Ιςλαμιςτικη τρομοκρατια

Παρουσίαση με θέμα: "Ιςλαμιςτικη τρομοκρατια"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ιςλαμιςτικη τρομοκρατια
Αργυρω – Χριςτινα παρτςακουλακη

2 Απο το τεταρτο ςτο πεμπτο κυμα τρομοκρατιας
Αναρχισμός Αντιαποικιοκρατισμός Νέα Αριστερά Θρησκευτικό κύμα Πώς από το τέταρτο φτάνουμε στο νέο πέμπτο κύμα, το Ισλαμικό Κράτος; Ισλαμισμός: προήλθε από τη συνάντηση του Ισλάμ με τον νεωτερισμό (αποικιοκρατία) 2ο μισό 19ου αι.: θρησκευτικά φονταμενταλιστικά κινήματα σε μια προσπάθεια ανάκτησης της χαμένης ταυτότητας (Αίγυπτος) (Τεομπάντις, Ινδία)  Κύριες χώρες ανάδυσης ισλαμισμού: Αίγυπτος και Σ. Αραβία 1ο μισο 20ου αι.: τα κινήματα έπαψαν να είναι ειρηνικά και με έμφαση στον προστατευτισμό από τη Δύση, χωρίς ωστόσο πολιτικό ή επαναστατικό χαρακτήρα (Μουσουλμανική Αδελφότητα: Αίγυπτος, 1928)

3 Από πνευματικό κίνημα, πολιτική διαμάχη και επαναστατική ιδεολογία
1950: Η μεγάλη αντιπαράθεση Νασερ ( ) εναντίον Κουτμπ ( ) Σαγιντ Κουτμπ: μετέτρεψε τον ισλαμισμό σε επαναστατική ιδεολογία «Μόνο οποίος δεχόταν την κυριαρχία του Θεού απόλυτα και χωρίς επιφύλαξη μπορούσε να θεωρηθεί μουσουλμάνος». Κατηγορούσε την άγνοια και αμάθεια των τότε μουσουλμανικών κοινωνιών σχετικά με το μουσουλμανικό παρελθόν Η σύγκρουση των πραγματικών μουσουλμάνων με όλη την κοινωνία έπρεπε να πραγματοποιηθεί με όλα τα μέσα Τζιχάντ για εκείνον σήμαινε ο αναγκαίος ένοπλος αγώνας για την επιβολή της κυριαρχίας του Θεού Τα βιβλία του θεωρούνται κλασικά και αποτελούν βάση για τον τζιχαντισμό

4 ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΜΟΣ Τζιχαντιστικός σαλαφισμός: ένας συνδυασμός της βίαιης επαναστατικής θεωρίας του Κουτμπ και του ουαχαμπιστικού δόγματος. Τι παρατηρούμε; Την πολυμορφία των ρευμάτων μέσα στο ισλαμικό φάσμα. Κυρίαρχα ρεύματα: Σαλαφιστές, ειρηνικός προσανατολισμός-πίστη σε κοσμικούς ηγεμόνες - δημοκρατικά κόμματα. Στόχος: θεοκρατικό κράτος ουαχαμπιστικού προσανατολισμού Αδελφοί μουσουλμάνοι: επίσης συντηρητικοί, απορρίπτουν τον φανατισμό και πουριτανισμό των ουαχαμπιστων. Υπάρχουν και οι πραγματιστές που θέλουν εξισλαμισμό από τα κάτω ή εκλογές και εκείνοι που χρησιμοποιούν βία και τρομοκρατία, π.χ. Χαμάς Μεταξύ των ρευμάτων υπάρχει από συνεργασία μέχρι εχθρότητα και βίαιη σύγκρουση. Ωστόσο, ο ισλαμισμός σε διάφορες εκδοχές του εξαπλώθηκε γρήγορα και εκτός Αιγύπτου και Σαουδικής Αραβίας.

