Συλλογικά όργανα της Διοίκησης Κανόνες συγκρότησης, σύνθεσης & λειτουργίας Μάθημα 5 Αικατερίνη Ηλιάδου 21.04.2015.

Παρουσίαση με θέμα: "Συλλογικά όργανα της Διοίκησης Κανόνες συγκρότησης, σύνθεσης & λειτουργίας Μάθημα 5 Αικατερίνη Ηλιάδου 21.04.2015."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Συλλογικά όργανα της Διοίκησης Κανόνες συγκρότησης, σύνθεσης & λειτουργίας Μάθημα 5 Αικατερίνη Ηλιάδου 21.04.2015

2 Μονομελή όργανα: νόμιμη υπόσταση Προϋπόθεση για την έκδοση νομίμως διοικητικών πράξεων Πότε; Όταν έχουν τηρηθεί όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπονται κατά το δίκαιο ώστε το φυσικό πρόσωπο που αποτελεί το όργανο να αποκτά ιδιότητα διοικητικού οργάνου ειδική πράξη για απόκτηση νόμιμης υπόστασης: εκλογή ή επικύρωση εκλογής ή διορισμός ή κλήρωση Όταν δεν συντρέχει νόμιμη υπόσταση: οι διοικητικές πράξεις που τυχόν εκδίδονται είναι ανυπόστατες – Όταν δεν υπάρχει ειδική πράξη απόκτησης νόμιμης υπόστασης – Όταν υπάρχει ειδική πράξη, αλλά είναι ανυπόστατη (κατά κλάδο αναρμοδιότητα / καθ’ υπέρβαση καθηκόντων ή δεν δημοσιεύθηκε παρότι δημοσιευτέα) – Έχει λήξει η ειδική πράξη (παύση ισχύος πράξης εκλογής ή διορισμού ή λήξη θητείας ) ή προσωρινή υποχρεωτική αποχή από καθήκοντα (διαθεσιμότητα, αργία, προσωρινή παύση) Εάν υπάρχει ειδική πράξη αλλά είναι απλώς παράνομη, άρα ακυρότητα: αντικειμενική επίφαση νομιμότητας – de facto όργανο: λήγει όταν ακυρωθεί/ανακληθεί η ειδική πράξη – οι πράξεις έγκυρες (lex Barbarius Philippus)

3 Συλλογικά όργανα Ειδικοί κανόνες (ΚΔΔ, νομολογία) για – Συγκρότηση – Σύνθεση – Λειτουργία Στόχος: – Αρμοδιότητα – Αμεροληψία – Εύρυθμη λειτουργία Διοίκησης – Προάσπιση συμφερόντων δημοσίων νομικών προσώπων Κρίνονται με βάση το νομικό καθεστώς που ισχύει κατά τη λήψη ορισμένης απόφασης

4 Συγκρότηση, σύνθεση, λειτουργία Συγκρότηση: καθορισμός των φυσικών προσώπων που απαρτίζουν το όργανο ως μέλη αυτού Διακρίνεται από την Ίδρυση: Καθορισμός της αρμοδιότητας (γενικής ή ειδικής) & της ιδιότητας ή του τρόπου επιλογής των φυσικών προσώπων που θα ασκήσουν την αρμοδιότητα αυτή Νόμος ή κανονιστική διοικητική πράξη κατόπιν νομοθετικής εξουσιοδότησης Σύνθεση: Πλήρωση προϋποθέσεων για τη νόμιμη λήψη αποφάσεων (αριθμός φυσικών προσώπων – κλήτευση – σύνδεση με τυχόν ιδιαίτερο δεσμό με την υπόθεση) Λειτουργία: Αποφάσεις

5 Συγκρότηση – ολοκλήρωση: νόμιμη υπόσταση Για νόμιμη υπόσταση οργάνου: έκδοση πράξης συγκρότησης = Ορισμός των προσώπων που θα αποτελέσουν το όργανο + ρητή αναφορά ονόματος κάθε μέλους (εάν ex officio – τότε μόνο η ιδιότητα αρκεί εάν προσδιορίζονται επαρκώς) Η πράξη συγκρότησης είναι ατομική διοικητική πράξη / δημοσίευση μόνον εάν προβλέπεται ρητά Άρθρο 13 παρ. 1 α’ ΚΔΔ: Για τη νόμιμη συγκρότηση συλλογικού οργάνου απαιτείται ο ορισμός, με πράξη, όλων των μελών (τακτικών και αναπληρωματικών) που προβλέπει ο νόμος Αν δεν ορισθεί/ εκλεγεί κανένα μέλος: δεν έχει νόμιμη υπόσταση – εκδίδει ανυπόστατες πράξεις ο ορισμός Προέδρου και Γραμματέα (όχι μέλος) είναι στοιχείο νόμιμης συγκρότησης Τυχόν παράνομη πράξη ορισμού αναπληρωματικού θίγει τη συγκρότηση μόνον εάν συμμετέχει σε συνεδρίαση Τα αναπληρωματικά μόνο εφόσον απουσιάζουν ή κωλύονται τα τακτικά και όχι εάν ελλείπουν: παύει η νόμιμη συγκρότηση (εξαίρεση τρίμηνο) Τουλάχιστον 3 μέλη σύμφωνα με ΚΔΔ – μπορεί να προβλέπεται άλλως στο νόμο όχι κατ’ ανάγκη περιττός αριθμός Άρθρο 13 παρ. 1 γ’ ΚΔΔ: Αν ορισμένα μέλη εκλέγονται ή υποδεικνύονται από τρίτους και τα μέλη αυτά δεν έχουν ακόμη εκλεγεί ή υποδειχθεί από τα αρμόδια όργανα, η συγκρότηση είναι νόμιμη αν έχει εγκαίρως ζητηθεί εγγράφως η εκλογή ή η υπόδειξή τους και τα υπόλοιπα μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία.

