5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 2015.

Παρουσίαση με θέμα: "5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 2015."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 2015

2  Α’ Μεταπολεμική γενιά  Ποιητικές Συλλογές (20)  Πεζά Διηγήματα (4)  Μεταφράσεις (10)  Δοκίμια  Άρθρα

3  TSATSANI, Georgia (2015) “ Intertexts and Dialogues in the poetry of Titos Patrikios ” Master of Research (M. Res Thesis), University of Birmingham, UK 1. Στρατευμένη Φάση (1950-1980) 2. Λογοτεχνική Φάση (1980- )

4  Ποιος είναι ο μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος; Στρατευμένος Μεταφραστής Μεταφραστής Γαλλικής Λογοτεχνίας  Πώς συνδέεται η μετάφραση με το έργο του; Αλληλεπίδραση Μετάφρασης – Ποίησης Ερώτημα πρώτο: Ποιος είναι ο μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος;

5  Εθνική Αντίσταση  Δεκεμβριανά  Εξορία σε Μακρόνησο  Εξορία σε Αϊ-Στράτη

6  Χωματόδρομος (1954)  Μαθητεία (1963)  Προαιρετική Στάση (1975)  Συλλογές 1948 έως 1954 (1976 - αναδρομικά )  Εθνική Αντίσταση  Δεκεμβριανά  Εξορία σε Μακρόνησο  Εξορία σε Αϊ-Στράτη

7 Επιθεώρησης Τέχνης (1954-1967):  Vladimir Mayakovsky Πώς γράφονται ο στίχοι; (από τα γαλλικά)  Bertold Brecht ποίημα (από τα γερμανικά)  Pablo Neruda Υψώματα του Μάτσου-Πίτσου (από αγγλική-ισπανική έκδοση)  Αταξινόμητο Υλικό

8  (1957) Georg Lukács Μελέτες για τον ευρωπαϊκό ρεαλισμό  (1965) Louis Aragon Μ’ ανοιχτά χαρτιά  (1966) Roger Garaudy Είναι ο Μαρξισμός επιστήμη ή φιλοσοφία;  (1978) Encyclopédie de la Pléiade Ιστορία της Φιλοσοφίας

9  Georg Lukács (1885-1971) Μαρξισμός Λογοτεχνική Θεωρία Αισθητική  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Μελέτες για τον ευρωπαϊκό ρεαλισμό Κοινωνιολογική ανάλυση: Balzac, Stendhal, Zola, Tolstoy, Gorky

10  Georg Lukács (1885-1971) (1948) Ουγγρική Έκδοση (1950) Studies in European Realism (1957) Μελέτες για τον ευρωπαϊκό ρεαλισμό

11 The essential content of this analysis could be summed up as follows: Balzac distinguishes three principal trends of style in the novel. These trends are: the ‘literature of ideas’ by which he means chiefly the literature of the French Enlightenment. Voltaire and Le Sage among the old and Stendhal and Mérimée among the new writers are in his view the greatest representatives of this trend. Another trend is the ‘literature of images’, represented mainly by the romantics Chateaubriand, Lamartine, Victor Hugo and others. The third trend, to which he himself adheres, strives for a synthesis of both the other trends. Balzac –rather unfortunately- calls this trend ‘literary eclecticism’. (The source of this unfortunate term is probably his over-estimation of the idealist philosophers of his time, such as Royer-Collard). Το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτής της ανάλυσης θα μπορούσε να συνοψιστεί μ’ αυτό τον τρόπο: ο Μπαλζάκ διακρίνει τρία κύρια ρεύματα ύφους στο μυθιστόρημα. Τα ρεύματα αυτά είναι: Πρώτα η «λογοτεχνία ιδεών». Με τον όρο αυτό εννοεί κύρια τη λογοτεχνία του γαλλικού Διαφωτισμού. Ο Βολταίρος κι ο Λε Σάζ, απ’ τους παλιούς, ο Σταντάλ κι ο Μεριμέ απ’ τους νεότερους συγγραφείς, είναι κατά τη γνώμη του Μπαλζάκ οι μεγαλύτεροι εκπρόσωποι αυτού του ρεύματος. Το δεύτερο ρεύμα είναι η «λογοτεχνία των εικόνων» που εκπροσωπείται κύρια από τους ρομαντικούς, το Σατωμπριάν, το Λαμαρτίνο, το Βικτώρ Ουγκώ και άλλους. Το τρίτο ρεύμα, στο οποίο ανήκει κι ο ίδιος, πασκίζει να πετύχει μια σύνθεση των άλλων δύο ρευμάτων. Ο Μπαλζάκ ονομάζει –μάλλον άτυχα– το ρεύμα τούτο «λογοτεχνικό εκλετισμό». (Η προέλευση αυτού του άτυχου όρου οφείλεται πιθανότατα στο ότι υπερεκτιμούσε τους ιδεαλιστές φιλοσόφους του καιρού του, όπως το Ρουαγιέ-Κολλάρ). «Μπαλζάκ & Σταντάλ» (κεφ. 3)

12  Louis Aragon (1897-1982) Σουρεαλισμός Κοινωνικός Ρεαλισμός Nouveau Roman  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Louis Aragon (1959) Aragon, J’ abats mon jeu (1965) Μ’ ανοιχτά χαρτιά

13  Roger Garaudy (1913-2012) Φιλοσοφία Κομμουνισμός Κομματική Κριτική  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Ομιλία Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών και Ερευνών Le marxisme est-il une science ou une philosophie? – Είναι ο Μαρξισμός επιστήμη ή φιλοσοφία; (1966)

