Ενότητα 2_4 Ορισμοί – Λειτουργίες Αξιολόγησης

Παρουσίαση με θέμα: "Ενότητα 2_4 Ορισμοί – Λειτουργίες Αξιολόγησης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ενότητα 2_4 Ορισμοί – Λειτουργίες Αξιολόγησης
Τίτλος μαθήματος: Εκπαιδευτική αξιολόγηση Ενότητα 2_4 Ορισμοί – Λειτουργίες Αξιολόγησης

2 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ
Αξιολόγηση της επίδοσης: διαδικασία κατά την οποία με βάση συγκεκριμένα κριτήρια αποδίδουμε αξία σε κάτι. Ακολουθεί τη φάση της μέτρησης και εμπεριέχει μια κρίση που απορρέει από τη σύγκριση της επίδοσης με κάποιο κριτήριο Μέτρηση: καθορισμός του ποσοτικού μεγέθους ενός πράγματος με βάση μια δεδομένη μονάδα μέτρησης

3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Εξέταση: συστηματική μέθοδος συλλογής στοιχείων πάνω στα οποία βασίζεται η μέτρηση και η αξιολόγηση Βαθμοί: περιεκτική, συνοπτική κρίση του δασκάλου, που εκφράζει την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή. (εκατοστημόρια, γράμματα, επιτυχώς-ανεπιτυχώς, αυτοβαθμολόγηση, περιγραφική…)

4 Είδη αξιολόγησης: Αρχική ή διαγνωστική αξιολόγηση (εντοπισμός προϋποθέσεων μάθησης για την επίτευξη των στόχων) Διαμορφωτική αξιολόγηση (όχι διαχωρισμός των μαθητών αλλά συνεχής επανατροφοδότηση) Τελική αξιολόγηση (συνολική αποτίμηση αποτελέσματος, επιλογή)

5 Αρχική ή διαγνωστική αξιολόγηση
Έγκαιρη διάγνωση αδυναμιών και ελλείψεων των μαθητών Εντοπισμός σημαντικότερων προαπαιτούμενων στοιχείων μάθησης Πρόληψη σχολικής αποτυχίας – βελτίωση μάθησης Χρόνος: αρχή διμήνου, τετραμήνου, έτους Στην αρχή ενός ωριαίου μαθήματος με προφορικές ερωτήσεις (σε λιγότερο από το 1/5 του διαθέσιμου διδακτικού χρόνου) Καμία επίπτωση στη βαθμολογία των μαθητών!

6 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ
Επιλογή (πότε, πλεονεκτήματα πρώιμης και όψιμης επιλογής – κοινωνική επιλογή) Επανατροφοδότηση δασκάλας/ου (ρυθμός μάθησης κάθε μαθητή, εντοπισμός προβλημάτων, λήψη μέτρων, συμβουλευτική) Επανατροφοδότηση μαθητή/τριας (συναισθηματική ενίσχυση, κάλυψη κενών, ρεαλιστική εκτίμηση δυνατοτήτων και αδυναμιών) Ενημέρωση γονέων (κακός βαθμός: συναγερμός, καλός βαθμός: θετική ενίσχυση, επιβεβαίωση)

7 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ
Παρώθηση μαθητή (βλ. βαθμούς) Προγνωστική λειτουργία Κοινωνικοποιητική Αντισταθμιστική Πειθάρχησης

8 Κριτήρια αξιολόγησης (1)
Α. Κοινωνικό κριτήριο: Το αποτέλεσμα της επίδοσης ενός μαθητή συγκρίνεται με τον μέσο όρο των επιδόσεων της τάξης (Κανονική κατανομή - καμπύλη Gauss) Μειονεκτήματα κοινωνικού κριτηρίου Πάντα αξιολογείται ένα ποσοστό μαθητών με ιδιαίτερα καλούς ή κακούς βαθμούς, ανεξάρτητα από το επίπεδο τάξης Ανταγωνισμός μεταξύ των μαθητών Οι συγκρίσεις μεταξύ μαθητών είναι πιο εύκολες, όταν όλοι έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις, τις ίδιες εργασίες να κάνουν, με τον ίδιο ρυθμό. Αντίθετα, η εξατομίκευση των απαιτήσεων και η διαφοροποίηση της διδασκαλίας θα ήταν ένα τεράστιο πρακτικό εμπόδιο στη χρήση της κοινωνικής νόρμας.