5 Πως φτανουμε ςτο ιςλαμικο κρατος
ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΥ Συρία: Πραγματιστική Μουσουλμανική Αδελφότητα, ιδρυτής: Αλ Σιμπάι Εκστρατεία της Μαχόμενης Εμπροσθοφυλακής: διεθνείς διαστάσεις μετά το Διεθνοποίηση τζιχαντιστικού κινήματος και έναρξη τέταρτου κύματος. Φεβρουάριος 1979: Παγκοσμιοποίηση και ισλαμική επανάσταση, πρώτα στο Ιράν. Ηγέτης: Ρουχολάχ Χομεϊνί, πέτυχε την κατάρρευση του κοσμικού καθεστώτος Αφγανική επανάσταση Νονός παγκόσμιου Ισλάμ: Αμπντουλάχ Αζάμ. Διεθνοποίηση του πολέμου του Αφγανιστάν  : τζιχαντιστές πήγαν στο Αφγανιστάν, οι περισσότεροι μετά το 1984, διαφορετικά κίνητρα Ανάμεσα τους και ο Οσάμα Μπιν Λάντεν.

6 ΠΩΣ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΑΝΟΔΟΣ: Ιστορία του Μπιν Λάντεν Σήμα κατατεθέν την περιόδου: επιθέσεις 11ης Σεπτεμβρίου Διάδοχος: Αλ Ζαουάχρι Στις αρχές του 1990 το κίνημα ήταν σχετικά άμορφο, κάποιες εξεγέρσεις σε Αίγυπτο και Αλγερία Στον πόλεμο της Βοσνίας έγινε για πρώτη φορά σημαντική επιστράτευση ευρωπαίων μουσουλμάνων Από το 1996 για πρώτη φορά με δηλώσεις του Μπιν Λάντεν φάνηκε ότι ο πόλεμος στόχευε στη Δύση. Επιθέσεις σε συμβολικούς στόχους, κυρίως κατά των ΗΠΑ ΓΙΑΤΙ; στήριζαν τις διεφθαρμένες δικτατορίες του αραβικού κόσμου για να τον κρατούν διαιρεμένο και να τον εκμεταλλεύονται  ΗΤΤΑ Παρά τα χτυπήματα στη Μαδρίτη το 2004 και στο Λονδίνο το 2005, δεν έγινε άλλο τόσο μεγάλο όσο της 11ης. Κρίση με Αλ Ζαρκάουι. Επιθέσεις παρακλαδιών Αλ Κάιντα όχι σε ξένους, αλλά ντόπιους μουσουλμάνους Ίντερνετ. Η Αλ Κάιντα παρότρυνε για επιθέσεις μέσω αυτού, κυρίως σε υποστηρικτές από τη Δύση, τους μοναχικούς λύκους 2010: περιοδικό Inspire από Ανουάρ Αλ Αουλάκι από Υεμένη, υποκίνηση επίθεσης μαραθωνίου Βοστόνης Απρίλιος 2013

7 ΠΩΣ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ Οι διαδηλωτές δεν ήταν ισλαμιστές και η βία ασκήθηκε από το κράτος, Τύνιδα και Κάιρο Οι ισλαμιστές καπηλεύθηκαν τις διαδηλώσεις λέγοντας ότι οι Άραβες είχαν αποκτήσει αυτοπεποίθηση μετά την 11η Σεπτεμβρίου Αλλά Τυνήσια και Αίγυπτος είχαν στην εξουσία πραγματιστές ισλαμιστές με αποστάσεις από την Αλ Κάιντα και το τζιχαντιστικό κίνημα Ο Αλ Αουλακι μόνο ήταν λίγο πιο ήπιος «οποίες κι αν ήταν οι κυβερνήσεις, κοσμικές ή ισλαμικές, τα αδέρφια μας μπορούν να αναπνεύσουν». Μακροπρόθεσμα θεωρούσε ότι η χαοτική κατάσταση της άνοιξης θα αποδεικνυόταν ιδιαιτέρως χρήσιμη για τους μουτζαχεντίν, τους μαχητές του κινήματος Το κίνημα επαναπροσδιορίστηκε στην αραβική άνοιξη η οποία γοήτευσε μια νέα γενιά και ενέπνευσε το επόμενο κύμα τρομοκρατίας, το Ισλαμικό Κράτος.

