Κοινωνικά Δίκτυα και Ανήλικοι Χρήστες: Κίνδυνοι και Προφυλάξεις

Παρουσίαση με θέμα: "Κοινωνικά Δίκτυα και Ανήλικοι Χρήστες: Κίνδυνοι και Προφυλάξεις"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κοινωνικά Δίκτυα και Ανήλικοι Χρήστες: Κίνδυνοι και Προφυλάξεις
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Κοινωνικά Δίκτυα και Ανήλικοι Χρήστες: Κίνδυνοι και Προφυλάξεις Δρ. Μιχάλης Σιριβιανός, Λέκτορας Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY

3 ΣΤΟΧΟΣ του ENCASE Κύριος στόχος του έργου ENCASE είναι να αξιοποιήσει τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις στην ασφάλεια και ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο προκειμένου να σχεδιάσει και να εγκαταστήσει μια πρωτοποριακή αρχιτεκτονική η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή σε πρόγραμματα περιήγησης και κινητές εφαρμογές Η αρχιτεκτονική θα αποσκοπεί προστασία των ανηλίκων από κακόβουλες ενέργειας στα κοινωνικά δίκτυα όπως είναι το Facebook, Instagram, OoVoo, WhatsApp, Snapchat, κ.λ.π. Θεωρούμε ότι αυτό είναι ένα καλό και αποτελεσματικό παράδειγμα προστατευτικού δικτύου  ενάντια στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό και τη σεξουαλική παρενόχληση ανηλίκων που τα τελευταία χρόνια αποτελεί συνεχές φαινόμενο σε όλο τον κόσμο, το οποίο βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων των πολιτών.

4 Τα παιδιά, το Internet και οι κίνδυνοί του
Το Διαδίκτυο συντελεί θετικά στην οικονομική, πολιτιστική και τεχνολογική πρόοδο κάθε αναπτυγμένης κοινωνίας. Χωρίς σε καμία περίπτωση να αναιρείται η θετική πλευρά του, πρέπει να επισημανθεί ότι το Διαδίκτυο από τη φύση του δεν εγγυάται ασφάλεια για τον ανήλικο χρήστη Οι κίνδυνοι για τους ανήλικους χρήστες επιβάλλουν το σχεδιασμό και υλοποίηση μίας πολιτικής προστασίας τους από την έκθεσή τους σε ακατάλληλο περιεχόμενο

5 Φαινόμενα Εκφοβισμού και Αποπλάνησης
Η τάση που έχουν τα παιδιά να δημοσιοποιούν τις προσωπικές τους στιγμές, η έλλειψη παιδείας στην χρήση του διαδικτύου και κυρίως η ανωνυμία είναι λόγοι που εύκολα μπορούν να προκαλέσουν φαινόμενα εκφοβισμού

6 Διαδικτυακός Εκφοβισμός (CyberBullying)
Παγκόσμιο πρόβλημα Το cyber-bullying περιλαμβάνει την αποστολή εκφοβιστικών ή αγενών μηνυμάτων από το κινητό, την αποστολή δυσάρεστων φωτογραφιών, την παρενόχληση του θύματος σε messageboards, chatrooms ή κοινωνικά δίκτυα και τη διαγραφή του θύματος, ή την αγνόησή του σε groups ή κοινωνικά δίκτυα.

7 Τα Κινητά Τηλέφωνα ως Μέσο Εκβιασμού και Φόβου
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα κινητά τηλέφωνα τελευταίας τεχνολογίας και όλες οι διαδικτυακές εφαρμογές επικοινωνίας μέσω κινητών τηλεφώνων διευρύνουν τους ορίζοντες των παιδιών στους τομείς της πληροφόρησης, της εκπαίδευσης και της ψυχαγωγίας. Όμως εγκυμονούν κινδύνους γιατί μπορούν να γίνουν μέσο εκβιασμού και διαπόμπευσης παιδιών Τα παιδιά θύματα cyberbullying τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν καν ότι πρωταγωνιστούν σε φωτογραφίες και βίντεο. Αυτό όμως που πραγματικά σοκάρει, είναι το γεγονός ότι στο διαδίκτυο έχουν πλέον δημιουργηθεί και ομάδες, οι οποίες «προσηλυτίζουν» νέα παιδιά στην επικίνδυνη φάση της εφηβείας, εκμεταλλεύονται τις ανησυχίες και τα διάφορα συμπλέγματα που διακρίνουν κάθε παιδί σ’αυτήν την ηλικία και τα ωθούν  στην αυτοκτονία προτείνοντας θεαματικούς τρόπους που θα μπορούσαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους!  

8 Πού μπορεί να συμβεί ο Διαδικτυακός Εκφοβισμός;
Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ) Κοινωνικές Διαδικτυακές Πλατφόρμες - Facebook - Viber - WhatsApp - Snapchat - Skype - Line - OOVOO - Periscope - Διαδικτυακά Παιχνίδια - Instagram Σε σελίδες διαμοιρασμού και προβολής βίντεο Σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες που που στοχεύουν να βλάψουν άτομα

9 Διαδικτυακή Αποπλάνηση Ανηλίκου (Grooming)
Το grooming (αποπλάνηση ανηλίκου) είναι η διαδικασία κατά την οποία, παιδόφιλοι, προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι, χρησιμοποιούν τα δωμάτια ανοιχτής επικοινωνίας (chat rooms), τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και άλλους χώρους διαδικτυακής επικοινωνίας για να προσελκύσουν παιδιά με σκοπό να τα κακοποιήσουν Συχνά τέτοιου είδους ιστότοποι θεωρούνται από τα παιδιά ασφαλείς τόποι συνομιλίας στο Διαδίκτυο, τόσο εξαιτίας της δημόσιας φύσης της συζήτησης, αλλά και της λανθασμένης εκτίμησης των παιδιών ότι διατηρείται η ανωνυμία τους

10 Στάδια Προσέγγισης Παιδόφιλων
Το πρώτο στάδιο: είναι αυτό της «δημιουργίας φιλίας», όπου ο ενήλικας αρχίζει να γνωρίζεται με το παιδί μέσω ερωτήσεων για τη ζωή και ενδιαφέροντα του Το δεύτερο στάδιο: είναι αυτό της «δημιουργίας δεσμού» στην οποία ο ενήλικος ρωτά το παιδί για να αποσπάσει πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για τον ίδιο και την οικογένεια και το σχολείο του. Ο ενήλικας προσπαθεί να δημιουργήσει την αίσθηση στο παιδί ότι είναι ο καλύτερος του φίλος

11 Στάδια Προσέγγισης Παιδόφιλων
Το τρίτο στάδιο: είναι αυτό της «αποτίμησης του κινδύνου». Σε αυτή τη φάση προσέγγισης ο ενήλικας ρωτά για τη θέση του ηλεκτρονικού υπολογιστή που χρησιμοποιεί το παιδί μέσα στο σπίτι και για τον αριθμό και την ιδιότητα των υπόλοιπων χρηστών της ίδιας συσκευής. Έτσι λαμβάνει ο ενήλικας, τις πιθανότητες να γίνουν αντιληπτές οι δραστηριότητες του από τους γονείς του παιδιού ή ενδεχομένως από άλλους ενήλικες που χρησιμοποιούν το Η/Υ. Το τέταρτο στάδιο: είναι αυτό της «αποκλειστικότητας». Στη περίοδο αυτή έχοντας κερδίσει την συμπάθεια του παιδιού, το διαβεβαιώνει ότι είναι οι καλύτεροι φίλοι και σε αυτό το στάδιο ο παιδόφιλος αξιώνει την απόλυτη εμπιστοσύνη του ανηλίκου. Το «ερωτικό στάδιο»: είναι αυτό που ξεκινά φαινομενικά με αθώες ερωτήσεις όπως π.χ. αν έχει ποτέ φιλήσει ποτέ κάποιον/κάποια ή αν έχει αγγίξει ποτέ τον εαυτό του κλπ.

12 Σοβαρά κρούσματα Διαδικτυακού Εκφοβισμού
13χρονη είχε ερωτικού περιεχομένου επικοινωνία με 14χρονο αγόρι το οποίο γνώριζε από το σχολείο της. Το κορίτσι ήταν ερωτευμένο και έκανε ό,τι της έλεγε ο ανήλικος. Εκείνος, ωστόσο, κατέγραψε τις σκηνές που απεικόνιζαν τη μαθήτρια γυμνή και στη συνέχεια ανέβασε το βίντεο στο Διαδίκτυο για να το δουν οι συμμαθητές τους. Το αποτέλεσμα ήταν η 13χρονη να υποστεί ψυχολογικό σοκ και να ζητήσει από τους γονείς της να αλλάξουν τόπο διαμονής και σχολείο. 16χρονη κατήγγειλε ότι συμμαθητής της πήρε φωτογραφία που είχε στο προφίλ της και έπειτα από μοντάζ την εμφάνιζε να συμμετέχει σε ακατάλληλη ταινία. Το βίντεο το είδαν οι φίλοι και οι φίλες του θύματος με αποτέλεσμα να ασκηθεί τεράστια ψυχολογική πίεση στο θύμα.

13 Σοβαρά κρούσματα Διαδικτυακού Εκφοβισμού
14χρονος απέκτησε πρόσβαση στην κάμερα που είχε ανήλικη φίλη του στο φορητό υπολογιστή της. Ετσι, κατάφερε να παρακολουθεί κρυφά όλες της τις κινήσεις και να τις καταγράφει σε βίντεο. Είχε κρατήσει τις σκηνές που η μαθήτρια ήταν γυμνή στο δωμάτιό της και τις είχε κάνει βίντεο, το οποίο απειλούσε ότι θα ανεβάσει στο Διαδίκτυο. Το κορίτσι μίλησε στους γονείς της για τις απειλές και αυτοί με τη σειρά τους ειδοποίησαν την Αστυνομία. 11χρονο παιδί είχε Instagram που του είχε κάνει ο μπαμπάς (καθόλου σωστό). Κάποιος του έσπασε τους κωδικούς, μπήκε στο Instagram και εξέπεμπε ύβρεις και βωμολοχίες σε όλη την τάξη του παιδιού, με αποτέλεσμα το παιδί να μη θέλει να πάει σχολείο. Ένας στους τρεις μαθητές Δημοτικού, ηλικίας ετών βίωσε μια άσχημη διαδικτυακή εμπειρία μέσα στο Το 36% από τα παιδιά που βίωσαν κάτι τέτοιο αναφέρει ότι αυτό έγινε μέσω κάποιας κοινωνικής ιστοσελίδας (π.χ. facebook). Το 20% των παιδιών που βιώνουν τέτοιες εμπειρίες, δηλώνουν ότι αυτό συμβαίνει συχνά, τουλάχιστον 3 με 4 φορές την εβδομάδα. Το 11% των παιδιών αναφέρει ότι κάποιος τους φέρθηκε με άσχημο τρόπο στο Διαδίκτυο τον τελευταίο μήνα, ενώ το 14% λέει πως αυτό συνέβη επανειλημμένα τον τελευταίο μήνα, δηλαδή περισσότερο από 3 με 4 φορές την εβδομάδα. Στην έρευνα προέκυψε ότι τα Ελληνόπουλα ξεκινούν τα χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σε ηλικία 6,2 ετών και πως το 51,2% των μαθητών Ε' και ΣΤ' Δημοτικού είναι μέλος τουλάχιστον μιας σελίδας κοινωνικής δικτύωσης, διατηρώντας ωστόσο ψεύτικο προφίλ.

14 Κρούσματα Αποπλάνησης Από Παιδόφιλους
Στην Πάτρα, ένας 34χρονος παρενοχλούσε σεξουαλικά, μέσω Skype, μία 12χρονη. Όλα αποκαλύφθηκαν μετά από καταγγελία που έκανε στις Αρχές η μητέρα της ανήλικης, σύμφωνα με την οποία ο 34χρονος μέσω τηλεφωνικών και διαδικτυακών συνομιλιών, ζητούσε να ενεργοποιήσει την κάμερα του Skype και να προβεί σε άσεμνες πράξεις. Εντοπίστηκε μέσω του κινητού με το οποίο επικοινωνούσε με την ανήλικη

15 Μέτρα αποφυγής Αποπλάνησης και Εκφοβισμού
Μην ανεβάζετε πολύ προσωπικά σας στοιχεία στο Facebook, Instagram, και άλλες διαδικτυακές εφαρμογές που να διευκολύνουν τον εντοπισμό σας. Π.χ., τηλέφωνα, διευθύνσεις, φωτογραφίες που να φαίνεται το σπίτι σας, το σχολείο τα μέρη όπου συχνάζετε. Έτσι θα μειώσετε τις πιθανότητες εντοπισμού σας στον φυσικό κόσμο Μην δεχτείτε ποτέ να συναντήσετε κάποιο ξένο τον οποίον γνωρίσατε στο Facebook. Δεν ξέρετε ποιος κρύβετε πίσω από την μάσκα του Διαδικτύου. Μπορεί να μην είναι αυτός που λέει Αν δεχτείς οποιοδήποτε είδος εκφοβισμού ή ύποπτης προσέγγισης, σταμάτα αμέσως την επικοινωνία με το θύτη και ενημέρωσε αμέσως κάποιος ενήλικα. Σταματήστε αμέσως άβολες συζητήσεις και αποθηκεύετε αντίγραφα της συνομιλίας. Βεβαιωθείτε ότι το προφίλ σας είναι προσβάσιμο μόνο από τους φίλους σου Μη δίνετε σε κανέναν τον κωδικό πρόσβασης στο εικονικό προφίλ σας. Όποιος αποκτά πρόσβαση σε αυτό μπορεί να διαχειριστεί πλήρως τα προσωπικά σας δεδομένα. Να γνωρίζετε ότι, από τη στιγμή που θα προσθέσετε στη λίστα των φίλων σας κάποιο άτομο (αποδοχή «friend request»), αυτό αποκτά πρόσβαση στα προσωπικά σας δεδομένα που εμφανίζονται στο προφίλ σας, μεταξύ των οποίων οι φωτογραφίες και τα στοιχεία επικοινωνίας σας Αν θέλετε να λαμβάνετε ενημερώσεις από χρήστες που θεωρείτε ενδιαφέροντες, χωρίς όμως να τους γνωρίζετε προσωπικά (π.χ. δημοσιογράφους, διασημότητες ή πολιτικούς), μπορείτε να τους ακολουθήσετε, αντί να τους στείλετε αίτημα φιλίας.

16 Αντιμετώπιση του Διαδικτυακού Εκφοβισμού και Αποπλάνησης από τους ανήλικους
Εάν πέσουμε θύμα εκφοβισμού, σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη. Μπλοκάρισμα του αποστολέα των απειλητικών/ενοχλητικών μηνυμάτων. Προειδοποίηση του αποστολέα για τη λήψη νόμιμων μέτρων προστασίας Αναφορά των περιστατικών ή/και των μηνυμάτων στις αρμόδιες αρχές (π.χ. αστυνομία, υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος) και λήψη προληπτικών μέτρων, σε περίπτωση απειλών ή προσωπικής ζημίας. Εμπιστευόμαστε στους γονείς μας ή σε κάποιο ενήλικα τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης τον συμβουλεύουμε να σταματήσει

17 Αντιμετώπιση του Διαδικτυακού Εκφοβισμού και Αποπλάνησης από τους γονείς
Οι γονείς κυρίως, αλλά και οι εκπαιδευτικοί, οφείλουν να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους, να επικοινωνούν μαζί τους, να τα συμβουλεύουν για τους κίνδυνους στο διαδίκτυο, και να αντιλαμβάνονται άμεσα οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά τους Οι γονείς παιδιών που υφίστανται σχολικό εκφοβισμό ή αποπλάνηση, θα πρέπει να ανακουφίσουν το παιδί τους, να το απενοχοποιήσουν και να το βοηθήσουν Οι γονείς θα πρέπει αρχικά να αναγνωρίσουν, να αποδεχτούν το πρόβλημα, και να βοηθήσουν και αυτοί τα παιδιά τους να αντιμετωπίσουν τις προσωπικές τους δυσκολίες

18 Αντιμετώπιση του Διαδικτυακού Εκφοβισμού και Αποπλάνησης από τους γονείς (2)
Οι γονείς οφείλουν να μάθουν στα παιδιά τους να σέβονται τη διαφορετικότητα, αλλά και να υπερασπίζονται τα παιδιά που πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού Οι γονείς οφείλουν να εκπαιδεύσουν το παιδί τους γύρω από το cyberbullying, καθώς το παιδί μπορεί να μην αντιλαμβάνεται την σοβαρότητα πιθανής παραβατικής συμπεριφοράς του Οι γονείς θα πρέπει να ελέγχουν την χρήση του διαδικτύου του παιδιού τους θέτοντας σαφείς κανόνες την παραβίαση των οποίων θα ακολουθούν συγκεκριμένες συνέπειες

19 Φίλτρα προστασίας και Λογισμικά Γονικού ελέγχου
Τα συστήματα φιλτραρίσματος και τα εργαλεία γονικού ελέγχου είναι προγράμματα που ρυθμίζουν την πρόσβαση σε πληροφορίες ή υπηρεσίες στο Διαδίκτυο σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια Μπορούν να εγκατασταθούν στον υπολογιστή του χρήστη, σε ένα κεντρικό υπολογιστή που ανήκει σε κάποιο φορέα (π.χ. proxy server σε ένα σχολείο) ή τους υπολογιστές ενός παρόχου υπηρεσιών Διαδικτύου και μπορούν να αντιδράσουν ποικιλοτρόπως: μπορούν να προειδοποιήσουν για προβληματικές ιστοσελίδες, να καταγράψουν λεπτομερώς τις κινήσεις ενός χρήστη στο Διαδίκτυο, να μπλοκάρουν ύποπτους ιστοχώρους, να επιτρέπουν την πρόσβαση συγκεκριμένες ώρες και ημέρες, ακόμα και να κλείσουν τελείως τον υπολογιστή.

20 Είδη Φίλτρων και Γονικού Ελέγχου
Περιφραγμένες τοποθεσίες: (walled gardens) ή «λευκές λίστες» (white lists): είναι λίστες από ιστοσελίδες που είναι κατάλληλες για ανηλίκους και επιτρέπουν στον χρήστη να έχει πρόσβαση αποκλειστικά σε αυτές. Λίστες «Όχι»: Συντάσσεται μία λίστα «Όχι» από ιστοσελίδες που πρέπει να αποφευχθούν (π.χ. με προσβλητικό, βίαιο ή ρατσιστικό περιεχόμενο) και αν το παιδί σας προσπαθήσει να μπει σε κάποια από αυτές, τότε μπλοκάρεται η πρόσβαση. Ορισμένα προγράμματα λειτουργούν και με λίστες απαγορευμένων λέξεων. Μόλις βρεθεί κάποια από αυτές τις λέξεις σε κάποια ηλεκτρονική διεύθυνση ή στην ίδια την ιστοσελίδα, τότε μπλοκάρεται η πρόσβαση. Το πρόβλημα με τις λίστες τύπου «Όχι» είναι ότι πρέπει να αναβαθμίζονται συνεχώς. Μπλοκάρισμα ιστοσελίδων με απαγορευμένες λέξεις: Τα πιο απλά φίλτρα της αγοράς μπλοκάρουν περιεχόμενο στο Διαδίκτυο χρησιμοποιώντας λίστα με απαγορευμένες λέξεις. Αυτές οι λέξεις – κλειδιά δημιουργούνται και μπορούν να ανανεώνονται εύκολα και γρήγορα. Google για εργαλεία γονικού ελέγχου σε προσωπικούς υπολογιστές και κινητά

21 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ Στο ερευνητικό πρόγραμμα ENCASE συμμετέχουν παγκοσμίου φήμης εταίροι από χώρες-μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης (University College London: Ηνωμένο Βασίλειο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο: Ελλάδα· Università degli Studi Roma Tre: Ιταλία, Telefonica Investigacion y Desarrollo: Ισπανία·  Innovators, S.A.: Ελλάδα, SignalGeneriX, LTD: Κύπρος, Cyprus Research and Innovation Center Ltd: Κύπρος).