Περιβαλλοντική επιστήμη και μηχανική IΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Παρουσίαση με θέμα: "Περιβαλλοντική επιστήμη και μηχανική IΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Περιβαλλοντική επιστήμη και μηχανική IΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Δρ Κώστας Αθανασίου Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Μη-συμβατικών Πηγών Ενέργειας Τμ. Μηχανικών Περιβάλλοντος Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τηλ /

2 1. έννοιες, μεγέθη και ΜΟΝΑΔΕΣ

3 … έννοιες, μεγέθη και ΜΟΝΑΔΕΣ ….
Η μονάδα ενέργειας στο SI είναι το Joule – όλοι το ξέρουν αυτό! Η μονάδα ισχύος στο SI είναι το watt ( 1 watt = 1 Joule/sec) – αυτό το ξέρουν ακόμη περισσότεροι! Η ισχύς είναι ενέργεια (που παράγεται, καταναλώνεται, μεταφέρεται, μετασχηματίζεται ή ότι άλλο) στη μονάδα του χρόνου (ενέργεια ανά μονάδα χρόνου): ΙΣΧΥΣ = ΕΝΕΡΓΕΙΑ/ΧΡΟΝΟ  ΕΝΕΡΓΕΙΑ = ΙΣΧΥΣ Χ ΧΡΟΝΟ P = E/t  E = P*t Αντίστροφα, η ενέργεια είναι ισχύς (που παράγεται, καταναλώνεται, μεταφέρεται, μετασχηματίζεται ή ότι άλλο) για κάποιο χρονικό διάστημα (ισχύς επί μονάδα χρόνου). παρατήρηση: αφού το γινόμενο ΙΣΧΥΣ επί ΧΡΟΝΟ είναι ενέργεια, και το γινόμενο watt*hour θα είναι μονάδα ενέργειας, η γνωστή βατώρα ή βατώριο (Wh): 1 Wh = 1 Wh * h/h = 1 Wh*3600 sec/h = 3600 W*sec = 3600 (Joule/sec) * sec = 3600 J δηλαδή, μία βατώρα είναι ίση με 3600 Joule (1 Wh = 3600 J). Αντίστοιχα, μία κιλοβατώρα (kWh) είναι ίση με 3600 kilojoule (kJ) κ.ο.κ.

4 … έννοιες, μεγέθη και ΜΟΝΑΔΕΣ ….
Τα προθέματα κλιμάκωσης των μονάδων είναι: kilo k 103 mega M 106 giga G 109 tera T 1012 peta P exa E 1018 Παραδείγματα: αν ένα αερόθερμο ισχύος 1 kW λειτουργήσει για 3 ώρες θα καταναλώσει ενέργεια 3 kWh ή 3 kWh * 3600 kJ/kWh = kJ όταν ένας λιγνιτικός θερμοηλεκτρικός σταθμός ισχύος 300 MW λειτουργεί για 30 ημέρες παράγει ενέργεια (300 MW)*(30 d)*(24 h/d) = MWh = 216 GWh ή 216 GWh *(3600 GJ/GWh) = GJ  0,78 PJ ή 7, J

5 … έννοιες, μεγέθη και ΜΟΝΑΔΕΣ ….
Η θερμογόνος δύναμη (ΘΔ) ή heating value (HV) ή calorific value (CV) ενός καυσίμου είναι η θερμότητα που εκλύεται όταν το καύσιμο αυτό καεί πλήρως. Όταν το καύσιμο αυτό περιέχει υδρογόνο ή υγρασία, η ΘΔ πρέπει να διακρίνεται σε: ανώτερη θερμογόνο δύναμη (ΑΘΔ) ή higher heating value (HHV) ή gross calorific value (GCV) ή ακαθάριστή θερμική ή θερμιδική αξία (ΑΘΑ), και κατώτερη θερμογόνο δύναμη (ΚΘΔ) ή lower heating value (LHV) ή net calorific value (NCV) ή καθαρή θερμική ή θερμιδική αξία (ΚΘΑ) Τα καύσιμα που περιέχουν υδρογόνο είναι το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και όλα τα κλάσματα του (νάφθα, βενζίνη, ντίζελ, κηροζίνη, προπάνιο, βουτάνιο και όλα τα υγραέρια κλπ) ο λιγνίτης, οι περισσότεροι γαιάνθρακες, η βιομάζα και όλα τα βιοκαύσιμα (βιοαέριο, αέριο σύνθεσης, βιοντίζελ, βιοαιθανόλη, βιομέθανολη, συνθετική βενζίνη και ντίζελ, το βιοέλαιο κ.α.). Όταν η ΘΔ δεν προσδιορίζεται σε ανώτερη ή κατώτερη, τότε θα πρέπει να θεωρείται εξορισμού ως η κατώτερη, χωρίς όμως να αποκλείονται λάθη ή εξαιρέσεις.

6 … έννοιες, μεγέθη και ΜΟΝΑΔΕΣ ….
Το μέσο ενεργειακό περιεχόμενο (!!!*) των πιο συνηθισμένων καυσίμων είναι: αργό πετρέλαιο** 42 MJ/kg ή 36 MJ/lt (πυκνότητα 0,85 kg/lt) ορυκτός άνθρακας*** 30 MJ/kg βιομάζα**** MJ/kg ξηρής ύλης βενζίνη MJ/lt ή 44 MJ/kg (πυκνότητα 0,75 kg/lt) ντίζελ MJ/lt ή 43 MJ/kg (πυκνότητα 0,85 kg/lt) βιοντίζελ MJ/lt ή 40 MJ/kg (πυκνότητα 0,88 kg/lt) βιοαιθανόλη 20 MJ/lt ή 25 MJ/kg (πυκνότητα 0,79 kg/lt) φυσικό αέριο 37 MJ/m3 βιοαέριο MJ/m3 Προσοχή στο * ** *** **** ΚΘΔ φυσικά! Το μέσο θερμικό περιεχόμενο του πετρελαίου ορίζει μία πολύ διαδεδομένη μονάδα ενέργειας, τον Τόνο Ισοδύναμου Πετρελαίου (tone of oil equivalent – toe). 1 toe = MJ O λιγνίτηςκατά μέσο όρο περιέχει 50 % υγρασία και 10 – 20 % αδρανή και διαθέτει θερμογόνο δύναμη της τάξης των 5 ΜJ/kg Ξηρό ξύλο ή αγροτικά υπολείμματα καθώς και δευτερογενή στερεά βιοκαύσιμα όπως οι πελλέτες

7 2. οι αιτίες προώθησης των ΑΠΕ

8 Παγκόσμιο Ενεργειακό Ισοζύγιο
Η παγκόσμια παραγωγή (= κατανάλωση + απώλειες) εκτιμάται σήμερα σε περίπου: 10 Gtoe/a ( Mtoe/a, GWh/a ή 420 EJ/a) Οι ακριβείς εκτιμήσεις αποκλίνουν: Μtoe/a [International Energy Outlook] Μtoe/a [International Energy Agency] Από αυτά: 36 % παράγεται από πετρέλαιο 23 % παράγεται από γαιάνθρακες 21 % παράγεται από φυσικό αέριο 13 % παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (βιομάζα: 10,5 %, Υ/Η: 2,2 %, αλλά: 0,3 %) 7 % παράγεται από ουράνιο

