8 διδακτικές ώρες ή 4 δίωρα

Παρουσίαση με θέμα: "8 διδακτικές ώρες ή 4 δίωρα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 8 διδακτικές ώρες ή 4 δίωρα
Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Γυμνασίου Γυμνάσιο, τάξη Γ΄ Θεματική Ενότητα 6 Από την αρχή έως το τέλος του κόσμου Διδακτική πορεία 8 διδακτικές ώρες ή 4 δίωρα

2 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ Η διδασκαλία της ενότητας στο μάθημα των Θρησκευτικών συνδυάζεται: - Με την παράλληλη διδασκαλία αντίστοιχων ενοτήτων στο μάθημα της Φυσικής και της Βιολογίας (π.χ. Η διαδρομή της επιστήμης: Από τον Πτολεμαίο στις σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες της μεγάλης έκρηξης, παρουσίαση προβολή video-ντοκυμανταίρ από το διαδίκτυο για το Project CERN) - Με τη φιλολογική επεξεργασία κειμένων και τον συσχετισμό τους με εικόνες στο μάθημα της Λογοτεχνίας - Με τη μετάφραση κειμένων και το συσχετισμό τους με εικόνες στο μάθημα της Ξένης Γλώσσας Με ● σημειώνονται τα στάδια της πορείας και με  οι δραστηριότητες

3 1ο δίωρο (αφόρμηση, διερεύνηση γνώσεων, πρώτη επαφή)
1ο δίωρο (αφόρμηση, διερεύνηση γνώσεων, πρώτη επαφή) Γνώμες / ερωτήματα μαθητών καταιγισμός ιδεών με θέμα «κοσμογονία – δημιουργία» Μυθολογικές κοσμογονίες (Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Αρχαίοι Έλληνες) Εργασία σε ομάδες: χωρίζεται η τάξη σε 4 ομάδες και σε κάθε μία δίνονται αποσπάσματα από διαφορετικές κοσμογονίες και κοινές ερωτήσεις με σκοπό να ανακαλύψουν τα συναρπαστικά αυτά κείμενα και τα κοινά τους στοιχεία: π.χ. η μεγάλη έκρηξη, ένας ισχυρός Θεός κ.ά. με τη βοήθεια του υποστηρικτικού φακέλου της ενότητας (ηλεκτρονικό και έντυπο υλικό), ανακοίνωση στην τάξη Η Δημιουργία στην τέχνη (λογοτεχνία, ζωγραφική, φωτογραφία) Εξερεύνηση και αναζήτηση στο διαδίκτυο και στον φάκελο της ενότητας, συγκέντρωση υλικού (θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια)

4 2ο δίωρο (Η Δημιουργία στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση)
Ερμηνευτική προσέγγιση της διήγησης της Παλαιάς Διαθήκης (1ο κεφάλαιο Γενέσεως) Ανάγνωση του κειμένου - μετάφραση από τον εκπαιδευτικό, χωρισμός σε ομάδες, φύλλο εργασίας με σκοπό τη βαθύτερη κατανόησή του και την αναγνώριση των θεολογικών αληθειών και της σημασίας τους για τον άνθρωπο Οι αλήθειες του κειμένου στη χριστιανική Εκκλησία: η ευχαριστιακή προσέγγιση του κόσμου και της ζωής Στις ομάδες οι μαθητές επιλέγουν και συσχετίζουν το βιβλικό κείμενο με αποσπάσματα έργων εκκλησιαστικών συγγραφέων και σύγχρονων θεολόγων και στοχαστών (από την Εξαήμερο έως Ιωάννη Ζηζιούλα, Οικ. Πατριάρχη Βαρθολομαίο) Έκφραση προσωπικών απόψεων Συζήτηση σε ομάδες και ολομέλεια

