Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στην Οργανωσιακή Συμπεριφορά

Παρουσίαση με θέμα: "Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στην Οργανωσιακή Συμπεριφορά"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στην Οργανωσιακή Συμπεριφορά
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Σχολή Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στην Οργανωσιακή Συμπεριφορά ΟΔΕ042 Οργανωσιακή Συμπεριφορά Διδάσκουσα Κουρτεσοπούλου Άννα, Διδάκτωρ ΤΟΔΑ ©

2 Μαθησιακοί στόχοι Ορισμός της οργανωσιακής συμπεριφοράς (ΟΣ)
Αναγνώριση & αιτιολόγηση της σημαντικότητας της ΟΣ στους οργανισμούς & επιχειρήσεις Προσδιορισμός των βασικών επιστημών που συμβάλλουν στην ΟΣ Διάκριση & ανάλυση των τριών επιπέδων ανάλυσης της ΟΣ Προκλήσεις και ευκαιρίες που παρουσιάζονται στους μάνατζερ κατά την εφαρμογή των εννοιών της ΟΣ

3 Ορισμός της ΟΣ Μελετά την επιρροή που έχουν τα άτομα, οι ομάδες & η δομή στη συμπεριφορά στο πλαίσιο των οργανισμών Ερευνά του τι κάνουν οι άνθρωποι σε έναν οργανισμό και πως επηρεάζει η συμπεριφορά τους την επίδοση του οργανισμού Επιδιώκει να μας μυήσει στη συμπεριφορά σε οργανωσιακά περιβάλλοντα μέσω της συστηματικής μελέτης των ατομικών, των ομαδικών & των οργανωσιακών διεργασιών.

4 3 επίπεδα ανάλυσης 1ο συμπεριφορά του ατόμου 2ο συμπεριφορά της ομάδας
(π.χ. ατομικές αντιλήψεις & στάσεις) 2ο συμπεριφορά της ομάδας (π.χ. επικοινωνία & συντονισμός δραστηριοτήτων μέσα στις εργασιακές ομάδες) 3ο συμπεριφορά του ίδιου του οργανισμού (οι τρόποι που δομούνται & λειτουργούν & πως επιδρούν στα άτομα & στις ομάδες)

5 Περιεχόμενο μελέτης της ΟΣ ανά επίπεδο
Άτομο Ατομικές διαφορές: προσωπικότητα & ικανότητα Εργασιακές αξίες, στάσεις, διάθεση & συναισθήματα Αντιλήψεις, απόδοση & διοίκηση της διαφορετικότητας Μάθηση & δημιουργικότητα Η φύση της παρακίνησης στην εργασία Δημιουργία ενός φιλικού εργασιακού περιβάλλοντος Μισθός καριέρα & μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις Διαχείριση άγχους & ισορροπίας εργασίας & προσωπικής ζωής Ομάδα Η φύση των εργασιακών ομάδων Αποτελεσματικές ομάδες Ηγέτες & ηγεσία Εξουσία, πολιτική, συγκρούσεις & διαπραγματεύσεις Επικοινωνία Λήψη αποφάσεων & οργανωσιακή μάθηση Οργανισμός Οργανωσιακός σχεδιασμός & δομή Οργανωσιακή κουλτούρα & ηθική συμπεριφορά Οργανωσιακή αλλαγή & ανάπτυξη Πηγή: George, J. M. & Jones, G.R. (2012). Understanding and managing organizational behavior. (6th Ed).

6 Γιατί είναι η σημαντική η μελέτη της ΟΣ
Με απώτερο σκοπό την βελτίωση της απόδοσης του οργανισμού/επιχείρησης Που βοηθάει τους ανθρώπους να συνεργάζονται Η ΟΣ συγκεντρώνει την επιστημονική γνώση Οι οργανισμοί αποτελούνται από ομάδες ατόμων, που με κοινή προσπάθεια, αποβλέπουν στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων και σκοπώ

7 Μερικές Διαπιστώσεις σχετικά με την επαγγελματική επίδοση
Οι εταιρείες των οποίων οι διευθυντές εκτιμούν με ακρίβεια την εργασία των υφισταμένων τους απολαμβάνουν χαμηλότερο κόστος & υψηλότερη παραγωγικότητα. Τα άτομα που είναι ικανοποιημένα από τον τρόπο με τον οποίο τους συμπεριφέρονται στην εργασία τους είναι πιο ευχάριστα ως συνεργάτες, ενώ και η πιθανότητα να παραιτηθούν μειώνεται σημαντικά. Τα άτομα που έχουν εκπαιδευτεί προσεκτικά για να εργάζονται σε ομάδες συνήθως είναι ευτυχέστερα και πιο παραγωγικά. Οι εργαζόμενοι που πιστεύουν ότι τους συμπεριφέρθηκαν άδικα είναι πιθανότερο να κλέψουν τον εργοδότη τους και να απορρίψουν πολιτικές των οργανισμών τους. Τα άτομα που έχουν άδικη μεταχείριση από τους προϊσταμένους τους εμφανίζουν περισσότερες ψυχικές και σωματικές ασθένειες από ό,τι εκείνα στα οποία συμπεριφέρθηκαν με ευγένεια, αξιοπρέπεια και σεβασμό. Οι οργανισμοί που αντιμετωπίζουν σωστά τους υπαλλήλους τους έχουν κατά μέσο όρο διπλάσια κερδοφορία. Οι οργανισμοί που προσφέρουν καλές παροχές στους υπαλλήλους τους και εξασφαλίζουν φιλικές συνθήκες εργασίας είναι πιο κερδοφόροι από εκείνους που είναι λιγότερο προσανατολισμένοι στους ανθρώπους. Πηγή Greenberg, J., & Baron, R. A. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ - Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ, σελ. 54

8 Συμβολή Επιστημονικών κλάδων στην ΟΣ
Ψυχολογία Αντίληψη, Μάθηση, Προσωπικότητα, Συναισθήματα, Στρες, Στάσεις, Κίνητρα Λήψη αποφάσεων, Δημιουργικότητα Κοινωνιολογία Δυναμική των ομάδων, κοινωνικοποίηση, επικοινωνία Ανθρωπολογία Οργανωσιακή κουλτούρα, Ηγεσία Πολιτικές Επιστήμες Διαπροσωπική σύγκρουση Οργανωσιακή δύναμη Οικονομία Λήψη αποφάσεων, Διαπραγμάτευση, Οργανωσιακή δύναμη Διοίκηση Επιχειρήσεων Τεχνολογία, ποιότητα, οργανωσιακή αλλαγή Η ΟΣ είναι διεπιστημονική Εκτός από την ψυχολογία που σε μεγάλο ποσοστό συμβάλει επιστημονικά στην ερμηνεία & τεκμηρίωση θεμάτων της ΟΣ άλλες επιστήμες είναι: -κοινωνική ψυχολογία η οποία εστιάζει το αντικείμενο μελέτης της στην αλλαγή. Επίσης εξετάζει & μετράει την αλλαγή στάσεων, τα πρότυπα επικοινωνίας, την φύση εξουσίας σε έναν οργανισμό αλλά και τις συγκρούσεις Η Ψυχολογία εξετάζει το άτομο ενώ οι υπόλοιπες επιστήμες τις ομάδες και τους οργανισμούς Πηγή Greenberg, J., & Baron, R. A. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ - Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ, σελ. 51.

9 Τι ορίζουμε οργανισμό…
To σύνολο των ανθρώπων που εργάζονται μαζί για την επίτευξη κοινών στόχων Διέπονται από κοινωνικούς & ψυχολογικούς νόμους. Τα άτομα έχουν ψυχολογικές ανάγκες & κοινωνικούς ρόλους & στάσεις. Επίσημα & ανεπίσημα κοινωνικά συστήματα. Δυναμικό περιβάλλον αλλαγής & άλλη-λεπίδρασης. Οι οργανισμοί χρειάζονται ανθρώπους και οι άνθρωποι τους οργανισμούς. Έχουν συσταθεί & διατηρηθεί σε μια βάση αμοιβαίου ενδιαφέροντος προς τους ανθρώπους του. Η διοίκηση θέλει ανθρώπους για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού & το άτομο μέσα από τον οργανισμό επιτυγχάνει τους ατομικούς του στόχους. Δέσμευση στην ηθική συμπεριφορά, υιοθέτηση κωδικών ηθικής & δεοντολογίας, επίσημα έγγραφα που συμπεριλαμβάνουν τους αξίες που διέπουν τον οργανισμό & τους ανθρώπους του, εκπαίδευση πάνω στην ηθική, αποκλίνουσες συμπεριφορές & αντιμετώπισή τους και αναγνώριση των θετικών προτύπων συμπεριφοράς Κοινωνικά συστήματα Αμοιβαία συστήματα Ηθική Σύμφωνα με τον Reich (1996) η εταιρεία του μέλλοντος θα είναι… Ένα μέρος που άνθρωποι με ταλέντα θα επιθυμούν να εμπλακούν ως κάτι στο οποίο πιστεύουν, τους προσφέρει νόημα/ έμπνευση στην εργασία αλλά και στην ζωή τους και που εμπεριέχει μια αποστολή.

10 Δυναμική σχέση ανθρώπων & οργανισμού
Στόχοι της ΟΣ είναι: Να περιγράψει συστηματικά πως συμπεριφέρονται οι άνθρωποι σε διάφορες καταστάσεις Να κατανοήσει γιατί συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο Να προβλέψει μελλοντικές αντιδράσεις & συμπεριφορές !!!!!!!!! Να ελέγξει και να είναι σε θέση να παρέμβει με διορθωτικές δράσεις Παράγοντες επιρροής Οι άνθρωποι (άτομα & ομάδες, επίσημες & ανεπίσημες, μικρές & μεγάλες, διαφορετικότητα) οι οργανισμοί υπάρχουν για να υπηρετούν τους ανθρώπους !! οι δομές (οι τυπικές σχέσεις & η αξιοποίηση των ατόμων μέσα σε έναν οργανισμό, ομάδες κοινού έργου που έχουν υψηλά επίπεδα συνεργασίας & αλληλο-εξάρτησης στην επίτευξη της εργασία τους) Τεχνολογία (διευκολύνουν την εργασία του ατόμου, αλλά & τη ζωή του, έχει κόστη π.χ. μετακίνηση από την βιομηχανία στην οικονομία που βασίζεται στην παροχή υπηρεσιών, ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία & τις κοινωνικές δομές. Περιβάλλον (ο κάθε οργανισμός είναι μέρος ενός μεγαλύτερου συστήματος (εσωτερικό/ εξωτερικό περιβαλλον) με στοιχεία επι΄ροής όπως την πολιτική & την οικογένεια. Τάσεις όπως παγκοσμιοποίηση των αγορών έχουν σημαντική επίδραση

11 Η διαδικασία της επιτυχημένης ΟΣ
Αναγνώριση της πρόσκλησης: να διατηρήσει, βελτιώσει ή να επαναπροσδιορίσει την συμπεριφορά Σημαντικές παράμετροι - Προσωπικές αντιλήψεις & στάσεις Ικανότητα ορθής ανάλυσης των καταστάσεων Ικανότητα να εμπνέει, παρακινεί και να είναι ηγέτης -προσωπική ευελιξία & προσαρμοστικότητα Αναγνώριση του λόγου εκδήλωσης της συγκεκριμένης συμπεριφοράς Κατανόηση της ΟΣ Επιλογή μιας λύσης η μιας στρατηγικής ώστε να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους συμπεριφοράς Εφαρμογή της στρατηγικής και πραγματοποίηση τυχόν αλλαγών της με σκοπό την αποτελεσματικότερη εκδοχή της Πηγή. Sweeney, P. B., & McFarlin, D. B. (2002). Organizational behavior: Solutions for management, pp.7-12

12 Προκλήσεις & Ευκαιρίες για την ΟΣ
Παγκοσμιοποίηση (διεθνείς επιχειρήσεις & παγκόσμια οικονομία) Μεταβαλλόμενα δημογραφικά στοιχεία (ζούμε περισσότερο, >γυναίκες εργάζονται) Ποικιλομορφία ανθρώπινου δυναμικού (ετερογενές μείγμα εργαζομένων διαφορετικού φύλου, ηλικίας, φυλής, εθνικότητας) Τεχνολογική Πρόοδος (μηχανοργάνωση, μείωση προσωπικού) Οργανωσιακή ηθική & ευημερία στην προσωπική ζωή

13 Παγκοσμιοποίηση Ενοποίηση εθνών σε ένα ενιαίο οικονομικό σύστημα -1 παγκόσμια αγορά - Συμβολή της τεχνολογίας (μείωση κόστους μεταφοράς & επικοινωνίας) Ύπαρξη μεγάλου αριθμού πολυεθνικών Μετακίνηση λαών σε αναζήτηση εργασίας, ευκαιρίες καριέρας σε μακρινούς τόπους

14 Μεταβαλλόμενα δημογραφικά στοιχεία
των γυναικών που εργάζονται Ορίου ηλικίας εργασίας -Οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται περισσότερο από κάθε άλλη εποχή μετακίνηση λαών & αναζήτηση εργασίας μετατόπιση του αριθμού (μείωση) των λευκών που εργάζονται & αύξηση άλλων φυλετικών & εθνικών ομάδων Προκύπτουν θέματα: απόδοση δικαιοσύνης & ίσης αντιμετώπισης (π.χ. σε μια πρόσληψη ή σε μια επαγγελματική εξέλιξη) Λήψης αποφάσεων και οργανωσιακής επίδοσης (μετατρέποντας σε πλεονέκτημα τις διαφορετικές αντιλήψεις & στάσεις ανθρώπων π.χ. διαφορετικής ηλικίας) προκλήσεις σχετικά με την ευελιξία της εργασίας (δημιουργία ευέλικτων εργασιακών προσεγγίσεων-λύσεων που αναγνωρίζουν τις ιδιαίτερες ανάγκες & συμβάλλουν στην ευημερία των ανθρώπων ) Μελέτη περίπτωσης IKEA worldwide approach to OB

15 Υποδειγματικές Πρακτικές υποστήριξης εργαζομένων
Υποδειγματικές Πρακτικές υποστήριξης εργαζομένων Εγκαταστάσεις παιδικής μέριμνας (διάφορα σημεία εντός ή εκτός της εταιρίας που οι γονείς μπορούν να αφήσουν τα παιδιά τους ενώ εργάζονται) -στην Ελλάδα πολλές τράπεζες χρηματοδοτούν τους βρεφικούς σταθμούς στους εργαζομένους τους - στην εταιρεία Key Plastics λειτούργησε με χαμηλό κόστος μια θερινή κατασκήνωση για τα παιδιά των εργαζομένων, που ήταν ανοιχτή καθημερινά, και μια σειρά άλλες υποστηρικτικές δράσεις. Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξατε στην ιστοσελίδα   Αντίστοιχη μέριμνα για ηλικιωμένους (διάφορα σημεία όπου μπορούν να αφήσουν τους γονείς, συγγενείς τους ενώ εργάζονται) Πληθώρα πολιτικών προσωπικής στήριξης (π.χ. κέντρο ανταλλαγής παιδικών ρούχων, ευέλικτο ωράριο για τους γονείς, υποστήριξη της μητρότητας στην Σκωτία στο Κρατικό σύστημα Υγείας οι εργαζόμενες μητέρες μπορούν να επιλέξουν βάρδιες το Σαβ/κο η/και να μετατρατέψουν το καθεστώς εργασίας τους σε μερική απασχόληση για να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις.

16 Διαχείριση ποικιλομορφίας του ανθρώπινου δυναμικού
Οι μάνατζερ πρέπει να αλλάξουν τη φιλοσοφία τους: αντί να συμπεριφέρονται σε όλους το ίδιο, να αναγνωρίζουν τις διαφορές και να ανταποκρίνονται σε αυτές τις διαφορές με τρόπους που διασφαλίζουν την παραμονή των υπαλλήλων & την υψηλότερη παραγωγικότητα, ενώ, ταυτόχρονα, δεν θα κάνουν διακρίσεις Robbins & Judge(2011)

17 Τεχνολογική πρόοδος Η ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνολογία των υπολογιστών
Η χρήση του διαδικτύου Η χρήση της ασύρματης τεχνολογίας Λιγότεροι άνθρωποι κάνουν περισσότερη εργασία ….. = μηχανοργάνωση (η χρήση της πληροφορικής προσφέρει απίστευτη ταχύτητα διεκπεραίωσης μιας εργασίας) =μείωση ή συρρίκνωση του ανθρώπινου δυναμικού (ιδιαίτερα σύνηθες σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που πολλές εταιρείες βρήκαν βασική αφορμή για να μειώσουν τον αριθμό των εργαζομένων τους) =ανάθεση εργασίας σε εξωτερικούς συνεργάτες =εικονικοί οργανισμοί (δεν είναι μόνο μια καλή ιδέα, είναι και κάτι αναπόφευκτο) =εργασία εξ αποστάσεως ή τηλεργασία (π.χ. η εταιρεία Hewlett-Packard εξοικονομεί περίπου 230 εκατομμύρια δολάρια/ετησίως για δαπάνες γραφείου) Greenberg & Baron (2013) σελ

18 Οργανωσιακή ηθική & ευημερία στην προσωπική ζωή
Εξαιτίας της πληθώρας των απαιτήσεων του σύγχρονου τρόπου ζωής θα πρέπει να υπάρχουν περιθώρια ευελιξίας στους εργαζομένους ώστε να ισορροπήσουν εργασία & προσωπική ζωή Λιγότερη ανεκτικότητα στις ανήθικες πρακτικές εταιρειών & κυβερνήσεων Ανάγκη για ηθική ηγεσία (ατομική ακεραιότητα) Η εταιρική κοινωνική ευθύνη ξεκινάει με την δημιουργία ενός τέλειου περιβάλλοντος εργασίας & φτάνει μέχρι μεγάλες δράσεις που μπορούν να επιφέρουν μια σημαντική κοινωνική αλλαγή

19 Νέες τάσεις –προκλήσεις για την ΟΣ
Εικονικοί χώροι εργασίας (δουλειά από το σπίτι) Ανοικτή πρόσβαση πηγών/πληροφορίας (σε όλα τα επίπεδα συνεργασίας (όλοι οι εργαζόμενοι να μπορούν να παρακολουθήσουν την πορεία ενός έργου ακόμα & οι πελάτες) Ανάγκη άλλου τρόπος διοίκησης –όχι με την ιεραρχική δομή του σήμερα (δεν χρειάζονται διευθυντές για να παροτρύνουν καινοτόμα άτομα να δημιουργήσουν, επιλέξουν και εφαρμόσουν νέες ιδέες) Οριζόντια δομή διοίκησης έργου (αντί για οργανογράμματα που δείχνουν ποιος εργάζεται για ποιον, ένα διάγραμμα δεξιοτήτων του κάθε ατόμου (ενδιαφέροντα & ικανότητες) που να δείχνει που διασταυρώνονται οι δεξιότητες με ομάδες έργου, η εταιρεία θα φάνταζε σαν ένα δίκτυο επιχειρηματιών που θα επιδίωκαν μέσα από την ομάδα επιλογής τους να πετύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα). Δυνατότητα στους εργαζομένους να καταπιαστούν με ένα έργο το οποίο τους συναρπάζει για να υπάρχουν πιθανότητες να γεννηθούν μεγάλες ιδέες και η εφαρμογή τους να έχει ευτυχία για έναν οργανισμό (Google) θα πρέπει τα άτομα να μην φορτίζονται αποκλειστικά με τα καθημερινά τους καθήκοντα αλλά να έχουν χρόνο για έμπνευση νέων καινοτόμων ιδεών. Εταιρική κοινωνική ευθύνη & προώθηση καινοτομίας (ο άνθρωπος παρακινείται περισσότερο όταν εργάζεται για έναν μεγάλο στόχο που μέσω της καινοτομίας μπορεί να επιφέρει κοινωνική αλλαγή) Πηγή: Creative Realities (November 3, 2010) . The Company of the Future.

20 Βιβλιογραφία George, J. M. & Jones, G.R. (2012). Understanding and managing organizational behavior. (6th Ed). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall. Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2011). Οργανωσιακή Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική. [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: ISBN: ]. Greenberg, J., & Baron, R. A. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ - Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: ISBN: Reich, R.B. (November 1996). The company of the future. Fast Company Sweeney, P. B., & McFarlin, D. B. (2002). Organizational behavior: Solutions for management. Mc Graw-Hill: N. York. pp.7-12

21 Σας ευχαριστώ για την προσέλευση & συμμετοχή σας στο μάθημα Καλή μας Ακαδημαϊκή Χρονιά!!!!!