8 Διαφορες πεμπτου κυματος
Δεν είναι επανάληψη του προηγούμενου Παγκοσμιοποίηση Ποσοτική πρόκληση

9 Γατί η κατάσταση έχει γίνει πιο επικίνδυνη;
Υψηλότερος αριθμός τζιχαντιστών απ’ ότι στο παρελθόν Καινούργιοι και εν μέρει πολύ νεαροί στρατολογημένοι Αγώνας ανταγωνισμού εντός του τζιχαντιστικού κινήματος που ευνοεί τις επιθέσεις στη Δύση Κίνδυνος για Ευρώπη: πόλωση κοινωνιών και άνοδος Ακροδεξιάς και άρα δυσκολία συμβίωσης ανθρώπων διαφορετικής πίστης και προέλευσης  Οι νέοι τζιχαντιστές αποτελούν πρόκληση για τα όργανα ασφαλείας δημοκρατία ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο

10 ιςλαμικο κρατος Αρχηγός: Αμπού Μπαρκ αλ Μαγκντάντι
Μέσα του 2014 ανακήρυξε την ίδρυση του Χαλιφάτου, που σήμερα περιλαμβάνει περίπου 900 χιλιόμετρα –από το Χαλέπι της Συρίας μέχρι έξω από την πρωτεύουσα του Ιράκ, τη Βαγδάτη- και επιστρατεύει μαχητές από όλο τον κόσμο. 49 τζιχαντιστικες οργανώσεις το 2014, Σεθ Τζοόυνς από Rand (+ 19 από το 2010) Αλ Κάιντα και παρακλάδια στη Σομαλία, την Υεμένη, τη Βόρεια Αφρική και τη Συρία Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία Πακιστανοί Ταλιμπάν Και κάποιες άγνωστες στη Δύση από το Μπανγκλαντές, τις Φιλιππίνες, ρωσικό Καύκασο και αλλού Ο αριθμός των τζιχαντιστών το 2014 έχει υπερδιπλασιαστεί: Οι περισσότεροι από χώρες της Αραβικής Άνοιξης.

11 ιστορια Φιλόδοξο σχέδιο δημιουργίας κράτους
Προιόν Αραβικής Άνοιξης και του τζιχαντιστικού κινήματος του 1980 Πολιτική, στρατιωτική και προσωπική κληρονομιά του αλ Ζαρκάουι 1ο μέρος: Η ιστορία του ΙΚ ξεκινά με την άφιξη του Ζαρκάουι στο Ιράκ το 2002 Το 2004 προσχώρησε στην Αλ Κάιντα Το 2006 σκοτώθηκε, άφησε οπαδούς  2ο μέρος: 2011 εξέγερση κατά Άσαντ στη Συρία, αρχηγός αλ Τζαουλάνι Το 2010 ανέλαβε ο Μπαγκντάντι 2014 ανακήρυξη Χαλιφάτου, πολλά εδάφη Στόχος: Δημιουργία κράτους 

12 οργανωση 20.000 και 200.000 στρατιώτες, πυρήνας 30-40.000 άτομα
Δομή: υβρίδιο επαναστατικής οργάνωσης και κράτους 40% ξένοι μαχητές Όχι μόνο στρατιωτική δομή

13 Επικρατειαιανουαριοσ 2017
Πινακασ 1: Ιανουαριοσ 2016, πινακασ 2: ιανουαριος 2017

