ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Αξία του ανθρώπου (άρθρο 2 Σ)

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Αξία του ανθρώπου (άρθρο 2 Σ)"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Αξία του ανθρώπου (άρθρο 2 Σ)
Ατομικά Κοινωνικά Ισότητα Προσωπική ελευθερία Ελευθερία γνώμης και προσωπικής έκφρασης Ιδιοκτησία Δικαιώματα διαδικασίας Δικαιώματα συλλογικής δράσης Προστασία οικογένειας, γάμου, μητρότητας, παιδικής ηλικίας Υγεία Εργασία Κοινωνική ασφάλιση

2 Ατομικά δικαιώματα Ισότητα Προσωπική ελευθερία
Γενική αρχή Ειδικές εκφάνσεις: φύλων/δημόσια βάρη/στρατολογία/αμοιβή Προσωπική ελευθερία Ελευθερία ανάπτυξης προσωπικότητας και συμμετοχής στη ζωή της χώρας Κυρίως προσωπική ελευθερία: ζωή/κίνηση/εγκατάσταση Προσωπική ασφάλεια Έγκλημα και ποινή Ασυλο κατοικίας/ιδιωτικός βίος Απόρρητο ανταποκρίσεων Ελευθερία γνώμης και πνευματικής κίνησης Θρησκευτική ελευθερία Έκφρασης και τύπου Τέχνης- επιστήμης-παιδείας Ιδιοκτησία Δικαιώματα διαδικασίας Δικαίωμα αναφοράς/ δικαστική προσατασία/προηγούμενη ακρόαση Δικαιώματα συλλογικής δράσης Συνάθροιση/συνέννωση/ συνδικαλισμός

3 Αξία του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ.1 Σ.)
«Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας» Θεμελιώδης αρχή (ερμηνευτική του όλου συστήματος του δικαίου / εφαρμόσιμη σε ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και όχι μόνον) Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της πολιτείας: προηγείται ο άνθρωπος της αφηρημένης ολότητας)

4 Ισότητα (η γενική αρχή της ισότητας)
Ισότητα (η γενική αρχή της ισότητας) Άρθρο 4 «1. Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» Ισότητα πολιτών έναντι του νόμου αλλά και του νόμου έναντι των πολιτών Ισότητα ουσιαστική ή αναλογική Το επιτρεπτό των ευνοϊκών ρυθμίσεων/ affirmative action O δικαστικός έλεγχος: έλεγχος ακραίων ορίων Το πρόβλημα της επεκτατικής εφαρμογής της ευνοϊκής ρύθμισης ΦΟΡΕΙΣ: Μόνον οι έλληνες πολίτες (εκτός αν επεκτείνεται από διεθνείς συμβάσεις) Φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου Το πρόβλημα των ΝΠΔΔ – δικονομικά προνόμια του δημοσίου? ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ: Η κρατική εξουσία εν γένει (και οι τρείς λειτουργίες) Η ‘τριτενέργεια’ ιδίως επί εργασιακών σχέσεων

5 Ισότητα των φύλων Άρθρο 4 παρ 2 Σ. : «Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Άρθρο 116 παρ. 2 Σ : «Δεν αποτελεί διάκριση λόγω φύλου η λήψη θετικών μέτρων για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το Κράτος μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών» (όπως αναθεωρήθηκε το 2001) Η ισότητα των φύλων ισότητα ‘δημιουργική’ Περιπτωσιολογία Θετικά μέτρα υπέρ των γυναικών θεμελιώνουν ‘κεκτημένο’ Συμμετοχή σε αιρετά δημόσια όργανα (Ο.Τ.Α. Κλπ.) ποσοστώσεις υπέρ γυναικών?

6 Η προσωπική ελευθερία Άρθρο 5
Άρθρο 5 «1. Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. 2.Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο.»

