Εργαστηριακές εξετάσεις στα Ρευματολογικά Νοσήματα

Παρουσίαση με θέμα: "Εργαστηριακές εξετάσεις στα Ρευματολογικά Νοσήματα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εργαστηριακές εξετάσεις στα Ρευματολογικά Νοσήματα
Δρ Νικηφόρου Δήμητρα Ρευματολόγος Γ.Ν. Λεμεσού

2 Παρουσίαση περιστατικού (1)
Ασθενής 36 ετών Ρευματολογική εκτίμηση λόγω λεμφοπενίας, ΑΝΑ θετικά

3 Αρχικός εργαστηριακός έλεγχος
WBC LYMPH 420 Hb 10,5 PLT C3 82,8 C4 13,4 CRP 1,78 (0,5) ESR 32 RF 3 ANA 1,7 C ANCA (+) P ANCA (+) Coomps (+) aCL 54 B2 GPI 258

4 Οι εργαστηριακές εξετάσεις στα Ρευματολογικά νοσήματα είναι σημαντικές
Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης Για τον αποκλεισμό μιας νόσου Τον καθορισμό της πρόγνωσης της νόσου Τον καθορισμό της ενεργότητας της νόσου Το καθορισμό της θεραπείας Για την εκτίμηση των παρενεργειών των φαρμάκων

5 Ποιες είναι; Γενική αίματος Βιοχημικός έλεγχος
Γενική ούρων, ούρα 24 ώρου Δείκτες φλεγμονής Συμπλήρωμα Ρευματοειδής παράγοντας και αντισώματα κατά των κιτρουλλοποιημένων πεπτιδίων Αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα Αντιπυρηνικά αντισώματα Αντιουδετεροφιλικά κυτταροπλασματικά αντισώματα HLA

6 Γενική αίματος Λοιμώξεις Αιματολογικά νοσήματα Τοξικότητα φαρμάκων
Ρευματολογικά νοσήματα Αύξηση WBC: ΡΑ, νόσο του Still, Ουδετεροπενία: Σ. Felty, ΣΕΛ Λεμφοπενία: Σ. Sjogren, ΣΕΛ, σαρκοείδωση, Ηωσινοφιλία: Σ. Churg- Strauss, σαρκοείδωση θρομβοκύττωση: ΡΑ, νόσο του Still, Θρομβοπενία: ΣΕΛ Αναιμία: χρόνιας νόσου, ΣΕΛ

7 Βιοχημικός έλεγχος Προσβολή οργάνων στα συστηματικά ρευματολογικά νοσήματα Ηπατίτιδα ΟΝΑ, ΧΝΑ Μυοσίτιδα Τοξικότητα φαρμάκων Ήπαρ Νεφροί Υπερλιπιδαιμία

8 Ούρα Γ.ούρων Σπειραματονεφρίτιδας (ΣΕΛ, αγγειίτιδες, Σ. Sjogren)
Νεφροπάθειας ( Ορο(-) σπονδυλαρθρίτιδες) Ουρική αρθρίτιδα Τοξικότητα φαρμάκων (ΜΤΧ, CYC) Λεύκωμα ούρων 24ώρου Δύσμορφα ερυθρά, κυτταρικοί κύλινδροι και ίζημα

9 Δείκτες φλεγμονής ΤΚΕ CRP Συμπλήρωμα (ειδικά το C3) Ανοσοσφαιρίνες
Ινωδογόνο α1-αντιθρυψίνη Απτοσφαιρίνη Σερουλοπλασμίνη Αμυλοειδές του ορού

10 Οι δείκτες φλεγμονής δεν είναι ειδικές εξετάσεις
ΤΚΕ αυξάνεται σε: Λοιμώδη νοσήματα, Αιματολογικά νοσήματα, Νεοπλάσματα, Θυρεοειδοπάθειες, Υπολευκωματιναιμία, Νεφροπάθειες Μακροκυττάρωση Υπερχοληστεριναιμία Μετεγχειρητικά Κύηση, Εμμηνορρυσία CRP αυξάνεται σε: Λοιμώδη νοσήματα Κακοήθη νεοπλάσματα Φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου Μετεγχειρητικά Τραυματισμούς Εγκαύματα Έμφρακτα ιστών

