ΚΟΙΝΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

Παρουσίαση με θέμα: "ΚΟΙΝΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΚΟΙΝΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

2 I. ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΙΣΚΟΥ
Πολλά προβλήματα εξαρτώνται από μια επιλογή που γίνεται παρά την υφιστάμενη αβεβαιότητα. Στην βασική απόφαση ρίσκου, η ικανοποίηση του λήπτη αποφάσεων είναι μία συνάρτηση της επιλογής που έγινε και του αποτελέσματος ενός αβέβαιου γεγονότος. Αβέβαιο Γεγονός Αρχικός Στόχος Αρχική Απόφαση

3 Βασική Απόφαση Ρίσκου: Η Καντίνα του Venkat
Ο Venkat σκέφτεται να ανοίξει μία καντίνα στην παραλία το καλοκαίρι. Οι άνθρωποι θέλουν ένα αναψυκτικό όταν κολυμπούν ή χαλαρώνουν στον ήλιο. Αν το καλοκαίρι είναι πολύ ζεστό, ο Venkat θα μπορέσει να κερδίσει πολλά χρήματα. Όμως, αν βρέχει, οι πωλήσεις θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Αυτό το πρόβλημα αποφάσεων μπορεί να απεικονιστεί με τρία στοιχεία: την απόφαση αν θα ανοίξει ή όχι την καντίνα, το αβέβαιο γεγονός του πόσο συχνά θα βρέχει και τον πρωταρχικό στόχο του να κερδίσει χρήματα. Τα κέρδη του Venkat θα καθοριστούν από το αν ανοίξει την καντίνα και το πόσο συχνά θα βρέξει. Αυτή η βασική δομή μπορεί να περιγράψει πολλές επενδυτικές αποφάσεις, όπου ο αναλυτής αποφασίζει αν θα εμπλακεί στην επένδυση που εμπεριέχει ρίσκο. Π.χ.: την απόφαση να ανοίξει κανείς ένα νέο υποκατάστημα, να δημιουργήσει ένα νέο προϊόν, ή να ξεκινήσει μια νέα υπηρεσία οποιασδήποτε μορφής. Η επιτυχία κάθε μιας από αυτές τις επενδύσεις τυπικά βασίζεται στο αβέβαιο γεγονός των πωλήσεων. Η βασική απόφαση ρίσκου μπορεί επίσης να περιγράψει αποφάσεις όπως το να κάνει κανείς μια ασφάλεια. Στην απόφαση αυτή, ο αναλυτής αντιμετωπίζει ένα πιθανό ρίσκο και αποφασίζει να μειώσει μια δυνητική απώλεια κάνοντας μια ασφάλεια. Βροχόπτωση Καντίνα Κέρδος

4 Βασική Απόφαση Ρίσκου: Ασφάλεια ζωής
Η Donna προβληματιζόταν αν θα έπρεπε να κάνει ασφάλεια ζωής. Αν δεν έκανε ασφάλεια ζωής, ο ξαφνικός θάνατος της θα άφηνε την οικογένεια της με οικονομικά προβλήματα. Η ασφάλεια ζωής εγγυάται ένα εισόδημα για την οικογένειά της, ανεξάρτητα από το δικό της θάνατο. Από την άλλη πλευρά, όσο μεγαλύτερη ασφάλεια ζωής κάνει, τόσο περισσότερα θα πληρώνει. Στο πρόβλημα αυτό, η απόφαση είναι τι είδους ασφάλεια να κάνει, το αβέβαιο γεγονός είναι ο θάνατος της Donna και ο στόχος είναι η οικονομική εξασφάλιση της οικογενείας της. Η ασφάλεια δεν αναφέρεται μόνο στην υπογραφή του σχετικού συμβολαίου. Πολλές δραστηριότητες γίνονται για την εξασφάλιση μας από την συμφορά. Παραδείγματος χάριν, η ζώνη ασφαλείας μπορεί να είναι άβολη, αλλά σε περίπτωση ατυχήματος εξασφαλίζει τη σωτηρία του επιβάτη. Έτσι, η βασική απόφαση ρίσκου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει κανείς πώς διάφορες λειτουργικές αποφάσεις προσφέρουν εξασφάλιση από δυσάρεστα αποτελέσματα. Θάνατος Οικονομική Ευρωστία της Οικογένειας Ασφάλεια ζωής