14 Συρρικνωση του χαλιφατου
2016: απώλεια ¼ των εδαφών του στο Ιράκ και τη Συρία 17,600 τ.χλμ. από εδάφη, 23% συρρίκνωση, 34% σε σχέση με Ιανουάριο 2015 Συνολικά 27% (Συρία) και 61% (Ιράκ) από την κορύφωσή του Πληγές στα οικονομικά ($ εκατ.) , 180 «μεγάλοι» ηγέτες έχουν εξοντωθεί από αεροπορικές επιδρομές Σεπτέμβριος 2014: η CIA εκτιμά ότι ο ISIS μπορούσε να συγκεντρώσει έως και μαχητές (ντόπιους και ξένους) σε ολόκληρο το Ιράκ και τη Συρία, ενώ το βρετανικό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα υπολόγιζε περίπου τρεις φορές μεγαλύτερο αριθμό. 20.000, από όσες 90 χώρες κάποια στιγμή, Δεκέμβριος 2016: το 75% νεκροί Τελευταία εκτίμηση: 12-15,000 μαχητές Μειωμένη προπαγάνδα: από 761 οπτικοακουστικά αρχεία τον μήνα (Αύγουστος 2015) στα 194 το 2016 [Combating Terrorism Center at West Point]

15

16

17 Προπαγανδα 30 Ιανουαρίου 2017 - 28 Φεβρουαρίου 2017, έρευνα
30 Ιανουαρίου  Φεβρουαρίου 2017, έρευνα 570 project, 19 την ημέρα, το καλοκαίρι του 2015 (απόγειο) 892  36% πτώση Μόνο 2% υπερπαραγωγή 2017: 74% λιγότερη προπαγάνδα για την ουτοπία του χαλιφάτου και 100% περισότερο υλικό από το πεδίο της μάχης σε σχέση με το καλοκαίρι του 2015 ΑΡΑ: το ΙK υποφέρει στο πεδίο της μάχης, η προβολή του είναι όπλο, αλλά το γεγονός ότι δίνει έμφαση στο Ιράκ και τη Συρία και τα προβλήματα, ρίχνει το ηθικό των υποστηρικτών και είναι λόγος (συγκρατημένης) αισιοδοξίας

18 Eπιθεσεισφεβρουαριοσ 2017
Τουλαχιστον 140 τρομοκρατικες επιθεσεις σε 29 χωρες εκτος ιρακ & συριασ τουλαχιστον 2,043 νεκροι Πινακασ 1:Μαιοσ 2016, πινακασ 2:φεβρουαριοσ 2017

19

20

21 Ξενοι μαχητες 2012: πρώτες αναφορές σε Λίβυους και Σαουδάραβες
Μελέτη 2013: 600 Ευρωπαίοι, 100 Ολλανδοί, 130 Άγγλοι, 40 Γερμανοί Ιανουάριος 2015: ξένοι στη Συρία σε λιγότερο από 4 χρόνια Περισσότερα από 90 κράτη Μεγαλύτερο ποσοστό από Μ. Ανατολή και Βόρεια Αφρική (900 Λίβανος, 1500 Μαρόκο, Σ. Αραβία, Τυνησία) 15% από κράτη πρώην Σοβιετικής Ένωσης (έως 1500 Ρώσοι και Τσετσένοι, 500 Ουζμπεκιστάν, 360 Τουρκμενιστάν, 250 Καζακστάν) 1.000 Τουρκία και Βαλκάνια 1000 Ανατολική και νότια Ασία, κυρίως Κίνα και Πακιστάν Δυτικά κράτη, εκτός Ευρώπης: 500 – οι μισοί είναι Αυστραλοί ( από Καναδά, ΗΠΑ, Νέα Ζηλανδία)

22 Ποτε πηγαν Οι περισσότεροι μέσα στο 2012, όταν ο πόλεμος στη Συρία άρχισε να γίνεται πιο ριζοσπαστικός Μεγάλο κύμα το καλοκαίρι 2013, όταν έγινε γνωστό ότι ο Συριακός στρατός είχε την υποστήριξη της Χεζμπολάχ (άμυνα) Δεύτερο κύμα το καλοκαίρι 2014, ανακήρυξη Χαλιφάτου (επέκταση) 2015, δεν αναχωρούσαν περισσότεροι από 4-5 ευρωπαίοι Δεν κατέληγαν όλοι στο ΙΚ, (2014: 1/5 Αλ Νουσρα) 15% χριστιανοί ή άλλες θρησκείες 15% γυναίκες Γερμανία και Σκανδιναβία: χαμηλό οικονομικό κοινωνικό πλαίσιο Μεγάλη Βρετανία: ανώτερο, σπουδές κλπ Τους ενώνει η μη ταύτιση με τις δυτικές κοινωνίες Κίνητρα: Υπερασπιστές, αναζητώντας νόημα, συνοδοιπόροι