11 Στα ρευματικά νοσήματα
Επιπλέον Στα ρευματικά νοσήματα Η ΤΚΕ επηρεάζεται από την ηλικία και από παρουσία άλλων πρωτεϊνών στο πλάσμα (IgG, IgM), Η CRP αυξάνεται και μειώνεται πολύ γρήγορα σε αντίθεση με την ΤΚΕ Οι δείκτες φλεγμονής (ΤΚΕ, CRP) είναι χρήσιμοι για την παρακολούθηση της πορείας της ΡΑ, της ΨΑ, των περιοδικών πυρετών, οζώδους πολυαρτηρίτιδας, της μικροσκοπικής πολυαγγειίτιδας Δεν είναι και τόσο χρήσιμοι στην παρακολούθηση της ν. Αδαμαντιάδη, της α. Takayasu, της ΑΣ Η ΤΚΕ είναι ψηλή στον ΣΕΛ, στο σ. Sjogren, στη υπεργαμμασφαιρινική πορφύρα σε αντίθεση με τη CRP Η CRP δεν αυξάνεται σε ασθενείς με ΣΕΛ (μικρή αύξηση σε αρθρίτιδα ή πλευρίτιδα), ΜΝΣΙ, Δερματομυοσίτιδα και σκληρόδερμα (αυτό δεν είναι απόλυτο). Αύξηση της σε αυτούς τους ασθενείς υποδεικνύει πιθανή λοίμωξη

12 Διαγνωστικά κριτήρια και Δ.Φ.
Κροταφική αρτηρίτιδα Ηλικία>50 ΤΚΕ>50 Κεφαλαλγία Ευαισθησία ή μείωση σφίξεων κροταφικών Ιστολογικά ευρήματα Ρευματική πολυμυαλγία Ηλικία>50 ΤΚΕ>40 Δυσκαμψία και άλγος ωμικής, αυχενικής, πυελικής ζώνης Αποκλεισμός άλλης αιτίας ΠΔ>1ὠρα Ταχεία ανταπόκριση στην κορτιζόνη Ρευματικός πυρετός ΜΚ Καρδίτιδα Πολυαρθρίτιδα Χορεία Ερύθημα Υποδόρια οζίδια 2 ΜΚ ή 1 ΜΚ και 2 ΕΚ ΕΚ Αρθραλγίες Πυρετός ΤΚΕ CRP Παράταση PR

13

14 Συμπλήρωμα CH50 C3, C4 Μη ειδικός δείκτης φλεγμονής (λοιμώξεις και ΑΡΝ) Σημαντικό για την παρακολούθηση του ΣΕΛ Ελαττώνεται στην κρυοσφαιριναιμία, σ. Sjogren, ρευματοειδή αγγειίτιδα και στην μεταστρεπτοκοκκική αρθρίτιδα EBV, HBV C1q μειώνεται στην κνιδωτική αγγειίτιδα Συγγενείς ελλείψεις (σύνδρομα ομοιάζοντα λύκου) Νεφρίτιδα λύκου Αγγειίτιδα Δερματικό λύκο  Αιμολυτική αναιμία και θρομβοκυτοπένια ΚΝΣ (ΕΝΥ)

