Η ΚΛΑΔΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΚΛΑΔΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΚΛΑΔΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Η ΚΛΑΔΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στη διεθνή τουριστική βιβλιογραφία δεν υπάρχει ένας καθολικά αποδεκτός ορισμός του «τομέα» ή «κλάδου» που να καλύπτει το ευρύ φάσμα της τουριστικής δραστηριότητας. Οι λέξεις αυτές χρησιμοποιούνται πολύ ελεύθερα και κατά περίπτωση. Οι οικονομολόγοι εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στα Συστήματα Ταξινόμησης των βιομηχανιών (Standard Industrial Classification System ή “SIC” για συντομία) που είναι ένας βολικός τρόπος παρατήρησης της δομής της οικονομικής δραστηριότητας μιας χώρας. Η προσέγγιση αυτή χρησιμοποιείται προκειμένου να εντάξει λειτουργικά την τουριστική δραστηριότητα στο εθνιοκολογιστικό σύστημα. Το Αμερικάνικο Πρότυπο Συστήματος Ταξινόμησης Βιομηχανικών Κλάδων (Standard Industrial Classification System – SIC) αποκαλύπτει ότι υπάρχουν περισσότεροι από 35 κύριοι τύποι επιχειρήσεων που εξυπηρετούν τον ταξιδιώτη και, μερικές φορές, το μόνιμο κάτοικο (Πίνακας 11.1).

3 Παραγωγικοί Κλάδοι που συνθέτουν τον Τομέα Τουρισμού και Ταξιδιών
Πίνακας 11.1 Παραγωγικοί Κλάδοι που συνθέτουν τον Τομέα Τουρισμού και Ταξιδιών ΚΩΔΙΚΟΣ SIC ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ Σιδηρόδρομος Τοπικές και προαστιακές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των αερομεταφορών και των τοπικών λειτουργιών των λεωφορείων Τοπικές επιβατικές μεταφορές, που δεν περιλαμβάνονται στις άλλες κατηγορίες, όπως ενοικιάσεις λιμουζίνας και λεωφορεία περιηγήσεων Ταξί Υπεραστικές και επαρχιακές επιβατικές μεταφορές Ναυλωμένες υπηρεσίες (τσάρτερ) επιβατικών μεταφορών, εκτός των τοπικών Σταθμοί λεωφορείων (bus terminal) και εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών Υπηρεσία μεταφοράς Greatlakes – St. Lawrence Seaway Πλοία περιηγήσεων, θαλάσσια ταξί και εκδρομικά πλοία Θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, εκτός από ferry boat Υδάτινες επιβατικές μεταφορές Μαρίνες που δεν περιλαμβάνονται σε άλλες κατηγορίες Αερομεταφορές, πιστοποιημένοι μεταφορείς Αερομεταφορές, προγραμματισμένες (scheduled) Αερομεταφορές, μη πιστοποιημένοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών αεροπορικών περιηγήσεων Υπηρεσίες σχετικές με την αερομεταφορά Ταξιδιωτικά γραφεία Ταξιδιωτικοί οργανισμοί (Tour operators) Επιβατικές μεταφορές που δεν περιλαμβάνονται σε άλλες κατηγορίες Σταθμοί βενζίνης Πωλητές οχημάτων αναψυχής (τροχόσπιτα) Καταστήματα προσφοράς φαγητού και ποτών κυρίως φαγάδικα – που μπορεί να προσφέρουν ή να μην προσφέρουν αλκοολούχα ποτά Καταστήματα προσφοράς φαγητού – ποτών κυρίως μπαρ και καφετέριες – που μπορεί να προσφέρουν ή να μην προσφέρουν φαγητό Καταστήματα φωτογραφικών ειδών Καταστήματα δώρων και ενθυμίων Ανταλλακτήρια συναλλάγματος Ξενοδοχεία, μοτέλ και λοιπά τουριστικά καταλύματα Κατασκηνώσεις αναψυχής και αθλητισμού Χώροι κατασκηνώσεως και στάθμευσης τροχόσπιτων (camping) Ενοικίαση επιβατικών αυτοκινήτων χωρίς οδηγούς Θεατρικοί παραγωγοί Μπάντες, ορχήστρες και άλλες ομάδες ψυχαγωγίας Αγώνες ταχύτητας (αυτοκινήτου, ιπποδρομίες, κ.τ.λ) Μηχανές διασκέδασης με κερματοδέκτες Πάρκα διασκέδασης Υπηρεσίες διασκέδασης και ψυχαγωγίας που δεν περιλαμβάνονται σε άλλες κατηγορίες Μουσεία και γκαλερί τέχνης Βοτανικοί και ζωολογικοί κήποι Επαγγελματικές αθλητικές λέσχες Πηγή: Υπουργείο Εμπορίου των Η.Π.Α. Πρότυπο Σύστημα Ταξινόμησης Βιομηχανικών Κλάδων