6 Παρανομία ορισμού φυσικών προσώπων Εάν αιρετά μέλη: δεν επηρεάζει τη συγκρότηση, οι πράξεις που εκδίδονται είναι νομικά έγκυρες και δεσμευτικές – όπως και στα de facto διοικητικά όργανα για λόγους επιείκειας – αντικειμενική επίφαση νομιμότητας Εάν διορίζονται: πάσχει ακυρότητας η συγκρότηση του οργάνου όταν είναι παράνομος ο διορισμός μέλους – περιορισμός ωστόσο από το τεκμήριο νομιμότητας όμως άρθρο 13 παρ. 4 ΚΔΔ: Η τυχόν κατά παράνομο τρόπο κτήση της ιδιότητας (ex officio) υπό την οποία κάποιος ορίζεται μέλος συλλογικού οργάνου δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της συγκρότησης του οργάνου – μέχρι την ακύρωση ή ανάκληση της πράξης διορισμού στην κύρια θέση

7 Άρθρο 13 ΚΔΔ: Συγκρότηση 1. Ο ορισμός του ίδιου προσώπου με περισσότερες από μια ιδιότητες δεν επιτρέπεται. 2. Τα συλλογικά όργανα, αν στο νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, συγκροτούνται από τρία (3) τουλάχιστον μέλη. 3. Ο πρόεδρος και ο γραμματέας του συλλογικού οργάνου ορίζονται, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους, με την πράξη συγκρότησής του. Αν το συλλογικό όργανο συγκροτείται αποκλειστικώς από αιρετά μέλη, ο πρόεδρος, ο γραμματέας και τα λοιπά μέλη στα οποία ανατίθεται συγκεκριμένο αξίωμα, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους, εκλέγονται, με μυστική ψηφοφορία, από τα μέλη του συλλογικού οργάνου. 5. Το συλλογικό όργανο μπορεί να λειτουργήσει, όχι όμως πέρα από ένα τρίμηνο, αν κάποια από τα μέλη του εκλείψουν ή αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ή απολέσουν την ιδιότητα βάσει της οποίας ορίστηκαν, εφόσον, κατά τις συνεδριάσεις του, τα λοιπά μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία. 6. Όταν ο νόμος προβλέπει θητεία για τα μέλη του συλλογικού οργάνου, η αντικατάσταση μέλους πριν από τη λήξη της θητείας του είναι δυνατή μόνο για λόγο αναγόμενο στην άσκηση των καθηκόντων του, ο οποίος και πρέπει να βεβαιώνεται στη σχετική πράξη.

8 Σύνθεση – απαρτία Άρθρο 14 ΚΔΔ : Το συλλογικό όργανο συνεδριάζει νομίμως όταν στη σύνθεσή του μετέχουν, ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη, περισσότερα από τα μισά των διορισμένων τακτικών μελών (απαρτία). Αποκλεισμός τακτικού μέλους κατόπιν εντολής= κακή σύνθεση Η απαρτία πρέπει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης. Αν, κατά την πρώτη συνεδρίαση, διαπιστωθεί έλλειψη απαρτίας, το όργανο καλείται εκ νέου σε συνεδρίαση, η οποία πραγματοποιείται το νωρίτερο σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες, στον ίδιο τόπο και με την ίδια ημερήσια διάταξη. Κατά τη συνεδρίαση αυτή, υπάρχει απαρτία αν μετέχουν στη σύνθεση τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη που παριστούν τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) του συνόλου των διορισμένων τακτικών μελών του και εν πάση περιπτώσει όχι λιγότερα των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών. Στα τριμελή συλλογικά όργανα, για την ύπαρξη απαρτίας, απαιτείται η παρουσία και των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών.