15 Ρευματοειδής παράγοντας, RF
Anti-CCP Ρευματοειδής παράγοντας, RF IgM συνήθως αντίσωμα κατά του Fc τμήματος της IgG Δεν είναι ειδικός για τη ΡΑ (θετικός στο 70-90%) Σ. Sjogren, ΜΝΣΙ, Μυοσίτιδες, Σκληρόδερμα, Αγγειίτιδες, ΣΕΛ, ΨΑ, ΟΑ κτλ Πρ. χολική κίρρωση Λοιμώξεις (ενδοκαρδίτιδα, TBC, λέπρα, σύφιλη, ηπατίτιδες, ιώσεις, παράσιτα) Σαρκοείδωση ΙΠΙ Κακοήθειες Υγιείς Αντισώματα κατά των κιτρουλλινοποιημένων πρωτεϊνών Τριχουαλίνη, φιλαγκρίνη, κερατίνη, βιμεντίνη, φιπρίνη Ευαισθησία 50% αρχικά, 85% Ειδικότητα 97% Θετικά (σε χαμηλούς τίτλους) στην ΟΑ,ΨΑ, παλίνδρομο ρευματισμό και Sjogren

16 Προγνωστική αξία Δεν είναι δείκτες ενεργότητας νόσου
Οι οροθετικοί ασθενείς έχουν συνήθως βαρύτερη κλινική εικόνα, διαβρωτική αρθρίτιδα και επιπλοκές Υψηλοί τίτλοι ΡΠ στο σ. Sjogren θέτουν υπόνοια για λέμφωμα Δεν είναι δείκτες ενεργότητας νόσου

17 Διαγνωστικά κριτήρια ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Προσβολή αρθρώσεων 1 μέσου μεγέθους ή μεγάλη άρθρωση (0 βαθμοί) 2-10 μέσου ή μεγάλου μεγέθους αρθρώσεις (βαθμός 1) 1-3 μικρές αρθρώσεις (βαθμοί 2) 4-10 μικρές αρθρώσεις (βαθμοί 3) Περισσότερες από 10 μικρές αρθρώσεις ( βαθμοί 5) Ορολογικός έλεγχος για αυτοαντισώματα Αρνητικός για ρευματοειδή παράγοντα και για αντικιτρουλλινικά αντισώματα CCP (0) Τουλάχιστον μία από τις δύο αυτές εξετάσεις θετική σε χαμηλό τίτλο. Ως χαμηλός τίτλος ορίζεται ως τρεις φορές η ανώτερη φυσιολογική τιμή (2) Τουλάχιστον μία από τις αυτές εξετάσεις μεγαλύτερη από τρεις φορές τη φυσιολογική τιμή (3) Διάρκεια υμενίτιδας Λιγότερο από έξι εβδομάδες (βαθμοί 0) Έξι εβδομάδες ή περισσότερο (βαθμοί 1) Πρωτεΐνες οξείας φάσης Φυσιολογική ΤΚΕ και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) (βαθμοί 0) Αυξημένη ΤΚΕ ή CRP (βαθμοί 1) Αν το σύνολο των βαθμών είναι μεγαλύτερο ή ίσο του 6 τότε ο ασθενής έχει ρευματοειδή αρθρίτιδα.

18 Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
Αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες IgG, IgM) κατά πυρηνικών αυτοαντιγόνων ( ιστονών, νουκλεονικών οξέων ή συμπλέγματα ριβονουκλεοπρωτεινών) Ανίχνευση με έμμεσο ανοσοφθορισμό , Εlisa, κτλ Στα ΑΝΑ ανήκουν Για περεταίρω ανάλυση ...ENA εκχυλιζόμενα πυρηνικά Αντισώματα Ds-DNA Μη ειδική εξέταση (ΣΕΛ) Ro, La, Sm, RNP Scl-70, ACA Jo-1, Mi-2, rib

19 Νοσήματα με ΑΝΑ θετικά ΣΕΛ 95-100%, ΔΕΛ Σ. Sjogren 40-70%
Μυοσίτιδες 40-70% Σκληρόδερμα 60-90% ΜΝΣΙ ΡΑ ΑΦΛΣ 40-50% Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Αυτοάνοση ηπατίτιδα Πρωτοπαθής χολική κίρρωση Αυτοάνοση χολαγγειίτιδα Φαρμακευτικός λύκος Φάρμακα (προκαιναμίδη,υδραλαζίνη, μινοκυκλίνη, αντι-TNF, ισονιαζίδη κτλ) Λοιμώξεις (χρόνιες) ΙΠΙ ΙΠΥ Λεμφουπερπλαστικά νοσήματα Υγιείς 5%