9 Παγκόσμιο Ενεργειακό Ισοζύγιο
Οι αναπτυγμένες χώρες (μέλη του ΟΟΣΑ και πρώην Σοβ. Ένωση – 1.2 δις κάτοικοι) καταναλώνουν το 60 % ης παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας και οι αναπτυσσόμενες (Ασία, Λατ. Αμερική και Αφρική – 5.3 δις κάτοικοι) το 40 %. κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας Μ.Ο. : 1,65 toe/κάτοικο/έτος Καναδάς 7,6 toe/κάτοικο ΗΠΑ 7,1 toe/κάτοικο Ρωσία 4,1 toe/κάτοικο Κορέα 3,8 toe/κάτοικο Ιαπωνία 3,6 toe/κάτοικο ΕΕ 3,3 toe/κάτοικο Βραζιλία 3,0 toe/κάτοικο Μεξικό 1,4 toe/κάτοικο Κίνα 1,2 toe/κάτοικο Ινδία 0,4 toe/κάτοικο 21 % ΗΠΑ 16 % ΕΕ 15 % Κίνα 6 % Ρωσία 5 % Ινδία 5 % Ιαπωνία 3 % Καναδάς 2 % Κορέα 2 % Βραζιλία 2 % Μεξικό 26 % Υπ. Κόσμος   Παρά την ανισοκατανομή, είναι η πρώτη φορά που ο αναπτυσσόμενος κόσμος καταναλώνει τόσο μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου ισοζυγίου ενέργειας και μάλιστα το ποσοστό αυτό αυξάνει με πολύ γρήγορο ρυθμό. Αυτή τη στιγμή Κίνα και Ινδία (1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού) καταναλώνουν 5 φορές λιγότερη ενάργεια/κάτοικο από την προηγμένη δύση, αναλογία που ανατρέπεται με γρήγορους ρυθμούς και τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

10 Παγκόσμιο Ενεργειακό Ισοζύγιο
Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται με ρυθμό περίπου 2 % το χρόνο, αν και οι εκτιμήσεις αποκλίνουν. Η ετήσια ποσοστιαία αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας, όπως αυτή εκτιμάται από διάφορους οργανισμούς είναι: ΙΕΟ 2004 ύφεση αναφορά ανάπτυξη πετρέλαιο 1,1 %/a 1,7 %/a 2,2 %/a Άνθρακας 1,0 %/a 1,4 %/a 1,8 %/a Φ/Α 1,3 %/a 1,7 %/a 2,3 %/a Πυρηνική 1,1 %/a 1,6 %/a 1,6 %/a ΑΠΕ 1,3 %/a 1,8 %/a 2,3 %/a Σύνολο 1,1 %/a 1,6 %/a 2,1 %/a ΙΕΟ ΙΕΑ (PIRA*) Πετρέλαιο 1,5 %/a 1,7 %/a 1,7 %/a Άνθρακας 1,7 %/a 1,4 %/a 2,3 %/a Φ/Α 2,5 %/a 3,0 %/a 2,8 %/a Πυρηνική 1,3 %/a 1,1 %/a 0,8 %/a ΑΠΕ 2,4 %/a 2,8 %/a 1,8 %/a Σύνολο 1,9 %/a 2,0 %/a 2,0 %/a

11 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις– υπερθέρμανση του πλανήτη
Κατά την καύση ορυκτών καυσίμων εκλύεται διοξείδιο του άνθρακα: Αργό 3,0 tnCO2/tn καυσίμου 2,9 tnCO2/toe Ντίζελ 3,0 tnCO2/tn καυσίμου 2,9 tnCO2/toe Βενζίνη 3,1 tnCO2/tn καυσίμου 2,8 tnCO2/toe Γαιάνθρακας 2,7 tnCO2/tn καυσίμου 4,1 tnCO2/toe Λιγνίτης 0,5 tnCO2/tn καυσίμου 3,9 tnCO2/toe Φυσικό αέριο 0,002 tnCO2/m3 καυσίμου 2,1 tnCO2/toe αλλά και άλλα αέρια (κυρίως CH4 και Ν2Ο) του θερμοκηπίου. Το CH4 έχει 25 φορές μεγαλύτερη επίδραση από αυτή του CO2, σε διάρκεια 100 ετών ενώ το Ν2Ο 300 φορές μεγαλύτερη επίδραση σε διάρκεια 100 ετών. Οι ετήσιες συνολικές ισοδύναμες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να ανέρχονται σε 27,14 Gtn (4,2 tn CO2/κάτοικο) : ΗΠΑ 5,82 δισ. τν / έτος ή 21,4 % (19,7 τν CO2/κάτοικο) Κίνα 5,10 δισ. τν / έτος ή 18,8 % (3,9 τν CO2/κάτοικο) ΕΕ 4,54 δισ. τν / έτος ή 16,7 % (9,1 τν CO2/κάτοικο) Ρωσία 1,54 δισ. τν / έτος ή 5,7 % (10,8 τν CO2/κάτοικο) Ιαπωνία 1,21 δισ. τν / έτος ή 4,5 % (9,5 τν CO2/κάτοικο) Ινδία 1,15 δισ. τν / έτος ή 4,2 % (1,1 τν CO2/κάτοικο) Καναδάς 0,55 δισ. τν / έτος ή 2,0 % (16,7 τν CO2/κάτοικο) Κορέα 0,45 δισ. τν / έτος ή 1,7 % (9,4 τν CO2/κάτοικο) Μεξικό 0,39 δισ. τν / έτος ή 1,4 % (3,5 τν CO2/κάτοικο) Βραζιλία 0,33 δισ. τν / έτος ή 1,2 % (1,7 τν CO2/κάτοικο)

12 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις– υπερθέρμανση του πλανήτη
Οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου είχαν παραμείνει σταθερές για περισσότερα από χρόνια, μέχρι την προβιομηχανική περίοδο (1750). Η συγκέντρωση του CO2, είναι υπεύθυνη για το 25 % της υπερθέρμανσης του πλανήτη και: αυξήθηκε από 280 ppm το 1750 σε 390 ppm σήμερα Η συγκέντρωση του CΗ4, είναι υπεύθυνη για το 5 % της υπερθέρμανσης του πλανήτη και: αυξήθηκε από 700 ppb το 1750 σε 1750 ppb σήμερα Η συγκέντρωση του Ν2Ο, είναι υπεύθυνη για το 5 % της υπερθέρμανσης του πλανήτη και: αυξήθηκε από 270 ppb το 1750 σε 320 ppb σήμερα Το υπόλοιπο 65 % οφείλεται στην παρουσία υδρατμών, η συγκέντρωση όμως των οποίων επηρεάζεται θετικά από την ίδια την υπερθέρμανση.