23 αφιξη στο ισλαμικο κρατος
Ενημέρωση από ιστοσελίδες, επαφές, chat 2015: επίσημο ηλεκτρονικό φυλλάδιο στα αγγλικά με οδηγίες για κάθε βήμα Όλοι περνούν πρώτα από την Τουρκία Παρότρυνση όχι μόνο σε μαχητές, αλλά και μηχανικούς, τεχνίτες, νοσηλευτές Στρατιωτικά δεν είναι εκπαιδευμένοι, αλλα το ΙΚ τους θέλει επειδή υπογραμμίζουν την παγκόσμια αξίωση της οργάνωσης, είναι οι πιο πιστοί επειδή εξαρτώνται πλήρως από το ΙΚ Κάνουν απλές δουλειές, σκοπιά, βορά των κανονιών. Καθιστούν τη διαμάχη δύσκολη και με απώλειες

24 Επιστροφη 10-15% νεκροί Θέλουν να μείνουν επειδή διακυβεύεται η πραγμάτωση μιας ουτοπίας, της οικοδόμησης νέας κοινωνίας Θα υπάρξουν επιστροφές Νοέμβριος 2014: 300 είχαν ήδη επιστρέψει Μ. Βρετανία Δεν γίνονται όλοι τρομοκράτες 74%-89% δεν γίνονται 4 ομάδες: διαταραγμένοι και απογοητευμένοι & επικίνδυνοι και αναποφάσιστοι Ζήτημα ασφαλείας: επικίνδυνοι που επιστρέφουν με κίνητρα δικτύωσης και εμπειρία

25 Ξενοι μαχητες απo τη δυτικη ευρωπη
Ιανουάριος 2015

26 Σχεσεις με το ισλαμικο κρατος
Αυγουστος 2015

27

28

29

30 Αντιμετωπιση – αςφαλεια
Εξωτερική ασφάλεια Δυτικά στρατεύματα Ρεαλιστική & μακροπρόθεσμη στρατηγική συγκράτησης Εσωτερική ασφάλεια Αρχές ασφαλείας, στροφή μόνο εναντίον βίαιων σαλαφιστών και όχι στο σύνολο των μουσουλμάνων Πρόληψη Λιγότερες υποθέσεις στις αρχές Προγράμματα γι’ αυτούς που εξτρεμιστές θα βρουν ανταπόκριση, γονείς και δασκάλους, ήδη ριζοσπαστικοποιημένους που οδεύουν στον εξτρεμισμό, προγράμματα από- ριζοσπαστικοποίησης, συνεργασία με μουσουλμανικές κοινότητες

31 Ελλαδα και πολιτικεσ Οκτώβριος 2016: επιχειρησιακός οδηγός που διανέμεται σε όλους τους «επαγγελματίες πρώτης γραμμής» Βασίστηκε σε ένα σχέδιο της Βελγικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας και Πρόληψης της Ριζοσπαστικοποίσης Για τον εντοπισμό και την αναγνώριση τζιχαντιστών, θρησκευτικά φανατισμένων, εξτρεμιστών, ακροδεξιών, αναρχικών και τρομοκρατών Μη σαφής πολιτική, απλώς αναγνώριση απειλής (μη δημόσια) Εξωτερική αναγνώριση: καλοκαίρι Europol: 200 αξιωματούχοι αντιτρομοκρατίας στα ελληνικά νησιά

32 Απειλη και ελλαδα Ψευδαίσθηση ασφάλειας, παρά τη διέλευση τζιχαντιστών
200 άνθρωποι εντός έχουν συνδέσμους με IS & Nusra Ενδεχόμενο στήριξης τζιχαντιστών από μεταναστευτικές κοινότητες: υλικοτεχνική υποστήριξη, οικονομικά και στρατολογικά κύτταρα του τζιχαντιστικού κινήματος Δεν είναι στα σχέδια των τζιχαντιστών (μη συμμετοχή σε στρατιωτικές ενέργειες) ΑΛΛΑ πιθανός κίνδυνος ΝΑΤΟ και σχέσεις με Ρωσία Τουρισμός (2015: αύξηση από Β. Αφρική και Μ. Ανατολή μετά τις επιθέσεις σε Τυνησία και Αίγυπτο) Κίνδυνος εγκλωβισμού τζιχαντιστών σε ενδεχόμενο Ελλάδας εκτός ΣΕΝΓΚΕΝ και πιθανότητα επιθέσεων εναντίον π.χ. γαλλικών στόχων εντός της χώρας Τζαμί: πιθανή κλιμάκωση έντασης Ριζοσπαστικοποίηση

33 Πολιτικες ΕΕ Ενίσχυση εξωτερικών συνόρων EU Passenger Name Record
Ενίσχυση εξωτερικών συνόρων  EU Passenger Name Record  Περισσότερα στοιχεία (data), χωρίς τους απαραίτητους ανθρώπινους πόρους και καλύτερη διασυνοριακή επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών της ΕΕ δεν είναι μια αποτελεσματική πολιτική απάντηση. Αυστηρή επιτήρηση και το παράδειγμα της «προληπτικής δικαιοσύνης»: νομικές προκλήσεις από το δίκαιο της ΕΕ και τα συνταγματικά πρότυπα που αναπτύχθηκαν από το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου, για τα δικαιώματα άμυνας και ιδιωτικής ζωής. Προτεραιότητα σε ένα νέο μοντέλο καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του εγκλήματος με παραδοσιακή αστυνόμευση και ποινική δικαιοσύνη, μαζί με ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των οργανισμών της ΕΕ για το συντονισμό και την υποστήριξη της διασυνοριακής επιχειρησιακής συνεργασίας και ένα μοντέλο ποινικής δικαιοσύνης που βασίζεται σε συνεργασία (διασυνοριακοί έλεγχοι και συγκέντρωση στοιχείων)

34 ηττα Η επομενη μερα

35 Τι θα γινει αν το IS ηττηθει;
Τα μέλη της οργάνωσης δεν παραιτούνται, απλώς αλλάζουν τακτικές Aπλώς επιστρέφουν στην ασφάλεια μικρότερων μονάδων εξέγερσης, όπως εκείνες που είχαν ταλαιπωρήσει το Ιράκ ( ) Ενώ οι ομάδες αλλάζουν κατά καιρούς ονόματα, ηγέτες, σημαία, τα μέλη τους παραμένουν ίδια. Δρουν πάντως υπό τη σημαία του ISIS. Η παραμονή στην οργάνωση είναι ανάγκη, επειδή έχουν στιγματιστεί και δεν μπορούν να επιστρέψουν στην κανονικότητα Παράλληλα είναι σημαντικοί σε αυτές τις μονάδες γιατί ξέρουν πολύ καλά την περιοχή και είναι πολύ αποφασισμένοι Εξαρτώνται πολύ από τους ντόπιους πληθυσμούς, οι οποίοι τους στηρίζουν παρέχοντας όχι με στρατιωτικό εξοπλισμό & πυρομαχικά (τα παρέχει η οργάνωση), αλλά προμήθειες, φαγητό, πληροφορίες και ανωνυμία. Οι άμαχοι προτιμούν την κυριαρχία των τζιχαντιστών, έναντι π.χ. της ιρανικής κυβέρνησης