20 Anti-ds DNA Αντισώματα κατά της διπλής έλικας του DNA
Ανίχνευση με ανοσοφθορισμό και κριθίδια, Elisa κτλ Θετικά στο ΣΕΛ (στο 60-80% των ασθενών) με ειδικότητα 97% Οι τίτλοι σχετίζονται με νεφρίτιδα Πότε τα δίνουμε; Σε ασθενείς με κλινική υπόνοια ΣΕΛ και θετικά ΑΝΑ Αν είναι αρνητικά; Δεν είναι θετικά σε όλους τους ασθενείς με ΣΕΛ Θετικά χωρίς λύκο; Ναι. ΑΦΛΣ Σαρκοείδωση Λέμφωμα, θύμωμα Λοιμώξεις (EBV, HBV, parvo B19, TBC) Φάρμακα (αντι-TNF, πενικιλλαμίνη) Σε άτομα μεγάλης ηλικίας Συνήθως σε χαμηλούς τίτλους

21 ΕΝΑ εκχυλίσημα πυρηνικά αντισώματα
ΕΝΑ εκχυλίσημα πυρηνικά αντισώματα

22 Sm, RNP Sm (small nuclear ribonucleoprotein particles, snRNPs)
Ειδικά για το ΣΕΛ όμως είναι θετικά στο 10-40% των ασθενών Μπορεί να είναι θετικά στη λοίμωξη από EBV, HIV? Anti-Sm-D3 σχετίζονται με την ενεργότητα της νόσου U1-RNP Σύμπλεγμα πρωτεΐνης και ενός μικρού πυρηνικού (U1) RNA ΣΕΛ (θετικά στο 30-40% των ασθενών) και τη ΜΝΣΙ (100%) Σχετίζονται με το σύνδρομο Raynaud Σκληρόδερμα και ΡΑ

23

24 Ro, (SS-A), La (SS-B) Anti-Ro (60ΜΒ και 52ΜΒ στο κυτόπλασμα και στον πυρήνα) Πρωτοπαθές Σ. Sjogren 75% (52ΜΒ) ΣΕΛ 25-40% (60ΜΒ) Σχετίζονται με: Φωτοευαισθησία Υποξή δερματικό Διάμεση πνευμονοπάθεια Νεογνικό λύκο Μπορεί να είναι θετικό στο σκληρόδερμα, μυοσίτιδα, ΡΑ, πρωτοπαθή χολική κίρρωση, EBV Anti-La (πυρηνική φωσφοπρωτεΐνη) Πρωτοπαθές Σ. Sjogren % ΣΕΛ 10-15% Νεογνικό λύκο: Συγγενής κολποκοιλιακός αποκλεισμός Νεογνικός δερματικός

25 Σ. Sjogren Αυτοαντισώματα (1/3 θετικό) Ro ή La ANA RF 3-4 (Ro, La)
Οφθαλμοί (1/3 θετική) κλινικά Ξηροφθαλμία για > 3 μήνες Αίσθημα άμμου ή χαλικιών Χρήση δακρύων >3 φορές/ημέρα Στόμα (1/3 θετική) κλινικά Ξηροστομία> 3 μήνες Διαλείπουσα ἠ επίμονη διόγκωση σιελογόνων αδένων Λήψη συχνά υγρών Οφθαλμικά σημεία (1/2 θετικά) Δοκιμασία Schirmer (<5mm/5min) Βαθμολογία Rose bengal (>4) Ιστοπαθολογικά (παρουσία > 1 λεμφοκυτταρικών εστιών στη βιοψία) Σιελογόνοι αδένες ( 1/3 θετικό) Σπινθηρογράφημα Σιελογραφία παρωτίδων Ροή σιέλου χωρίς ερεθισμό <1,5 ml/5min Αυτοαντισώματα (1/3 θετικό) Ro ή La ANA RF (Ro, La)