5 3ο δίωρο (Η Δημιουργία στις παγκόσμιες θρησκευτικές αναζητήσεις)
Το «γιατί» της ανθρώπινης αναζήτησης για τις απαρχές («ψάχνοντας την αρχή, ψάχνοντας την αλήθεια μας») Ερωτηματολόγιο με τη μέθοδο της «χιονοστιβάδας» (1-2-4) Η φύση στις άλλες αβρααμικές παραδόσεις (Ιουδαϊσμός – Ισλάμ) Η φύση στις ανατολικές θρησκείες (Ινδουισμός – Βουδισμός) Συγκλίσεις και αποκλίσεις Εργασία σε ομάδες με κείμενα και εικόνες από το φάκελο της ενότητας και τα αποτελέσματα της αναζήτησης του 1ου διώρου – δημιουργία κολλάζ – πόστερ για ανάρτηση στην τάξη Αναπάντητα ερωτήματα Συζήτηση στην τάξη

6 4ο δίωρο (Ο κόσμος ως «οίκος» - σύνδεση με τη σύγχρονη πραγματικότητα)
Γύρω από τη κεντρική αλήθεια του βιβλικού κειμένου: «η ζωή ως δώρο»: στοχασμοί και συζητήσεις Αξιολόγηση της μέχρι τώρα γνώσης – συζήτηση στην τάξη Το φυσικό περιβάλλον στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό (κατακτήσεις / καταστροφές πολιτισμών και φύσης, τεχνολογία, μόλυνση, ενεργειακή πολιτική, βιοτεχνολογία, πειραματόζωα κ.ά.) Καταγραφή σε θεματικές ομάδες (π.χ. οικολογικά ζητήματα, φύση και πολιτισμός, αειφόρος ανάπτυξη, οι πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το περιβάλλον, παγκόσμιοι και μη κυβερνητικοί οργανισμοί) Κατανόηση της παγίδας των ψευδο-διλημμάτων (επιστήμη – Γένεση, επιστήμη - θρησκεία)

7 4ο δίωρο (Ο κόσμος ως «οίκος» - σύνδεση με τη σύγχρονη πραγματικότητα)
Αξιολόγηση της μέχρι τώρα γνώσης – συζήτηση στην τάξη Το φυσικό περιβάλλον στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό (κατακτήσεις / καταστροφές πολιτισμών και φύσης, τεχνολογία, μόλυνση, ενεργειακή πολιτική, βιοτεχνολογία, πειραματόζωα κ.ά.) Καταγραφή σε θεματικές ομάδες (π.χ. οικολογικά ζητήματα, φύση και πολιτισμός, αειφόρος ανάπτυξη, οι πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το περιβάλλον, παγκόσμιοι και μη κυβερνητικοί οργανισμοί) Κατανόηση της παγίδας των ψευδο-διλημμάτων (επιστήμη – Γένεση, επιστήμη - θρησκεία)

8 4ο δίωρο (Ο κόσμος ως «οίκος» - σύνδεση με τη σύγχρονη πραγματικότητα)
Πραγματοποιείται μία δραστηριότητα του εκπαιδευτικού δράματος: Διάδρομος Συνείδησης. Γίνεται συζήτηση για να κατανοήσουν οι μαθητές την παγίδα των ψευδοδιλημμάτων. Χορηγούνται κείμενα θεολόγων και φιλοσόφων αλλά και απόσπασμα με τις απόψεις του Χόκινγκ στο βιβλίο του «Το μεγάλο σχέδιο», για το ότι το σύμπαν δεν έχει ανάγκη από Θεό για να δημιουργηθεί. Χωρίζεται η τάξη σε ομάδες και συσκέπτονται αναζητώντας πέντε επιχειρήματα για την άποψη ότι η θρησκεία με την επιστήμη διαφωνούν και πέντε ότι συμφωνούν.

9 4ο δίωρο (Ο κόσμος ως «οίκος» - σύνδεση με τη σύγχρονη πραγματικότητα)
Γύρω από τη κεντρική αλήθεια του βιβλικού κειμένου: «η ζωή ως δώρο»: στοχασμοί και συζητήσεις Κατασκευή ερωτηματολογίου για μια συνέντευξη με έναν Βιολόγο και έναν Θεολόγο Αντιμετωπίζοντας τον κόσμο ως ποίημα: οι ανθρώπινες ευθύνες, ιδέες, δραστηριότητες Στοχευμένη συζήτηση στην τάξη, για τη δημιουργία «δεκάλογου» του σύγχρονου νέου για τη σχέση των ανθρώπων με τη φύση και απόφαση να πραγματοποιήσει η τάξη μια σχετική δράση. Η συνεργασία Βιολόγου, Θεολόγου και Φιλολόγων της Ελληνικής και των Ξένων Γλωσσών μπορεί να καταλήξει στην πραγματοποίηση της συνέντευξης και σε έκθεση υλικού με θέμα την κοσμογονία.

10 ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ

11 Αναγνώριση της διαχρονικότητας του κοσμολογικού ερωτήματος σε όλους τους πολιτισμούς
Ερμηνευτική/κριτική προσέγγιση του 1ου κεφαλαίου της Γενέσεως και αναγνώριση των προτάσεων ζωής που κομίζει Κατανόηση της διαφοράς των θεολογικών κριτηρίων προσέγγισης του θέματος από τα επιστημονικά δεδομένα ή άλλα κοσμοείδωλα Συζήτηση και έκφραση προσωπικών απόψεων πάνω στις ευθύνες των σύγχρονων ανθρώπων για τον κόσμο Ανάληψη μιας ευθύνης

12 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές:
να ενημερωθούν για τον χρόνο και τον σκοπό της σύνθεσης του κειμένου να αναγνωρίσουν τη δυναμική των συμβόλων και των εικόνων του να επεξεργαστούν τις θεολογικές ιδέες του κειμένου ως προς τη σχέση τους με τον σύγχρονο άνθρωπο να αναδείξουν τα στερεότυπα και τις συγχύσεις που διατηρούνται γύρω από το «δίλημμα» επιστήμη – θρησκεία, να συζητήσουν και να ελέγξουν τις προσωπικές τους απόψεις πάνω σ’ αυτό

13 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές:
να βρουν στοιχεία για τη δημιουργία/προέλευση του κόσμου σε άλλες θρησκείες και κοσμοθεωρίες και να αναδείξουν τις βασικές τους εκφράσεις να αναζητήσουν σχετικά κείμενα και έργα τέχνης και να δημιουργήσουν ένα μικρό αρχείο να οργανώσουν μια συνδιδασκαλία με τον καθηγητή της Βιολογίας και των Θρησκευτικών

14 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές:
να προβληματιστούν και να εκφράσουν τις ιδέες τους για τη θέση του δυτικού ανθρώπου απέναντι στη φύση σήμερα να αναλάβουν μια συγκεκριμένη προσωπική ευθύνη (π.χ. συμμετοχή σε δενδροφύτευση, φροντίδα του κήπου του σχολείου, την υιοθέτηση ενός ζώου) να ενημερωθούν για τις πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το φυσικό περιβάλλον και για τη δράση οικολογικών οργανώσεων.

15 ΕΠΑΡΚΕΙΕΣ Α. Ως προς τις γνώσεις, κατανοήσεις, ικανότητες, δεξιότητες
Να χρησιμοποιούν σωστό θεολογικό λεξιλόγιο (καλός λίαν, κατ’ εικόνα, καθ’ ομοίωσιν, ποιητής, κτίση) Να εξηγούν τη χριστιανική άποψη για τη δημιουργία του κόσμου Να εξηγούν με επιχειρήματα τις συνέπειες της χριστιανικής πίστης για τη Δημιουργία για τις ευθύνες του ανθρώπου στον κόσμο

16 ΕΠΑΡΚΕΙΕΣ Α. Ως προς τις γνώσεις, κατανοήσεις, ικανότητες, δεξιότητες
Να εξηγούν με παραδείγματα τη λειτουργία της βιβλικής μεταφοράς και συμβολικής γλώσσας Να συντάξουν ένα κείμενο ερώτησης – απάντησης με έναν πιστό και έναν αγνωστικιστή Να βρουν (στο διαδίκτυο) τις εικόνες των κοσμοειδώλων (από την αρχαιότητα έως σήμερα) και να τις οργανώσουν σε ένα αρχείο με σχόλια / τίτλους από τη λογοτεχνία (συνεργασία με το φιλόλογο & τον καθηγητή ξένης γλώσσας) Να βρουν στο διαδίκτυο εικόνες του κόσμου άλλων θρησκειών και να δημιουργήσουν ένα πόστερ για την τάξη τους