36 Τι θα γινει αν το IS ηττηθει;
2 εκδοχές για το τι συμβαίνει με αυτές τις ομάδες Εξασθένιση της δυναμικής τους με τον καιρό. Επειδή οι πληθυσμοί στους οποίους στηρίζονται είναι οικονομικά εξαθλιωμένοι Αύξηση της δυναμικής τους και του αριθμού των εξεγέρσεων, όσο οι μαχητές παραμένουν διασκορπισμένοι στα κράτη, κυρίως στο Ιράκ. Αυτό σε συνδυασμό με τη φτώχεια θα αφήσει ελεύθερο το πεδίο δράσης. Οι έμπειροι μαχητές θα θελήσουν να αξιοποιήσουν την εμπειρία τους και θα εμπνεύσουν και νέους να ενταχθούνσε οργανώσεις Σε κάθε περίπτωση ο ιρακινός στρατός είναι πρωταρχικός παίκτης. Οι τζιχαντιστές θα εκμεταλλευτούν τυχόν κενά ασφάλειας και θα «πατήσουν» πάνω στις εσωτερικές διαμάχες των ισλαμικών πληθυσμών και την ανέχεια. Το οικονομικό θέμα θα είναι δύσκολο να διευθετηθεί (λόγω της κρίσης πετρελαίου), αλλά μπορεί να υπάρξει ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια από τη Δύση Το θέμα των διαφόρων σεκτών του Ισλαμισμού είναι εσωτερικό και είναι αρμοδιότητα του Ιράκ Η διαφαινόμενη όξυνση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη, η συνέχιση του σκληρού ανταγωνισμού της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν στην περιοχή, η αμοιβαία καχυποψία μεταξύ Δύσης και Μόσχας και η τυχοδιωκτική πολιτική του Ερντογάν καθιστούν τη συνεννόηση αυτή πολύ δύσκολη προς το παρόν. Το Ιράν βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η χαλάρωση των κυρώσεων μετά τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έδωσε ώθηση στην ιρανική οικονομία και ενίσχυσε εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που επιθυμούν εξωστρέφεια και άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Σε αυτή την κατάσταση σχετικής χαλάρωσης οι πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν αυτά τα στρώματα θα αποδέχονταν μια συνολική συνεννόηση με τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία που θα περιλάμβανε μια λύση συμβιβασμού στη Συρία και στο Ιράκ. Η διαφαινόμενη όμως σκλήρυνση της στάσης της Ουάσιγκτον και η γενικότερη αβεβαιότητα που εκπέμπει η διακυβέρνηση Τραμπ δίνουν ισχυρά επιχειρήματα στους συντηρητικούς που υποστηρίζουν τη διατήρηση ενός ισχυρού άξονα Τεχεράνης, ασαντικού καθεστώτος και Χεζμπολλάχ απέναντι στην άτυπη συμμαχία ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας και απορρίπτουν συμβιβαστικές λύσεις.  Από την πλευρά του το σαουδαραβικό βασίλειο είναι σε μεταβατική φάση από τις παλαιότερες γενεές της βασιλικής οικογένειας στις νεότερες. Η μετάβαση αυτή είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που κάνει τη μοναρχία ιδιαίτερα ευαίσθητη απέναντι σε πιθανές απειλές. Το δόγμα εξωτερικής πολιτικής του βασιλιά Σαλμάν συνίσταται σε μια πιο δυναμική παρέμβαση στις συγκρούσεις της περιοχής με έμφαση στη στρατιωτική ισχύ. Η στρατιωτική επέμβαση στην Υεμένη και στο Μπαχρέιν, η συνεχιζόμενη υποστήριξη των ισλαμιστικών ομάδων που επιθυμούν την ανατροπή του Άσαντ και η αποδυνάμωση της ιρανικής επιρροής στην περιοχή είναι βασικές εκφάνσεις αυτού του δόγματος. Για την ερντογανική Τουρκία ο βασικός στόχος είναι η αποσόβηση της δημιουργίας κουρδικού κράτους, ανεξάρτητου ή ομόσπονδου στη βόρεια Συρία. Θα δοκιμάσει κάθε είδους συμμαχία (με τους τζιχαντιστές, την Ρωσία και τις ΗΠΑ) για να το πετύχει αλλά προς το παρόν καμία από τις συμμαχίες στις οποίες έχει συμμετάσχει δεν εγγυώνται το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Τόσο η Άγκυρα όσο και το Ριάντ θέλουν να διαλύσουν το «Ι.Χ.», αλλά δεν είναι έτοιμοι να βοηθήσουν αποφασιστικά στην εξάλειψη του τζιχαντιστικού κινήματος στην περιοχή.  Η αισιοδοξία έρχεται μάλλον από μεγάλα τμήματα της ίδιας της συριακής κοινωνίας, τα οποία αφού διέσχισαν, όπως λένε, την «Κοιλάδα της Σκιάς του Θανάτου» επιδεικνύουν σήμερα μια αξιοθαύμαστη θετική ενέργεια στο Χαλέπι και αλλού και διακηρύσσουν ότι δεν επιθυμούν λύσεις από το εξωτερικό. Η καταστροφή απέδειξε ότι «δεν μπορείς να πας στον Παράδεισο πάνω στους ώμους του Σατανά».

