ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΠΑΙΚ ΑΡΓΟΥΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Παναγιώτης Γ. Μουσταΐρας Εισαγωγή.

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΠΑΙΚ ΑΡΓΟΥΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Παναγιώτης Γ. Μουσταΐρας Εισαγωγή."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΠΑΙΚ ΑΡΓΟΥΣ ----------- ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Παναγιώτης Γ. Μουσταΐρας Εισαγωγή στην μεθοδολογία της έρευνας Είδη έρευνας

2 Το μάθημα απευθύνεται σε όσους από εσάς πρόκειται να αναλάβετε κάποιο είδος έρευνας στο χώρο των Επιστημών του ανθρώπου (προπτυχιακή, μεταπτυχιακή, διπλωματική, διδακτορική) Το μάθημα απευθύνεται σε όσους από εσάς πρόκειται να αναλάβετε κάποιο είδος έρευνας στο χώρο των Επιστημών του ανθρώπου (προπτυχιακή, μεταπτυχιακή, διπλωματική, διδακτορική)

3 αποσκοπεί στη μελέτη και διερεύνηση της παραγωγής της γνώσης και των νέων ιδεών και προτάσεων στον χώρο της εκπαίδευσης, καθώς και του τρόπου εξαγωγής συμπερασμάτων μέσα από τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων με συστηματικό τρόπο, σύμφωνα με τις αρχές και μεθόδους της επιστημονικής έρευνας

4 Θα σας βοηθήσει να αποφύγετε κάποιες λανθασμένες κινήσεις, να αποκτήσετε καλές «ερευνητικές συνήθειες» και να προχωρήσετε στη δημιουργία μιας καλοσχεδιασμένης και μεθοδολογικά στέρεης ερευνητικής μελέτης – εργασίας. Θα σας βοηθήσει να αποφύγετε κάποιες λανθασμένες κινήσεις, να αποκτήσετε καλές «ερευνητικές συνήθειες» και να προχωρήσετε στη δημιουργία μιας καλοσχεδιασμένης και μεθοδολογικά στέρεης ερευνητικής μελέτης – εργασίας.

5 ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές ολοκληρώνοντας το σημερινό μάθημα αναμένεται να είναι σε θέση:

6 ΣΤΟΧΟΙ  Να προσδιορίζουν την έννοια της επιστημονικής έρευνας και να περιγράφουν τα βασικά θεωρητικά σχήματα από τα οποία επηρεάστηκαν οι βασικές τάσεις στην εκπαιδευτική έρευνα.  Να γνωρίζουν τα βασικά είδη εκπαιδευτικής έρευνας.

7 Τι είναι έρευνα; Ένας συστηματικός τρόπος να θέτει κανείς ερωτήματα, μια συστηματική μέθοδος αναζήτησης… και διεξάγεται προκειμένου να λύσει προβλήματα και να διευρύνει τη γνώση. Drew (1980). Ένας συστηματικός τρόπος να θέτει κανείς ερωτήματα, μια συστηματική μέθοδος αναζήτησης… και διεξάγεται προκειμένου να λύσει προβλήματα και να διευρύνει τη γνώση. Drew (1980).

8 Τι είναι ερευνητική μεθοδολογία; Η μεθοδολογία, είναι ένα παρακλάδι της επιστημολογίας* που ασχολείται με τη διαδικασία της “αναζήτησης”. Η μεθοδολογία, είναι ένα παρακλάδι της επιστημολογίας* που ασχολείται με τη διαδικασία της “αναζήτησης”. Η επιστημονική μεθοδολογία είναι η διαδικασία που χρησιμοποιούν οι διάφορες επιστήμες για να βρουν την πραγματικότητα (ή τις πραγματικότητες). Η επιστημονική μεθοδολογία είναι η διαδικασία που χρησιμοποιούν οι διάφορες επιστήμες για να βρουν την πραγματικότητα (ή τις πραγματικότητες). * Η επιστημολογία είναι η επιστήμη του γιγνώσκειν

