Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ Ενότητα 13: Συμμετοχή σε έργο δημοσίου Γρηγόριος Βάρρας.

Παρουσίαση με θέμα: "Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ Ενότητα 13: Συμμετοχή σε έργο δημοσίου Γρηγόριος Βάρρας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ Ενότητα 13: Συμμετοχή σε έργο δημοσίου Γρηγόριος Βάρρας Αν. Καθηγητής Άρτα, 2015 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

3 Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

4 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Στις δημοπρασίες καλούνται εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο ΜΕ'ΕΠ ή στα νομαρχιακά μητρώα κατά κατηγορίες (π.χ. οικοδομικά, ηλεκτρομηχανολογικά, υδραυλικά, λιμενικά έργα κλπ) και κατά τάξεις (Α1, Α2, 1η,2η, 3η,4η, 5η, 6η και 7η ). Όταν το έργο ανήκει αποκλειστικά σε μία κατηγορία, τότε καλούνται οι επιχειρήσεις της κατηγορίας αυτής. Ανήκει δε ένα έργο αποκλειστικά σε μια κατηγορία,αν ανήκουν στην κατηγορία αυτή πάνω από το 90% των εργασιών του όλου έργου. 4 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

5 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Όταν ανήκει σε διάφορες κατηγορίες καλούνται οι επιχειρήσεις όλων των κατηγοριών ή κοινοπραξίες που καλύπτουν όλες τις κατηγορίες. Κατηγορία με ποσοστό εργασιών κάτω του 10% δε λαμβάνεται υπόψη, μπορεί όμως να οριστεί και το αντίθετο. Επισημαίνεται ότι για την ένταξη σε κατηγορία δεν λαμβάνονται υπόψη τα απρόβλεπτα. Αν το έργο περιλαμβάνει αποκλειστικά αντικείμενο εξειδικευμένων επιχειρήσεων Μ'Ε'ΕΠ καλούνται οι επιχειρήσεις της αντίστοιχης κατηγορίας και οι εξειδικευμένες αν υπάρχουν σε αντίστοιχες τάξεις. 5 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

6 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Αν καλούνται επιχειρήσεις μίας κατηγορίας η τάξη προσδιορίζεται από τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας στον οποίο λαμβάνονται υπόψη τα ποσοστά των απροβλέπτων (και των απολογιστικών), ενώ δεν λαμβάνονται υπόψη αναθεώρηση και ΦΠΑ. Αν καλούνται περισσότερες κατηγορίες, η τάξη για κάθε κατηγορία προσδιορίζεται από το αντίστοιχο μέρος του προϋπολογισμού. Κοινοπραξίες γίνονται δεκτές αν δεν το αποκλείει η διακήρυξη. 6 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

7 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Αν οι επιχειρήσεις που κοινοπρακτούν είναι της ίδιας κατηγορίας πρέπει να ανήκουν όλες σε μία από τις καλούμενες τάξεις και είτε να είναι όλες της ίδιας τάξης, ή να διαφέρουν κατά μια τάξη. Οι επιχειρήσεις αυτές μετέχουν με ποσοστό 25% και άνω. Το ίδιο συμβαίνει αν το έργο περιλαμβάνει εργασίες περισσότερων κατηγοριών. 7 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

8 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Αν η δημοπρασία προβλέπει περισσότερες κατηγορίες και η επιχείρηση καλύπτει την καλούμενη τάξη της κύριας κατηγορίας, δεν ισχύουν τα κατώτατα όρια για τις άλλες κατηγορίες που καλούνται, εφόσον η επιχείρηση είναι εγγεγραμμένη στην ίδια ή ανώτερη τάξη αυτών των κατηγοριών. Ως κύρια κατηγορία Θεωρείται η μεγαλύτερη σε προϋπολογισμό. Τέλος, ως προς τα ανώτατα και κατώτατα όρια προϋπολογισμού έργων κατά τάξη, έχει εφαρμογή το άρθρο 102 του ν. 3669/2008. 8 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

9 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Σύμφωνα με το άρθρο αυτό Θεσπίζονται ανώτατα και κατώτατα όρια προϋπολογισμού ανά κατηγορία έργων, εντός των οποίων δικαιούται κάθε εργοληπτική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο ΜΕ'ΕΠ να συμμετάσχει σε διαγωνισμό για την ανάθεση εκτέλεσης δημοσίου έργου. 9 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