13 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις– υπερθέρμανση του πλανήτη
Οι παγκόσμιες ετήσιες εκπομπές ισοδύναμου CO2 αυξάνονται κατά περίπου 2 % (το χρόνο, από το 1990 μέχρι σήμερα (όπως και η παγκόσμια ενεργειακή παραγωγή/κατανάλωση). Η σχετική ευαισθητοποίηση έχει οδηγήσει σε σταθεροποίηση των εκπομπών μόνο στην ΕΕ. % ετήσια μεταβολή παραγωγή ενέργειας εκπομπές CO2 ΗΠΑ 1, ,2 Κίνα 6, ,0 ΕΕ 0, ,5 Ρωσία -1, ,8 Ιαπωνία 1, ,9 Ινδία 4, ,0 Καναδάς 1, ,7 Κορέα 8, ,1 Μεξικό 2, ,0 Βραζιλία 3, ,4 παγκόσμια 1,9 1,8

14 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις– υπερθέρμανση του πλανήτη
Η μέση ετήσια θερμοκρασία του πλανήτη είναι σήμερα 0,4 oC (από περίπου 0,05 οC που ήταν το 1900). Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη με την αύξηση της μέσης συγκέντρωσης του CO2 είναι: συγκέντρωση CO2, ppm αύξηση θερμοκρασίας, oC 300 0,5 - 1,5 400 1,5 - 2,5 500 2,0 - 4,0 600 2,5 - 5,0 700 3,0 - 6,0 Οπότε, και αν ακόμη η συγκέντρωση του CO2 δεν αυξηθεί σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, θα πρέπει να αναμένουμε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1 οC. Σήμερα η ποσότητα του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι 3 Τtn (αντιστοιχεί σε συγκέντρωση 390 ppm). Θεωρώντας ως όριο ολικής ανατροπής της σημερινής περιβαλλοντικής κατάστασης την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 3 oC, η οποία θα πρέπει να αναμένεται για συγκέντρωση CO2 550 ppm (αντιστοιχεί σε ποσότητα 4,2 Ttn), με το σημερινό ρυθμό έκλυσης CO2 (30 Gtn/a), αυτό θα συμβεί σε: (4,2 – 3) Tth / 0,03 Ttn/a = 40 έτη

15 Εξάντληση αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων
ο όρος “πόροι” αναφέρεται στην εκτίμηση των παρόντων αποθεμάτων αλλά και των αποθεμάτων που αναμένεται να ανακαλυφθούν, σύμφωνα με τον τρέχοντα ρυθμό ανακάλυψης νέων αποθεμάτων, που όμως φθίνει με το χρόνο ο όρος “βεβαιωμένα αποθέματα” αναφέρεται στα αποθέματα που έχουν ήδη ανακαλυφθεί ο όρος “αξιοποιήσιμα αποθέματα” αναφέρεται στο μέρος εκείνο των βεβαιωμένων αποθεμάτων που συμφέρει οικονομικά να εξορυχτούν σύμφωνα με τις κάθε φορά τρέχουσες τιμές του ορυκτού καυσίμου Το 2006 τα βεβαιωμένα αποθέματα, σύμφωνα με την ΒΡ, ήταν: Ενεργειακό περιεχόμενο ειδικό ολικό Βεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου: 164 Gtn 1,00 toe/tn 164 Gtoe Βεβαιωμένα αποθέματα άνθρακα: 909 Gtn 0,65 toe/tn 590 Gtoe Βεβαιωμένα αποθέματα φυσ. αερίου: 180 Τm3 0,001 toe/m3 180 Gtoe και λαμβάνοντας υπόψη τον ετήσιο ρυθμό κατανάλωσης τους και την ετήσια αύξηση του κατά 2 %, αυτά αναμένεται να εξαντληθούν σε : Ετήσια κατανάλωση πετρελαίου: 3,6 Gtoe έτη Ετήσια κατανάλωση άνθρακα: 2,3 Gtoe έτη Ετήσια κατανάλωση φυσ. αερίου: 2,1 Gtoe έτη

16 Εξάντληση αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων
Θεωρία της κορύφωσης της παραγωγής ορυκτών καυσίμων Η ενεργειακή κρίση δεν θα έρθει με την εξάντληση των αποθεμάτων. Κάθε κοίτασμα – και ιδίως αυτά του πετρελαίου αλλά και του Φ/Α – έχει μία μέγιστη δυναμικότητα ημερήσιας παραγωγής και συνήθως η εκμετάλλευση του πραγματοποιείται πολύ κοντά στη μέγιστη αυτή δυναμικότητα και σύμφωνα με τη ζήτηση του καυσίμου. Η μέγιστη δυναμικότητα ενός κοιτάσματος ελαττώνεται καθώς αυτό εξαντλείται. Επίσης, πριν ακόμη από το 1990, ο ρυθμός ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων υπολείπεται του ρυθμού κατανάλωσης πετρελαίου. Καθώς η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα αυξάνεται και τα κοιτάσματα εξαντλούνται, πολύ πριν την εξαφάνιση τους, η ημερήσια δυναμικότητα παραγωγής θα κορυφωθεί (από το σημείο αυτό και μετά θα η παγκόσμια παραγωγή θα επιβραδύνεται αναγκαστικά) και δεν θα είναι σε θέση να παρακολουθήσει την παγκόσμια ζήτηση. Το σημείο αυτό θα σηματοδοτήσει την τελευταία κρίση της σημερινής ενεργειακής υποδομής του πλανήτη και σημαντικές οικονομικές συνέπειες. Η κορύφωση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ συνέβη τη δεκαετία του 70 και προκάλεσε τη σημαντικότερη παγκόσμια οικονομική κρίση μέχρι τότε (η τιμή του πετρελαίου εκτοξεύτηκε από τα 5 στα 35 $/βαρέλι), ενώ η κορύφωση στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου τοποθετείται κάπου μεταξύ του 2000 και του Η κορύφωση της παραγωγής Φ/Α και άνθρακα τοποθετείται το 2030 και το 2050, αντίστοιχα.

17 3. Η νομοθεσία για τις ΑΠΕ

18 σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές
… η νομοθεσία για τις ΑΠΕ … Σήμερα, η βάση για την Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις ΑΠΕ είναι η: ΟΔΗΓΙΑ 2009/28/ΕΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές η οποία αφήνει περιθώρια περεταίρω εξειδίκευσης σε κάθε κράτος μέλος. Στην Ελλάδα η Οδηγία 2009/28, εξειδικεύεται με το νόμο: 3851/2010 Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής η οποία επίσης αφήνει περιθώρια περεταίρω εξειδίκευσης μέσω ΥΑ, ΚΥΑ κ.α, αποτελεί όμως μέχρι σήμερα τη βάση της σχετικής Ελληνικής νομοθεσίας.

19 Η οδηγία 28/2009 ( το 2020)

20 Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής
… η οδηγία το 2020 …. Μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά 20 % σε σχέση με τις εκπομπές το 1990 Εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20 % σε σχέση με τις προβλέψεις για το 2020 Εισαγωγή των ΑΠΕ σε ποσοστό 20 % της ακαθάριστης τελικής ενεργειακής κατανάλωσης* της ΕΕ Άρθρο 1 Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κοινό πλαίσιο για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Θέτει υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους για το συνολικό μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και το μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές. Καθορίζει κανόνες για τη στατιστική μεταβίβαση μεταξύ κρατών μελών, για κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών και με τρίτες χώρες, τις εγγυήσεις προέλευσης, τις διοικητικές διαδικασίες, την πληροφόρηση και την κατάρτιση και την πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας για ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Καθιερώνει κριτήρια αειφορίας του περιβάλλοντος για τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά. *Ποιάς;;;

21 … ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ….
Η ενέργεια που παράγεται/καταναλώνεται σε μία χώρα (ή στην ΕΕ) περιγράφεται από τους όρους: πρωτογενής εγχώρια παραγωγή (primary inland production) το σύνολο της ενέργειας που παράγεται– θερμότητα, ηλεκτρισμός και καύσιμα μεταφορών – σε ένα έτος ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση (gross inland consumption) η πρωτογενής παραγωγή συν οι εισαγωγές, μείον οι εξαγωγές ενέργειας ή καυσίμων, μείον η μεταβολή των αποθεμάτων καυσίμων τελική ενεργειακή κατανάλωση (final energy consumption) η ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση μείον η κατανάλωση θερμότητας για ηλεκτροπαραγωγή μείον οι απώλειες των δικτύων ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (η ενέργεια που φθάνει στον τελικό καταναλωτή) ακαθάριστη τελική ενεργειακή κατανάλωση (gross final energy consumption) η τελική ενεργειακή κατανάλωση συν οι απώλειες δικτύων