7 Η προσωπική ελευθερία: σχόλια
Προσωπικότητα = «το σύνολο των ιδιοτήτων, ικανοτήτων και καταστάσεων, που αφενός μεν προκύπτουν από την υπόσταση του ανθρώπου ως έλλογου και συνειδητού όντος, αφετέρου δε εξατομικεύουν ένα συγκεκριμένο πρόσωπο» (Μάνεσης) Αρχή ή ατομικό δικαίωμα? Γενικό δικαίωμα ελευθερίας Κύρια εκδήλωση: οικονομική και επαγγελματική ελευθερία. Γενικότερο δικαίωμα έναντι ειδικοτέρων εκφάνσεων αυτού (π.χ. ελευθερία γνώμης, πνευματικής κίνησης κλπ.)

8 Η προσωπική ελευθερία: σχόλια
Οι περιορισμοί του δικαιώματος: Σύνταγμα Τα δικαιώματα των άλλων Τα χρηστά ήθη Φορείς : όλοι οι άνθρωποι (αλλοδαποί και ημεδαποί) – αλλά δυνατότητα θεσπίσεως ορισμένων περιορισμών (π.χ. Παραμεθόριες περιοχές) Τα νομικά πρόσωπα ι.δ. Αποδέκτες: η κρατική εξουσία

9 Η προσωπική ελευθερία: σχόλια
Προστατευόμενες επιμέρους εκδηλώσεις της προσωπικότητας: Σεξουαλική ελευθερία Ελευθερία να παρουσιάζεσαι στους άλλους όπως θέλεις (ή να μην παρουσιάζεσαι) Το δικαίωμα στο όνομα και το επώνυμο Προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης Δικαίωμα στο θάνατο; Οικονομική ελευθερία Ελευθερία συμβάσεων Ελευθερία επιχειρηματικής δραστηριότητας Ελευθερία εργασίας και επαγγέλματος Αρνητική ελευθερία εργασίας

10 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άρθρο 14 Σ. 1. Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους. 2. Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.

11 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άρθρο 10 ΕΣΔΑ Ελευθερία έκφρασης 1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν γνώμης ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων. Το παρόν άρθρον δεν κωλύει τα Κράτη από του να υποβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιοφωνίας, κινηματογράφου ή τηλεοράσεως εις κανονισμούς εκδόσεως αδειών λειτουργίας. 2. Η άσκησις των ελευθεριών τούτων, συνεπαγομένων καθήκοντα και ευθύνας δύναται να υπαχθή εις ωρισμένας διατυπώσεις, όρους, περιορισμούς ή κυρώσεις, προβλεπομένους υπό του νόμου και αποτελούντας αναγκαία μέτρα εν δημοκρατική κοινωνία δια την εθνικήν ασφάλειαν, την εδαφικήν ακεραιότητα ή δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της τάξεως και πρόληψιν του εγκλήματος, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, την προστασίαν της υπολήψεως ή των δικαιωμάτων των τρίτων, την παρεμπόδισιν της κοινολογήσεως εμπιστευτικών πληροφοριών ή την διασφάλισιν του κύρους και αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας

12 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Ατομικό δικαίωμα, ‘θεσμική εγγύηση’, ή αμφότερα; Φορείς και αποδέκτες του δικαιώματος Τι εμπίπτει στην έννοια «έκφραση»; - το πρόβλημα της εμπορικής διαφήμισης

13 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Οι περιορισμοί: «Τηρώντας τους νόμους του Κράτους» Κυρίως όσων αποβλέπουν στην προστασία του ατόμου ή του συνόλου από την καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος Οι διατάξεις του ποινικού κώδικα (εγκλήματα κατά της τιμής: εξύβριση, συκοφαντική δυσφήμιση) Τα δημόσια πρόσωπα και η προστασία της τιμής τους Ειδικώς οι δικαστικοί λειτουργοί Η προσωπική/ερωτική ζωή Άλλοι λόγοι που ανάγονται στο δημόσιο συμφέρον: προστασία περιβάλλοντος, υγείας, ιδιοκτησίας

14 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Περιορισμοί της έκφρασης για ιδιαίτερες κατηγορίες προσώπων σε «ειδική σχέση εξουσίασης»: Άρθρο 29 παρ. 2 Σ. 3. Απαγορεύονται απολύτως οι οποιασδήποτε μορφής εκδηλώσεις υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος στους δικαστικούς λειτουργούς και σε όσους υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις και στα σώματα ασφαλείας. Απαγορεύονται απολύτως οι οποιασδήποτε μορφής εκδηλώσεις υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, στους υπαλλήλους του Δημοσίου, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή δημόσιων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή επιχειρήσεων η διοίκηση των οποίων ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχο.