10 Καλούμενες εργοληπτικές επιχειρήσεις Τα όρια αυτά είναι τα εξής: 10 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

11 Δικαιολογητικά συμμετοχής α) Εργοληπτικό πτυχίο. Το εργοληπτικό πτυχίο πρέπει να βρίσκεται σε ισχύ κατά την ημερομηνία του διαγωνισμού. Αν δεν βρίσκεται σε ισχύ, τότε: αν η επιχείρηση έχει ζητήσει την ανανέωση της εγγραφής εντός του τελευταίου τριμήνου πριν από τη λήξη της, η ανανέωση ισχύει από τότε που έληξε η παλαιά. αν δεν ζητήθηκε εμπρόθεσμα η ανανέωση, τότε το παλιό πτυχίο ισχύει για 60 ημέρες από τη λήξη του. Στην περίπτωση αυτή η τυχόν νέα ανανέωση δεν ανατρέχει στο χρόνο λήξης της παλαιάς αλλά ισχύει από την έκδοσή της. 11 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

12 Δικαιολογητικά συμμετοχής Αυτό σημαίνει ότι αν η δημοπράτηση έγινε σε χρόνο μετά την 60η ημέρα από τη λήξη της προηγούμενης ανανέωσης και δεν έχει εκδοθεί νέα, μη νομίμως συμμετέχει η επιχείρηση στο διαγωνισμό. Το ίδιο συμβαίνει και όταν υπάρξει αναδρομική ακύρωση του εργοληπτικού πτυχίου. 12 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

13 Δικαιολογητικά συμμετοχής β) Εγγυητική επιστολή συμμετοχής: Πλημμέλειες της εγγυητικής επιστολής είναι ουσιώδεις μόνο αν από το περιεχόμενό της καταλείπονται αμφιβολίες σχετικά με την έκταση της δέσμευσης του εγγυητή. Επομένως, λανθασμένη αναγραφή του τίτλου του έργου ή της αρχής στην οποία απευθύνεται, ή αναγραφή του διακριτικού τίτλου της επιχείρησης και όχι της επωνυμίας της κατ' αρχήν δεν αποτελούν ουσιώδεις πλημμέλειες. 13 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

14 Δικαιολογητικά συμμετοχής Επίσης, σύμφωνα με το νόμο η εγγυητική επιστολή για έργα που υπάγονται στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να είναι κατά κανόνα 10 μηνών από την ημέρα του διαγωνισμού. Σκοπός του νομοθέτη είναι η εξασφάλιση των συμφερόντων της αναθέτουσας αρχής. 14 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

15 Δικαιολογητικά συμμετοχής Ο σκοπός αυτός δεν παραβλάπτεται σε περίπτωση που σε συμμόρφωση με σχετικό όρο της διακήρυξης η εγγύηση συμμετοχής του διαγωνιζόμενου είναι μικρότερης διάρκειας από την οριζόμενη στις διατάξεις, εφόσον η εγγύηση αυτή παραμένει σε ισχύ κατά τη διάρκεια υπογραφής της σύμβασης. Η αναθέτουσα αρχή δεν κωλύεται αν απαιτηθεί, να ζητήσει την παράταση της εγγυητικής. Αντιθέτως, είναι βέβαιη η βλάβη αν η αναθέτουσα αρχή αποκλείσει εξαιτίας της άνω πλημμέλειας το μειοδότη γιατί τότε πέραν των άλλων τίθεται και ζήτημα διακριτικής μεταχείρισης των υποψηφίων. 15 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

16 Δικαιολογητικά συμμετοχής γ) Ανεκτέλεστο. Το ανεκτέλεστο φτάνει ως το τριπλάσιο του ανωτάτου ορίου της τάξης της εργοληπτικής επιχείρησης. Διαπιστώνεται με βεβαίωση Μ'ΕΕΠ ή βεβαίωση της υπηρεσίας που εκτελεί το έργο, η οποία πρέπει να έχει εκδοθεί μέσα στο τελευταίο εξάμηνο από τη δημοπράτηση. Επισημαίνεται ότι με τα πρότυπα τεύχη, για το ανεκτέλεστο ζητείται μόνο πρωτότυπη υπεύθυνη δήλωση. 16 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