14  Encyclopédie de la Pléiade (1974)  ΜΙΕΤ (1978)  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Ιστορία της φιλοσοφίας (19 ος αι.)  Οι Ρομαντικοί, Μτφρ. Παύλος Χριστοδουλίδης  Η αντίδραση των κοινωνιολόγων, Μτφρ. Τίτος Πατρίκιος

15  Γαλλική Λογοτεχνία  Διδασκαλία Μετάφρασης  Καλλιτεχνική Ωριμότητα (1980-)

16  (1983) Stendhal Αναμνήσεις Εγωτισμού  (1993) Honoré de Balzac Πραγματεία περί των Νεωτέρων Διεγερτικών  (1995) Paul Valéry Ο Κύριος Τεστ  Συλλογικά (1992) Henri Deluy και Claude Esteban

17  Stendhal (1783-1842), nom de plume του Henri Beyle (1892) Souvenirs d’ Égotisme – 1832 (1890) La Vie de Henry Brulard – 1835-36  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Stendhal (1983) Αναμνήσεις Εγωτισμού (?) Η ζωή του Henry Brulard

18  Επαγγελματίας Μεταφραστής  Εισαγωγή  Χρονολόγιο  Επεξηγηματικές Σημειώσεις  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Stendhal (1983) Αναμνήσεις Εγωτισμού

19

20  Honoré de Balzac (1799-1850)  (1839) Πραγματεία περί των Νεωτέρων Διεγερτικών - Traité des Excitants Modernes  (1830) Φυσιολογία της Ενδυμασίας - Physiologie de habillement, La Silhouette  (1830) Φυσιολογία της Γαστρονομίας - Physiologie de la gastronomie, La Silhouette  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Honoré de Balzac (1993) Πραγματεία περί των Νεωτέρων Διεγερτικών

21 J’ai découvert ce singulier état par certains hasards qui me faisaient perdre sans travail l’exaltation que je me procurais. Des amis, chez qui je me trouvais à la campagne, me voyaient hargneux et disputailler, de mauvaise foi dans la discussion. Le lendemain, je reconnaissais mes torts, et nous en cherchions la cause. Mes amis étaient des savants du premier ordre, nous l’eûmes bientôt trouvée: le café voulait une proie. Ανακάλυψα αυτή τη σπάνια κατάσταση χάρη σε ορισμένα τυχαία περιστατικά που με έκαναν να χάσω χωρίς καμία προσπάθεια την έξαρση που μου έφερνε ο καφές. Κάποιοι φίλοι, που με φιλοξενούσαν στην εξοχή, παρατήρησαν πως γινόμουν δύστροπος, εριστικός και στη συζήτηση κακόπιστος. Την άλλη μέρα αναγνώριζα τα λάθη μου και ψάχναμε να βρούμε την αιτία τους. Οι φίλοι μου ήσαν λαμπροί επιστήμονες και σύντομα τη βρήκαμε: ο καφές γύρευε ένα θύμα. Πραγματεία περί των Νεωτέρων Διεγερτικών – Ο ΚΑΦΕΣ

22 Ο ΚΑΦΕΣ Δεν έγραφε τόσο πολύ κυρίως έπινε καφέδες θα του άρεσε αν κάποτε τον παρομοίαζαν με τον Μπαλζάκ Αντικριστοί Καθρέφτες (1988) Τίτος Πατρίκιος

23  Paul Valéry (1871-1945)  Κύκλος Τεστ: 9 Ιστορίες  1919-1946  Persona Mr. Teste - Leimotiv  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: (1995) Paul Valéry, Ο Κύριος Τεστ

24  Paul Valéry (1871-1945)  Mr. Teste = Οδυσσέας J’ai vu beaucoup d’individus; j’ai visité quelques nations Οδύσσεια (3): πολλ ῶ ν δ ᾽ ἀ νθρ ώ πων ἴ δεν ἄ στεα κα ὶ ν ό ον ἔ γνω  Τίτος Πατρίκιος Πύλη των Λεόντων  Γιώργος Σεφέρης Κίχλη  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: (1995) Paul Valéry, Ο Κύριος Τεστ

25 “J’ai rêvé alors que les têtes les plus fortes” Σεφέρης (1928): Ονειρεύτηκα τότες πως τα πιο γερά κεφάλια Πατρίκιος (1995): Συλλογίστηκα τότε πως τα πιο γερά μυαλά  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: (1995) Paul Valéry, Ο Κύριος Τεστ

26  Καθηγητής Μετάφρασης - Γαλλικό Ινστιτούτο  Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (1981-2001)  ΕΚΕΜΕΛ (2001-2012)  Γαλλική προς Ελληνική Flaubert, Balzac, Stendhal έως Marcel Proust, Marguerite Duras

27  Stendhal (1783-1842) (1890) La Vie de Henry Brulard – 1835-36

28  Ποιος είναι ο μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος; Στρατευμένος Μεταφραστής Γαλλικής Λογοτεχνίας Γαλλική Πεζογραφία Πρωτότυπος Ευπώλητος Ερώτημα πρώτο: Ποιος είναι ο μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος;

29  Πώς συνδέεται η μετάφραση με το έργο του; Ευρωπαϊκός ρεαλισμός – Χωματόδρομος (1954) Brecht – Μαθητεία (1963)  Αλληλεπίδραση Μετάφρασης – Ποίησης Ερώτημα πρώτο: Ποιος είναι ο μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος;

30 Charles Baudelaire Qu’est-ce qu’un poète, si ce n’est un traducteur, un déchiffreur?

31

32 5 η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 2015