Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ , ΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ , ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ

2 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Σε ό,τι αφορά στην γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα -και όχι μόνο στην Αθηναϊκή Δημοκρατία- η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτάτο άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρείτο ανώφελο επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομιάς δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία .

3 Η «ελευθερια» τησ γυναικασ
Η γυναίκα δια βίου δεν είχε καμία εξουσία, ούτε καν στην ίδια της την ύπαρξη. Ο γάμος της δεν απαιτούσε τη συγκατάθεσή της και τα μόνα της αποκτήματα ήταν τα ενδύματα και τα κοσμήματά της. Πρακτικά περνούσε από την προστασία του ενός κυρίου -του πατέρα- στον άλλο -το σύζυγο- και αν ο πατέρας της πέθαινε χωρίς αρσενικό απόγονο, τότε ως επίκληρος έπρεπε να χωρίσει και να παντρευτεί τον αδελφό του πατέρα της, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αρρενογραμμική διαδοχή.

4 Η γυναικα στην κλασικη αρχαιοτητα
Η γυναίκα κατά την κλασική αρχαιότητα θεωρείτο βιολογικά και ψυχολογικά πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί σε εξωτερικά ερεθίσματα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται και τα συναισθήματα. Στον Ιππόλυτο του Ευριπίδη, για παράδειγμα, η γυναίκα παρουσιάζεται λιγότερο ανθεκτική στις επιδράσεις της Αφροδίτης. Όμως, την πληρέστερη συζήτηση για τη γυναικεία φύση την παρουσίασε ο Αριστοτέλης, ο οποίος πίστευε ότι στη γυναικεία ψυχή είναι «παρούσα η λειτουργία της σκέψης αλλά αδρανής». Στα Νικομάχεια Ήθη μάλιστα πρότεινε ότι εξαιτίας της ηθικής της αδυναμίας έπρεπε να παντρεύεται σε νεαρή ηλικία και να κλείνεται στο σπίτι.

5 Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ Στη Σπάρτη οι γυναίκες «ξέφυγαν πραγματικά από την πατρική η συζυγική κηδεμονία», (παίζοντας μάλιστα ενεργητικό ρόλο στην κοινωνική και πολιτική σκηνή. Κατά τα άλλα ο μόνος δρόμος για την απελευθέρωση από την ανδρική κηδεμονία ήταν ο μοναχικός δρόμος της εταίρας, της μόνης ελεύθερης γυναίκας του κλασικού κόσμου που μπορούσε να συμμετέχει σε συμπόσια, να διαχειρίζεται τα οικονομικά της και να μιλά με τους άνδρες ως ίση προς ίσο.

6 Συνοψιζοντασ… Με λίγα λόγια η γυναίκα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα μιας ανδροκρατικής κοινωνίας. Ακόμα και στην τέχνη είναι δυνατόν να παρατηρήσει κανείς ότι από την αρχαϊκή περίοδο ως και το τέλος περίπου της κλασικής περιόδου όπου το θηλυκό κορμί απελευθερώνεται, η γυναίκα -ιδιαίτερα στη γλυπτική- παρουσιάζεται ευπρεπώς ενδεδυμένη, ενώ αποφεύγεται η έμφαση στα χαρακτηριστικά του φύλου.

7 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Οι γυναίκες στην Αρχαία Ρώμη δεν είχαν νομικά ή πολιτικά δικαιώματα. Έπρεπε να είναι υποταγμένες στην πατρική εξουσία ( πατέρας , σύζυγος και αργότερα γιος. Ο σύζυγος και ο πατέρας μπορούσαν να σκοτώσουν τη γυναίκα για τον οποιοδήποτε λόγο καθώς ήταν νόμος της εποχής. Η κατάσταση αυτή άλλαξε με την άφιξη μιας νέας θρησκείας,του Χριστιανισμού).

8 ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ Σε αντίθεση με τη γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα η Ρωμαία οικοδέσποινα δεν έμενε πότε περιορισμένη στον γυναικωνίτη. Τα καθήκοντα μιας Ρωμαίας ήταν τα μητρικά και τα συζυγικά δηλαδή ο γάμος και η ανατροφή των παιδιών. Παρόλο που μόνο οι άντρες είχαν δικαίωμα στην εξουσία, υπήρξαν φορές όπου η πολιτική επιρροή των γυναικών είχε ως αποτέλεσμα να παρθούν καθοριστικές αποφάσεις.

9 Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΗ ΑΛΛΑΓΗ Λέγεται ότι η θέση της γυναίκας στην Αρχαία Ρώμη άλλαξε προς το καλύτερο από τους Ετρούσκους οι οποίοι είχαν μητριαρχία.  Γι’ αυτό οι γυναίκες των Ετρούσκων  υπερείχαν των ανδρών, κάτι το οποίο προκαλούσε δυσαρέσκεια στους Ρωμαίους. (Πίστευαν ότι η υπεροχή των Ετρούσκων   γυναικών  ήταν επικίνδυνη για τη ρωμαϊκή ηθική τάξη.) Την ίδια εποχή η γυναίκα η οποία έχει ευγενή καταγωγή  αποκτά το  προνόμιο να εγκωμιάζεται στην κηδεία της. Αυτό ίσχυε όμως μόνο για τις γυναίκες – ευγενείς.

10 ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ… Στη ρωμαϊκή εποχή, η γυναίκα έπρεπε να είναι σε πλήρη υποταγή στην εξουσία πρώτα του πατέρα ή του αδελφού και ύστερα του άντρα της, δεν είχε τη νομική ικανότητα να υπογράφει συμβόλαια ή διαθήκες ή να καταθέτει ως μάρτυρας στο δικαστήριο και να ασκεί δημόσιο λειτούργημα, γρήγορα όμως η κατάσταση βελτιώθηκε, η Ρωμαία οικοδέσποινα ήταν σεβαστή, και η ρωμαϊκή ιστορία παρουσιάζει πλήθος γυναικείων ονομάτων που διακρίθηκαν για την ευφυία τους αλλά και την ανάμιξή τους σε πολιτικές ραδιουργίες.

11 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
  Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου  ζει μια ζωή περιορισμένη, σαφώς οριοθετημένη, ακολουθώντας τους κανόνες και τις παραδόσεις.  Η γυναίκα αντιμετωπίζεται σαν ένα ον με έμφυτες αδυναμίες,  σωματικές αλλά και ηθικές. Ο τομείς στους οποίους της επιτρέπεται να αναδειχτεί είναι η  οικογένεια και  η φιλανθρωπία,  σε αντίθεση με τον άνδρα που μπορεί να δράσει και να αναδειχτεί σε όλο το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.

12 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Η γυναίκα ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Οι έξοδοι, πάντα με συνοδεία, για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό, καθώς και οι επισκέψεις σε συγγενικά πρόσωπα, ήταν οι μόνες κοινωνικά αποδεκτές δραστηριότητες της γυναίκας έξω από το σπίτι. Δεν ήταν ευπρεπές να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τους άντρες, παρά μόνο αν ήταν πολύ στενά συγγενικά πρόσωπα. Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη ήταν οικοδέσποινα και κυρά. Η απόκτηση παιδιών την εξύψωνε.

13 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
Εκεί πάντως που δεν είχε ταξικές διακρίσεις, τουλάχιστον για τις γυναίκες, ήταν στον τομέα της μόρφωσης, όπου η αμορφωσιά ήταν γενική, με εξαιρέσεις ελάχιστες και δακτυλοδεικτούμενες. Αν καμία πλουσιοκοπέλα, αρχόντισσα ή μεγαλοαστή, μάθαινε να διαβάζει και να γράφει τη θεωρούσαν εξαιρετικά μορφωμένη, πνευματική προσωπικότητα και άλλα τέτοια. Μέσα σ' ένα θηλυκό πληθυσμό όπου καθεστώς ήταν ο αναλφαβητισμός, η θρησκοληψία και η δεισιδαιμονία, οποιοδήποτε άτομο κατάφερνε έστω να συλλαβίζει το θεωρούσαν αστέρα της διανόησης, χωρίς αυτό να σημαίνει οτι πολλές γυναίκες με δικές τους προσπάθειες ή δίπλα σε λόγιους και ιερείς δεν καταφεραν να μορφωθούν πάνω στα αρχαία κείμενα, στις ιερές γραφές και στην ποίηση.

14 ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ ΘΕΟΔΩΡΑ (περ. 500-548 μ.Χ.)
Η Θεοδώρα ήταν σύζυγος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο. Αν και προερχόταν από τα κατώτατα στρώματα της βυζαντινής κοινωνίας, ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλοπάτι της εξουσίας και άσκησε ισχυρή επιρροή στον Ιουστινιανό. Η Θεοδώρα στάθηκε πολύτιμη σύντροφος στο πλευρό του Ιουστινιανού. Με την αποφασιστική στάση της τον εμψύχωσε στα γεγονότα της Στάσης του Νίκα και τον απέτρεψε από την ιδέα να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη.

15 Σημαντικέσ αυτοκρατειρεσ
Η Ειρήνη η Αθηναία (752–803 μΧ) Κασσιανή (805 ή 810-εως 865 μΧ ) Η Θεοφανώ Η Ειρήνη Δούκαινα (1066–1138 μΧ) Η Άννα Κομνηνή (1083–1153 μΧ)

16 ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ… Η γυναίκα της βυζαντινής περιόδου ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της στο σπίτι. Η γυναίκα, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη έπρεπε να μάθει να ακούει, να πειθαρχεί και να σωπαίνει.            Μέσα στο σπίτι,  οι δουλειές των γυναικών ήταν η ύφανση στον αργαλειό, το πλύσιμο των ρούχων, το άλεσμα του σιταριού, το ζύμωμα του ψωμιού, το μαγείρεμα, και φυσικά, η γενική συντήρηση και καθαριότητα του σπιτιού.