9 Πλεονεκτήματα ατομικού κριτηρίου
Β. Ατομικό ή προσωπικό κριτήριο: Με βάση την εξέλιξη της επίδοσης του μαθητή αξιολόγηση ενδοατομικής αλλαγής Η επίδοση του μαθητή συγκρίνεται με προηγούμενες επιδόσεις του και αξιολογείται με βάση την ατομική του ικανότητα επίδοσης, δηλαδή με αυτό που είναι για αυτόν εφικτό. Πλεονεκτήματα ατομικού κριτηρίου Τόσο οι «καλοί» όσο και οι «αδύνατοι» μαθητές έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την επιτυχία ή την αποτυχία: δραστηριοποίηση ή διατήρηση των κινήτρων μάθησης Έρευνες: ελάττωση του φόβου αποτυχίας και εξετάσεων σε αδύνατους και μεσαίους μαθητές, κίνητρα

10 Γ. Αντικειμενικό κριτήριο (νόρμα κριτηρίου):
Όταν ο δάσκαλος μετρά την επίδοση του μαθητή σύμφωνα με τον βαθμό επίτευξης των στόχων διδασκαλίας Μειονέκτημα: Αγνόηση των προσωπικών δυνατοτήτων

11 Η προβληματική των βαθμών (1)
Υπέρ: γρήγορος, περιεκτικός και οικονομικός τρόπος αξιολόγησης μεγάλη δυνατότητα σύγκρισης μεταξύ μαθητών Κατά: Ανεπάρκεια πληροφόρησης Υπονόμευση των σκοπών της αγωγής και μάθησης Εξωτερικά κίνητρα μάθησης

12 Οι βαθμοί ως κίνητρα μάθησης (1)
Κίνητρα μάθησης για όλους τους μαθητές Ανταμοιβή των καλών μαθητών Κατάργηση βαθμών θα σήμαινε πτώση του επιπέδου

13 Εξωτερικά κίνητρα Θετικές ή αρνητικές ενισχύσεις με στόχο την δραστηριοποίηση του μαθητή για να πετύχει κάποιο σκοπό Οι βαθμοί συμβολικός ενισχυτής: π.χ. ανταμοιβή με χρήματα ή ελάττωση του χρόνου τηλεθέαση Ο φόβος του κακού βαθμού ενεργοποιεί το μαθητή; - Η μάθηση με φόβο απωθείται για να ξεχαστεί και ο φόβος που την συνόδευε Εσωτερικά κίνητρα: ενδιαφέρον στα αντικείμενα μάθησης καθαυτά διαρκέστερη μάθηση και ευχαρίστηση στον μαθητή

14 Οι βαθμοί ως κίνητρα μάθησης (2)
Καλός βαθμός: πιο ισχυρό κίνητρο από τους βαθμούς αποτελούν τα βιώματα επιτυχίας, τα οποία ούτως ή άλλως έχουν οι καλοί μαθητές ακόμη και όταν δεν υπάρχουν βαθμοί ερευνητικά δεδομένα δείχνουν, ότι η επιμονή στα εξωτερικά κίνητρα λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων τα εξωτερικά κίνητρα έχουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, ενώ στο σχολείο μας ενδιαφέρουν τα μακροπρόθεσμα.

