1 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σημειώσεις για το μάθημα: Επενδυτική Τραπεζική Συμεών Καραφόλας.

Παρουσίαση με θέμα: "1 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σημειώσεις για το μάθημα: Επενδυτική Τραπεζική Συμεών Καραφόλας."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σημειώσεις για το μάθημα: Επενδυτική Τραπεζική Συμεών Καραφόλας

2 Εισαγωγικά: Ορισμός, βασικές υπηρεσίες Η επενδυτική τραπεζική αφορά σε εξειδικευμένες τραπεζικές εργασίες άντλησης και τοποθέτησης κεφαλαίων που προσφέρονται κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις ή πελάτες υψηλών εισοδημάτων. Βασικές υπηρεσίες αφορούν σε: Αύξηση Κεφαλαίου, Αναδοχής (underwriting), Εξαγορές και Συγχωνεύσεις, Πωλήσεις και διάθεση χρεογράφων και αναζήτηση κεφαλαίων. Μετά την κατάργηση του νόμου Glass-Steagall το 1999 οι Επενδυτικές Τράπεζες προσφέρουν και υπηρεσίες λιανικής τραπεζικής. 2

3 Κάποια ιστορικά σημεία Από τα τέλη του 19ου αιώνα έχουμε κάποιες μεγάλες τράπεζες στις ΗΠΑ όπως JP Morgan και National City Bank που έχουν ηγετικό ρόλο στην επενδυτική τραπεζική υποστηρίζοντας τη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας. Η υπερβολική κερδοσκοπία στην αγορά, ιδίως από τις τράπεζες που χρησιμοποιούν δάνεια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Federal Reserve, για να ενισχύσει τις αγορές, οδήγησε στην κατάρρευση της αγοράς του 1929, πυροδοτώντας τη Μεγάλη Ύφεση που προκάλεσε την πτώχευση πολλών τραπεζών και τη συγχώνευση πολλών άλλων. Με σκοπό την προστασία του τραπεζικού κλάδου από κερδοσκοπικές ενέργειες ψηφίστηκε η Τραπεζική Πράξη του 1933 γνωστή σαν Πράξη των Glass-Steagall, δύο μελών του αμερικανικού κογκρέσου (*). Αυτή η πράξη διαχωρίζει τις επενδυτικές από τις εμπορικές δραστηριότητες των τραπεζών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η υπερβολική συμμετοχή εμπορικών τραπεζών, με χρήματα των καταθετών τους, σε χρηματιστηριακές εργασίες που υπάγονται περισσότερο σε επενδυτικές τραπεζικές εργασίες υψηλού ρίσκου, θεωρήθηκε ως βασικός συντελεστής της του οικονομικού κραχ του 1929. 3

4 Κάποια ιστορικά σημεία: Πράξη Glass-Steagall Με την Πράξη Glass-Steagall επιχειρήθηκε να μπει ένα φράγμα μεταξύ επενδυτικής τράπεζας και εμπορικής. Παράλληλα επιχειρήθηκε να διαχωριστεί η επενδυτική τραπεζική από αυτήν της μεσιτείας ώστε να αποφεύγεται η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ της επιθυμίας του κέρδους (που προσφέρουν οι χρηματοδοτήσεις της επενδυτικής τραπεζικής) και των υπηρεσιών μεσιτείας που προσφέρει η επενδυτική τραπεζική αναζητώντας τρόπους χρηματοδότησης και αξιολογώντας τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πελάτες, (π.χ. μια επενδυτική τράπεζα που λειτουργεί ως ανάδοχος μιας επιχείρησης μπορεί να γνωρίζει καλύτερα τις δυνατότητες του πελάτη και ανάλογα να συμπεριφερθεί). Εδώ βρίσκουμε το διαχωρισμό στη γαλλική ορολογία Banque d’ Investissement, που αφορά κυρίως μεσολαβητικές υπηρεσίες και ανεύρεση χρηματοδοτών, και την Banque d’ Affaires που ασχολείται κυρίως με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και μετοχική συμμετοχή σε μια εταιρία. Η διαφοροποίηση πάντως είναι μικρή (*) 4