22 … ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ….
… στην ΕΕ-27 το 2010 … Πηγή: European Bioenergy Outlook, 2012 Εισαγωγές 52 % της ακαθάριστης κατανάλωσης (929 από τα Μtoe) η ενεργειακή εξάρτηση επιδεινώνεται, χρόνο με το χρόνο εισαγωγές πετρελαίου 84 % της τελικής κατανάλωσης πετρελαίου το 2010 (74 % το 2000) οι εισαγωγές άνθρακα από 42 σε 58 % και φυσικού αερίου από 49 σε 62 % ΑΠΕ 9,8 % της ακαθάριστης κατανάλωσης 12,4 % της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης 13,1 % της τελικής κατανάλωσης 18,2 % της πρωτογενούς παραγωγής Απώλειες 50 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (θερμότητα + ηλεκτρισμός + καύσιμα) Ηλεκτροπαραγωγής 33 % της ακαθάριστης κατανάλωσης

23 … ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ….
… στην Ελλάδα το 2007 … Πηγή: Energy and transport in Figures, 2010 Εισαγωγές 74 % της ακαθάριστης κατανάλωσης (24,70 από τα 33,49 Μtoe) ΑΠΕ (2010) 6,3 % της ακαθάριστης κατανάλωσης 9,2 % της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης 13,1 % της τελικής κατανάλωσης 17,3 % της πρωτογενούς παραγωγής Απώλειες 48 % της τελικής κατανάλωσης Ηλεκτροπαραγωγής 32 % της ακαθάριστης κατανάλωσης

24 (ενεργειακά ισοζύγια κρατών)
παραγωγή + καθαρές* – μεταβολή** = απώλειες απώλειες τελική εισαγωγές αποθεμάτων ηλεκτροπαραγωγής δικτύου κατανάλωση ακαθάριστη τελική κατανάλωση (gross final consumption) ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση (gross inland consumption) ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση (gross inland consumption) … στην Ελλάδα το 2007 Πηγή: Energy and transport in Figures, 2010 … 12, ,70 – (+3,39) = 10,84 + 0, ,96 [Mtoe] 33,49 33,49 … στην EE-27 το 2007 Πηγή: Energy and transport in Figures, 2010 … 859, ,35 – (+41,42) = 605, , ,68 [Mtoe] 1806, ,38 * εισαγωγές – εξαγωγές ** αποθέματα στο τέλος του έτους μείον αποθέματα στην αρχή του έτους

25 ακαθάριστη κατανάλωση τελική κατανάλωση
… θερμότητα, ηλεκτρισμός και καύσιμα μεταφορών …. … στην ΕΕ-27 Πηγή: Energy and transport in Figures, 2010 ακαθάριστη κατανάλωση μεταφορές % θερμότητα % ηλεκτρισμός (καθαρός) % 49 % ηλεκτρισμός (ακαθάριστος) τελική κατανάλωση απώλειες % 33 % μεταφορές 46 % θερμότητα 21 % ηλεκτρισμός

26 ακαθάριστη κατανάλωση τελική κατανάλωση
… θερμότητα, ηλεκτρισμός και καύσιμα μεταφορών …. … στην Ελλάδα το 2007 Πηγή: Energy and transport in Figures, 2010 ακαθάριστη κατανάλωση μεταφορές % θερμότητα % ηλεκτρισμός (καθαρός) % 49 % ηλεκτρισμός (ακαθάριστος) απώλειες % τελική κατανάλωση 40 % μεταφορές 38 % θερμότητα 22 % ηλεκτρισμός

27 υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους
… υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους …. Άρθρο 3 Δεσμευτικοί εθνικοί συνολικοί στόχοι και μέτρα για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, το οποίο υπολογίζεται σύμφωνα με τα άρθρα 5 έως 11, στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020 να αντιστοιχεί τουλάχιστον στον εθνικό συνολικό στόχο του όσον αφορά το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά το εν λόγω έτος, όπως αυτό προβλέπεται στην τρίτη στήλη του πίνακα του μέρους A του παραρτήματος I. Αυτοί οι δεσμευτικοί εθνικοί συνολικοί στόχοι είναι σύμμορφοι προς τον στόχο σύμφωνα με τον οποίο το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Κοινότητας πρέπει το 2020 να ανέρχεται σε τουλάχιστον 20 %. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα που είναι όντως σχεδιασμένα για να διασφαλίσουν ότι το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ισούται ή υπερβαίνει το μερίδιο που παρατίθεται στην ενδεικτική πορεία του μέρους Β του παραρτήματος Ι. …. Κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε όλες τις μορφές μεταφορών να αντιπροσωπεύει, το 2020, ποσοστό τουλάχιστον 10 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στις μεταφορές στο εν λόγω κράτος μέλος.

28 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
… τρίτη στήλη του πίνακα του μέρους A του παραρτήματος I Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση το το 2020 Βέλγιο 2,2 % 13 % Βουλγαρία 9,4 % 16 % Τσεχία 6,1 % 13 % Δανία 17,0 % 30 % Γερμανία 5,8 % 18 % Εσθονία 18,0 % 25 % Ιρλανδία 3,1 % 16 % Ελλάδα 6,9 % 18 % Ισπανία 8,7 % 20 % Γαλλία 10,3 % 23 % Ιταλία 5,2 % 17 % Κύπρος 2,9 % 13 % Λεττονία 32,6 % 40 % Λιθουανία 15,0 % 23 % Λουξεμβούργο 0,9 % 11 % Μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση το το 2020 Λουξεμβούργο 0,9 % 11 % Ουγγαρία 4,3 % 13 % Μάλτα 0,0 % 10 % Κάτω Χώρες 2,4 % 14 % Αυστρία 23,3 % 34 % Πολωνία 7,2 % 15 % Πορτογαλία 20,5 % 31 % Ρουμανία 17,8 % 24 % Σλοβενία 16,0 % 25 % Σλοβακία 6,7 % 14 % Φινλανδία 28,5 % 38 % Σουηδία 39,8 % 49 % Ηνωμένο Βασίλειο 1,3 % 15 %

29 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
ενδεικτική πορεία … μέρος Β του παραρτήματος Ι (ελάχιστη υποχρέωση της χώρας) Η ενδεικτική πορεία μνεία της οποία γίνεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 συνίσταται στην υλοποίηση των ακόλουθων μεριδίων ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές: S ,20 (S2020 – S2005) ως μέσος όρος για τη διετή περίοδο S ,30 (S2020 – S2005) ως μέσος όρος για τη διετή περίοδο S ,45 (S2020 – S2005) ως μέσος όρος για τη διετή περίοδο και S ,65 (S2020 – S2005) ως μέσος όρος για τη διετή περίοδο , όπου: S2005 = το μερίδιο για το υπόψη κράτος μέλος το 2005 S2020 = το μερίδιο για το υπόψη κράτος μέλος το 2020

30 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
πραγματική ως προς την ενδεικτική πορεία (ελάχιστη υποχρέωση της χώρας) … 13,0% … ΕΕ … 12,5% 10,2% 10,7% 11,3% 12,1% 12,8% 14,1% 15,2% 16,5% πραγματική τιμή ενδεικτική πορεία Πηγή:

31 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
πραγματική ως προς την ενδεικτική πορεία ((ελάχιστη υποχρέωση της χώρας) … 11,6% … Ελλάδα … 9,2% 8,9% 9,4% 9,9% 10,6% 11,3% 12,4% 13,5% 14,7% πραγματική τιμή ενδεικτική πορεία Πηγή:

32 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
Άρθρο 3. Παράγραφος 4. …το μερίδιο ΑΠΕ σε όλες τις μορφές μεταφορών τουλάχιστον 10 % Για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί: για τον υπολογισμό του παρονομαστή, ήτοι της συνολικής ποσότητας ενέργειας που καταναλίσκεται στις μεταφορές, λαμβάνονται υπόψη η βενζίνη, το ντίζελ, τα βιοκαύσιμα που καταναλίσκονται στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και η ηλεκτρική ενέργεια για τον υπολογισμό του αριθμητή, ήτοι της ποσότητας ενέργειας από ΑΠΕ που καταναλίσκεται στις μεταφορές, λαμβάνονται υπόψη όλες οι μορφές ανανεώσιμης ενέργειας που καταναλίσκονται σε όλες τις μορφές μεταφορών για τον υπολογισμό του μεριδίου της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και καταναλίσκεται από όλα τα είδη ηλεκτρικών οχημάτων, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν να χρησιμοποιούν είτε το μέσο μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στην ΕΕ ή το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη χώρα τους όπως μετρήθηκε δύο έτη πριν από το υπό συζήτηση έτος. Πέραν τούτου, για τον υπολογισμό της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που καταναλίσκεται από ηλεκτρικά οχήματα, αυτή η κατανάλωση υπολογίζεται ως το γινόμενο επί 2,5* της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. * … επί 2,5 ???

33 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
Άρθρο 4. Παράγραφος 4. …το μερίδιο ΑΠΕ σε όλες τις μορφές μεταφορών τουλάχιστον 10 % … για παράδειγμα στην Ελλάδα το 2010, το 2015 και το με βάση το NREAPS (με ποιο ???) ο παρονομαστής ή η ποσότητας ενέργειας που καταναλώθηκε στις μεταφορές 6774 ktoe το 2010 6864 ktoe το 2015 7257 ktoe το 2020 ο αριθμητής ή ποσότητα ενέργειας από ΑΠΕ που καταναλώθηκε στις μεταφορές βιοαιθανόλη 43 ktoe 256 ktoe 414 ktoe βιοντίζελ ktoe 130 ktoe 203 ktoe ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια 2 ktoe ktoe ktoe μερίδιο ΑΠΕ στις μεταφορές ( *2,5)/6774 = 1,65 % 2015 ( *2,5)/6864 = 5,87 % 2020 ( *2,5*)/7257 = 9,10 % ** * … πάλι αυτό το 2,5 !!! ** η απόκλιση από τη δέσμευση του 10 % οφείλεται α. στο ότι η κατανάλωση 7257 ktoe στις μεταφορές, έχει ληφθεί με βάση το σενάριο αναφοράς, και μπορεί να είναι, το 2020 ακόμη και χαμηλότερη του 2010 (6336 ktoe) με βάση το σενάριο αύξηση της απόδοσης και β. λόγω της παραγράφου 21.2 της Οδηγίας 2009/28, που θα δούμε παρακάτω.

34 Τι είναι αυτό το 2,5??? … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους …. στην στην
στην στην το Ελλάδα EE-27 τελική ηλεκτρική κατανάλωση 4, ,47 Mtoe + απώλειες δικτύων και διανομής 0, ,67 Μtoe = ηλεκτροπαραγωγή 5, ,14 Μtoe - ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγή* 0, ,05 Mtoe = θερμική ηλεκτροπαραγωγή 4, ,09** Μtoe απώλειες ηλεκτροπαραγωγής 10, ,03 Μtoe απόδοση θερμικής στην Ελλάδα (4,98)/(10,84+ 4,98)  31,5 % ηλεκτροπαραγωγής στην ΕΕ-27 (243,09)/(605, ,09)  28,7 % * `Θεωρείται κυρίως ηλεκτροπαραγωγή από υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά, τα οποία δεν παρουσιάζουν θερμικές απώλειες. ** Περιλαμβάνει και τη θερμική ηλεκτροπαραγωγή από πυρηνικούς σταθμούς.

35 Και τι είναι αυτό το 2,5??? … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
Παρόλα αυτά, στις μεγάλες (πάνω από 200 MWel (?)) μονάδες (εργοστάσια) ηλεκτροπαραγωγής από γαιάνθρακα, η απόδοση θεωρείται ότι είναι της τάξης του 40 %. Δηλαδή για να παραχθούν 40 μονάδες (kJ, kWh, Mtoe κλπ) ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να καταναλωθούν 100 μονάδες θερμικής ενέργειας (100 μονάδες ΚΘΔ γαιάνθρακα). Έτσι, υποκαθιστώντας 1 μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτό άνθρακα, με 1 μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, υποκαθίστανται στην ουσία 2,5 μονάδες ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, αφού 100/40 = 2,5. Αντίθετα, υποκαθιστώντας μία μονάδα ενέργειας από ορυκτά καύσιμα μεταφορών με μία μονάδα ενέργειας από βιοκαύσιμα μεταφορών, η υποκατάσταση είναι 1 προς 1. Με την ευκαιρία! Παραγράφος 21.2 της Οδηγίας 2009/28: “…η συμβολή των βιοκαυσίμων που παράγονται από απόβλητα, κατάλοιπα, μη εδώδιμες κυτταρινούχες ύλες και λιγνοκυτταρινούχες ύλες θεωρείται ως διπλάσια σε σχέση με εκείνη των άλλων βιοκαυσίμων.” αυτό όμως γίνεται για λόγους προώθησης των λεγόμενων βιοκαυσίμων 2ης γενιάς, που θα δούμε παρακάτω και όχι για λόγους αναλογίας υποκατάστασης ορυκτών καυσίμων από ΑΠΕ

36 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
Άρθρο 4. Εθνικά σχέδια δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια (National Renewable Energy Action Plans – NREAPS) 1. Κάθε κράτος μέλος θεσπίζει εθνικό σχέδιο δράσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. ….. ορίζουν τους εθνικούς συνολικούς στόχους των κρατών μελών για τα μερίδια της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που καταναλίσκονται στις μεταφορές, στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και ψύξης το 2020, λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο άλλων μέτρων πολιτικής που αφορούν την ενεργειακή απόδοση στην τελική κατανάλωση ενέργειας, και τα κατάλληλα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την επίτευξη των εν λόγω εθνικών συνολικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων της συνεργασίας μεταξύ τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών, των προγραμματιζόμενων στατιστικών μεταβιβάσεων ή …... Το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2009 η Επιτροπή θεσπίζει υπόδειγμα εθνικών σχεδίων δράσης ….. 2. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τα εθνικά τους σχέδια δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια στην Επιτροπή το αργότερο στις 30 Ιουνίου 2010.

37 … υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους ….
Ελλάδα. Εθνικό σχέδιο δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια

38 … από το 2010 στο 2020 …. ακαθάριστη τελική κατανάλωση (Mtoe) σενάριο αναφοράς αυξημένη απόδοση +13 % +7,5 % 22,4 25,3 22,4 24,1 σενάριο αναφοράς αυξημένη απόδοση σενάριο αναφοράς αυξημένη απόδοση +22 % +16 % +7 % -6 % 5,1 6,2 5,1 5,9 6,8 7,3 6,8 6,3 ηλεκτρισμός (Mtoe) μεταφορές (Mtoe) σενάριο αναφοράς αυξημένη απόδοση +11 % +11,5 % 8,6 9,6 8,6 9,7 θερμότητα (Mtoe)

39 … από το 2010 στο 2020 …. ακαθάριστη τελική κατανάλωση ΑΠΕ (Mtoe) +138 % 2,05 4,87 +476 % +248 % 0,11 0,63 0,67 2,35 ηλεκτρισμός (Mtoe) μεταφορές (Mtoe) +50 % 1,27 1,91 θερμότητα (Mtoe)

40 … από το 2010 στο 2020 …. 674 2345 Ηλεκτρισμός από ΑΠΕ (ktoe) +247 %
+28 % +415 % 362 462 674 2345 269 1387 υδροηλεκτρικά (από 54 % σε 20 %) αιολικά (από 40 % σε 59 %) ακαθάριστη τελική κατανάλωση +1181 % 21 61 269 63 φωτοβολταϊκά (από 3,1 % σε 12%) συγκ. ηλιακά (2,6 %) γεωθερμία (2,6 %) +417 % +1181 % 58 6 31 16 77 υπεράκτια αιολικά (2,5 %) στερεή βιομάζα (από 0,9 % σε 1,3 %) βιοαέριο (από 2,4 % σε 3,3 %)

41 … από το 2010 στο 2020 …. 1269 1908 Θερμότητα από ΑΠΕ (ktoe) +50 %
ακαθάριστη τελική κατανάλωση +21 % +64 % 216 355 1012 1222 στερεή βιομάζα (από 80 % σε 64%) ηλιακά (από 17 % σε 18,5 %) +112 % +1536 % +1567 % 24 51 14 229 3 50 γεωθερμία (από 1,9 % σε 2,7 %) αντλίες θερμότητας (από 1,1 % σε 12 %) γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (από 0,2 % σε 2,6 %)

42 … από το 2010 στο 2020 …. 110 634 Μεταφορές από ΑΠΕ (ktoe) +476 %
ακαθάριστη τελική κατανάλωση +21 % +863 % 414 64 43 203 βιοντήζελ (από 58 % σε 32%) βιοαιθανόλη (από 39 % σε 65 %) +1536 % 2 17 ανανεώσιμος ηλεκτρισμός (από 1,8 % σε 2,7 %)

43 2010 2020 … από το 2010 στο 2020 …. στο σύνολο των ΑΠΕ 5,4 % μεταφορές
5,4 % μεταφορές 98,3 % μεταφορές ,1 % από ΑΠΕ 1,7 % 61,9 % θερμότητα 85,3 % θερμότητα ,2% από ΑΠΕ 14,7% 32,9 % ηλεκτρισμός 86,7 % ηλεκτρισμός 24,7 % από ΑΠΕ 13,3 % 2020 στο σύνολο των ΑΠΕ 13,0 % μεταφορές 90,9 % μεταφορές ,5 % από ΑΠΕ 9,1 % 39,2 % θερμότητα 80,1 % θερμότητα ,7 % από ΑΠΕ 19,9% 48,2 % ηλεκτρισμός 62,0 % από ΑΠΕ 38,0% ηλεκτρισμός 26,8 %

44 … από το 2010 στο 2020 …. ηλεκτρισμός 0,0 % υπεράκτια αιολικά 2,4 % 0,0 % συγκεντρωτικά ηλιακά 2,5 % 0,0 % γεωθερμία 2,6 % 0,9 % βιομάζα 1,3 % 2,4 % βιοαέριο 3,2 % 3,1 % φωτοβολταϊκά 11,2 % 39,9 % αιολικά 57,6 % 53,7 % υδροηλεκτρικά 19,2 % 3,1 % 11,2 % 39,9 % 57,6 % 53,7 % 19,2 % θερμότητα 0,2 % γεωθερμικές αντλίες θερμ. 2,6 % 1,1 % αντλίες θερμότητα 3,2 % 1,9 % γεωθερμία 2,7 % 17,09 % ηλιακά θερμικά 18,6 % 79,7 % βιομάζα 64,0 % 17,0 % 12,0 % 18,6 % 79,7 % 64,0 %

45 … Άρθρα 5 έως 11 της Οδηγίας 28/2009 ….
Άρθρο 5 Υπολογισμός του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Άρθρο 6 Στατιστικές μεταβιβάσεις μεταξύ κρατών μελών Άρθρο 7 Κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών Άρθρο 8 Επιπτώσεις των κοινών έργων μεταξύ κρατών μελών Άρθρο 9 Κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών Άρθρο 10 Επιπτώσεις κοινών έργων μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών Άρθρο 11 Κοινά καθεστώτα στήριξης

46 … Άρθρο 5 …. Άρθρο 5 Υπολογισμός του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 1. Η ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε κάθε κράτος μέλος υπολογίζεται ως το άθροισμα: της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για θέρμανση και ψύξη και της τελικής κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές. …. Με την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 17 παράγραφος 1, τα βιοκαύσιμα και βιορευστά που δεν πληρούν τα κριτήρια αειφορίας που ορίζονται στο άρθρο 17 παράγραφοι 2 έως 6, δεν λαμβάνονται υπόψη.

47 … Άρθρο 5 …. Άρθρο 17 Κριτήρια αειφορίας για τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά 2. Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που επιτυγχάνεται με τη χρήση βιοκαυσίμων και βιορευστών πρέπει να είναι τουλάχιστον 35 %. Από την 1η Ιανουαρίου 2017, η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που επιτυγχάνεται με τη χρήση βιοκαυσίμων και βιορευστών πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 %. Από την1η Ιανουαρίου 2018 η συγκεκριμένη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου θα είναι τουλάχιστον 60 % για τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά που παράγονται σε εγκαταστάσεις των οποίων η παραγωγή θα έχει αρχίσει από την 1η Ιανουαρίου 2017. Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που επιτυγχάνεται με τη χρήση βιοκαυσίμων και βιορευστών υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 1. 3-6. … εδάφη υψηλής βιοποικιλότητας, υψηλών αποθεμάτων άνθρακα … κ.α. πέρα από το σκοπό του μαθήματος Άρθρο 19 Υπολογισμός του αντικτύπου των βιοκαυσίμων και βιορευστών στα αέρια θερμοκηπίου 1. Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη χρήση βιοκαυσίμων και βιορευστών υπολογίζεται ως εξής: α) στην περίπτωση των βιοκαυσίμων, εάν στο μέρος Α ή Β του παραρτήματος V προβλέπεται προκαθορισμένη τιμή ……….. β) και γ) μεθοδολογίες υπολογισμού που είναι πέρα από το σκοπό του μαθήματος

48 … Άρθρο 5 …. μέρος Α παραρτήματος V (βιοκαύσιμα 1ης γενιάς) Προκαθορισμένες τιμές μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου αιθανόλη ζαχαρότευτλων % αιθανόλη σίτου (με χρήση λιγνίτη) % (έως 31/12/16) αιθανόλη σίτου (με χρήση φυσικού αερίου) 34 % (έως 31/12/16) αιθανόλη σίτου (με χρήση φυσικού αερίου σε ΣΠΗΘ) 47 % (έως 31/12/16) αιθανόλη σίτου (με χρήση άχυρου σε ΣΠΗΘ) 69 % αιθανόλη αραβοσίτου (με χρήση φυσικού αερίου σε ΣΠΗΘ) 49 % (έως 31/12/16) βιοντίζελ κράμβης % (έως 31/12/16) βιοντίζελ ηλίανθου % βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα φυτικά έλαια ή ζωικά λίπη 83 % υδρογονοκατεργασμένο κραμβέλαιο % (έως 31/12/16) υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο % καθαρό κραμβέλαιο % Βιοαέριο από αστικά οργανικά απόβλητα* % Βιοαέριο από υγρή ζωική κοπριά* % Βιοαέριο από ξηρή ζωική κοπριά* % * ως συμπιεσμένο φυσικό αέριο

49 … Άρθρο 5 …. μέρος Β παραρτήματος V (βιοκαύσιμα 2ης γενιάς) αιθανόλη ζαχαρότευτλων % αιθανόλη σίτου (με χρήση άχυρου σε ΣΠΗΘ) 69 % βιοντίζελ ηλίανθου % βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα φυτικά έλαια ή ζωικά λίπη 83 % βιοκαύσιμα 1ης υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο % γενιάς και μετά καθαρό κραμβέλαιο % την 1/1/2017 Βιοαέριο από αστικά οργανικά απόβλητα* % Βιοαέριο από υγρή ζωική κοπριά* % Βιοαέριο από ξηρή ζωική κοπριά* % αιθανόλη από άχυρο σίτου % αιθανόλη από απόβλητα ξύλου % αιθανόλη από ξυλεία καλλιέργειας % ντίζελ Fischer-Tropsch από απόβλητα ξύλου 95 % βιοκαύσιμα ντίζελ Fischer-Tropsch από ξυλεία καλλιέργειας 93 % 2ης γενιάς διμεθυλαιθέρας από απόβλητα ξύλου (ΔΜΕ) 95 % ΔΜΕ από ξυλεία καλλιέργειας % μεθανόλη από απόβλητα ξύλου % μεθανόλη από ξυλεία καλλιέργειας %

50 … Άρθρο 5 …. Άρθρο 5 Υπολογισμός του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 3. …. Σε εργοστάσια πολλαπλών καυσίμων που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες και συμβατικές πηγές ενέργειας, λαμβάνεται υπόψη μόνο το μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Για τους σκοπούς του εν λόγω υπολογισμού, η συμβολή κάθε πηγής ενέργειας υπολογίζεται με βάση το ενεργειακό της περιεχόμενο. Παράδειγμα Η σύσταση και η ΚΘΔ των αστικών απορριμμάτων (ΑΣΑ) που μπορούν να οδηγηθούν σε μαζική καύση για ηλεκτροπαραγωγή είναι: %κ.β. ΚΘΔ, kJ/kg κλάσματος Ζυμώσιμα , Χαρτί-χαρτόνι , Πλαστικά , Υ-Ξ-Λ-Δ (παραδοχή 75 % ανανεώσιμο) 4, Πάνες, σερβιέτες (παρ. 90 % αναν.) 5, Αδρανή (Μέταλλα, Γυαλί, Οικ. Υλ. Κλπ) 10,57 0 Υγρασία 34,94 0 Πετρέλαιο (βοηθ. καύσ.) 1 kg/tn ΑΣΑ

51 … Άρθρο 5 …. Παράδειγμα (συνέχεια) … Αν η τιμή διάθεσης της ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα είναι 87,85 €/MWh και η τιμή διάθεσης της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα 32 €/MWh, σε ποια τιμή θα διαθέτει η μονάδα την ηλεκτρική ενέργεια που παράγει; Και πόση ενέργεια θα παράγει αν ο συντελεστής απόδοσης της μονάδας είναι 25 %; ΒΑΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ 1 tn ΑΣΑ kJ/kg kg/tn KWh/tn ΑΣΑ Ζυμώσιμα * 131,9 = 138 Χαρτί-χαρτόνι * 143,9 = 487 Πλαστικά * 164,3 = 1613 Υ-Ξ-Λ-Δ (παραδοχή 75 % ανανεώσιμο) * 46,5 = 285 Πάνες, σερβιέτες (παρ. 90 % αναν.) * 58,3 = 197 Αδρανή (Μέταλλα, Γυαλί, Οικ. Υλ. Κλπ) * 105,7 = 0 Υγρασία * 349,4 = 0 Πετρέλαιο (βοηθ. καύσ.) * 1 = KΘΔ KWh/tn ΑΣΑ Τιμή διάθεσης ανανεώσιμο κλάσμα ΚΘΔ ορυκτό κλάσμα ΚΘΔ Παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια: 0,25*2732 = 683 kWh/tn ΑΣΑ

52 … Άρθρο 5 …. Άρθρο 5 Υπολογισμός του μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 4. …. Η αεροθερμική, η γεωθερμική και η υδροθερμική ενέργεια που καταναλώνεται από αντλίες θερμότητας λαμβάνεται υπόψη για τους σκοπούς της παραγράφου 1 στοιχείο β), υπό την προϋπόθεση ότι η τελική χρήσιμη ενέργεια υπερβαίνει κατά πολύ την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία των αντλιών θερμότητας. Η ποσότητα της θερμικής ενέργειας που θα θεωρηθεί ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας υπολογίζεται σύμφωνα με τη μέθοδο που καθορίζεται στο παράρτημα VIΙ. … Για τους σκοπούς της παραγράφου 1 στοιχείο β), δεν λαμβάνεται υπόψη η θερμική ενέργεια που παράγεται από συστήματα παθητικής ενέργειας με τα οποία επιτυγχάνεται χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας με παθητικό τρόπο, μέσω του σχεδιασμού του κτιρίου ή από τη θερμότητα που παράγεται από ενέργεια από μη ανανεώσιμες πηγές. 5. Ως ενεργειακό περιεχόμενο των καυσίμων για μεταφορές που παρατίθενται στο παράρτημα III λαμβάνεται το προβλεπόμενο στο εν λόγω παράρτημα. Το παράρτημα III είναι δυνατόν να προσαρμοστεί στην τεχνική και επιστημονική πρόοδο.

53 ERES = Qusable * (1-1/SPF)
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII …. Καταλογισμός της παραγωγής ενέργειας από αντλίες θερμότητας Το ποσό της αεροθερμικής, γεωθερμικής ή υδροθερμικής ενέργειας που δεσμεύεται από αντλίες θερμότητας και μπορεί να θεωρηθεί ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ERES, υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: ERES = Qusable * (1-1/SPF) όπου: Qusable η υπολογιζόμενη συνολική χρήσιμη θερμική ενέργεια από αντλίες θερμότητας σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 5 παράγραφος 4, εφαρμόζεται ως εξής: λαμβάνονται υπόψη μόνο αντλίες θερμότητας για τις οποίες SPF > 1.15 * 1/η. SPF ο υπολογιζόμενος παράγοντας μέσης εποχιακής απόδοσης για τις συγκεκριμένες αντλίες θερμότητας. η ο λόγος μεταξύ της συνολικής ακαθάριστης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και υπολογίζεται ως μέσος όρος της ΕΕ επί τη βάσει στοιχείων της Eurostat (για το 2007: η = 288,14/893,17 = 0,32 και SPF = 1,15*(1/0,32) = 3,56).

