1 Πρακτική Άσκηση Ονοματεπώνυμο:Ζαφειράτου Ανδριάνα Α.Μ:Δ18406 Υπεύθυνος Καθηγητής: Ζωγραφάκης Σταύρος Χρονικό διάστημα:Μάρτιος-Απρίλιος Έτος:2013 Γεωπονικό.

Παρουσίαση με θέμα: "1 Πρακτική Άσκηση Ονοματεπώνυμο:Ζαφειράτου Ανδριάνα Α.Μ:Δ18406 Υπεύθυνος Καθηγητής: Ζωγραφάκης Σταύρος Χρονικό διάστημα:Μάρτιος-Απρίλιος Έτος:2013 Γεωπονικό."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 1 Πρακτική Άσκηση Ονοματεπώνυμο:Ζαφειράτου Ανδριάνα Α.Μ:Δ18406 Υπεύθυνος Καθηγητής: Ζωγραφάκης Σταύρος Χρονικό διάστημα:Μάρτιος-Απρίλιος Έτος:2013 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εργαστήριο Πολιτικής Οικονομίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης

2 2 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Αντικείμενο της παρούσας Πρακτικής Άσκησης είναι η ανάλυση, μελέτη και κατασκευή υποδεικτών ομάδων αγαθών και υπηρεσιών με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.

3 3 ΒΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1.Κατασκευή βάσης δεδομένων των δεικτών των αγαθών και υπηρεσιών που συμμετέχουν στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Περίοδος αναφοράς: Ιανουάριος 2000-Απρίλιος 2013 2.Κατασκευή ειδικών σταθμίσεων (καλάθια νοικοκυράς) για πληθυσμιακές ομάδες με βάση τις δαπάνες τους για αγαθά και υπηρεσίες με την βοήθεια της δειγματοληπτικής έρευνας των Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) του 2008 και 2010 αντίστοιχα. 3.Υπολογισμός δεικτών με βάση τις σταθμίσεις. 4.Υπολογισμός της διαχρονικής εξέλιξης των τιμών για το σύνολο του πληθυσμού καθώς και για συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών. 5.Διαγραμματικές παρουσιάσεις δεικτών. 6.Συμπεράσματα

4 4 ΣΚΟΠΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Ο σκοπός της Πρακτικής Άσκησης είναι η εξοικείωση με τους δείκτες τιμών, η μεθοδολογική προσέγγιση με την κατασκευή διαφόρων υποδεικτών και διαφορετικών θεωρήσεων ως προς την μονάδα αναφοράς, Επίσης, σκοπός είναι η στατιστική ενημέρωση της βάσης δεδομένων του Εργαστηρίου Πολιτικής Οικονομίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης με την εξέλιξη των τιμών καταναλωτή για όλα τα αγροτικά προϊόντα και τα τρόφιμα.

5 5 Βασική στατιστική πηγή πληροφόρησης:

6 6 Κατηγορίες υποδεικτών: Γενικός δείκτης διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών Δείκτης χορτοφάγων

7 7 Αγαθά και υπηρεσίες που συμμετέχουν στους υποδείκτες:  Υποδείκτης 1 1.Όλα τα προιόντα του γενικού δείκτη από ρύζι έως χυμοί φρούτων % στάθμισης 17,1  Υποδείκτης 2 1.PYZI % στάθμισης 0, 152 2.ΑΛΕΥΡΙ % στάθμισης 0, 115 3.ΨΩΜΙ % στάθμισης 1,121 4.ΦΡΥΓΑΝΙΕΣ - ΠΑΞΙΜΑΔΙΑ % στάθμισης 0, 229 5.ΑΛΛΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΡΤΟΠΟΙΪΑΣ & ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ % στάθμισης 0, 457 6.ΛΟΙΠΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ % στάθμισης 0, 131 7.ZYMAPIKA % στάθμισης 0, 212 8.ΓΑΛΑ ΝΩΠΟ % στάθμισης 0, 683 9.ΠΑΣΤΕΡΙΩΜΕΝΟ ΓΑΛΑ % στάθμισης 0, 032 10.ΣΟΚΟΛΑΤΟΥΧΟ ΓΑΛΑ % στάθμισης 0, 168 11. ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΟ ΓIAOYPTI % στάθμισης 0,362 12.TYPI ΦΕΤΑ % στάθμισης 0, 795 13.TYPIA ΣΚΛΗPA % στάθμισης 0,583 14.ΛΟΙΠΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ % στάθμισης 0, 086 15. AYΓA % στάθμισης 0, 152

8 16.ΒOYTYPO ΓΑΛΑΚΤΟΣ % στάθμισης 0,027 17.ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ % στάθμισης 0,095 18.ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ % στάθμισης 0,633 19.ΣΠΟΡΕΛΑΙΟ % στάθμισης 0,109 20. ΦΥΤΙΚΟ ΛΙΠΟΣ % στάθμισης 0,016 21.ΦΡΟΥΤΑ ΝΩΠΑ % στάθμισης 1,161 22.ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ % στάθμισης 0,117 23.ΛAXANIKA ΝΩΠΑ % στάθμισης 1,155 24.ΛAXANIKA KATEΨΥΓΜΕΝΑ % στάθμισης 0,148 25.ΝTOMATEΣ ΔΙΑTHPHMΕΝΕΣ % στάθμισης 0,097 26.ΠΑΤΑΤΕΣ ΝΩΠΕΣ % στάθμισης 0,334 27.ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΑΤΑΤΑΣ % στάθμισης 0,045 28.ΟΣΠΡΙΑ % στάθμισης 0,155 29.ΕΛΙΕΣ % στάθμισης 0,060 8

9 30.ZAXAPH % στάθμισης 0,088 31.ΜEΛΙ % στάθμισης 0,101 32. MAPMEΛAΔA % στάθμισης 0,019 33. ΣΟΚΟΛΑΤΕΣ - ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ % στάθμισης 0,146 34. ΓΛΥΚΑ - ΖΑΧΑΡΩΤΑ % στάθμισης 0,546 35.ΠΑΓΩΤΑ % στάθμισης 0,137 36.ΑΛΑΤΙ – ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ % στάθμισης 0,081 37.ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ % στάθμισης 0,096 9

10 10 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1.Επεξεργασία των δεδομένων με τη χρήση του προγράμματος Microsoft Excel και SPSS. 2.Εισαγωγή των στατιστικών στοιχείων σε συγκεντρωτικούς πίνακες (Pivot Table). 3.Αλλαγές στο Έτος Βάσης και υπολογισμός των επιπτώσεων της μεταβολής των τιμών διαφόρων αγαθών και υπηρεσιών στον συνολικό δείκτη. 4.Κατάρτιση διαγραμματικών απεικονίσεων (ραβδόγραμμα, ιστόγραμμα) και εξαγωγή συμπερασμάτων.

11 11 Ο μαθηματικός υπολογισμός του ΔΤΚ γίνεται από την ΕΣΥΕ με τη χρήση μίας παραλλαγής του τύπου Laspeyres με βάση τον παρακάτω τύπο: όπου, και είναι αντίστοιχα, για την περίοδο (μήνα) t, ο γενικός ΔΤΚ και οι ατομικοί δείκτες τιμών των i=1, 2, …k ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο «καλάθι της νοικοκυράς». Οι συντελεστές στάθμισης,, των επιμέρους δεικτών είναι ίσοι με το μερίδιο των ειδών αυτών στη συνολική χρηματική δαπάνη των νοικοκυριών κατά την περίοδο βάσης (βάσει της ΕΟΠ). Οι ατομικοί δείκτες τιμών για κάθε είδος i, I it, υπολογίζονται ως μέσοι σταθμικοί των επιμέρους ατομικών δεικτών των πόλεων στις οποίες γίνεται τιμοληψία (πληθυσμιακή στάθμιση με βάση τον πληθυσμό της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής που η κάθε πόλη αντιπροσωπεύει), ενώ οι τελευταίοι υπολογίζονται ως οι γεωμετρικοί μέσοι των τιμών όλων των πηγών τιμοληψίας που γίνονται σε κάθε πόλη για το συγκεκριμένο είδος. Ο ΔΤΚ