5 Κάποια ιστορικά σημεία: Πράξη Gramm-Leach-Bliley Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 και στις αρχές του '80 υπήρξε μια άνθηση νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως τα παράγωγα, δομημένα προϊόντα με υψηλές αποδόσεις και ευοίωνες προβλέψεις απόδοσης για τις επενδυτικές τράπεζες. Επίσης, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η διευκόλυνση των εταιρικών συγχωνεύσεων επέφεραν ακόμη περισσότερα κέρδη στην επενδυτική τραπεζική. Τα στοιχεία αυτά επέδρασαν ιδιαίτερα στην επιθυμία των εμπορικών τραπεζών να συμμετέχουν σ’ αυτού του είδους τις υπηρεσίες. Το αποτέλεσμα των πιέσεων από τις τράπεζες αλλά και στην ουσία οι πρακτικές παράκαμψης του διαχωρισμού επενδυτικής από την εμπορική τραπεζική οδήγησαν το 1999 στην κατάργηση της Πράξης Glass-Steagall με την Πράξη Gramm-Leach- Bliley (GLBA) το Νοέμβριο του 1999 (από το όνομα των 3 γερουσιαστών των ΗΠΑ) (*). 5

6 Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008 Η κρίση ενεργοποίησε ρυθμιστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες μεγαλύτερης διαφάνειας και ελέγχουν των τραπεζών αλλά και προστασίας των καταθετών. Στις ΗΠΑ είναι ο νόμος Dodd-Frank το 2010 που επιδιώκει να βελτιώσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις θεωρώντας ότι οι υπάρχουσες ρυθμίσεις δεν προστάτεψαν το σύστημα από ανεξέλεγκτες τραπεζικές πρακτικές που συνέβαλαν στην κρίση. Παράλληλα με την Πράξη αυτή αυξάνονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις (*). Στη Μεγάλη Βρετανία η Τραπεζική μεταρρύθμιση του 2013 (Banking Reform Act, 2013) (**), στηρίζεται σε 4 σημεία που είναι η ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Τράπεζας της Αγγλίας, ο διαχωρισμός των τραπεζικών εργασιών υψηλού ρίσκου από τις λιανικές τραπεζικές εργασίες, η αύξηση των ποινών για εγκληματικές πράξεις που απορρέουν από κακές τραπεζικές πρακτικές, η αύξηση του ανταγωνισμού με σκοπό την προσφορά καλύτερων υπηρεσιών από τις τράπεζες προς τους πελάτες. 6

7 Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008- παραδείγματα τραπεζικής χειραγώγησης και απάτης Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι υπήρξαν πολύ υψηλά πρόστιμα σε επενδυτικού χαρακτήρα τραπεζικές εργασίες, όπως βοήθεια σε φοροδιαφυγή, χειραγώγηση συναλλάγματος. Ετσι, για παράδειγμα, για την πρώτη περίπτωση, στην Credit Suisse επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. $ΗΠΑ ΗΠΑ και στην Julius Baer πρόστιμο 547 εκατ. $ ΗΠΑ (*). Για τη χειραγώγηση, οι αμερικανικές και οι βρετανικές αρχές επέβαλαν πρόστιμο ύψους 5,7 δισ. $ΗΠΑ σε πέντε από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, Citigroup, HSBC, JPMorgan Chase, UBS και Royal Bank of Scotland και τέσσερις εξ αυτών συμφώνησαν να παραδεχθούν την ενοχή τους για τις ποινικές κατηγορίες ότι χειραγώγησαν τις ισοτιμίες του ξένου συναλλάγματος, (**). 7

8 Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008- παραδείγματα τραπεζικής χειραγώγησης και απάτης Οι αμερικανικές τράπεζες JPMorgan Chase και Citigroup κλήθηκαν να καταβάλουν 550 εκατ. $ΗΠΑ και 925 εκατ. $ΗΠΑ σε πρόστιμα αντιστοίχως, η βρετανική τράπεζα Barclays να πληρώσει 650 εκατ. $ΗΠΑ και η Royal Bank of Scotland 395 εκατ. $ΗΠΑ παραδεχόμενες τον καθορισμό τιμών και χειραγώγηση των ισοτιμιών του δολαρίου και του ευρώ. Στα 5,7 δισ. $ΗΠΑ περιλαμβάνεται και το 1,6 δισ. $ΗΠΑ σε πρόστιμα που επιβλήθηκε χωριστά από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ στις πέντε τράπεζες. Η Barclays κλήθηκε να πληρώσει ένα επιπλέον πρόστιμο 1,3 δισ. $ΗΠΑ και να απολύσει οκτώ εργαζομένους της που είχαν εμπλακεί στη χειραγώγηση των ισοτιμιών. 8