4 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ
Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ Ο κλάδος των υπηρεσιών φιλοξενίας περιλαμβάνει το σύνολο των τουριστικών μονάδων που παρέχουν υπηρεσίες φιλοξενίας (διαμονής). Ο κλάδος αυτός στο πλαίσιο του τουρισμού διακοπών είναι κυρίως κατακερματισμένος σε πολλές μικρές μονάδες, όπου σημαντικοί παράγοντες είναι η θέση και η χωροταξική κατανομή των καταλυμάτων στον καθορισμό του βαθμού του ανταγωνισμού. Ως συνέπεια δύο κλάδοι της οικονομικής ανάλυσης φαίνεται να είναι σχετικοί με την κατανόηση και την ερμηνεία της ξενοδοχειακής αγοράς. Η πρώτη είναι η βιομηχανική οικονομική, η οποία ασχολείται με τη δομή της αγοράς, τις συνθήκες εισόδου και τη συγκέντρωση, τη διαφοροποίηση των προϊόντων, την κατάτμηση και τον χωρικό ανταγωνισμό. Η δεύτερη είναι η οικονομική των πόλεων και των περιοχών, που σχετίζεται με την εστίασή της στους καθοριστικούς παράγοντες της θέσης και της χωρικής κατανομής των δραστηριοτήτων (Evans 1985).

5 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ Οι δραστηριότητες που περιλαμβάνει μια οργανωμένη και ολοκληρωμένη προσπάθεια ξενοδοχείου για επισιτισμό είναι ο προγραμματισμός της προσφοράς εδεσμάτων και ποτών, η προτυποποίηση των συνταγών παρασκευής και των οδηγιών σερβιρίσματος τους, καθώς και η διαμόρφωση τιμών και του προγράμματος προώθησης των πωλήσεων. Στα ξενοδοχεία μπορούμε να συναντήσουμε τις παρακάτω μορφές εστιατορίων (Λαλούμης 2002: ) : Εστιατόριο πρωινών. Εστιατόριο table d' hote. Εστιατόριο a la carte. Ταβέρνα. Εστιατόριο εθνικής κουζίνας. Grill room (εστιατόριο που προσφέρει πρόχειρο και ελαφρύ φαγητό, με κύρια προϊόντα τα ψητά κρέατα). Snack bar. Εστιατόριο banquet (δηλ. εστιατόριο επισήμων ομαδικών γευμάτων). Πέραν της εστίασης που προσφέρται στις διάφορες μορφές ξενοδοχείων, υπάρχει ένα μεγάλο πλήθος εστιατορίων, ταβερνών και άλλων μορφών εστίασης, εκτός ξενοδοχείων, που οι τουρίστες μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους.