9 Ο άνθρωπος βρίσκεται σε μια συνεχή αναζήτηση για να ανακαλύψει τι γίνεται γύρω του. Προσπαθεί συνέχεια να ανακαλύψει την πραγματικότητα αποκτώντας συνεχώς νέες γνώσεις. Ο άνθρωπος βρίσκεται σε μια συνεχή αναζήτηση για να ανακαλύψει τι γίνεται γύρω του. Προσπαθεί συνέχεια να ανακαλύψει την πραγματικότητα αποκτώντας συνεχώς νέες γνώσεις. Υπάρχουν τρεις γενικοί τρόποι με τους οποίους αποκτούμε γνώσεις και διαμορφώνονται «πραγματικότητες» Υπάρχουν τρεις γενικοί τρόποι με τους οποίους αποκτούμε γνώσεις και διαμορφώνονται «πραγματικότητες»

10 Η εμπειρική Πραγματικότητα: Η εμπειρική Πραγματικότητα: Πράγματα (γνώσεις) που γνωρίζομε από άμεση πείρα (εμπειρία). Μπορεί να περιλαμβάνει λάθη που είναι αποτέλεσμα της προσωπικής αναζήτησης όπως Μπορεί να περιλαμβάνει λάθη που είναι αποτέλεσμα της προσωπικής αναζήτησης όπως ανακριβείς παρατηρήσεις, υπεργενίκευση, εκλεκτική παρατήρηση, φτιαχτές πληροφορίες, μη λογικοί συλλογισμοί και η ανάμειξη του εγώ στην αντίληψη.

11 Η Πραγματικότητα που επιβάλλεται: Η Πραγματικότητα που επιβάλλεται: Πράγματα (γνώσεις) που θεωρούμε πραγματικά γιατί όλοι οι άλλοι τα θεωρούν πραγματικά και αυτό είναι είτε θέμα κοινής συμφωνίας είτε θέμα επιβολής Αποκτάται από την παράδοση (πολιτισμός/κουλτούρα, συσσωρευμένη γνώση) και από αυθεντίες (γνώση από άλλους που είναι σε θέση να ξέρουν καλύτερα).

12 Επιστημονική Πραγματικότητα Επιστημονική Πραγματικότητα Πράγματα (γνώσεις) που έχουν λογική και εμπειρική στήριξη. Η επιστημονική έρευνα ανακαλύπτει μια νέα “πραγματικότητα” ή “αλήθεια” εξετάζοντας τη λογική και εμπειρική στήριξη μιας πρότασης ή υπόθεσης. Είναι πολύ πιο αυστηρά καθορισμένη και έτσι αποφεύγει πολλά από τα λάθη της απλής ανθρώπινης αναζήτησης.

13 ΣΤΑΣΗ 1 Βρείτε ένα παράδειγμα από τις εμπειρίες σας που η «δική σας» πραγματικότητα ήταν τελικά διαφορετική από την επιστημονική πραγματικότητα. Συζητήστε γι’ αυτό στην ομάδα σας

14 Σε κάθε έρευνα που σκοπό έχει την εξήγηση συγκεκριμένων κοινωνικών φαινομένων, η θεωρία προσφέρει το πλαίσιο που είναι απαραίτητο για τη συστηματική ερμηνεία των εμπειρικών δεδομένων. Σε κάθε έρευνα που σκοπό έχει την εξήγηση συγκεκριμένων κοινωνικών φαινομένων, η θεωρία προσφέρει το πλαίσιο που είναι απαραίτητο για τη συστηματική ερμηνεία των εμπειρικών δεδομένων. Με άλλα λόγια, οι ερευνητικές πρακτικές συνδέουν τη θεωρία με την εμπειρική πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, οι ερευνητικές πρακτικές συνδέουν τη θεωρία με την εμπειρική πραγματικότητα. Η σύνδεση του θεωρητικού και του εμπειρικού μέρους μιας έρευνας μπορεί να γίνει, συνήθως, με δύο ή τρεις εναλλακτικούς τρόπους: Η σύνδεση του θεωρητικού και του εμπειρικού μέρους μιας έρευνας μπορεί να γίνει, συνήθως, με δύο ή τρεις εναλλακτικούς τρόπους: Ερευνητικά παραδείγματα (paradigms) στην εκπαιδευτική έρευνα

