωή ρυθμίζεται και σχηματοποιείται. Η παρακμή είναι η άρνηση της αγάπης για την ζωή και την δημιουργικότητα, δηλαδή το να ζεις σύμφωνα με την φύση και σύμφωνα με το διονυσιακό πνεύμα. «Η Γέννηση της Τραγωδίας» χαρακτηρίζεται από το Νίτσε «Βιβλίο - Κένταυρος» Είναι υβριδικό έργο, δηλαδή μείξη φιλοσοφίας και φιλολογίας

11 Η Τραγωδία ως προϊόν της εκπνευμάτωσης της βαναυσότητας
Σχεδόν όλα όσα ονομάζουμε «ανώτερη καλλιέργεια» βασίζονται στην εκπνευμάτωση της βαναυσότητας. Η τραγωδία εκπέμπει μία επώδυνη ηδυπάθεια. Αυτή στηρίζεται στο απάνθρωπο, το άγριο. Είναι ο έλεος της τραγωδίας. Εκφράζει το υψηλό, το ανώτερο και διαμορφώνει την ομορφιά και τον ηδύ χαρακτήρα της, χάρις στα στοιχεία της αγριότητας που περιέχει. Οι Έλληνες με την τραγωδία, οι Ρωμαίοι με τις αρένες, οι Χριστιανοί με την έκσταση του Σταυρού και άλλοι λαοί δημιουργούν μέσα από την αγριότητα την έννοια του θεάματος και της ανώτερης καλλιέργειας. Σε ηλικία 26 ετών, στις 2 Ιανουαρίου 1872, ο Νίτσε εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, την Γέννηση της Τραγωδίας από το Πνεύμα της Μουσικής. Το βασικό λάθος θα ήταν να δούμε αυτό το έργο – πράγμα που συνέβη την εποχή του Νίτσε – ως ένα κεφάλαιο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας. Η δημοσίευση αυτού του έργου οδήγησε πολλούς φιλολόγους στο να εκφράσουν αρνητικά σχόλια. Αυτό έγινε, διότι αυτοί δεν κατανοούσαν την ανάμειξη των ειδών που αντιπροσώπευε και αρνήθηκαν να το μελετήσουν σε βάθος. Κατά την δεκαετία του 90, οι Manlio Sgalambro και Franco Battiato, Ιταλοί φιλόσοφοι δημιούργησαν έναν δίσκο «L’ IMBOSCATA» (ελλ. Η Ενέδρα), όπου ανέδειξαν αυτή την θέση του Νίτσε.

12 Manlio Sgalambro (Σικελία, Λεοντίνοι –Lentini: 1924 – Κατάνια: 2014)
΄Θεωρείται ένας από τους μελετητές του Σοπενχάουερ και του Νίτσε στην Ιταλία (βλ. Nietzsche: frammenti di una biografia per versi e voce (seconda edizione) Milano, Bompiani, (ISBN ). Ασχολήθηκε με την φιλοσοφική έρευνα και με την συγγραφή τραγουδιών για τον Ιταλό τραγουδιστή Franco Battiato. Έπαιξε ως ηθοποιός στο θέατρο και μετέφερε στην σκηνή την ζωή του Σωκράτη (Il Socrate Impazzito, 1995) και των μαθητών του Σοπενχάουερ (Gli Schopenhaurer, 1998)

13 “L’ Imboscata” Album Franco Battiato Manlio Sgalambro Polydor, 1996 Eξώφυλλο δίσκου: Baron Antoine-Jean Gros: H Μάχη των Πυραμίδων –Ναπολέων, 1810