9 Κάποια ιστορικά σημεία: Επενδυτική Τραπεζική μετά την κρίση του 2008. Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης στην Ευρωζώνη Στην Ευρωζώνη από 1/1/2016 τέθηκε σε ισχύ ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης (ΕΜΕ) των Τραπεζών (Single Resolution Mechanism, SRM) με στόχο τα βάρη που προκύπτουν από τις διασώσεις των τραπεζών να μην επωμίζονται οι φορολογούμενοι. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε 592 δισ. ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών από τον Οκτώβριο 2008 έως το Δεκέμβριο του 2012. Με βάση τον ΕΜΕ, οι μέτοχοι είναι οι πρώτοι που υφίστανται το κόστος διάσωσης ή του κλεισίματος της τράπεζας. Ακολουθούν οι Ομολογιούχοι με τίτλους μειωμένης εξασφάλισης, (αμφότεροι θεωρείται ότι συμμετέχουν σε επενδύσεις που ενέχουν κινδύνους), ακολουθούν οι πρώτοι τη τάξει ομολογιούχοι και τελικά οι καταθέτες χωρίς ασφάλιση των καταθέσεων. Στην ΕΕ η ασφάλιση των καταθέσεων αντιστοιχεί σε καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ (*). 9

10 Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή Βασικές υπηρεσίες αφορούν σε: Αύξηση Κεφαλαίου, Αναδοχής (underwriting), Εξαγορές και Συγχωνεύσεις, Πωλήσεις και διάθεση χρεογράφων και αναζήτηση κεφαλαίων. Η αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή (underwriting) Οι τράπεζες επενδύσεων είναι μεσάζοντες μεταξύ μιας εταιρείας που θέλει να αποκτήσει νέα κεφάλαια με την έκδοση τίτλων ή αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και το αγοραστικό, επενδυτικό κοινό. Για την έκδοση ενός ομολογιακού δανείου με σκοπό την αποπληρωμή προηγούμενου δανείου ή χρηματοδότηση μιας επένδυσης, η εταιρεία προσλαμβάνει μια επενδυτική τράπεζα. Η επενδυτική τράπεζα αναλαμβάνει να καθορίσει την αξία της επιχείρησης, το ρίσκο της επένδυσης, που θα καθορίσουν και την τιμή της νέας μετοχής ή της τιμής πώλησης του νέου ομολογιακού δανείου με σκοπό να προσφερθούν στην αγορά (επενδυτικό, αγοραστικό κοινό). Στη συνέχεια η Επενδυτική Τράπεζα αναλαμβάνει την προσφορά του ομολογιακού δανείου ή των νέων μετοχών στο κοινό. Ένα σημαντικό στοιχείο αποτελεί η εξασφάλιση από μέρους της αναδόχου επενδυτικής τράπεζας ότι επενδυτές κυρίως θεσμικοί όπως αμοιβαία κεφάλαια ή συνταξιοδοτικά ταμεία θα αγοράσουν μετοχές ή ομόλογα που θα εκδοθούν. 10

11 Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: αύξηση του κεφαλαίου και αναδοχή Στην πράξη, αρκετές επενδυτικές τράπεζες αγοράζουν μέρος των νέων τίτλων από την εκδότρια εταιρία βοηθώντας στη διαπραγμάτευση και την προώθηση των τίτλων αυτών στους επενδυτές. Συνήθως οι τράπεζες συνεργάζονται αποτελώντας μια κοινοπραξία. Οι επενδυτικές τράπεζες μπορούν να διευκολύνουν τη διαπραγμάτευση των τίτλων από την αγορά και την πώληση των τίτλων από το δικό τους λογαριασμό και επωφελούνται από τη διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς και της τιμής πώλησης εφόσον η δεύτερη είναι υψηλότερη της πρώτης. Παράδειγμα: Η Εταιρία Παραγωγής Ηλεκτρισμού (ΕΠΗ) θέλει να αντλήσει χρήματα για ένα νέο έργο. Μια επιλογή είναι να εκδώσει περισσότερα ομόλογα ή μετοχές, (μια δευτερεύουσα προσφορά μετοχών). Θα πάει σε μια τράπεζα επενδύσεων, όπως η JPMorgan, η οποία θα προσδιορίσει την τιμή των νέων μετοχών (να θυμηθούμε ότι οι επενδυτικές τράπεζες είναι ειδικοί στον υπολογισμό της αξίας μιας επιχείρησης). JPMorgan θα εγγυηθεί συνέχεια την προσφορά, πράγμα που σημαίνει ότι εγγυάται ότι η ΕΠΗ θα αποκτήσει τα κεφάλαια που προσδιορίζονται από την: (τιμή μετοχής * νεοεκδιδόμενες μετοχές ) - προμήθεια της JPMorgan Στη συνέχεια, η JPMorgan θα χρησιμοποιήσει το θεσμικό της ρόλο αναζητώντας θεσμικούς επενδυτές που θα αγοράσουν μετοχές, διευκολύνοντας έτσι την αγορά και την πώληση αυτών των νέων μετοχών της ΕΠΗ και δημιουργώντας ουσιαστικά μια αγορά για την προσφορά της ΕΠΗ. Το πιο κάτω γράφημα 1 είναι ενδεικτικό της διαδικασίας. 11