6 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Στην τουριστική βιομηχανία, ο ρόλος των ενδιάμεσων φορέων ή μεσαζόντων (π.χ. tour operators και τουριστικών πρακτόρων) είναι να προσφέρουν τουριστικά πακέτα και να διευκολύνουν τη σύνδεση μεταξύ των προμηθευτών ταξιδιών, ξενοδοχείων, εγκαταστάσεων και υπηρεσιών, τόσο στους τόπους προέλευσης όσο και στους τόπους προορισμού των τουριστών. Στην τουριστική αγορά οι tour operators που έχουν μεγάλη οικονομική ισχύ τόσο από πλευράς ιδιοκτησίας όσο και από πλευράς ελέγχου του μεριδίου της τουριστικής αγοράς. Αυτό τους παρέχει τη δυνατότητα να λειτουργούν με τη μορφή του ολιγοπωλίου. Επιπρόσθετα, σ’ αυτή τη συγκέντρωση της τουριστικής αγοράς υπάρχει και εκτεταμένη κάθετη ολοκλήρωση σε σχέση με το ταξίδι, την διαμονή και τις υπηρεσίες ταξιδιωτικού πράκτορα. Άλλα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά των tour operators είναι, ο ρυθμός αύξησης τους, καθώς και η «γέννηση και ο θάνατος» κυρίως των μικρότερων tour operators. Οι μεγάλοι tour operators βασίζονται στον αυξημένο όγκο των πωλήσεων με χαμηλά περιθώρια κέρδους. Ενα σημαντικό μέρος του κέρδους των δημιουργείται από την επένδυση των προκαταβολών τους για δεσμεύσεις (allotment).

7 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Οι τουριστικοί πράκτορες λειτουργούν ως μεσίτες διευθετώντας όλες τις πλευρές των επιχειρηματικών ταξιδιών και των ταξιδιών για διακοπές αλλά ενεργούν και ως πράκτορες κατά το ότι αντιπροσωπεύουν μεγάλες εταιρείες είτε αυτές είναι τουριστικές επιχειρήσεις είτε οι τελικοί προμηθευτές, όπως μεταφορείς, ξενοδόχοι, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων και ασφαλιστικές εταιρείες. Οι οικονομίες κλίμακας χαρακτηρίζουν τον κλάδο των ταξιδιωτικών πρακτόρων οι οποίες επιτυγχάνονται με την ύπαρξη κεντρικών υπηρεσιών, κυρίως για υποστήριξη, όπως τα λογιστικά και τη μηχανογράφηση. Τα χαμηλά κόστη εισόδου συμβάλουν στην εξήγηση της ύπαρξης μεγάλου αριθμού τουριστικών πρακτορείων ανεξάρτητης ιδιοκτησίας, αλλά ένας άλλος σημαντικός λόγος είναι ότι το τουριστικό πρακτορείο, ως δραστηριότητα λιανικής πώλησης, κανονικά περιλαμβάνει διαπροσωπική επαφή με τους τουρίστες - πελάτες, έτσι ώστε να είναι δυνατή μια πιο προσωπική εξυπηρέτηση.

8 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Οι κυριότεροι τρόποι μεταφοράς (π.χ. αεροπλάνο, λεωφορείο, κρουαζιερόπλοιο και σιδηρόδρομο) πλήττονται από προβλήματα, τα οποία προέρχονται από τη μη διαιρετότητα, τη σχετικά σταθερή χωρητικότητα, τα υψηλά σταθερά κόστη, την περιοδικότητα και την εποχικότητα. Τα αεροπορικά ταξίδια έχουν επιδείξει υπερβολικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης από τη δεκαετία του 1960, που τροφοδοτήθηκε από τις τεχνολογικές αλλαγές, οι οποίες ακόμα παρέχουν τη δυνατότητα για συνεχιζόμενη ανάπτυξη στο μέλλον. Οι μεταφορές με λεωφορείο και σιδηρόδρομο έχουν υποστεί σχετική πτώση λόγω της αύξησης των ταξιδιών με ιδιωτικό αυτοκίνητο. Ειδικότερα στην επιμέρους αγορά των αερομεταφορών η δομή του κόστους των αεροπορικών εταιρειών είναι αρκετά πολύπλοκη και τα λειτουργικά κόστη και η απόδοση συνδέονται με τεχνικές παραμέτρου, που σχετίζονται με την απόσταση που πρέπει να διανυθεί, το μέγεθος και τον τύπο του αεροσκάφους και του φορτίου, καθώς και τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης και υποστήριξης, όπως είναι το σύστημα προώθησης πωλήσεων και κρατήσεων, ενώ τα κόστη κεφαλαίου είναι πιθανό να επηρεάζονται από το κατά πόσο τα αεροσκάφη έχουν αγοραστεί με χρηματοδοτική μίσθωση, είναι καινούργια ή μεταχειρισμένα.

9 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Εξ ορισμού οι αεροπορικές εταιρείες είναι εταιρείες με υψηλά σταθερά κόστη με σταθερή χωρητικότητα, έτσι ώστε χρειάζονται να διατηρούν υψηλές πληρότητες για να αντισταθμίσουν τα έξοδα. Οι κοντινές πτήσεις που περιλαμβάνουν λιγότερες ώρες στον αέρα και περισσότερες απογειώσεις και προσγειώσεις, είναι περισσότερο κοστοβόρες σε σχέση με τις μακρινές. Επιπλέον, τα αεροσκάφη σχεδιάζονται για να πετούν σε ορισμένες αποστάσεις όσο το δυνατό πιο αποδοτικά. Γενικά υπάρχουν οικονομίες κλίμακας, που προέρχονται από τις τεχνικές αποδόσεις από τη χρήση μεγάλων αεροσκαφών υπό τον όρο ότι τα δρομολόγια το εγγυώνται. Η αβεβαιότητα είναι σημαντικός παράγοντας, λόγω του ρυθμού της τεχνολογικής ανάπτυξης των αεροσκαφών, για παράδειγμα σε σχέση με την αεροδυναμική και την απόδοση των κινητήρων. Η προσέγγιση που υιοθετείται από τις αεροπορικές εταιρείες ονομάζεται «διαχείριση απόδοσης», που είναι, στην πλέον ανεπτυγμένη της μορφή, συγγενής προς τον απόλυτα μονοπωλιακό καθορισμό τιμών βάσει διακρίσεων.

10 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Η έλευση της απελευθέρωσης της αγοράς και η ιδιωτικοποίηση έχουν αλλάξει δραματικά τις αερομεταφορές και είχαν κάποιες ενδιαφέρουσες οικονομικές συνέπειες. Οι ανταγωνισμός έχει σίγουρα ενταθεί, καθώς έχουν μπει στην αγορά καινούργιες εταιρείες, με την είσοδο να έχει γίνει ευκολότερη. Αυτό τείνει να δείξει ότι τα κόστη εισόδου, ιδιαίτερα τα κόστη του κεφαλαίου, είναι χαμηλότερα από αυτά που δείχνει η τυχαία παρατήρηση. Η λειτουργία τσάρτερ, η χρηματοδοτική μίσθωση ή η αγορά μεταχειρισμένων αεροσκαφών συμβάλλουν στην εύκολη είσοδο, όπως συμβαίνει και με τη διαπραγμάτευση συμβολαίων για τις κρατήσεις, την εξυπηρέτηση εδάφους και τη συντήρηση με εξειδικευμένες εταιρείες ή με καθιερωμένες και μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες. Βραχυπρόθεσμα ο αυξημένος ανταγωνισμός μείωσε το ύψος των ναύλων και επέκτεινε την αγορά, αναγκάζοντας επίσης τις αεροπορικές εταιρείες να είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένες στις ανάγκες των πελατών τους. Οι δομές των τομέων των οδικών, θαλάσσιων και σιδηροδρομικών επιβατικών μεταφορών είναι παρόμοιοι με αυτόν των αεροπορικών μεταφορών κατά το ότι και αυτοί αντιμετωπίζουν προβλήματα υψηλού κόστους κεφαλαίου, σταθερής χωρητικότητας, εξάρσεων στη ζήτηση, την ανάγκη για τροφοδοτικά δρομολόγια για τη διατήρηση των κερδοφόρων.

11 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Η δομή της αγοράς των μεταφορών με λεωφορεία μοιάζει με αυτές των αεροπορικών και των σιδηροδρομικών μεταφορών. Οι μεγάλες εταιρείες δεν προσφέρουν μόνο πληρέστερη κάλυψη αλλά είναι επίσης ικανές να εκμεταλλευθούν και τις οικονομίες κλίμακας σε τέτοιους παράγοντες όπως οι κρατήσεις, οι επισκευές και η συντήρηση, η διοίκηση και η διαφήμιση, καθώς και πληρέστερη χρήση των οχημάτων σε σχέση με τα φορτία και τις ώρες λειτουργίας και να διατηρούν μόνο τα πιο προσοδοφόρα δρομολόγια, με υψηλότερα ναύλα, θέτοντας μακροπρόθεσμα σε κίνδυνο την ύπαρξη των μικρότερων εταιρειών. Κατά συνέπεια η ισχύς στην αγορά μπορεί να περιέλθει σε λίγα χέρια.

12 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Η αγορά των οχηματαγωγών εξυπηρετεί τις ιδιωτικές οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και έχει ισχυρή ανάπτυξη λόγω της αύξησης των επίγειων μετακινήσεων για διακοπές. Νέες μορφές μεταφοράς, όπως τα υδροπλάνα και τα σκάφη καταμαράν, έχουν μειώσει τους χρόνους ταξιδίου και έχουν επεκτείνει την αγορά, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό. Τα σύντομα δρομολόγια προϋποθέτουν υψηλά κόστη εισόδου και λειτουργίας, μοιάζοντας κάπως με τα αντίστοιχα αεροπορικά. Υπάρχουν οικονομίες κλίμακας από το μεγάλο μέγεθος των σκαφών και την υψηλή τους ταχύτητα αλλά αυτές μπορεί να εξουδετερωθούν από τους αυξημένους χρόνους φόρτωσης και εκφόρτωσης και την περίσσεια χωρητικότητα σε περιόδους εκτός αιχμής και εκτός εποχής ανάλογες με αυτές των αεροπορικών, των οδικών και των σιδηροδρομικών μεταφορών, δημιουργώντας μια περίπλοκη δομή των ναύλων και ταξιδιού. Τα κρουαζιερόπλοια χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά των τουριστών της ειδικής μορφής του θαλάσσιου τουρισμού. Από οικονομική άποψη η υπόψη επιμέρους αγορά έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τους αερομεταφορές, όντας εντάσεως κεφαλαίου με υψηλά σταθερά κόστη για τους εταιρείες, οι οποίες περισσότερο κατέχουν παρά υπενοικιάζουν σκάφη και εξαρτώνται από το μεγάλο όγκο και τους επαναλαμβανόμενες κρατήσεις για να καλύψουν στη σταθερή τους χωρητικότητα.

13 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΘΕΑΜΑΤΩΝ Ο κλάδος των θεαμάτων περιλαμβάνει τη διασκέδαση, τη ψυχαγωγία και τα αθλήματα (Gee – Makens –Choy 2001: ). Η διασκέδαση προσφέρει στους τουρίστες χαλαρή ψυχαγωγία που βοηθάει στη φυγή από την καθημερινότητα. Περιλαμβάνει τις αίθουσες και τα πάρκα αναψυχής (amusement parks), αιθουσών διασκέδασης (amusement arcades), τα θεματικά πάρκα, τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια (gaming ή gambling ), ομαδικά στοιχήματα (pari-mutuel betting). Η ψυχαγωγία περιλαμβάνει τη ζωντανή διασκέδαση (live entertainment), π.χ. καλλιτεχνικά προγράμματα, μουσική για χορό, τις εκδηλώσεις (special events) π.χ. συναυλίες, τουρνουά τένις ή γκόλφ, αγώνων αυτοκινήτων, τις βιομηχανικές εκδρομές (industrial tours) π.χ. επισκέψεις εργοστασίου ζυθοποιείας, μουσείων βιομηχανικής κληρονομιάς, τις διάφορες παραστάσεις (performing arts) π.χ. θέατρο, μουσική, χορό και τις καλές τέχνες (fine arts) π.χ ζωγραφική, γλυπτική, κεραμική. Τα αθλήματα είναι μια ευρεία έννοια που συμπεριλαμβάνει τουριστικά κέντρα (π.χ. κέντρα ψαρέματος – κυνηγιού, σχολές ποδοσφαίρου, αθλητικά συνέδρια), αξιοθέατα (π.χ. επιδείξεις, καταδύσεις, αθλητικά μουσεία), κρουαζιέρες (κρουαζιέρες γκολγ – τένις – ψαρέματος – χαρτοπαιξίας), εκδρομές (εκδρομές περιπέτειας – ποδηλάτου – πεζοπορίας – τοπικών εκδηλώσεων) και εκδηλώσεις που συνδέονται με τον αθλητισμό και τις δραστηριότητες για αναψυχή (π.χ. αθλητικά φεστιβάλ, ολυμπιακοί αγώνες, παγκόσμιο κύπελο, πρωταθλήματα, διεθείς αθλητικές εκδηλώσεις).

14 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Ο κλάδος της διάθεσης τροφίμων περιλαμβάνει την δραστηριότητα των επιχειρήσεων (εστιατόρια, εστιατόρια γρήγορου φαγητού, μπαρ, καφετέριες κ.λπ) που εστιάζονται στην προετοιμασία και το σερβίρισμα φαγητών και ποτών, εκτός οικίας. Μερικοί κάνουν διάκριση μεταξύ της διάθεσης τροφίμων και του κλάδου της φιλοξενίας. Στον κλάδο φιλοξενία δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις που αποσκοπούν στο κέρδος, ενώ οι εγκαταστάσεις τροφίμων είναι αφιλοκερδείς (Morrison 1999:72). Η αγορά των γευμάτων εκτός οικίας είναι μεγάλη, καθ’ ότι το φαγητό πέρα από μια ανάγκη είναι και μια απολαυστική εμπειρία για τους ταξιδιώτες. Στον κλάδο αυτό εμπλέκονται και άλλοι τομείς (π.χ. ψυχαγωγίας, διασκέδασης και θεαμάτων) της τουριστικής βιομηχανίας που έχουν πολλαπλό κέρδος μέσα από την ελκυστικότητα των κύριων προϊόντων τους και την ψυχαγωγική αξία των γευμάτων.

15 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ
Ο κλάδος της ενοικίασης αυτοκινήτων (rent a car) περιλαμβάνει σε δύο κατηγορίες εταιριών: τις μεγάλες διεθνείς εταιρείες που λειτουργούν με franchise και τις μικρές τοπικές ανεξάρτητες εταιρείες. Επιπλέον υπάρχει ένας μικρός αριθμός εταιρειών που εξειδικεύεται σε πολυτελή αμάξια που καλύπτουν τις ανάγκες μιας ορισμένης μερίδας τουριστών. Ο ανταγωνιστικός χαρακτήρας του τομέα προκάλεσε την ανάγκη για πιο επιτακτικές μεθόδους προώθησης του κλάδου της ενοικίασης αυτοκινήτων. Η βελτίωση των οικονομικών δεδομένων των εταιρειών βοηθήθηκε από την εισαγωγή του franchising, τα συμβόλαια με τα αεροδρόμια, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, τις συνδέσεις με τις αεροπορικές εταιρείες και τη χρήση των συστημάτων κρατήσεων και το διαδίκτυο.