5 Βασική Απόφαση Ρίσκου: Συγκομιδή Ντομάτας
Ο Assan πρέπει να αποφασίσει πότε να μαζέψει τις όψιμες ντομάτες. Ο στόχος του είναι να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σοδειά (μετρημένη σε κιλά). Έτσι, θέλει να αφήσει τις ντομάτες στο φυτό όσο περισσότερο γίνεται, ίσως μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ούτως ώστε να είναι βαρύτερες και ωριμότερες. Από την άλλη πλευρά, το Σεπτέμβριο υπάρχει ο κίνδυνος παγωνιάς. Αν ο Assan δεν μαζέψει τις ντομάτες πριν την παγωνιά, θα χάσει όλη τη σοδειά του. Στο πρόβλημα αυτό, η απόφαση είναι το πότε να μαζέψει τις ντομάτες, το αβέβαιο γεγονός είναι η ημέρα της παγωνιάς και ο στόχος είναι η μεγιστοποίηση της απόδοσης της σοδειάς. Τόσο η απόφαση του Assan για το πότε θα μαζέψει τη σοδειά, όσο και ο καιρός επηρεάζουν την απόδοση της σοδειάς. Πρωινή Παγωνιά Ημερομηνία Συγκομιδής Μέγεθος Ντοματών

6 ΙΙ. ΒΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΙΣΚΟΥ
ΙΙ. ΒΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΙΣΚΟΥ Σε μερικά προβλήματα, η εναλλακτική λύση που επιλέγεται επηρεάζει την πιθανότητα εμφάνισης των ενδεχόμενων αποτελεσμάτων που σχετίζονται με το αβέβαιο γεγονός. Το απλούστερο τέτοιο μοντέλο, η βασική πολιτική ρίσκου, περιλαμβάνει μόνο τρία στοιχεία: αρχική απόφαση, αβέβαιο γεγονός και στόχο. Αβέβαιο Γεγονός Αρχική Απόφαση Αρχικός Στόχος

7 Βασική Πολιτική Ρίσκου: Μια ανοικτή γραμμή για την LawAccounts
Η LawAcrounts πουλά ένα υπολογιστικό πρόγραμμα που υποστηρίζει την λογιστική λειτουργία μικρών νομικών εταιρειών. Για να κάνουν το προϊόν τους πιο ελκυστικό, σκέφτονται να εγκαταστήσουν μια ανοικτή γραμμή για να παρέχουν συνεχή δωρεάν στήριξη στους πελάτες. Το στοιχείο αυτό θα βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τις πωλήσεις. Όμως, η υπηρεσία αυτή είναι πολύ ακριβή και θα μειώσει τα κέρδη. Στο πρόβλημα αυτό, τόσο η απόφαση (να εγκαταστήσουν ανοικτή γραμμή) όσο και το αβέβαιο γεγονός (οι πωλήσεις) επηρεάζουν τα κέρδη. Αλλά, αντίθετα με την βασική απόφαση ρίσκου, το αβέβαιο γεγονός (πωλήσεις) θα επηρεαστεί από την αρχική απόφαση. Πωλήσεις Ανοιχτή Γραμμή Κέρδος

8 ΙΙΙ. ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΙΣΚΟΥ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ
ΙΙΙ. ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΡΙΣΚΟΥ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ Η εξασφάλιση έναντι κάποιου ρίσκου συνεπάγεται την παραίτηση από κάποια άλλη επιθυμητή ευκαιρία που μπορεί να καταγραφεί ως δεύτερος στόχος. Ο προσδιορισμός της βέλτιστης λύσης απαιτεί μια αντισταθμιστικότητα ανάμεσα στους στόχους. Κάθε στόχος μπορεί να επηρεαστεί από την αρχική απόφαση ή από το αβέβαιο γεγονός ή και από τα δύο. Η σπουδαιότητα κάθε στόχου αξιολογείται στη συνέχεια ανάλογα με το πόσο επηρεάζει την ολική ικανοποίηση. Αβέβαιο Γεγονός Στόχος 1 Αρχική Απόφαση Στόχος 2 Ολική Ικανοποίηση … Στόχος K

9 Απαγωγή Ασφάλεια Ολική Ικανοποίηση Σχέδιο Ασφάλειας Κόστος
Ολική Ικανοποίηση Σχέδιο Ασφάλειας Κόστος Βασική πολιτική ρίσκου με πολλαπλούς στόχους: Μία επίσκεψη στην Κολομβία Ο αντιπρόεδρος μιας μεγάλης κατασκευαστικής εταιρείας σχεδιάζει ένα ταξίδι στην Κολομβία για να παρουσιάσει μια πρόταση δημιουργίας ενός νέου αεροδρομίου. Έχοντας υπόψη τις απαγωγές στελεχών, σκέφτεται τι να κάνει για την ασφάλεια του. Έχει κάνει διάφορα σχέδια, τα οποία διαφέρουν κυρίως στον αριθμό των σωματοφυλάκων που εμπλέκονται. Όσο περισσότεροι οι σωματοφύλακες, τόσο μικρότερος ο κίνδυνος απαγωγής, αλλά και τόσο ακριβότερο το σχέδιο.