26 Αντισώματα κατά του κεντρομεριδίου και της τοποισομεράσης-Ι
Scl- 70 Σκληρόδερμα 20-40% Ρευματικά νοσήματα Υγιείς Σχετίζονται με διάχυτο σκληρόδερμα και διάμεση πνευμονική ίνωση ACA Θετικά στο περιορισμένο σκληρόδερμα (CREST) 60% και στο σκληρόδερμα 15% Η παρουσία τους σχετίζεται με περιορισμένη προσβολή του δέρματος και μειωμένη πιθανότητα διάμεσης πνευμονικής ίνωσης ΣΕΛ Σύνδρομο επικάλυψης σκληροδέρματος και μυοσίτιδας θετικά αντισώματα κατά PM-Scl

27

28 Αντισώματα κατά της συνθετάσης της ιστιδύλ-tRNA, του signal recognision particle
Αντι-Jo-1 Πολυμυοσίτιδα 20-30% Αυξημένη συχνότητα διάμεσης πνευμονοπάθειας, αρθρίτιδας, μυοσίτιδας, φ. Raynaud και χέρια μηχανικού Αντι-Mi-2 (πρωτεϊνικό σύμπλεγμα που συμμετέχει στη μεταγραφή σε χρωμοσωμικό επίπεδο) Δερματομυοσίτιδα 10-20% Εξάνθημα Anti-SRP, (signal recognition particle) Αντισώματα κατά της ριβονουκλεοπρωτεινης που συμμετέχει στη μετατόπιση Πολυμυοσίτιδα 4% Οξεία έναρξη, σοβαρή νόσος Άλλα Anti-Pm-Scl Anti-U1-RNP Anti-PMS1

29 Αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα (APA)
LA, ACL, b2GPI Πρωτεϊνικά συμπλέγματα με φωσφολιπίδια Παρατεταμένος χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης (APTT) Η ανίχνευση τους εξαρτάται από την παρουσία αντισώματος β2- γλυκοπρωτείνης Ι (β2-GPI) ή/και προθρομβίνης

30 Αντιπηκτικό του λύκου (LA)
Θετικό στο ΣΕΛ και στο ΑΦΛΣ ΡΑ Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου Ασυμπτωματικά ηλικιωμένα άτομα Φάρμακα (ισονιαζίδη, προκαιναμίδη, υδραλαζίνη, φαινοθειαζίνη, αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης κτλ) HIV, ΕBV Μικροβιακές λοιμώξεις (Πνευμονοκύστη καρύνη) Λεμφουπερπλαστικά νοσήματα (λέμφωμα, λευχαιμία τριχωτών κυττάρων κτλ) Κακοήθη νοσήματα Ατυχές όνομα: είναι προπηκτικό in vivo και όχι αντιπηκτικό. In vitro όμως παρατείνει το χρόνο της πήξης Αντίσωμα που συνδέεται με προθρομβίνη, β2-GPI ή άλλες πρωτεΐνες συνδεδεμένες με φωσφολιπίδια παρατείνοντας τον εξαρτώμενο από φωσφολιπίδια χρόνο πήξης

31 LA1/LA2 Πότε ζητάμε LA? Παρατεταμένο APTT
Υποτροπιάζοντα θρομβωτικά επεισόδια ΣΕΛ LA sensitive PTT θετικό Προσθήκη φυσιολογικού ορού και ορού ασθενούς (διόρθωση: απουσία LA, παρατεταμένος: πιθανή παρουσία LA) Προσθήκη περίσσιας φωσφολιπιδίων (διόρθωση σε παρουσία LA) LA1/LA2 LA1: ανιχνεύει με μεγάλη ευαισθησία LA2: επιβεβαίωση με προσθήκη φωσφολιπιδίων LA1/LA2> 1,6 θετικό