15 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άρθρο 14 Σ. 3. Η κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται.  Κατ` εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση, με παραγγελία του εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία:   α) για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας,   β) για προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας,   γ) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Χώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Κράτους,   δ) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.

16 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άθρορ 14 Σ. **5. Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση πλήρους και άμεσης επανόρθωσης. Καθένας ο οποίος θίγεται από υβριστικό ή δυσφημιστικό δημοσίευμα ή εκπομπή έχει, επίσης, δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση άμεσης δημοσίευσης ή μετάδοσης της απάντησης. Νόμος ορίζει τον τρόπο με τον οποίο ασκείται το δικαίωμα απάντησης και διασφαλίζεται η πλήρης και άμεση επανόρθωση ή η δημοσίευση και ετάδοση της απάντησης.

17 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άρθρο 14 Σ. 8. Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.   **9. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οικονομική κατάσταση και τα μέσα χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης πρέπει να γίνονται γνωστά, όπως νόμος ορίζει. Νόμος προβλέπει τα μέτρα και τους περιορισμούς που είναι αναγκαίοι για την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση. Απαγορεύεται η συγκέντρωση του ελέγχου περισσότερων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής. Απαγορεύεται ειδικότερα η συγκέντρωση περισσότερων του ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει. Η ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης μέσων ενημέρωσης είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης που αναλαμβάνει έναντι του Δημοσίου ή νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα την εκτέλεση έργων ή προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου καταλαμβάνει και κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς, οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες. Νόμος ορίζει τις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις κυρώσεις που μπορεί να φθάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και μέχρι την απαγόρευση σύναψης ή την ακύρωση της σχετικής σύμβασης, καθώς και τους τρόπους ελέγχου και τις εγγυήσεις αποτροπής των καταστρατηγήσεων των προηγούμενων εδαφίων.

18 Ελευθερία έκφρασης και τύπου
Άρθρο 15  Σ. 1. Οι προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις του προηγούμενου άρθρου δεν εφαρμόζονται στον κινηματογράφο, τη φωνογραφία, τη ραδιοφωνία, την τηλεόραση και κάθε άλλο παρεμφερές μέσο μετάδοσης λόγου ή παράστασης.  **2. Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει. Ο άμεσος έλεγχος του Κράτους, που λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας, έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας.  Νόμος ορίζει τα σχετικά με την υποχρεωτική και δωρεάν μετάδοση των εργασιών της Βουλής και των επιτροπών της, καθώς και προεκλογικών μηνυμάτων των κομμάτων από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. 

19 Παιδεία, τέχνη, επιστήμη – άρθρο 16 Σ.
1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες, η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα. 2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.

20 Άρθρο 16 Σ. (συνέχεια) 3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα. 4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους. 5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει. Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς.

21 Άρθρο 16 Σ. (συνέχεια) 8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. 9. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους. Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.

22 Γάμος, μητρότητα, οικογένεια
Άρθρο 21 παρ. 1 Σ. «1. Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα κσι η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους» ΕΣΔΑ άρθρο 8 1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής του ζωής, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του. 2. Κατά την ενάσκηση αυτού του δικαιώματος δεν επιτρέπεται παρέμβαση δημόσιας αρχής, παρά μόνον εφόσον είναι σύμφωνη με το νόμο και είναι αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία για λόγους εθνικής ασφάλειας, δημόσιας ασφάλειας ή οικονομικής ευημερίας της χώρας, για την αποτροπή των εκτροπών ή του εγκλήματος, για την προστασία της υγείας ή των ηθών, ή για την προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων.