17 Δικαιολογητικά συμμετοχής δ) Φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα (ιδίως στελεχών). Για την παραδεκτή συμμετοχή των εργοληπτικών επιχειρήσεων σε διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων έργων απαιτείται η υποβολή στην Επιτροπή Διαγωνισμού συγκεκριμένων δικαιολογητικών που ορίζονται από την οικεία διακήρυξη, προκειμένου να αποδειχθεί η συνδρομή των απαιτούμενων επαγγελματικών προσόντων των υποψηφίων και, τούτο, κατ' εφαρμογή της αρχής της τυπικότητας του διαγωνισμού, η τήρηση της οποίας αποσκοπεί στην ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού υπό συνθήκες διαφάνειας και διασφαλίζει την ίση μεταχείριση των ενδιαφερομένων. 17 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

18 Δικαιολογητικά συμμετοχής Από τα πρότυπα τεύχη απαιτούνται πιστοποιητικά φορολογικής ενημερότητας και βεβαιώσεις καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για την ίδια την επιχείρηση, τα έργα που εκτελεί και τις Κ/Ξ που συμμετέχει, καθώς και υπεύθυνη δήλωση: α) ότι τα πρόσωπα που εργάζονται είναι ασφαλισμένα ή αρνητική δήλωση και β) για τα πρόσωπα που στελεχώνουν το πτυχίο και έχουν υποχρέωση ασφάλισης στο ΤΣΜΕΔ'Ε. 18 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

19 Δικαιολογητικά συμμετοχής Απαιτείται και ασφαλιστική ενημερότητα στελεχών εγγεγραμμένων στο ΤΣΜΕΔΕ, ενώ δεν απαιτείται ιδιαίτερη ασφαλιστική ενημερότητα ΤΣΜΕΔΕ για όσα στελέχη του πτυχίου δεν έχουν υποχρέωση ασφάλισης σε αυτό (πχ. υπομηχανικοί). Για όσες επιχειρήσεις διαθέτουν ενημερότητα πτυχίου σε ισχύ, η ενημερότητα αυτή τους απαλλάσσει από την υποβολή μιας σειράς δικαιολογητικών, όπως αναφέρεται στο έντυπο που υπάρχει ως παράρτημα της παρούσας, μεταξύ των οποίων είναι και η φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα. 19 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

20 Δικαιολογητικά συμμετοχής Αν όμως η αναφερόμενη στην ενημερότητα πτυχίου ασφαλιστική ή φορολογική ενημερότητα έχει λήξει, προσκομίζεται υπεύθυνη δήλωση ότι ο υποψήφιος είναι κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού ασφαλιστικά ή φορολογικά ενήμερος, χωρίς να απαιτείται ειδική μνεία ως προς τις υποχρεώσεις της επιχείρησης που απορρέουν από την κοινοπρακτική της δραστηριότητας. Περαιτέρω, αν στην ενημερότητα δεν αναγράφεται ότι τα πρόσωπα που στελεχώνουν το πτυχίο είναι ασφαλισμένα στο ΤΣΜΕΔ'Ε, τότε προσκομίζονται ασφαλιστικές ενημερότητες ΤΣΜΕΔ'Ε για τα στελέχη αυτά. 20 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

21 Δικαιολογητικά συμμετοχής Τέλος, για την παραδεκτή συμμετοχή στο διαγωνισμό απαιτείται, τόσο από το νόμο όσο και από την εγκριτική των προτύπων τευχών διακήρυξης υπουργική απόφαση, η υπογραφή του εντύπου της οικονομικής προσφοράς της εργοληπτικής επιχείρησης από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, τούτο δε, ανεξάρτητα από την ειδικότερη νομική μορφή της. Για την απόδειξη της ιδιότητας αυτής προβλέπεται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του προσώπου που θέτει την υπογραφή του στην προσφορά ότι αποτελεί νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης, για την οποία υπογράφει, και ότι έχει το εκ του καταστατικού δικαίωμα εκπροσώπησης αυτής στον διαγωνισμό. 21 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

22 Δικαιολογητικά συμμετοχής ε) Μηχανόσημα. Ο διαγωνιζόμενος υποχρεούται να προσκομίσει μόνο όσα μηχανόσημα αναφέρονται στη διακήρυξη, έστω και αν, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό έπρεπε να προσκομιστούν περισσότερα μηχανόσημα. Η διοίκηση δεν μπορεί να αποκλείσει διαγωνιζόμενο που τήρησε τους όρους της διακήρυξης. 22 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

23 Δικαιολογητικά συμμετοχής Στ) Δικαιολογητικά υπεργολαβίας Στα έργα με προϋπολογιζόμενη δαπάνη μεγαλύτερη του ορίου εφαρμογής της εκάστοτε ισχύουσας σχετικής Οδηγίας, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να υποχρεώσει με τη διακήρυξη τους διαγωνιζόμενους να αναθέσουν, σε περίπτωση που αναδειχθούν ανάδοχοι, σε υπεργολάβους, συμβάσεις που αντιπροσωπεύουν κατά μέγιστο όριο το τριάντα τοις εκατό (30%) της συνολικής αξίας των έργων που αποτελούν το αντικείμενο της κύριας σύμβασης. 23 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

24 Δικαιολογητικά συμμετοχής Ζ) Χρηματοδοτική και οικονομική ικανότητα Όταν δημοπρατείται έργο με συνολικό προϋπολογισμό, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ, ανώτερο της 4ης τάξης του ΜΈΕΠ (7.500.000 ευρώ) υποβάλλεται, με το φάκελο προσφοράς και βεβαίωση τράπεζας που λειτουργεί νόμιμα στην 'Ελλάδα για την πιστοληπτική ικανότητα της εργοληπτικής επιχείρησης. Κατά την εφαρμογή αυτής της διάταξης τέθηκαν ζητήματα σχετικά με το ύψος του προϋπολογισμού που επιτρέπεται να καλύπτουν τέτοιες βεβαιώσεις. 24 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

25 Δικαιολογητικά συμμετοχής Έτσι κρίθηκε σε έργο προϋπολογισμού 10.071.190,46 ευρώ ότι, ο όρος περί ύπαρξης πιστοληπτικής ικανότητας ύψους τουλάχιστον 3.000.000 ευρώ δεν εισάγει αδικαιολόγητο περιορισμό στην άσκηση του δικαιώματος συμμετοχής των προτιθέμενων να συμμετάσχουν στην υπό κρίση διαδικασία επιχειρήσεων, περιορίζοντας ούτως τον ανταγωνισμό, αφού αποσκοπεί στη συμμετοχή εύρωστων οικονομικά υποψηφίων αναδόχων, ικανών να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις της προς ανάθεση σύμβασης. 25 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

26 Βιβλιογραφία ΝΟΜΟΣ 3316/2005 - ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΣΥΝΑΦΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΚΤΙΜΩΜΕΝΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (ΔΜΕΟ/α/ο/1257/9- 8-05) Α' ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΠΡΟΕΚΤΙΜΩΜΕΝΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (ΔΜΕΟ/α/ο/2361) ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ - Ν.3369/2008 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 6 ΚΑΙ 7 ΤΟΥ Ν.3316/2005 (Δ17γ/157/Φ.Ν. 4393) ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ (Ν.3316/2005) (ΔΜΕΟ/α/ΟΙΚ/1161) ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (Π.Δ. 541/1978) ΜΗΤΡΩΑ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ - Π.Δ. 138/2009 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΤΕΥΧΩΝ ΠΡΟΚΥΡΗΞΕΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 6,7,8 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ Ν.3316/2005 (ΑΠΟΦΑΣΗ Δ17γ/07/85/ΦΝ439.1) ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 38/2005 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ)ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 38/2005 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ) ΚΕΝΑΚ (Νομοθεσία, Εγκύκλιοι)ΚΕΝΑΚ (Νομοθεσία, Εγκύκλιοι) Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

27 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου.. Έκδοση: 1.0, 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.teiep.gr/courses/TEXG120/ Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

28 Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Μυριούνης Χρήστος Άρτα, 2015 28 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου