Άλκηστις Παπαϊωάννου Ph.D., M.Sc. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τμήμα οργάνωσης και διαχείρισης αθλητισμού.

Παρουσίαση με θέμα: "Άλκηστις Παπαϊωάννου Ph.D., M.Sc. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τμήμα οργάνωσης και διαχείρισης αθλητισμού."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Άλκηστις Παπαϊωάννου Ph.D., M.Sc. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τμήμα οργάνωσης και διαχείρισης αθλητισμού

2 Τι είναι η Συναισθηματική Νοημοσύνη Συναισθηματική νοημοσύνη είναι ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και τα συναισθήματα των άλλων, να τα χειρίζεται αποτελεσματικά και να δημιουργεί κίνητρα για τον εαυτό του. Goleman 1997, 2000, Goleman, Βοyatzis, McKee 2002) Συναισθηματική νοημοσύνη είναι : “η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα δικά του συναισθήματα, να τα κατανοεί και να τα ελέγχει. Είναι επίσης η ικανότητα να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του και να μπορεί να χειρίζεται αποτελεσματικά τόσο τα δικά του συναισθήματά του όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις”.

3 Οι 6 αρχές της ΣΝ Τα συναισθήματα είναι πληροφορίες Δεν μπορούμε να αγνοούμε τα συναισθήματα Μπορούμε να κρύβουμε τα συναισθήματά μας αλλά όχι τόσο καλά όσο νομίζουμε Οι αποφάσεις μας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους το συναίσθημα προκειμένου να είναι αποτελεσματικές Το συναίσθημα ακολουθεί μία σειρά λογικών αλληλουχιών Υπάρχουν τόσο γενικεύσιμα όσο και συγκεκριμένα συναισθήματα

4 Συναισθηματικός Χάρτης

5 Διαφορές μεταξύ IQ και EQ Ο δείκτης IQ αφορά στο αριθμητικό, γνωστικό κομμάτι, ενώ ο δείκτης EQ σχετίζεται με τα συναισθήματα. Η διανοητική νοημοσύνη είναι κάτι προκαθορισμένο από τη γέννηση του ανθρώπου, που εξελίσσεται μέχρι κάποια ηλικία και σταματά, ενώ η συναισθηματική νοημοσύνη είναι κάτι το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Το IQ ελέγχει τη λογική, ενώ το EQ τα συναισθήματά μας τόσο απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό όσο και απέναντι στους άλλους. Το IQ επηρεάζει ελάχιστα τις σχέσεις μας με τους άλλους, ενώ το EQ παίζει καθοριστικό ρόλο στις σχέσεις μας με τους άλλους. Το IQ είναι απαραίτητο για τη διεκπεραίωση κάθε μορφής εργασίας, ενώ το EQ είναι απαραίτητο για τη διαχείριση κάθε μορφής σχέσης.

6 Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη; Η ικανότητα του ατόμου να: Ελέγχει Ρυθμίζει Διακρίνει Χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που απορρέουν από αυτά, με στόχο να καθοδηγούν τις σκέψεις και τις δραστηριότητές του.

7 Δομή της Συναισθηματικής Νοημοσύνης Ειδικές Ικανότητες που συντελούν σε αυτή την επεξεργασία

8 Η Συναισθηματική Διαδικασία Κατάσταση Αναγνώρισε Χρησιμοποίησε Κατανόησε Έλεγξε Περιέγραψε την κατάσταση – το χρόνο, τόπο και τους εμπλεκόμενους Αναγνώρισε τα συναισθήματα των εμπλεκομένων Περιέγραψε το επίκεντρο της δραστηριότητας Σκέψου γιατί αισθάνονται έτσι και τι πρόκειται να ακολουθήσει Απάντησε στις ακόλουθες ερωτήσεις: Θα έπρεπε να αγνοήσεις ή να αποδεχτείς τα συναισθήματα; Τι σου λέει το ένστικτό σου; Τι επιλογές έχεις;

9 Τι είναι συναισθηματική νοημοσύνη Επικρατούν δύο σχολές: 1. Η εκλαϊκευμένη προσέγγιση (Goleman) Γνωστικές και Συναισθηματικές Αντιδράσεις 2. Η επιστημονική προσέγγιση (Salovey, Mayer, et al.) Γνωστική Ικανότητα

10 Τι είναι συναισθηματική νοημοσύνη «Η ικανότητα να ελέγχεις τις επιθυμίες σου και να καθυστερείς την ικανοποίηση τους, να ρυθμίζεις τις διαθέσεις των άλλων, να απομονώνεις το συναίσθημα από την σκέψη, να μπαίνεις στη θέση του άλλου και να ελπίζεις. Επίσης να έχεις μια σειρά από ικανότητες όπως αυτοέλεγχος, επιμονή, ζήλος καθώς και την ικανότητα να παρασύρεις τους άλλους προσφέροντάς τους κίνητρα». (Goleman, 1995) «Είναι η ικανότητα του ατόμου να ελέγχει και να ρυθμίζει τα συναισθήματα και τις συναισθηματικές αντιδράσεις του εαυτού του και των άλλων, να μπορεί να τα διακρίνει και να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που απορρέουν από αυτά, με στόχο να καθοδηγούν τις σκέψεις και τις δραστηριότητές του». (Salovey & Mayer, 1990)

11 Διαφορές μεταξύ των δυο προσεγγίσεων Goleman, Bar On Αισιοδοξία Σιγουριά Αυτοπεποίθηση Κοινωνική Υπευθυνότητα Αυτοπραγμάτωση Συνειδητότητα Κοινωνικές σχέσεις Αντοχή στο άγχος Έλεγχος ορμών Ευτυχία Συναισθηματικές σχέσεις Salovey, Mayer et al. Αντίληψη συναισθήματος Εκτίμηση συναισθήματος Διευκόλυνση της σκέψης Αναγνώριση συναισθήματος Κατανόηση συναισθήματος Χειρισμός συναισθήματος Έλεγχος συναισθήματος

12 Διαστάσεις της ΣΝ (Goleman) ΔιαστάσειΟρισμοί Αυτοεπίγνωση Η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματα μας καθώς και τα ισχυρά και ασθενή σημεία μας. Αυτορρύθμιση Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις εσωτερικές καταστάσεις, τις παρορμήσεις και διαθέσεις μας. Παρακίνηση Η ικανότητα να κινητοποιούμε τον εαυτό μας για την επίτευξη στόχων με επιμονή και διάρκεια. Ενσυναίσθηση Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων και να συμπεριφερόμαστε ανάλογα. Κοινωνικές δεξιότητες Η ικανότητα να επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους, να δημιουργούμε σχέσεις και να προκαλούμε στους άλλους ό,τι αντιδράσεις θέλουμε. Εαυτός Άλλοι

13 Ικανότητες της ΣΝ (Goleman) Αυτοεπίγνωση Επίγνωση των συναισθημάτων μας Ακριβής αυτό- αξιολόγηση αυτοπεποίθηση Αυτορρύθμιση Αυτοέλεγχος Αξιοπιστία Ακεραιότητα Ευσυνειδησία Προσαρμοστικότητα - Καινοτομία

14 Ικανότητες της ΣΝ (Goleman) Παρακίνηση Επιθυμία επίτευξης στόχων Δέσμευση –επιμονή Πρωτοβουλία Αισιοδοξία Ενσυναίσθηση Κατανόηση των άλλων Εξυπηρέτηση πελατών Ανάπτυξη των άλλων Πολιτική αντίληψη Άνεση στη διαφορετικότητα

15 Ικανότητες της ΣΝ (Goleman) Κοινωνικές δεξιότητες Επιρροή Ηγεσία Επικοινωνία Ανάπτυξη σχέσεων Ομαδική συνεργασία Διαχείριση διαφωνιών Διαχείριση αλλαγών

16 Οι 4 διαστάσεις της Συναισθηματικής Νοημοσύνης 1 - Αναγνώριση και Έκφραση Συναισθήματος 2 – Χρήση Συναισθημάτων για την Επίλυση Προβλημάτων 3 – Κατανόηση Συναισθημάτων 4 – Έλεγχος Συναισθημάτων Συναισθηματική Νοημοσύνη

17 Έκφραση Συναισθημάτων Τα άτομα αυτά είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται άμεσα τα συναισθήματα τους που δημιουργούνται γύρω τους. Επίσης, έχουν άνεση έκφρασης των συναισθημάτων τους, και μελετάνε προσεκτικά τις συνθήκες που επικρατούν για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Συνήθως είναι αισιόδοξα άτομα, με έντονη αυτονομία και θετική στάση για τη ζωή.