10 IV. ΑΠΟΦΑΣΗ ΧΩΡΙΣ ΡΙΣΚΟ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ
Σε μερικά προβλήματα, η αντιστάθμιστικότητα ανάμεσα στους διάφορους στόχους είναι μεγάλης σημασίας και το κύριο θέμα δεν είναι το ρίσκο. Αυτή η δομή ισχύει συχνά σε προβλήματα δημοσιονομικής πολιτικής, στα οποία πρέπει να προσδιοριστεί η αντισταθμιστικότητα ανάμεσα στους στόχους των διάφορων συμμετεχόντων, όπως απεικονίζεται παρακάτω. Η τελική απόφαση επηρεάζει μια σειρά στόχων, καθένας από τους οποίους επηρεάζει με τη σειρά του την ολική ικανοποίηση. Στόχος 1 Αρχική Απόφαση Στόχος 2 Ολική Ικανοποίηση ● Στόχος K

11 Απόφαση χωρίς ρίσκο με πολλαπλούς στόχους: Λίπασμα από φύλλα
Η πόλη Greenburgh υπερηφανεύεται για τα πολλά δέντρα της, Όταν όμως το φθινόπωρο πέφτουν τα φύλλα, δημιουργείται ένα σημαντικό πρόβλημα αποβλήτων. Μέχρι πρόσφατα, περισυνέλεγαν τα φύλλα και τα πήγαιναν σε ένα τοπικό φυτώριο, όπου τα λιπασματοποιούσαν. Πέρυσι, ξεκίνησε μια διαμάχη καθώς οι κάτοικοι που ζούσαν κοντά στο φυτώριο παραπονέθηκαν για την μυρωδιά και ζήτησαν να απαγορευτεί η λιπασματοποίηση εντός των ορίων της πόλης. Η αρχική απόφαση της πόλης, να επιτρέψει ή να απαγορέψει την λιπασματοποίηση, επηρεάζει πολλούς από τους στόχους της πόλης. Η απαγόρευση της λιπασματοποίησης θα βελτιώσει την αισθητική της περιοχής. Όμως, θα αυξήσει τα δημοτικά έξοδα λόγω του κόστους μεταφοράς και αποθήκευσης των φύλλων σε άλλη περιοχή, θα περιορίσει τις επαγγελματικές ευκαιρίες, και θα διώξει θέσεις εργασίας από την κοινότητα. Η Greenburgh είναι στη δύσκολη θέση να βγάλει μια απόφαση: δύσκολη διότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση που να εξουδετερώνει την μυρωδιά ενώ ταυτόχρονα να μειώνει τα έξοδα και να δημιουργεί επιχειρηματικές ευκαιρίες και θέσεις εργασίας. Η τελική απόφαση θα εκφράζει μια αντισταθμιστικότητα ανάμεσα στα διάφορα αυτά προβλήματα. Οσμή Χρήμα Ολική Ικανοποίηση Kανονισμός Λιπασματο- ποίησης Επιχείρηση Θέσεις Εργασίας

12 V. ΑΠΟΦΑΣΗ ΧΩΡΙΣ ΡΙΣΚΟ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ & ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Μερικά προβλήματα πολιτικής είναι τόσο γενικά και περίπλοκα που δεν μπορούν να επιλυθούν πλήρως από ένα μόνο πρόγραμμα. Π.χ. στο δημόσιο τομέα: η χρήση ναρκωτικών, η βία, η εγκληματικότητα, η ανεργία και οι άστεγοι. Π.χ.: στον τομέα των επιχειρήσεων: το ηθικό της εταιρείας, ο εντοπισμός νέων προϊόντων και η απόδοση μπορεί να είναι πολύ μεγάλα για να λυθούν με μια απλή προσέγγιση. Το εύρος των επιλογών και τα στοιχεία που σχετίζονται με κάθε μία από αυτές τις αποφάσεις είναι τόσο μεγάλα που η δημιουργία ενός απλού μοντέλου αποφάσεων για την καταγραφή του προβλήματος είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Μια γενική προσέγγιση σε αυτά τα προβλήματα, ονομάζεται ιεραρχική αποσύνθεση: αναφέρεται στη διαίρεση του προβλήματος σε περισσότερα υποπροβλήματα που είναι ευκολότερα στη διαχείριση. Η δομή της απόφασης γίνεται διπλή: από τη μια πρέπει να αποφασιστεί πόση έμφαση να δοθεί στην επίλυση κάθε υπο-προβλήματος και από την άλλη να επιλεγεί μια σειρά ενεργειών για την επίλυση κάθε υπο-προβλήματος. Η σχετική σπουδαιότητα κάθε υπο-προβλήματος εκφράζεται συχνά με το μέρος του προϋπολογισμού που του αναλογεί.