15 Γενικά χαρακτηριστικά της επιστημονικής έρευνας Η επιστημονική έρευνα είναι: Εξελισσόμενη (Προχωρά αξιοποιώντας την ήδη υπάρχουσα γνώση (T. Kuhn). Δημιουργική & ανοιχτή (Προωθεί την ιδέα των εναλλακτικών προσεγγίσεων και των εναλλακτικών ερμηνειών) Κριτική (Τα αποτελέσματά της παρουσιάζονται σε συνέδρια και δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά Διαρκής (Δεν τελειώνει ποτέ, τα ερευνητικά ερωτήματα που είναι δυνατόν να διατυπωθούν είναι απεριόριστα, οι πιθανοί τρόποι διερεύνησής τους πολλοί)

16 Η έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες επηρεάστηκε στα αρχικά στάδια από τις επικρατούσες θεωρίες των θετικών επιστημών που ήταν οι καθιερωμένες τότε επιστήμες (Φυσική, Μαθηματικά, Μηχανική). 19 ος αιώνας

17 Η εμφάνιση της επιστήμης της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης Η επιστημολογική προσέγγιση του Λειτουργισμού - Δομολειτουργισμού στο κοινωνικό και εκπαιδευτικό πεδίο, H αποδοχή κοινωνικών νόμων που διέπουν την ανθρώπινη πράξη, H κοινωνικά προσδιορισμένη θέση – συμπεριφορά των ανθρώπων H αποδοχή από το λειτουργισμό και το συμπεριφορισμό ότι η πράξη του ανθρώπου είναι έξω από τον προσωπικό έλεγχό του

18 οδήγησαν την κοινωνική και εκπαιδευτική έρευνα στο να κατευθύνει τις προσπάθειές της στην ανακάλυψη των νόμων – κανονικοτήτων με απώτερο στόχο τη βελτίωση σταθεροποίηση των θεσμών, που καθορίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και δράση.

19 Έτσι υιοθετήθηκε ως παράδειγμα το κανονιστικό (θετικιστικό), εμπειρικό, ποσοτικό μοντέλο που δίνει έμφαση σε αντικειμενικές μετρήσεις της πραγματικότητας (καταγράφει γεγονότα και πιθανές αιτίες)

20 Η στροφή της ψυχολογίας στις εσωτερικές διαδικασίες σκέψης, η κατανόηση της πραγματικότητας των ανθρώπων εποικοδομιστικά (Κονστρουκτιβιστικά) και προσωποκεντρικά μέσα από τις μελέτες των Piaget, Bruner, Rogers και Η απομάκρυνση της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης από το λειτουργισμό και η στροφή της προς το ερμηνευτικό παράδειγμα τη δεκαετία του ’80 οδήγησαν στο να: Ερευνηθεί η ατομική, εσωτερική νοηματοδότηση που δίνουν τα άτομα στους θεσμούς, στις σχέσεις και στον κοινωνικό τους κόσμο.

21 Την κοινωνική πραγµατικότητα δεν τη διαµορφώνουν, όπως υποστήριζε ο θετικισµός και ο λειτουργισµός, αντικειµενικές νοµοτέλειες αλλά οι υποκειµενικές αντιλήψεις και νοηµατοδοτήσεις δράσεων των ατόµων µέσα σε αυτή. Εποµένως η ίδια πράξη νοηµατοδοτείται διαφορετικά από το δρων υποκείµενο παρόλο που µπορεί να παρατηρηθεί ως όµοια από τις θετικές επιστήµες.

22 η επικράτηση της άποψης ότι οι πολύπλοκες μορφές και εκφάνσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς δε μπορεί να μετατραπούν σε απλά στοιχεία που μπορούν να μετρηθούν ποσοτικά, οδήγησαν την εκπαιδευτική έρευνα να στραφεί σε ερμηνευτικές προσεγγίσεις της κοινωνικής και κατ’ επέκταση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.

23 Κριτική στο ερµηνευτικό «παράδειγµα» αποτελεί το ότι παραβλέπονται όλοι εκείνοι οι κοινωνικοί, ιστορικοί, πολιτικοί, οικονοµικοί παράγοντες και οι σχέσεις που δηµιουργούν, οι οποίες δοµούν τις υποκειµενικές ερµηνείες των ατόµων ότι τα άτοµα σκόπιµα αγνοούν, εκλογικεύουν ή έχουν ψευδή συνείδηση για τις πράξεις τους ή πολλές φορές δεν µπορούν να προσδιορίσουν τις συνέπειες τους σε άλλα άτοµα ή κοινωνικές οµάδες αποτελεί µειονέκτηµα του ερµηνευτικού επιστηµολογικού «παραδείγµατος» (Bourdieu, 1968, Bourdieu, 2007, Carr & Kemmis, 2002)

24 Η εκπαιδευτική έρευνα, όσον αφορά τη μεθοδολογία, από: εργαστηριακή – πειραματική εξελίχθηκε σε έρευνα πεδίου, μελέτη περίπτωσης και από εργαστηριακή – πειραματική εξελίχθηκε σε έρευνα πεδίου, μελέτη περίπτωσης και από θεωρητική εξελίχθηκε σε εφαρμοσμένη έρευνα, έρευνα δράσης,έρευνα αξιολόγησης (Verma & Mallick, 2004). θεωρητική εξελίχθηκε σε εφαρμοσμένη έρευνα, έρευνα δράσης,έρευνα αξιολόγησης (Verma & Mallick, 2004).

25 Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται η πραγµατιστική προσέγγιση (συνδυασµός ποιοτικών και ποσοτικών µεθόδων) στην εκπαιδευτική έρευνα Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται η πραγµατιστική προσέγγιση (συνδυασµός ποιοτικών και ποσοτικών µεθόδων) στην εκπαιδευτική έρευνα

26 Δεδοµένου ότι τα δυο επιστηµολογικά «παραδείγµατα», έχουν εγγενείς αδυναµίες, ώστε να προσεγγίσουν µε αξιολογική ουδετερότητα την απόλυτη γνώση στην κοινωνική και παιδαγωγική επιστήµη, η συνεργατική χρήση τους στην εκπαιδευτική έρευνα θα οδηγούσε σε εγκυρότερα αποτελέσµατα.

27 Αυτή η παρατήρηση είναι συνδυασµένη µε την αυξανόµενη προσοχή που δίδεται στην τριγωνοποίηση της κοινωνικής έρευνας, µια πολυµεθοδολογική προσέγγιση – µεικτή µεθοδολογία µε τη χρησιµοποίηση µεθόδων που δίνουν ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσµατα. Ένας συνδυασµός ιδεών από τις ποσοτικές και τις ποιοτικές µεθόδους που προσπαθεί να υπερβεί αδυναµίες τους από τη µονοµερή εφαρµογή τους (Robson, 2007, Κυριαζή, 2009).

28 Για τους πραγματιστές αλήθεια είναι «αυτό που δουλεύει», επομένως η δοκιμασία είναι κατά πόσο είναι εφικτή η διεξαγωγή αξιόλογων μελετών που χρησιμοποιούν πλάι πλάι ποσοτικές και ποιοτικές προσεγγίσεις. (Robson, 2007 σελ. 51)

29 ΣΤΑΣΗ 2 Για να δούμε ως τώρα ποια είναι τα βασικά θεωρητικά παραδείγματα με βάση τα οποία γίνονται οι έρευνες; Συζητήστε μεταξύ σας προσπαθώντας να θυμηθείτε αυτά που αναφέραμε.

30 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Με βάση το σκοπό για τον οποίο γίνονται οι έρευνες, διαχωρίζονται στις βασικές και στις εφαρµοσµένες έρευνες.

31 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασική Έρευνα: Εξετάζει θεωρητικές ή μεθοδολογικές ερωτήσεις δηλαδή κάνει περιγραφή, πρόβλεψη και εξήγηση φαινομένων αλλά τα αποτελέσματά της δεν έχουν άμεσες πρακτικές εφαρμογές. Π.χ. Η θεωρητική κατανόηση φαινομένων και διαδικασιών που σχετίζονται με πτυχές της εκπαιδευτικής διαδικασίας

32 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Η βασική έρευνα στοχεύει στην αύξηση των επιστηµονικών γνώσεων µέσα από την ανάπτυξη µιας θεωρίας ή ενός µοντέλου και δεν ενδιαφέρεται για την πρακτική εφαρµογή των ευρηµάτων της. Η βασική έρευνα στοχεύει στην αύξηση των επιστηµονικών γνώσεων µέσα από την ανάπτυξη µιας θεωρίας ή ενός µοντέλου και δεν ενδιαφέρεται για την πρακτική εφαρµογή των ευρηµάτων της. Τέτοιες έρευνες είναι οι περισσότερες των θετικών επιστηµών και της τεχνολογίας. Τέτοιες έρευνες είναι οι περισσότερες των θετικών επιστηµών και της τεχνολογίας.

33 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Η εφαρµοσµένη έρευνα στοχεύει στην πρακτική και άµεση επίλυση προβληµάτων. Η εφαρµοσµένη έρευνα στοχεύει στην πρακτική και άµεση επίλυση προβληµάτων. Τέτοια έρευνα είναι και η εκπαιδευτική έρευνα. Τέτοια έρευνα είναι και η εκπαιδευτική έρευνα.

34 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Εφαρμοσμένη Έρευνα: Εξετάζει πρακτικά προβλήματα δηλαδή κάνει περιγραφή, πρόβλεψη και εξήγηση φαινομένων αλλά τα αποτελέσματά της έχουν πρακτικές εφαρμογές προδιαγράφοντας λύσεις των προβλημάτων Πραγματοποιείται συνήθως με λιγότερο αυστηρές ερευνητικές μεθόδους σε σχέση με τη βασική και όχι σε εργαστηριακές αλλά πραγματικές συνθήκες

35 Με βάση την χρονική διάρκεια οι έρευνες διακρίνονται σε συγχρονική και διαχρονική

36 Συγχρονική Έρευνα Έρευνα που εξετάζει ένα κομμάτι του πληθυσμού σε μία δεδομένη στιγμή Το κύριο πλεονέκτημα της είναι ότι, επειδή ακριβώς γίνεται σε μια χρονική στιγμή, επιτρέπει τη χρήση πολύ μεγαλυτέρων δειγμάτων. Επί πλέον, οι συγκρίσεις είναι ευκολότερες μια και τα δεδομένα δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές που επέρχονται με την πάροδο του χρόνου. Επί πλέον, οι συγκρίσεις είναι ευκολότερες μια και τα δεδομένα δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές που επέρχονται με την πάροδο του χρόνου.

37 Διαχρονική Έρευνα Έρευνα που εξετάζει δεδομένα που συγκεντρώνονται σε διάφορες χρονικές περιόδους. Έρευνα που εξετάζει δεδομένα που συγκεντρώνονται σε διάφορες χρονικές περιόδους. Αν μελετούνται τα ίδια άτομα, η μελέτη ονομάζεται Μελέτη Panel. Αν μελετούνται τα ίδια άτομα, η μελέτη ονομάζεται Μελέτη Panel. Αν εξετάζεται το ίδιο πρόβλημα αλλά με διαφορετικά άτομα, ονομάζεται Μελέτη Τάσεων. Αν εξετάζεται το ίδιο πρόβλημα αλλά με διαφορετικά άτομα, ονομάζεται Μελέτη Τάσεων.

38 Ανάλογα με τη μονάδα ανάλυσης

39 Γ. Mικρο-Μακρο (Κοινωνιολογική) Έρευνα α. Mικροκοινωνιολογική: Όταν η μονάδα ανάλυσης είναι τα άτομα ή πολύ μικρές ομάδες. α. Mικροκοινωνιολογική: Όταν η μονάδα ανάλυσης είναι τα άτομα ή πολύ μικρές ομάδες. β.Mακροκοινωνιολογική: Όταν η μονάδα ανάλυσης είναι ομάδες ατόμων, γεωγραφικές περιοχές, χώρες κτλ., δηλαδή μεγάλος αριθμός ατόμων. β.Mακροκοινωνιολογική: Όταν η μονάδα ανάλυσης είναι ομάδες ατόμων, γεωγραφικές περιοχές, χώρες κτλ., δηλαδή μεγάλος αριθμός ατόμων.

40 ΣΤΑΣΗ 3 Σε ποιο θεωρητικό παράδειγμα θα τοποθετούσατε τη μικροκοινωνιολογική και σε ποιο τη μακροκοινωνιολογική έρευνα;

41 Με βάση το είδος των δεδοµένων

42 Με βάση το είδος των δεδοµένων οι έρευνες διαχωρίζονται σε ποσοτικές (quantitative) και ποιοτικές (qualitative), ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν αναδειχθεί και έρευνες µεικτών µεθόδων (Mixed Methods Research) καθώς και οι έρευνες µεικτών µοντέλων (Mixed Models Research) (Johnson & Onwuegbuzie,2004, Baralos,2008a).

43 Η ποσοτική προσέγγιση, κατά την οποία τα εμπειρικά δεδομένα αντιπαρατίθενται με μια συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση με σκοπό την επιβεβαίωση ή την απόρριψη αυτής της θεωρίας (διαδεδομένη κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα) Η ποσοτική προσέγγιση, κατά την οποία τα εμπειρικά δεδομένα αντιπαρατίθενται με μια συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση με σκοπό την επιβεβαίωση ή την απόρριψη αυτής της θεωρίας (διαδεδομένη κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα)

44 Οι ποσοτικές προσεγγίσεις βρίσκουν πεδίο εφαρμογής όταν κύριος στόχος της έρευνας είναι ο έλεγχος συγκεκριμένων θεωρητικών υποθέσεων για κάποιο κοινωνικό φαινόμενο και οι οποίες, ανάλογα με τα ευρήματα, επιβεβαιώνονται, απορρίπτονται ή τροποποιούνται (Κυριαζή 1998). Οι ποσοτικές προσεγγίσεις βρίσκουν πεδίο εφαρμογής όταν κύριος στόχος της έρευνας είναι ο έλεγχος συγκεκριμένων θεωρητικών υποθέσεων για κάποιο κοινωνικό φαινόμενο και οι οποίες, ανάλογα με τα ευρήματα, επιβεβαιώνονται, απορρίπτονται ή τροποποιούνται (Κυριαζή 1998). Η ποσοτική προσέγγιση

45 Οι ποσοτικές έρευνες εντάσσονται στο επιστηµονικό παράδειγµα του θετικισµού (Positivism) κατά την έννοια του Kuhn(1970), είναι κυρίαρχες στις θετικές-τεχνολογικές επιστήµες και στηρίζονται σε αριθµητικά δεδοµένα, τα οποία παρουσιάζονται και µελετώνται µε µεθόδους της Περιγραφικής και Επαγωγικής Στατιστικής

46 Oι έρευνες αυτές είναι κατάλληλες για διερεύνηση ερωτηµάτων που αφορούν στο «πως» των φαινόµενων και στην διερεύνηση ισχύος µιας θεωρίας. Απαιτούν συστηµατικό σχεδιασµό και οργάνωση, σαφή καθορισµό του προβλήµατος και των µεταβλητών, εκτίµηση των παραµέτρων του πληθυσµού και διατύπωση υποθέσεων για τις σχέσεις µεταξύ των µεταβλητών. ∆εν απαντούν όµως στη διερεύνηση ερωτηµάτων που αφορούν στο «γιατί» των φαινόµενων. Στις ποσοτικές έρευνες εντάσσονται οι εργαστηριακές, οι πειραµατικές, οι περιγραφικές, οι δηµοσκοπικές και οι συσχετιστικές.

47 Στην ποσοτική προσέγγιση υπάρχει αυστηρός ερευνητικός σχεδιασμός με τον οποίο επιδιώκεται η δυνατότητα εξαγωγής έγκυρων συμπερασμάτων, τα οποία (συμπεράσματα) να μπορούν να γενικευτούν στο σύνολο του υπό διερεύνηση πληθυσμού (Bell 1997). Στην ποσοτική προσέγγιση υπάρχει αυστηρός ερευνητικός σχεδιασμός με τον οποίο επιδιώκεται η δυνατότητα εξαγωγής έγκυρων συμπερασμάτων, τα οποία (συμπεράσματα) να μπορούν να γενικευτούν στο σύνολο του υπό διερεύνηση πληθυσμού (Bell 1997). Η ποσοτική προσέγγιση

48 Η ποσοτική μεθοδολογική προσέγγιση, έχει συνήθως μια σταθερή και δύσκαμπτη δομή, η οποία δεν επιδέχεται μετατροπές κατά την πορεία της ερευνητικής διαδικασίας, σε αντίθεση με τις ποιοτικές μεθόδους όπου η ερευνητική δομή μπορεί να αναθεωρείται και να αναπροσαρμόζεται κατά την πορεία της ανάλογα με τις ερευνητικές ανάγκες. Η ποσοτική μεθοδολογική προσέγγιση, έχει συνήθως μια σταθερή και δύσκαμπτη δομή, η οποία δεν επιδέχεται μετατροπές κατά την πορεία της ερευνητικής διαδικασίας, σε αντίθεση με τις ποιοτικές μεθόδους όπου η ερευνητική δομή μπορεί να αναθεωρείται και να αναπροσαρμόζεται κατά την πορεία της ανάλογα με τις ερευνητικές ανάγκες.

49 Η ποσοτική προσέγγιση Παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως είναι: η δυνατότητα που έχει ο μελετητής να διερευνήσει μεγάλο μέρος του ερευνητικού πληθυσμού, η δυνατότητα που έχει ο μελετητής να διερευνήσει μεγάλο μέρος του ερευνητικού πληθυσμού, η διερεύνηση της ύπαρξης πιθανών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις διάφορες μεταβλητές της μελέτης, και η διερεύνηση της ύπαρξης πιθανών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις διάφορες μεταβλητές της μελέτης, και η εξαγωγή συμπερασμάτων γενικεύσιμων στο σύνολο του ερευνητικού πληθυσμού. η εξαγωγή συμπερασμάτων γενικεύσιμων στο σύνολο του ερευνητικού πληθυσμού.

50 Η ποσοτική προσέγγιση Το είδος της ποσοτικής έρευνας το οποίο ακολουθούν οι περισσότερες εκπαιδευτικές έρευνες είναι η έρευνα επισκόπησης (survey research) Το είδος της ποσοτικής έρευνας το οποίο ακολουθούν οι περισσότερες εκπαιδευτικές έρευνες είναι η έρευνα επισκόπησης (survey research)

51 Η ποιοτική προσέγγιση στην οποία τα εμπειρικά δεδομένα αποτελούν τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη και μελέτη της θεωρίας, με χαρακτηριστικό στοιχείο την ύπαρξη περισσότερο χαλαρών και ρευστών εννοιολογικών πλαισίων (διαδόθηκε από τη δεκαετία του ’80 και ύστερα). Η ποιοτική προσέγγιση στην οποία τα εμπειρικά δεδομένα αποτελούν τη βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη και μελέτη της θεωρίας, με χαρακτηριστικό στοιχείο την ύπαρξη περισσότερο χαλαρών και ρευστών εννοιολογικών πλαισίων (διαδόθηκε από τη δεκαετία του ’80 και ύστερα).

52 Οι ποιοτικές έρευνες εντάσσονται στο ερµηνευτικό (Interpretivist) επιστηµονικό παράδειγµα και στηρίζονται κυρίως σε ερµηνείες και λεκτικούς χαρακτηρισµούς και στοχεύουν στην περιγραφή των φαινόµενων από την µεριά των συµµετεχόντων.

53 Στις ποιοτικές έρευνες εντάσσονται: η βιβλιογραφική, η ιστορική, η έρευνα δράση, η µελέτη περίπτωσης (case study), η ανάλυση περιεχοµένου, η εθνογραφική, η φαινομενολογία, η βιογραφική κ.λπ. (Babbie, 2001, Pole, 2007) Στις ποιοτικές έρευνες εντάσσονται: η βιβλιογραφική, η ιστορική, η έρευνα δράση, η µελέτη περίπτωσης (case study), η ανάλυση περιεχοµένου, η εθνογραφική, η φαινομενολογία, η βιογραφική κ.λπ. (Babbie, 2001, Pole, 2007)

54 Έρευνα δράση Την έβαλα γιατί αφορά εσάς τους εκπαιδευτικούς Σκοπό έχει να δώσει λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί στο χώρο του σχολείου Σκοπό έχει να δώσει λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί στο χώρο του σχολείου Στο σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της συμμετέχουν ενεργά οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί και λίγο ή καθόλου θεωρητικοί ερευνητές Στο σχεδιασμό και τη διεξαγωγή της συμμετέχουν ενεργά οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί και λίγο ή καθόλου θεωρητικοί ερευνητές

55 Με την ποσοτική έρευνα στοχεύουµε στην εύρεση σχέσεων µεταξύ των µεταβλητών που επηρεάζουν την εξέλιξη ενός φαινόµενου, ενώ µε την ποιοτική έρευνα στοχεύουµε στην κατανόηση των φαινόµενων. Η επιλογή µιας µεθοδολογικής προσέγγισης από ένα ερευνητή προσδιορίζεται µεταξύ άλλων και από τις πεποιθήσεις του οι οποίες αποτελούν ένα σηµαντικό αν όχι καθοριστικό παράγοντα (Baralos,2008b).

56 Η μεικτή έρευνα Αποτελεί μια ενδιάμεση προσέγγιση στην έρευνα. Συνδυάζει στοιχεία της ποσοτικής και της ποιοτικής προσέγγισης και την προτιμούν σύγχρονοι ερευνητές (από τη δεκαετία του ’90 και ύστερα) Αποτελεί μια ενδιάμεση προσέγγιση στην έρευνα. Συνδυάζει στοιχεία της ποσοτικής και της ποιοτικής προσέγγισης και την προτιμούν σύγχρονοι ερευνητές (από τη δεκαετία του ’90 και ύστερα)

57 Η μεικτή μέθοδος Έρευνα μεικτών μεθόδων (πρώτα η μία μετά η άλλη) Έρευνα μεικτών μεθόδων (πρώτα η μία μετά η άλλη) Έρευνα μεικτού μοντέλου (ταυτόχρονα και οι δύο) Έρευνα μεικτού μοντέλου (ταυτόχρονα και οι δύο)

58 Η επιλογή της κατάλληλης ερευνητικής προσέγγισης από τον ερευνητή είναι συνάρτηση τόσο της φύσης της έρευνας όσο και του είδους των πληροφοριών οι οποίες είναι απαραίτητο να συγκεντρωθούν (Bell 1997). Η επιλογή της κατάλληλης ερευνητικής προσέγγισης από τον ερευνητή είναι συνάρτηση τόσο της φύσης της έρευνας όσο και του είδους των πληροφοριών οι οποίες είναι απαραίτητο να συγκεντρωθούν (Bell 1997).

59 ΣΤΟΧΟΙ ή αλλιώς για να δούμε τι θυμόμαστε;  Να προσδιορίζουν την έννοια της επιστημονικής έρευνας και να περιγράφουν τα βασικά θεωρητικά σχήματα από τα οποία επηρεάστηκαν οι βασικές τάσεις στην εκπαιδευτική έρευνα.  Να γνωρίζουν τα βασικά είδη εκπαιδευτικής έρευνας.

60 Έρευνες ανάλογα με το σκοπό; Έρευνες ανάλογα με το σκοπό; Έρευνες ανάλογα με τη μονάδα ανάλυσης; Έρευνες ανάλογα με τη μονάδα ανάλυσης; Ανάλογα με τη χρονική διάρκεια; Ανάλογα με τη χρονική διάρκεια; Ανάλογα με το είδος των δεδομένων; Ανάλογα με το είδος των δεδομένων; Ποια είναι τα δύο βασικά ερμηνευτικά παραδείγματα; Ποια είναι τα δύο βασικά ερμηνευτικά παραδείγματα;

61 Και τώρα ένα θέμα από τις εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου: Αν ένας κοινωνιολόγος επιθυμούσε να μελετήσει τους φετινούς πτυχιούχους του πανεπιστημίου Αιγαίου κάθε δύο χρόνια για τα επόμενα 10 χρόνια για να καταγράψει τις αλλαγές του κοινωνικού επιπέδου τι είδους μελέτη θα κάνει;

62 Σας ευχαριστώ