32 Αντικαρδιολιπίνη (aCL)
Θετικό αποτέλεσμα μόνο σε σύμπλεγμα με τις β2-GPI στα αυτοάνοσα νοσήματα (Μόνο σε σύμπλεγμα δίνει προπηκτική προδιάθεση) Θετικό στο ΣΕΛ και στο ΑΦΛ HIV Parvo b19, CMV HAV, HCV, HBV TBC, ν. Lyme, πυρετός Q Σύφιλη, ελονοσία Διάγνωση IgG καρδιολιπίνη θετική σε δύο μετρήσεις με διαφορά 6 εβδομάδων (λιγότερο IgM, IgA) H θετική β2-GPI ενισχύει τη διάγνωση ΑΦΛΣ. (θετική στις ίδιες λοιμώξεις)

33 ΑΦΛΣ Κλινικά κριτήρια Αγγειακή θρόμβωση
Ένα ή περισσότερα επεισόδια θρόμβωσης σε αρτηρία ή φλέβα σε οποιοδήποτε όργανο Αποβολές Μία ή περισσότερες αποβολές μορφολογικά υγειών εμβρύων μεγαλύτερων των 10 εβδ, ή Ένας ή περισσότεροι πρόωροι τοκετοί λόγω εκλαμψίας ή ανεπάρκειας πλακούντα, ή Τρεις ή περισσότερες αποβολές πριν την 10η εβδομάδα αφού αποκλειστούν άλλες αιτίες Εργαστηριακά κριτήρια aCL, IgG ή IgM σε μέτριους-ψηλούς τίτλους, θετικό σε δύο μετρήσεις (6 εβδ), με μέθοδο εξαρτώμενη από τη b2-GPI LA θετικό σε δύο ή περισσότερες μετρήσεις (6 εβδ) με ανίχνευση σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες Ένα κλινικό και ένα εργαστηριακό θέτουν διάγνωση

34 Αντισώματα κατά του κυτταροπλάσματος των ουδετεροφίλων (ANCA)
Πρωτεΐνες των αζουρόφιλων κοκκίων του κυτταροπλάσματος MPO-ANCA (κατά της μυελοπεροξιδάσης) p-ANCA (περιπυρηνικά) PR3-ANCA (κατά της πρωτεϊνάσης 3) c-ANCA (κυτοπλασματικά) Α-ANCA (atypical) Χαρακτηρίζονται ρ ή c ανάλογα με την εικόνα του ανοσοφθορίσμου και όχι την ειδικότητα

35 C-ANCA Κοκκιωμάτωση Wegener 80% MPA 30% Σύνδρομο Churg-Strauss 30%
Νεκρωτική σπειραματονεφρίτιδα (εντοπισμένη) 30% Σπάνια Αγγειίτιδα από υπερευαισθησία Αγγειίτιδα Henoch- Schonlein Νεφροπάθεια από ανοσοσφαιρίνη Α Μεταλοιμώδη σπειραματονεφρίτιδα Οι τίτλοι σχετίζονται, όχι απόλυτα, με την ενεργότητα της νόσου στην Κ. Wegener. Στην εστιακή νόσο 30% των ασθενών είναι ANCA αρνητικοί Κ. Wegener: κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα (GPA)

36 P-ANCA Σπάνια ΣΕΛ MPA 50-70%
Ιδιοπαθής νεκρωτική σπειραματονεφρίτιδα 50-70% Σύνδρομο Churg-Strauss 30% Σύνδρομο Goodpasture % Κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα 10-25% Φαρμακευτικός λύκος ή αγγειίτιδα 90% Ρευματοειδής αγγειίτιδα

37 A-ANCA ANCA θετικά Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου Λοιμώξεις
Υποτροπιάζουσα πολυχονδρίτιδα Σαρκοείδωση ΨΑ Νόσος Αδαμαντιάδη Behcet Χρόνια ενεργό ηπατίτιδα Σκληρυντική χολαγγειίτιδα Φυματίωση Πνευμονοκύστη HIV, HCV Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου Λοιμώξεις