18 Έκφραση Συναισθημάτων Υψηλή ΕπίδοσηΧρειάζεται βελτίωση Γνωρίζει πως αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι Παρερμηνεύει τα αισθήματα των άλλων ανθρώπων Μιλάει για τα συναισθήματά τουΔεν μιλάει για τα συναισθήματά του Μπορεί να δείξει πώς αισθάνεταιΔεν δείχνει ποτέ πως αισθάνεται Εκφράζει τα συναισθήματά του όταν είναι νευριασμένος Δεν ξέρει πως να εκφράσει τα συναισθήματά του Χαμογελάει όταν είναι ευτυχισμένος ή χαρούμενος Διατηρεί μια ουδέτερη έκφραση «Διαβάζει» τους ανθρώπους με ακρίβεια Δεν μπορεί να αναγνωρίζει πώς αισθάνονται οι άλλοι Αναγνωρίζει με επιτυχία τα συναισθήματά του Δεν αναγνωρίζει τα συναισθήματά του

19 Χρήση Συναισθημάτων Τα άτομα αυτά είναι αισιόδοξα γενικά στο πως αντιμετωπίζουν τα περισσότερα πράγματα στην εργασία και στη ζωή τους, έχουν την πεποίθηση ότι όλα θα πάνε καλά, με την ελπίδα για επιτυχία παρά με το φόβο της αποτυχίας. Επίσης, έχουν καλές οργανωτικές ικανότητες, έχουν πειστικότητα, αναλαμβάνουν συχνά πρωτοβουλίες και χαρακτηρίζονται αποτελεσματικά σε κάθε τι που αναλαμβάνουν.

20 Χρήση Συναισθημάτων Υψηλή ΕπίδοσηΧρειάζεται βελτίωση Σκέφτεται δημιουργικάΠρακτικός και συγκεκριμένος Εμπνέει τους άλλους ανθρώπουςΔεν παρακινεί τους άλλους ανθρώπους Επικεντρώνεται στα σημαντικότερα πράγματα όταν υπάρχουν έντονα συναισθήματα Ξεχνάει τι είναι σημαντικό όταν είναι νευριασμένος Τα συναισθήματα βελτιώνουν την σκέψη Τα συναισθήματά του είναι επίπεδα ή διασπασμένα Μπορεί να αισθανθεί πώς αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι Τα συναισθήματά του είναι εγωκεντρικά χωρίς να επηρεάζονται από τα αισθήματα των άλλων Τα συναισθήματα τον βοηθούν να κατανοήσει και να αλλάξει απόψεις και πιστεύω Οι απόψεις και τα πιστεύω του δεν επηρεάζονται από τα συναισθήματά του

21 Ενσυναίσθηση Τα άτομα είναι ικανά να αντιλαμβάνονται εύκολα τα συναισθήματα των άλλων. Επικεντρώνονται στην λεκτική όσο και στη μη λεκτική επικοινωνία, των συνομιλητών τους, κατανοώντας τους προβληματισμούς που κρύβονται πίσω από τα λόγια ή τις εκφράσεις τους. Δείχνουν ευαισθησία, κατανόηση και ενδιαφέρον για τα συναισθήματα των άλλων, ενώ όποτε κάποιος χρειάζεται την βοήθειά τους την προσφέρουν βασιζόμενοι στην κατανόηση των αναγκών του και των συναισθημάτων του. Κάθε φορά που το κρίνουν απαραίτητο προσφέρουν καθοδήγηση και χρήσιμες πληροφορίες ανατροφοδότησης στους συνεργάτες τους.

22 Ενσυναίσθηση Υψηλή ΕπίδοσηΧρειάζεται βελτίωση Κάνει σωστές υποθέσεις για τους ανθρώπους «Παρεξηγεί» τους άλλους ανθρώπους Ξέρει πότε να μιλήσει και πότε όχιΕκνευρίζει τους άλλους ανθρώπους «Πέφτει μέσα» στα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων Εκπλήσσεται για το πώς αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι Έχει πλούτο συναισθημάτωνΔυσκολεύεται να ερμηνεύσει τα συναισθήματά του Κατανοεί ότι κάποιος μπορεί να αισθάνεται αντικρουόμενα συναισθήματα Είναι κυκλοθυμικός Διαθέτει εκλεπτυσμένη γνώση των συναισθημάτων του Διαθέτει μόνο τη βασική γνώση συναισθημάτων

23 Έλεγχος συναισθημάτων Τα άτομα αυτά διακρίνονται για την ικανότητα τους να χειρίζονται τα συναισθήματά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, έχοντας αυτοέλεγχο στις τυχόν παρορμήσεις τους. Επίσης, μπορούν να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και την θετική τους στάση ακόμα και σε δύσκολες περιστάσεις, ενώ σκέπτονται καθαρά και διαθέτουν στόχοπροσήλωση.

24 Έλεγχος συναισθημάτων Υψηλή ΕπίδοσηΧρειάζεται βελτίωση Τα συναισθήματα προσφέρουν βελτιωμένη λήψη αποφάσεων και ενεργοποιούν προσαρμοστική συμπεριφορά Τα συναισθήματα εμποδίζουν την προσαρμοστική συμπεριφορά Μπορούν να «ανεβάσουν», «κατεβάσουν» ή διατηρήσουν σε επιθυμητό επίπεδο τη διάθεσή τους Είναι θύμα των παθών του Μπορούν να προσαρμόσουν αντίστοιχα τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων Δεν επηρεάζει συνειδητά τα αισθήματα των άλλων, αλλά μόνο χωρίς να το καταλαβαίνει Είναι ανοιχτός στα συναισθήματα τα δικά του και των άλλων «Φράζει» το δρόμο των συναισθημάτων του Διαθέτει πλούσια συναισθηματική ζωή Ζει μια «φτωχή» συναισθηματικά ζωή

25 Η μέτρηση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης Ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στο θεωρητικό επίπεδο, αναπτύχθηκε και μια προσπάθεια για τη μέτρηση της έννοιας. Αυτή τη στιγμή, σε διεθνές επίπεδο υπάρχουν δύο κατηγορίες εργαλείων που μετρούν την έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης.

26 Η μέτρηση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης Τα τεστ που αντιλαμβάνονται και χρησιμοποιούν τη ΣΝ ως μια διαδικασία που ακολουθεί τους κανόνες και τις αρχές της κλασικής νοημοσύνης (π.χ. MESCIT – Mayer, Carouso & Salovey, 1990) Τα τεστ που θεωρούν ότι η ΣΝ αποτελεί κομμάτι της συναισθηματικής σφαίρας του ατόμου και ακολουθούν τις αρχές που διέπουν τα τεστ μέτρησης και αξιολόγησης της προσωπικότητας (ΕΚΣΥΝ, Τσαούση, 2008).

27 Τεστ που μετρούν τη Συναισθηματική Νοημοσύνη Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence (MSCEIT) - Mayer, Salovey, & Caruso (2002). Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i) – Bar-On (1997). Trait Emotional Intelligence Questionnaire (TEIQue – Petrides & Furnham, 2009). Ελληνική Κλίμακα Συναισθηματικής Νοημοσύνης (ΕΚΣΥΝ – Tsaousis, 2008). Hay 360 Emotional Competence Inventory (ECI) - Boyatzis, Goleman and Rhee (2000).

28 Επίδραση της ΣΝ στην καθημερινή δραστηριότητα Επιτυχία στη ζωή (Bar-On, 2001; Goleman, 1995) Ικανοποίηση από τη ζωή και Ευζωία (Palmer, Donaldson, & Stough, 2002) Διαπροσωπικές σχέσεις (Fitness, 2001; Flury & Ickes, 2001) Ακαδημαϊκή Επίδοση (Parker, Summerfeldt, Hogan, & Majeski, 2004; Van der Zee, Thijs, & Schakel, 2002) Επαγγελματικό Άγχος (Bar-On, Brown, Kirkcaldy, & Thome, 2000; Nikolaou & Tsaousis, 2002; Slaski & Cartwright, 2002)

29 Επίδραση της ΣΝ στην καθημερινή δραστηριότητα Επαγγελματική Επιτυχία (Vakola, Tsaousis, & Nikolaou, 2004) Ηγεσία (Cooper & Sawaf, 1997; Palmer, Walls, Burgess, & Stough, 2000; Rice, 1999) Ψυχική και βιολογική υγεία (Tsaousis et al., 2007).

30 Στον Εργασιακό Χώρο Το 70% των αιτιών απώλειας ενός πελάτη οφείλεται σε χαρακτηριστικά που έχουν άμεση σχέση με τη ΣΝ. Όταν οι προϊστάμενοι σε ένα μεγάλο εργοστάσιο συμμετείχαν σε ένα σεμινάριο ΣΝ, μειώθηκαν τα ατυχήματα κατά 50%, μειώθηκαν τα παράπονα από 15 το χρόνο σε 3, αυξήθηκε η παραγωγή κατά $250.000 (Pesuric & Byham, 1996). Σε μια πολυεθνική εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων οι εταίροι με υψηλή ΣΝ είχαν 136% υψηλότερα κέρδη από τους εταίρους με χαμηλή ΣΝ (Boyatzis, 1999). Πωλητές με υψηλή ΣΝ είναι 12 φορές πιο παραγωγικοί από αυτούς με χαμηλή ΣΝ και 85% από αυτούς με μέτρια ΣΝ. Το 1/3 αυτής της διαφοράς οφείλεται σε γνωστικούς παράγοντες και τα 2/3 στη ΣΝ (Goleman, 1998).

31 Στον Εργασιακό Χώρο ΔΕΙΓΜΑ: 121 εταιρείες για 181 θέσεις εργασίας ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 33% τεχνικές ικανότητες 67% συναισθηματικές ικανότητες ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι 2 στις 3 ικανότητες που ξεχωρίζουν τους καλύτερους είναι ικανότητες συναισθηματικής Νοημοσύνης. Για ηγετικές θέσεις το ποσοστό φτάνει στο 95 % (Goleman 1998)

32 Στο Σχολείο Μετά από εκπαίδευση στη ΣΝ, τα παραπτώματα μειώθηκαν κατά 95% (Doyle, 1986). Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να διαβάζουν τη γλώσσα του σώματος έχουν χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση (Gottman, Katz & Hooven, 1997). Τα άτομα με χαμηλή ενσυναίσθηση έχουν χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση (Nowicki & Duke, 1992). Οι μαθητές που ελέγχουν τα συναισθήματά τους είναι πιο δημοφιλείς, έχουν καλύτερες βαθμολογίες, έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ ακαδημαϊκής επίδοσης (Shoda et al., 1990). Υπάρχει υψηλή συσχέτιση ανάμεσα στην υψηλή συναισθηματική επίδοση και στην υψηλή ακαδημαϊκή επίδοση (Ornstein, 1986).

33 Πως να βελτιώσετε την συναισθηματική σας νοημοσύνη Προσπαθήστε να εξισορροπήσετε το ρεαλισμό και τον ορθολογισμό με την ηθική και την δική σας ακεραιότητα και όταν κρίνεται ότι αυτή παραβιάζεται να αντιδράτε και να μην κάνετε συμβιβασμούς. Να σας χαρακτηρίζει η αυτενέργεια και να παίρνετε πρωτοβουλίες συχνά χωρίς να φοβάστε την αποτυχία, γιατί άνθρωπος μόνο που δεν ρισκάρει δεν κάνει λάθη όλοι οι υπόλοιποι εκτίθενται σε αυτά, από τα οποία μπορούν μάλιστα να πάρουν χρήσιμα μαθήματα. Να έχετε διορατικότητα και ενσυναίσθηση ώστε να διακρίνεται τα συναισθήματα των άλλων και την καταλληλότητα της στιγμής και της περίστασης για να εκφραστείτε αλλά και να πράξετε μια ενέργεια.

34 Πως να βελτιώσετε την συναισθηματική σας νοημοσύνη Να είσαστε σε θέση να ελέγχετε τα συναισθήματα σας. Προσπαθήστε να είσαστε όσο το δυνατόν πιο ουδέτεροι και να μην αφήνετε να σας κυριεύουν τα συναισθήματα τόσο τα δικά σας όσο και των άλλων. Προσπαθήστε να είσαστε αντικειμενικοί όταν κρίνετε κάποιον ή όταν του προσφέρετε ανατροφοδότηση, μην αφήσετε την προσωπική σας γνώμη ή οι προκαταλήψεις να αλλοιώσουν ή να κατευθύνουν το πλαίσιο συζήτησης. Να δημιουργείτε όσο το δυνατόν ένα κλίμα εμπιστοσύνης όπου να παροτρύνεται η ειλικρίνεια και ο διάλογος. Καταγράψτε σε ένα χαρτί όλα τα σημεία εκείνα που πιστεύετε ότι είσαστε δυνατός/η και αντίστοιχα τις αδυναμίες σας, τα όρια και τα ελαττώματα σας.

35 Ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης στο χώρο εργασίας 1. Αξιολόγηση των προδιαγραφών της θέσης βάσει συναισθηματικών δεξιοτήτων. 2. Αξιολόγηση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης του ανθρώπινου δυναμικού. 3. Εκτίμηση της ετοιμότητας των στελεχών για ανάπτυξη των επιπέδων της Συναισθηματικής Νοημοσύνης. 4. Αύξηση της παρακίνησης του ανθρώπινου δυναμικού για την συμμετοχή τους στη διαδικασία μάθησης. 5. Ενίσχυση της αυτό-διοικούμενης μάθησης μέσω της ανάπτυξης προσωπικού πλάνου ανάπτυξης. 6. Επικέντρωση σε ξεκάθαρους, εύκολα διαχειρήσιμους στόχους εφόσον η απόκτηση μίας νέας ικανότητας είναι μία σταδιακή διαδικασία.

36 Ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης στο χώρο εργασίας 7. Μείωση της σημασίας των προσωρινών λαθών. 8. Ανατροφοδότηση της αξιολόγησης της απόδοσης. 9. Ενίσχυση της πρακτικής εξάσκησης της ανάπτυξης της Συναισθηματικής Νοημοσύνης. 10. Προσφορά παραδειγμάτων προς μίμηση. 11. Ενθάρρυνση και ενίσχυση κλίματος αυτό-ανάπτυξης. 12. Αξιολόγηση και συνεχής ανατροφοδότηση της προσπάθειας.

37 Χαρακτηριστικά υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης O άνθρωπος με υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Είναι διορατικός. Ελέγχει τα συναισθήματά του. Καταβάλλει προσπάθεια να κατανοήσει τις απόψεις και τα συναισθήματα των γύρω του και να δει τα πράγματα από τη δική τους οπτική γωνία. Ελέγχει τις προσωπικές του προκαταλήψεις και δεν τις αφήνει να επηρεάζουν την κρίση του για τις ικανότητες των άλλων.

38 Χαρακτηριστικά υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης Είναι ικανός να συσπειρώνει και να δραστηριοποιεί τους ανθρώπους γύρω του. Δεν κρατά επικριτική στάση απέναντι στους υφισταμένους του. Ασκεί κριτική με εποικοδομητικά σχόλια. Είναι ειλικρινής για τα συναισθήματα και τις προθέσεις του. Είναι υποστηρικτικός, αποφασιστικός, εκφραστικός, Έχει με λίγα λόγια την ευκαιρία να γίνει ένας επιτυχημένος ”ηγέτης”.

39 Στοιχεία Υποστηρίζεται ότι η Σ.Ν.: Είναι αρκετά υψηλότερη στις γυναίκες. Είναι περισσότερο πολύτιμη σε ορισμένα κοινωνικού τύπου επαγγέλματα, όπως οι πωλήσεις, ή η εξυπηρέτηση πελατών έναντι μοναχικών επαγγελμάτων όπως ο προγραμματιστής λογισμικού. Επίσης εκτιμάται ότι η ΣΝ: Μπορεί να αυξάνει με την ηλικία, Και μπορεί να βελτιωθεί μέσω της διδαχής και της εξάσκησης.

40 Βιβλιογραφία Bar-On, R. (1997). The Emotional Quotient Inventory (EQi): Technical manual. Toronto: Multi-Health Systems, Inc. Bar-On, R., Brown, J.M., Kirkcaldy, B.D., & Thome, E.P. (2000). Emotional expression and implications for occupational stress; an application of the Emotional Quotient Inventory (EQ-i). Personality and Individual Differences, 28, 1107–1118. Bar-On, R. (2001). Emotional intelligence and self-actualization. In J. Ciarrochi, J.P. Forgas, & J.D. Mayer (Eds), Emotional intelligence in every day life: A scientific inquiry (pp. 82–97). Philadelphia, PA: Psychology Press. Boyatzis, R. (1999). The financial impact of competencies in leadership and management of consulting firms. Unpublished paper). Cleveland: Case Western Reserve University, Department of Organizational Behavior. Boyatzis, R. E., Goleman, D., & Rhee, K. (2000). Clustering competence in emotional intelligence: Insights from the Emotional Competence Inventory (ECI). Handbook of emotional intelligence, 343-362. Cooper, R.K., & Sawaf, A. (1997). Executive EQ: Emotion intelligence in leadership and organizations. New York: Grosset/Putnam.

41 Βιβλιογραφία Doyle, W. (1986) Classroom organization and management. In M. C. Wittrock (Ed.), Handbook of research on teaching (3rd ed., 392-431). New York: Macmillan. Fitness, J. (2001). Emotional intelligence and intimate relationships. In J. Ciarrochi, J.P. Forgas, & J.D. Mayer (Eds), Emotional intelligence in every day life: A scientific inquiry (pp. 98–112). Philadelphia, PA: Psychology Press. Flury, J., & Ickes, W. (2001). Emotional intelligence and empathetic accuracy. In J. Ciarrochi, J.P. Forgas, & J.D. Mayer (Eds), Emotional intelligence in every day life: A scientific inquiry (pp. 113–132). Philadelphia, PA: Psychology Press. Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. NY: Bantam. Goleman, D., Boyatzis, R., & McKee, A. (2002). The emotional reality of teams. Journal of Organizational Excellence, 21(2), 55-65. Gottman, J. M., Katz, L. F., & Hooven, C. (1997). Meta-emotion: How families communicate emotionally Mahwah. N.J: Lawrence Erlbaum Associates. Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2002). Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence Test: MSCEIT. Item booklet. MHS. Nikolaou, I., & Tsaousis, I. (2002). Emotional intelligence in the workplace: Exploring its effects on occupational stress and organisational commitment. The International Journal of Organizational Analysis, 10, 327–342.

42 Βιβλιογραφία Nowicki, S., & Duke, M. P. (1992). The association of children's nonverbal decoding abilities with their popularity, locus of control, and academic achievement. The Journal of genetic psychology, 153(4), 385-393. Ornstein, S. (1986). Organizational symbols: A study of their meanings and influences on perceived psychological climate. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 38(2), 207-229. Palmer, B., Walls, M., Burgess, Z., & Stough, C. (2000). Emotional intelligence and effective leadership. Leadership and Organization Development Journal, 22, 5–11 Palmer, B., Donaldson, C., & Stough, C. (2002). Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 33, 1091–1100. Parker, J.D.A., Summerfeldt, L.J., Hogan, M.J., & Majeski, S.A. (2004). Emotional intelligence and academic success: Examining the transition from high school to university. Personality and Individual Differences, 36, 163–172. Pesuric, A., & Byham, W. C. (1996). The new look in behavior modeling. Training and Development, 50(7), 25–33.

43 Βιβλιογραφία Petrides, K. V., & Furnham, A. (2009). Technical manual for the trait emotional intelligence questionnaires (TEIQue). Rice, C.L. (1999). A quantitative study of emotional intelligence and its impact on team performance. Unpublished master’s thesis, Pepperdine University, Malibu, CA. Salovey, P., & Mayer, J.D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185–211. Shoda, Y., Mischel, W., & Peake, P. K. (1990). Predicting adolescent cognitive and self-regulatory competencies from preschool delay of gratification: Identifying diagnostic conditions. Developmental psychology, 26(6), 978. Slaski, M., & Cartwright, S. (2002). Health, performance and emotional intelligence: An exploratory study of retail managers. Stress and Health, 18, 63–68.

44 Βιβλιογραφία Tsaousis, I. (2008). Measuring trait emotional intelligence: Development and psychometric properties of the Greek Emotional Intelligence Scale (GEIS), Ψυχολογία, 15, 200-218. Tsaousis, I., Nikolaou, I., Serdaris, N., & Judge, T. A. (2007). Do the core self-evaluations moderate the relationship between subjective well- being and physical and psychological health?. Personality and Individual Differences, 42(8), 1441-1452. Vakola, M., Tsaousis, I., & Nikolaou, I. (2004). The role of emotional intelligence and personality variables on attitudes toward organisational change. Journal of managerial psychology, 19(2), 88-110. Van der Zee, K., Thijs, M., & Schakel, L. (2002). The relationship of emotional intelligence with academic intelligence and the Big Five. European Journal of Personality, 16, 103–125.