17 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Στη ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ
Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά.  Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του σπιτιού» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι ο άντρας ήταν αυτός ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ από οικονομικής άποψης και όχι μόνο. Ήταν αυτός που είχε το ρόλο του «θηρευτή» που διεκδικούσε το «θήραμά» του.

18 Η μαυρη πλευρα … Δυστυχώς ακόμα και σήμερα σε πολλές χώρες ασκείται βία στις γυναίκες. Η έκθεση της Unicef για τις κακοποιημένες γυναίκες δίνει ανατριχιαστικές εικόνεςσε όλο τον πλανήτη:· Μία στις πέντε γυναίκες παγκοσμίως πέφτει καθημερινά θύμα κάποιας μορφήςκακοποίησης.· Κάθε μέρα 14 γυναίκες θανατώνονται από γονείς ή συγγενείς επειδή πρόδωσαν την οικογένειά τους.· Στις ΗΠΑ μία γυναίκα κακοποιείται κάθε εννιά λεπτά.· Στη Σουηδία μία γυναίκα κακοποιείται μέχρι θανάτου κάθε δέκα μέρες και στη Μ. Βρετανία μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τρεις μέρες.·

19 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

20 ΜητΕρα ΤερΕζα ( ) Αλβανίδα Καθολική μοναχή, με σημαντικό φιλανθρωπικό έργο, από τα Σκόπια. Ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο και για περισσότερα από 45 χρόνια, βοήθησε φτωχούς και αρρώστους, με αποτέλεσμα να αγιοποιηθεί από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ το Εκτιμάται, ότι φρόντισε περισσότερους από ανθρώπους στην Καλκούτα, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης του 1979 για “τις εκστρατείες της σχετικά με την ενημέρωση για τη φτώχεια”.

21 ΜελΙνα ΜερκΟΥρη , ( ) Στη μνήμη και σε αναγνώριση της πολιτιστικής συνεισφοράς της Μελίνας Μερκούρη, έχει ορισθεί από την UNESCO το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς. Το βραβείο αυτό δίδεται με τη συνδρομή του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού από το 1997 και ανά δύο χρόνια, σε ανθρώπους ή οργανισμούς με σπουδαία δράση στην διάσωση ή διατήρηση πολιτισμικών μνημείων της ανθρωπότητας αφοί αυτή ήταν που πρωτοστάτησε για την απόκτηση των ελγίνειων μαρμάρων του Παρθενώνα .

22 ΡΟζα ΠαρκΣ ( ) Το 1955 αρνήθηκε να δώσει τη θέση της σε έναν λευκό άνδρα, που της ζήτησε να σηκωθεί στο λεωφορείο, αντιστεκόμενη στον φυλετικό διαχωρισμό στις ΗΠΑ. Από την πράξη της αυτή, γεννήθηκε το κίνημα κατά του φυλετικού διαχωρισμού στην Αλαμπάμα και βοήθησε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, να ξεκινήσει τη διαδρομή που οδήγησε στην ανάδειξή του σε κεντρική πολιτική φιγούρα. Αναφέρεται ως “Μητέρα του σύγχρονου κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων”. Της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου, για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού. Είναι η πρώτη γυναίκα της οποίας η σορός εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Ροτόντα του Καπιτωλίου.

23 ΒαλεντΙνα ΒλαντΙμιροβνα ΤερεσκΟβα (1937-)
ΒαλεντΙνα ΒλαντΙμιροβνα ΤερεσκΟβα (1937-) Η πρώτη γυναίκα που ταξίδεψε στο διάστημα, τον Ιούνιο του Επιλέχθηκε μεταξύ 400 και πλέον υποψηφίων. Κατά τη διάρκεια της αποστολής της πραγματοποίησε δοκιμές και συνέλεξε στοιχεία για τις αντιδράσεις του γυναικείου σώματος στη διαστημική πτήση. Έγινε μέλος του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος και κατέλαβε διάφορες πολιτικές θέσεις. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης δεν ασχολήθηκε με την πολιτική. Εξακολουθεί να τιμάται ως ηρωίδα στη μετασοβιετική Ρωσία.

24 Λασκαρίνα "ΜπουμπουλΙνα" ΠινΟτση ( 1771 -1825)
Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση, είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε «γενναία μου παλικάρια». Είχε αναλάβει να αρματώνει, να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά τους, κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία.

25 ΠΗΓΕΣ Μια εργασία του Άγγελου Πετρόχειλου
alphaomega.pblogs.gr/2010/11/gynaikes-sthn-arhaiothta.html alexiptoto.com › Αξίζει να δείτε vizantinaistorika.blogspot.com/2014/03/blog-post_8.htm Μια εργασία του Άγγελου Πετρόχειλου