38 Κ. Wegener Ρινική ή στοματική φλεγμονή
Ευρήματα στην ακτινογραφία θώρακα Παθολογικό ίζημα ούρων Βιοψία Μικροσκοπική αιματουρία >5 κ.ο.π. ή Ερυθροκυτταρικοί κύλινδροι

39

40 HLA (Human Leukocyte Antigen)
MHC (major histocompability comblex) Γενετική προδιάθεση (πχ αποτελούν 50% των γονιδίων που σχετίζονται με την προδιάθεση για ΡΑ, αλλά πιθανόν σε συνδυασμό με περιβαλλοντικούς παράγοντες (κάπνισμα)) Βαρύτητα νόσου MCH I: HLA-A,B,C MCH II: HLA-DR,DP,DQ MCH III: TNF-a B27 ΡΑ HLA-DR4 AΣ HLA-B27 Ν. Αδαμαντιάδη Behcet HLA-B51 ΨΑ HLA-Cw6, HLA-B27

41

42 Ανοσολογικός έλεγχος Όταν κλινικά υπάρχει υπόνοια για κάποια ρευματοπάθεια Στοχευόμενη αναζήτηση ανάλογα με την υπόνοια μας Θετικός ανοσολογικός έλεγχος χωρίς κλινικές εκδηλώσεις δεν θέτει διάγνωση (πχ ΡΠ θετικός χωρίς αρθρίτιδα δεν επαρκεί για διάγνωση ΡΑ) Αρνητικός ανοσολογικός έλεγχος δεν αποκλείει την διάγνωση Τα ANA δεν πρέπει να δίνονται ως screening του πληθυσμού. Αυξημένη ειδικότητα για νοσήματα έχουν τα αντισώματα ds-DNA, Sm, Jo-1, CCP χωρίς αυτό να είναι απόλυτο A WORD OF CAUTION UpToDate A positive test for antinuclear antibodies (ANA) does not, by itself, indicate the presence of an autoimmune disease. As mentioned above, because of the design of the ANA test, many normal individuals will have a positive test at low titers. Even when detected at high titer, a positive ANA result, by itself (in the absence of symptoms or physical findings), does not indicate that a patient either has, or will develop, an autoimmune disease. Some ANA appear to be unrelated to the development of autoimmune disorders. Future studies may help identify these “benign” autoantibodies and may permit health care providers to provide reassurance to their patients.

43 Εκχυλίσιμα πυρηνικά αντισώματα

44 Συμπεράσματα Οι εργαστηριακές εξετάσεις δεν θέτουν την διάγνωση, την επιβεβαιώνουν Οι περισσότερες ΕΕ δεν είναι θετικές μόνο στα ΑΡΝ. Θετικοποιούνται σε λοιμώξεις, σε άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, σε αιματολογικά νοσήματα, σε κακοήθειες Η σημασία του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης είναι μεγάλη Ο εργαστηριακός έλεγχος είναι σημαντικός στη διάγνωση αλλά και στην παρακολούθηση των ΑΡΝ Περιλαμβάνεται στα διαγνωστικά κριτήρια Και χρησιμοποιείται στην εκτίμηση της ενεργότητας των νοσημάτων

45 Παρουσίαση περιστατικού (1)
Ασθενής 36 ετών Ρευματολογική εκτίμηση λόγω λεμφοπενίας, ΑΝΑ θετικά, αρθραλγίες Λόγω της πιο πάνω συμπτωματολογίας διάγνωση ΣΕΛ. Αγωγή με υδροξυχλωροκίνη και κορτιζόνη

46 Αρχικός εργαστηριακός έλεγχος
WBC LYMPH 420 Hb 10,5 PLT C3 82,8 C4 13,4 CRP 1,78 (0,5) ESR 32 RF 3 ANA 1,7 C ANCA (+) P ANCA (+) Coomps (+) aCL 54 B2 GPI 258

