ΔΙΑΛΕΞΗ 7 ΔΙΟΥΡΗΣΗ. Ούρηση είναι η διαδικασία κένωσης της ουροδόχου κύστεως όταν γεμίζει Η διαδικασία της ούρησης περιλαμβάνει: Σύσπαση των μυών της ουροδόχου.

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΑΛΕΞΗ 7 ΔΙΟΥΡΗΣΗ. Ούρηση είναι η διαδικασία κένωσης της ουροδόχου κύστεως όταν γεμίζει Η διαδικασία της ούρησης περιλαμβάνει: Σύσπαση των μυών της ουροδόχου."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΑΛΕΞΗ 7 ΔΙΟΥΡΗΣΗ

2 Ούρηση είναι η διαδικασία κένωσης της ουροδόχου κύστεως όταν γεμίζει Η διαδικασία της ούρησης περιλαμβάνει: Σύσπαση των μυών της ουροδόχου κύστεως όταν είναι γεμάτη Χάλαση του έσω σφιγκτήρα με επιτακτικό το αίσθημα της ούρησης Ελευθέρωση της συγκράτησης και χάλαση του έξω σφιγκτήρα και των μυών του περιναίου Ούρηση

3 Γενικά Τα νευρικά κέντρα της ούρησης εδρεύουν στο νωτιαίο μυελό και αναπτύσσονται κατά την βρεφική ηλικία οπότε και εμφανίζεται ο έλεγχος της ούρησης. Οι νεφροί παράγουν το 24ωρο 1200 – 1500 κ. εκ. ούρα περίπου. Τα ούρα είναι συνήθως πυροκίτρινα, διαυγή με όξινη αντίδραση και ειδικό βάρος 1017 – 1022.

4 Kαταστάσεις με παθολογικά συστατικά των ούρων Λευκωματουρία (παρουσία στα ούρα λευκώματος) Γλυκοζουρία (ανίχνευση γλυκόζης στα ούρα) Κετονουρία (ύπαρξη κετονικών σωμάτων στα ούρα) Φαινυλκετονουρία (ύπαρξη φαινυλπυροσταφυλικού οξέως στα ούρα) Αιματουρία (ύπαρξη ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα) Πυουρία (ύπαρξη λευκών αιμοσφαιρίων στα ούρα) Κυλινδρουρία (ύπαρξη κυλίνδρων στα ούρα)

5 Προβλήματα ούρησης που έχουν σχέση με τη φροντίδα του αρρώστου από τον νοσηλευτή Ανουρία (παραγωγή ούρων 24ωρου κάτω των 100κ.εκ.) Ολιγουρία (παραγωγή ούρων 24ωρου μέχρι 400κ.εκ.) Πολυουρία (αύξηση του ποσού των ούρων πάνω από 2.500 κ. εκ.) Συχνοουρία και Δυσουρία (συχνή και επώδυνη ούρηση) Ενούρηση (νυχτερινή ούρηση) Κατακράτηση ούρων (αν και υπάρχει ούρηση δεν αποβάλλονται όλα τα ούρα) Ακράτεια ούρων (ανικανότητα συγκράτησης των ούρων) Επίσχεση ούρων (αδυναμία της κύστεως να αποβάλλει τα ούρα που έχει συγκεντρώσει)

6 Εισαγωγή Η αποβολή ούρων είναι κανονικά μια ιδιωτική διαδικασία που διαχειρίζεται ανεξάρτητα από έναν ασθενή και εξαρτάται από την ηλικία και από το αναπτυξιακό στάδιο. Ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη ενώ προσαρμόζονται στις μεταβολές της αποβολής ούρων Οι λειτουργικές και οι ψυχολογικές αλλαγές περιορίζουν την ικανότητα ενός ασθενή για αυτοφροντίδα και την ικανότητα να διαχειρίζονται την αποβολή ούρων ανεξάρτητα. Επιπλέον, οι σωματικές μεταβολές συχνά απαιτούν ιατρική ή χειρουργική θεραπεία

7 Τρέχουσες τάσεις της τεκμηριωμένης πρακτικής (1/2) Ο καθετηριασμός του ουροποιητικού συστήματος είναι μια συνήθης διαδικασία. Είναι μια επεμβατική διαδικασία που συνήθως οδηγεί σε λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος σχετιζόμενες με χρήση καθετήρα (ΛΟΣΣΚ). Εννιά τοις εκατό των ασθενών στα νοσοκομεία αναπτύσσουν μία λοίμωξη σχετιζόμενη με την υγειονομική περίθαλψη Η ΛΟΣΣΚ σχετίζεται με παρατεταμένη νοσηλεία στο νοσοκομείο και θνησιμότητα

8 Τρέχουσες τάσεις της τεκμηριωμένης πρακτικής (2/2) Η μείωση του κίνδυνου για ΛΟΣΣΚ ξεκινά από την αποφυγή μη αναγκαίας χρήσης μόνιμων καθετήρων και αφαίρεση των καθετήρων όσο συντομότερα ενδείκνυται ιατρικά. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς (μεγαλύτεροι από 70 χρονών) με περιορισμένη λειτουργική ικανότητα έχουν συχνά έναν καθετήρα για να διευκολύνει την φροντίδα τους, παρά βάσει ιατρικών ενδείξεων Η διάρκεια χρήσης του καθετήρα, το γυναικείο φύλο, και η ηλικία άνω των 60 είναι μερικοί από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για ανάπτυξη λοίμωξης Η κατάλληλη χρονική στιγμή της αφαίρεσης του καθετήρα περιλαμβάνει μια ισορροπία μεταξύ αποφυγής της λοίμωξης (πρώιμη αφαίρεση) και αποφυγή της επίπτωσης δυσλειτουργίας της κένωσης σχετιζόμενη με την θεραπεία, δηλαδή της δυσκολίας ούρησης μετά την τοποθέτηση ενός μόνιμου καθετήρα.

9 Οι νοσηλευτές μειώνουν Tον κίνδυνο για ΛΟΣΣΚ με το να είναι συνήγοροι του ασθενούς. Αναλάβετε ενεργό ρόλο στην πρόταση εναλλακτικών στην χρήση καθετηριασμού και στην παρακολούθηση κατά την διάρκεια της θεραπείας. Η επίπτωση της ΛΟΣΣΚ μειώνεται σημαντικά όταν οι νοσηλευτές δίνουν στον ιατρό καθημερινές υπενθυμίσεις για την αφαίρεση μη αναγκαίων καθετήρων και προτείνουν την χρήση εναλλακτικών μη επεμβατικών θεραπειών για τη διαχείριση της αποβολής ούρων

10 Πολιτιστικές προεκτάσεις Παρέχετε φροντίδα σύμφωνα με το φύλο για κουλτούρες που δίνουν έμφαση στους ξεχωριστούς ρόλους του φύλου και στην γυναικεία σεμνότητα, όπως είναι οι Αφρικανοί, οι Λατινοαμερικάνοι, οι Ασιάτες, οι Ισλαμιστές, οι Άραβες, οι Ινδοί και οι ορθόδοξοι Εβραίοι. Επιτρέψτε την παρουσία ενός μέλους της οικογένειας δίπλα στο κρεβάτι αν ζητηθεί από τον ασθενή Παρέχετε ιδιωτικότητα μέσα από επαρκή κάλυψη και χρήση παραβάν. Αποτρέψτε την είσοδο μέλους του αντίθετου φύλου στο δωμάτιο του ασθενούς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Χρησιμοποιήστε έναν διερμηνέα αν χρειαστεί.

11 Ορισμένες κουλτούρες εμπεριέχουν σχολαστικές πρακτικές υγιεινής (ορίζουν το αριστερό χέρι για την εκτέλεση ακάθαρτων διαδικασιών). Για αυτούς τους ασθενείς: – Εκτελέστε υγιεινή χεριών πριν αγγίξετε τον ασθενή, και χρησιμοποιήστε το δεξί σας χέρι. – Χρησιμοποιήστε το αριστερό σας χέρι για να χειριστείτε το ουροδοχείο και/ή τις ουρικές εκκρίσεις. – Μην τοποθετείτε το ουροδοχείο ή τα λερωμένα σεντόνια του κρεβατιού στο πάνω μέρος του κομοδίνου ή στην επιφάνεια που χρησιμοποιείται για προσευχή ή για φαγητό. – Παρέχετε στον ασθενή τον εξοπλισμό και τις προμήθειες για να καθαριστεί μετά την κένωση

12 Κατευθυντήριες Οδηγίες Άσκησης Δεξιοτήτων (1/3) 1. Αναλογιστείτε την λειτουργική κατάσταση του ασθενούς, την κινητικότητα, την γνωστική και την ψυχολογική λειτουργία, και προσδιορίστε πως θα επηρεάσετε την πρόσβαση σε εγκαταστάσεις τουαλέτας και την ικανότητα συμμετοχής στην αυτοφροντίδα που σχετίζεται με την αποβολή ούρων. 2. Εκπαιδεύστε στον ασθενή να μην αγνοεί την επιθυμία για κένωση. Βοηθήστε με το να αποκρίνεστε πρόθυμα στο αίτημα του ασθενούς να χρησιμοποιήσει μια σκωραμίδα, ένα ουροδοχείο ή το μπάνιο. 3. Γνωρίζετε το φυσιολογικό εύρος των ζωτικών σημείων του ασθενούς (μη φυσιολογικά ισοζύγια υγρών και ηλεκτρολυτών επηρεάζουν τον όγκο του κυκλοφορούντος αίματος). 4. Γνωρίζετε τα σημεία της αφυδάτωσης και της υπερφόρτωσης υγρών.

13 Κατευθυντήριες Οδηγίες Άσκησης Δεξιοτήτων (2/3) 5. Γνωρίζετε το κατά μέσο όρο εύρος αποβαλλόμενων για έναν ασθενή. Η ουρική παραγωγή ενός ενήλικα κυμαίνεται από 1000 έως 1500 mL σε 24 ώρες. Μια ωριαία παραγωγή λιγότερη από 30 mL/ώρα για 2 ώρες αποτελεί αιτία για περαιτέρω αξιολόγηση. Η ελάχιστη ωριαία παραγωγή είναι 30 mL. 6. Ζυγίστε τον ασθενή για να προσδιορίσετε την κατάσταση των υγρών. Ζυγίστε με την ίδια ζυγαριά, την ίδια ώρα της ημέρας, και με συγκρίσιμα είδη ένδυσης. 7. Αναλογιστείτε την ηλικία του ασθενούς όταν εκτιμάτε τις συνήθειες της ούρησης (κένωση). Η εκπαίδευση στην τουαλέτα και η ενούρηση είναι ανησυχίες για τα νήπια και για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα ηλικιωμένα άτομα συχνά βιώνουν φυσιολογικές αλλαγές ή αλλαγές λόγω ασθένειας που τους προδιαθέτουν σε ακράτεια, ή σε ανικανότητα ελέγχου της ούρησης. 8. Εκτιμήστε τις πιο πρόσφατες μετρήσεις ηλεκτρολυτών του ορού του ασθενούς (μπορούν να οδηγήσουν σε επιδείνωση της υγείας των ασθενών). Σημείωση: Διατήρηση ουροσυλλέκτη πάντοτε κάτω από το επίπεδο της κύστεως για την πρόληψη παλινδρόμησης των ούρων και πιθανή ουρολοίμωξη.

14 Κατευθυντήριες Οδηγίες Άσκησης Δεξιοτήτων (3/3) 9. Παρέχετε στον ασθενή ιδιωτικότητα και άνεση. Ένας ασθενής σωματικά ή ψυχολογικά άβολος μπορεί να αδυνατεί να χαλαρώσει τον εξωτερικό σφιγκτήρα της ουρήθρας και επομένως μπορεί να μην είναι ικανός να ουρήσει ή να αδειάσει πλήρως την κύστη του. Μέτρα περισπασμού, όπως το άνοιγμα της βρύσης του νιπτήρα ώστε ο ασθενής να μπορεί να ακούσει το τρεχούμενο νερό, βοηθούν τον ασθενή να ουρήσει. 10. Αναγνωρίστε τις καταστάσεις που αποδυναμώνουν τους κοιλιακούς ή τους πυελικούς μύες (πολλαπλά κοιλιακά ή γυναικολογικά χειρουργεία ή εγκυμοσύνες). Διδάξτε στους ασθενείς ασκήσεις για την ενίσχυση αδύναμων κοιλιακών μυών ή μυών του πυελικού εδάφους, ώστε να αυξήσετε την ικανότητα συστολής της κύστης και να προάγετε καλύτερο έλεγχο του εξωτερικού σφιγκτήρα της ουρήθρας.

15 Εισάγοντας ένα Διαλείποντα ή Μόνιμο Ουροκαθετήρα Οι ουροκαθετήρες είναι εύκαμπτοι σωλήνες εισηγμένοι στην ουροδόχο κύστη. Συνηθέστερα, θα εισάγετε είτε έναν διαλείποντα ή ένα μόνιμο καθετήρα (Folley). Οι ασθενείς μπορούν να μάθουν πώς να εισάγουν διαλείποντες καθετήρες (είναι ένας καθετήρας μονού αυλού εισηγμένος στην κύστη μέσω της ουρήθρας μόνο για να κενωθεί η κύστη, και μετά αφαιρείται – μιας χρήσης). Οι ασθενείς χρησιμοποιούν τεχνική καθαρής εισαγωγής στο οικιακό περιβάλλον. Όταν ο ασθενής είναι σε περιβάλλον οξείας φροντίδας ή σε περιβάλλον μακροχρόνιας φροντίδας, απαιτείται η αποστειρωμένη τεχνική εισαγωγής εξαιτίας του υψηλού κινδύνου για νοσοκομειακές λοιμώξεις. Ένας μόνιμος καθετήρας ή καθετήρας Folley είναι εισηγμένος μέσα στην ουρήθρα και είναι συνήθως προσυνδεδεμένος ή συνδέεται μετά τον καθετηριασμό σε ένα κλειστό σύστημα παροχέτευσης που λειτουργεί ως δεξαμενή για τα ούρα που παροχετεύονται από την κύστη. Ο καθετήρας Folley έχει ένα ξεχωριστό αυλό που χρησιμοποιείται για να φουσκώνει ένα μπαλονάκι (το μπαλονάκι γεμίζει με 10cc N/S) έτσι ώστε ο καθετήρας να παραμένει στην κύστη για βραχυχρόνια ή μακροχρόνια χρήση.

16 Οι ενδείξεις για μόνιμο καθετηριασμό περιλαμβάνουν: (1)την παρουσία ελκών πίεσης σταδίου 3 και 4 που δεν μπορούν να επουλωθούν εξαιτίας της συνεχόμενης ακράτειας (2)όταν η ακριβής μέτρηση της παραγωγής ούρων σε κρίσιμα άρρωστους ασθενείς είναι αναγκαία (3)ανακούφιση από απόφραξη των ουροφόρων οδών (4)μετεγχειρητικά (π.χ. ενδοραχιαία αναισθησία, χειρουργείο κύστης)

17 Σετ μόνιμου καθετηριασμού συσκευή παροχέτευσης κύπελλο συλλογής δείγματος αποστειρωμένα καλύμματα αποστειρωμένα γάντια μόνιμο καθετήρα καθαριστικό διάλυμα αποστειρωμένο ορό αποστειρωμένα τολύπια από βαμβάκι λαβίδα λιπαντικό

18 Ενέργειες εφαρμογής (1/3) 1. Επανεξετάστε τον ιατρικό φάκελο (προσδιορίστε ενδεχόμενο προηγούμενο καθετηριασμό και το μέγεθος του καθετήρα). 2. Εκτιμήστε την κατάσταση του ασθενούς: α. Ρωτήστε τον ασθενή πότε ήταν η ώρα της τελευταίας ούρησης (ελέγξτε προσλαμβανόμενα και αποβαλλόμενα υγρά). β. Το επίπεδο της επίγνωσης ή το αναπτυξιακό στάδιο γ. Κινητικότητα και σωματικοί περιορισμοί δ. Φύλο και ηλικία ε. Αλλεργίες 3. Εκτιμήστε την κύστη για πληρότητα.

19 Ενέργειες εφαρμογής (2/3) 4. Εκτελέστε υγιεινή χεριών, φορέστε καθαρά γάντια και εκτιμήστε για περινεϊκά ανατομικά σημεία, ερύθημα, εκκρίσεις και οσμή. Αφαιρέστε τα γάντια και εκτελέστε υγιεινή χεριών. 5. Επανεξετάστε τον ιατρικό φάκελο για οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση που θα επηρεάσει τη διέλευση του καθετήρα (π.χ, διογκωμένος προστατικός αδένας). 6. Εκτιμήστε τις γνώσεις του ασθενούς για το σκοπό του καθετηριασμού. 7. Αξιολογήστε την ικανότητα του ασθενούς να συνεργάζεται κατά την διάρκεια της διαδικασίας, το επίπεδο της εξήγησης που απαιτείται, και την ικανότητα να εκτελεί αυτοκαθετηριασμό.

20 Ενέργειες εφαρμογής (3/3) 8. Προσδιορίστε το πώς θα τοποθετήσετε τον ασθενή. 9. Προσδιορίστε το μέγεθος του καθετήρα: 5 έως 6 Fr είναι γενικά για ένα νήπιο 8 έως 10 Fr με μπαλόνι χωρητικότητας 3 mL είναι γενικότερα για παιδιά 14 έως 16 Fr ενδείκνυται για ενήλικες γυναίκες μπορεί να εξετασθεί η χρήση καθετήρα 12 Fr σε νεαρά κορίτσια. Οι άνδρες συχνά χρειάζονται ένα ελαφρώς μεγαλύτερο μέγεθος, οπότε ένας καθετήρας με 16 έως 18 Fr μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Προσοχή: Οι μεγάλοι καθετήρες (μεγαλύτεροι από 16 Fr) μπορούν να εκτείνουν την ουρήθρα και να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στην ουρήθρα και στον τράχηλο της κύστης, καθώς και να προκαλέσουν σπασμούς στην κύστη και διαρροή γύρω από τον καθετήρα.

21 Έκπλυση Καθετήρα Ο σκοπός της έκπλυσης του καθετήρα είναι να διατηρηθεί η βατότητα του καθετήρα. Υπάρχουν δύο τύποι τεχνικών έκπλυσης: η κλειστή και η ανοιχτή. Η κλειστή έκπλυση κύστης παρέχει διακοπτόμενη ή συνεχή έκπλυση του καθετήρα χωρίς να διαταράσσει την αποστειρωμένη σύνδεση μεταξύ του καθετήρα και του συστήματος παροχέτευσης (περιορίζει τον κίνδυνο για ΛΟΣ). Ένα παράδειγμα είναι η συνεχής έκπλυση κύστης (ΣΕΚ), η οποία περιλαμβάνει τη συνεχή έγχυση ενός αποστειρωμένου διαλύματος μέσα στην κύστη, συνήθως μέσω ενός μόνιμου καθετήρα τριπλού αυλού (Foley). Δεν πρέπει να αποσυνδέετε τον ουροκαθετήρα και το σύστημα παροχέτευσης εκτός αν ο καθετήρας εκπλένεται με χρήση της διακοπτόμενης ανοιχτής τεχνικής Χρησιμοποιείστε αυστηρή άσηπτη τεχνική για να ελαχιστοποιήσετε τη μόλυνση και τον κίνδυνο για επακόλουθη ανάπτυξη μιας ΛΟΣ

22 Περιποίηση και Aφαίρεση ενός Μόνιμου Καθετήρα Η μικροβιακή ανάπτυξη είναι συνηθισμένη εκεί όπου ο καθετήρας εισέρχεται από το στόμιο της ουρήθρας, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Εκτελέστε περιποίηση καθετήρα σε κάθε βάρδια ως μέρος της τακτικής φροντίδας του περινέου, μετά από ακράτεια κοπράνων, ή αν συγκεντρωθούν εκκρίσεις γύρω από το στόμιο της ουρήθρας. Η αφαίρεση ενός καθετήρα κατακράτησης απαιτεί την χρήση της καθαρής τεχνικής. Ξεφουσκώνετε το μπαλόνι κατακράτησης πριν την αφαίρεση. Πάντα να αφαιρείτε ένα προσωρινό καθετήρα όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά την εισαγωγή, λόγω του κινδύνου για Λοιμώξεις Ουροποιητικού Συστήματος Σχετιζόμενες με Καθετήρα.

23 Τοποθέτηση Καθετήρα Τύπου Προφυλακτικού Eίναι μια μη επεμβατική εναλλακτική λύση για την διαχείριση της ακράτειας ούρων του άνδρα. Επειδή είναι μη επεμβατική τεχνική, υπάρχει μειωμένος κίνδυνος για ΛΟΣ Η συσκευή είναι μια μαλακή, εύκαμπτη θήκη με σχήμα προφυλακτικού που ταιριάζει στο πέος και συνδέεται είτε σε ένα μικρό σάκο συλλογής που προσδένεται στο πόδι με ένα λουρί ή με ένα κανονικό σάκο συλλογής ούρων που κρέμεται στο πλαίσιο του κρεβατιού κάτω από το επίπεδο της κύστης. Η τοποθέτηση ενός καθετήρα-προφυλακτικού είναι συχνά μια διαδικασία που γίνεται από τους νοσηλευτές, αλλά μπορεί να απαιτείται ιατρική οδηγία.

24 Περιποίηση ενός Υπερηβικού Καθετήρα Ο υπερηβικός καθετηριασμός περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός ουροκαθετήρα απευθείας μέσα στην κύστη δια μέσου του κατώτερου κοιλιακού τοιχώματος. Τα ούρα παροχετεύονται από τον καθετήρα μέσα στον ασκό παροχέτευσης ούρων. Οι υπερηβικοί καθετήρες εισάγονται χρησιμοποιώντας είτε τοπικό ή γενικό αναισθητικό και είναι για βραχυχρόνια ή μακροχρόνια χρήση. Υπάρχει χαμηλότερος κίνδυνος για ΛΟΣ σε σχέση με τους μόνιμους ουρηθρικούς καθετήρες, επειδή το πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα έχει κανονικά χαμηλότερη πυκνότητα gram-αρνητικών βακτηρίων. Επιπλέον, η απόφραξη του καθετήρα είναι λιγότερο πιθανή με τους υπερηβικούς καθετήρες σε σύγκριση με τους μόνιμους καθετήρες. Ένας υπερηβικός καθετήρας συνήθως ράβεται στο κοιλιακό τοίχωμα για να σταθεροποιηθεί.

25 Σε λήψη ούρων χωρίς καθετηριασμό συνιστάται – Καλό πλύσιμο των χεριών – Χρήση γαντιών – Καλό πλύσιμο γεννητικών οργάνων με βρασμένο νερό και βρασμένο σαπουνόνερο 2-3 φορές με κινήσεις από μπρος προς πίσω (σε γυναίκα πλύση με φυσιολογικό ορό) – Αποβολή 15- 20 ml πρώτων ούρων – Συλλογή ενδιάμεσου ποσού ούρων με άσηπτες τεχνικές – Άμεση αποστολή του δείγματος με τα στοιχεία του αρρώστου και το σχετικό παραπεμπτικό ή φύλαξη σε ψυγείο μέχρι την αποστολή του

26 Σε λήψη ούρων για καλλιέργεια από καθετήρα συνιστάται: – Διακοπή ροής ούρων για 10-20 λεπτά με τοποθέτηση λαβίδας ψηλά στον καθετήρα κοντά στο σώμα του αρρώστου – Απολύμανση του καθετήρα με οινόπνευμα – Betandine – οινόπνευμα στο σημείο που θα γίνει η λήψη – Απορρόφηση απαιτούμενου ποσού ούρων και τοποθέτηση στο δοχείο συλλογής ούρων με άσηπτες τεχνικές – Αφαίρεση λαβίδας από τον καθετήρα – Άμεση αποστολή ούρων στο εργαστήριο ή φύλαξη τους στο ψυγείο μέχρι την αποστολή τους

27