14 Franco Battiato (Ionia – Iωνία, Σικελία, 1943) Ιταλός φιλόσοφος και τραγουδιστής
Ο Franco Battiato συνέγραψε το 1995 μαζί με τον Sgalambro το τραγούδι «La Cura» (ελλ. η φροντίδα, η αγάπη). Πρόκειται για ένα αριστούργημα της σύγχρονης ιταλικής μουσικής, το οποίο έχει στοιχεία της Art rock, Progressive Rock, Symphonic Rock. Από φιλοσοφικής πλευράς το τραγούδι αυτό είναι ένας ύμνος στην αγάπη. Μέσα σε αυτό κυριαρχεί και η θέση του Νίτσε για την υπέρβαση των ορίων από τον άνθρωπο, δηλαδή του διονυσιακού στοιχείου, με σκοπό να φτάσει στην αγάπη. Το τραγούδι ξεκινά με ένα απόσπασμα του Ηράκλειτου (fr. 88)

15 Hράκλειτος – Ο Λόγος που δημιουργεί μέσα από την σύγκρουση την αρμονία
(ΕΛΛ.)« Ταὐτὸ τενὶ ζῶν καὶ τεθνηκὸς καὶ ἐγρηγορὸς καὶ καθεῦδον καὶ νέον καὶ γηραιόν' τάδε γὰρ μεταπεσόντα ἐκεινά ἐστι κἀκεῖνα πάλιν ταῦτα. » ‘Ηράκλειτος (Απ. 88) Ιταλικό κείμενο: Manlio Sgalambro) Για τον Ηράκλειτο υπάρχει μία αιώνια σύγκρουση, η οποία προκαλείται ανάμεσα στα αντίθετα στοιχεία. Αυτή είναι ο ίδιος ο νόμος που διέπει το Σύμπαν και ονομάζεται Λόγος. Η ύπαρξη πολλών διαφορετικών στοιχείων στον κόσμο είναι μια δυναμική, η οποία προέρχεται από τον Λόγο. Αυτός δείχνει την αλήθεια, ότι δηλαδή όλα είναι ένα. Αυτή η ενότητα είναι αποτέλεσμα των συγκρούσεων που είναι ασταμάτητες και δημιουργούν την αρμονία, την οποία εκφράζει ο χορός και η τραγική ποίηση. (IT)« La stessa cosa sono il vivente e il morto, lo sveglio e il dormiente, il giovane e il vecchio: questi infatti mutando son quelli e quelli mutando son questi. »

16 La Cura – H Αγάπη, η Φροντίδα – Battiato, 1996
Ti proteggerò dalle paure delle ipocondrie, dai turbamenti che da oggi incontrerai per la tua via. Dalle ingiustizie e dagli inganni del tuo tempo, dai fallimenti che per tua natura normalmente attirerai. Ti solleverò dai dolori e dai tuoi sbalzi d'umore dalle ossessioni delle tue manie. Supererò le correnti gravitazionali, lo spazio e la luce per non farti invecchiare. E guarirai da tutte le malattie, perché sei un essere speciale, ed io, avrò cura di te. Vagavo per i campi del Tennessee (come vi ero arrivato, chissà). Non hai fiori bianchi per me? Più veloci di aquile i miei sogni attraversano il mare.

17 La Cura – Η Αγάπη, η Φροντίδα
Ti porterò soprattutto il silenzio e la pazienza. Percorreremo assieme le vie che portano all'essenza. I profumi d'amore inebrieranno i nostri corpi, la bonaccia d'agosto non calmerà i nostri sensi. Tesserò i tuoi capelli come trame di un canto. Conosco le leggi del mondo, e te ne farò dono. Supererò le correnti gravitazionali, lo spazio e la luce per non farti invecchiare. Ti salverò da ogni malinconia, perché sei un essere speciale ed io avrò cura di te... io sì, che avrò cura di te.

18 Βιβλιογραφία

19 Αποστολίδης, Η. , Δουβαλέρης, Β. 2013
Αποστολίδης, Η., Δουβαλέρης, Β Η Φιλοσοφία στα χρόνια της Αρχαιοελληνικής Τραγωδίας. Αθήνα: Gutenberg Δουβαλέρης, Β Αγών Ομήρου. Αθήνα: Gutenberg Νίτσε, Φρ Η γέννηση της τραγωδίας. Αθήνα: Πανοπτικόν Νίτσε, Φρ Η γέννηση της τραγωδίας ή ελληνισμός και απαισιοδοξία. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας