ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ- ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ- ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ- ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ
Σοφία Ζυγά Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Τα διάφορα μέτρα προφύλαξης έχουν σαν στόχο να εξασφαλίσουν την ασφάλειά μας κατά την εργασία μας στον νοσοκομειακό χωρό

2 Λοίμωξη Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός των μικροοργανισμών στους ιστούς ενός ξενιστή. Η εμφάνιση κλινικών εκδηλώσεων από τον ξενιστή καλείται πλέον «νόσος» (disease) Αν η απάντηση του ξενιστή είναι μικρή ή καμία, το φαινόμενο ορίζεται «αποικισμός» ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

3 Ορισμοί Παθογόνα μικρόβια: τα μικρόβια που έχουν την ικανότητα να προκαλούν νόσο στους ευπαθείς οργανισμούς Μη παθογόνα ή Σαπρόφυτα : καλούνται εκείνα που δεν έχουν καμία παθογόνο δράση ακόμα και να εισχωρήσουν στον οργανισμό σε μεγάλους αριθμούς και ανεξάρτητα από την πύλη εισόδου τους Δυνητικά παθογόνα: τα μικρόβια που άλλοτε συμπεριφέρονται σαν παθογόνα και άλλοτε σαν σαπρόφυτα. Όταν προκαλούν νόσο αυτό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό τους ή στην εγκατάστασή τους σε ιστούς που βρίσκονται μακριά από εκείνους που σαπροφυτούν π.χ. ο εντερόκοκκος και το κολοβακτηρίδιο που φυσιολογικά βρίσκονται στο έντερο αν περάσουν στο αίμα και μεταφερθούν σε άλλους ιστούς προκαλούν αποστήματα, κυστίτιδα κ.α ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

4 Ορισμοί Ευκαιριακά μικρόβια: εκείνα που προκαλούν νόσο όταν η αντίσταση του οργανισμού δεν είναι αρκετά ισχυρή για να εμποδίσει τον πολλαπλασιασμό τους και την παθογόνο δράση τους (π.χ pseudomonadas aeruginosa, serratia marcescens, staphylococcus epidermidis κ.α) Αποικισμός: η παρουσία ενός μικροοργανισμού μέσα ή πάνω σε ένα ξενιστή, με αύξηση και πολλαπλασιασμό του μικροοργανισμού, αλλά χωρίς καμία εμφανή κλινική εκδήλωση ή ανοσολογική αντίδραση ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

5 Ορισμοί Μόλυνση:αναφέρεται σε μικροοργανισμούς, οι οποίοι παροδικά βρίσκονται στο σώμα μας (π.χ χέρια), χωρίς εισβολή στους ιστούς ή φυσιολογική αντίδραση και οι οποίοι δεν ανήκουν στη φυσιολογική χλωρίδα Μόλυνση: παρουσία μικροοργανισμών επάνω ή μέσα σε άψυχο αντικείμενο Επιμόλυνση: η μόλυνση με άλλο άλλο είδος μικροβίου στη διάρκεια μιας λοίμωξης Αναμόλυνση: η νέα μόλυνση ενός ξενιστή που έχει θεραπευτεί από το ίδιο το μικρόβιο ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

6 Ορισμοί Ενδημική νόσος: η νόσος που εμφανίζεται με συνεχή συχνότητα σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή σε περιορισμένο πληθυσμό και σε μια ορισμένη χρονική περίοδο Επιδημία: η οριστική αύξηση της συχνότητας μιας νόσου πάνω από την αναμενόμενη ενδημική της εμφάνιση Πανδημία:αφορά επέκταση μιας νόσου πέρα από τα σύνορα μιας χώρας ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

7 Νοσοκομειακή λοίμωξη Η λοίμωξη που εμφανίζεται στο νοσοκομείο και οφείλεται σε μικροβιακά αίτια είτε της χλωρίδας του ασθενή είτε του νοσοκομειακού περιβάλλοντος Η λοίμωξη αυτή δε θα πρέπει να είναι παρούσα ή να βρίσκεται στο στάδιο επώασης κατά την είσοδο του ασθενή στο νοσοκομείο Χαρακτηρίζονται επίσης και οι λοιμώξεις που εμφανίζονται μετά την έξοδο του ασθενή από το νοσοκομείο, αλλά στις οποίες η μόλυνση έγινε κατά την παραμονή του σε αυτό π.χ. HBV ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

8 Λοίμωξη Φλεγμονώδης αντίδραση στην παρουσία μικρο-οργανισμών ή παρουσία μικρο-οργανισμών σε φυσιολογικά στείρους ιστούς Η διάγνωση στηρίζεται στο ιστορικό, τα κλινικά συμπτώματα, τη φυσική εξέταση και τα εργαστηριακά ευρήματα που δηλώνουν ύπαρξη λοίμωξης (π.χ. θετική καλλιέργεια από φυσιολογικά στείρο σημείο) Διακρίνεται σε : - Μικροβιολογικά αποδεδειγμένη - Κλινικά αποδεδειγμένη - Εξωνοσοκομειακή - Ενδονοσοκομειακή - Εντός-ΜΕΘ ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ CDC, 1988 08/11/2018

9 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Ευρύ κλινικό φάσμα (πυρετός, υποθερμία, ταχυκαρδία, ταχύπνοια – καταπληξία ) Μπορεί να εμφανισθούν μόνο με: - διαταραχή συνείδησης - υπεραερισμό - ταχυκαρδία ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

10 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Συνήθεις προδιαθεσικοί παράγοντες - Δυσλειτουργία οργάνων - Κατάκλιση - Παρεμβατικές πράξεις - Χρήση αντιβιοτικών - Ανοσοκαταστολή ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

11 Νοσοκομειακές λοιμώξεις
Συμβάλλουν: στην αύξηση της νοσηρότητας στην αύξηση της θνητότητας (η γενική θνητότητα υπολογίσθηκε σε 3% ενώ η άμεση σε 1% των περιπτώσεων. Αφού 2-4 εκατομμύρια ασθενείς θα αναπτύξουν νοσοκομειακή λοίμωξη, οι θα καταλήξουν και σε η ΝΛ θα συντελέσει στο θάνατο- CDC) στην αύξηση του χρόνου νοσηλείας(5-10 ημέρες) & στην αύξηση του κόστους νοσηλείας ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

12 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ
ΝΛ κατά εστία Ποσοστό Κριτήρια ουρολοιμώξεις 42 αποικ. μικρόβια /ml ± πυουρία γαστρεντερίτιδες 0-3 Θετική καλλιέργεια κοπράνων ή ανεξήγητη διάρροια για 2 ημέρες σηψαιμία 3-5 Θετική αιμοκαλλιέργεια διάφορες (ηπατίτιδα, περιτονίτιδα, λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού κ.α) 5-15 Ανάλογη κλινική εικόνα φλεγμονή μετεγχειρητικής τομής 10-20 πύον φλεγμονές μαλακών μορίων 1-5 πνευμονίες 11 Ευρήματα στην ακτινογραφία θώρακος ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

13 Επιδημιολογική αλυσίδα
Λοιμογόνος παράγοντας (ιοί , βακτηρίδια, μύκητες, παράσιτα) Μετάδοση λοιμογόνου παράγοντα (με επαφή-, με κοινό μέσο μεταφοράς, αερογενής, με μεταβιβαστές) Ξενιστής (θέση εναπόθεσης λοιμογόνου παράγοντα, μηχανισμοί άμυνας ) ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

14 Προδιαθεσικοί παράγοντες
Φύση της ασθένειας Επιθετικές τεχνικές Φαρμακευτική αγωγή: κυτταροστατικά, ανοσοκατασταλτικά, ορμόνες, αντιβιοτικά Ακτινοθεραπέια Μετάγγιση αίματος Μεταμοσχεύσεις ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

15 Τρόποι μετάδοσης Οδός Παραδείγματα λοίμωξης
Αερογενώς (πυρήνες σταγονιδίων) Πνευμονική φυματίωση, ανεμευλογιά, ιλαρά Δερματικές φολίδες Σταφυλοκοκκικές δερματικές βλάβες Σταγονίδια Λοιμώξεις από Gram (-) βακίλους ή Staph. Aureus/ κοκκύτης, γρίπη, μυκόπλασμα, ερυθρά, παρωτίτιδα, στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα Επαφή με τραύματα Φλεγμαίνοντα πυορροούντα τραύματα ή αποστήματα, αιμορροιδικά έλκη, κατακλίσεις Εκκρίσεις- αποβολές Επιπεφυκίτιδα, ουρολοιμώξεις, απλός έρπης, έρπης ζωστήρ Πρωκτική- στοματική Σιγκέλλα, σαλμονέλλα, E. coli 0157, καμπυλοβακτηρίδιο, χολέρα, ηπατίτιδα Α Αιματογενώς HCV, HBV, HIV ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

16 Άσηπτη τεχνική Καθετηριασμός ουροδόχου κύστεως- αναρρόφηση τραχείας-αλλαγές τραυμάτων (χειρουργικών, μετά από τραυματισμό, εγκαυμάτων) Χρήση στείρου εξοπλισμού – αποφυγή απευθείας επαφής με την ευαίσθητη περιοχή και λήψη μέτρων περιορισμού της πιθανότητας εισαγωγής πιθανών παραγόντων στην ευαίσθητη περιοχή ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

17 αποστείρωση Ορίζεται η με φυσικά και χημικά μέσα καταστροφή όλων των μικροοργανισμών συμπεριλαμβανομένων και των σπόρων των μικροβίων Ο ορισμός αυτός είναι απόλυτος και ασυμβίβαστος με κάθε μορφή ζωής Στο νοσοκομείο η αποστείρωση αναφέρεται σε αυτούς τους οργανισμούς οι οποίοι μπορούν να επιζήσουν σε άψυχα αντικείμενα ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

18 Τρόποι αποστείρωσης Θερμοανθεκτικά υλικά: αποστείρωση με ατμό: αυτόκαυστο(ατμός υπό πίεση > 100ο C), φούρνος θερμού αέρα (γυάλινες σύριγγες, βελόνες, λεπτά νυστέρια) Θερμοευαίσθητα υλικά : αιθυλενοξείδιο (για υλικά μιας χρήσης), ατμός χαμηλής θερμοκρασίας και φορμαλδεΰδη, αέριο πλάσμα, σποροκτόνα αντισηπτικά π.χ. 2% γλουταραλδεΰδη, 0,2-0,35% υπεροξεικό οξύ Ακτινοβόληση : στη βιομηχανία για αποστείρωση μεγάλων πακέτων θερμοευαίσθητων υλικών ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

19 πλάσμα Θερμοευαίσθητες ιατρικές συσκευές
Είναι ένα διεγερμένο σώμα αερίου που παράγεται από την εφαρμογή ενέργειας από αέριο υπό κενό. Τα ιόντα και μόρια μέσα στο πλάσμα επιδρούν προς παραγωγή ελευθέρων ριζών που είναι ικανές να αλληλεπιδρούν με μικροοργανισμούς καταργώντας τη λειτουργία τους. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

20 Απολύμανση Η διαδικασία που χρησιμοποιείται για να ελαττώσει τον αριθμό των μικροοργανισμών σε μια επιφάνεια . Η διαδικασία αυτή καλύπτει ένα φάσμα που κυμαίνεται από την αποστείρωση έως την ελάχιστη μείωση του αριθμού των μικροβίων. Χρησιμοποιείται για ΑΨΥΧΑ αντικείμενα Η χημική απολύμανση διαφέρει από την αποστείρωση στην έλλειψη σποροκτόνου δυνατότητας. Λίγα μόνο χημικά απολυμαντικά καταστρέφουν τους σπόρους(υψηλή συγκέντρωση και πολλές ώρες) ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

21 Μηχανισμός δράσης Κυτταρικό τοίχωμα Κυτταρική μεμβράνη Γενετικό υλικό
Μακρομοριακές ουσίες κυτταροπλάσματος ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

22 Ομάδες απολυμαντικών Φαινόλες Αλογόνα (υποχλωριώδη- ιώδιο-ιωδοφόρα)
Αλκοόλες Αλδεϋδες Διγουαδίνες (χλωρεξιδίνη) Ενώσεις που δρουν επιφανειακά (ενώσεις τεταρτογενούς αμμωνίου) Οξέα Χρωστικές Οξειδωτικοί παράγοντες Ενώσεις βαρέων μετάλλων (αργύρου, ψευδαργύρου, υδραργύρου) ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

23 αντισηπτικό Αντιμικροβιακό φάσμα Μηχανισμός δράσης Απολυμαντικό
φαινολικά Gram (+) – Gram (-) Oρισμένοι μύκητες και ιοί Κυτταρικό τοίχωμα Αλλαγή ηλεκτρικού δυναμικού Διαπερατότητα κυτταρικής μεμβράνης Πήξη πρωτοπλάσματος αλκοόλες μυκοβακτηρίδια και ιοί αλδεϋδες μυκοβακτηρίδια , ιοί (10’)- σπόροι (3h) ιώδιο μυκοβακτηρίδια , μύκητες, ιοί, σπόροι Ενζυματικό σύστημα χλωρεξιδίνη μερικούς μύκητες και ιοί Πήξη πρωτεϊνών Εμποδίζει σχηματισμό ΑΤΡ Αιθυλενοξείδιο ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

24 Αντισηψία Η με χημικά μέσα καταστροφή των μικροβίων που βρίσκονται σε ζώντες ιστούς π.χ δέρμα, βλεννογόνοι ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

25 Βασικές προφυλάξεις Υγιεινή των χεριών
Έχουν σχεδιαστεί για να μειώσουν τη μετάδοση ενός λοιμώδους νοσήματος, από «γνωστές» και «άγνωστες» πηγές, στους Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας Υγιεινή των χεριών Χρήση Γαντιών Μάσκα και προστασία ματιών Μπλούζα Ασφαλή διαχείριση αιχμηρών αντικειμένων και Μολυσματικών απορριμμάτων ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

26 E.coli, P. aeruginosa, Gram(-) βακτήρια, Staph. aureus
Υγιεινή χεριών «Μόνιμη» χλωρίδα Propionibacterium spp, Corunebacterium spp, CNS, Acinetobacter spp, κλπ «Παροδική» χλωρίδα E.coli, P. aeruginosa, Gram(-) βακτήρια, Staph. aureus Είναι κατά κανόνα παθογόνα και μεταδίδονται εύκολα σε άλλους ευαίσθητους ασθενείς ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

27 είναι και οι συχνότερα μολυσμένες με την παροδική χλωρίδα
Οι περιοχές του χεριού που έρχονται περισσότερο σε επαφή με τα διάφορα αντικείμενα, είναι και οι συχνότερα μολυσμένες με την παροδική χλωρίδα Στη διαφάνεια οι περιοχές αυτές είναι χρωματισμένες με κόκκινο ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

28 Όπως βλέπουμε σε κάθε περιοχή του χεριού φιλοξενείται και ένα διαφορετικό είδος μικροβίου
ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

29 Πλύσιμο Χεριών Σαπούνι και νερό Μη υδατικό αλκοολούχο διάλυμα
Μεταξύ δύο παρεμβάσεων Από ασθενή σε ασθενή Όταν αφαιρούμε τα γάντια ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

30 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

31 Υγιεινή των Χεριών Οι 10 κυριότερες αιτίες πρόκλησης νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι τα 10 δάκτυλα των χεριών μας ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

32 Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα.
Υγιεινή των Χεριών Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα. Περίπου δύο εκατομμύρια νοσοκομειακές λοιμώξεις ετησίως στις Η.Π.Α.  Στις περισσότερες χώρες, 2% έως 10% των νοσηλευομένων ασθενών εκδηλώνουν κάποια νοσοκομειακή λοίμωξη. Οι πλέον συχνές νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, οι χειρουργικές λοιμώξεις, οι λοιμώξεις του δέρματος και οι βακτηριαιμίες. Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις έχουν ως αποτέλεσμα : Πρόσθετες ημέρες νοσηλείας, μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας και αυξημένα έξοδα θεραπείας ( Η.Π.Α. :  οικονομική επιβάρυνση από τις  νοσοκομειακές λοιμώξεις στα $ 4,5 δις ετησίως ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

33 Υγιεινή των Χεριών – Ιστορικά Στοιχεία
Η ιδέα για καθαρισμό των χεριών με αντιμικροβιακό σκεύασμα πιθανώς πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο Dr. Ignaz Semmelweis παρατήρησε ότι οι λεχώνες των οποίων τα μωρά ξεγεννούσαν φοιτητές και γιατροί σε νοσοκομείο της Βιέννης, είχαν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από τις λεχώνες των οποίων τα μωρά ξεγεννούσαν οι μαίες του ίδιου νοσοκομείου. Ο Semmelweis υπέθεσε ότι ο επιλόχειος πυρετός που προσέβαλε τόσες πολλές λεχώνες ήταν αποτέλεσμα μετάδοσης  «μικροοργανισμών» από το νεκροτομείο, όπου το ιατρικό προσωπικό έκανε χλωριούχο διάλυμα πριν την επαφήτην πρακτική εξάσκησή του.  Αμέσως επέβαλε στους φοιτητές και τους γιατρούς να καθαρίζουν τα χέρια τους με τους με τις λεχώνες. Ως επακόλουθο, τα ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν εντυπωσιακά και παρέμειναν χαμηλά για πολλά χρόνια. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

34 Υγιεινή των Χεριών – Ιστορικά Στοιχεία
Πολλά χρόνια αργότερα η Florence Nightingale, επέβαλε τη χρήση σκληρών βουρτσών καθαρισμού των χεριών στα νοσοκομεία των πεδίων της μάχης, μετά από παρατήρηση ότι οι περισσότεροι στρατιώτες πέθαιναν από λοιμώξεις παρά από τραυματισμούς ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

35 Η Μικροβιακή Χλωρίδα του Δέρματος
μόνιμη μικροβιακή χλωρίδα αποτελείται από τα μόνιμα μικρόβια  του δέρματος που βρίσκονται κυρίως στην επιφάνεια και κάτω από τα επιδερμικά κύτταρα της κερατίνης στιβάδας. Τα βακτήρια αυτά επιβιώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν θεωρούνται παθογόνα για το υγιές δέρμα αλλά μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς, σε αποστειρωμένες κοιλότητες του σώματος, στα μάτια ή σε μη υγιές δέρμα. Η μόνιμη χλωρίδα ασκεί προστατευτική λειτουργία στο δέρμα που ονομάζεται αντίσταση εποικισμού. Δεν απομακρύνεται με το πλύσιμο των χεριών, αλλά απαιτεί χειρουργική αντισηψία με αντισηπτικούς παράγοντες. παροδική μικροβιακή χλωρίδα μικροοργανισμοί που επιμολύνουν τα χέρια του υγειονομικού προσωπικού κατά την άμεση επαφή με ασθενείς ή μολυσμένα αντικείμενα και επιφάνειες. Είναι κατά κανόνα «παθογόνοι» μικροοργανισμοί, μεταδίδονται εύκολα σε άλλους ευαίσθητους ασθενείς και συχνά συσχετίζονται με τις Νοσοκομειακές Λοιμώξεις. Απομακρύνεται σχετικά εύκολα με το πλύσιμο των χεριών ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

36 Μικροοργανισμοί της Χλωρίδας των Χεριών με Επιδημιολογική Επίπτωση
Gram-θετικά βακτήρια : Ο Staphylococcus aureus: το πιο κοινό Gram-θετικό βακτήριο που προκαλεί νοσοκομειακές λοιμώξεις Enterococcus spp.: ανιχνεύεται στο 14,8% των ασθενών με νοσοκομειακές λοιμώξεις, αποτελεί συχνά την αιτία των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος αρνητικοί στην κοαγουλάση σταφυλόκοκκοι: κύρια αιτία πρωτογενών λοιμώξεων του αίματος συνδεόμενων με  καθετηριασμούς.    Gram-αρνητικά : Η Escherichia coli είναι το πιο κοινό Gram-αρνητικό βακτήριο, και προκαλεί κυρίως λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος Η Pseudomonas aeruginosa προκαλεί κυρίως λοιμώξεις του κατωτέρου αναπνευστικού συστήματος                         ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

37 Μικροοργανισμοί της Χλωρίδας των Χεριών με Επιδημιολογική Επίπτωση
Σπόροι : Υπολογίζεται ότι προκαλούν το % του συνόλου των περιπτώσεων νοσοκομειακής διάρροιας. Κατά μέσο όρο, οι ασθενείς παρατείνουν την παραμονή τους στο νοσοκομείο 3,6 ημέρες εξ αιτίας της νοσοκομειακής λοίμωξης, με το ανάλογο οικονομικό κόστος. Μύκητες : προκαλούν νοσοκομειακές λοιμώξεις σπανιότερα από τα βακτηρίδια, αλλά η συχνότητά τους και η σημασία τους αυξάνεται. Οι λοιμώξεις του αίματος που προκαλούνται από μύκητες (Candida spp.) είναι πιο κοινές τις τελευταίες δεκαετίες σε ασθενείς που βρίσκονται συνδεδεμένοι με ιατρικά μηχανήματα ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

38 Μικροοργανισμοί της Χλωρίδας των Χεριών με Επιδημιολογική Επίπτωση
Ιοί: προκαλούν περίπου το 5% του συνόλου των νοσοκομειακών λοιμώξεων, ενώ σε παιδιατρικές πτέρυγες το ποσοστό είναι υψηλότερο και φτάνει στο 23%. 5 βασικές ομάδες ανάλογα με τον τρόπο μετάδοσης: i) μέσω του αίματος (HBV, HCV και HIV) ii) μέσω της αναπνευστικής οδού (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός [RSV], ιός της γρίπης των πτηνών, ρινοϊός, κορονοϊός, και αδενοϊός), iii) μέσω της γαστρεντερικής οδού (π.χ. ροταϊός, νοροϊός, εντεροϊός και ο HAV), iv) μέσω του δέρματος και των βλεννωδών μεμβρανών (ιός του έρπητα, ανεμοβλογιάς, κυτταρομεγαλοϊός, και ιός του Epstein-Barr) v) οι εξωτικοί ιοί, όπως οι ιοί του αιμορραγικού πυρετού (έμπολα, Μάρμπουργκ, ιός πυρετού Lassa, ιός αιμορραγικού πυρετού Κονγκό Κριμαίας) και ο ιός της λύσσας. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

39 Χαρακτηριστικά αντισηπτικών ουσιών
Αντισηπτικοί παράγοντες: αντιμικροβιακές ουσίες που χρησιμοποιούνται για να μειώσουν το μικροβιακό φορτίο του δέρματος ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

40 Χαρακτηριστικά αντισηπτικών ουσιών
ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

41 Τρόποι Υγιεινής των Χεριών
1. Απλό πλύσιμο των χεριών: γίνεται με κοινό (όχι αντιμικροβιακό) σαπούνι και νερό. Στόχο έχει τον καθαρισμό των χεριών από ορατούς ρύπους, βιολογικά υλικά και παροδική μικροβιακή χλωρίδα. Έχει λίγες μόνο ενδείξεις σε ένα νοσοκομειακό περιβάλλον: για τον καθαρισμό των χεριών όταν είναι εμφανώς λερωμένα, πριν το φαγητό, μετά τη χρήση του WC και όταν υπάρχει υποψία μόλυνσης με σπόρους μικροβίων. Η αποτελεσματικότητα του πλυσίματος των χεριών καθορίζεται από τις ακόλουθες παραµέτρους : α) την ποσότητα του σαπουνιού (απαιτούνται 3 – 5 ml ή µία δόση σε τυποποιημένες αντλίες) β) τη διάρκεια πλυσίµατος (≥15’’) γ) την εφαρμοζόμενη τεχνική. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

42 Τρόποι Υγιεινής των Χεριών
2. Αντισηψία Χεριών (υγιεινολογική αντισηψία)  (i) με αφρίζον αντιμικροβιακό σαπούνι και νερό  ("scrub"- υγιεινολογικό πλύσιμο) (ii) με αλκοολούχο διάλυμα το οποίο τρίβεται πάνω σε στεγνά χέρια χωρίς τη χρήση νερού ("rub"- υγιεινολογικό τρίψιμο , αλκοολούχα σκευάσματα ).   Στόχος : η απομάκρυνση ή η καταστροφή της παροδικής χλωρίδας του δέρματος. Συστήνεται : πριν και μετά την επαφή με ασθενείς, πριν και μετά τη χρήση γαντιών γενικότερα πριν και μετά τη διενέργεια εργασιών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μόλυνση των χεριών και διάδοση μικροβίων ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

43 Τρόποι Υγιεινής των Χεριών
3. Χειρουργική αντισηψία :γίνεται πάντα πριν την διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων. Στόχος : η καταστροφή της παροδικής και η μείωση της μόνιμης χλωρίδας του δέρματος των χεριών. Επιτυγχάνεται µε πλύσιµο των χεριών µε νερό και αντιμικροβιακό σαπούνι ή µε επάλειψη των χεριών µε αντισηπτικό διάλυµα (χωρίς τη χρήση νερού). Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την χειρουργική αντισηψία θα πρέπει να επιφέρουν άμεση μείωση του αριθμού των μικροβίων στα χέρια και να τα διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα για αρκετές ώρες μετά την εφαρμογή των γαντιών (υπολειμματική δράση: διατήρηση του μειωμένου μικροβιακού φορτίου για αρκετά λεπτά ή ώρες μετά την πρώτη εφαρμογή του αντισηπτικού παράγοντα. ) ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

44 Συστάσεις για υγιεινή των χεριών
ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

45 ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ
ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ Ι. Τεχνική πλυσίµατος των χεριών Τα χέρια πρέπει να πλένονται µε την κατάλληλη ποσότητα σαπουνιού κάτω από τρεχούμενο νερό, τρίβοντας όλες τις επιφάνειες καθώς και στα μεσοδακτύλια διαστήματα, κάτω από τα νύχια, τους αντίχειρες και τους καρπούς. Τα χέρια ξεπλένονται πολύ καλά µε τρεχούμενο νερό στο στέγνωµα χρησιμοποιούνται χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης µε τις οποίες κλείνεται και η βρύση στο τέλος προς αποφυγή επαναµόλυνσης των χεριών. Εναλλακτικά, για το στέγνωµα µπορούν να χρησιµοποιηθούν οι στεγνωτήρες αέρα , µε κύρια όµως µειονεκτήµατα τον παρατεταµένο χρόνο στεγνώµατος, το θόρυβο και την επαναµόλυνση των χεριών κατά το κλείσιµο της βρύσης, εκτός εάν χρησιμοποιηθούν αυτόµατα συστήµατα λειτουργίας της βρύσης (ποδοδιακόπτης, χειροδιακόπτης µακρύς ή φωτοκύτταρο). ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

46 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

47 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

48 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

49 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

50 ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ
ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ ΙΙ. Τεχνική αντισηψίας των χεριών Κατά τη χρήση αλκοολικών διαλυµάτων για την ταχεία αντισηψία των χεριών, χρησιμοποιείται ο χρόνος και η ποσότητα που αναγράφεται στο φύλλο οδηγιών χρήσης του ιδιοσκευάσματος και τρίβονται τα χέρια σε όλη τους την επιφάνεια µέχρι να στεγνώσουν Κατά τη χρήση υγρού αντιµικροβιακού σαπουνιού µε νερό προηγείται το βρέξιµο των χεριών, χρησιµοποιείται η κατάλληλη ποσότητα σαπουνιού και τρίβονται τα χέρια για 15’’ τουλάχιστον. Χρησιµοποιείται χάρτινη χειροπετσέτα µιας χρήσης για το στέγνωµα των χεριών και για το κλείσιµο της βρύσης. Συνιστάται η αποφυγή συχνής χρήσης ζεστού νερού για την πρόληψη δερµατίτιδας των χεριών. ∆εν επιτρέπονται οι πετσέτες πολλαπλής χρήσης για το στέγνωµα των χεριών ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

51 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

52 ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ
ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ ΙΙΙ. Τεχνική χειρουργικής αντισηψίας των χεριών Προηγείται η αφαίρεση κοσμημάτων Αφαιρείται ο ρύπος που υπάρχει κάτω από τα νύχια µε τη χρήση σφουγγαριού ή βούρτσας, κάτω από τρεχούμενο νερό Η χειρουργική αντισηψία επιτυγχάνεται είτε α) µε τη χρήση νερού και αντιμικροβιακού σαπουνιού τρίβονται τα χέρια και τα αντιβράχια για όσο χρόνο ορίζει το φύλλο οδηγιών χρήσης του ιδιοσκευάσματος, συνήθως 2 έως 6 λεπτά. β) µε την επάλειψη όλων των επιφανειών των χεριών µε αλκοολούχο διάλυµα µε υπολειμματική δράση ακολουθούνται οι οδηγίες που ορίζει το φύλλο οδηγιών χρήσης του σκευάσματος. Πριν την εφαρμογή του αλκοολούχου διαλύµατος, προηγείται το πλύσιµο των χεριών και των αντιβραχίων µε κοινό υγρό σαπούνι και ακολουθεί πολύ καλό στέγνωµα. Μετά την εφαρμογή του αλκοολούχου διαλύµατος, τα χέρια πρέπει να είναι τελείως στεγνά πριν να φορεθούν τα αποστειρωμένα γάντια. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

53 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

54 Συμμόρφωση με την Υγιεινή των Χεριών
ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

55 Παράγοντες που επηρεάζουν τη
Παράγοντες που επηρεάζουν τη συμμόρφωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στην υγιεινή των χεριών 1 Το πλύσιµο των χεριών προκαλεί ερεθισμούς και ξηρότητα του δέρµατος 2 ∆υσχέρεια στην πρόσβαση στον εξοπλισµό πλυσίματος 3 Έλλειψη απαραίτητου εξοπλισµού (σαπούνι, χειροπετσέτες κ.α) 4 Υπεραπασχόληση και Έλλειψη χρόνου 5 Προτεραιότητα στις νοσηλευτικές ανάγκες του ασθενή 6 Πεποίθηση ότι το πλύσιµο των χεριών επηρεάζει τις σχέσεις µε τον ασθενή 7 Αίσθηση προστασίας από τα γάντια 8 Άγνοια του τρόπου και των ενδείξεων για το πλύσιµο των χεριών 9 Αµέλεια – Έλλειψη προσωπικής ευθύνης 10. Έλλειψη προσωπικού και συνωστισμός ασθενών 11. Ο κίνδυνος για το προσωπικό από λοιμώξεις είναι μικρός 12. Άγνοια των κατευθυντήριων γραμμών και πρωτοκόλλων 13. Έλλειψη προτύπου από συνεργάτες και προϊσταμένη ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

56 Στρατηγικές για την αύξηση της συμμόρφωσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στην υγιεινή των χεριών.
Εκπαίδευση Συστηµατική επιτήρηση και ανατροφοδότηση Εξασφάλιση απαραίτητου και άµεσα προσβάσιµου εξοπλισµού (σαπούνι και νερό, αλκοολικά διαλύµατα, ` χειροπετσέτες κ.λ.π) Εκπαίδευση του ασθενή να απαιτεί τη συμμόρφωση του προσωπικού στην υγιεινή των χεριών Αφίσες υπενθύμισης Επιβράβευση συμμόρφωσης από τη διοίκηση Συχνή αλλαγή των αντισηπτικών παραγόντων ∆ιάθεση προϊόντων για τη φροντίδα του δέρµατος των χεριών (λοσιόν) Επαρκής στελέχωση των νοσηλευτικών τµηµάτων  ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

57 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

58 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

59 ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

60 Γάντια Επαφή ή πιθανή επαφή με: Αίμα ή βιολογικά υγρά ή εκκρίματα:
αμνιακό υγρό, ασκιτικό υγρό,σίελο,πλευριτικό υγρό,πύον, ούρα,κόπρανα,ιδρώτας Μη άθικτο δέρμα: τραύμα, έγκαυμα, πληγή, έκζεμα, δερματίτιδα Αντικείμενο ή επιφάνεια που μπορεί να έχει διαβραχεί από αίμα ή άλλα βιολογικά υγρά Χειρουργικές επεμβάσεις Παρακέντηση αγγείου ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

61 Γάντια Επιλέξτε το σωστό νούμερο & τύπο Εφαρμόστε τα σωστά
Επιλέξτε το σωστό νούμερο & τύπο Εφαρμόστε τα σωστά Επικάλυψη μανσέτας Αφαιρέστε τα σωστά ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

62 Βασική αρχή Άλλος άρρωστος Άλλα γάντια ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

63 Φόρμα - Μπλούζα θα πρέπει να τη φοράμε με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε
η εξωτερική της πλευρά να μην έρχεται σε επαφή με τη στολή μας. ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

64 Αφαίρεση Φόρμας - Μπλούζας
Τυλίξτε τη ρόμπα ρολό κρατώντας την από την καθαρή πλευρά & μακριά από τη στολή σας. Πετάξτε τη στα μολυσματικά απορρίμματα ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

65 Μάσκα Καλύψτε μύτη – στόμα - πηγούνι
Εφαρμόστε καλά το σιδεράκι στη μύτη Ελέγξτε τη σωστή εφαρμογή της Εισπνοή θα ζαρώσει η μάσκα Εκπνοή ελέγχετε αν υπάρχουν διαρροές ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

66 Γυαλιά – Ασπίδα προστασίας
Όταν υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης βιολογικών ή άλλων μολυσματικών υγρών ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018

67 Πρόληψη ατυχημάτων ΑΙΜΑ & άλλα  ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΓΡΑ Εκκρίσεις & Απεκκρίσεις (π.χ. πτύελα, ούρα) Περιτοναϊκό,Πλευριτικό,Αρθρικό υγρό ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΜΕ: ΚΙΤΡΙΝΗ ΣΑΚΚΟΥΛΑ ή ΕΙΔΙΚΟ ΔΟΧΕΙΟ Είδη Γραφείου (π.χ. χαρτιά) Χειροπετσέτες, Πλαστικά ποτήρια Φιαλίδια φαρμάκων & ορών Γάντια ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΗ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ: ΜΑΥΡΗ ΣΑΚΟΥΛΑ Όλοι στους χώρους σας έχετε δει την αφίσα για τη διαλογή των απορριμμάτων και η οποία περιγράφει τη διαδικασία διαλογής τους στο νοσοκομείο σε μολυσματικά και μη μολυσματικά και αιχμηρά Βελόνες Νυστέρια Εργαστηριακές γυάλινες πλάκες ΑΙΧΜΗΡΑ: ΚΙΤΡΙΝΟ ΚΟΥΤΙ

68 Καθαριότητα Με τη καθαριότητα και τη συντήρηση της καθαριότητας αποφεύγεται η συσσώρευση οργανικών και ανόργανων ρύπων, οι οποίοι μπορούν να φιλοξενούν παθογόνους μικροοργανισμούς και να ευνοούν την ανάπτυξή και το πολλαπλασιασμό τους . Και γι΄ αυτό θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι προβλεπόμενες διαδικασίες και τεχνικές για την καθαριότητα στους χώρους του νοσοκομείου ΒΑΣΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 08/11/2018