17 ΕΠΑΡΚΕΙΕΣ Β. Ως προς τις αξίες, προσωπικές δεσμεύσεις, αναζήτηση νοήματος και αλήθειας
Να αναγνωρίσουν και να στοχαστούν πάνω στις προκλήσεις που συνεπάγεται για τον σύγχρονο Χριστιανό η βιβλική κοσμολογία Να γράψουν έναν «λόγο» με θέμα «μια μέρα η επιστήμη θα αποδείξει το λάθος της Αγίας Γραφής», λαμβάνοντας υπόψη τις θρησκευτικές, φιλοσοφικές και άλλες θεωρήσεις που επεξεργάστηκαν στο μάθημα Να συντάξουν ένα κείμενο ερώτησης – απάντησης με έναν πιστό και έναν αγνωστικιστή

18 ΕΠΑΡΚΕΙΕΣ Β. Ως προς τις αξίες, προσωπικές δεσμεύσεις, αναζήτηση νοήματος και αλήθειας
Να συγκεντρώσουν τις απόψεις που ακούστηκαν στη διάρκεια της επεξεργασίας του θέματος (βιβλικές, μυθικές, επιστημονικές, καλλιτεχνικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές, καθώς και τις δικές τους) και να φτιάξουν ένα κολλάζ Να διατυπώσουν συγκεκριμένα ερωτήματά τους που παραμένουν αναπάντητα μετά τη διδασκαλία της Δημιουργίας.

19 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η διαρκής ποιοτική αξιολόγηση για την επίτευξη όλων των στόχων επανατροφοδοτεί ταυτόχρονα και τη διδακτική διαδικασία. Πέρα από τις ερωτήσεις και την αξιολόγηση του παραγόμενου κάθε φορά έργου, ίσως χρειάζεται η διεξαγωγή ενός σχεδίου εργασίας με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο σχετικά με τη σχέση οικολογίας και δημιουργίας.

20 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κείμενα Βιβλικά κείμενα: Γένεση, Ψαλμοί
Αποσπάσματα πατερικών κειμένων Αποσπάσματα σύγχρονων θεολόγων Αποσπάσματα λογοτεχνικών και φιλοσοφικών κειμένων: Reeves, Η πιο όμορφη ιστορία του κόσμου, Άρμστρονγκ, Εν Αρχή Εκλαϊκευμένα επιστημονικά κείμενα: Γραμματικάκης, Κόμη της Βερενίκης, Hawking, Prigogine, Grasset Αποσπάσματα από κοσμογονίες Κείμενα άλλων θρησκευτικών παραδόσεων

21 Τέχνη: Βυζαντινή τέχνη, Μιχαήλ Άγγελος Ρόθκο, Be One
ΥΛΙΚΟ / ΜΕΣΑ Υλικό Μέσα Τέχνη: Βυζαντινή τέχνη, Μιχαήλ Άγγελος Ρόθκο, Be One Παραστάσεις / διακοσμήσεις αβρααμικών παραδόσεων Ποίηση: Ελύτης, Καρούζος Φωτογραφίες κοσμοειδώλων

22 Διαθεματικές προσεγγίσεις
ΥΛΙΚΟ / ΜΕΣΑ Διαθεματικές προσεγγίσεις ΦΥΣΙΚΗ: Θεωρίες δημιουργίας του σύμπαντος, Έννοιες χρόνου-χώρου [άλλες διαστάσεις] ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ: Εξερεύνηση-παρατήρηση, Ουράνια σώματα κ.λπ. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ: Μαθηματικές έννοιες (άπειρο), Γεωμετρία (στη φύση, στο σύμπαν) ΒΙΟΛΟΓΙΑ: Θεωρία της εξέλιξης, Νόμοι κληρονομικότητας, Αποκρυπτογράφηση DNA ΦΥΣΙΟΓΝ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: Γεωλογία, Ζωολογία, Φυτολογία, Ωκεανογραφία ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Αρχαιοελληνική κοσμολογία, Το νόημα της ζωής ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ: Περιβαλλοντική αγωγή, Οικολογικές οργανώσεις