12 Γράφημα 1. Κοινοπραξία Χρεογράφων 12 Εκδότης : Εταιρία / Κυβέρνηση / Ιδρύματα Κύρια ανάδοχος Επενδυτική τράπεζα(ες) Επενδυτική(ες) Τράπεζα(ες) Ομάδες πωλητών όπως: Τράπεζες Επενδυτές Μεσίτες (Brokers) Πωλητές (Dealer) Επενδυτές 5 2 1 34 6 7

13 Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: Εξαγορές και Συγχωνεύσεις Οι Εξαγορές και Συγχωνεύσεις αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων μέσω προμηθειών για τις επενδυτικές τράπεζες. Οι αυξημένες εξαγορές και συγχωνεύσεις των εταιριών από τη δεκαετία του 1990 έκαναν το μέρος των υπηρεσιών αυτών όλο και πιο κερδοφόρες για τις επενδυτικές τράπεζες. Η χρηματοπιστωτική κρίση το 2008-2009 περιόρισε τις εξαγορές και συγχωνεύσεις παροδικά αλλά ανέκαμψαν ιδιαίτερα το 2015 όπου η αξία τους έφθασε τα 4,2 τρις. $ΗΠΑ. Στο διάγραμμα βλέπουμε την εξέλιξη των εξαγορών και συγχωνεύσεων όπου η αγοράστρια εταιρία έχει έδρα τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς με άνω του 50% ενώ το μερίδιο της Ευρώπης έφθασε το 21%. Η κορυφαία συμφωνία συντελείται στη φαρμακοβιομηχανία και είναι η συγχώνευση των Pfizer και Allergan αντί 183,7 δισ. $ΗΠΑ. Η Goldman Sachs με σύναψη συμφωνιών αξίας 1,41 τρισ. $ΗΠΑ έχει την πρώτη θέση ακολουθούμενη από την Morgan Stanley με 1,37 τρισ. $ΗΠΑ και την JP Morgan με 1,3 τρισ. $ΗΠΑ (*). Η Credit Suisse, η Bank of America, η Merrill Lynch, και η Citigroup, αναγνωρίζονται γενικά ηγέτες στην συμβουλευτική των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων 13

14 14

15 Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: Πωλήσεις και Αγορές χρεογράφων και άλλων χρηματοπιστωτικών προϊόντων Οι θεσμικοί επενδυτές, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, πανεπιστημιακά κληροδοτήματα, καθώς και τα hedge funds («αντισταθμιστικά αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου») χρησιμοποιούν επενδυτικές τράπεζες για τις συναλλαγές τίτλων. Οι επενδυτικές τράπεζες τοποθετούνται μεταξύ των αγοραστών και πωλητών, όπως επίσης αγοράζουν και πωλούν για δικό τους λογαριασμό τίτλους (όπως χρεόγραφα) ώστε να πραγματοποιούνται οι αγοραπωλησίες με σχετική ασφάλεια και σε ικανοποιητικές τιμές για αμφότερα τα μέρη (αγοραστής και πωλητής). Η ανάδοχος επενδυτική τράπεζα πρέπει να είναι σε θέση να διαθέσει αποτελεσματικά τους τίτλους. Για το σκοπό αυτό, η επενδυτική τράπεζα πρέπει να οικοδομεί τις σχέσεις με τους αγοραστές, προκειμένου να τους πείσει να αγοράσουν αυτούς τους τίτλους. Επιπλέον, το τμήμα πωλήσεων και εμπορικών συναλλαγών της τράπεζας επενδύσεων διευκολύνει τη διαπραγμάτευση των τίτλων που έχουν αναληφθεί από την τράπεζα στην δευτερογενή αγορά. 15

16 Υπηρεσίες της Επενδυτικής Τραπεζικής: το παράδειγμα των προσφορών υπηρεσιών της Credit Suisse στην Επενδυτική Τραπεζική (Investment Banking) Οι παρακάτω πίνακες μας δίνουν ένα παράδειγμα προσφορών υπηρεσιών από την Credit Suisse. Τα στοιχεία προέρχονται από το site Credit Suisse που αφορά στο Investment banking και ειδικότερα στην αναφορά των υπηρεσιών προς τους πελάτες Client Offering (*) 16

17 17 Advanced Execution ServicesAdvanced Execution Services Advanced Execution Services helps thousands of institutions and hedge funds reduce market impact, improve performance versus benchmarks, and add consistency to their trading process Capital Markets Your global market transactions – analyzed, structured and executed Convertibles A track record in convertibles, serving both issuers and investors Credit Suisse Corporate Insights Delivering world class financial advice to our corporate clients Emerging Markets A mixture of global scale and tailored local service Equity Derivatives A mixture of global scale and tailored local service Equity Sales & Trading Helping you identify and capture equity opportunities around the globe Financial Sponsors Delivering leveraged finance, equity and M&A services to the sponsor community and portfolio companies Υπηρεσίες Προωθημένες Εκτέλεσης Υποβοήθηση ιδρυμάτων (όπως πανεπιστημιακά κληροδοτήματα και hedge funds να μειώσουν την επίπτωση των αγορών, να βελτιώσουν την απόδοση σε σχέση με τα σημεία αναφοράς (Benchmarks) και να δώσουν σταθερότητα στη διαδικασία των συναλλαγών τους Κεφαλαιαγορές Ανάλυση δομή και εκτέλεση συναλλαγών στην παγκόσμια αγορά. Μετατρέψιμα χρεόγραφα, δάνεια Εξυπηρέτηση αναφορικά με μετατρέψιμα χρεόγραφα και δάνεια προς τους εκδότες και επενδυτές. * Credit Suisse Εταιρική Συμβουλές Παροχή οικονομικών συμβουλών σε εταιρικούς πελάτες μας επιχειρήσεις Αναδυόμενες αγορές Προσφορά υπηρεσιών ταυτόχρονα παγκόσμιας κλίμακας και τοπικής Μετοχικά παράγωγα Προσφορά υπηρεσιών ταυτόχρονα παγκόσμιας κλίμακας και τοπικής Πωλήσεις και διάθεση μετοχών Βοήθεια στην ταυτοποίηση και σύλληψη ευκαιριών για αγορά μετοχών σε όλο τον κόσμο. Χρηματοδότες Χορηγοί Παροχή μοχλευμένης χρηματοδότησης, μετοχών και εξαγορών και συγχωνεύσεων στην κοινότητα των χορηγών και τις εταιρίες χαρτοφυλακίου.

18 18 Fixed Income Integrated market intelligence, quantitative analysis and swift execution of fixed income transactions Fund Linked Products Structured mutual fund and alternative investment solutions HOLT Identifying key drivers of value in the global investment markets I ndustry Experience Specialized global industry groups providing in-depth industry knowledge Mergers & Acquisitions Exceptional experience with mergers, acquisitions and divestitures, especially with cross-border transactions Prime Services Financing and capital-building strategies for every stage of your hedge fund’s life cycle Private Placements Access to high-quality private and strategic investors, helping you to address your financing challenges Συμβουλές για Σταθερό Εισόδημα Ολοκληρωμένες πληροφορίες για την αγορά, ποσοτική ανάλυση και γρήγορη εκτέλεση των πράξεων σταθερού εισοδήματος Προϊόντα συνδεδεμένα με χρηματοδότηση Δομημένη αμοιβαίων κεφαλαίων και εναλλακτικές επενδυτικές λύσεις HOLT Προσδιορισμός οδηγών κλειδιά στις παγκόσμιες αγορές επενδύσεων Βιομηχανία Εμπειρία Εξειδικευμένες ομάδες σχετικά με την παγκόσμια βιομηχανία που παρέχουν εμπεριστατωμένη γνώση στη βιομηχανία Εξαγορές & Συγχωνεύσεις Εξαιρετική εμπειρία με συγχωνεύσεις, εξαγορές και εκποιήσεις, ειδικά με τις διασυνοριακές συναλλαγές Prime Υπηρεσίες Χρηματοδότηση και στρατηγικές δημιουργίας κεφαλαίων για κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου. Ιδιωτικές τοποθετήσεις Η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας ιδιωτικών και στρατηγικών επενδυτών

19 Εξέταση στοιχείων ισολογισμού: το παράδειγμα της Barclays Bank Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού (υποχρεώσεις και ίδια κεφάλαια) της Barclays Bank για ορισμένα έτη της περιόδου 2006-2014. Στον πίνακα 1 τα στοιχεία είναι σε ποσά ενώ στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η δομή του ενεργητικού και παθητικού. Αντίστοιχα παρουσιάζεται στον πίνακα 3 η δομή του ενεργητικού και παθητικού της Alpha Bank ως μέτρο σύγκρισης. Από τον πίνακα 2, που παρουσιάζει τη συμμετοχή, παρατηρούμε ότι τα Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα, έχουν την ίδια σημασία στο Ενεργητικό (34%) με τα δάνεια προς τους πελάτες το 2014. Μάλιστα η σημασία τους είναι μεγαλύτερη σε ορισμένα έτη όπως το 2008 που αποτελούν το 50%. Αν δούμε το Ενεργητικό της Alpha Bank θα παρατηρήσουμε ότι τα Δάνεια προς πελάτες αποτελούν το κύριο μέρος του Ενεργητικού με 60% κατά μέσο όρο σε 4 έτη της ίδιας περιόδου. 19

20 Πίνακας 1. Ισολογισμός Barclays Bank, (εκατομ. Λίρες Αγγλίας) 20 20142012201020082006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ1.263.0501.490.3211.536.2901.987.542996.787 Ταμείο & Διαθέσιμα σε Κεντρικές Τράπεζες36.27086.17592.68624.8679.753 Απαιτήσεις κατά Πιστωτικών Ιδρυμάτων57.43840.48940.39037.82430.926 Εμπορικό χαρτοφυλάκιο40.867145.03095.034116.522 Παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα426.565469.146441.1451.003.685138.353 Δάνεια και προκαταβολές σε πελάτες (μετά από προβλέψεις)429.814425.729522.936553.889282.300 ΡΕΠΟΣ102.824176.956227.343128.815174.090 Αξιόγραφα Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου διαθέσιμα προς πώληση78.59075.10945.22157.90251.703 Σύνολο χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία40.86746.06129.18134.098292.464 Στοιχεία απαιτήσεων από άλλες τράπεζες υπό τακτοποίηση49.0761.4561.2681.466 Αλλά στοιχεία ενεργητικού73924.17041.08628.47417.198 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Υποχρεώσεις1.209.0441.427.3641.486.2451.953.663969.397 Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα71.25378.58398.796129.10981.783 Υποχρεώσεις προς πελάτες425.134385.707453.826444.844256.754 Υποχρεώσεις προς πελάτες με συμφωνίες επενδύσεων084.637 Παράγωγα Χρηματοοικονομικά μέσα - υποχρεώσεις419.605462.468426.243989.097140.697 Ομολογίες εκδόσεως τράπεζας και λοιπές δανειακές υποχρεώσεις63.771119.581106.26784.899111.137 ΡΕΠΟΣ95.373217.342214.207148.950136.956 Εμπορικές και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις στην εύλογη αξία88.626123.074141.394110.086125.861 Άλλες υποχρεώσεις45.28240.60945.51246.67831.572 Ιδια κεφάλαια54.00662.95750.04533.87927.390 Σύνολο: Υποχρεώσεις και Ιδια Κεφάλαια1.263.0501.490.3211.536.2901.987.542996.787

21 Πίνακας 2. Δομή του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων της Barclays Bank, (σε % συμμετοχής) 21 20142012201020082006 Assets11111 Cash and balances at central banks3%6% 1% Loans and advances to banks5%3% 2%3% Trading portofolio assets3%10%6% 0% Derivative financial instruments (Παράγωγα)34%31%29%50%14% Loans and advances to customers (Δάνεια προς πελάτες)34%29%34%28% Reverse repurchase agreements and other simular secured lending8%12%15%6%17% Available for sale debt securities6%5%3% 5% Total financial assets designated at fair value3% 2% 29% Items in the course of collection form other banks4%0% Other assets0%2%3%1%2% Liabilities100% Deposits and items in the course of collection due to banks6% 7% 8% Customer accounts (Καταθέσεις πελατών)35%27%31%23%26% Liabilities to customers under investment contracts0% 9% Derivative financial instruments (Παράγωγα)35%32%29%51%15% Debt securities in issue5%8%7%4%11% Repurchase agreements and cash collateral on securities lent8%15%14%8%14% Trading and financial liabilities designated at fair value7%9%10%6%13% Other liabilities4%3% 2%3%

22 Πίνακας 3. Δομή του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων της Alpha Bank, (σε % συμμετοχής) 22 2014201320072006 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ταμείο & Διαθέσιμα σε Κεντρικές Τράπεζες1,9%1,5%2,4%3,2% Απαιτήσεις κατά Πιστωτικών Ιδρυμάτων7,0%7,4%10,9%13,2% Απαιτήσεις από πώληση περιουσιακών στοιχείων0,0% 0,1%0,2% Εμπορικό χαρτοφυλάκιο0,0% 0,4%0,7% Παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα1,7%1,2%0,6%0,5% Δάνεια και προκαταβολές σε πελάτες (μετά από προβλέψεις)64,3%65,0%52,1%60,4% Αξιόγραφα Επενδυτικού Χαρτοφυλακίου0,0% Επενδύσεις διαθέσιμες προς πώληση6,9%6,5%9,3%16,0% Διακρατούμενο μέχρι τη λήξη0,1%1,5%0,0% Δανειακό χαρτοφυλάκιο6,4%6,3%0,0% Συμμετοχές σε συνδεδεμένες και συγγενείς επιχειρήσεις3,1%3,0%2,4%3,4% Επενδύσεις σε ακίνητα0,0% 0,1% Ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και εξοπλισμός1,1% 0,9%1,2% Αϋλα περιουσιακά στοιχεία0,4%0,3%0,1% Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση5,3%4,0%0,2%0,6% Λoιπά στοιχεία ενεργητικού1,9%2,1%0,4%0,5% Σύνολο Ενεργητικού1111 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα28,9%31,8%9,3%11,8% Υποχρεώσεις προς πελάτες62,2%61,5%38,4%33,4% Παράγωγα Χρηματοοικονομικά μέσα - υποχρεώσεις3,2%2,3%0,6%0,4% Ομολογίες εκδόσεως τράπεζας και λοιπές δανειακές υποχρεώσεις3,3%2,1%33,7%24,9% Υποχρεώσεις για τρέχοντα φόρο εισιδήματος και λοιποί φόροι0,1% 0,2% Υποχρεώσεις στο προσωπικό λόγω εξόδου από την υπηρεσία0,2%0,1%0,0%0,8% Λοιπές υποχρεώσεις1,6%1,7%1,9%1,0% Προβλέψεις0,5%0,4%0,1%0,0% Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση Σύνολο Υποχρεώσεων90% 95%

23 Εξέταση στοιχείων Αποτελεσμάτων Χρήσης της Barclays Bank Τα καθαρά έσοδα από τόκους, τα καθαρά έσοδα από προμήθειες και τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις αποτέλεσαν κατά μέσο όρο τα 4 έτη της περιόδου 2014-2006 το 44%, 32% και 15% αντίστοιχα των καθαρών εσόδων της Barclays. Αντίστοιχα για την Alpha Bank, τα καθαρά έσοδα από τόκους και τα καθαρά έσοδα από προμήθειες αποτέλεσαν τα 4 έτη της περιόδου 2014-2006 το 77% και 19% αντίστοιχα των καθαρών εσόδων της Alpha Bank. 23

24 24 Πίνακας 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ Barclays Bank Consolidated Income Statement (Ποσά σε εκατομ. Λίρες Αγγλίας)20142012201020082006 Καθαρά έσοδα από τόκουςNet interest income12.08011.65412.51811.4159.143 Καθαρά έσοδα από προμήθειεςNet fee and commission income8.1748.5368.8718.4077.177 Καθαρά έσοδα από πωλήσειςNet trading income3.3313.3478.0801.2603.632 Καθαρά έσοδα από επενδύσειςNet investment income1.3288441.490680962 Καθαρά ασφάλιστρα από ασφαλιστήρια συμβόλαιαNet premiums from insurance contracts6698961.1371.0901.060 Καθαρό κέρδος από την πώληση των επενδύσεων στην BlackRock, Inc.Net gain on disposal of investment in BlackRock, Inc Αλλα έσοδαOther income186332118454257 Σύνολο εσόδωνTotal income25.76825.60932.21423.30622.231 Καθαρές απαιτήσεις και τα οφέλη από ασφαλιστικές συμβάσειςNet claims and benefits incurred on insurance contracts-480-600-764-237-575 Συνολικό εισόδημα καθαρό από ασφαλιστικές απαιτήσειςTotal income net of insurance claims25.28825.00931.45023.06921.656 Απομείωση Απαιτήσεων και άλλες προβλέψειςClaims impairment charges and other provisions2.168-3.340-5.672-5.419-2.154 Απομείωση επενδύσεων στην BlackRock, Inc.Impairment of investment in BlackRock, Inc0 Καθαρά λειτουργικά έσοδαNet operating income23.12021.66925.77817.65019.502 Παροχές προσωπικούStaff costs-11.005-11.467-11.916-7.779-8.169 Διοικητικά και γενικά έξοδαAdministration and general expenses-7.064-7.095-6.581-5.662-3.914 Αποσβέσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμούDepreciation of property, plant and equipment-790-630-455 Αποσβέσεις άυλων περιουσιακών στοιχείωνAmortisation of intangible assets-437-291-136 UK Bank Levy Λειτουργικά έξοδα εξαιρουμένων των απομείωσης της υπεραξίας και των προβλέψεων για ΑΠΠ (PPI) και αποζημείωση επιτοκίου των προϊόντων αντιστάθμισης Operating expenses excluding goodwill impairment and provisions for PPI and interset rate hedging products redress(+goodwill 2010)-18.069-18.539-19.72414.362-12.674 Aπομείωσης της υπεραξίαςGoodwill impairment0-243 Πρόβλεψη για αποζημείωση ΑΠΠProvisions for PPI redress-1.270-1.600 Πρόβλεψη για αποζημείωση επιτοκίου προϊόντων αντιστάθμισηςProvisions for interest rate hedging products redress160-850 Πρόβλεψη για την εν εξελίξη διερεύνηση και δίκη σχετικά με το συνάλλαγμα Provisions for ongoing investigations and ligitation relating to foreign exchange-1.250 Λειτουργικά έξοδαOperating expenses-20.429-21.012-19.967-14.362-12.674 Κέρδη / (ζημιές) των εργασιών και διανομή των αποτελεσμάτων συνδεδεμένων εταιριών και κοινοπραξιών Profit/(loss) on disposal of undertaking and share of results of associates and joint ventures-4351402682.747369 Κέδη / Ζημιές προ ΦόρωνProfit before tax2.2567976.0796.0357.197 ΦόροιTax-1.411-616-1.516-786-1.941 Ζημίες/Κέρδη μετά από φόρους(Loss)/Profit after tax8451814.5635.2495.256 Αποδιδόμενα σε:Attributable to: Μετόχουσ της μητρικήςEquity holders of the parent76-6244.1725.2495.256 Μη ελεγχόμενοι τόκοιNon-controlling interests769805391 Συγκεντρωτικό συνολικό αποτέλεσμα μετά από φόρους(Loss)/Profit after tax8451814.5635.2495.256