13 Απόφαση χωρίς ρίσκο με πολλαπλούς στόχους και πολλαπλές προσεγγίσεις: Η πολιτική των ΗΠΑ για τα ναρκωτικά Το 1988, ο Πρόεδρος Τζωρτζ Μπους ίδρυσε το Υπουργείο Εθνικής Πολιτικής για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών για να εξασφαλίσει κεντρική εποπτεία και συντονισμό στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών. Κάθε χρόνο, το Υπουργείο εκδίδει ανακοίνωση της τρέχουσας εθνικής στρατηγικής για τον έλεγχο των ναρκωτικών, η οποία αποτελεί τη βάση για την πρόταση του προέδρου προς το Κογκρέσο σχετικά με τον προϋπολογισμό. Η πολιτική του 1994 δηλώνει ότι καμιά λύση από μόνη της δεν είναι αρκετή για τον έλεγχο των ναρκωτικών. Η βέλτιστη προσέγγιση είναι ένας συνδυασμός προσεγγίσεων που στοχεύουν στον περιορισμό της διάθεσης παράνομων ναρκωτικών και ταυτοχρόνως στη μείωση της δημοτικότητας των ναρκωτικών. o προϋπολογισμός προβλέπει χρηματοδότηση για μια σειρά λύσεων όπως η απεξάρτηση, η εκπαίδευση, η κοινωνική δράση, η πρόληψη, η αστυνόμευση, οι διεθνείς σχέσεις, ο έλεγχος των συνόρων, η έρευνα και η πληροφόρηση. Μια συνολική απαίτηση στον προϋπολογισμό 13 δις δολαρίων επιμερισμένων ανάμεσα στα προγράμματα, δηλώνει τη σχετική σπουδαιότητα κάθε προγράμματος. Το αίτημα προϋπολογισμού του 1994 έδωσε περισσότερη έμφαση από ότι τα προηγούμενα χρόνια στην μείωση της ζήτησης ναρκωτικών, ειδικά ανάμεσα στους συχνούς χρήστες κοκαΐνης, αυξάνοντας τη χρηματοδότηση προγραμμάτων απεξάρτησης. Το πλάνο περιγράφει επίσης προσεγγίσεις που θα επιδιωχθούν μέσα σε κάθε πρόγραμμα. Παραδείγματος χάριν, δίνεται έμφαση στην πρωτογενή κρατική απαγόρευση με τα συνεργαζόμενα κράτη της Νοτίου Αμερικής αντί για τοποθέτηση περιπόλων στα σύνορα.

14 VI. ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ I
Συχνά ένας λήπτης αποφάσεων δεν χρειάζεται να μείνει προσκολλημένος σε μια εναλλακτική λύση για πάντα. Οι συνθήκες μπορεί να αλλάξουν και να προτείνει τη διακοπή ενός προγράμματος που πρωτύτερα φαινόταν χρήσιμο ή την εφαρμογή ενός προγράμματος που δεν φαινόταν τόσο απαραίτητο. Η βασική δομή αυτού του προβλήματος είναι μια σειρά από βασικές ριψοκίνδυνες αποφάσεις σε διαδοχικές χρονικές περιόδους με βέλη επίδρασης ανάμεσα τους που υποδεικνύουν πως συνδέονται τα προβλήματα. Αβέβαιο Γεγονός Χρόνος T Αβέβαιο Γεγονός Χρόνος 1 Αβέβαιο Γεγονός Χρόνος 2 ● ● ● Απόφαση Χρόνος 1 Απόφαση Χρόνος 2 Απόφαση Χρόνος T ● ● ● Ικανοποίηση Χρόνος 2 Ικανοποίηση Χρόνος T Ικανοποίηση Χρόνος 1 Ολική Ικανοποίηση

15 VI. ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ II
Η απόφαση σε μια χρονική περίοδο επηρεάζει την ικανοποίηση που επιτυγχάνεται μέσα στην ίδια περίοδο. Η απόφαση επηρεάζει επίσης τις επικρατούσες συνθήκες και το είδος της απόφασης που θα ληφθεί την επόμενη χρονική περίοδο. Το αποτέλεσμα ενός αβέβαιου γεγονότος σε μια χρονική περίοδο επηρεάζει την ολική ικανοποίηση στην περίοδο αυτή και παρέχει σημαντικές πληροφορίες που επηρεάζουν την απόφαση της επόμενης χρονικής περιόδου. Η ολική ικανοποίηση στο σύνολο του χρόνου επηρεάζεται από την ικανοποίηση της κάθε χρονικής περιόδου. Η ισχύς αυτής της απεικόνισης έγκειται στην αναμφίβολη αναγνώριση των δεσμών ανάμεσα στις αποφάσεις. Η ευκαιρία της αλλαγής σε μια μελλοντική χρονική στιγμή συχνά δηλώνει ότι θα μπορούσε να επιδιωχθεί μια πιο ριψοκίνδυνη εναλλακτική λύση στην παρούσα χρονική περίοδο. Αν προκύψουν αρνητικές συνέπειες, θα μπορεί να εφαρμοστεί μια πιο συντηρητική στρατηγική στο μέλλον. Εναλλακτικά, η ευκαιρία της αλλαγής σε μελλοντικό χρόνο παρέχει τη βάση για αναβολή της απόφασης μέχρι ότου παρουσιαστεί μια ευνοϊκότερη ευκαιρία.

16 VII. ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΡΩΤΟΤΥΠΩΝ
Σε έργα μεγάλης κλίμακας συχνά αποδίδει καλύτερα η εφαρμογή μια μικρότερης εκδοχής πρώτα, που ονομάζεται πρωτότυπο, και η οποία συνεπάγεται μια μικρότερη αρχική δέσμευση. Το σημαντικότερο είναι ότι οι πληροφορίες που αποκτά κανείς με τις εμπειρίες από το πρωτότυπο μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της αβεβαιότητας, όσον αφορά την επιτυχία μιας μεγαλύτερης εκδοχής. Από την άλλη πλευρά, η ανάλωση χρόνου στην ανάπτυξη και παρατήρηση ενός πρωτοτύπου καθυστερεί την λήψη οριστικών μέτρων για την επίλυση του προβλήματος. Απόδοση Πρωτύπου Τρέχουσα Απόφαση Μελλοντική Απόφαση Μακροπρόθεσμη Κατάσταση Προβλήματος Βραχυπρόθεσμη Κατάσταση Προβλήματος ● Μακροπρόθεσμη Ικανοποίηση Βραχυπρόθεσμη Ικανοποίηση Ολική Ικανοποίηση

17 Aπόφαση πρωτοτύπων: Κοινοτική Αστυνόμευση
Το αστυνομικό τμήμα της πόλης Belleville σκέφτεται να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα κοινοτικής αστυνόμευσης σε μια προσπάθεια να μειώσει τον συνεχώς υψηλό δείκτη εγκληματικότητας. Για το σκοπό αυτό απαιτούνται αξιωματικοί οι οποίοι, πέραν των καθηκόντων που ήδη έχουν, θα εμπλακούν ενεργά στην μείωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την εγκληματικότητα μέσα στην κοινότητα. Ο Δήμος θα εφαρμόσει την κοινοτική αστυνόμευση σε όλη την πόλη. Εναλλακτικά, σκέφτονται να αρχίσουν εφαρμόζοντας το πρόγραμμα πιλοτικά σε μερικές περιοχές ώστε να δουν την αποτελεσματικότητα του καθώς και αν αξίζει η σχετική δαπάνη. Το διάγραμμα επιδράσεων υποδεικνύει πως η εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος αυτή τη χρονιά παρέχει πρόσθετες πληροφορίες για την απόφαση του επόμενου έτους. Όμως, καθυστερώντας την ευρύτερη εφαρμογή του προγράμματος, η πόλη παραιτείται από τα τρέχοντα οφέλη. Απόδειξη Απόδοσης Σχεδίου Πολιτική της Κοινότητας την Επόμενη Χρονιά Πολιτική της Κοινότητας Αυτή τη Χρονιά Εγκληματικότητα Αυτή τη Χρονιά Εγκληματικότητα Μακροπρόθεσμα Δαπάνες Αυτή τη Χρονιά Ασφάλεια Μακροπρόθεσμα Ικανοποίηση Δαπάνες Μακροπρόθεσμα Ασφάλεια Αυτή τη Χρονιά Ολική Ικανοποίηση