54 E = eec + el + ep + etd + eu – esca – eccs – eccr – eee
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. Γ. Μεθοδολογία Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που οφείλονται στην παραγωγή και τη χρήση καυσίμων, βιοκαυσίμων και βιορευστών για μεταφορές υπολογίζονται με τον ακόλουθο τύπο: E = eec + el + ep + etd + eu – esca – eccs – eccr – eee όπου: E συνολικές εκπομπές από τη χρήση του καυσίμου, eec εκπομπές από τη λήψη ή την καλλιέργεια των πρώτων υλών, el ετήσιες εκπομπές από την τροποποίηση των αποθεμάτων άνθρακα που οφείλονται σε αλλαγή των χρήσεων γης, ep εκπομπές από την επεξεργασία, etd εκπομπές από τη μεταφορά και διανομή, eu εκπομπές από το χρησιμοποιούμενο καύσιμο, esca μείωση εκπομπών μέσω σώρευσης άνθρακα στο έδαφος χάρη στην καλύτερη γεωργική διαχείριση, eccs μείωση εκπομπών μέσω δέσμευσης και παγίδευσης του άνθρακα και γεωλογικής αποθήκευσης, eccr μείωση εκπομπών μέσω δέσμευσης και αντικατάστασης του άνθρακα και eee μείωση εκπομπών λόγω πλεονάζουσας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στους σταθμούς συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας. Οι εκπομπές από την κατασκευή των μηχανημάτων και εξοπλισμών δεν λαμβάνονται υπόψη.

55 … ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. 2. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που οφείλονται στη χρήση των καυσίμων (E) εκφράζονται σε γραμμάρια ισοδυνάμου CO2 ανά MJ καυσίμου (g CO2eq/MJ). 3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, για τα καύσιμα κίνησης, οι τιμές που εκφράζονται σε g CO2eq/MJ μπορούν να αναπροσαρμόζονται κατά τρόπο ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές μεταξύ της χρήσιμης απόδοσης των καυσίμων, εκφραζόμενης σε km/MJ. Προσαρμογές αυτού του είδους επιτρέπονται μόνο εφόσον αποδεικνύονται οι διαφορές ως προς τη χρήσιμη απόδοση. 4. Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που οφείλεται στα βιοκαύσιμα και βιορευστά υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: ΜΕΙΩΣΗ = (EF – EB)/EF όπου: EB συνολικές εκπομπές από το βιοκαύσιμο ή βιορευστό και EF συνολικές εκπομπές από το συγκριτικό ορυκτό καύσιμο. 5. Τα αέρια θερμοκηπίου που λαμβάνονται υπόψη για τους σκοπούς της παραγράφου 1 είναι τα ακόλουθα: CO2, N2O και CH4. Για τους σκοπούς του υπολογισμού της ισοδυναμίας CO2, στα αέρια αυτά αποδίδονται οι ακόλουθες τιμές: CO2 :1 N2O :296 CH4 :23

56 Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές eec
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές eec Προκαθορισμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (g CO2eq/MJ) αιθανόλη ζαχαρότευτλων 12 αιθανόλη σίτου αιθανόλη αραβοσίτου 20 βιοντίζελ κράμβης βιοντίζελ ηλίανθου βιοντίζελ σπόρων σόγιας 19 βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα έλαια 0 υδρογονοκατεργασμένο κραμβέλαιο 30 υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο 18 καθαρό κραμβέλαιο Βιοαέριο από αστικά απόβλητα 0 Βιοαέριο από υγρή ζωική κοπριά 0 Βιοαέριο από ξηρή ζωική κοπριά 0 6. Στις εκπομπές από τη λήψη ή την καλλιέργεια των πρώτων υλών (eec) συμπεριλαμβάνονται οι εκπομπές από την ίδια τη διαδικασία εξόρυξης, λήψης ή καλλιέργειας, από τη συλλογή των πρώτων υλών, από τα απόβλητα και τις διαρροές, και από την παραγωγή των χημικών ουσιών ή προϊόντων που χρησιμοποιούνται για τη λήψη και την καλλιέργεια των πρώτων υλών. Δεν λαμβάνεται υπόψη η δέσμευση του CO2 κατά την καλλιέργεια των πρώτων υλών.

57 Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές ep – eee Προκαθορισμένες εκπομπές
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές ep – eee Προκαθορισμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (g CO2eq/MJ) αιθανόλη ζαχαρότευτλων 26 αιθανόλη σίτου (πετρέλαιο ή λιγνίτης) 45 αιθανόλη σίτου (φυσικό αέριο) 30 αιθανόλη σίτου (φυσικό αέριο σε ΣΠΗΘ) 19 αιθανόλη σίτου (άχυρο σε ΣΠΗΘ) 1 αιθανόλη αραβοσίτου (φυσικό αέριο σε ΣΠΗΘ) 21 βιοντίζελ κράμβης 22 βιοντίζελ ηλίανθου 22 βιοντίζελ σπόρων σόγιας 26 βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα έλαια 13 υδρογονοκατεργασμένο κραμβέλαιο 13 υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο 13 καθαρό κραμβέλαιο 5 Βιοαέριο από αστικά απόβλητα 20 Βιοαέριο από υγρή ζωική κοπριά 11 Βιοαέριο από ξηρή ζωική κοπριά 11 11. Στις εκπομπές από την επεξεργασία, ep, περιλαμβάνονται οι εκπομπές από την ίδια τη διαδικασία επεξεργασίας, από τα απόβλητα και τις διαρροές, και από την παραγωγή των χημικών ουσιών ή προϊόντων που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία.

58 Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές etd
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. Αναλυτικές προκαθορισμένες τιμές etd Προκαθορισμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (g CO2eq/MJ) αιθανόλη ζαχαρότευτλων 2 αιθανόλη σίτου 2 αιθανόλη αραβοσίτου 2 βιοντίζελ κράμβης 1 βιοντίζελ ηλίανθου 1 βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα έλαια 1 υδρογονοκατεργασμένο κραμβέλαιο 1 υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο 1 καθαρό κραμβέλαιο 1 Βιοαέριο – 5 12. Στις εκπομπές από τη μεταφορά και διανομή, etd, συμπεριλαμβάνονται οι εκπομπές από τη μεταφορά και αποθήκευση πρώτων υλών και ημιτελών υλικών και από την αποθήκευση και διανομή τελικών υλικών..

59 Σύνολο για καλλιέργεια, επεξεργασία, μεταφορά και διανομή
… ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III …. Σύνολο για καλλιέργεια, επεξεργασία, μεταφορά και διανομή Προκαθορισμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (g CO2eq/MJ) αιθανόλη ζαχαρότευτλων 40 αιθανόλη σίτου αιθανόλη αραβοσίτου 43 βιοντίζελ κράμβης 52 βιοντίζελ ηλίανθου 41 βιοντίζελ από χρησιμοποιημένα έλαια 14 υδρογονοκατεργασμένο κραμβέλαιο 44 υδρογονοκατεργασμένο ηλιέλαιο 32 καθαρό κραμβέλαιο 1 Βιοαέριο – 23 Βιοκαύσιμα 2ης γενιάς αιθανόλη από άχυρο σίτου 13 αιθανόλη από απόβλητα ξύλου 22 αιθανόλη από ξυλεία καλλιέργειας 25 ντίζελ Fischer-Tropsch από απόβλητα ξύλου 4 ντίζελ Fischer-Tropsch από ξυλεία καλλιέργειας 6 μεθανόλη από απόβλητα ξύλου 5 μεθανόλη από ξυλεία καλλιέργειας 7

60 Επενδύσεις και εργασία
Το 2012, στην ΕΕ-27 1,218 εκ. θέσεις εργασίας σχετίζονταν άμεσα ή έμμεσα με τον τομέα των ΑΠΕ … και οι σχετικές επενδύσεις ανήλθαν σε … σε 130 δις € η συνέχεια αύριο ….