25 Πίνακας 5. Αποτελέσματα Χρήσης, Alpha Bank, (σε 1.000 ευρώ) 25 2014201320072006 Εσοδα από τόκους2.788.5992.676.5493.106.8452.442.729 Εξοδα από τόκους-1.245.900-1.516.787-1.879.187-1.301.845 Καθαρά έσοδα από τόκους1.542.6991.159.7621.227.6581.140.884 Εσοδα από δικαιώματα και προμήθειες380.900321.848349.399313.844 Εξοδα από δικαιώματα και προμήθειες-46.903-47.656-27.480-21.399 Καθαρά έσοδα από προμήθειες333.997274.192321.919292.445 Εσοδα από μερίσματα και άλλους τίτλους μεταβλητής απόδοσης52.02766445.46252.907 Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων16.145-18.704-42.833121.626 Κέρδη / (Ζημίες) Επενδυτικού χαρτοφυλακίου Λοιπά έσοδα18171234333487815015 86.3435.39337.507189.548 Σύνολο καθαρών εσόδων1.963.0391.439.3471.587.0841.622.877 Παροχές προσωπικού-528.342-417.991-386.694-368.852 Κόστος αποζημειώσεως προγράμματος εθελουσίας εξόδου-200.800 Αλλα έξοδα διοίκησης-496.326-436.484-338.490-276.333 Αποσβέσεις-62.719-48.357-51.186-40.467 Λοιπά έξοδα-16.952-46.941-2.486-1.686 Σύνολο εξόδων-1.305.139-949.773-778.856-687.338 Σύνολο αποτελεσμάτων προ Προβλέψεων και Φόρων657.900489.574808.228935.539 Πρόβλεψη απομείωσης δανείων-1.393.551-1.609.775-194.587-219.505 Λοιπές απομειώσεις και προβλέψεις Αρνητική υπεραξία εξαγορών3.295.718 Σύνολο Προβλέψεων-1.393.5511.685.943-194.587-219.505 Κέδη / Ζημιές προ Φόρων-735.6512.175.517613.641716.034 Φόρος εισοδήματος + Φόρος Αποθεματικών677122681504-156635-213740 Ζημίες μετά από φόρους-58.5292.857.021457.006502.294

26 Ερωτήσεις σχετικά με το μάθημα 1. Ποιες είναι οι βασικές διαφοροποιήσεις της επενδυτικής τραπεζικής από την εμπορική, λιανική τραπεζική 2. Πως εμφανίζονται στο ενεργητικό, παθητικό (υποχρεώσεις) και στα αποτελέσματα οι διαφοροποιήσεις αυτές 3. Πως αντέδρασαν οι εποπτικές αρχές στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τις υπερβάσεις στην επενδυτική τραπεζική 26