9 Κανόνες συζητήσεων & ψηφοφορίας Έγκαιρη πρόσκληση: 48 ώρες πριν, ορίζει τόπο χρόνο ημέρα και ημερήσια διάταξη Μετά από διακοπή απαιτείται νέα πρόσκληση Δεν απαιτείται πρόσκληση – Εάν γίνονται συνεδριάσεις σε τακτές ημερομηνίες που έχουν ορισθεί εκ των προτέρων και το γνωρίζουν όλα τα μέλη τακτικά και αναπληρωματικά – εάν συντρέχει γνωστός αντικειμενικός λόγος αδυναμίας προσέλευσης μέλους ή δήλωση κωλύματος Αποδεικνύεται με έγγραφο προγενέστερο της συνεδρίασης – Τηλεφωνικώς, τηλεγράφημα ή fax άλλο μέσο + εγγραφή σε εδικό βιβλίο, με χρονολογία και υπογραφή του προσώπου που έκανε Κατεπείγον: νωρίτερα από 48 ώρες + έγγραφο+ λόγοι κατεπείγοντος Η πρόσκληση γίνεται από Πρόεδρο κατά την κρίση του – υποχρεωτική εάν το ζητήσουν 1/3 τακτικών μελών με έγγραφο + θέμα Έλλειψη πρόσκλησης θεραπεύεται από προσέλευση και συμμετοχή

10 Αρχή αμεροληψίας Άρθρο 7 παρ. 1 ΚΔΔ – αδιάβλητο της πράξης Συνταγματική προέλευση Οφείλουν τα μέλη συλλογικού οργάνου να απέχουν: (α) ικανοποίηση προσωπικού συμφέροντος από έκβαση υπόθεσης (β) σύζυγοι ή συγγενείς εξ αίματος ή αγχιστείας με ενδιαφερόμενο (γ) ιδιαίτερος δεσμός ή ιδιάζουσα σχέση ή έχθρα ή δημόσια έκφραση απόψεων επί θέματος – διαφορετικά: τεκμήριο επηρεασμού – δεν χρειάζεται να αποδειχθεί ότι η πράξη υπήρξε πράγματι μεροληπτική – Αντικειμενική κρίση / ιδιαίτερη έχθρα ή σχέση να προκύπτει σαφώς και χωρίς ενδοιασμό – Όχι όταν το μέλος συμμετείχε σε προηγούμενη συνεδρίαση που επιλήφθηκε ή εξέφρασε γνώμη ως αρμόδιο υπηρεσιακό όργανο – Επιτρέπεται όταν γίνεται συμμόρφωση σε ακυρωτική απόφαση – Αποκλείεται συμμετοχή όταν έχει εκδώσει πράξη που ελέγχεται από το συλλ όργανο – Αποκλείεται ότι έχει εκδώσει γνωμοδότηση προς το αποφασίζον συλλογικό όργανο – Αποκλείεται όταν εξετάσθηκε ως μάρτυρας και κατέθεσε επιβαρυντικά στοιχεία Αυτοεξαίρεση, εξαίρεση με αίτηση ενδιαφερόμενου, εξαίρεση που διατάσσεται αυτεπαγγέλτως από προϊσταμένη αρχή, εκτός εάν τα μέλη που απομένουν δεν σχηματίζουν απαρτία

11 Λειτουργία συλλογικού οργάνου Εναλλαγή μελών : κανονικά να συμμετέχουν σε όλες τις συνεδριάσεις – εάν απουσίαζαν σε διαδοχικές συνεδριάσεις, δηλώνουν ρητά ότι ενημερώθηκαν πλήρως Μόνο θέματα ημερήσιας διάταξης – εκτός εάν είναι παρόντα όλα τα μέλη και δεν αντιλέγουν Μυστικότητα συνεδριάσεων, εκτός εάν ορίζεται άλλως Πλειοψηφία για τη λήψη απόφασης προκειμένου για αποφασιστικά όργανα και για σύμφωνη γνώμη ή πρόταση – σε γνωμοδοτικά διατύπωση περισσότερων απόψεων (απλή γνώμη) Φανερή ψηφοφορία – απόλυτη πλειοψηφία παρόντων - ισοψηφία υπερισχύει του προέδρου / διαφορετικά εάν μυστική Απόν θεωρείται το μέλος που αρνείται να ψηφίσει ή δίνει λευκή ψήφο (συμβούλια ΟΤΑ= αρνητική ψήφος) Εφόσον φανερή ψηφοφορία: καταχωρίζεται η γνώμη μειοψηφίας και τα μέλη Όταν προβλέπεται αιτιολογία: παρατίθεται στα πρακτικά Πρακτικά συντάσσονται από γραμματέα και επικυρώνονται από πρόεδρο ή αναπληρωτή του

12 Σημασία κανόνων Η μη τήρηση κανόνων για σύνθεση και λειτουργία συλλογικών οργάνων αποφασιστικής αρμοδιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας = παράνομες πράξεις που ακυρώνονται δικαστικώς Η μη νόμιμη συγκρότηση αποφασιστικής αρμοδιότητας συλλογικών οργάνων: παράνομες πράξεις λόγω αναρμοδιότητας Για γνωμοδοτικά όργανα: η μη τήρηση κανόνων συγκρότησης, σύνθεσης και λειτουργίας: ελάττωμα της γνώμης ή πρότασης και συνεπώς η πράξη που εκδίδει βάσει αυτών είναι παράνομη λόγω του ότι η τήρηση του τύπου είναι ελαττωματική