47 Παρακλινικός έλεγχος Α/α θώρακα κφ U/S κοιλίας κφ U/S καρδιάς κφ
HIV (-), HBV (-), HCV (-) CMV (-), Weil Felix (-) IgM high, IgG, IgA κφ Πλακάκι 2 διεγερμένα λεμφοκύτταρα ΓΟ κφ

48 Κλινική εκτίμηση ΑΨ κφ S1 S2 SR, MV τρίτος τόνος?
Κοιλιά ψηλαφητό μόρφωμα αρ υπογαστρίου (υποδερματικό) Τραχηλικοί λεμφαδένες Φωτοευαισθησία (-) εξάνθημα (-), αρθρίτιδα (-) άφθες/έλκη (-), ξηρότητα (-), Συμπληρωματικός έλεγχος ATA, parvo B19, EBV, επανάληψη ανοσολογικού έλεγχου Επανάληψη U/S καρδιά: ήπια περικαρδίτιδα ( τέθηκε σε ΜΣΑΦ)

49 Διαφορική διάγνωση Λεμφοπενία Αρθραλγίες ΣΕΛ? 4? Κριτήρια ΑΝΑ θετικά
ANCA θετικά APL θετικά C3 χαμηλό Περικαρδίτιδα ΣΕΛ? 4? Κριτήρια ANCA θετική αγγειίτιδα Ίωση Ποια? ΑΦΛΣ

50 Ιστορικό Ιστορικό αυξημένης TSH
Προ 20 ημερών περίπου εμπύρετο 38 με ρίγος 4 μέρες παρακολούθηση ως εξωτερικός ασθενής χωρίς να βρεθεί εστία 5η μέρα τέθηκε σε αντιβίωση (αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ) Το επόμενο 24ώρο εμφάνισε διάχυτο εξάνθημα (αντιμετωπίστηκε με κορτιζόνη και αντισταμινικά, ύφεση σε ένα 24ώρο) Σε 2-3 μέρες υποχώρησε και το εμπύρετο Τις επόμενες μέρες παρουσίασε αρθραλγίες ΠΧΚ, ταρσού, οίδημα α. ποδών διάρκειας 1-2 μέρες Στη συνέχεια παρατηρήθηκε σταδιακή βελτίωση, παρέμεινε το αίσθημα αδυναμίας και ήπιος ξηρός βήχας

51 Διαφορική διάγνωση ANCA θετική αγγειίτιδα Εμπύρετο με ρίγος Λεμφοπενία
ΣΕΛ? 4? Κριτήρια Φαρμακευτικό Ίωση Ποια? ΑΦΛΣ Εμπύρετο με ρίγος Λεμφοπενία Αρθραλγίες Εξάνθημα ΑΝΑ θετικά ANCA θετικά APL θετικά C3 χαμηλό Περικαρδίτιδα

52 Διάγνωση ΣΕΛ Έναρξη αγωγής με υδροξυχλωροκίνη και κορτιζόνη Αλλά...

53 Η ασθενής είχε λοίμωξη από ιό parvo B19
Η διάγνωση τέθηκε με βάση τα IgM 1,6 positive Η ασθενής δεν πήρε την αγωγή Οι τίτλοι των αντισωμάτων είχαν πτωτική πορεία και αρνητικοποιήθηκαν μέσα σε μερικούς μήνες

54 Σημεία κλειδιά Η ασθενής είχε πυρετό με ρίγος
Η λεμφοπενία και το συμπλήρωμα βελτιώθηκαν χωρίς αγωγή Ιογενείς λοιμώξεις θετικοποιούν τα αυτοαντισώματα Η διάγνωση του ΣΕΛ είναι σοβαρή υπόθεση γιατί είναι χρόνια πάθηση Τη διάγνωση ο ασθενής τη φέρει για όλη του τη ζωή Η θεραπεία της γίνεται με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα και κορτιζόνη με πολλές παρενέργειες

55 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!!