12 12 Η βασική ιδέα της παρούσας πρακτικής άσκησης στηρίζεται στο γεγονός ότι οι διάφορες κοινωνικές ομάδες διαθέτουν ένα αρκετά διαφοροποιημένο καταναλωτικό πρότυπο και κατά συνέπεια αντιμετωπίζουν διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας των επιμέρους δαπανών τους, τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά. Είναι για παράδειγμα γεγονός και σύμφωνο με την οικονομική θεωρία ότι καθώς βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο ενός πληθυσμού το μερίδιο των δαπανών τους για είδη πρώτης ανάγκης (διατροφή, ένδυση κ.ά.) περιορίζεται σε όφελος δαπανών για αγαθά πολυτελείας. Με βάση το νόμο του Engel το ποσοστό του εισοδήματος που διατίθεται για διατροφή μειώνεται καθώς το άτομο ανέρχεται σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Αυτό ισχύει είτε μεταξύ διαφορετικών εισοδηματικών ομάδων, είτε μεταξύ χωρών με διαφορετικό βαθμό οικονομικής ανάπτυξης, είτε διαχρονικά. Έτσι, οι σχετικά φτωχότερες πληθυσμιακές ομάδες δαπανούν σχετικά μεγαλύτερο μερίδιο από τις άλλες ομάδες για τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης και μικρότερο για υπηρεσίες αναψυχής, υγείας, εκπαίδευσης κ.λπ. Με άλλα λόγια η εισοδηματική τους ελαστικότητα για τρόφιμα είναι μικρότερη της μονάδας και το αντίθετο ισχύει για τις υπηρεσίες αναψυχής. Τα παραπάνω ισχύουν και για πληθυσμιακές ομάδες που επιλέγουν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής (π.χ. καταναλωτές που αποφεύγουν προϊόντα με υψηλή χοληστερίνη ή καταναλωτές που αποφεύγουν προϊόντα ζωικής προέλευσης κλπ).

13 13 Η ομάδα εργασίας εκτίμησε συντελεστές στάθμισης για τις επιμέρους ομάδες νοικοκυριών. Αυτοί οι συντελεστές στάθμισης χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια για τον υπολογισμό των επιμέρους ΔΤΚ που αντιμετωπίζουν οι διάφορες ομάδες. Σε μαθηματικούς όρους ο ΔΤΚ της ομάδας νοικοκυριών g, έστω, εκτιμήθηκε με βάση τη σχέση: όπου, είναι τo μερίδιο του είδους i στη συνολική δαπάνη των νοικοκυριών που ανήκουν στην ομάδα g κατά την περίοδο βάσης, δηλαδή o συντελεστής στάθμισης του επιμέρους δείκτη για την ομάδα νοικοκυριών g. Με ανάλογο συμβολισμό, ο πληθωρισμός ( ) που αντιμετωπίζει η ομάδα νοικοκυριών g μεταξύ των περιόδων t και t-1, ως η ποσοστιαία μεταβολή του επιπέδου των τιμών που αντιμετωπίζει στις δύο περιόδους, μπορεί να εκτιμηθεί από τη σχέση:

14 Διαχρονική εξέλιξη του δείκτη προϊόντων χοστοφάγων (2000=100) 14 20002001200220032004200520062007200820092010201120122012 -α' τρ.2013 α'τριμ. Δείκτης100,6105,7112,8118,8118,7120,0124,8129,0136,8138,8137,7142,2144,5144,8148,6

15 15 20002001200220032004200520062007200820092010201120122012 -α' τρ.2013 α'τριμ. Μετ. Τιμών5,086,675,35-0,101,134,003,346,031,45-0,743,241,600,232,62-100,00 Διαχρονική μεταβολή τιμών προϊόντων χορτοφάγων