23 Γάμος, μητρότητα, οικογένεια
Ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα και θεσμική εγγύηση Έννοια «οικογένειας», «γάμου» Σημασία προστασίας «μητρότητας» και ισότητα φύλων Ρύθμιση ‘ελευθέρων ενώσεων’, ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Θετικό και αρνητικό περιεχόμενο της θεσμικής εγγύησης: Αρνητικό: όχι δυσμενείς συνέπειες (π.χ. Φορολογικές) Θετικό: δικαίωμα αναγνώρισης, επικοινωνίας Προστατευτικές διατάξεις: υποχρέωση αμοιβαίας διατροφής ανιόντων –κατιόντων , κληρονομικά δικαιώματα

24 Γάμος, μητρότητα, οικογένεια
Διαστάσεις του κοινωνικού δικαιώματος: Κοινωνικοασφαλιστική νομοθεσία Ευνοϊκή μεταχείριση εργαζομένων γονέων (ωράριο, άδειες κλπ.) Χρήση διακριτικής ευχέρειας διοικήσεως Το δικαίωμα της ‘οικογενειακής ενότητας’ (είσοδος, παραμονή αλλοδαπών/ συνέννωση οικογένειας) Γάμος: το ατομικό δικαίωμα σύναψης γάμου

25 Γάμος, μητρότητα, οικογένεια
Η προστασία της παιδικής ηλικίας Βλ. και Διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού (ν. 2101/1992) Ευρωπαϊκή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού (ν. 2502/1997)

26 Το δικαίωμα στην υγεία Άρθρο 21 παρ. 3 Σ. «3. Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.»

27 Το δικαίωμα στην υγεία Ζητήματα ορισμού της έννοιας της υγείας: Θετικός/αρνητικός Το δικαίωμα στην υγεία ως κοινωνικό δικαίωμα: το ζήτημα της παραγωγής αγώγιμων αξιώσεων σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης Δημόσια και ιδιωτική υγεία Η ρύθμιση της παροχής πρωτοβάθμιας υγείας από ιδιώτες Η συνταγματική διάταξη ως ερμηνευτικό εργαλείο κατά την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως. Υγεία και περιβάλλον.

28 Το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλιση
Άρθρο 22 παρ. 5 Σ. «Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει» Άρθρο 21 παρ. 3 Σ. «Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων»

29 Το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλιση
Κοινωνικό δικαίωμα Δημόσια ή ιδιωτική; Τα αλληλοβοηθικά ταμεία και η ιδιωτική ασφάλιση Μορφές οργάνωσης της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης: Πολλαπλοί φορείς (σύστημα Bismark) Το ζήτημα της ίσης μεταχείρισης Ενιαίος φορέας (σύστημα Beveridge)

30 Το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλιση
Η έκταση του «κοινωνικού κεκτημένου» Οι προϋποθέσεις χορήγησης ασφαλιστικών εισφορών (π.χ. όριο ηλικίας συνταξιοδότησης κλπ.) Μπορούν να αυξομειωθούν οι παροχές (π.χ. η σύνταξη) Η παλαιότερη νομολογία των εθνικών δικαστηρίων Η μεταστροφή της νομολογίας υπό την επιρροή των αποφάσεων του ΕΔΔΑ: η ασφαλιστική παροχή ως «περιουσία» κατά την έννοια του άρθρου 1 του πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, ιδίω όταν θεμελιώνονται στην παροχή εργασίας και καταβολή εισφορών από τον δικαιούχο.

31 Το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλιση
Επιμέρους ζητήματα: Πρέπει να υπάρχει αναλογία εισφορών/παροχών; Μπορεί να τεθεί οροφή σε παροχές (π.χ. εφάπαξ) όταν αυτές έχουν αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα; Μπορεί να θεσπιστεί ευμενέστερη μεταχείριση ασθενέστερων ασφαλισμένων με δυσμενέστερη μεταχείριση οικονομικά ισχυρότερων ασφαλισμένων; Πρέπει να έχουν κατά το σύνταγμα δικαίωμα συμμετοχής οι ασφαλισμένοι στη διοίκηση των δημόσιων ασφαλιστικών φορέων;