15 Η προβληματική των βαθμών (2)
καλλιέργεια ατομοκεντρικών τάσεων σε βάρος της συλλογικής προσπάθειας και της συνεργασίας βαθμοθηρία - διάθεση για απάτη και αντιγραφή, εσφαλμένη φιλοδοξία και αλαζονεία για τους «καλούς» αισθήματα κατωτερότητας και απογοήτευσης στους "αδύνατους" μαθητές

16 Η προβληματική των βαθμών (3)
Ψυχική επιβάρυνση του μαθητή: - πνεύμα ανταγωνισμού σε βάρος της κοινωνικής μάθησης - άγχος – φόβος των επιπτώσεων της αποτυχίας – απώθηση - παραίτηση – επιθετικότητα - επιβάρυνση των σχέσεων γονέων – παιδιού - επιβάρυνση των σχέσεων δασκάλας/ου – μαθητή Πληθωρισμός των βαθμών: (κοινωνική επιλογή, γονείς)

17 Αδυναμίες και λάθη κατά τη βαθμολόγηση (1)
Πλάνη κεντρικής τάσης: ο εκπαιδευτικός συνηθίζει να βαθμολογεί στη μεσαία ζώνη της βαθμολογικής κλίμακας Τάση αυστηρότητας, τάση επιείκειας, ενώ ορισμένοι εκπαιδευτικοί συνηθίζουν να κινούνται στα άκρα της βαθμολογικής κλίμακας Τάση προσκόλλησης σε προηγούμενες αξιολογήσεις της επίδοσης του μαθητή Τα φαινόμενα σειράς: γραπτές εργασίες που αξιολογούνται πρώτες βαθμολογούνται πιο αυστηρά από αυτές που ακολουθούν

18 Αδυναμίες και λάθη κατά τη βαθμολόγηση (2)
Αν η δασκάλα αξιολογήσει αρνητικά μερικές συνεχόμενες εργασίες, τείνει στις επόμενες να βαθμολογεί επιεικέστερα Αν μετά από μια πολύ καλή εργασία ακολου-θήσει μια κακή, τότε η εργασία αυτή αξιολογείται χειρότερα από ότι πραγματικά της αξίζει Λάθη προβολής: όταν η εκπαιδευτικός προβάλλει δικά της κίνητρα και επιθυμίες στον εξεταζόμενο, χωρίς όμως να ανταποκρίνονται στην πραγματική εικόνα του μαθητή

19 Αδυναμίες και λάθη κατά τη βαθμολόγηση (3)
Οι δασκάλες/οι τείνουν να βαθμολογούν επιεικέστερα τα κορίτσια από τα αγόρια, ακόμη και όταν οι επιδόσεις τους είναι ισάξιες Φύλο: Οι δασκάλες συνήθως έχουν λιγότερο αυστηρά κριτήρια βαθμολόγησης από τους δασκάλους. Ισοπέδωση ενδοατομικών διαφορών (πρωτεύοντα – δευτερεύοντα)

20 Παράγοντες επηρεασμού της κρίσης του δασκάλου (1)
Προηγούμενες πληροφορίες για το μαθητή (Weiss) «Φαινόμενο του Πυγμαλίωνα»: αυτοεκπληρούμενη προφητεία. (Τεστ νοημοσύνης, γλωσσικής ικανότητας και ικανότητας συλλογισμών) – επιπλέον μεγαλύτερη βαθμολογία – αντικειμενικά τεστ – σχολιασμός των δασκάλων για τους μαθητές τους: θετικοί με τους «καλούς» μαθητές…

21 Παράγοντες επηρεασμού της κρίσης του δασκάλου (2)
Η επίδοση: Έρευνες των Brophy /Good σε 6 καλούς και 6 αδύνατους μαθητές από κάθε τάξη (τρία αγόρια και τρία κορίτσια) – χρόνος αναμονής απάντησης – συχνότητα επικοινωνίας Προσδοκίες του δασκάλου (παράβλεψη λαθών: π.χ. έρευνα της Zillig, 1928)

22 Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσδοκίες του δασκάλου (1)
Η κοινωνική θέση του μαθητή Το φύλο (συστάσεις, τόνος φωνής: διαφέρουν) Η σχολική επίδοση (επικοινωνία με καλούς 30%, με μέτριους 17%, με αδύνατους 10%) Η θέση του μαθητή στην τάξη (ισχυρή δεξιά πλευρά, ζώνη δράσης) Προσωπικότητα και εμφάνιση του μαθητή (μεγάλα ωραία μάτια, μαλλιά, ντύσιμο)

23 Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσδοκίες του δασκάλου (2)
Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσδοκίες του δασκάλου (2) Οι προκαταλήψεις και οι αντιλήψεις σχετικά με το φύλο, τη φυλή ή την ταξική προέλευση του μαθητή «Υποκειμενικές θεωρίες» του δασκάλου, οι οποίες υπεισέρχονται στη επιλεκτική αντίληψη και τον επηρεάζουν (εμφάνιση γραπτού, ορθογραφία, εμφάνιση μαθητή, συμπάθεια, επίδοση κ.ά.).

24 Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσδοκίες του δασκάλου (3)
Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσδοκίες του δασκάλου (3) Ερμηνεία επίδοσης και συμπεριφοράς – αιτιακή απόδοση: κίνητρα (Ικανότητα - Προσπάθεια -Δυσκολία του προς επίτευξιν έργου – Τύχη..) Η ίδια επίδοση αξιολογείται σημαντικά καλύτερα αν αναχθεί σε μεγάλη προσπάθεια του μαθητή

25 Αδύνατοι μαθητές με βιώματα αποτυχίας - χαμηλά κίνητρα
Αδύνατοι μαθητές με βιώματα αποτυχίας - χαμηλά κίνητρα Επιτυχία: αναγωγή στην τύχη ή στην ευκολία διεκπεραίωσης Αποτυχία: περιορισμένη ικανότητα (ακόμα και όταν δεν ισχύει) Μέτρα: Όχι φανερά εύκολες εργασίες (η «επιτυχία» είναι έξω από αυτόν) Μεσαίου βαθμού δυσκολίας εργασίες Αναγωγή στην προσπάθεια όχι στην ικανότητα

26 Καλοί μαθητές Η επιτυχία ερμηνεύεται περισσότερο ως αποτέλεσμα ικανότητας και εξυπνάδας, ενώ τις αποτυχίες τις αποδίδουν στον παράγοντα τύχη ή στην ελλιπή προσπάθεια που κατέβαλαν.

27 Αντικειμενικότητα τα αποτελέσματα της μέτρησης πρέπει να είναι ανεξάρτητα από το πρόσωπο του εξεταστή και ότι διαφορετικοί εξεταστές δίνουν κατά τη μέτρηση της ίδιας επίδοσης τα ίδια αποτελέσματα, έτσι ώστε να υπάρχει μια διυποκειμενική συμφωνία

28 Αξιοπιστία αναφέρεται στην ακρίβεια της μεθόδου μέτρησης, σε ποιο βαθμό δηλαδή οι σχολικοί βαθμοί μετρούν αυτήν ακριβώς την επίδοση που πρέπει να μετρήσουν στο κριτήριο της αξιοπιστίας ανταποκρίνεται μια μέθοδος εξέτασης, όταν η ίδια σχολική επίδοση αξιολογείται από τον ίδιο δάσκαλο σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα με τον ίδιο βαθμό (έρευνες Γεωγραφία, Ιστορία, Μαθηματικά)

29 Εγκυρότητα Όταν μετράμε εκείνο ακριβώς το χαρακτηριστικό που θέλουμε να μετρήσουμε και όχι άλλες γενικότερες νοητικές ικανότητες Εγκυρότητα περιεχομένου: οι απαιτήσεις εξέτασης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των στόχων μάθησης