37 Τι κανουν οι μαχητες Προσπάθεια επανάληψης του υποδείγματος του «Ι.Χ» σε περιοχές αποτυχημένων κρατών, όπως η Λιβύη και η Υεμένη ή σε περιοχές όπου το κράτος αδυνατεί να επιβάλλει την εσωτερική κυριαρχία του, όπως το Σινά, το Κέρας της Αφρικής, η βόρειος Νιγηρία, το Μάλι. Μετακίνησή στις χώρες προέλευσής τους (δυτικές/ευρωπαϊκές/μεσανατολικές/ασιατικές). Πιθανό να οργανώσουν ένοπλους πυρήνες ή να διαχυθούν σε ήδη υπάρχουσες οργανώσεις του πολιτικού Ισλάμ ακολουθώντας τον δρόμο της πολιτικής, κινηματικής δράσης.  Διάχυση εντός των κοινωνιών της Συρίας και του Ιράκ λειτουργώντας ως πυρήνες εν υπνώσει που θα ενεργοποιηθούν και πάλι όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Διάχυσή σε ένα ή περισσότερα τζιχαντιστικά μέτωπα που θα περιλάβουν οργανώσεις όπως το Κίνημα αλ-Νούσρα (παρακλάδι της αλ-Κάιντα) και άλλες τοπικές συριακές τζιχαντιστικές οργανώσεις.

38 Πιθανη λυση στη Μ. Ανατολη (Συρια & Ιρακ)
Η μόνη ριζική αντιμετώπιση του τζιχαντιστικού φαινομένου: μια περιφερειακή συνεννόηση μεταξύ των τριών βασικών παικτών –Ιράν, Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας– με τη βοήθεια του Κατάρ, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου. Μια τέτοια συνεννόηση θα απέτρεπε τη διατήρηση ζωνών χάους σε περιοχές του Ιράκ και της Συρίας και θα βοηθούσε την ανασυγκρότηση των κοινωνιών και την αποκατάσταση της ποικιλομορφίας τους (βλ. Χαλέπι) ως ασπίδα εναντίον του τζιχαντισμού. 

39 Ξενα συμφεροντα: ΗΠΑ, Ρωσια και μεγaλα ευρωπαϊκα κρατη
Για τις ΗΠΑ τα ζωτικά συμφέροντα είναι τρία: η ασφάλεια και ο έλεγχος της ροής των υδρογονανθράκων, η ασφάλεια του Ισραήλ και η μη ανάδυση περιφερειακού ηγεμόνα. Κανένα από αυτά τα συμφέροντα δε διακυβεύονται από τον συριακό εμφύλιο ή από την αποτυχία του ιρακινού κράτους. Ακόμη και η παρέμβαση της Ρωσίας στη Συρία δε φαίνεται ότι έχει τις προϋποθέσεις να μετεξελιχθεί σε ρωσική επιρροή σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Είναι αναμενόμενο οι ΗΠΑ να συμβάλλουν ενεργά στη στρατιωτική ήττα του «Ι.Χ.» αλλά όχι στην αποκατάσταση της χαώδους κατάστασης στη Μεσοποταμία.